I · Web viewWprowadzenie 5 I. Ogólna charakterystyka miasta 7 1 Środowisko naturalne 9 2 Z...

208
Spis treści Spis treści Wprowadzenie Wprowadzenie.......................................................... ..........................................................5 I. I. Ogólna charakterystyka miasta Ogólna charakterystyka miasta.................................... ....................................7 1 Środowisko naturalne.............................................9 2 Z historii Mysłowic.............................................12 II. II. Problematyka społeczna Problematyka społeczna.......................................... .......................................... 17 17 1 Ludność......................................................... 17 2 Rynek pracy i bezrobocie........................................19 3 Ochrona Zdrowia.................................................23 3.1 System ochrony zdrowia w Mysłowicach................................23 3.2 Restrukturyzacja Zakładów Opieki Zdrowotnej.........................26 3.3 Wskaźniki demograficzne, epidemiologiczne oraz usługi zdrowotne.....27 3.4 Profilaktyka i promocja zdrowia.....................................29 4 Pomoc społeczna.................................................30 4.1 Organizacja i jednostki systemu pomocy społecznej w mieście.........30 4.2 Organizacje pozarządowe działające w obrębie zadań z zakresu pomocy społecznej.............................................................36 4.3 Kierunki i strategia rozwiązywania problemów społecznych............37 4.4 Działania na rzecz osób niepełnosprawnych...........................39 5 Edukacja........................................................ 39 5.1 Szkoły i Placówki Oświatowe na terenie Mysłowic.....................40 5.2 Szkoły niepubliczne.................................................49 5.3 Promocja uzdolnionej młodzieży......................................50 6 Kultura......................................................... 50 6.1 Jednostki kultury w Mysłowicach.....................................51 6.2 Muzyczna wizytówka miasta...........................................56 7 Kultura fizyczna, rekreacja i turystyka.........................57 RAPORT O STANIE MIASTA MYSŁOWICE 1

Transcript of I · Web viewWprowadzenie 5 I. Ogólna charakterystyka miasta 7 1 Środowisko naturalne 9 2 Z...

I

Spis treści

Spis treści

Spis treści

5Wprowadzenie

I.Ogólna charakterystyka miasta7

1Środowisko naturalne9

2Z historii Mysłowic12

II.Problematyka społeczna17

1Ludność17

2Rynek pracy i bezrobocie19

3Ochrona Zdrowia23

3.1System ochrony zdrowia w Mysłowicach23

3.2Restrukturyzacja Zakładów Opieki Zdrowotnej26

3.3Wskaźniki demograficzne, epidemiologiczne oraz usługi zdrowotne27

3.4Profilaktyka i promocja zdrowia29

4Pomoc społeczna30

4.1Organizacja i jednostki systemu pomocy społecznej w mieście.30

4.2Organizacje pozarządowe działające w obrębie zadań z zakresu pomocy społecznej36

4.3Kierunki i strategia rozwiązywania problemów społecznych37

4.4Działania na rzecz osób niepełnosprawnych39

5Edukacja39

5.1Szkoły i Placówki Oświatowe na terenie Mysłowic40

5.2Szkoły niepubliczne49

5.3Promocja uzdolnionej młodzieży50

6Kultura50

6.1Jednostki kultury w Mysłowicach51

6.2Muzyczna wizytówka miasta56

7Kultura fizyczna, rekreacja i turystyka57

7.1Stowarzyszenia Sportowe60

8Bezpieczeństwo62

8.1Policja63

8.2Straż Pożarna66

8.3Straż Miejska71

8.4Sąd rejonowy w Mysłowicach72

8.5Obrona cywilna73

III.Infrastruktura komunalna76

1Infrastruktura komunikacyjna76

1.1Komunikacja drogowa76

1.2Komunikacja zbiorowa81

2Infrastruktura techniczna84

2.1Sieć wodociągowa i kanalizacyjna84

2.2System ciepłowniczy86

2.3System gazowniczy87

2.4System elektroenergetyczny88

3Zasoby mieszkaniowe i budownictwo90

3.1Program gospodarowania mieszkaniowym zasobem Miasta Mysłowice na lata 2003-200792

IV.Gospodarka93

1Podmioty gospodarcze w Mysłowicach93

2Kopalnie99

3Organizacje wspierania biznesu101

V.Zagospodarowanie przestrzenne103

1Struktura urbanistyczna105

2Możliwości rozwoju przestrzennego. Planowanie przestrzenne.110

2.1Możliwości podejmowania inwestycji na terenie Mysłowic110

3Dokumenty planistyczne112

3.1Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego.112

3.2Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego116

3.3Inne dokumenty planistyczne.117

VI.Środowisko naturalne118

VII.Zarządzanie miastem121

1Rada Miasta Mysłowic – organ stanowiący samorządu terytorialnego121

2Organ wykonawczy - Prezydent Miasta125

3Aparat wykonawczy Prezydenta - Urząd Miasta Mysłowice125

4Jednostki organizacyjne128

5Jednostki pomocnicze Miasta130

6Mienie komunalne132

6.1Stan prawny mienia gminnego.132

6.2Stan prawny mienia powiatowego133

6.3Gospodarowanie mieniem w latach 2002 –2003134

7Budżet Miasta138

8Współpraca zagraniczna144

9Promocja Miasta144

Wprowadzenie

W niniejszym Raporcie o stanie Miasta Mysłowice dokonany został możliwie pełny przegląd wszystkich sfer funkcjonalnych miasta.

Podstawowymi celami opracowania Raportu było:

· poznanie przebiegu procesów społeczno-gospodarczych w Mysłowicach,

· stworzenie podstaw informacyjnych dla dalszych etapów prac nad strategią rozwoju miasta,

· stworzenie podstaw do utworzenia bazy informacyjnej o mieście jako całości i jego podstawowych sferach: społecznej, gospodarczej, infrastrukturalnej, ekologicznej, przestrzennej i finansowej, zawierającej stale aktualizowane i wiarygodne dane statystyczne.

Raport prezentuje stan istniejący w Mysłowicach na dzień 31 grudnia 2003 roku, z tym, że w niektórych dziedzinach analiza obejmuje okres do 31 grudnia 2002.

Zakres merytoryczny i głębokość analiz oraz ocen zawartych w Raporcie uzależnione były od zgromadzonych danych wyjściowych oraz propozycji władz miasta. Informacje pochodziły z następujących źródeł:

· Wydziały Urzędu Miasta w Mysłowicach,

· Urząd Statystyczny w Katowicach,

· Przedsiębiorstwa i zakłady komunalne,

· Instytucje funkcjonujące na terenie miasta,

· Podmioty gospodarcze.

Ponadto wykorzystywane były różnorodne dodatkowe źródła informacji, w tym: strony internetowe poświęcone miastu i regionowi; Biuletyny Informacji Publicznej; opracowania dotyczące Miasta Mysłowice, jego infrastruktury, historii; opracowania dotyczące województwa śląskiego.

Zgromadzony materiał informacyjny dotyczący kształtowania się przebiegu podstawowych procesów społeczno-gospodarczych w Mysłowicach jest bogaty i umożliwił dokonanie analizy i oceny stanu istniejącego w mieście. Brak jest kompleksowego, spójnego systemu informacji o mieście, jednolitej klasyfikacji gromadzonych danych - występują różne ujęcia, klasyfikacje i grupowanie danych w zależności od źródła informacji, co bardzo utrudniało i jednocześnie przedłużało proces ich zbierania oraz wymagało dodatkowego uściślenia i weryfikacji. W przyszłości powinien zostać stworzony zintegrowany system informacji o mieście, który będzie obejmować poszczególne sfery funkcjonalne miasta- społeczną, gospodarczą, ekologiczną, przestrzenną, infrastrukturalną i finansową, wszystkie szczeble kierowania i poziomy decyzyjne oraz wzajemne relacje miasto - jego otoczenie. System informacji ułatwi dostęp oraz stworzy możliwość przetwarzania i aktualizowania niezbędnych danych, potrzebnych władzom miasta do podejmowania decyzji dotyczących planowania, zarządzania, modyfikowania i kontroli.

Raport swym zakresem przedmiotowym obejmuje podstawowe informacje o mieście, uwzględniając dane demograficzne, dotyczące sfery społecznej i gospodarczej, infrastruktury technicznej, środowiska przyrodniczego, bezpieczeństwa publicznego, a także finansów miasta, których analiza i ocena przedstawiona jest w kolejnych rozdziałach. Raport o stanie Miasta ma charakter syntetyczny i stanowi punkt wyjścia do prac nad przygotowaniem strategii rozwoju miasta, w której zostaną zaprezentowane zarówno problemy uwarunkowań zewnętrznych jak i wewnętrznych, a także strategiczne kierunki dalszego rozwoju miasta. Należy sądzić, że dla osób zainteresowanych, a zwłaszcza dla potencjalnych inwestorów, opracowany Raport może być interesujący nie tylko z uwagi na zebrane informacje i dane, ale przede wszystkim ze względu na fakt, iż materiał ten może ułatwić podejmowanie decyzji o charakterze społecznym i gospodarczym, a także diagnozowanie sytuacji i ocenę kierunków rozwoju. Dodatkowo na bazie Raportu mogą zostać opracowane różnorodne dokumenty strategiczne gminy: Wieloletni Plan Inwestycyjny, czy Wieloletni Plan Finansowy.

I. Ogólna charakterystyka miasta

Mysłowice położone są na terenie województwa śląskiego, w południowo - wschodniej części Katowickiego Zespołu Metropolitarnego (KZM). Liczba mieszkańców miasta wynosi 75 545 według stanu na 30 czerwca 2003 roku (źródło GUS).

Mysłowice sąsiadują wyłącznie z gminami miejskimi, są to: Katowice, Sosnowiec, Jaworzno, Imielin, Lędziny.

Miasto zajmuje powierzchnię 6557 ha. Powierzchnię Mysłowic tworzą:

· tereny produkcyjno - składowe - około 6 %,

· tereny mieszkaniowo - usługowe - 10,6 %,

· lasy - ok. 28 %,

· użytki rolne - 36 %,

· inne - 19,4 %.

Mysłowice w wyniku reformy administracyjnej państwa od 1 stycznia 1999 r. są miastem na prawach powiatu, wchodzącym w skład województwa śląskiego. Charakterystyka rzeźby terenu oraz duża liczba obszarów zielonych stanowi o szczególnej atrakcyjności miasta dla obecnych jak i przyszłych mieszkańców. Na terenie miasta istnieje możliwość nabycia atrakcyjnych działek pod budownictwo mieszkaniowe i przemysłowe. Niewątpliwie jest to element stanowiący podstawę do zwiększonej aktywności firm zajmujących się budownictwem mieszkaniowym.

Aspektem szczególnie wartym podkreślenia jest dogodne położenie Mysłowic w regionie. Stanowi ono znaczący atut dla przyszłych inwestorów i podnosi atrakcyjność Mysłowic. Zlokalizowanie przedsięwzięć inwestycyjnych na terenie Mysłowic pozwoli na pełne wykorzystanie korzyści płynących z tak dogodnej lokalizacji. Mysłowice są położone 10 minut jazdy samochodem od centrum Katowic, drogę do Krakowa można pokonać jadąc autostradą A4 w ciągu trzech kwadransów. W odległości 80 km znajduje się granica polsko-czeska (Cieszyn), do której prowadzi przechodząca przez miasto droga krajowa nr 1. Linie kolejowe biegną w kierunku Katowic, Wrocławia, Krakowa oraz Oświęcimia.

Kolejnym ważnym atutem świadczącym o atrakcyjności miasta jest niewielka odległość od dwóch międzynarodowych lotnisk: Portu Lotniczego Katowice-Pyrzowice zlokalizowanego 30 km od miasta, który obecnie odgrywa ważną rolę w ruchu międzynarodowym, oraz Portu Lotniczego Kraków Balice, leżącego w odległości 70 km, przy łączącej Mysłowice z Krakowem autostradzie A4.

W strukturze przestrzennej Mysłowic wyróżnia się dwie części, linię podziału wyznacza biegnąca z Katowic do Krakowa autostrada A4:

· część północną - silnie zurbanizowaną i uprzemysłowioną,

· część południową - o rozproszonej zabudowie i niewykrystalizowanej strukturze funkcjonalno – przestrzennej.

W północnej części Mysłowic znajdują się osiedla:

· Stare Miasto

· Piasek

· Bończyk - Tuwima

· Szopena - Wielka Skotnica

· Centrum (Klachowiec, Rymera, Zachęta)

· Janów Miejski - Ćmok

· Brzęczkowice i Słupna

Ta część Mysłowic jest terenem o uporządkowanej zabudowie z dominującym udziałem zabudowy wielorodzinnej, uformowanej w stosunkowo niewielkie osiedla.

Część południową tworzą osiedla:

· Brzezinka

· Morgi

· Larysz - Hajdowizna

· Wesoła - Ławki (Stara Wesoła)

· Krasowy

· Kosztowy

· Dziećkowice ( Pasieczki, Jazd)

Część południowa to przede wszystkim tereny rolnicze i mieszkaniowe, oraz tereny przemysłowe. W strukturze terenów mieszkaniowych dominuje nieuporządkowana, ekstensywna zabudowa jednorodzinna. Osiedla o bardziej uporządkowanej strukturze przestrzennej to Wesoła, Brzezinka i Kosztowy. Osiedla o charakterze typowo wiejskim to Dziećkowice, Krasowy i Ławki.

Tereny rolnicze zajmują znaczną część powierzchni ogólnej miasta. Największe kompleksy rolne występują w Dziećkowicach, Kosztowach, Krasowach oraz w Wesołej. Problemem jest częste występowanie krypto - urbanizacji, czyli wykupu terenów rolniczych z przeznaczeniem na działki budowlane. Tereny przemysłowe występują w trzech większych skupiskach - Wesołej, Brzezince oraz na Piasku.

1 Środowisko naturalne

Mysłowice leżą w obrębie Wyżyny Śląskiej. Zachodnia i północno-zachodnia część miasta znajduje się w obrębie Płaskowyżu Bytomsko-Katowickiego, wschodnia część należy do Kotliny Mysłowickiej, południowa i zachodnia do Zrębowych Pagórków Imielińskich i Lędzińskich oraz zachodniego odcinka Doliny Wisły.

Tereny te należą do obszarów płaskich, przy czym 25% miasta to tereny zupełnie płaskie o nachyleniu nie przekraczającym 1%, na 40% obszaru spadki zawierają się w przedziale od 1% do 3%. Tereny o nachyleniu przekraczającym 8% zajmują jedynie 3% powierzchni miasta. Maksymalne nachylenie wynosi 30%.

Mysłowice są położone w części Wyżyny Śląskiej bogatej w różnego rodzaju zasoby naturalne. Obszar ten zbudowany jest z łupków i piaskowców karbońskich. W północnej i środkowej części miasta warstwy węglonośne wychodzą na powierzchnię lub przykryte są cienką warstwą tworów czwartorzędowych.

Na terenie miasta występują udokumentowane złoża węgla kamiennego, dolomitów, wapieni, surowców ilastych. Zasoby węgla kamiennego są podzielone na obszary górnicze kilku kopalń, które stanowią niemal 2/3 obszaru miasta. Eksploatacja złóż jest planowana w nadchodzących latach przez pięć kopalń: Mysłowice, Wesoła, Ziemowit, Wieczorek i Staszic.

Złoża dolomitów w Mysłowicach położone są na granicy z Imielinem (złoża Imielin Pólnoc i Imielin Rek). Na terenie miasta punkty występowania i eksploatacji wapieni zlokalizowane są przede wszystkim w Dziećkowicach oraz punktowo na osiedlu Krasowy. Z kolei na osiedlach Wesoła-Ławki, Larysz - Hajdowizna i Janów Miejski-Ćmok eksploatowane są złoża surowców ilastych.

W Mysłowicach występują różne rodzaje gleb charakterystycznych dla terenów równinnych, wyżynnych oraz dolin rzecznych: gleby bielicowe, mady (przeważnie typu brunatnego i czarnych ziem).

W Mysłowicach znajduje się 2961 ha gruntów chronionych na mocy ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, tzn. gruntów klasy III o zwartych kompleksach powyżej 0,5 ha i więcej, gruntów klasy IV o powierzchni powyżej 1 ha, gruntów o glebach pochodzenia organicznego oraz wszystkich klas gruntów leśnych. Są one głównie skupione na terenie osiedli: Dziećkowice, Brzezinka, Larysz-Hajdowizna, Morgi, Krasowy, Kosztowy i Wesoła-Ławki. Największą część stanowią grunty leśne - około 57%, następnie grunty orne - około 30,5% dalej łąki około - 8,5% oraz ziemie pochodzenia organicznego - 3%, pastwiska - 1%.

Tereny Mysłowic cechuje interesująca przyroda nieożywiona związana z wilgotnymi wodnymi środowiskami dolin rzecznych, stawów i oczek wodnych, charakterystyczna dla powierzchni w tym regionie jest silna degradacja ziemi w wyniku osiadań górniczych, wyrobisk powierzchniowych i składowisk. Gleba pozostaje powierzchniowo zanieczyszczona, dlatego podejmowane są działania mające na celu ochronę środowiska. Znaczna część gruntów należących do wyższych klas bonitacyjnych podlega skutkom eksploatacji górniczej oraz jest skażona metalami ciężkimi, wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi i zakwaszona.

W województwie śląskim Mysłowice wyróżniają się szczególnie występowaniem zwartych obszarów leśnych o dużej powierzchni. Jest to zdecydowanie element wyróżniający to miasto spośród innych na Śląsku. Niewątpliwie jest to cecha, która w połączeniu z lokalizacją stanowi o dużej atrakcyjności miasta.

W strukturze środowiska przyrodniczego Mysłowic dominują dwa rodzaje użytków: lasy oraz pola uprawne. Na terenie Mysłowic lasy i grunty leśne zajmują powierzchnię 1854 ha - około 28% powierzchni miasta. Do elementów struktury przyrodniczej o znaczeniu regionalnym należą kompleksy leśne centralnej, południowej i zachodniej części miasta oraz pasma dolin Przemszy, Boliny, Boliny Południowej i Rowu Kosztowskiego. Zieleń nieurządzona i nieużytki stanowią zazwyczaj zbiorowiska porastające naturalne nieużytki oraz tereny zdegradowane i zdewastowane w wyniku działalności człowieka, zajmują one obszar ok. 652 ha.

Przyroda odgrywa w mieście ważną rolę mimo iż na jego terenie nie ma obszarów chronionych z mocy ustawy o ochronie przyrody, jednak ochronie podlegają pojedyncze okazy drzew pomnikowych (dąb szypułkowy i lipa drobnolistna w Dziećkowicach). Cały czas trwają działania mające na celu nadanie kolejnym drzewom statusu pomnika przyrody (4 buki zwyczajne, 3 wiązy szypułkowe, 3 dęby szypułkowe, 2 lipy drobnolistne oraz klon zwyczajny). Postulowane jest także objęcie ochroną terenów Szabelni wraz z terenami leżącymi w Katowicach i Sosnowcu jako zespołu przyrodniczo-krajobrazowego zwanego „Parkiem Sąsiedzkim”.

Na obszarze miasta znajdują się tereny zasługujące na ochronę ze względu na walory krajobrazowe, kulturowe, historyczne i naukowo - poznawcze np.:

· Wzgórze Wygonie-Kępa,

· Kamieniołom Krasowy,

· Zrębowe Pagóry Imielińskie,

· Kamieniołom wapienia w Dziećkowicach,

· Wzgórze nad Pasieczkami,

· Szybiki kopalni Dar Karola,

· Staw Hubertus IV,

· Dolina Boliny.

Wody powierzchniowe w Mysłowicach znajdują się w dorzeczu Przemszy, która jest dopływem Wisły, jedynie południowo-zachodnia część miasta jest odwadniana przez potok Przyrwa, należący do dorzecza Gostyni (dopływ Wisły).

Przez miasto przepływają rzeki:

· Czarna Przemsza,

· Przemsza,

· Brynica,

· Rawa,

· Bolina,

· Rów Kosztowski,

· Przyrwa.

Poza siecią rzeczną występuje kilka sztucznych zbiorników wodnych w wyrobiskach popiaskowych i zapadliskach górniczych (w północnej części miasta na granicy z Sosnowcem i Katowicami) oraz małe zbiorniki wodne związane z lokalnymi obniżeniami terenu i podmokłymi łąkami.

Dla miasta i regionu olbrzymie znaczenie mają wody podziemne zlokalizowane pod powierzchnią Mysłowic: zbiornik typu szczelinowo - porowego zalęgający w piaskowcu i zlepieńcach górnokarbońskich ( żytkowy poziom wód podziemnych Mikołów–Sosnowiec), zbiornik typu szczelinowo - porowego występujący w zlepieńcach górnokarbońskich (Główny Zbiornik Wód Podziemnych Tychy - Siersza), zbiornik typu szczelinowo - krasowego zalęgający w wapieniach i dolomitach (Główny Zbiornik Wód Podziemnych Chrzanów). Stanowią one rezerwuary wody pitnej i jako takie są objęte szczególną ochroną. Na całym obszarze Głównego Zbiornika Wód Podziemnych Chrzanów (GZWP Chrzanów) występuje wysoka jakość wody, co stanowi podstawę do wyznaczenia w południowo - wschodniej części Mysłowic strefy najwyższej ochrony. Dlatego właśnie ochrona GZWP Chrzanów stanowi jedno z podstawowych uwarunkowań zagospodarowania tego terenu. Pozostałe rejony występowania zbiorników wód podziemnych zaliczono do obszarów zwykłej ochrony.

Pod względem klimatycznym Mysłowice charakteryzują się cechami dzielnicy klimatycznej częstochowsko - kieleckiej, zmienionej oddziaływaniem wielkich miast:

· średnia roczna temperatura powietrza: 7,50C - 80C

· średnie roczne sumy opadów atmosferycznych: 700 - 800 mm, w półroczu letnim 400 - 500 mm,

· średnia roczna liczba dni z mgłą w roku: 40-60 dni ,

· średni czas zalegania pokrywy śnieżnej: 75 dni w roku,

· przeważające wiatry: południowo-zachodnie (26%), północno-zachodnie (15,3%) i południowo-wschodnie (13,9%); cisze stanowią 14,5% czasu rocznego,

· czas trwania okresu wegetacyjnego: 210 - 220 dni.

2 Z historii Mysłowic

Nie zachowały się żadne dokumenty i świadectwa, które mówią o początkach istnienia Mysłowic. Najważniejszym źródłem mówiącym o średniowiecznych dziejach miasta jest zapis z 15 VII 1360r. W dokumencie Mikołaja I, księcia opawsko - raciborskiego pojawiają się Mysłowice jako miasto posiadające przywileje prawa magdeburskiego. Jednak już wcześniej odnaleźć można sygnały mówiące o osadnictwie na terenie dzisiejszych Mysłowic, a także istotne wzmianki z okresu panowania książąt dynastii Piastów Śląskich. Przekaz źródłowy z 1308 roku wymienia plebana imieniem Hunold, który wraz z Wacławem z Grójca występował jako świadek w kanonicznym procesie przeciw zwierzchnikowi, biskupowi krakowskiemu Janowi Muskacie. Kolejnym źródłem jest pierwszy rejestr Świętopietrza pochodzący z 1326 roku, odnotowany w nim został Mateusz, proboszcz z Mysłowic. (źródło: A. Sulik, Historia Mysłowic do 1922 roku, Mysłowice 2000)

Przez wieki wielokrotnie zmieniali się właściciele Miasta, których posiadłości oprócz samych Mysłowic stanowiły także wsie: Brynów, Załęże, Bogucice, Szopienice, Roździeń, Dziećkowice, Brzezinka i Brzęczkowice. Wśród nich pojawiają się takie nazwiska jak: Turzonowie, Salamonowie, Kamieńscy, Lipscy, czy wreszcie najbardziej znani, władający miastem ponad 200 lat - Mieroszewscy. Mieroszewscy, aby uniknąć rozdrobnienia majątku poprzez dziedziczenie go przez kolejnych spadkobierców, utworzyli w Mysłowicach ordynację. Przetrwała ona 161 lat, od 1678 do 1839 roku, gdy sprzedano miasto przemysłowcom Wincklerom. W tym okresie miasto zawdzięcza swój największy rozwój Janowi Mieroszewskiemu, który władał tymi ziemiami w latach 1694 – 1755, inny członek rodu - Felicjan Mieroszewski, założył pierwszą w Mysłowicach kopalnię węgla kamiennego.

Miasto w ciągu swych dziejów zmieniało również wielokrotnie przynależność państwową. W czasach, z których pochodzi najstarszy dokument o mieście (1360 roku), było we władaniu Czech. Później przeszło pod władzę Habsburgów, którzy panowali tu do lat 40-ych XVIII wieku. W trakcie wojen śląskich pomiędzy Habsburgami i Prusami w latach: 1740 - 1764 miasto przechodziło wielokrotnie z rąk do rąk. Dopiero po podpisaniu w 1764 r. w Hubertusburgu pokoju pomiędzy Austrią i Prusami, Mysłowice wraz z całym Górnym i Dolnym Śląskiem, oprócz Księstwa Cieszyńskiego i Karniowskiego, stały się ostatecznie częścią Prus.

Gdy w 1742 roku Miasto weszło w skład państwa pruskiego, utworzono urząd akcyz i ceł, mieszczanie uzyskali szereg ułatwień w handlu przygranicznym. Niestety, Mysłowice utraciły charakter miasta w sensie prawnym. Prawa miejskie przywrócono dopiero 30 marca 1857 roku (zródło: W. Długoborski, Mysłowice. Zarys rozwoju miasta, Katowice 1977). Ważnym wydarzeniem w historii Miasta było wybudowanie kolei. Uroczyste otwarcie odbyło się 1 października 1846 roku.

Granicę Miasta najwyraźniej zaznaczała rzeka. Ona też stała się miejscem historycznie znaczącym, a to za sprawą zbiegu granic trzech państw, które w XVIII w. dokonały rozbiorów Polski. Miejsce połączenia się Czarnej i Białej Przemszy do dzisiaj zwane jest "Trójkątem Trzech Cesarzy".

W dniu wybuchu I Wojny Światowej Mysłowice liczyły 18.800 mieszkańców i obejmowały obszar 8,8 km. W sierpniu 1919 roku masakra polskich górników z kopalni "Mysłowice" dokonana przez Niemców była bezpośrednią przyczyną wybuchu I Powstania Śląskiego.

W 1922 roku po wkroczeniu Wojska Polskiego Mysłowice zostają włączone do Państwa Polskiego, uroczyste przejęcie władzy przez Polaków nastąpiło 20 czerwca.

W czasie II Wojny Światowej wojska niemieckie wkroczyły do Mysłowic. Utworzono tymczasowe więzienie policyjne nad Czarną Przemszą: „Polizei-Ersatz-Gefängnis”, które znajdowało się przy ulicy Powstańców 24 (dziś teren Promenady), ponadto powstały liczne obozy pracy, m.in. przy kopalni "Mysłowice", w dzielnicach: Brzezinka i Larysz, w których przez cały okres okupacji więziono ponad 30 tys. osób z całej Polski, a także Europy. 28 stycznia 1945 roku po wkroczeniu do Miasta Armii Czerwonej, Mysłowice uwolniły się od niemieckiego agresora. Po wojnie tymczasowe więzienie przekształcono w obóz dla Ślązaków i Niemców, który funkcjonował w latach 1945-1947.

W 1951 roku Mysłowice stały się siedzibą powiatu. W kolejnych latach w związku z nowym podziałem administracyjnym przyłączano do Miasta następne obszary: Janów Miejski, Słupną, Brzęczkowice, Brzezinkę, Larysz, Morgi, Wesołą, Kosztowy, Krasowy, Dziećkowice; powierzchnia Miasta wzrosła do 66 km2. W późniejszym okresie zostały przyłączone Imielin, Chełm Śląski oraz Kopciowice. W 2000 roku Bulla Papieska nadaje miastu patrona św. Jana Chrzciciela, którego wizerunek widnieje w herbie Mysłowic.

Świadectwem historycznego rozwoju miasta są liczne zabytkowe zespoły i obiekty architektury sakralnej, przemysłowej, mieszkalnej i usługowej. Lista miejskich ewidencji dóbr kultury liczy około 500 pozycji, z tego 24 obiekty architektoniczne i układ urbanistyczny Starego miasta wpisane są do rejestru zabytków. Obiektami tymi są:

· Zespół budynków szkoły podstawowej nr 4: - budynek starej szkoły (wraz z budynkiem sanitariatów); - budynek dawnego przedszkola (obecnie zaplecze szkoły); - otaczający budynki przy ul. Boliny 10 - Gwarków 1;

· Budynek mieszkalny tzw. "bauverein" przy ul. Mikołowskiej 26,26A,28,30,32,34,36;

· Gmach Urzędu Miejskiego przy ul. Powstańców 1;

· Willa (własność prywatna) przy ul. Powstańców 13;

· Budynek byłej szkoły parafialnej przy ul. Starokościelnej 10;

· Budynek mieszkalny (własność prywatna) przy ul. Stanisława Wyspiańskiego 3;

· Kościół ewangelicko - augsburski p.w. Apostołów Piotra i Pawła przy ul. Powstańców 5;

· Kościół parafialny p.w. Św. Krzyża przy ul. Świerczyny 1;

· Kościół filialny p.w. Narodzenia N.M.P przy ul. Starokościelnej 5;

· Budynek u zbiegu Rynku z ul. Kaczą przy ul. Kaczej 2;

· Stare Miasto - układ urbanistyczny z centralnie położonym rynkiem;

· Kościół parafialny pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa i najbliższe otoczenie wraz z ogrodzeniem przy ulicy Starokościelnej 1;

· Plebania kościoła parafialnego pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa i najbliższe otoczenie wraz z ogrodzeniem przy ulicy Starokościelnej 3;

· Kaplica rodziny Klaussów usytuowana na tzw. starym cmentarzu przy ulicy Mikołowskiej;

· Kaplica grobowa księdza Markiefki usytuowana na tzw. starym cmentarzu przy ulicy Mikołowskiej;

· Budynek Zakładu Świętego Józefa (obecnie Specjalny Ośrodek Wychowawczy) wraz z otoczeniem przy ulicy Starokościelnej 8;

· Gmach Sądu Grodzkiego (obecnie Sądu Rejonowego) przy ulicy Krakowskiej 2;

· Zespół Aresztu Śledczego przy ulicy Szymanowskiego 6: (budynek aresztu i budynek mieszkalny dla radcy sądowego);

· Zespół Szpitala Miejskiego nr 1 im. Karola Boromeusza przy ulicy Mikołowskiej 1;

· Budynek dawnego Szpitala Brackiego wraz z willą mieszkalną przy ulicy Świerczyny 1;

· Gmach II Liceum Ogólnokształcącego przy ulicy Mikołowskiej 5;

· Budynek Zespołu Szkół Specjalnych im. Janusza Korczaka;

· Kamienica przy ulicy Grunwaldzkiej 20;

· Kamienica przy Placu Wolności 8;

· Kamienica przy ulicy Krakowskiej 4.

Tabela I‑1 Ewidencja dóbr kultury (obiektów - nieruchomości) proponowanych do objęcia ochroną prawną poprzez wpis do rejestru zabytków.

Lp.

Obiekt

Adres

Proponowany zakres ochrony

1

LE im. kardynała A. Hlonda

Plac Wolności 5

W granicach działki geodezyjnej

2

Poczta

Powstańców 11

W granicach działki geodezyjnej

3

Dom mieszkalny (dawna siedziba biura emigracyjnego

Powstańców 23

Obiekt wraz z przewiązką w granicach działki geodezyjnej

4

Kamienica

Plac Mieroszewskich 4 /

ul. Wierzbowa

W granicach ogrodzenia - działki geodezyjnej

5

Kamienica

Plac Mieroszewskich 3

W granicach ogrodzenia - działki geodezyjnej

6

Urząd Skarbowy

A. Mickiewicza 4

Obiekt wraz z przylegającym parkiem od strony ul. Oświęcimskiej

7

Kamienica

Rynek 2

W granicach działki geodezyjnej

8

Kamienica

Rynek 3

W granicach działki geodezyjnej

9

Kamienica

Rynek 4

W granicach działki geodezyjnej

10

Kamienica

Rynek 16

W granicach działki geodezyjnej

11

Kamienica

Rynek 17

W granicach działki geodezyjnej

12

Kamienica

Rynek 18

W granicach działki geodezyjnej

13

Kamienica

Rynek 19

W granicach działki geodezyjnej

14

Kamienica

Rynek 20

W granicach działki geodezyjnej

15

Kamienica

Rynek 21

W granicach działki geodezyjnej

16

Kamienica

Rynek 22

W granicach działki geodezyjnej

17

Kamienica

Rynek 23

W granicach działki geodezyjnej

18

Kamienica

Rynek 24

W granicach działki geodezyjnej

19

Kamienica

Rynek 26

W granicach działki geodezyjnej

20

Kamienica

Rynek 26 A

W granicach działki geodezyjnej

21

Cmentarz żydowski

Gwarków

W granicach ogrodzenia

22

Kaplica cmentarna

Cmentarz przy ul. Mikołowskiej

Obiekt w obrysie murów

Źródło: UM Mysłowice

Oprócz nieruchomości wykazanych w tabeli, w najbliższej przyszłości przewiduje się objęcie ochroną 450 zabytkowych obiektów lub zespołów obiektów w formie wpisu do ewidencji zabytków.

Ponadto, na terenie Mysłowic znajduje się 56 miejsc pamięci wykazanych w Ewidencji Miejsc Pamięci Województwa Śląskiego.

II. Problematyka społeczna

1 Ludność

W Mieście Mysłowice według stanu na dzień 30 VI 2003 r. zamieszkiwało 75545 osób, z czego mężczyźni stanowili 48,8%, a kobiety 51,2% mieszkańców ogółem. Współczynnik feminizacji wynosi 104,9 kobiet i od roku 1998 nieznacznie wzrósł. Jest to wskaźnik niższy niż w województwie śląskim, który według stanu na 30 VI 2003 wyniósł 106,6 kobiet. Pod względem ilości mieszkańców Mysłowice należą do jednego z najmniejszych miast na prawach powiatu w województwie. Liczba ludności Mysłowic jest porównywalna do liczby mieszkańców Siemianowic Śląskich, a większe są od Świętochłowic, Piekar Śląskich i Żor.

Przeciętna gęstość zaludnienia dla całego miasta wynosi 1146 osób na 1 km2. Jednakże rozmieszczenie ludności na obszarze miasta jest bardzo nierównomierne, część północna miasta charakteryzuje się dużym zurbanizowaniem i prawie dziesięciokrotnie przewyższa gęstość zaludnienia w części południowej.

Tabela II‑1 Stan ludności w ujęciu liczbowym i procentowym w latach 1998 - 2002

Rok

Ogółem

Kobiety

Mężczyźni

Ludnośćna 1 km2

W tys.

%

W tys.

%

1998

79 458

40,6

51,0

38,9

49,0

1 204

1999

79 255

40,5

51,0

38,8

49,0

1 201

2000

78 973

40,4

51,2

38,5

48,8

1 197

2001

78 754

40,3

51,2

38,4

48,7

1 193

2002

75 642

38,6

51,2

36,9

48,8

1 146

Źródło: GUS

Tabela II‑2 Podział ludności według grup wiekowych

Grupa wiekowa

1998

1999

2000

2001

W tys.

%

W tys.

%

W tys.

%

W tys.

%

0 – 2

2 096

2,64

2022

2,55

1 956

2,48

1 912

2,43

3 – 6

3 631

4,57

3360

4,24

3 124

3,96

2 979

3,78

7 – 14

10 621

13,37

10 082

12,72

9 445

11,96

8 831

11,21

15 – 19

7 031

8,85

7 188

9,07

7 377

9,34

7 469

9,48

20 – 29

10 630

13,38

11 072

13,97

11 302

14,31

11 632

14,77

30 – 39

12 380

15,58

11 623

14,67

11 179

14,16

10 740

13,64

40 – 49

13 277

16,71

13 675

17,25

13 762

17,43

13 782

17,50

50 – 59

8 749

11,01

8 906

11,24

9 131

11,56

9 266

11,77

60 – 64

3 489

4,39

3 571

4,51

3 707

4,69

3 884

4,93

Powyżej 65

7 554

9,51

7 756

9,79

7 990

10,12

8 259

10,49

Ogółem

79 458

79 255

78 973

78 754

Źródło: GUS

Tabela II‑3 Dane dotyczące przyrostu naturalnego i salda migracji w latach 1998-2002

1998

1999

2000

2001

2002

Urodzenia żywe

693

655

589

643

635

Zgony

657

711

675

675

636

Przyrost naturalny na 1000 mieszkańców - Mysłowice

0,46

- 0,71

- 1,09

- 0,41

0,00

Przyrost naturalny na 1000 mieszkańców – województwo śląskie

0,10

-0,50

-1,20

-0,80

-1,10

Saldo migracji na 1000 mieszkańców

- 0,16

- 1,53

- 0,11

0,60

-0,20

Źródło: GUS

Analiza danych wskazuje na ciągły spadek liczby ludności, spowodowany zahamowaniem przyrostu migracyjnego oraz coraz niższą liczbą urodzeń i zwiększającą się liczbą zgonów. Spadek liczby urodzeń jest zjawiskiem powszechnym zarówno w skali województwa, jak i kraju. Prognozy dotyczące liczby ludności nie są korzystne. Według prognozy GUS-u z 2000 roku liczba mieszkańców Mysłowic do 2030 roku systematycznie będzie malała. Tak znaczny ubytek mieszkańców Mysłowic w najbliższych latach oznacza konieczność zahamowania tendencji spadkowych, a także dostosowania się do tych niekorzystnych wskaźników demograficznych przede wszystkim w dziedzinie oświaty i rynku pracy.

Tabela II‑4 Liczba mieszkańców Mysłowic do 2030 roku, według prognozy GUS-u z 2000 roku

Rok

2005

2010

2015

2020

2025

2030

Liczba ludności

75 642

74 565

73 241

71 236

68 412

64 805

Źródło: GUS

W analizowanym okresie saldo migracji ogółem w Mysłowicach jest ujemne.

Tabela II‑5 Ludność według ekonomicznych grup wieku

Grupa ekonomiczna

1998

1999

2000

2001

2002

W tys.

%

W tys.

%

W tys.

%

W tys.

%

W tys.

%

Wiek przedprodukcyjny

20,8

26,2

20,1

25,2

19,1

24,2

18,1

23,0

16,5

22,0

Wiek produkcyjny

49,3

62,1

49,8

62,7

50,0

63,3

50,3

63,9

49,0

64,9

Wiek poprodukcyjny

9,3

11,7

9,6

12,1

10,0

12,5

10,2

13,1

9,8

13,1

Źródło: GUS

Struktura wieku mieszkańców Mysłowic jest korzystna ze względu na utrzymujący się wysoki udział ludności w wieku produkcyjnym i najniższy w wieku poprodukcyjnym. Należy jednak wskazać, że odsetek ludności w wieku poprodukcyjnym rośnie (od 11,7% w roku 1998 do 13,1% w 2002 roku), co świadczy o postępującym procesie starzenia się ludności miasta. Ponadto odnotowuje się znaczy spadek liczby osób w wieku przedprodukcyjnym, na co ma wpływ zmniejszanie się liczby urodzeń. Rozkład według ekonomicznych grup wieku w Mysłowicach odzwierciedla tendencje panujące w województwie śląskim. Wśród osób w wieku produkcyjnym podział na płeć jest prawie równy, z nieznaczną przewagą mężczyzn.

2 Rynek pracy i bezrobocie

Tabela II‑6 Pracujący w latach 1998-2002

Wyszczególnienie

1999

2000

2001

2002

Ogółem

23 482

21 880

22 928

21 358

w tym (w tys. osób):

Przemysł i budownictwo

13,8

12,6

12,5

11,3

Usługi rynkowe

6,0

5,7

6,7

6,2

Usługi nierynkowe

3,6

3,5

3,7

3,7

Przeciętne wynagrodzenie(zł)

1504

1623

1739

1797

Źródło: GUS

W Mysłowicach 52,9% pracujących jest zatrudnionych w przemyśle i budownictwie. Taka duża liczba zatrudnionych w tym dziale gospodarki wynika przede wszystkim z faktu, iż w mieście działają dwie kopalnie: „Mysłowice” i „Wesoła”. Porównując początek analizowanego okresu z jego końcem obserwuje się zmianę w procentowej strukturze pracujących w poszczególnych sektorach gospodarki. Liczba pracujących w przemyśle i budownictwie znacząco spadła. Wynika to głównie z restrukturyzacji tego sektora gospodarki. W dalszym ciągu jednak Mysłowice odznaczają się wyższym od średniej krajowej i wojewódzkiej udziałem zatrudnionych w przemyśle i budownictwie w liczbie pracujących ogółem. Wskaźniki te są charakterystycznego dla województwa śląskiego, bowiem niemal ¼ wszystkich zatrudnionych w Polsce w przemyśle i budownictwie pracuje na Śląsku.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w Mysłowicach wynosiło 1797,41 zł i jest to jedna z najniższych średnich płac wśród miast na prawach powiatu województwa śląskiego. Jedynie w Żorach średnie płace są niższe.

Problem bezrobocia dotyka wszystkie miasta województwa śląskiego, nie ominął także Mysłowic. Od 1998 roku odnotowano intensywny, utrzymujący się wzrost liczby bezrobotnych mieszkańców, szczególnie gwałtowny był on w latach 1998 – 2000. Osłabienie tempa rozwoju gospodarczego i związane z nim działania restrukturyzacyjne firm ukierunkowane na zmniejszenie kosztów działalności przyniosły zdecydowane pogorszenie się sytuacji na rynku pracy. Dodatkowo dały się odczuć skutki przekształceń w przemyśle górniczym i wkroczenie młodzieży z wyżu demograficznego na rynek pracy.

Stopa bezrobocia (czyli stosunek liczby osób bezrobotnych zarejestrowanych do liczby mieszkańców aktywnych zawodowo) wynosiła w grudniu 2003 roku dla miasta Mysłowice 17,1% i była niższa o 2,9% od średniej stopy bezrobocia w kraju, wynoszącej 20%.

Tabela II‑7 Stopa bezrobocia w latach 1998-2003 dla miasta Mysłowice, woj. śląskiego i kraju

Lata

Mysłowice

woj. śląskie

Polska

1998

7,7

7,3

10,6

1999

9,8

9,9

13,1

2000

12,7

12,8

15,1

2001

15,0

15,5

17,5

2002

16,4

16,5

18,0

2003

17,1

16,4

20,0

Źródło: PUP Mysłowice

Tabela II‑8 Bezrobotni według wieku oraz płci zarejestrowani w latach 1998-2003

Grupy wieku

Zarejestrowani bezrobotni

1998

1999

2000

2001

2002

2003

15-24

801

967

1 322

1 587

1 738

1 752

25-34

629

801

945

1 188

1 288

1 364

35-44

744

978

1 125

1 283

1 269

1 258

45-54

355

521

667

856

977

1 073

55 i więcej

39

54

58

90

104

124

Bezrobotni ogółem

2 568

3 321

4 117

5 004

5 376

5 571

Kobiety

1 790

2 132

2 497

2 903

2 998

3 169

Mężczyźni

778

1 189

1 620

2 101

2 378

2 402

Źródło: PUP Mysłowice

Porównując dane dotyczące struktury wiekowej bezrobotnych z początku i końca analizowanego okresu obserwujemy, iż procentowy udział w ogólnej liczbie bezrobotnych w wieku 15-24 lat i 25-34 lata pozostał na podobnym poziomie, w grupie 35-44 lata spadł o 6,4% (tutaj spadek jest najbardziej dynamiczny), zaś w grupie wiekowej 45-54 lata wzrósł o 5,4%.

Rysunek II‑1 Bezrobotni wg płci zarejestrowani w latach 1998-2003

2 568

1790

778

3 321

2132

1189

4 117

2497

1189

5 004

2903

2101

5 376

2998

2378

5571

3169

2402

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

6 000

1998

1999

2000

2001

2002

2003

Bezrobotni ogółem

Kobiety

Mężczyźni

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

Od 1998 roku zmieniła się struktura bezrobotnych w podziale na płeć. Pozytywnym zjawiskiem jest to, iż zmniejsza się liczba bezrobotnych kobiet. Na początku omawianego okresu kobiety stanowiły 69,7% ogółu bezrobotnych, zaś na koniec 2003 roku - 55,8%.

Tabela II‑9 Bezrobotni wg poziomu wykształcenia w latach 1998-2003

Wykształcenie

1998

1999

2000

2001

2002

2003

wyższe

46

66

109

155

198

239

policealne i średnie zawodowe

550

699

942

1 210

1 286

1 377

średnie ogólnokształcące

137

169

213

242

267

290

zasadnicze zawodowe

839

1 183

1 432

1 745

1 854

1 884

podstawowe i niepełne podstawowe

996

1 204

1 421

1 652

1 771

1 781

Źródło: PUP Mysłowice

Struktura wykształcenia ludności Mysłowic nie odpowiada obecnym wymaganiom rynku pracy. Dotyczy to w szczególności wysokiego odsetka osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym, podstawowym i niepełnym podstawowym. Mysłowice nie odbiegają w tym zakresie od średnich wskaźników ogólnopolskich, a zwiększająca się stale na rynku pracy liczba osób z wykształceniem maturalnym i wyższym powoduje coraz większe problemy ze znalezieniem pracy przez osoby o niskich kwalifikacjach.

Tabela II‑10 Bezrobotni wg czasu pozostawania bez pracy w latach 1998-2003

Czas pozostawania bez pracy w miesiącach

Zarejestrowani bezrobotni

1998

1999

2000

2001

2002

2003

do 1

225

252

285

291

315

314

1-3

569

633

760

797

739

691

3-6

424

735

757

872

878

842

6-12

432

702

861

960

1 033

943

12-24

402

456

792

1 057

1 025

1 128

powyżej 24

516

543

662

1 027

1 386

1 635

Źródło: PUP Mysłowice

W okresie 1998 – 2002 nastąpiło zdecydowane wydłużenie czasu pozostawania bezrobotnych bez pracy. Na koniec 2003 roku 49% stanowiły osoby zarejestrowane ponad rok, a w tym prawie 60% ponad 2 lata. Jest to bardzo niepokojące zjawisko, niemniej jednak jego skala odpowiada tendencjom ogólnokrajowym.

Powiatowy Urząd Pracy prowadzi różne formy zwalczania bezrobocia, wśród których najbardziej powszechne są szkolenia i przekwalifikowania bezrobotnych, realizowane poprzez programy rynku pracy subsydiowane z Funduszu Pracy. Działania podejmowane dla łagodzenia problemu bezrobocia polegają na: kierowaniu bezrobotnych do prac interwencyjnych, udzielaniu pożyczek bezrobotnym na prowadzenie działalności gospodarczej lub rolniczej oraz zakładom na tworzenie nowych miejsc pracy, szkoleniu bezrobotnych, aktywizacji absolwentów, poradnictwie zawodowym oraz prowadzeniu zajęć w klubach pracy. W roku 2003 wydano 1.709.849,88zł na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. Najwięcej bezrobotnych skorzystało ze szkoleń i staży absolwenckich.

Tabela II‑11 Aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu w 2003 roku

Forma aktywności

Liczba osób

Prace interwencyjne

87

Szkolenia

305

Roboty publiczne

60

Umowy absolwenckie

12

Staże absolwenckie

(196)* 202

Ogółem

(760)* 666

* Osoby uczestniczące w programie (skierowane w roku 2002 i 2003)

Źródło: PUP Mysłowice

Ochrona Zdrowia

2.1 System ochrony zdrowia w Mysłowicach

System ochrony zdrowia w Mysłowicach obejmuje świadczeniodawców publicznych oraz niepublicznych realizujących usługi zdrowotne w zakresie:

· lecznictwa zamkniętego

· ambulatoryjnej opieki zdrowotnej

· pomocy doraźnej

a. Lecznictwo zamknięte

Placówki lecznictwa zamkniętego funkcjonujące na terenie Mysłowic:

· Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Nr 1 im Św. Karola Boromeusza Mysłowice ul. Mikołowska 1.

· Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Nr 2 im. dr Tadeusza Boczonia Mysłowice ul. Bytomska 41

· "Gościna Serca Św. Teresy Od Dzieciątka Jezus" Zespół Opieki Hospicyjnej Przy Społecznym Towarzystwie Hospicjum Cordis ul. Cegielniana 7B (placówka niepubliczna)

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Nr 1 im Św. Karola Boromeusza

W Szpitalu Nr 1 jest 5 oddziałów lecznictwa zamkniętego:

· położniczo-ginekologiczny;

· dermatologiczny;

· noworodków i wcześniaków;

· anestezjologii;

· wewnętrzny.

Działają też przyszpitalne poradnie specjalistyczne:

· Poradnia Planowania Rodziny;

· Poradnia dla Kobiet;

· Poradnia Kontroli Rozwoju Noworodka;

· Szkoła Rodzenia;

· Poradnia Cytologiczna;

· Poradnia Medycyny Pracy.

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Nr 2 im. dr Tadeusza Boczonia

W Szpitalu Nr 2 funkcjonuje 7 oddziałów leczenia zamkniętego:

· wewnętrzny;

· rehabilitacyjny;

· laryngologiczny;

· okulistyczny;

· chirurgii ogólnej;

· chirurgii urazowo – ortopedycznej;

· anestezjologiczny.

Działają tutaj również przyszpitalne poradnie specjalistyczne:

· rehabilitacyjna;

· alergologiczna;

· laryngologiczna;

· okulistyczna;

· chirurgii ogólnej;

· chirurgii urazowo – ortopedycznej;

· gastroenterologiczna.

Dwa publiczne szpitale prowadzone przez miasto dysponują 322 łóżkami.

Zespół Opieki Hospicyjnej Przy Społecznym Towarzystwie Hospicjum Cordis

Hospicjum dysponuje 12 łóżkami opieki długoterminowej w Hospicyjnym Oddziale Stacjonarnym Dla Dorosłych i 3 łóżkami w Hospicyjnym Oddziale Stacjonarnym Dla Dzieci i Młodocianych.

b. Ambulatoryjna opieka zdrowotna

Ambulatoryjna opieka zdrowotna polega na wykonywaniu usług zdrowotnych w przychodniach lub ośrodkach zdrowia dla osób, które nie potrzebują całodobowych lub całodziennych świadczeń medycznych, przede wszystkim są to:

· ambulatoryjne świadczenia zdrowotne udzielane przez lekarza pierwszego kontaktu,

· ambulatoryjne świadczenia zdrowotne udzielane przez lekarza specjalistę,

· świadczenia pielęgniarskie.

Tabela II‑12 Zestawienie zakładów opieki zdrowotnej z terenu Mysłowic świadczących usługi w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej w roku 2004 na podstawie kontraktów z NFZ

Nazwa

Adres

Samodzielny Publiczny Zakład Lecznictwa Ambulatoryjnego

Świerczyny 1

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "DERRATA"

Kopalniana 5

Zespół Gabinetów Specjalistycznych

Gen. Ziętka 74 c

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Vita-Med"

Orła Białego 29

STOMED s.c. Podstawowa Opieka Zdrowotna i Stomatologia

Tuwima 3a

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej ProMed Sp.z o.o.

Powstańców 2

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "SALUS NOVA" Sp z.o.o.

11 listopada 1

N ZOZ Z. Markowski B. Jany Prywatna Praktyka Lekarska Spółka Partnerska

Długa 85

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej – POZ - Danuta Gamża i partnerzy

Reja 18b

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "PRO-VITA" S.C.

Hlonda 6

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "EUROMED" Sp. z o.o.

Świerczyny 1

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Przychodnia Lekarska "Czwórka" Sp z o.o.

Wyspiańskiego 19

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Zdrowie" Sp. z o.o.

Różyckiego 2C

Źródło: Śląski Oddział Wojewódzki NFZ

c. Pomoc doraźna

Wojewódzkie Pogotowie Ratunkowe w Katowicach Filia w Mysłowicach ul. Powstańców 9.

Pogotowie ratunkowe jest jednostką prowadzoną przez województwo, dysponuje dwoma karetkami typu „W”, które obsługują również rejon gmin Chełm Śląski i Imielin.

W roku 2002 rejestrowano :

· 589 wyjazdów do wypadków, w tym 83 to wyjazdy do wypadków z udziałem dzieci,

· 6 307 wyjazdów do zachorowań, w tym 462 to wyjazdy do zachorowań dzieci,

· 12 392 porady w ambulatorium pomocy doraźnej,

· 1 133 usługi transportowe.

d. Inne zakłady opieki zdrowotnej

Żłobek Miejski w Mysłowicach, ul. Reymonta 11 

Żłobek udziela świadczeń zdrowotnych, które obejmują swoim zakresem działania profilaktyczne i opiekę nad dzieckiem w wieku do lat 4.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach, Katowice, ul. Barbary 17

Pełni funkcję powiatowego inspektora sanitarnego łącznie dla miast Katowice, Siemianowice Śląskie i Mysłowice, sprawując nadzór nad stanem sanitarno-higienicznym.

Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ośrodek Rehabilitacyjno-Opiekuńczy, ul. Laryska 7

Ośrodek jest przeznaczony jest dla dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym, znacznym i głębokim oraz z różnego rodzaju niepełnosprawnością, które potrzebują kompleksowej, wielodyscyplinarnej rehabilitacyjno – terapeutyczno – edukacyjno - rewalidacyjnej pomocy świadczonej w odpowiednich warunkach i z opieką dostosowaną do stanu podopiecznych.

2.2 Restrukturyzacja Zakładów Opieki Zdrowotnej

Z dniem 1 stycznia 1999 roku na podstawie uchwały nr XXXIX/328/98 Rady Miejskiej w Mysłowicach z dnia 18 czerwca 1998 roku Zespół Opieki Zdrowotnej w Mysłowicach został przekształcony w Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Mysłowicach. Na podstawie uchwały nr VII/57/99 Rady Miasta Mysłowice z dnia 25 lutego 1999 zakładowi zostały przekazane w nieodpłatne użytkowanie nieruchomości, wartości niematerialne i prawne oraz ruchomy majątek komunalny. Z dniem 1 stycznia 2000 roku Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Mysłowicach przekształcony został w trzy samodzielne podmioty:

· Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Nr 1 im Św. Karola Boromeusza Mysłowice ul. Mikołowska 1 (uchwała nr XIII/161/99 Rady Miasta Mysłowice z dnia 9 września 1999 roku)

· Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Nr 2 im. dr Tadeusza Boczonia Mysłowice ul. Bytomska 41 (uchwała nr XIV/169/99 Rady Miasta Mysłowice z dnia 23 września 1999 roku, uchwała nr XXII/260/2000 Rady Miasta Mysłowice z dnia 8 czerwca 2000 roku)

· Samodzielny Publiczny Zakład Lecznictwa Ambulatoryjnego Mysłowice ul. Świerczyny 1 (uchwała nr XIII/162/99 Rady Miasta Mysłowice z dnia 9 września 1999 roku)

Majątek został przekazany nowoutworzonym podmiotom w nieodpłatne użytkowanie.

Od marca 2001 roku realizowany jest program restrukturyzacji Samodzielnego Publicznego Zakładu Lecznictwa Ambulatoryjnego w Mysłowicach, przyjęty uchwałą nr XXXIV/336/2001 Rady Miasta Mysłowice z dnia 22 marca 2001r. Główne założenia programu restrukturyzacji to przejęcie świadczeń zdrowotnych przez niepubliczne podmioty powstałe w oparciu o pracowników przekształcanego zakładu. Zamierzonym celem restrukturyzacji jest poprawa efektywności funkcjonowania lecznictwa ambulatoryjnego. Drugim etapem przekształceń Samodzielnego Publicznego Zakładu Lecznictwa Ambulatoryjnego jest przekazanie pozostałej części świadczeń niepublicznym podmiotom, utworzenie Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Zakład Rehabilitacyjno-Opiekuńczy w Mysłowicach ul. Laryska 7 i całkowita likwidacja SP ZLA.

Rada Miasta Mysłowice uchwałą Nr XVI/180/2003 z dnia 30 października 2003 roku postawiła SP ZLA w stan likwidacji, przyjmując termin zakończenia działalności zakładu na dzień 30 czerwca 2004 roku. W ramach przyjętego programu do dnia 1 lipca 2003 roku 15 niepublicznych podmiotów utworzonych przez i w oparciu o pracowników SP ZLA, przejęło w drodze cesji kontraktu realizację świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, specjalistyki i stomatologii. Nieruchomości oraz sprzęt użytkowany przez SP ZLA oddano w dzierżawę niepublicznym podmiotom.

2.3 Wskaźniki demograficzne, epidemiologiczne oraz usługi zdrowotne

Liczba zgonów mieszkańców Mysłowic utrzymuje się prawie na tym samym poziomie z niewielką tendencją spadkową i wynosiła 636 zgonów w roku 2003.

W latach 1999 – 2002 najczęstsze przyczyny zgonów stanowiły :

· choroby układu krążenia

( w roku 2002 45 % )

· nowotwory

( w roku 2002 25,5 % )

· zewnętrzne przyczyny zgonów

( w roku 2002 9,45 % )

· choroby układu trawiennego

( w roku 2002 5,6 % )

· choroby układu oddechowego

( w roku 2002 4,9 % )

· zaburzenia wydzielania wewnętrznego( w roku 2002 2,2 % )

· inne cechy chorobowe

( w roku 2002 1,9 % )

· pozostałe przyczyny

( w roku 2002 4,8 % )

( według danych Śląskiego Centrum Zdrowia Publicznego )

Podobnie kształtują się wskaźniki charakteryzujące najczęstsze przyczyny hospitalizacji mieszkańców Mysłowic w latach 1999 – 2002.

Tabela II‑13 Najczęstsze przyczyny hospitalizacji w SPZOZ w Mysłowicach w latach 1999 – 2002

Schorzenie

Procent ogółu hospitalizowanych w danym roku

1999

2000

2001

2002

Choroby układu krążenia

16,0

17,3

19,7

19,7

Nowotwory

9,0

7,4

7,2

8,0

Choroby układu. trawiennego

9,0

9,9

10,3

9,6

Urazy, zatrucia

8,0

8,4

8,2

7,6

Choroby układu moczowo-płciowego

8,0

8,6

8,6

10,0

Choroby układu oddechowego

7,0

7,6

7,6

8,7

Choroby układu kostno-mięśniowego

7,0

7,3

6,2

7,0

Choroby oka i przydatków

4,0

3,5

3,7

3,8

Zaburzenia wydzielania wewnętrznego

3,0

2,3

2,4

3,4

Choroby skóry

2,0

1,6

1,7

1,8

Inne

18,0

18,9

17,3

16,0

Ciąża, poród połóg

8,0

7,3

7,6

7,1

Źródło : Śląskie Centrum Zdrowia Publicznego

Liczba hospitalizacji w latach 1999 – 2002, według danych Śląskiego Centrum Zdrowia Publicznego wynosiła odpowiednio :

Rok 1999 – 14 049 osób

Rok 2000 – 13 956 osób

Rok 2001 – 13 511 osób

Rok 2002 – 14 401 osób

Dostępność do świadczeń zdrowotnych charakteryzują m.in. wskaźniki informujące o liczbie porad udzielonych pacjentom z terenu Mysłowic oraz dane o personelu wykonującym świadczenia zdrowotne.

Tabela II‑14 Liczba ludności przypadająca na lekarza, dentystę i łóżko w szpitalu w Mysłowicach i województwie śląskim

Wyszczególnienie

Rok 2000

Rok 2001

Rok 2002

woj. śląskie

Mysłowice

woj. śląskie

Mysłowice

woj. śląskie

Mysłowice

Lekarze

409

581

368

539

357

518

Stomatolodzy

3 111

3 949

2 735

2 917

2 277

2 909

1 łóżko w szpitalach ogólnych

167

245

170

245

169

235

Źródło : Śląskie Centrum Zdrowia Publicznego

Tabela II‑15 Liczba porad udzielonych w ramach ambulatoryjnej opieki zdrowotnej na 1 mieszkańca Mysłowic i woj. śląskiego

1999

2000

2001

POZ

specjalistyka

POZ

specjalistyka

POZ

specjalistyka

Mysłowice

3,5

1,8

3,4

2,1

3,9

2,1

woj. śląskie

3,5

1,9

3,5

2,3

3,3

2,4

Źródło : Śląski Oddział Wojewódzki NFZ

2.4 Profilaktyka i promocja zdrowia

Rada Miasta Mysłowice uchwałą Nr XXVII/294/2000 z dnia 12.10.2000 roku przyjęła Program Profilaktyki i Promocji Zdrowia w Mysłowicach na lata 2001 – 2005.

Celem Programu jest poprawa stanu zdrowotnego mieszkańców Mysłowic i wzrost świadomości zdrowotnej społeczności lokalnej. W ramach podejmowanych działań realizowane są programy promocji zdrowia ukierunkowane na :

· przeciwdziałanie alkoholizmowi oraz zapobieganie patologiom związanym z uzależnieniem od alkoholu (w ramach Miejskiego Programu Profilaktyki i rozwiązywania Problemów Alkoholowych),

· profilaktykę chorób cywilizacyjnych, w tym m.in. nowotworów, chorób układu krążenia, wad postawy,

· profilaktykę próchnicy zębów,

· szczepienia profilaktyczne nie objęte kalendarzem szczepień obowiązkowych, w tym WZW typ B dla młodzieży,

· propagowanie zdrowego stylu życia,

· działalność z zakresu promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej prowadzona jest w oparciu o jednostki publiczne, w tym Stację Sanitarno-Epidemiologiczną oraz organizacje pozarządowe i niepublicznych świadczeniodawców usług zdrowotnych.

Z tytułu wprowadzenia Programu Profilaktyki i Promocji Zdrowia w Mysłowicach na lata 2001 – 2005 zostały przyznane środki finansowe na realizację zadań wynikających z przyjętego programu.

Tabela II‑16 Środki finansowe na realizację zadań Programu Profilaktyki i Promocji Zdrowia w Mysłowicach w latach 2001 - 2003

Rok

Kwota

2001

753 616,00 zł

2002

616 842,04 zł

2003

518 183,22 zł

Źródło: UM Mysłowice

Z innych działań profilaktycznych, duże znaczenie ma Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. O szczególnej wadze tego programu świadczy nałożony na Radę Miasta, wynikający z ustawy wymóg corocznego potwierdzania odpowiednimi uchwałami programu na rok bieżący.

· 16 listopada 2000r. uchwalono program na 2001 rok (uchwała nr XXIX/300/2000)

· 18 października 2001r. uchwalono program na 2002 rok (uchwałą nr XXXIX402/2001)

· 27 grudnia 2002r. uchwalono program na 2003 rok (uchwała nr IV/21/2002)

Podstawowymi zadaniami wynikającymi z Miejskiego Programu Profilaktyki i rozwiązywania Problemów Alkoholowych są:

· kontynuowanie działań promujących zdrowie i zdrowy styl życia szczególnie wśród dzieci i młodzieży,

· rozpoznawanie problemów powodujących uzależnienia,

· podejmowanie działań składających się na wczesną profilaktykę,

· udzielanie pomocy psychologicznej, terapeutycznej i wychowawczej dla dzieci z rodzin zagrożonych alkoholizmem i wsparcie dla ich rodziców,

· wspomaganie działalności instytucji i stowarzyszeń, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych.

3 Pomoc społeczna

3.1 Organizacja i jednostki systemu pomocy społecznej w mieście.

Jednostki organizacyjne pomocy społecznej realizują politykę socjalną państwa związaną z niesieniem pomocy osobom i rodzinom, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej, jednakże bardzo często nie są w stanie samodzielnie jej rozwiązać. Współpracują w tym zakresie z organizacjami społecznymi, związkami wyznaniowymi, stowarzyszeniami o charakterze charytatywnym, fundacjami oraz osobami fizycznymi.

Podstawowe ogniwa systemu pomocy społecznej w mieście stanowią następujące jednostki :

· Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. Świerczyny 1

· Dom Pomocy Społecznej, ul. Reja 54

· Dom Dziecka, ul. Żeromskiego 2

· Świetlica Profilaktyczno-Wychowawcza ul. Gwarków 24

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej

MOPS jest podstawową jednostką organizacyjną systemu pomocy społecznej w Mieście. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Mysłowicach został powołany Uchwałą Nr XII/50/90 Miejskiej Rady Narodowej w Mysłowicach z dnia 01.03.1990 w sprawie utworzenia Miejskiego Zespołu Pomocy Społecznej w Mysłowicach.

Realizuje zadania określone w ustawie o pomocy społecznej oraz wynikające z innych aktów prawnych, spełnia funkcję powiatowego centrum pomocy rodzinie.

Do podstawowych zadań Ośrodka należy:

· udzielanie zasiłków o charakterze stałym i okresowym, zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych, pomoc dla kombatantów, specjalistyczne usługi opiekuńcze przysługujące na podstawie przepisów o ochronie zdrowia psychicznego,

· pomoc dla dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych i osób opuszczających niektóre placówki opiekuńcze,

· udzielanie zasiłków pieniężnych dla repatriantów,

· pokrywanie kosztów podstawowej opieki zdrowotnej dla bezdomnych,

· zasiłki celowe, świadczenie usług opiekuńczych,

· dożywianie uczniów szkół podstawowych,

· praca socjalna skierowana na pomoc osobom i rodzinom w odzyskaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie,

· podejmowanie działań zmierzających do ograniczania skutków niepełnosprawności.

Strukturę organizacyjną MOPS tworzą:

· Punkt terenowy MOPS ul. Strażacka 9

· Punkt terenowy MOPS ul. Gwarków 24

· Punkt terenowy MOPS ul. Długa 85

· Punkt terenowy MOPS ul. Brzezińska 21

· Punkt terenowy MOPS ul. Kosztowska 55

· Punkt terenowy MOPS ul. Pocztowa 14

· Ośrodek Interwencji Kryzysowej ul. Gwarków 24

· Dom Dziennego Pobytu „Złota Jesień” ul. Świerczyny 1

· Ośrodek Wsparcia - Tymczasowe Schronienie ul. Strażacka 9

· Mieszkanie Wspólnotowe ul. Bytomska 6/1

· Pogotowie Rodzinne ul. Gwarków 24

· Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności ul. Brzezińska 21

Ośrodek Interwencji Kryzysowej

Najważniejszym zadaniem Ośrodka jest powstrzymanie przemocy domowej i interweniowanie na rzecz jej ofiar. Ośrodek daje możliwość udzielenia schronienia kobietom z dziećmi z rodzin będących w sytuacji kryzysowej, udziela wsparcia i pomocy społecznej, pedagogicznej, psychologicznej i prawnej. Przy Ośrodku znajduje się Hostel, którego zadaniem jest udzielanie tymczasowego schronienia ofiarom przemocy w rodzinie i zapewnienie im całodobowego pobytu.

Dom Dziennego Pobytu

Placówka przeznaczona przede wszystkim dla osób starszych i samotnych mających problemy z samodzielnym prowadzeniem gospodarstwa domowego. Zapewnia całodzienne wyżywienie, prowadzi terapię zajęciową, organizuje wycieczki. Dom Dziennego Pobytu realizuje również inne formy wsparcia m.in. wydawanie posiłków dla osób obłożnie chorych i niepełnosprawnych. Dysponuje 45 miejscami.

Ośrodek Wsparcia - Tymczasowe Schronienie

Udziela pomocy bezdomnym mężczyznom poprzez zapewnienie im tymczasowych miejsc noclegowych.

W ramach Tymczasowego Schronienia funkcjonuje Noclegownia i Ogrzewalnia. Noclegownia jest czasowym schronieniem dla bezdomnych mężczyzn, lokalnym ośrodkiem wsparcia, ma swoją siedzibę przy ul. Strażackiej 9. Zapewnia udzielanie doraźnej lub okresowej pomocy bezdomnym mężczyznom przebywającym na terenie miasta. Ogrzewalnia mieszcząca się przy Noclegowni jest pomieszczeniem dla bezdomnych, którzy nie mogą być przyjęci do Noclegowni głównie z powodu nie stosowania się do jej regulaminu, a nie mają innej możliwości schronienia się przed zimnem w nocy. Ogrzewalnia otwarta jest od 1 listopada do 31 marca.

MOPS udziela także pomocy bezdomnym kobietom poprzez zapewnienie im możliwości tymczasowego pobytu. Zadanie to realizowane jest w budynku przy ul. Krakowskiej 14 (3 pokoje dla bezdomnych kobiet) i budynku przy ul. Katowickiej 53, (6 pokoi dla bezdomnych kobiet z dziećmi).

Mieszkanie Wspólnotowe

Mieszkanie Wspólnotowe przeznaczone jest dla bezdomnych kobiet i kobiet z dziećmi. Zapewnia całodobowy pobyt oraz wsparcie i pomoc w prawidłowym funkcjonowaniu w środowisku rodzinnym i społecznym. Bezdomne kobiety maja prawo przebywać w nim 6 miesięcy, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach do 12 miesięcy. Ze względu na duże zapotrzebowanie na tego typu usługi MOPS organizuje kolejne mieszkania dla bezdomnych.

Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności

Zadania Zespołu to:

· orzekanie o niepełnosprawności oraz jej stopniu,

· wydawanie legitymacji osobom niepełnosprawnym,

· współdziałanie z organami administracji rządowej i jednostkami samorządu terytorialnego w sprawach pomocy społecznej i rehabilitacji osób niepełnosprawnych.

Samorząd miasta Mysłowice podejmuje różnego rodzaju starania zmierzające do ułatwienia dostępu do usług świadczonych przez Zespół, jednakże jednym z podstawowych problemów Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności jest niska dotacja celowa na jego funkcjonowanie. W roku 2002 wydano 1170 orzeczeń.

Pogotowie Rodzinne

Do Pogotowia Rodzinnego kierowane są dzieci doprowadzone przez Policję bądź Kuratora Sądowego na pobyt okresowy, do czasu unormowania się sytuacji życiowej dziecka, jednak nie dłużej niż na 12 miesięcy. W sytuacjach szczególnych okres 12 miesięcy może zostać wydłużony, jednak nie więcej niż o kolejne 3 miesiące.

Pracownicy pogotowia zobowiązani są do powiadomienia Sądu Opiekuńczego i MOPS o przyjęciu dziecka. W tym samym okresie w Pogotowiu nie może przebywać więcej niż troje dzieci. Zastrzeżenie to nie dotyczy rodzeństwa.

W roku 2002 z Pogotowia Rodzinnego skorzystało pięcioro dzieci.

Struktura i liczba świadczeń udzielonych przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej

W roku 2003 z różnych form świadczeń udzielonych przez MOPS bezpośrednio lub pośrednio skorzystały 10 072 osoby, czyli co 8 osoba w mieście objęta jest pośrednio lub bezpośrednio pomocą społeczną. Niepokojącym zjawiskiem jest stale wzrastająca liczba osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej.

Szczegółowe informacje dotyczące struktury i liczby świadczeń przedstawiają poniższe tabele.

Tabela II‑17 Liczba rodzin objętych pomocą społeczną w latach 2000 – 2003

Rodzaj świadczenia

2000

2001

2002

2003

Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych i zadań własnych

2 285

2 409

2 964

3 028

Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych

1 670

712

1 345

1 407

Świadczenia przyznane w ramach zadań własnych

1 865

2 196

2 638

2 608

Źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej

Tabela II‑18 Liczba osób w rodzinach objętych pomocą społeczną w latach 2000-2003

Rodzaj świadczenia

2000

2001

2002

2003

Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych i zadań własnych

7 829

7 502

9 221

9 360

Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych

5 431

2 171

4 279

4 349

Świadczenia przyznane w ramach zadań własnych

6 357

6 869

8 086

8 514

Źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej

Tabela II‑19 Liczba rodzin objętych pomocą społeczną według typu rodziny w latach 2000-2003

Rodzaj rodziny

2000

2001

2002

2003

Rodziny z dziećmi

1 707

1 635

1 643

1 711

Rodziny niepełne

455

341

566

482

Rodziny emerytów i rencistów

507

763

689

430

Ogółem

2 579

2 866

3 160

3 282

Źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej

Tabela II‑20 Liczba rodzin z podziałem na powód przyznania pomocy społecznej w latach 2000-2003

2000

2001

2002

2003

Ubóstwo

183

185

493

501

Sieroctwo

91

97

3

2

Bezdomność

87

101

102

126

Ochrona macierzyństwa

108

172

129

155

Bezrobocie

1483

1493

2383

1 998

Niepełnosprawność

557

891

973

952

Długotrwała choroba

799

991

743

723

Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych

1 771

1 959

1 439

1 144

Alkoholizm

251

251

131

482

Narkomania

2

2

2

500

Trudności w przystosowaniu po opuszczeniu zakładu karnego

26

17

28

245

Klęska żywiołowa

-

-

-

-

Źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej

Dom Pomocy Społecznej

Zasady organizacji i funkcjonowania Domu Pomocy Społecznej oraz szczegółowy zakres działań określa Statut placówki zatwierdzony Uchwałą nr XXX/316/2000 Rady Miasta z dnia 21 grudnia 2000 roku.

DPS jest samodzielną jednostką organizacyjną o zasięgu ponadlokalnym, nie posiadającą osobowości prawnej, działającą jako wyodrębniona jednostka budżetowa Mysłowic.

Placówka jest jednostką całodobową, stałego pobytu, przeznaczoną dla osób przewlekle psychicznie chorych, dysponuje 50 miejscami. Aktualnie na przyjęcie do domu oczekują: 23 kobiety i 59 mężczyzn. W połączeniu z danymi demograficznymi (zwiększająca się liczba osób w wieku poprodukcyjnym, przedłużanie się długości życia) oznacza to konieczność podjęcia przez Władze Miasta działań zmierzających do zwiększenia liczby miejsc w DPS i poszukiwań nowych form pomocy dla osób starszych i chorych psychicznie. Miasto nie dysponuje domem pomocy społecznej dla osób starszych.

Dom Dziecka

Dom jest placówką opiekuńczo-wychowawczą typu socjalizacyjnego o charakterze ponadgminnym. Swoim działaniem obejmuje opieką dzieci w wieku 1 do 5 lat, a w przypadkach szczególnych dzieci do lat 10. Dom dysponuje 45 miejscami. W roku 2002 dzieci z terenu Mysłowic stanowiły zaledwie 9,6% ogółu wychowanków. Tak niski wskaźnik oznacza w najbliższym czasie konieczność podjęcia decyzji o przyszłości tej placówki, biorąc pod uwagę zmianę sposobu finansowania domów dziecka oraz zasad rozliczania się pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego.

Świetlica Profilaktyczno – Wychowawcza

Świetlica obejmuje opieką dzieci w wieku szkolnym, jako placówka wsparcia dziennego – świadczy pomoc profilaktyczną dzieciom wychowującym się w warunkach niekorzystnych dla ich rozwoju.

Celem działania świetlicy jest zapewnienie opieki wychowawczej, tworzenie warunków do nauki własnej i pomocy w nauce, rozwijanie zainteresowań i uzdolnień wychowanków, łagodzenie niedostatków wychowawczych w rodzinie, zapobieganie sieroctwu i niedostosowaniu społecznemu we współpracy z rodzinami, instytucjami i osobami działającymi na rzecz dzieci, jak również praca pedagogiczna z ich rodzicami (opiekunami prawnymi). Placówka dysponuje 40 miejscami.

W roku 2003 w świetlicy wdrożono do realizacji następujące programy:

· Program Wychowawczy – pełna realizacja tego programu jest przewidziana na lata 2002 – 2006

· Program Pracy Socjalnej – pełna realizacja programu przewidziana na lata 2002 – 2006

· Program Terapeutyczny – pełna realizacja programu przewidziana na lata 2003 – 2006

Przez cały 2003 rok świetlica prowadziła również dożywianie dzieci, z którego skorzystało ponad 90% jej wychowanków. Koszty wyżywienia pokrywał MOPS na podstawie wydanej decyzji. Koszt utrzymania 1 dziecka przez miesiąc w roku 2003 wyniósł 296,00 zł.

3.2 Organizacje pozarządowe działające w obrębie zadań z zakresu pomocy społecznej

W realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej uczestniczą również organizacje pozarządowe, które w znaczący sposób uzupełniają ofertę usług z zakresu pomocy społecznej i wspierają działania samorządu. Poniżej zaprezentowano klika organizacji pozarządowych, którym Miasto zleciło realizacje swoich zadań z zakresu pomocy społecznej.

Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział w Mysłowicach, ul. Robotnicza 6

Towarzystwo Przyjaciół Dzieci prowadzi Świetlicę Profilaktyczno-Wychowawczą w Mysłowicach, obejmującą opieką dzieci w wieku szkolnym. Zapewnia pomoc i opiekę dzienną dzieciom sprawiającym problemy wychowawcze, zagrożonym demoralizacją, przestępczością lub uzależnieniami. Placówka dysponuje 30 miejscami.

„CARITAS” Archidiecezji Katowickiej, ul. Gen. Ziętka 25

CARITAS prowadzi Świetlicę Profilaktyczno-Wychowawczą w Mysłowicach, dla dzieci w wieku szkolnym. Zapewnia pomoc i opiekę dzienną dzieciom sprawiającym problemy wychowawcze, zagrożonym demoralizacją, przestępczością lub uzależnieniami. Placówka dysponuje 75 miejscami.

Polski Komitet Pomocy Społecznej, ul. Górnicza 17

Polski Komitet Pomocy Społecznej obejmuje opieką osoby i rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji z powodu ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, wielodzietności, bezrobocia i bezradności życiowej. Prowadzony jest punkt pomocy osobom potrzebującym. W roku 2002 udzielono pomocy 4008 osobom.

Społeczne Towarzystwo Hospicjum Cordis, ul. Cegielniana 7

Prowadzi kuchnię charytatywną funkcjonującą przez cały rok, przez wszystkie dni tygodnia w budynku OSP przy ul. 28 Stycznia, zapewniając ciepły posiłek osobom potrzebującym, które własnym staraniem nie mogą go sobie zapewnić.

Specjalny Ośrodek Wychowawczy Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia Św. Karola Boromeusza (Boromeuszki), ul. Starokościelna 8

Ośrodek prowadzony przez SS Boromeuszki, przeznaczony jest dla dziewcząt i chłopców w wieku 3-20 lat w normie intelektualnej i umysłowo upośledzonych w stopniu lekkim, zapewniając dzieciom opiekę całkowitą przez cały rok, dysponuje 75 miejscami. Jest placówką katolicką, jednak ogólnodostępną dla wszystkich dzieci, niezależnie od wyznania. Ośrodek otrzymał w 2003 roku na bieżące utrzymanie kwotę 88 275, 27 zł z budżetu Miasta.

3.3 Kierunki i strategia rozwiązywania problemów społecznych

W roku 2000 uchwałą Nr XXV/279/2000 z dnia 7 września 2000 roku Rada Miasta Mysłowice przyjęła dokument opracowany przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej charakteryzujący główne problemy społeczne dotykające lokalną społeczność.

Opracowanie definiuje 7 podstawowych problemów społecznych, do których zalicza się:

· ubóstwo,

· rodziny niewydolne wychowawczo,

· bezdomność,

· bezrobocie,

· niepełnosprawność,

· uzależnienia,

· przestępczość.

Jednocześnie dokument określa priorytety i główne kierunki działania pozwalające na minimalizowanie skutków problemów społecznych oraz obszarów ich występowania. Wdrażanie przyjętej strategii z udziałem różnych partnerów społecznych stanowi szansę na zwiększenie skuteczności i efektywności dotychczas podejmowanych działań, lepsze ich skoordynowanie oraz racjonalizację gospodarowania środkami.

Tabela II‑21 Zadania i ich realizacja w ramach przyjętych strategicznych kierunków rozwiązywania problemów społecznych

Zadanie

Realizacja

Utworzenie Domu Pomocy Społecznej dla osób starszych

Obecnie z powodów braków finansowych zadanie nie jest realizowane.

Dostosowanie warunków techniczno - sanitarnych w Domu Pomocy Społecznej dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi

Zadanie to będzie sukcesywnie realizowane po uzyskaniu środków finansowych.

Utworzenie Środowiskowego Domu Samopomocy dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi i Niezaradnych Życiowo

Został opracowany projekt, który będzie realizowany w latach 2004 – 2006.

Pozyskanie lokali z przeznaczeniem na zorganizowanie mieszkań chronionych

W 2001 roku oddano mieszkania chronione dla samotnych matek zagrożonych problemem bezdomności i przemocy przy ul. Bytomskiej 6, trwają prace zmierzające do uruchomienia kolejnych mieszkań.

Utworzenie schroniska dla bezdomnych kobiet

W marcu 2004 roku zostanie oddane mieszkanie chronione dla kobiet zagrożonych bezdomnością - ul. Towarowa.

Utworzenie sieci świetlic profilaktyczno -wychowawczych w oparciu o istniejącą bazę szkolną

Utworzono świetlice profilaktyczno - wychowacze przy szkołach:

Szkoła Podstawowa Nr 2 – 2 grupy

Szkoła Podstawowa Nr 3 – 1 grupa

Szkoła Podstawowa Nr 6 – 1 grupa

Szkoła Podstawowa Nr 9 – 1 grupa

Szkoła Podstawowa nr 10 i Gimnazjum Nr 4 – 1 grupa

Szkoła Podstawowa Nr13 – 1 grupa

Szkoła Podstawowa Nr 15 – 2 grupy

Szkoła Podstawowa Nr 16 i Gimnazjum Nr 6 – 1 grupa

Gimnazjum Nr 3 -- 2 grupy

Gimnazjum Nr 5 – 2 grupy

Zespół Szkół Specjalnych - 1 grupa

Prowadzenie lub zlecanie prowadzenia Ośrodka Kształcenia i Opieki nad Rodzinami Zastępczymi

Działania realizowane dzięki umowie z Ośrodkiem Opiekuńczo-Adopcyjnym przy Towarzystwie Przyjaciół Dzieci w Katowicach.

Powiększenie bazy lokalowej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz sieci punktów terenowych

Decyzją Prezydenta Miasta Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej otrzymał budynek przy ul. Gwarków 24, gdzie po remoncie ma być przeniesiona siedziba MOPS. Remont został zaplanowany na rok 2004.

Prowadzenie poradnictwa i terapii dla rodzin mających problemy wychowawcze

Przedsięwzięcie realizowane jest przy współpracy z Poradnią Pedagogiczno-Psychologiczną. Klienci poradni mogą korzystać również z usług konsultantów – pedagoga, psychologa oraz radcy prawnego w Ośrodku Interwencji Kryzysowej przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej.

Utworzenie placówki realizującej terapię zajęciową dla osób niepełnosprawnych nie kwalifikujących się do uczestnictwa w Warsztatach Terapii Zajęciowej

Obecnie zadanie to realizuje Stowarzyszenie „Skarbek”, które prowadzi sekcję „Terapii przez sztukę”.

Stopniowe usuwanie barier architektonicznych w zakresie dostępności do obiektów użyteczności publicznej

Usunięcie barier architektonicznych w budynkach Powiatowego Urzędu Pracy i Urzędu Miasta. Miejski Zespół ds. Orzekania Stopnia Niepełnosprawności oraz Sekcja ds. Osób Niepełnosprawnych MOPS zostały przeniesione do parterowego budynku przy ul. Brzezińskiej 21 - dostępnego dla osób niepełnosprawnych.

Realizowanie programów edukacyjno-wychowawczych w zakresie profilaktyki przestępczości nieletnich

Zadanie realizowane przez Komendę Miejską Policji, w tym celu został powołany Zespół ds. nieletnich i patologii, który realizuje program „Bezpieczne Gimnazjum” . Organizowane są również pogadanki, prelekcje, akcje doraźne. Tematyka dotyczy zagrożeń oraz sposobu postępowania w sytuacjach kryzysowych.

Realizowanie programów szkolenia zawodowego w zakresie przekwalifikowania i ponoszenia kwalifikacji

Obecnie wśród pracowników zatrudnionych w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej 36 posiada wykształcenie wyższe, 8 osób kontynuuje naukę na studiach wyższych, a 4 osoby na studiach podyplomowych.

Co roku ok. 70 pracowników bierze udział w szkolenia i kursach podnoszących kwalifikacje zawodowe.

Źródło: UM Mysłowice

3.4 Działania na rzecz osób niepełnosprawnych

Na terenie miasta realizowany jest „Program działań na rzecz osób niepełnosprawnych w Mysłowicach” na lata 2003 – 2005. Zadaniem programu jest koordynacja działań, których celem jest m.in. umożliwienie niepełnosprawnym pełnego uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym oraz przeciwdziałanie wykluczaniu społecznemu. Aby działania na rzecz osób niepełnosprawnych były skuteczne, koniecznym jest zmobilizowanie do współpracy organizacji, instytucji oraz osób prywatnych, a także promowanie pozytywnego wizerunku osób niepełnosprawnych.

Program definiuje główne zadania, które zostały podzielone na obszary tematyczne:

· działania zmierzające do dostosowania stanu infrastruktury do potrzeb osób niepełnosprawnych,

· działania zmierzające do ograniczania barier w komunikowaniu się,

· działania na rzecz osób niepełnosprawnych związane z ochroną zdrowia,

· działania na rzecz osób niepełnosprawnych związane z kształceniem i oświatą,

· działania na rzecz osób niepełnosprawnych związane z pomocą społeczną,

· działania na rzecz osób niepełnosprawnych związane z rehabilitacją zawodową.

4 Edukacja

Od momentu reaktywowania samorządu terytorialnego w 1990 roku trwa proces reorganizacji systemu edukacji w Polsce i dostosowania go do lokalnych potrzeb.

W Mysłowicach działa 19 szkół podstawowych (w tym sportowa i specjalna), 8 gimnazjów (w tym sportowe i specjalne), 2 licea ogólnokształcące i 3 zespoły szkół ponadgimnazjalnych. W systemie szkolnictwa w Mysłowicach funkcjonuje także Zespół Szkół Specjalnych (szkoła podstawowa, gimnazjum, zasadnicza szkoła zawodowa). W sieci szkół na teranie miasta jedna ze szkół podstawowych i jedno gimnazjum tworzą Zespół Szkół Sportowych. Obsługę finansowo – księgową jednostek oświatowych, za wyjątkiem Centrum Kształcenia Praktycznego i Zespołu Szkół Specjalnych, zapewnia Miejski Zespół Obsługi Placówek Oświatowych w Mysłowicach.

Tabela II‑22 Liczba uczniów i absolwentów mysłowickich szkół w latach 1998 – 2002

Rok

Szkoły

Podstawowe

Gimnazja

Zespoły Szkół Ponadgimna-zjalnych

Zespół Szkół Specjalnych

Zespół Szkół Sportowych

Licea Ogólno - kształcące

l.u. *

l.a. *

l.u. *

l.a. *

l.u. *

l.a. *

l.u. *

l.a. *

l.u. *

l.a. *

l.u. *

l.a. *

1998

9 685

1 496

0

0

1 619

387

226

39

599

67

1 222

298

1999

9 139

1 583

0

0

1 742

418

250

58

580

156

1 266

281

2000

7 478

2 277

1 306

0

1 764

415

244

42

472

150

1 347

277

2001

5 855

1 103

2 512

0

1 760

429

250

54

369

56

1 428

301

2002

5 492

1 044

3 623

1 215

1 424

455

263

77

363

67

979

357

Źródło: Wydział Edukacji UM

* l.u. – liczba uczniów, l.a. – liczba absolwentów

4.1 Szkoły i Placówki Oświatowe na terenie Mysłowic

Przedszkola

W mieście funkcjonują 23 przedszkola. Zabezpieczają potrzeby mieszkańców Mysłowic w tym zakresie, z roku na rok poprawia się ich infrastruktura oraz jakość usług, funkcjonują również odziały integracyjne w placówkach. Rośnie zainteresowanie tego typu działalnością, obecnie w mieście funkcjonują dwa przedszkola z oddziałami integracyjnymi: Przedszkole nr 1, które na 5 posiadanych oddziałów posiada 2 integracyjne, oraz Przedszkole nr 27 na 6 oddziałów 1 integracyjny. Średnia liczba wychowanków w grupie wynosi 25 dzieci, a w grupach integracyjnych 21 dzieci.

Szkoły Podstawowe

Z dniem 1 września 1999 roku rozpoczęto wprowadzanie reformy systemu szkolnego.W roku szkolnym 1999/2000 w miejsce dotychczasowych ośmioletnich szkół podstawowych powstały sześcioletnie szkoły podstawowe i trzyletnie gimnazja. Przy tworzeniu nowej sieci szkół podstawowych wzięto pod uwagę przede wszystkim, wynikający z niżu demograficznego, spadek liczby uczniów w szkołach. Szkoła podstawowa nr 13 prowadzi nauczanie integracyjne w oddziałach integracyjnych. Szkoła Podstawowa nr 5 i Szkoła Podstawowa nr 24 kończą cykl kształcenia z dniem 31 sierpnia 2004.

Tabela II‑23 Lista szkół podstawowych w Mysłowicach

Nazwa Szkoły

Adres

Telefon

Ilość oddziałów

Liczba uczniów

Szkoła Podstawowa Nr 1

ul. Wielka Skotnica 2

41-400 Mysłowice

222 25 46

25

595

Szkoła Podstawowa Nr 2

ul. Piastowska 7

41-400 Mysłowice

222 24 99

16

377

Szkoła Podstawowa Nr 3

ul.1000-lecia PP 6

41-405 Mysłowice

222 25 39

16

361

Szkoła Podstawowa Nr 5

ul. Górnicza 4

41-400 Mysłowice

222 23 52

4

90

Szkoła Podstawowa Nr 6

ul. Gen. Ziętka 116

41-412 Mysłowice

222 26 75

12

244

Szkoła Podstawowa Nr 7

ul. Stadionowa 2

41-400 Mysłowice

222 24 71

6

62

Szkoła Podstawowa Nr 9

ul. Armii Krajowej 30

41-400 Mysłowice

222 54 39

33

858

Szkoła Podstawowa Nr 10

ul. Reja 28

41-404 Mysłowice

222 53 63

13

303

Szkoła Podstawowa Nr 11

ul. Laryska 101

41-404 Mysłowice

222 27 66

6

115

Szkoła Podstawowa Nr 12

ul. Wybickiego 79

41-404 Mysłowice

222 20 57

6

129

Szkoła Podstawowa Nr 13

ul. A.Hlonda 14

41-412 Mysłowice

222 36 23

25

504

Szkoła Podstawowa Nr 14

ul.3-go Maja 19

41-408 Mysłowice

222 32 24

6

86

Szkoła Podstawowa Nr 15

ul. Piastów Śląskich 10

41-408 Mysłowice

222 47 18

20

536

Szkoła Podstawowa Nr 16

ul. Dzióbka 28

41-409 Mysłowice

222 55 74

9

181

Szkoła Podstawowa Nr 17

ul. PCK 209b

41-408 Mysłowice

222 57 48

11

198

Szkoła Podstawowa Nr 18

ul. Długa 92

41-409 Mysłowice

222 23 04

6

99

Szkoła Podstawowa Nr 24

ul. Wielka Skotnica 84a

41-400 Mysłowice

222 23 22

4

82

Szkoła Podstawowa Specjalna

ul. Plac Wolności 3

41-400 Mysłowice

222 20 56

11

108

Szkoła Podstawowa Sportowa

ul. Gwarków 1

41-400 Mysłowice

222 28 05

15

298

Ogółem

244

5 226

Źródło: UM Mysłowice

Gimnazja

Zapoczątkowana w 1999r. reforma systemu oświaty, w tym ustroju szkolnego, wprowadziła nowy typ szkoły - gimnazjum. Obecnie w mieście istnieje 8 gimnazjów, 6 samodzielnych oraz Gimnazjum Sportowe w Zespole Szkół Sportowych i Gimnazjum Specjalne w Zespole Szkół Specjalnych.

Tabela II‑24 Lista gimnazjów w Mysłowicach

Nazwa szkoły

Adres

Telefon

ilość oddziałów

liczba uczniów

Gimnazjum Nr 1

41-400 Mysłowice ul.Wielka Skotnica 84 a

222 23 22

28

721

Gimnazjum Nr 2

41-400 Mysłowice ul. Górnicza 4

222 59 57

37

920

Gimnazjum Nr 3

41-412 Mysłowice ul. Hlonda 14

223 01 02

24

562

Gimnazjum Nr 4

41-404 Mysłowice ul. Reja 28

223 70 29

12

311

Gimnazjum Nr 5

41-408 Mysłowice ul. Dzierżonia 26

222 32 85

17

451

Gimnazjum Nr 6

41-409 Mysłowice ul. Chromika 3

222 55 74

12

274

Gimnazjum Sportowe

41-400 Mysłowice ul. Gwarków 1

222 28 05

5

94

Gimnazjum Specjalne

41-400 Mysłowice ul. Plac Wolności 3

222 20 56

9

84

Ogółem:

144

3 417

Źródło: UM Mysłowice

Szkoły ponadgimnazjalne

Reforma szkolnictwa ponadgimnazjalnego jest prowadzona w ślad za realizowaną już wcześniej reformą szkolnictwa podstawowego i gimnazjalnego. Jej głównym założeniem jest podnoszenie poziomu wykształcenia społeczeństwa tak, aby wykształcenie średnie z zaliczonym egzaminem maturalnym zdobywało w najbliższych latach 80% młodzieży, a pozostałe 20% kończyło szkoły zawodowe. Podkreślić należy, że prowadzona jest restrukturyzacja szkół w Mysłowicach, szkolnictwo ponadgimnazjalne jest dostosowywane do potrzeb mieszkańców, a także potrzeb lokalnego rynku pracy. Należy również podkreślić fakt umieszczenia w sieci szkół ponadgimnazjalnych bardzo bogatej oferty kształcenia zawodowego w technikach i zasadniczych szkołach zawodowych oraz kształcenia ogólnozawodowego w liceach profilowanych. W Mysłowicach istnieją 2 Licea Ogólnokształcące, 3 Zespoły Szkół Ponagimnazjalnych oraz Zespół Szkół Specjalnych, w ramach którego funkcjonuje Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna.

Tabela II‑25 Liczba oddziałów i uczniów w szkołach ponadgimnazjalnych w roku szkolnym 2003/2004

Lp.

Nazwa szkoły

Liczba oddziałów

Ilość uczniów

Uwagi

1

I Liceum Ogólnokształcące

41-400 MysłowiceMickiewicza 6-8

21 + 6

605 + 170

2

Liceum Ekonomiczne

2

55

Likwidacja placówki

3

II Liceum Ogólnoks