IDZ IE ŻOŁNIERZ BOREM LASEM - Zalesie Górne · 2012. 8. 13. · idzie ŻoŁnierz borem lasem......

I D Z I E Ż O Ł N I E R Z B O R E M L A S E M . . .

ŚPIEWNIK OKOLICZNOŚCIOWY N A

S P O T K A N I E D Z I E S I Ą T E

Z A L E S I E G Ó R N E

1 5 S I E R P N I A 2 0 1 2

UROCZYSTOŚĆ ODBYWA SIĘ POD HONOROWYM PATRONATEM KRZYSZTOFA JARACZEWSKIEGO,

DYREKTORA MUZEUM MARSZAŁKA JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO W SULEJÓWKU

E G Z E M P L A R Z B E Z P Ł A T N Y

Kochani,

Nasze dziesiąte spotkanie ma uczcić jedno z najważniejszych w historii Polski

wydarzeń – Bitwę Warszawską 1920 roku. Była to bitwa ważna dla nowego państwa

polskiego, obrona świeżo odzyskanej niepodległości. Zwycięstwo pozwoliło na

tworzenie państwa i jego instytucji. Dzięki temu obywatele polscy rozpoczęli

budowanie swojego życia po stu dwudziestu trzech latach Polski bez państwa. W tym

dniu obchodzimy także Święto Wojska Polskiego, które odegrało w naszych dziejach

wielką rolę. Piosenka towarzyszyła żołnierzom zawsze. My przypomnimy sobie

niektóre z nich.

Ewa i Sławek Kozłowscy

Mirosława i Grzegorz Nowikowie

Basia i Stanisław Szczycińscy

Dziękujemy

Muzeum Marszałka Józefa. Piłsudskiego w Sulejówku i Panu Krzysztofowi

Jaraczewskiemu

Krakowianom za podzielenie się pomysłem śpiewającego uczestniczenia w

Świętach Państwowych i Panu Waldemarowi Domańskiemu

Centrum Kultury w Piasecznie i Klubowi Kultury w Zalesiu Górnym

Starostwu Powiatowemu

Stowarzyszeniu Przyjaciół Zalesia Górnego

Klubowi Sportowemu Hubertus

Chórzystom z Zalesiańskiego Towarzystwa Śpiewaczego

Chórowi Parafii św. Huberta i prowadzącemu Jackowi Soleckiemu

Administratorom stron internetowych Zalesia Górnego

Przyjaciołom i osobom wspierającym wprowadzenie w życie „Spotkań z

Pieśnią”

Cieszymy się, że „Spotkania z Pieśnią” kolejny raz gromadzą w dniu Święta

Wojska Polskiego, mieszkańców Zalesia Górnego i Piaseczna, by pieśnią i piosenką

żołnierską przypomnieć trud i zwycięstwo żołnierza, który wywalczył niepodległość i

w 1920 r. bronił niepodległości Rzeczypospolitej.

Z Bogarodzicą na ustach szli do boju rycerze pod Grunwaldem, Kadrówka

towarzyszyła Strzelcom wyruszającym z Krakowa do Kielc by wzniecić kolejne

Powstanie Narodu, Czerwone Maki – to gorzka refleksja o historycznej cenie

wolności. Ale oprócz nich, jest wiele piosenek wesołych, żartobliwych, a nawet

rubasznych – towarzyszących nam od stuleci.

W pieśniach i piosenkach, trwa nasza tradycja, nasz duch, nasza siła. Z nimi,

na przekór losowi pokolenia naszych Rodaków łamały wszelkie przeciwności, z nimi

zachowamy pogodę ducha i nadzieję na przyszłość. Śpiewajmy więc!

Krzysztof Jaraczewski

Dyrektor Muzeum Józefa Piłsudskiego

w Sulejówku

To bardzo cenne, że umiemy docenić rolę żołnierzy w historii naszej ojczyzny.

Potrafimy także bez nadmiernego patosu, z radością czcić pamięć bohaterów, którzy

poświęcali życie dla wolności i niepodległości Polski. Często proste pieśni i piosenki

powstające w żołnierskich sercach dodawały sił i pozwalały zapomnieć o trudach a

choć przez chwilę myśleć o przyszłości. Cieszmy się więc, że darowali nam wartości i

korzystajmy z nich jak najlepiej.

Gratuluję mieszkańcom Zalesia Górnego kolejnego już „Spotkania z

Pieśnią…”

Prof. Janusz Cisek

Dyrektor Muzeum Wojska Polskiego

w Warszawie

REPERTUAR 15 sierpnia 2012 r.

1. BOGURODZICA

2. IDZIE ŻOŁNIERZ BOREM, LASEM

3. ŚWIAT CAŁY ŚPI SPOKOJNIE

4. KADRÓWKA

5. MARSZ LEGIONISTÓW PODHALAŃSKICH

6. PIECHOTA

7. HYMN DO BAŁTYKU

8. SAPERY

9. O ŁĄCZNOŚCI

10. MAKI

11. ŻURAWIEJKI

12. MARSZ LOTNIKÓW

13. SERCE W PLECAKU

14. MODLITWA OBOZOWA

15. KARPACKA BRYGADA

16. SZTURMÓWKA

17. PRZYJEDŹ MAMO NA PRZYSIĘGĘ

18. IDEALNY SIERŻANT

19. ROTA

BOGURODZICA1

Bogurodzica, Dziewica,

Bogiem sławiena Maryja.

U Twego Syna, Gospodzina,

Matko zwolena, Maryja

Zyszczy nam, spuści nam!

Kyrie eleison!

Twego dziela Krzciciela, Bożycze

Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze,

Słysz modlitwę, jąż nosimy,

A dać raczy, jegoż prosimy:

A na świecie zbożny pobyt,

Po żywocie rajski przebyt!

Kyrie eleison!

Najstarszy polski utwór literacki. Powstał najprawdopodobniej w XIII w., a

pierwszy odpis pochodzi z 1407 r. Hymn religijny skierowany do Matki

Boskiej i Chrystusa, pełnił rolę pierwszej polskiej pieśni narodowej (wiemy, że

śpiewało ją rycerstwo przed bitwą pod Grunwaldem). O znaczeniu, jakie miała

dla Polaków Bogurodzica świadczy również fakt, iż jako pierwszy polski

utwór literacki została wydana drukiem.

Niezwykłość Bogurodzicy polega również na tym, iż mimo

podobieństwa do utworów łacińskich i greckich nie posiada ona odpowiednika

w całej literaturze europejskiej swoich czasów.

1 http://j_uhma.republika.pl/bogurodzica.html

2. IDZIE ŻOŁNIERZ BOREM, LASEM2

Autor słów i muzyki anonimowy

Idzie żołnierz borem, lasem,

Przymierając z głodu czasem:

Chleba, soli nie żałować,

Trza żołnierza poratować.

Suknia na nim poblakuje,

Wiatr dziurami przelatuje

Jadą, jadą, wywijają,

Na wojenkę wysyłają.

I ja bym też z wami jechał,

Gdyby mi kto konia siodłał.

Starsza siostra usłyszała,

Konika mu osiodłała.

A ta średnia miecz podaje,

A ta młodsza krzyczy, łaje:

Wy nie płaczcie siostry, brata,

Wróci on nam za trzy lata.

Tu nadchodzi rok, półtora,

Huzarowie jadą z pola:

Witajcie wy, huzarowie,

Daleko tam brat na wojnie?

My z wojenki też jedziemy,

Twego brata nie wieziemy,

Leży on tam na Wołyniu,

Trzyma głowę na kamieniu.

Konik jego koło niego,

Grzebie nogą, żałuje go.

Już wygrzebał po kolana,

Chce pochować swego pana.

2 Źródło biblioteka Polskiej Piosenki, wariant czwarty spośród zamieszczonych tu dziewiętnastu.

3. ŚWIAT CAŁY ŚPI SPOKOJNIE

Pieśń powstała w okresie 1914-1920

Świat cały śpi spokojnie

I wcale o tym nie wie,

/Że nie jest tak na wojnie,

Jak jest w żołnierskim śpiewie./ bis

Z piosenek – nasze życie

Wesołym śmiechem tryska,

/Lecz żołnierz tęskni skrycie,

Gdy mu się przyjrzeć z bliska./ bis

Wojenka – cudna pani,

Tak życie nam umila,

/Że krew swą mamy dla niej,

A piosnkę dla cywila./ bis

Piosenka brzmi tak ładnie

I wcale się nie skarży,

/Gdy piechur w boju padnie,

Lub ułan zginie w szarży./ bis

Wojenka – cudna pani,

Żołnierzy swych nie pieści,

/Jak kulą go nie zrani,

To zgubi gdzieś bez wieści./ bis

I różą na koszuli

Żołnierska krew zakwitnie

/I ziemia go przytuli,

Bo zginął – jak żył – w bitwie./ bis

A my tej cudnej pani,

Co leje krew obficie

/Jesteśmy ślubowani,

Na śmierć, na całe życie/ bis

4. KADRÓWKA

Słowa Tadeusz Oster-Ostrowski Melodia ludowa: Siwa gąska siwa po Dunaju pływa

Raduje sie serce, raduje sie dusza,

Gdy pierwsza Kadrowa na Moskala rusza.

Oj da, oj da dana, kompanio kochana.

Nie masz to jak Pierwsza, nie!

A gdy wróg psiawiara drogę nam zastąpi,

To kul z Manlichera nikt mu nie poskąpi.



Chociaż w butach dziury i na portkach łaty,

To pierwsza kadrowa pójdzie na armaty.

Oj da, oj da dana , kompanio kochana.


A gdy sie szczęśliwie skończy wojowanie,

To pierwsza kadrowa gwardyją zostanie.



A wiec piersi naprzód, podniesiona głowa,

Bośmy przecież Pierwsza Kompania Kadrowa.



3 sierpnia 1914 roku około godz. 18.00 w podkrakowskim parku Oleandry z

członków Związku Strzeleckiego i Polskich Drużyn Strzeleckich sformowano 1

Kompanię Kadrową. 4 i 5 sierpnia kontynuowano organizację i szkolenie kompanii.

Kompania wymaszerowała 6 sierpnia o godzinie 2:42 w stronę Miechowa, obalając

w Michałowicach rosyjskie słupy graniczne. Po zajęciu Kielc i bezskutecznej próbie

przebicia się do Warszawy w celu wywołania powstania, 1 Kompania Kadrowa stała

się zalążkiem Legionów Polskich3.

3 http://pl.wikipedia.org/wiki/Pierwsza_Kompania_Kadrowa

http://pl.wikipedia.org/wiki/Oleandryhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Zwi%C4%85zek_Strzelecki_%22Strzelec%22http://pl.wikipedia.org/wiki/Polskie_Dru%C5%BCyny_Strzeleckiehttp://pl.wikipedia.org/wiki/4_sierpniahttp://pl.wikipedia.org/wiki/5_sierpniahttp://pl.wikipedia.org/wiki/6_sierpniahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Miech%C3%B3whttp://pl.wikipedia.org/wiki/Micha%C5%82owice_(wojew%C3%B3dztwo_ma%C5%82opolskie)http://pl.wikipedia.org/wiki/Kielcehttp://pl.wikipedia.org/wiki/Warszawahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Legiony_Polskie_(wojsko)

5. MARSZ LEGIONISTÓW PODHALAŃSKICH

Hej, tam od Tater,

Od skalnych Tater

Hej, podmuchuje halny wiater,

Hej podmuchuje, leci z nowiną,

Że idą nasi ku dolinom.

Na samym przedzie,

Galica jedzie,

Cztery tysiące chłopów wiedzie,

Cztery tysiące chłopów, górali,

Hej, z ciupagami na Moskali

6. PIECHOTA

Słowa Bolesław Lubicz Zahorski, Leon Łuskino Muzyka Leon Łuskino

Nie noszą lampasów, lecz szary ich strój,

Nie noszą ni srebra, ni złota,

Lecz w pierwszym szeregu podąża na bój,

Piechota, ta szara piechota.

Lecz w pierwszym szeregu podąża na bój,


Maszerują strzelcy, maszerują,

Karabiny błyszczą, szary strój,

A przed nimi drzewa salutują,

Bo za naszą Polskę idą w bój!

Idą, a w słońcu kołysze się stal,

Dziewczęta zerkają zza płota,

A oczy ich dumnie utkwione są w dal,


A oczy ich dumnie utkwione są w dal,


Maszerują strzelcy, maszerują...

Nie grają im surmy, nie huczy im róg,

A śmierć im pod stopy się miota,

Lecz w pierwszym szeregu podąża na bój:


Lecz w pierwszym szeregu podąża na bój:


Maszerują strzelcy, maszerują…

7. HYMN DO BAŁTYKU

Słowa Stanisław Rybka Muzyka Feliks Nowowiejski

Wolności słonce pieści lazur,

łódź nasza płynie w świata dal,

z okrętu dumnie polska flaga

uśmiecha sie do złotych fal.

I póki kropla jest w Bałtyku,

polskim morzem będziesz ty,

/bo o twe wody szmaragdowe

płynęła krew i nasze łzy./bis

Strażnico naszych polskich granic,

Już z dala brzmi zwycięski śpiew

i nie oddamy cię, Bałtyku,

zamienisz ty się pierwej w krew.



/bo o twe wody szmaragdowe

płynęła krew i nasze łzy./bis

Płyń, polska floto, płyń na krańce,

powita cię uchodziec brat,

twa flaga dumnie niech powiewa,

wolność i sławę niosąc w świat.



/bo doprowadzasz do rozkwitu

polskiego ludu złote sny./bis

Nad morzem krążył Orzeł Biały

i ochrzcił fale własną krwią.

pomorskie fale rozbrzmiewają

nad brzegiem morza piosnką tą:

I póki woda jest w Bałtyku,


/bo doprowadzasz do rozkwitu

polskiego ludu złote sny./bis

W 1918 roku oprócz niepodległości Polska odzyskała dostęp do Bałtyku. Zaślubiny z morzem

Armii gen. Hallera wywołały ogromny entuzjazm czego wyrazem jest powstała wtedy pieśń

8. SAPERY

Pieśń do wierszyka B. Wieniawy-Długoszowskiego powstała na Wołyniu w 1915 r.

Najmądrzejsze to sapery – ry – ry,

Same u nich dzindziniery – ry – ry,

/Chłop w chłopa jak kopa,

Siekiereczką ciup, ciupa,

A to ci saperska dupa – pa – pa./bis

Dwa miesiące pracowali – li – li,

I...domeczek zbudowali – li – li,

/A...dom się zawalił

I Czarnego(2) przywalił,

Bo zanadto siebie chwalił – lił – lił./bis

Zbudowali dwa szałasy – sy – sy,

Wyrąbali całe lasy – sy – sy,

/Szałas się zawalił

I Czarnego przywalił,


Kompania saperów idzie – dzie – dzie,

Budować mosty na Nidzie – dzie – dzie,

/A most się zawalił,

Porucznika przywalił,


(1) – dzindziniery – inżyniery

(2) – Czarny – podporucznik kompanii saperów I Brygady Legionów Piosenkę na znaną ludową melodię o „przecudownym karafijole” ułożyli telefoniści z I

Brygady, w czasie walk na Wołyniu. Wacław Jędrzejewicz (Kronika życia Józefa Piłsudskiego

1867–1935, Londyn 1977, t. 1, s. 331) zanotował przekaz Sabiny Krasickiej na temat tego utworu

(maszynopis w Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku):

„Gdy tylko gdzieś pokazali się saperzy, niezwłocznie usłyszeli tę zwrotkę. Wreszcie

komendant kompanii saperów zameldował o tym Piłsudskiemu, prosząc o ukrócenie tego obyczaju.

Można sobie wyobrazić, ile zabawy było w Komendzie I Brygady, gdy wydano rozkaz

Piłsudskiego (23 lipca na kolonii Dubniki) chroniący saperów od drwin i docinków tych, dla

których ciężko pracują”. Jest to jeden z wielu złośliwych utworów dowodzących, że żołnierz

wszystko i wszystkich potrafi wyśmiać. Śpiewany był szczególnie często w 3. p. p. Legionów

Polskich4

4www.bibliotekapiosenki.pl

9. O ŁĄCZNOŚCI

Słowa i melodia anonimowe,

powstały w 1919 r. w Szkole Podchorążych Wojsk Łączności w Zegrzu k. Warszawy

Miała matka trzech synów, dwóch słynęło z mądrości

A trzeci co był głupi poszedł do łączności

Ref. Ti – ta – ta, Ti – ta – ta – ta; Ti – ta – ta, Ti – ta – ta – ta

A trzeci co był głupi poszedł do łączności

Z wywieszonym ozorem, jak pies po polu lata

Zakłada telefony i śpiewa ti – ta – ta


Telefon, radiostacja, a wszystko było po to

By ważne wiadomości przenosić piechotą


Siedziałem raz na słupie myślałem o przyszłości

Po jaką ja … [cholerę] … wstąpił do łączności


Taka jest w mieście Zegrze wojsk łącznościowców szkoła

Potrafią tam wyszkolić każdego matoła

10. MAKI

Słowa Kornel Makuszyński muzyka Stanisław Niewiadomski

Ej, dziewczyno, ej, niebogo,

Jakieś wojsko pędzi drogą,

Skryj się za ściany, skryj się za ściany,

Skryj się, skryj! Skryj się, skryj!

Ja myślałam, że to maki,

Że ogniste lecą ptaki,

A to ułany, ułany, ułany./bis

Strzeż się tego, co na przedzie,

Co na karym koniu jedzie,

Oficyjera, oficyjera,

Strzeż się, strzeż, strzeż się, strzeż.

Jeśli wydam mu się miła,

To nie będę się broniła,

Niech mnie zabiera, zabiera, zabiera!/bis

Serce weźmie i pobiegnie,

Potem w krwawym polu legnie,

Zostaniesz wdową, zostaniesz wdową,

Strzeż się, strzeż!

Łez ja po nim nie uronię,

Jego serce mym zasłonię,

Bóg go zachowa, zachowa, zachowa./bis

Słowa tej pieśni napisał Kornel Makuszyński, autor wielu pięknych książek dla dzieci i młodzieży.

11. ŻURAWIEJKI

1 Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego (w Warszawie przy ul.

Szwoleżerów)

Ciesz się bracie szwoleżerze – masz protekcję w Belwederze! – Lance do boju …

Szwoleżery kręcą głową, chcą być gwardią narodową! – Lance do boju …

3 Pułk Szwoleżerów Mazowieckich im. płk. Jana Kozietulskiego (w

Suwałkach)

Kto w Suwałkach robi dzieci? – szwoleżerów to pułk trzeci! – Lance do boju …

1 Pułk Ułanów Krechowieckich im. płk Bolesława Mościckiego (w

Augustowie)

Zawsze dzielni, wszędzie znani, Krechowieccy to ułani! – Lance do boju …

Za przyczyną Cioci Frani – Krechowieccy są ułani! – Lance do boju …

2 Pułk Ułanów Grochowskich im. gen. Józefa Dwernickiego (w

Suwałkach)

Kto w kieliszku koi troski – to ułanów pułk Grochowski! – Lance do boju …

Lampas z gaci, płaszcz z gałganów – to jest drugi pułk ułanów! – Lance do boju …

Pomną pułki Budionnego – pułk ułanów Dwernickiego! – Lance do boju …

3 Pułk Ułanów Śląskich (w Warszawie i Tarnowskich Górach)

Za pogrzebem szarżą leci – to jest pułk ułanów trzeci! – Lance do boju …

4 Pułk Ułanów Zaniemeńskich (w Wilnie)

Czwarty to nie lada gratka, kwateruje w mieście „Dziadka” – Lance do boju …

7 Pułk Ułanów Lubelskich gen. Kazimierza Sosnkowskiego (w Mińsku

Mazowieckim)

A o siódmym wszak to wiecie – to Beliny lube dziecię! – Lance do boju …

8 Pułk Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego (w Krakowie)

Ósmy zdobi nam salony, same grafy i barony! – Lance do boju …

Ostra szabla, ostra buzia – tu ułani księcia Józia! – Lance do boju …

10 Pułk Ułanów Litewskich (w Białymstoku)

Jedzie ułan z dziesiątego, wyją psy na widok jego! – Lance do boju …

O 10 nic nie wiemy, więc go chwalić nie będziemy! – Lance do boju …

11 Pułk Ułanów Legionowych im. gen. Edwarda Rydza Śmigłego (w

Ciechanowie)

Pół cywilny, pół wojskowy – jedenasty legionowy! – Lance do boju …

12 Pułk Ułanów Podolskich (w Białokrynicy k. Krzemieńca)

Po majątki na Podole, pułk dwunasty rusza w pole! – Lance do boju ...

Wśród ułanów z całej Polski, nie masz ci jak Pułk Podolski! – Lance do boju …

13 Pułk Ułanów Wileńskich (w Nowej Wilejce)

Zawsze dzielny i bojowy – to trzynasty pułk różowy! – Lance do boju …

Zawsze dzielni, zawsze chwaci, otok mają z damskich gaci! – Lance do boju …

Z przodu księżyc, z tyłu gwiazda – to tatarska nasza jazda! – Lance do boju …

14 Pułk Ułanów Jazłowieckich (we Lwowie)

Hej dziewczyny w górę kiecki, jedzie ułan Jazłowiecki! – Lance do boju …

15 Pułk Ułanów Poznańskich im. gen. Władysława Andersa (w Poznaniu)

Skąd piętnasty jest czerwony – bolszewików krwią zbroczony! – Lance do boju …

Wciąż gotowi do kochania – to ułani są z Poznania! – Lance do boju …

Lepiej zginąć na dnie sracza, niźli służyć u Kiedacza! – Lance do boju …

16 Pułk Ułanów Pomorskich

Zawsze łasy na niewiasty – to ułanów pułk szesnasty! – Lance do boju …

17 Pułk Ułanów Wielkopolskich im. Bolesława Chrobrego (w Gnieźnie)

Czy to świta, czy to dnieje, siedemnasty zawsze wieje! – Lance do boju …

Zbiorowisko wielkich panów – siedemnasty pułk ułanów! – Lance do boju …

18 Pułk Ułanów Pomorskich (w Grudziądzu)

Mają dupy jak z mosiądza, to ułani SA z Grudziądza! – Lance do boju …

19 Pułk Ułanów Wołyńskich im. gen. Emila Różyckiego (w Ostrogu)

Dziewiętnasty to hołota – mają otok jak piechota! – Lance do boju …

22 Pułk Ułanów Podkarpackich (w Brodach)

Śmierdzą naftą, robią długi – to jest pułk dwudziesty drugi! – Lance do boju …

Podchorążowie Kawalerii

Tańczą świetnie i namiętnie, panny ich całują chętnie! – Lance do boju …

Michaił Lermontow (1814–1841), jako junkier rosyjski (szkoły podchorążych), układał

żartobliwe piosenki o swych kolegach oraz pułkach rosyjskiej kawalerii. Ich nazwa nawiązywała do

popularnej rosyjskiej pieśni wojskowej – Żuraw, tyle że te prześmiewcze rymowanki – była

najwyżej Żurawikami. Tradycja ta wraz ze służącymi w armii carskiej naszymi rodakami, przyjęła

się także w Polsce, począwszy od Powstania Styczniowego, podczas którego powstała pierwsza

pieśń wzorowana na Żurawiejkach – Marsz Ułański.

W Legionach, po szarży 2 Pułku Ułanów Legionowych pod Rokitną 13 czerwca 1915 r.,

powstała pierwsza dwuzwrotkowa Żurawiejka śpiewana w Wojsku Polskim: Nasz Wąsowicz chłop

morowy, zbił Moskali w Cucyłowej! Odznaczył się szwadron drugi, wrażej krwi on przelał strugi!

Gdy, w 1918 roku, do Wojska Polskiego wstąpiła liczna grupa b. oficerów dawnej armii rosyjskiej,

tradycja śpiewania Żurawiejek stała się powszechna we wszystkich pułkach, tworzonych przez

kadry wywodzące się ze wszystkich b. armii zaborczych oraz Legionów. Żurawiejki dawały

charakterystykę pułków, nawiązywały do ich składu, rejonu stacjonowania, wyposażenia, epizodów

wojennych, itp. Każda zwrotka zakończona była refrenem, powstałym w 1919 roku: Lance do boju,

szable w dłoń! Bolszewika goń, goń, goń! Żuraw, Żuraw, Żurawia. Żurawiejka ty maja!

12. MARSZ LOTNIKÓW

Słowa: Aleksandra Zaruszanka Muzyka: Stanisław Latwis

Lotnik – skrzydlaty władca świata bez granic

Ze śmierci drwi i w twarz się życiu głośno śmieje.

Drogę do nieba skraca, przestrzeń ma za nic,

Smutki mu z czoła pęd zwieje.

Jak równo silnik gra, jak śmiało śmigło tnie!

Już ginie pośród chmur najśmielszych orłów niebotyczny ślad,

Nie straszny mrok i mgła, nie straszny wiatr, co dmie,

Jesteśmy od Ikara mędrsi o tysiące lat!

A jeśli z nas ktoś legnie wśród szaleńczych jazd ,

Czerwieńszy będzie kwadrat, nasz lotniczy znak,

Znów pełny gaz! Bo cóż, że spada któraś z gwiazd,

Gdy cała wnet eskadra pomknie na szlak.

Zawrót, korkociąg śmiały, silnika wycie

I wyrównanie, aż się zgięły kwiaty jasne,

Krąg ziemi oszalały ginie w błękicie,

Pięć części świata za ciasne,

Leć w górę znaku nasz! Nie trzeba wcale słów

Skrzydlaty klucz do sławy drzwi odmyka, orła mamy hart.

My Polski czujna straż, husarii dawnej huf,

Nie ścichnie nigdy w dali głos silnika

Hej - na start!

A jeśli z nas ktoś legnie wśród szaleńczych jazd ,

Czerwieńszy będzie kwadrat, nasz lotniczy znak,

Znów pełny gaz! Bo cóż, że spada któraś z gwiazd,

Gdy cała wnet eskadra pomknie na szlak.

Lotnik – skrzydlaty władca świata bez granic

Ze śmierci drwi i w twarz się życiu głośno śmieje.

Drogę do nieba skraca, przestrzeń ma za nic,

Smutki mu z czoła zwieje wiatr.

13. SERCE W PLECAKU

Autor Michał Zieliński

Z młodej piersi się wyrwało,

W wielkim bólu i rozterce

I za wojskiem poleciało,

Zakochane czyjeś serce.

Żołnierz drogą maszerował,

Nad serduszkiem się użalił,

Więc je do plecaka schował

I pomaszerował dalej.

Tę piosenkę, tę jedyną,

Śpiewam dla ciebie dziewczyno,

Może także jest w rozterce

Zakochane twoje serce.

Może beznadziejnie kochasz

I po nocach tęsknisz, szlochasz?

Tę piosenkę, tę jedyną,

Śpiewam dla ciebie dziewczyno.

Poszedł żołnierz na wojenkę

Poprzez góry, lasy, pola

I ze śmiercią szedł pod rękę,

Taka jest żołnierska dola.

I choć go trapiły wielce,

Kule, gdy szedł do ataku,

Żołnierz śmiał się, bo w plecaku

Miał w zapasie drugie serce.

Tę piosenkę, tę jedyną..

A gdy żołnierz wrócił z wojny.

– Zadrwił z niego los-szyderca

I zakochał się w przystojnej,

Co nie miała dlań już serca.

Żołnierz miał więc plan gotowy,

I, gdy mu się opierała

Wyjął serce zapasowe,

Ledwie włożył – już kochała.

Tę piosenkę, tę jedyną…

W 1984 r. w „Życiu Literackim” ukazał się artykuł Zbigniewa Zahorskiego pt. Wojenne

zakończenie „Serca”. Autor tej publikacji, ciężko ranny podczas Powstania Warszawskiego, po

kapitulacji został wywieziony do międzynarodowego obozu jeńców wojennych w Altengrabow.

Razem z nim w szpitalu obozowym, który się mieścił w baraku, na jednej sali przebywało ponad

sześćdziesięciu rannych i chorych powstańców. „Warunki obozowe były ciężkie. Dla podtrzymania

ducha... własnymi siłami urządzano w szpitalnej sali improwizowane wieczory artystyczne.

Opowiadano więc różne kawały, skecze, recytowano wiersze, śpiewano”. Do programu przyłączył

się Konstanty Ildefons Gałczyński, który w niewoli przebywał już około pięć lat, a w Stalagu pełnił

rolę tłumacza i sanitariusza. „Piosenki w pewnym stopniu łagodziły ból i niedolę. Śpiewali je nawet

niektórzy przykuci do łoża”. Aż raz... w pewien grudniowy zmierzch zauważono, że piosenka Serce

w plecaku nie ma zakończenia. Zimowy wieczór był taki długi... więc, żeby pokonać chandrę,

dośpiewali do Serca... ciąg dalszy:5

5 Biblioteka Polskiej Piosenki

14. MODLITWA OBOZOWA6

Słowa i muzyka Adam Kowalski

O, Panie, któryś jest na niebie,

Wyciągnij sprawiedliwą dłoń!

Wołamy z wszystkich stron do Ciebie

O polski dom, o polską broń.

O, Boże, skrusz ten miecz,

Co siecze Kraj,

Do wolnej Polski nam

Powrócić daj!

By stał się twierdzą nowej siły

Nasz Dom — nasz Kraj.

O, Panie, usłysz modły nasze,

O, usłysz nasz tułaczy śpiew —

Znad Warty, Wisły, Sanu, Bugu

Męczeńska do Cię woła krew:


Co siecze Kraj,


Powrócić daj!



W poszumie drzew, błogosław Panie

Przysięgę naszą we dniach prób.

Cokolwiek zdarzy się i stanie,

Nie damy Polski, to nasz ślub.7


Co siecze Kraj,


Powrócić daj!



6 Pierwsza z własną melodią pieśń żołnierska z II wojny światowej. Narodziła się w październiku 1939 r. w

obozie internowanych żołnierzy polskich w miejscowości Bals, na terenie Rumunii Opracowanie utworu na

głosy było dziełem Adama Harasowskiego. Chór obozowy, złożony z żołnierzy i oficerów, wykonał po raz

pierwszy tę pieśń w drugą niedzielę października 1939 r. Autor przedarł się do tworzącej się Armii Polskiej

we Francji, następnie do Wielkiej Brytanii. Modlitwa obozowa dotarła do okupowanego kraju za

pośrednictwem tzw. „cichociemnych” – skoczków spadochronowych – gdzie cokolwiek przerobiona nosiła

tytuły Modlitwa AK, Modlitwa żołnierza tułacza lub Modlitwa partyzancka. Zyskała szeroki rozgłos,

śpiewały ją wszystkie formacje Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Zgrupowania kresowe AK śpiewały w

drugiej zwrotce: „Znad Warty, Wisły, Niemna, Sanu 7 W Szarych Szeregach znana była także dopisana do Modlitwy obozowej strofa anonima:

Tekst i komentarz Biblioteka Polskiej Piosenki Kraków. http://www.bibliotekapiosenki.pl

15 KARPACKA BRYGADA

Słowa i muzyka Marian Hemar

Myśmy tutaj szli z Narwiku!

My przez Węgry! A my z Czech!

Nas tu z Syrii jest bez liku!

A nas z Niemiec zwiało trzech!

My przez morza! A my z Flandrii!

My górami! My przez las!

Teraz wszyscy do Aleksandrii!

Teraz my już wszyscy wraz:

Karpacka Brygada! Daleki jest świat,

Daleki żołnierza tułaczy ślad.

Daleka jest droga w zawiejach i mgłach,

Od śniegów Narwiku w libijski piach.

Maszeruje Brygada, maszeruje,

Maszeruje co tchu, co tchu!

Bo z daleka jej Polska wypatruje,

Wyczekuje dzień po dniu.

I wzrok na nią zwraca zza gór i zza mórz,

Czy idzie Brygada, czy widać już?

Co noc słuch wytęża, przez dal i przez mrok,

Czy słychać Karpackiej Brygady krok?

Byłem w Polsce socjalista!

A ja endek pełnej krwi!

A ja tak ... pół-komunista ...

Ale teraz przeszło mi!

Jam ludowiec był istotny!

Ja w Ozonie cały czas!

A ja byłem bezrobotny!

Teraz my już wszyscy wraz:

Karpacka Brygada! Daleki jest świat,

Daleki żołnierza tułaczy ślad.

Daleka jest droga w zawiejach i mgłach,

Od śniegów Narwiku w libijski piach.

Maszeruje Brygada, maszeruje!

Zachód! Północ! Południe! Wschód!

Ani nóg, ani drogi nie żałuje!

Maszerować to nasz trud!

Karpacka Brygada — do domów, do chat,

Do Polski idziemy przez cały świat!

Nie zbraknie na świecie bezdroży ni dróg —

Dojdziemy do Polski! Tak daj nam Bóg!

16. SZTURMÓWKA8

Słowa Stanisław R. Dobrowolski Muzyka Jan Ekier

Ej! Po drogach dmie wichura,

Słota, błoto — ładny kram.

Lecz cóż znaczy dla piechura

Choćby nawet diabeł sam

Choćby nawet diabeł sam!

Bo dla naszej kompanii szturmowej...

Nie ma przeszkód i nie ma złych dróg,

Kto na drodze, granatem wal w głowę!

I bywaj zdrów i prowadź Bóg!

Na placówce pod Tobrukiem

Wszak nie taki wietrzyk wiał —

Pod kul deszczem, pod bomb hukiem

Przecież Polak murem stał

Przecież Polak murem stał!


Chłopie, coś pół schodził świata,

Żeby Polsce wolność nieść,

Nie ociągaj się u kata —

Śmiało w polskie piachy leź!

Śmiało w polskie piachy leź!


Były fiordy, były lody,

Morza, zorze, śniegu baśń,

A gdy trzeba — to do wody,

A gdy trzeba — w ogień właź!

A gdy trzeba — w ogień właź!

Bo dla naszej kompanii szturmowej..

8 http://www.bibliotekapiosenki.pl/Szturmowka

17. PRZYJEDŹ, MAMO, NA PRZYSIĘGĘ

Słowa Edward Fiszer Muzyka Henryk Klejne

Przyjedź, mamo, na przysięgę, zaproszenie wysłał szef.

Syn ci wyrósł na potęgę, przyjedź - zobacz, twoja krew!

Syn ci wyrósł na potęgę, przyjedź - zobacz, twoja krew!

Mundur na mnie, jak ulany, tęsknią do mnie ładne panny

i czekają, i wzdychają - och! i ach! - hej!

A ja mamie, proszę mamy, biję w dach!

Może będę na peronie i przywitam mamę sam,

albo spotkasz mnie w rejonie, pewnie warta będzie tam.

Albo spotkasz mnie w rejonie, pewnie warta będzie tam.

Bo u bramy, proszę mamy, stoi chłopak malowany,

jego spytaj - broń nabita, pytać strach... - hej!

Lecz on mamie, proszę mamy, bije w dach!

Służba cię na obiad prosi, kucharz dobrze o tym wie,

jakich miłych przyjmie gości. Co nam poda - to się zje!

Jakich miłych przyjmie gości. Co nam poda - to się zje!

Kucharz daje wciąż to samo, ale tremę ma przed mamą,

więc po zupie chciałby upiec nawet schab - hej!

Kucharz mamie, proszę mamy, bije w dach!

Na przysiędze - trudna rada - będzie sztandar, nie roń łez

niech ci serce podpowiada, jaki żołnierz syn twój jest?

Niech ci serce podpowiada, jaki żołnierz syn twój jest?

Potem mamę cmoknę w rękę, poprowadzę, jak panienkę,

czy wierzyłaś, czy marzyłaś o tym w snach? - hej!

Wojsko mamie, proszę mamy, bije w dach!

Wojsko mamie, proszę mamy, bije w dach!

18. IDEALNY SIERŻANT

Słowa Maria Terlikowska Muzyka Edward Pałłasz

Czy was chłopcy diabeł niesie,

czy was diabeł gna,

że chodzicie po tym lesie

do białego dnia.

Mundur przemókł do koszuli

W taki pieski czas, hej!

Kto ogrzeje, kto przytuli,

Kto nakarmi nas!

Panie sierżancie, bolą nogi!

Panie sierżancie, kawał drogi!

Panie sierżancie, panie sierżancie!

Do kantyny na pierogi czas!

Panie sierżancie, mokro w lesie,

Panie sierżancie, gdzie nas niesie,

Panie sierżancie, panie sierżancie!

Zlituj że się raz!

Czasem bywa szef pyskaty

Kiedy klnie – to zdrów.

U sierżanta, jak u taty:

Żadnych brzydkich słów.

U sierżanta, jak u mamy:

Śpi się i się je! Hej!

Piękne życie przy nim mamy

- niech kto powie „nie”!.

Panie sierżancie…

Co tam żona, narzeczona,

cały pluton żon,

Tylko sierżant myśli o nas,

właśnie tylko on.

Kiedy jesteś zmordowany,

kiedy jest ci źle, hej!

Przytul bracie go do rany,

to zagoi się!

Panie sierżancie…

19. ROTA

Słowa Maria Konopnicka Autor muzyki nieznany

Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród,

Nie damy pogrześć mowy!

Polski my naród, polski lud,

Królewski szczep piastowy.

Nie damy, by nas gnębił wróg

Tak nam dopomóż Bóg!


Do krwi ostatniej kropli z żył

Bronić będziemy Ducha,

Aż się rozpadnie w proch i pył

Krzyżacka zawierucha.

Twierdzą nam będzie każdy próg



Nie będzie Niemiec pluł nam w twarz

Ni dzieci nam germanił.

Orężny wstanie hufiec nasz,

Duch będzie nam hetmanił,

Pójdziem, gdy zabrzmi złoty róg



Nie damy miana Polski zgnieść,

Nie pójdziem żywo w trumnę,

Na Polski imię, na Jej cześć

Podnosim czoła dumne.

Odzyska ziemi dziadów wnuk



Dziękujemy

http://www.bibliotekapiosenki.pl/Rota_%28Nie_rzucim_ziemi_skad_nasz_rod_%29#ps16

Nazwa „Spotkania z Pieśnią”

Sławomir Kozłowski

Znak Graficzny

KOKO Studio Zalesie Górne

Opracowanie graficzne

Ewa Kozłowska I Grzegorz Nowik

Wybór tekstów

Kozłowscy, Nowikowie i . Szczycińscy

Komentarz historyczny

Profesor Grzegorz Nowik

Opracowanie muzyczne

Akompaniament

Przygotowanie Chórów

Połączone Chóry

Zalesiańskiego Towarzystwa Śpiewaczego

i

Parafii Św. Huberta w Zalesiu Górnym Accentus

Stanis ław Szczyciński

Skład

Ewa Kozłowska

Sponsorzy

Logo Uroczystości - KOKO Studio Zalesie Górne

Znaczki okolicznościowe

Agent Ubezpieczeniowy Mirosława Hołownia-Nowik Zalesie Górne

KOS-Technika, Biuro Doradcze

Druk Śpiewnika

Poligrafia Bracia Szymańscy i Starostwo Powiatowe

A G E N T U B E Z P I E C Z E N I O W Y M I R O S Ł A W A H O Ł O W N I A

N O W I K

www.zalesie-gorne.pl www.zalesie-gorne.eu

www.kulturalni.pl www.poligrafiaszymanscy.pl
http://www.zalesie-gorne.pl/http://www.zalesie-gorne.eu/http://www.kulturalni.pl/http://www.poligrafiaszymanscy.pl/

IDZ IE ŻOŁNIERZ BOREM LASEM - Zalesie Górne · 2012. 8. 13. · idzie ŻoŁnierz borem lasem......

Documents

Transcript of IDZ IE ŻOŁNIERZ BOREM LASEM - Zalesie Górne · 2012. 8. 13. · idzie ŻoŁnierz borem lasem......