I PODKARPACKAdoktoranci.prz.edu.pl/konf/I_PKMN_Rzeszow_2015_streszczenia.pdf · Fotografia na...

I PODKARPACKA KONFERENCJA

MŁODYCH NAUKOWCÓW

Rzeszów, 14-16 września 2015

MATERIAŁY

KONFERENCYJNE

Fotografia na okładce: dr inż.Tomasz Kudasik

Projekt okładki:

mgr inż. Piotr Połowniak

Opracowanie i skład komputerowy: mgr inż. Waldemar Witkowski

Komitet Organizacyjny: Przewodniczący

mgr inż. Łukasz Przeszłowski

Wiceprzewodniczący inż. Karol Fill

inż. Joanna Woźniak

Sekretarz mgr inż. Łukasz Rykała

Członkowie

mgr inż. Michał Batsch mgr inż. Maria Charczuk

mgr inż. Paweł Fudali mgr inż. Adam Kalina

mgr inż. Barbara Markiewicz mgr inż. Piotr Połowniak

mgr inż. Anna Ryczek mgr inż. Mirosław Sobaszek mgr inż. Leszek Tomczewski

mgr inż. Julian Traciak mgr inż. Paweł Turek

mgr inż. Dawid Warchoł mgr inż. Waldemar Witkowski mgr inż. Dawid Wydrzyński

mgr Szymon Dudek inż. Mateusz Dul

Gabriela Bartkowicz Anna Filip

Karolina Pasierb

Patronaty Honorowe: JM Rektor Politechniki Rzeszowskiej im. I. Łukasiewicza - prof. dr hab. inż. Marek Orkisz

Marszałek Województwa Podkarpackiego - Władysław Ortyl Wojewoda Podkarpacki - Małgorzata Chomycz-Śmigielska

Prezydent Miasta Rzeszowa - Tadeusz Ferenc

Komitet Naukowy: prof. dr hab. inż. Grzegorz Budzik

prof. dr hab. inż. Jan Kalembkiewicz prof. dr hab. inż. Leszek Trybus

prof. dr hab. inż. Leszek Woźniak dr hab. inż. Jacek Mucha, prof. PRz

dr hab. inż. Mariusz Oleksy, prof. PRz dr hab. inż. Izabela Skrzypczak, prof. PRz

dr hab. inż. Lucjan Ślęczka, prof. PRz dr hab. Stanisław Pawłowski, prof. PRz

dr Dominik Zimon

Komitet Honorowy:

Prorektor ds. nauki Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza prof. dr hab. inż. Leonard Ziemiański

Prorektor ds. kształcenia Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza

dr hab. inż. Adam Marciniec, prof. PRz

Dziekan Wydziału Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza

dr hab. inż. Piotr Koszelnik, prof. PRz

Dziekan Wydziału Budowy Maszyn i Lotnictwa Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza

prof. dr hab. inż. Jarosław Sęp

Dziekan Wydziału Chemicznego Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza prof. dr hab. inż. Henryk Galina

Dziekan Wydziału Elektrotechniki i Informatyki Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego

Łukasiewicza dr hab. inż. Grzegorz Masłowski, prof. PRz

Dziekan Wydziału Matematyki i Fizyki Stosowanej Politechniki Rzeszowskiej

im. Ignacego Łukasiewicza dr hab. Iwona Włoch, prof. PRz

Dziekan Wydziału Zarządzania Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza

prof. dr hab. Grzegorz Ostasz

Katedra Konstrukcji Maszyn, Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza prof. dr hab. inż. Tadeusz Markowski

JM Rektor Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu

dr hab. inż. Mariusz Cygnar, prof. PWSZ

Drodzy Uczestnicy Było nam niezmiernie miło gościć Państwa na I Podkarpackiej Konferencji Młodych Naukowców organizowanej przez Samorząd Doktorantów Politechniki Rzeszowskiej oraz Samorząd Studencki Politechniki Rzeszowskiej w dniach 14 – 16 września 2015r. Wasze uczestnictwo w I PKMN było dla nas wielkim zaszczytem. Mamy nadzieję, że konferencja przyczyniła się do rozwoju nauki i współpracy w środowiskach młodych naukowców. W obradach I PKMN uczestniczyli studenci, doktoranci oraz młodzi doktorzy z kilku polskich uczelni. Zostało wygłoszonych 40 referatów i przedstawiono 40 plakatów. Tematyka konferencji obejmowała zagadnienia związane z budownictwem, elektrotechniką i informatyką, inżynierią środowiska, architekturą, budową i eksploatacja maszyn, mechaniką, naukami chemicznymi oraz z zarządzaniem i logistyką. W dniu 16.09.2015r. studenci z dwóch kół naukowych Politechniki Rzeszowskiej im. I. Łukasiewicza przedstawili swoje osiągnięcia. Koło naukowe PRz Racing Team / Formuła Student Politechniki Rzeszowskiej zaprezentowało swój bolid, który uczestniczył w zawodach na słynnym torze Silverstone w Wielkiej Brytanii (6-9.07.2015r.) oraz w zawodach Formula Student Italy 2015 (Parma 11-14.09.2015r.). Koło Naukowe EUROAVIA Rzeszów, którego dwa zespoły „EUROLIFTER” oraz „The Lifters” startowały w zawodach Air Cargo Challange 2015 w Niemczech zajmując odpowiednia 3 oraz 16 miejsce w klasyfikacji generalnej zawodów, przedstawiło zakres swojej działalności. Niniejsze opracowanie zawiera streszczenia z referatów naukowych prezentowanych na konferencji. Pełne teksty zostaną opublikowane w tematycznych monografiach, Zeszytach Naukowych Politechniki Rzeszowskiej, Przeglądzie Mechanicznym oraz czasopiśmie Aparatura Badawcza i Dydaktyczna. Szczególne podziękowania kierujemy do osób i instytucji (wydawcy magazynu „STAL Metale & Nowe Technologie”, firmie Brend Group oraz właścicielowi Pewex Pub Rzeszów), których wparcie merytoryczne i finansowe pomogły w organizacji I PKMN.

Z poważaniem Komitet Organizacyjny I PKMN

I PODKARPACKA KONFERENCJA MŁODYCH NAUKOWCÓW RZESZÓW, 14-16 września 2015

7

SPIS TREŚCI MARCIN BAJCAR, BARBARA DRYGAŚ, BOGDAN SALETNIK, GRZEGORZ ZAGUŁA OCENA WARTOŚCI ENERGETYCZNEJ PELLETÓW Z BIOMASY ROŚLINNEJ ................................. 15

MARCIN BAJCAR, GRZEGORZ ZAGUŁA, BOGDAN SALETNIK, BARBARA DRYGAŚ, ANITA ZAPAŁOWSKA ZMIANA PARAMETRÓW ENERGETYCZNYCH BIOMASY POD WPŁYWEM PROCESU TORYFIKACJI ............................................................................................................................................... 15

MICHAŁ BATSCH ŚLAD STYKU WKLĘSŁO-WYPUKŁEJ PRZEKŁADNI ZĘBATEJ TYPU NOWIKOWA O MODYFIKOWANEJ LINII ZĘBÓW ......................................................................................................... 16

ARTUR BEŁZO PROJEKT URZĄDZENIA DO PROFILOWANIA ŚCIERNICY ZE STEROWANIEM CNC .................... 16

MAGDALENA BIESIADECKA KONSTRUOWANIE SZCZEPÓW DROŻDŻOWYCH WYKORZYSTYWANYCH W PRZEMYŚLE .... 17

MAGDALENA BIESIADECKA, BABARA DRYGAŚ DROŻDŻE W PRODUKCJI BIOPALIW ...................................................................................................... 17

JAROSŁAW BUK WPŁYW STRATEGII OBRÓBKI W PROCESIE WYCINANIA ELEKTROEROZYJNEGO WEDM ZAMKA ŁOPATKI SILNIKA LOTNICZEGO NA CHROPOWATOŚĆ POWIERZCHNI I DOKŁADNOŚĆ WYMIAROWO-KSZTAŁTOWĄ ................................................................................... 18

MARIA CHARCZUK, KATARZYNA RYDEL – CISZEK, TOMASZ PACZEŚNIAK AKTYWACJA TLENU CZĄSTECZKOWEGO W REAKCJI UTLENIANIA LIMONENU KATALIZOWANA KOMPLEKSAMI KOBALTU ...................................................................................... 18

ANNA CHMIELARZ, MAREK POTOCZEK OTRZYMYWANIE I WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW PIANKOWYCH Z TI2ALC .......... 19

ANNA CHMIELARZ, MAREK POTOCZEK WYTWARZANIE PIANEK KORUNDOWYCH PRZY UŻYCIU RÓŻNYCH BIOPOLIMERÓW JAKO ŚRODKÓW ŻELUJĄCYCH .......................................................................................................................... 19

ANNA CZERNIECKA-KUBICKA, IWONA ZARZYKA, MAREK PYDA STARZENIE FIZYCZNE POLI(N-IZOPROPYLOAKRYLOAMIDU) ........................................................ 20

ANNA CZERNIECKA-KUBICKA, IWONA ZARZYKA, MAREK PYDA BADANIE ZAWARTOŚCI FAZ I KRYSTALIZACJI NANOKOMPOZYTÓW NA OSNOWIE POLI(3-HYDROKSYMAŚLANU) ................................................................................................................ 20

EWELINA DEC SYSTEMY OSZCZĘDZANIA ENERGII CIEPLNEJ W BUDYNKACH WIELORODZINNYCH ............ 21


8

BARBARA DRYGAŚ, BOGDAN SALETNIK, GRZEGORZ ZAGUŁA, MARIA CZERNICKA, MARCIN BAJCAR OCENA WPŁYWU PROCESU LIOFILIZACJI NA SKŁAD GLONÓW Z RODZAJU CLADOPHORA .. 21

BARBARA DRYGAŚ, GRZEGORZ ZAGUŁA, MARCIN BAJCAR, BOGDAN SALETNIK ZASTOSOWANIE BIOMASY GLONÓW MORSKICH W ROLNICTWIE I ENERGETYCE ................... 22

ALEKSANDER DUDA WYKORZYSTANIE ZUŻYTYCH OPON SAMOCHODOWYCH W BUDOWNICTWIE KOMUNIKACYJNYM ................................................................................................................................... 22

ALEKSANDER DUDA SYMULACJA KOMPUTEROWA WZMOCNIENIA CZYNNEGO OSUWISKA W KRZESZOWIE NAD SANEM ........................................................................................................................................................... 23

DANIEL FICEK WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE NANOFLUIDÓW ............................................................................ 23

PAWEŁ FUDALI, SŁAWOMIR MIECHOWICZ RAMPA NASTAWNA JAKO URZĄDZENIE DO POKONYWANIA PRZESZKÓD POPRZECZNYCH DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH ........................................................................................................ 24

DAGMARA GALAS, JAN KALEMBKIEWICZ, ELŻBIETA SITARZ-PALCZAK EKSTRAKCJA SEKWENCYJNA I SPECJACJA CYNKU ORAZ MANGANU Z GLEBY ZE SKŁADOWISKA ODPADÓW POGALWANIZACYJNYCH ................................................................. 24

DAGMARA GALAS, JAN KALEMBKIEWICZ, ELŻBIETA SITARZ-PALCZAK CHARAKTERYSTYKA FIZYKOCHEMII I SKŁADU CHEMICZNEGO POPIOŁU PRZEMYSŁOWEGO ZE SPALANIA BIOMASY ............................................................................................................................. 25

RAFAŁ GAŁEK ZASTOSOWANIE ALGORYTMÓW INTELIGENCJI OBLICZENIOWEJ DO WYZNACZANIA WŁAŚCIWOŚCI CIEPLNYCH MATERIAŁÓW .......................................................................................... 25

MICHAŁ GDULA, JAN BUREK ZASTOSOWANIE DYSKRETNEJ METODY ODWZOROWANIA NARZĘDZIA W ŚRODOWISKU CAD DO ANALIZY PIĘCIOOSIOWEGO FREZOWANIA ŁOPATKI TURBINY ..................................... 26

PAWEŁ GIL PRZEJŚCIE STRUGI SYNTETYCZNEJ W STRUGĘ TURBULENTNĄ .................................................... 26

SEBASTIAN GROSICKI WPŁYW KONCENTRACJI NANOCZĄSTEK γ-Al2O3 NA WŁAŚCIWOŚCI TERMOFIZYCZNE ELEKTORLITU NA BAZIE NaOH................................................................................................................ 27

KAROL HĘCLIK, AGNIESZKA SZYSZKOWSKA, IWONA ZARZYKA WYJAŚNIENIE PRZYCZYN SELEKTYWNEGO PODSTAWIENIA IMIDAZOCHINAZOLINODIONU NA PODSTAWIE MODELOWANIA KWANTOWO-MECHANICZNEGO ............................................... 27

KINGA IZABELA HĘCLIK STRESOGENNY WPŁYW CZĄSTEK METALI SZLACHETNYCH NA LOTUS CORNICULATUS L. ... 28


9

GRZEGORZ JANOWSKI, WIESŁAW FRĄCZ ANALIZA MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA PROGRAMU AUTODESK MOLDFLOW® W SYMULACJI PROCESU FORMOWANIA ELEMENTÓW KOMPOZYTOWYCH TECHNOLOGIĄ RTM ................................................................................................................................................................ 28

ADAM KALINA PROTOTYP MOBILNEGO URZĄDZENIA WSPOMAGAJĄCEGO PRZESIADANIE OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH ............................................................................................................................ 29

ANNA KOCAN METODA FOURIERA W DWUWYMIAROWYM AKUSTYCZNYM ZAGADNIENIU BRZEGOWYM Z WARUNKAMI IMPEDANCYJNYMI ....................................................................................................... 29

PAULINA KORDAS, KATARZYNA SKURKA ŻELIWO Z GRAFITEM WERMIKULARNYM NOWOCZESNYM TWORZYWEM NA ODLEWY ...... 30

MAŁGORZATA KOSIŃSKA, LIDIA ZAPAŁA, JAN KALEMBKIEWICZ, TADEUSZ PIETRYGA, ANNA KUŹNIAR, URSZULA MACIOŁEK ZASTOSOWANIE KWANTOWO – MECHANICZNYCH METOD OBLICZENIOWYCH W CHARAKTERYSTYCE WŁAŚCIWOŚCI SPEKTRALNYCH KWASU MEFENAMOWEGO ............ 30

MAŁGORZATA KOSIŃSKA, LIDIA ZAPAŁA, JAN KALEMBKIEWICZ, ELŻBIETA WOŹNICKA, ANNA KUŹNIAR, URSZULA MACIOŁEK SYNTEZA I BADANIA WŁAŚCIWOŚCI KOMPLEKSU KWASU MEFENAMOWEGO Z JONAMI TERBU(III) ..................................................................................................................................................... 31

PATRYK KOSOWSKI MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH POCHODZĄCYCH Z OCZYSZCZALNI WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO ................................................................. 31

PATRYK KOSOWSKI, AGNIESZKA SZYSZKOWSKA, DAGMARA GALAS, ANGELIKA KAMIZELA UKŁADY NIERÓWNOWAGOWE, CZYLI REAKCJE OSCYLACJI ........................................................ 32

SABINA KSIĄŻEK, MAŁGORZATA KIDA, PIOTR KOSZELNIK TRWAŁOŚĆ BENZOTRIAZOLI W ŚRODOWISKU .................................................................................. 32

ANDRZEJ KUBIT, WŁADYSŁAW ZIELECKI BADANIA WPŁYWU ZMIAN KONSTRUKCYJNYCH ZŁĄCZY KLEJOWYCH NA WYTRZYMAŁOŚĆ ZMĘCZENIOWĄ PRZY DOMINACJI NAPRĘŻEŃ NORMALNYCH ............. 33

BARBARA LASKOWSKA SYNTEZA I BADANIA ZASAD SCHIFFA JAKO CZĄSTECZEK DENDRYMERYCZNYCH O ZNACZENIU BIOLOGICZNYM ............................................................................................................... 33

MAREK LEŚKO METODA ODWROTNA W ESTYMACJI PARAMETRÓW MODELU IZOTERMY ADSORPCJI ......... 34

URSZULA MACIOŁEK, ANNA KUŹNIAR, TADEUSZ PIETRYGA, JAN KALEMBKIEWICZ, LIDIA ZAPAŁA, MAŁGORZATA KOSIŃSKA WYKORZYSTANIE KWANTOWO-MECHANICZNYCH METOD OBLICZENIOWYCH DO CHARAKTERYSTYKI SPEKTRALNEJ ORAZ ANALIZY WŁAŚCIWOŚCI KWASOWO – ZASADOWYCH MORYNY .......................................................................................................................... 34


10

URSZULA MACIOŁEK, ANNA KUŹNIAR, JAN KALEMBKIEWICZ, JANUSZ PUSZ, LIDIA ZAPAŁA, MAŁGORZATA KOSIŃSKA SPEKTROFOTOMETRYCZNE BADANIA REAKCJI KOMPLEKSOWANIA MORYNY Z JONAMI PALLADU(II) W UKŁADACH WODNO-METANOLOWYCH .................................................................. 35

MICHAŁ MADERA WPŁYW PARAMETRÓW UCZENIA SIECI FUZZY ARTMAP NA JAKOŚĆ KLASYFIKACJI ............. 35

KATARZYNA MAJ, PIOTR KOSZELNIK MOŻLIWOŚCI ZAGOSPODAROWANIA OSADÓW DENNYCH ............................................................. 36

MICHAŁ MARKIEWICZ SYSTEM DO POMIARU PRĘDKOŚCI I DRYFU REGATOWEJ ŁODZI ŻAGLOWEJ ............................ 36

NATALIA MATŁOK, JÓZEF GORZELANY OCENA STOPNIA DOJRZAŁOŚCI OWOCÓW WINOGRON UPRAWIANYCH W PODKARPACKIEJ WINNICY NA PODSTAWIE ZAWARTOŚCI CUKRÓW PROSTYCH ...................................................... 37

KAROLINA MAZUR POTĘGA BIOCHEMII NATURALNYCH ANTYOKSYDANTÓW–KWAS ASKORBINOWY I SELEN 37

DAGMARA MIGUT, JÓZEF GORZELANY, NATALIA MATŁOK, EWA SZCZEPAŃSKA OCENA WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH WYBRANYCH ODMIAN OGÓRKÓW ŚWIEŻYCH I W TRAKCIE PROCESU KISZENIA ........................................................................................................... 38

MICHAŁ MIŁEK, JAROSLAV LEGÁTH ZASTOSOWANIE ZWIĄZKÓW POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH DO EKSTRAKCJI ROŚLINNYCH METABOLITÓW WTÓRNYCH .................................................................................................................... 38

PAULINA PAŚKO ANALIZA NUMERYCZNA ZGINANEJ BELKI STALOWEJ WZMOCNIONEJ TAŚMAMI CFRP ........ 39

PAULINA PAŚKO BADANIA BELEK STALOWYCH WZMOCNIONYCH TAŚMAMI CFRP .............................................. 39

PAWEŁ PENAR, ZENON HENDZEL ZASTOSOWANIE TEORII GIER RÓŻNICZKOWYCH W STEROWANIU MODUŁEM NAPĘDOWYM MOBILNEGO ROBOTA KOŁOWEGO ........................................................................................................ 40

KAROL PERETA OCENA SKUTECZNOŚCI WYBRANYCH EKRANÓW AKUSTYCZNYCH WZDŁUŻ UL. PODKARPACKIEJ W RZESZOWIE ...................................................................................................... 40

KAROL PERETA WPŁYW BRAM WJAZDOWYCH NA SKUTECZNOŚĆ EKRANU AKUSTYCZNEGO ......................... 41

BARTOSZ PIĄTEK BADANIA MOSTU ŻELBETOWEGO WZMOCNIONEGO SPRĘŻONYMI TAŚMAMI CFRP ............... 41

IZABELA PIEGDOŃ, DAWID SZPAK KRYZYSOWE ZAOPATRZENIE W WODĘ AGLOMERACJI MIEJSKICH ............................................. 42


11

MACIEJ PIERZGALSKI, PAWEŁ WARYŚ SYSTEM STEROWANIA ROBOTEM MOBILNYM NA PRZYKŁADZIE WIELOZADANIOWEGO ŁAZIKA TERENOWEGO ............................................................................................................................. 42

PAULINA PIETRUŚ, DARIUSZ SZYBICKI, MAGDALENA MUSZYŃSKA WSPÓŁPRACA ROBOTA ORAZ OBRABIARKI CNC W ZAUTOMATYZOWANYM PROCESIE OBRÓBKI ....................................................................................................................................................... 43

PIOTR POŁOWNIAK WYKORZYSTANIE MODELU MATEMATYCZNEGO I SYSTEMÓW CAD DO MODELOWANIA ŚLIMAKA GLOBOIDALNEGO STOŻKOWYM NARZĘDZIEM TRZPIENIOWYM .............................. 43

ŁUKASZ PRZESZŁOWSKI WPŁYW WYBRANYCH PARAMETRÓW ELEMENTU WYKONANEGO W METODZIE FDM NA WYTRZYMAŁOŚĆ NA ZGINANIE ...................................................................................................... 44

MATEUSZ RAJCHEL, TOMASZ SIWOWSKI BADANIA PŁYT POMOSTU Z BETONU LEKKIEGO ZBROJONEGO GŁADKIMI PRĘTAMI KOMPOZYTOWYMI GFRP ......................................................................................................................... 44

RAFAŁ I. RAWSKI, DOROTA E. SALETNIK, PRZEMYSŁAW T. SANECKI, PIOTR M. SKITAŁ ZALEŻNOŚCI REGRESYJNE W CHEMII ANALITYCZNEJ. WYZNACZANIE I BADANIE ISTOTNOŚCI PROSTOLINIOWYCH I KWADRATOWYCH ZALEŻNOŚCI REGRESYJNYCH ........... 45

JAKUB ROGÓŻ, TOMASZ RUSIECKI, MARCIN SKOWRONEK KONCEPCJA SAMOLOTU W UKŁADZIE OUTBOARD HORIZONTAL STABILIZERS ..................... 45

ANNA RYCZEK, MAŁGORZATA WALCZAK, KATARZYNA JAKOBSZE, HENRYK GALINA METODA CIĄGŁEGO DOZOWANIA MONOMERÓW W SYNTEZIE HIPERROZGAŁĘZIONYCH POLIAMIDÓW ............................................................................................................................................... 46

ANNA RYCZEK, JAROMIR B. LECHOWICZ HIPERROZGAŁĘZIONE POLIMERY KWASU NITRYLOTRIOCTOWEGO I HYDROCHINONU ....... 46

ŁUKASZ RYKAŁA, ZENON HENDZEL OPIS KINEMATYKI MOBILNEGO ROBOTA KOŁOWEGO Z KOŁAMI TYPU MECANUM .............. 47

ŁUKASZ RYKAŁA, MAGDALENA MUSZYŃSKA, ANDRZEJ BURGHARDT, KRZYSZTOF KURC, DARIUSZ SZYBICKI DIAGNOSTYKA SILNIKA PRĄDU STAŁEGO Z ZASTOSOWANIEM METOD SZTUCZNEJ INTELIGENCJI .............................................................................................................................................. 47

BOGDAN SALETNIK, MARCIN BAJCAR, BARBARA DRYGAŚ, GRZEGORZ ZAGUŁA BIOWĘGIEL JAKO ŹRÓDŁO POTASU Z PRZEZNACZENIEM NA CELE NAWOZOWE .................... 48

BOGDAN SALETNIK, MARCIN BAJCAR, BARBARA DRYGAŚ, GRZEGORZ ZAGUŁA, ANITA ZAPAŁOWSKA PORÓWNANIE ZDOLNOŚCI FITOREMEDIACYJNYCH MISKANTA OLBRZYMIEGO I WIERZBY WICIOWEJ ..................................................................................................................................................... 48

DOROTA E. SALETNIK, PIOTR M. SKITAŁ, PRZEMYSŁAW T. SANECKI, RAFAŁ I. RAWSKI MODELOWANIE MATEMATYCZNE PROCESU WSPÓŁOSADZANIA / ROZTWARZANIA TRZECH METALI .......................................................................................................................................................... 49


12

DOROTA E. SALETNIK, PIOTR M. SKITAŁ, PRZEMYSŁAW T. SANECKI, RAFAŁ I. RAWSKI PROCESY WIELOETAPOWE ORAZ PROCESY W UKŁADACH WIELOSKŁADNIKOWYCH W ELEKTROCHEMII I ICH ZASTOSOWANIE .......................................................................................... 49

KAMIL SIDOR ZASTOSOWANIE METOD EKSPLORACJI DANYCH DO WSPOMAGANIA PRZYGOTOWANIA PROCESU DYDAKTYCZNEGO ................................................................................................................... 50

KATARZYNA SKURKA, KORDAS PAULINA ODPADY POWSTAJĄCE PRZY WYTWARZANIU ODLEWÓW – PROEKOLOGICZNE ROZWIĄZANIA STOSOWANE W PROCESACH PRODUKCYJNYCH ................................................... 50

PAULINA SOBOLEWSKA SORPCJA CHROMU (VI) NA MODYFIKOWANYCH ZEOLITACH NATURALNYCH ......................... 51

PIOTR STROJNY WPŁYW KĄTA ZWĘŻENIA KOŁA ZĘBATEGO NA WYTRZYMAŁOŚĆ ZĘBÓW W PRZEKŁADNIACH ZĘBATYCH TYPU BEVELOID Z TWORZYW POLIMEROWYCH .................. 51

PIOTR SZCZERBA, MAREK SZUMSKI, ANNA - KUCABA PIĘTAL WIRTUALNE IPCT JAKO WSPÓŁCZESNE NARZĘDZIE DO PLANOWANIA BADAŃ W LOCIE TRADYCYJNĄ METODĄ IPCT. .................................................................................................................. 52

AGNIESZKA SZYSZKOWSKA, KAROL HĘCLIK, IWONA ZARZYKA MODELOWANIE KWANTOWO-MECHANICZNE CZĄSTECZKI 2-(ETOKSYKARBONYLO-METYLO)-1-FENYLO-6H-IMIDAZO[1,5-C] CHINAZOLINO-3,5-DIONU .............................................. 52

AGNIESZKA SZYSZKOWSKA, ANGELIKA KAMIZELA, PATRYK KOSOWSKI, DAGMARA GALAS LAKTONY O WŁAŚCIWOŚCIACH ANTYNOWOTWOROWYCH .......................................................... 53

LESZEK TOMCZEWSKI DŁUTOWANIE NA TOKARCE CNC Z WYKORZYSTANIEM NOŻY DŁUTOWNICZYCH ................. 53

PAWEŁ TUREK, GRZEGORZ BUDZIK, JAN BUREK, TOMASZ DZIUBEK ZASTOSOWANIE SYSTEMÓW RE/CAD/RP W PROCESIE PROJEKTOWANIA I WYTWARZANIA MODELI MEDYCZNYCH ŻUCHWY ........................................................................................................... 54

MARIA TYCHANICZ, TADEUSZ JASIŃSKI, BEATA JACEK BADANIA WŁAŚCIWOŚCI ENERGETYCZNYCH PAULOWNI PUSZYSTEJ (PAULOWNIA TOMENTOSA STEUD) .................................................................................................................................. 54

MAREK URBANIK ANALIZA PRZYCZYNOWO - SKUTKOWO ZDARZEŃ AWARYJNYCH W PODSYSTEMIE DOSTAWY GAZU ZIEMNEGO .................................................................................................................... 55

DAWID WARCHOŁ PORÓWNANIE I ŁĄCZENIE CECH DESKRYPTORÓW CHMUR PUNKTÓW W ROZPOZNAWANIU STATYCZNYCH UKŁADÓW DŁONI ......................................................................................................... 55

MAGDALENA WARZYBOK SYNTEZA ZEOLITÓW DO ADSORPCJI LOTNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH ......................... 56


13

BEATA WELCZ ROZWÓJ INFRASTRUKTURY DROGOWEJ POLSKI WSCHODNIEJ NA PRZYKŁADZIE WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO I PODKARPACKIEGO ..................................................................... 56

MATEUSZ WIETECHA BADANIE WYDAJNOŚCI STEROWNIKA PLC PROGRAMOWANEGO W ŚRODOWISKU CPDEV PRZY UŻYCIU ALGORYTMÓW OPRACOWANYCH W JĘZYKU LD ................................................... 57

WALDEMAR WITKOWSKI, WALDEMAR ZIAJA, JACEK MUCHA WYTRZYMAŁOŚĆ POŁĄCZEŃ TYPU CLINCHING FORMOWANYCH MATRYCĄ Z RUCHOMYMI SEGMENTAMI .............................................................................................................................................. 57

JOANNA WOŹNIAK ZASTOSOWANIE METODY CSI DO BADANIA SATYSFAKCJI KONSUMENTÓW NA PRZYKŁADZIE WYBRANEJ SIECI HANDLOWEJ ............................................................................ 58

DAWID WYDRZYŃSKI ANALIZA ZARYSU OSTRZY STOŻKOWYCH PILNIKÓW OBROTOWYCH ....................................... 58

TOBIASZ WYSOCZAŃSKI, DETA ŁUCZYCKA, KATARZYNA PENTOŚ IMPEDANCJA JAKO PARAMETR RÓŻNICUJĄCY GATUNKI DREWNA ............................................ 59

TOBIASZ WYSOCZAŃSKI, DETA ŁUCZYCKA, KATARZYNA PENTOŚ OCENA JAKOŚCI SOKU POMARAŃCZOWEGO PRZY WYKORZYSTANIU CECH ELEKTRYCZNYCH ...................................................................................................................................... 59

DOMINIKA ZIAJA DETEKCJA USZKODZEŃ NA PRZYKŁADZIE DWUKONDYGNACYJNEJ RAMY PORTALOWEJ Z WYKORZYSTANIEM SZTUCZNYCH SIECI NEURONOWYCH ......................................................... 60

ELŻBIETA ZŁOMAŃCZUK WPŁYW TEMEPERATURY NA WŁAŚCIWOŚCI ŁOŻYSKA ŚLIZGOWEGO W OLEJOWEJ POMPIE ZĘBATEJ ........................................................................................................................................................ 60


14


15

OCENA WARTOŚCI ENERGETYCZNEJ PELLETÓW Z BIOMASY ROŚLINNEJ

MARCIN BAJCAR, BARBARA DRYGAŚ, BOGDAN SALETNIK, GRZEGORZ ZAGUŁA Zakład Technologii Bioenergetycznych, Uniwersytet Rzeszowski e-mail: [email protected]

Pellety to wysoko zagęszczone paliwo ekologiczne powstałe w procesie

wysokociśnieniowego łączenia poszczególnych frakcji materiału. Pellety są jedną z niewielu form biopaliwa, która bez problemu może być wykorzystywana w indywidualnych gospodarstwach domowych. W pracy przedstawiono wyniki oznaczenia podstawowych parametrów energetycznych pelletów wykonanych dla różnych mieszanek powstałych z biomasy odpadowej pochodzenia rolniczego. Badanymi parametrami były: wartość opałowa, ilość popiołu, zawartość wody, azotu, węgla i wodoru. Dokonano analizy porównawczej z biomasą nieprzetworzoną i potwierdzono użyteczność tego paliwa w komercyjnej energetyce odnawialnej.

ZMIANA PARAMETRÓW ENERGETYCZNYCH BIOMASY POD WPŁYWEM PROCESU TORYFIKACJI MARCIN BAJCAR, GRZEGORZ ZAGUŁA, BOGDAN SALETNIK, BARBARA DRYGAŚ, ANITA ZAPAŁOWSKA Zakład Technologii Bioenergetycznych, Uniwersytet Rzeszowski e-mail: [email protected]

Proces wysokotemperaturowego suszenia biomasy mający na celu przetworzenie jej

w biopaliwa nazywa się toryfikacją. Proces przeprowadzono w temperaturze 240, 260 i 280°C w czasie 60 minut w warunkach beztlenowych, pod ciśnieniem zbliżonym do atmosferycznego w celu uzyskania biomasy stałej o właściwościach zbliżonych do węgla. Materiał badawczy stanowiły roślinne odpady pochodzenia rolniczego. Oznaczono całkowitą zawartość węgla, wartość opałową i zawartość popiołu w nieprzetworzonej masie roślinnej oraz biomasie poddanej procesowi toryfikacji. Biomasa poddana procesowi toryfikacji charakteryzowała się korzystniejszymi parametrami energetycznymi w stosunku do biomasy nieprzetworzonej.


16

ŚLAD STYKU WKLĘSŁO-WYPUKŁEJ PRZEKŁADNI ZĘBATEJ TYPU NOWIKOWA O MODYFIKOWANEJ LINII ZĘBÓW

MICHAŁ BATSCH Katedra Konstrukcji Maszyn, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Praca przedstawia metodę wyznaczania śladu styku przekładni zębatej o wklęsło-

wypukłym zarysie zębów typu Nowikowa z modyfikowaną linią zębów. Prezentowana metoda bazuje na wykorzystaniu matematycznego modelu zazębienia typu Nowikowa. Ślad styku otrzymywany jest jako zbiór punktów, dla których odległość mierzona wzdłuż wersora normalnego pomiędzy powierzchniami bocznymi zębów jest mniejsza od zadanej. Analizowana modyfikacja obejmowała fazowanie oraz beczułkowanie linii zęba. Wyznaczono wpływ parametrów modyfikacji na kształt obszaru styku. Ponadto przedstawiono zmianę śladu styku podczas wejścia i wyjścia z zazębienia.

PROJEKT URZĄDZENIA DO PROFILOWANIA ŚCIERNICY ZE STEROWANIEM CNC

ARTUR BEŁZO Katedra Technologii Maszyn i Inżynierii Produkcji, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W artykule przedstawiono koncepcję urządzenia przeznaczonego do profilowania

ściernicy za pomocą obciągaczy diamentowych. Omówiono jego budowę, sposób funkcjonowania oraz sterowania. Zaprezentowano także metodę bazowania elementu obrabianego, uwzględniając przy tym możliwość współpracy z innym przyrządem.


17

KONSTRUOWANIE SZCZEPÓW DROŻDŻOWYCH WYKORZYSTYWANYCH W PRZEMYŚLE MAGDALENA BIESIADECKA Zakład Genetyki, Zamiejscowy Pozawydziałowy Instytut Biotechnologii i Nauk Podstawowych, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski e-mail: [email protected]

Drożdże są to mikroorganizmy szeroko wykorzystywane w różnych gałęziach

przemysłu jak w przemyśle spirytusowym, piekarnictwie, biopaliwach oraz do produkcji probiotyków. Duża różnorodność szczepów drożdżowych pozwala na dostosowanie możliwości mikroorganizmów do danego procesu a narzędzia biologii molekularnej pozwalają na zwiększenie wydajności produkcji etanolu, nadprodukcji pożądanych białek, bądź poprawy walorów smakowych. Modyfikacje genetyczne prowadzi się poprzez wprowadzenie nośników wektorowych, które pozwalają na niezależną od genomu gospodarza produkcję białka, poprzez insercje genów pochodzących z innych organizmów lub poprzez delecję genów. Przykładem modyfikacji genetycznej jest wprowadzenie genu izomerazy ksylozy do genomu S.cerevisiae uzyskując szczep zdolny fermentować ksylozę.

DROŻDŻE W PRODUKCJI BIOPALIW MAGDALENA BIESIADECKA, BABARA DRYGAŚ

Zakład Genetyki, Zamiejscowy Pozawydziałowy Instytut Biotechnologii i Nauk Podstawowych, Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski e-mail: [email protected]

Ideą produkcji biopaliw jest zastąpienie obecnie wykorzystywanych paliw

kopalnianych, jako źródła energii do napędzania pojazdów mechanicznych, oraz wykorzystanie biomasy odpadowej jako surowca do produkcji bioetanolu, biobutanolu oraz wyższych alkoholi otrzymywanych w wyniku hydrolizy oraz fermentacji biomasy. Surowiec roślinny składa się z lignocelulozy, której budulcem są celuloza, lignina oraz hemiceluloza. Pozyskiwane w wyniki hydrolizy chemicznej, enzymatycznej oraz termicznej cukry jak fermentowalne heksozy oraz pentozy (arabinoza, ksyloza) których fermentacja jest przez większość mikroorganizmów fermentujących nie przeprowadzana. W związku z tym mikroorganizmami wykorzystywanymi do produkcji biopaliw są głównie drożdże P. stipitis, oraz modyfikowane genetycznie szczepy drożdży S. cerevisiae jak również bakterie Z. mobilis.


18

WPŁYW STRATEGII OBRÓBKI W PROCESIE WYCINANIA ELEKTROEROZYJNEGO WEDM ZAMKA ŁOPATKI SILNIKA LOTNICZEGO NA CHROPOWATOŚĆ POWIERZCHNI I DOKŁADNOŚĆ WYMIAROWO-KSZTAŁTOWĄ

JAROSŁAW BUK Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W artykule przedstawiono dobór strategii i parametrów obróbki w procesie wycinania

elektroerozyjnego WEDM (Wire Electrical Discharge Machining) zamka łopatki silnika lotniczego wykonanego ze stopu lotniczego Inconel 718. Obróbkę zaprogramowano przy wykorzystaniu modułu WEDM oprogramowania Siemens NX10 i wykonano na wycinarce elektroerozyjnej Mitsubishi FA 10S. Następnie przeprowadzono pomiary chropowatości powierzchni oraz zweryfikowano dokładność wymiarowo-kształtową badanych przedmiotów w oparciu o profil wygenerowany z oprogramowania NX10.

AKTYWACJA TLENU CZĄSTECZKOWEGO W REAKCJI UTLENIANIA LIMONENU KATALIZOWANA KOMPLEKSAMI KOBALTU

MARIA CHARCZUK, KATARZYNA RYDEL – CISZEK, TOMASZ PACZEŚNIAK Katedra Chemii Fizycznej, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Aktywacja tlenu cząsteczkowego to proces prowadzący do powstawania reaktywnych

form tlenu, do których zalicza się przede wszystkim anionorodnik ponadtlenkowy oraz rodnik hydroksylowy, które powstają w wyniku redukcji cząsteczki tlenu. Inną formą aktywacji tlenu jest tworzenie adduktów tlenowych przez kompleksy metali przejściowych, najlepiej poznane są procesy aktywacji tlenu przez kompleksy żelaza(II) i manganu(II). W przeprowadzonych badaniach zastosowano jako katalizatory kompleksy kobaltu(II) z pięciokleszczowymi ligandami nie-hemowymi, w reakcji utleniania limonenu tlenem cząsteczkowym.


19

OTRZYMYWANIE I WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI MATERIAŁÓW PIANKOWYCH Z TI2ALC

ANNA CHMIELARZ, MAREK POTOCZEK Wydział Chemiczny, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Związki pochodzące z układu Ti-Al-C-N czyli tzw. fazy Nowotnego opisywane są

wzorem Mn+1AXn, gdzie M oznacza metal przejściowy, A – pierwiastek z grupy A, natomiast X to węgiel i/lub azot. Wykazują one właściwości typowe dla materiałów ceramicznych oraz metalicznych, co stwarza nowe niespotykane dotychczas możliwości ich zastosowania. W niniejszej pracy wykorzystano metodę żelowania spienionej zawiesiny do otrzymania porowatych kształtek z Ti2AlC. Poprzez dobór odpowiednich parametrów spieniania i żelowania otrzymano materiały o określonej porowatości mieszczącej się w zakresie od 60 do 90%. Scharakteryzowano wybrane właściwości fizyczne i geometryczne: gęstość, porowatość, rozmiar makroporów oraz połączeń między nimi.

WYTWARZANIE PIANEK KORUNDOWYCH PRZY UŻYCIU RÓŻNYCH BIOPOLIMERÓW JAKO ŚRODKÓW ŻELUJĄCYCH

ANNA CHMIELARZ, MAREK POTOCZEK Wydział Chemiczny, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Formowanie z zawiesin ceramicznych daje możliwość otrzymania wyrobów

o różnorodnej strukturze. W niniejszej pracy do otrzymania porowatych, korundowych kształtek zastosowano metodę żelowania spienionej zawiesiny. Jako środek żelujący do wytwarzania porowatych pianek zastosowano metylocelulozę oraz białko - biopolimery tworzące hydrożel fizyczny pod wpływem ogrzewania. Celem badań było określenie wpływu stężenia białka oraz metylocelulozy na porowatość i morfologię porów w otrzymanych kształtkach korundowych. Zbadano wpływ dodatku biopolimeru na właściwości reologiczne zawiesiny oraz określono wpływ lepkości zawiesiny przeznaczonej do spieniania na porowatość całkowitą o otwartą oraz rozmiar komórek w otrzymanych piankach.


20

STARZENIE FIZYCZNE POLI(N-IZOPROPYLOAKRYLOAMIDU)

ANNA CZERNIECKA-KUBICKA, IWONA ZARZYKA, MAREK PYDA Zakład Chemii Organicznej, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Przedstawiono wyniki starzenia fizycznego poli(N-izopropyloakryloamidu) uzyskane

metodami analizy termicznej. Scharakteryzowano strumień cieplny uzyskany temperaturowo modulowaną różnicową kalorymetrią skaningową. Na tej podstawie stwierdzono odwracalność i nieodwracalność zachodzących procesów. Oszacowano również zmiany entalpii relaksacji w funkcji czasu starzenia na podstawie standardowej różnicowej kalorymetrii skaningowej.

BADANIE ZAWARTOŚCI FAZ I KRYSTALIZACJI NANOKOMPOZYTÓW NA OSNOWIE POLI(3-HYDROKSYMAŚLANU)

ANNA CZERNIECKA-KUBICKA, IWONA ZARZYKA, MAREK PYDA Zakład Chemii Organicznej, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W niniejszej pracy została przedstawiona zaawansowana analiza termiczna

nanokompozytów na osnowie poli(3-hydroksymaślanu). Analiza skupia się na molekularnej interpretacji zmian ciepła właściwego i umożliwia ilościowy opis przejść fazowych zachodzących w poli(3-hydroksymaślanie) podczas zmian temperatury lub czasu. Zaawansowana analiza termiczna pozwala na rozdzielenie pozornego ciepła właściwego, otrzymywanego za pomocą pomiarów różnicowej kalorymetrii skaningowej, na termodynamiczne ciepło właściwe i ciepło przejść fazowych. Jest to szczególnie ważne przy charakterystyce przejść fazowych takich jak, np. krystalizacja, tzw. „zimna krystalizacja”, topnienie czy przejście szkliste. Zaawansowana analiza umożliwia dokładne wyznaczenie stopnia krystaliczności w funkcji temperatury oraz parametrów przejść fazowych, np. entalpii topnienia.


21

SYSTEMY OSZCZĘDZANIA ENERGII CIEPLNEJ W BUDYNKACH WIELORODZINNYCH

EWELINA DEC Katedra Ciepłownictwa i Klimatyzacji, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W referacie przedstawiono charakterystykę systemów służących do redukcji zużycia

energii cieplnej w budynkach wielorodzinnych ogrzewanych ze źródeł scentralizowanych. Szczególną uwagę zwrócono na znaczenie indywidualnego rozliczania kosztów c.o. na podstawie rzeczywistego zużycia, co jest dobre dla środowiska i korzystne finansowo przy nieustannie rosnącej cenie za energię. Opisano obecnie stosowane metody indywidualnego rozliczania kosztów c.o. oraz ich wady, które stanowią poważny problem przy sprawiedliwym rozliczeniu ciepła. Referat zawiera analizę zużycia energii cieplnej w budynku wielolokalowym z zainstalowanym systemem oszczędzania ciepła oraz oszczędności wynikające z zastosowania tych systemów na podstawie danych otrzymanych z firmy rozliczeniowej.

OCENA WPŁYWU PROCESU LIOFILIZACJI NA SKŁAD GLONÓW Z RODZAJU CLADOPHORA

BARBARA DRYGAŚ, BOGDAN SALETNIK, GRZEGORZ ZAGUŁA, MARIA CZERNICKA, MARCIN BAJCAR Zakład Technologii Bioenergetycznych, Uniwersytet Rzeszowski e-mail: [email protected]

Liofilizacja polega na odwodnieniu produktu przez sublimację lodu, tj. przejście wody ze stanu stałego bezpośrednio w stan pary z pominięciem fazy ciekłej, pod zmniejszonym ciśnieniem. Procesowi poddano biomasę glonów z rodzaju Cladophora. Do wykonania doświadczenia (przetworzenia materiału) posłużył liofilizator Telstar Ly Quest. Próbki materiału (zliofilizowane i nieprzetworzone) poddano mineralizacji ze stężonym kwasem azotowym pod podwyższonym ciśnieniem w mineralizatorze mikrofalowym. Oznaczenie zawartości pierwiastków wykonano metodą spektrometrii optycznej emisyjnej indukcyjnie sprzężonej w plazmie argonowej (ICP-OES). Do obliczenia koncentracji badanych pierwiastków posłużyły krzywe kalibracyjne sporządzone z wykorzystaniem jednopierwiastkowych wzorców zewnętrznych.


22

ZASTOSOWANIE BIOMASY GLONÓW MORSKICH W ROLNICTWIE I ENERGETYCE BARBARA DRYGAŚ, GRZEGORZ ZAGUŁA, MARCIN BAJCAR, BOGDAN SALETNIK Zakład Technologii Bioenergetycznych, Uniwersytet Rzeszowski e-mail: [email protected]

Skład pierwiastkowy biomasy glonowej, powstającej na dużą skalę w wyniku

eutrofizacji wód jest różny; wiele z nich bogatych jest w mikro- i makroelementy niezbędne do prawidłowego wzrostu i rozwoju roślin. Z powodu braku systemu wykorzystywania biomasy glonów do celów przemysłowych i rolniczych w Polsce, znalezienie rozwiązania na zagospodarowanie tych surowców stanowi duże wyzwanie naukowe. W pracy określono zawartość mikro- i makroelementów w biomasie wybranych makroalg i ich przydatność jako potencjalnego źródła pierwiastków do nawożenia roślin energetycznych. Celem takiego działania jest próba zagospodarowania substancji odpadowych i zmniejszenie obciążenia środowiska biogenami.

WYKORZYSTANIE ZUŻYTYCH OPON SAMOCHODOWYCH W BUDOWNICTWIE KOMUNIKACYJNYM ALEKSANDER DUDA Zakład Dróg i Mostów, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W pracy przedstawiono aktualną wiedzę na temat zagospodarowania materiału

gumowego pochodzącego ze zużytych opon samochodowych na świecie oraz w kraju. Omówiono uwarunkowania prawne w Polsce i Unii Europejskiej dla recyklingu gumy oraz wskazano sposoby wykorzystania zużytych opon dla recyklingu oraz zastosowanie ich w budownictwie komunikacyjnym jako materiału tłumiącego, materiału filtracyjnego (drenaże odporne na przemarzanie), lekkie wypełniacze (odciążenie). Użycie zużytej gumy zmniejszy wykorzystanie deficytowych kruszyw naturalnych oraz może być dobrą alternatywą dla kosztownych sposobów wzmacniania gruntu w przypadkach budowy dróg na słabonośnym podłożu.


23

SYMULACJA KOMPUTEROWA WZMOCNIENIA CZYNNEGO OSUWISKA W KRZESZOWIE NAD SANEM

ALEKSANDER DUDA Zakład Dróg i Mostów, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Model numeryczny osuwiska wraz z układem warstw odwzorowano na podstawie

geodezyjnych punków wysokościowych (numeryczna mapa geodezyjna) oraz odwiertów sondowania (25 otworów). Określono również precyzyjnie kierunki zsuwu osuwiska wykorzystując zainstalowane w podłożu inklinometry. W pracy wykorzystano oprogramowanie komputerowe Surfer 11, Clara-W oraz Geo5. Sprawdzono stateczność zbocza w 2D wykorzystując metodę elementów skończonych oraz w 3D bazującej na metodzie pasków. Na podstawie wyników stateczności zaproponowano sposób wzmocnienia osuwiska za pomocą ścian wykonanych z kolumn w technologii DSM.

WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE NANOFLUIDÓW

DANIEL FICEK Katedra Termodynamiki i Mechaniki Płynów, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Niniejsza praca zawiera podstawowe informacje na temat właściwości i zastosowania

nanopłynów (nanofluidów). Nanofluidy są to zawiesiny nanocząstek w konwencjonalnych płynach, które wykazują znaczącą poprawę swoich właściwości, nawet przy niewielkim dodatku nanocząstek. Za nanocząstkę uważa się każdą drobinę, której przynajmniej jeden z wymiarów jest mniejszy od 100 nm.

Badania nad nanofluidami rozpoczęły się w 1995 roku. Prekursorem tych badań był Pan Choi. Badania nad nanofluidami angażują coraz więcej dziedzin naukowych. Dzisiaj zainteresowanie tymi zawiesinami widać nie tylko u naukowców zajmujących się wymianą ciepła czy reologią, ale również medycyną, elektroniką, optyką, chemią i wieloma innymi dziedzinami nauki.


24

RAMPA NASTAWNA JAKO URZĄDZENIE DO POKONYWANIA PRZESZKÓD POPRZECZNYCH DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

PAWEŁ FUDALI, SŁAWOMIR MIECHOWICZ Katedra Konstrukcji Maszyn, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W artykule przedstawiono problem barier architektonicznych utrudniających

funkcjonowanie osób niepełnosprawnych oraz dotychczasowe sposoby ich pokonywania. Wyszczególniono dostępne rozwiązania oraz wskazano negatywne cechy, którymi te urządzenia się cechują. Rozwiązaniem, które eliminuje dotychczasowe niedogodności jest opracowana przez autorów rampa nastawna służąca do pokonywania różnego rodzaju przeszkód poprzecznych, zwłaszcza przez osoby niepełnosprawne korzystające z wózka. Przedstawiono założenia konstrukcyjne urządzenia oraz zademonstrowano rozwiązanie w postaci gotowego prototypu funkcjonalnego. Omówiono jego cechy oraz wskazano obszary do dalszych prac rozwojowych.

EKSTRAKCJA SEKWENCYJNA I SPECJACJA CYNKU ORAZ MANGANU Z GLEBY ZE SKŁADOWISKA ODPADÓW POGALWANIZACYJNYCH

DAGMARA GALAS, JAN KALEMBKIEWICZ, ELŻBIETA SITARZ-PALCZAK Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Badania frakcji metali mogą być realizowane poprzez ekstrakcję sekwencyjną oraz

oznaczenia spektrometryczne. Wykonano ekstrakcję sekwencyjną gleby ze składowiska odpadów przemysłowych Fabryki Śrub w Rakszawie, zgodnie z pięcioetapową procedurą Tessiera, z uwzględnieniem etapu wstępnego. Oznaczono zawartości Mn oraz Zn w sześciu frakcjach. Wyniki analiz frakcji chemicznych metali porównano z zawartościami całkowitymi metali w badanych próbkach gleb uzyskanymi jako zawartość zbliżona do ogólnej. Stwierdzono znaczące zróżnicowanie frakcji chemicznych badanych metali, a także dominujący udział frakcji węglanowej Mn oraz pozostałości dla Zn w badanej glebie. Frakcje badanych metali zdolne do migracji w warunkach środowiskowych stanowią 6,8% (Mn) oraz 19,0% (Zn).


25

CHARAKTERYSTYKA FIZYKOCHEMII I SKŁADU CHEMICZNEGO POPIOŁU PRZEMYSŁOWEGO ZE SPALANIA BIOMASY

DAGMARA GALAS, JAN KALEMBKIEWICZ, ELŻBIETA SITARZ-PALCZAK Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Popioły lotne stanowią ok. 70% generowanych substancji niepalnych. Nową klasę

popiołów lotnych stanowią popioły ze spalania biomasy, których właściwości nie zostały w pełni zbadane. Przeprowadzono analizę właściwości fizykochemicznych oraz składu chemicznego popiołu ze spalania biomasy, pochodzącego z Elektrociepłowni Arłamów (województwo podkarpackie). Analizowano m.in : wilgotność, starty prażenia, odczyn w środowisku H2O, KCl, CaCl2 oraz skład granulometryczny i gęstość nasypową wyodrębnionych frakcji popiołu. Oznaczono całkowite zawartości metali (Ca, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, K, Mg, Mn, Na, Ni, Pb, Zn) w badanym popiele procedurą analizy zawartości zbliżonej do ogólnej. Dokonano oceny fizykochemii i składu chemicznego popiołu.

ZASTOSOWANIE ALGORYTMÓW INTELIGENCJI OBLICZENIOWEJ DO WYZNACZANIA WŁAŚCIWOŚCI CIEPLNYCH MATERIAŁÓW RAFAŁ GAŁEK Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Artykuł prezentuje zasadę pomiaru współczynników k i a w szczególnym przypadku

stanu nieustalonego jakim jest stan periodyczny ustalony (lub quasi-ustalony) z zastosowaniem optymalizacji wykorzystującej algorytm inteligencji obliczeniowej do rozwiązania zagadnienia odwrotnego przewodzenia ciepła. Zaletą pomiarów w stanie periodycznym ustalonym jest fakt, że występuje w nich czasowy przebieg wartości temperatury pozwalający na wnioskowanie o dyfuzyjności cieplnej a, a jednocześnie przebieg ten opisany być może w prosty sposób za pomocą jedynie dwóch parametrów: amplitudy A oraz przesunięcia fazowego φ sygnału odpowiedzi temperaturowej powierzchni próbki w stosunku do sygnału wymuszającego w postaci modulowanej gęstości strumienia ciepła. Dwuparametrowa optymalizacja z wykorzystaniem algorytmów inteligencji obliczeniowej pozwala na jednoczesne wyznaczenie wartości przewodności cieplnej k oraz dyfuzyjności cieplnej a materiału.


26

ZASTOSOWANIE DYSKRETNEJ METODY ODWZOROWANIA NARZĘDZIA W ŚRODOWISKU CAD DO ANALIZY PIĘCIOOSIOWEGO FREZOWANIA ŁOPATKI TURBINY

MICHAŁ GDULA, JAN BUREK Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W pracy przeprowadzono badania symulacyjne kształtowania przekroju warstwy

skrawanej oraz śladów obróbki w procesie pięcioosiowego frezowania łopatki turbiny frezem toroidalnym. Do badań wykorzystano system CAD/CAM NX. Jako metodę zastosowano bezpośrednie odwzorowanie przedmiotu i narzędzia. Jako przedmiot badań przyjęto pióro łopatki turbiny. Geometrię pióra oparto na profilu przekroju o zdefiniowanych promieniach krzywizny. Użytym do badań modelem narzędzia jest powierzchnia działania freza toroidalnego. Symulowano rzeczywiste odwzorowanie kinematyki procesu pięcioosiowego frezowania dla różnych nastaw kątowych parametrów określania osi narzędzia.

PRZEJŚCIE STRUGI SYNTETYCZNEJ W STRUGĘ TURBULENTNĄ

PAWEŁ GIL Katedra Termodynamiki i Mechaniki Płynów, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Struga syntetyczna (ang. synthetic jet) jest rodzajem przepływu generowanym przez

ścieżkę wirów pierścieniowych wytwarzanych przez generator strugi syntetycznej. Cechą charakterystyczną urządzenia wytwarzającego strugę syntetyczną jest brak zewnętrznego doprowadzenia płynu. Struga syntetyczna powstaje na skutek cyklicznego ruchu tłoka lub membrany wewnątrz komory, która ma jedną lub wiele dysz w ściance. Struga syntetyczna w bliskiej odległości zbudowana jest z poruszających się wirów pierścieniowych (torusów) które dodatkowo zasysają płyn z otoczenia do wewnątrz wiru. Po przekroczeniu pewnej odległości wir rozrasta się zwiększając swoją masę i tracąc spójność przechodzi w przepływ turbulentny. W pracy zostaną zaprezentowane wyniki badań eksperymentalnych przejścia strugi syntetycznej w strugę turbulentną.


27

WPŁYW KONCENTRACJI NANOCZĄSTEK γ-Al2O3 NA WŁAŚCIWOŚCI TERMOFIZYCZNE ELEKTORLITU NA BAZIE NaOH

SEBASTIAN GROSICKI Katedra Termodynamiki i Mechaniki Płynów, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W artykule zaprezentowano wyniki pomiarów współczynnika lepkości dynamicznej

oraz gęstości dla nanocieczy elektrolit –Al2O3. Jako ciecz bazową użyto wodnego roztworu mieszaniny K3Fe(CN)6 oraz K4Fe(CN)6 w obecności wodorotlenku sodu jako elektrolitu podstawowego. Stężenie elektrolitu podstawowego wynosiło 1 mol/dm3 natomiast stężenia żelazicyjanku i żelazocyjanku wynosiły 0,01 mol/dm3. Badana nanociecz stanowi płyn modelujący w metodzie prądów granicznych, służącej do wyznaczania współczynników wymiany masy/ciepła. Nanociecze badane były dla sześciu koncentracji objętościowych nanocząstek tj.: 0,005%, 0,010%, 0,015%, 0,025%, 0,050% oraz 0,1 %. Otrzymane wyniki zostały porównane z danymi uzyskanymi z dostępnych w literaturze równań korelacyjnych dla układów ciecz–ciało stałe.

WYJAŚNIENIE PRZYCZYN SELEKTYWNEGO PODSTAWIENIA IMIDAZOCHINAZOLINODIONU NA PODSTAWIE MODELOWANIA KWANTOWO-MECHANICZNEGO

KAROL HĘCLIK, AGNIESZKA SZYSZKOWSKA, IWONA ZARZYKA Wydział Chemiczny, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Monopochodne otrzymane w trzech równomolowych reakcjach: tlenku etylenu, tlenku

propylenu oraz bromooctanu etylu z 1-fenylo-2H,6H-imidazo[1,5-c]chinazolino-3,5-dionem wykazują selektywne podstawienie w pozycję nr 2. Struktury otrzymanych monopochodnych potwierdzono doświadczalnie tj. z użyciem technik: IR, 1H-NMR, 13C-NMR, UV oraz metod rentgenograficznych. Jednocześnie stwierdzono brak monopochodnych podstawionych w pozycji nr 6. Zastosowanie metod modelowania kwantowo-mechanicznego pozwoliło wyjaśnić przyczynę chemoselektywności przy braku wyraźnego wpływu skierowującego podstawnika fenylowego i obecności specyficznych grup funkcyjnych.


28

STRESOGENNY WPŁYW CZĄSTEK METALI SZLACHETNYCH NA LOTUS CORNICULATUS L.

KINGA IZABELA HĘCLIK Wydział Biologiczno-Rolniczy, Uniwersytet Rzeszowski e-mail: [email protected]

Komonica zwyczajna (Lotus corniculatus L.) to roślina występująca na torfowiskach

a także terenach podmokłych i bagiennych. Jest szczególnie ceniona przez rolnictwo a także przemysł pszczelarski. Ze względu na miejsce występowania (torfowiska) narażona jest na wchłanianie znacznych ilości zanieczyszczeń metalicznych. Wiadomym bowiem jest, że gleba torfowa posiada właściwości adsorpcyjne więc może kumulować w sobie zanieczyszczenia metaliczne. Jednocześnie zawarte w tej glebie kwasy humusowe pomagają w samorzutnych syntezach jonów metali w obojętne chemicznie nanocząstki, a te z kolei ze względu na niewielkie rozmiary mogą przenikać bariery komórkowe u roślin. Przedstawione badania mają na celu stwierdzenie czy i w jaki sposób takie nanodrobiny wpływają na rozwój komonicy.

ANALIZA MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA PROGRAMU AUTODESK MOLDFLOW® W SYMULACJI PROCESU FORMOWANIA ELEMENTÓW KOMPOZYTOWYCH TECHNOLOGIĄ RTM

GRZEGORZ JANOWSKI, WIESŁAW FRĄCZ Katedra Przeróbki Plastycznej, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W pracy przedstawiono możliwości stosowania oprogramowania Autodesk Moldflow

MPI do optymalizacji procesu formowania wytworów kompozytowych techniką RTM (ang. Resin Transfer Moulding). Z uwagi na korzyści w stosowaniu tego procesu tj.: brak ograniczeń w wielkości i stopniu skomplikowania kształtu detalu, wysoką jakość wytworów, dobrą kontrolę procesu wytwarzania – metoda ma zastosowanie w przemyśle motoryzacyjnych, okrętowym oraz lotnictwie. Obecne na rynku komputerowe programy komercyjne, np. PAM RTM specjalizują się w symulacjach konkretnych metod przetwórstwa tworzyw polimerowych. Tymczasem w wielu firmach wykorzystuje się równocześnie wiele technologii ich przetwórstwa. Mało znana jest w tym kontekście np. możliwość wykorzystania programu Autodesk Moldflow MPI do symulacji wytwarzania wytworów z kompozytów polimerowych.


29

PROTOTYP MOBILNEGO URZĄDZENIA WSPOMAGAJĄCEGO PRZESIADANIE OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

ADAM KALINA Katedra Konstrukcji Maszyn, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W pierwszej części referatu zostały przedstawione główne powody powstania

mobilnego urządzenia wspomagającego przesiadanie osób niepełnosprawnych (MUWPON) oraz założenia przyjęte na wczesnym etapie projektowania i prototypowania urządzenia. Następnie przedstawiono kryteria doboru głównych elementów MUWPON (takich jak przekładnia czy silnik) oraz podano uzasadnienie podjętych decyzji (przedstawiono podstawowe obliczenia). W referacie zamieszczono również informacje dotyczące niektórych rozwiązań konstrukcyjnych, jak np. Sposób osadzenia i łożyskowania bębna służącego do zwijania linki. Ponad to w referacie przedstawiono zasadę działania urządzenia, tendencje przyszłościowe oraz wnioski jakie wyniknęły podczas prac nad urządzeniem.

METODA FOURIERA W DWUWYMIAROWYM AKUSTYCZNYM ZAGADNIENIU BRZEGOWYM Z WARUNKAMI IMPEDANCYJNYMI

ANNA KOCAN Pracownia Akustyki, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Zastosowano metodę Fouriera do znalezienia pola akustycznego wnętrza o stałych,

impedancyjnie akustycznych ścianach. Rozpatrzono reprezentatywny, prostokątny przekrój pomieszczenia. Metoda Fouriera wymaga analizy modalnej. W tym celu rozwiązano graficznie równanie wartości własnych, a następnie znaleziono funkcje własne. Ostatecznie rozwiązano zagadnienie wymuszonego pola akustycznego. Wykazano, że metoda Fouriera stanowi użyteczne i efektywne podejście do wyżej opisanego zagadnienia. Rozważania teoretyczne zilustrowano obliczeniami numerycznymi. Otrzymano potwierdzenie oczekiwanych rezultatów.


30

ŻELIWO Z GRAFITEM WERMIKULARNYM NOWOCZESNYM TWORZYWEM NA ODLEWY

PAULINA KORDAS, KATARZYNA SKURKA Katedra Odlewnictwa, Wydział Inżynierii Produkcji i Technologii Materiałów, Politechnika Częstochowska e-mail: [email protected]

W pracy przedstawiono ogólną charakterystykę żeliwa wermikularnego, nowoczesnego

tworzywa konstrukcyjnego, niedostatecznie dotychczas wykorzystanego. Właściwości tego rodzaju żeliwa porównano z właściwościami żeliwa z grafitem płatkowym oraz żeliwa z grafitem kulkowym. Omówiono możliwości oddziaływania na mikrostrukturę stopu oraz na właściwości mechaniczne, poprzez zmianę składu chemicznego a także obróbkę cieplną. Bardzo korzystną cechą omówionego w artykule tworzywa jest jego stosunkowo wysoka przewodność cieplna – wyraźnie wyższa niż żeliwa sferoidalnego. Tworzywo posiada wysoką odporność na nagłe zmiany temperatury. W pracy wskazano przykłady użycia żeliwa wermikularnego na różnego rodzaju odlewy (np. korpusy nowoczesnych silników spalinowych).

ZASTOSOWANIE KWANTOWO – MECHANICZNYCH METOD OBLICZENIOWYCH W CHARAKTERYSTYCE WŁAŚCIWOŚCI SPEKTRALNYCH KWASU MEFENAMOWEGO MAŁGORZATA KOSIŃSKA, LIDIA ZAPAŁA, JAN KALEMBKIEWICZ, TADEUSZ PIETRYGA, ANNA KUŹNIAR, URSZULA MACIOŁEK Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Zarejestrowano widmo w podczerwieni kwasu mefenamowego (MFA) w zakresie

częstości 4000 - 400 cm-1 na próbce związku w postaci pastylki z KBr oraz widma UV-VIS roztworów MFA w metanolu i DMSO. Przeprowadzono obliczenia, stosując oprogramowanie: Cache Work System Pro 6.1.12. (analiza konformacyjna z optymalizacją struktury), Gaussian 03W, GaussView 3.09 (optymalizacja struktury cząsteczki kwasu mefenamowego i modelowanie widm elektronowych i IR). Uzasadniono przesunięcie położenia pasm od drgań grup C=O i N-H obserwowane na widmie IR MFA. Udokumentowano i zilustrowano rozkład gęstości elektronowej wybranych poziomów energii orbitalnych i przejść pomiędzy nimi odpowiadających głównym pasmom absorpcyjnym w widmie UV-VIS kwasu mefenamowego.


31

SYNTEZA I BADANIA WŁAŚCIWOŚCI KOMPLEKSU KWASU MEFENAMOWEGO Z JONAMI TERBU(III)

MAŁGORZATA KOSIŃSKA, LIDIA ZAPAŁA, JAN KALEMBKIEWICZ, ELŻBIETA WOŹNICKA, ANNA KUŹNIAR, URSZULA MACIOŁEK Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Otrzymano stały kompleks kwasu mefenamowego z jonami terbu(III) w wyniku

strącenia z układu zawierającego wodny roztwór chlorku terbu(III) i metanolowy roztwór liganda. Na podstawie wyników analizy elementarnej, grawimetrycznego oznaczenia zawartości metalu i wody ustalono, że otrzymany został związek o składzie Tb2(C15H14NO2)3(OH)3·3H2O. W celu określenia rodzaju zmian następujących w wyniku kompleksowania przez cząsteczki kwasu mefenamowego jonów metalu wykorzystano metody spektroskopowe UV-VIS i IR. Przeprowadzono analizę termograwimetryczną kompleksu z jonami Tb(III) w atmosferze azotu. Zbadano właściwości fizykochemiczne otrzymanego związku: właściwości fluorescencyjne, rozpuszczalność, przewodnictwo molowe roztworu w DMSO.

MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH POCHODZĄCYCH Z OCZYSZCZALNI WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO PATRYK KOSOWSKI Katedra Chemii i Toksykologii Żywności, Uniwersytet Rzeszowski e-mail: [email protected]

W Polsce w 2013 r. funkcjonowało 3 344 oczyszczalni ścieków komunalnych.

Na terenie województwa podkarpackiego w tym okresie było 231 oczyszczalni ścieków komunalnych, w tym 191 obsługujących wsie, a 40 miasta. Powstający osad w zależności od zastosowanej technologii oczyszczania ścieków oraz procesów przeróbki różni się właściwościami. W skład osadów mogą wchodzić różne związki chemiczne m.in. fosforany, azotany, metale ciężkie oraz mikroorganizmy m.in. bakterie i pasożyty przewodu pokarmowego. Z tego powodu osady muszą być poddane przeróbce, a następnie zagospodarowane zgodnie z obwiązującym przepisami.

Zaprezentowane zostaną możliwości wykorzystania osadów ściekowych z wybranych oczyszczalni Podkarpacia.


32

UKŁADY NIERÓWNOWAGOWE, CZYLI REAKCJE OSCYLACJI

PATRYK KOSOWSKI, AGNIESZKA SZYSZKOWSKA, DAGMARA GALAS, ANGELIKA KAMIZELA Katedra Chemii i Toksykologii Żywności, Uniwersytet Rzeszowski e-mail: [email protected]

Reakcjami oscylacji nazywamy pojawiające się periodyczne w czasie zmiany stężeń

reagentów. Reakcje te są dowodem na istnienie porządku w układach nierównowagowych. Historia badań nad tymi procesami rozpoczęła się w XIX wieku. Na początku obserwowano układy niejednorodne m.in. oscylacje prądu elektrycznego, „pulsujące rtęciowe serce”, których przebieg próbowano wyjaśnić zgodnie z obwiązującymi teoriami. Zaproponowane przez Lotka i Volter proste, modelowe mechanizmy reakcji chemicznych również zostały odurzone. Jednak dopiero prace Bray, a potem Biełousowa – Żabotyńskiego umożliwiły zaakceptowanie układów oscylacyjnych. Współcześnie są one szeroko badane i wciąż obserwujemy zainteresowanie tego typu procesami.

TRWAŁOŚĆ BENZOTRIAZOLI W ŚRODOWISKU

SABINA KSIĄŻEK, MAŁGORZATA KIDA, PIOTR KOSZELNIK Katedra Inżynierii i Chemii Środowiska, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Praca zawiera przegląd literatury dotyczący właściwości i występowania benzotriazoli

(BTR) w wybranych komponentach środowiska. Szczególną uwagę zwrócono na problem możliwych zagrożeń jakości środowiska naturalnego wynikającego z obecności związków chemicznych z tej grupy oraz ich pochodnych. Benzotriazole są powszechnie wykorzystywane w wielu gałęziach przemysłu, m.in. stosuje się je jako inhibitory korozji, stabilizatory światła ultrafioletowego do tworzyw sztucznych oraz jako środki rozjaśniające w przemyśle metalowym. Ponadto znajdują zastosowanie w produkcji kosmetyków, materiałów budowlanych i części samochodowych. Odporność na degradację i właściwości chemiczne benzotriazoli powodują, że są one obecne w wodzie, glebie i ściekach. Negatywne oddziaływanie na organizmy żywe wynikające w szczególności z ich aktywności estrogenowej powoduje potrzebę opracowania skutecznej metody eliminacji BTR.


33

BADANIA WPŁYWU ZMIAN KONSTRUKCYJNYCH ZŁĄCZY KLEJOWYCH NA WYTRZYMAŁOŚĆ ZMĘCZENIOWĄ PRZY DOMINACJI NAPRĘŻEŃ NORMALNYCH

ANDRZEJ KUBIT, WŁADYSŁAW ZIELECKI Katedra Technologii Maszyn i Inżynierii Produkcji, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W pracy przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych dotyczących pomiarów

wytrzymałości zmęczeniowej konstrukcyjnych połączeń klejowych przy dominacji naprężeń normalnych do warstwy kleju. Dla połączeń elementów stalowych spajanych klejami epoksydowymi prowadzono wysoko-cyklowe badania wytrzymałości zmęczeniowej przy granicznej liczbie cykli 2x106. Częstotliwość zmiennego obciążenia wynosiła 580-610 Hz. Badaniom poddano warianty złączy w wariancie podstawowym oraz ze zmianami konstrukcyjnymi. Zmiany te miały na celu lokalne zwiększenie grubości warstwy kleju w czołowej części złącza, gdzie zachodzi zjawisko spiętrzenia naprężeń. W pracy wykazano, że zmiany konstrukcyjne w postaci promienia lub fazy mają znaczący wpływ na wzrost wytrzymałości oraz trwałości zmęczeniowej.

SYNTEZA I BADANIA ZASAD SCHIFFA JAKO CZĄSTECZEK DENDRYMERYCZNYCH O ZNACZENIU BIOLOGICZNYM

BARBARA LASKOWSKA Pracownia Chemii Bioorganicznej, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Dendrymery poliamidoaminowe typu PAMAM są nową grupą polimerów o regularnej,

wysoko rozgałęzionej, trójwymiarowej strukturze. Synteza kompleksów zasad Schiffa z jonami metali oraz dendrymerów PAMAM jako czynników chelatujących jony metali jest obecnie przedmiotem ogromnego zainteresowania ze względu na możliwość wykorzystania tych związków m.in. w asymetrycznej syntezie aminokwasów i peptydów, procesach katalizy, zarówno homogenicznej jak i heterogenicznej oraz reakcjach enzymatycznych. W wyniku przeprowadzonych badań otrzymano związki dendrymeryczne zawierające jako rdzeń etylenodiaminę oraz tris(2-aminoetylo)aminę. Otrzymane związki scharakteryzowano za pomocą metod 1H–NMR, UV-Vis oraz MALDI ToF.


34

METODA ODWROTNA W ESTYMACJI PARAMETRÓW MODELU IZOTERMY ADSORPCJI

MAREK LEŚKO Katedra Inżynierii Chemicznej i Procesowej, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Modelowanie matematyczne procesu chromatograficznego wymaga znajomości opisu

równowagi adsorpcyjnej wyrażonego w postaci odpowiedniej izotermy adsorpcji. Istnieje wiele metod, które pozwalają taki model wyznaczać. W niniejszej prezentacji uwaga zostanie skupiona na wykorzystaniu metody odwrotnej w estymacji parametrów izotermy adsorpcji bezpośrednio w oparciu o profile stężeniowe substancji chromatografowanej otrzymane w trybie elucji gradientowej. Jest to innowacyjne podejście albowiem cały proces wyznaczania izotermy sprowadza się do numerycznej identyfikacji parametrów a badania laboratoryjne ograniczone są do minimum. Przeprowadzono estymacje oraz rozważania na modelowych układach chromatograficznych.

WYKORZYSTANIE KWANTOWO-MECHANICZNYCH METOD OBLICZENIOWYCH DO CHARAKTERYSTYKI SPEKTRALNEJ ORAZ ANALIZY WŁAŚCIWOŚCI KWASOWO – ZASADOWYCH MORYNY

URSZULA MACIOŁEK, ANNA KUŹNIAR, TADEUSZ PIETRYGA, JAN KALEMBKIEWICZ, LIDIA ZAPAŁA, MAŁGORZATA KOSIŃSKA Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Przeprowadzona w pracy metodą półempiryczną AM1 analiza konformacyjna

cząsteczki moryny (3,5,7,2’,4’-pentahydroksyflawonu) z optymalizacją struktury pozwoliła na wyznaczenie kątów skręcenia pierścienia fenylowego względem płaszczyzny pierścieni A i C flawonoidu dla zadanych, różnych środowisk. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, iż dla struktury moryny o najniższej energii wyznaczona teoretycznie wartość kąta φ dla układu wodno–metanolowego wynosi 43,01o i jest zgodna z wartością literaturową. Przeprowadzono również modelowanie widm UV-VIS i IR moryny, które obliczono wykorzystując metodę DFT, z funkcjonałem hybrydowym B3LYP i bazą funkcyjną 6-311G+ (d,p) – widma IR oraz 6-31G (d,p) – widma UV-VIS.


35

SPEKTROFOTOMETRYCZNE BADANIA REAKCJI KOMPLEKSOWANIA MORYNY Z JONAMI PALLADU(II) W UKŁADACH WODNO-METANOLOWYCH

URSZULA MACIOŁEK, ANNA KUŹNIAR, JAN KALEMBKIEWICZ, JANUSZ PUSZ, LIDIA ZAPAŁA, MAŁGORZATA KOSIŃSKA Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Spektrofotometryczną metodą stosunków molowych wyznaczono skład oraz stałe

trwałości kompleksów jonów Pd(II) z moryną (Mor) tworzących się w roztworach wodno–metanolowych. Badania prowadzono, utrzymując stałe stężenie jonów metalu i zmienne stężenie liganda w temperaturze 295 K przy stałej sile jonowej I=0,1 (NaClO4). Stwierdzono, że w badanych układach, niezależnie od pH, tworzące się kompleksy mają taki sam skład (M:L = 1:2). Ponadto stwierdzono, że badany ligand tworzy w badanych układach trwałe związki kompleksowe z jonami palladu(II).

Otrzymano także kompleksy moryny z jonami palladu(II) w stanie stałym. Wykonano widma UV–VIS i IR otrzymanych osadów.

WPŁYW PARAMETRÓW UCZENIA SIECI FUZZY ARTMAP NA JAKOŚĆ KLASYFIKACJI MICHAŁ MADERA Katedra Informatyki i Automatyki, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W artykule rozpatruje się problem klasyfikacji danych. Wykorzystuje się

5 medycznych baz danych pochodzących z Internetu UCI MLR, jak również danych rzeczywistych udostępnionych przez współpracowników Politechniki Rzeszowskiej. Przez jakość uczenia rozumie się dokładność dla zbioru testowego, czułość, specyficzność i pole ROC. Funkcje klasyfikatora pełni sieć rezonansowa Fuzzy ARTMAP, dla której badany jest wpływ podstawowych parametrów: współczynnik czujności oraz prędkości uczenia. Rozpatruje się miedzy innymi wpływ liczby „douczeń” nowej klasy, na jakość klasyfikacji. Analizuje się również wpływ zmian poszczególnych parametrów na czas uczenia. Używa się środowiska symulacyjnego Weka (wersja 3.6).


36

MOŻLIWOŚCI ZAGOSPODAROWANIA OSADÓW DENNYCH KATARZYNA MAJ, PIOTR KOSZELNIK Katedra Inżynierii i Chemii Środowiska, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Osady denne są wydobywane z dna rzek, kanałów, zbiorników retencyjnych oraz

stawów w celu zwiększenia ich retencyjności oraz poprawy walorów rekreacyjnych. Wydobyte osady denne, które nie zawierają substancji szkodliwych mogą być wykorzystane lub odpowiednio składowane. Kierunek zagospodarowania osadów dennych jest uzależniony od ich właściwości chemicznych i fizycznych. Możliwe jest wykorzystanie niezanieczyszczonych osadów dennych przyrodniczo, w rolnictwie czy w budownictwie. Celem pracy było przedstawienie problemu zagospodarowania osadów dennych. W pracy przedstawiono możliwości wykorzystania osadów dennych oraz kryteria decydujące o sposobie ich zagospodarowania.

SYSTEM DO POMIARU PRĘDKOŚCI I DRYFU REGATOWEJ ŁODZI ŻAGLOWEJ

MICHAŁ MARKIEWICZ Katedra Informatyki i Automatyki, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Współczesne żaglowe łodzie regatowe, ze względu na trwający wiele lat postęp

techniczny oraz postępującą świadomość załogi w zakresie teorii żeglowania, wyposażone są w szereg mechanizmów służących do regulacji kształtu żagli i ich usytuowania względem kadłuba. Ze względu na dużą ilość regulacji, które mogą mieć wpływ na prędkość łodzi w określonych warunkach wiatrowych, dobór optymalnych ustawień żagli staje się rzeczą niezwykle skomplikowaną i czasochłonną. W prezentowanym wystąpieniu przedstawiony zostanie system pomiarowy, pozwalający na pomiary, archiwizację i wizualizację w czasie rzeczywistym prędkości i dryfu łodzi żaglowej w zależności od siły i kierunku wiatru. Prezentowane rozwiązanie znacząco zmniejsza nakład pracy konieczny do optymalnego ustawienia łodzi.


37

OCENA STOPNIA DOJRZAŁOŚCI OWOCÓW WINOGRON UPRAWIANYCH W PODKARPACKIEJ WINNICY NA PODSTAWIE ZAWARTOŚCI CUKRÓW PROSTYCH

NATALIA MATŁOK, JÓZEF GORZELANY Katedra Inżynierii Produkcji Rolno- Spożywczej, Uniwersytet Rzeszowski e-mail: [email protected]

Podkarpacie jest najprężniej rozwijającym się ośrodkiem winiarskim w Polsce. Jednym

z podstawowych parametrów oreślających stopień dojrzałości owoców winogron jest stosunek glukozy do fruktozy w owocach. Oznaczenia zawartości cukrów prostych w owocach winogron i określenie ich stopnia dojrzałości przeprowadzono w Wydziałowym Laboratorium Analiz Zdrowotności Środowiska i Materiałów Pochodzenia Rolniczego Uniwersytetu Rzeszowskiego za pomocą chromatografii cieczowej HPLC z detekcją ELSD. Na podstawie uzyskanych wyników badań stwierdzono zróżnicowane zawartości oznaczanych cukrów prostych oraz stopień dojrzałości owoców badanych odmian winogron w zależności od terminu zbioru.

POTĘGA BIOCHEMII NATURALNYCH ANTYOKSYDANTÓW –KWAS ASKORBINOWY I SELEN

KAROLINA MAZUR e-mail: [email protected]

W związku z dynamicznymi czasami w jakich żyjemy, szybkim tempem życia, chęcią

osiągnięcia maksymalnych zarobków przez koncerny spożywcze, niemal wszystkie dostępne produkt mają niepełnowartościowy skład mikroelementów, witamin. Skutkuje to mnóstwem zaburzeń fizjologicznych w organizmie, objawia się chorobami, zazwyczaj nieprawidłowo diagnozwanymi – nie powiązanymi z niedoborami niedocenianymi antyoksydantów. Witamina C wspomaga produkcję kolagenu oraz sprzyja normalnemu funkcjonowaniu skóry. Wspiera poprawne działanie układu odpornościowego. Pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym.

Selen to pierwiastek, którego właściwości wykorzystuje się w terapii antynowotworowej, wysoce skutecznej o niewielkich właściwościach niepożądanych.


38

OCENA WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH WYBRANYCH ODMIAN OGÓRKÓW ŚWIEŻYCH I W TRAKCIE PROCESU KISZENIA

DAGMARA MIGUT, JÓZEF GORZELANY, NATALIA MATŁOK, EWA SZCZEPAŃSKA 1)Katedra Inżynierii Produkcji Rolno-Spożywczej, Uniwersytet Rzeszowski e-mail: [email protected]

Ogórki kiszone to produkt utrwalony biologicznie, z dodatkiem przypraw smakowo-

aromatycznych i zalany roztworem soli kuchennej. Ogórki gruntowe jako materiał biologiczny charakteryzują się anizotropowatością która wynika zarówno z ich uwarunkowań genetycznych jak i środowiskowych, dlatego ważne jest monitorowanie cech mechanicznych surowca, które mają wpływ na jego jakość i przeznaczenie. Warunkuje to powstawanie produktu finalnego o odpowiednich parametrach mechanicznych i wysokiej jakości. Celem badań określenie wpływu odmiany i składu chemicznego zalewy na właściwości mechaniczne ogórków na poszczególnych etapach procesu kiszenia oraz ocena odporności skórki i miąższu świeżych i kiszonych owoców badanych odmian ogórków na uszkodzenia mechaniczne powstałe w procesie przebicia stemplem o średnicy 5mm.

ZASTOSOWANIE ZWIĄZKÓW POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH DO EKSTRAKCJI ROŚLINNYCH METABOLITÓW WTÓRNYCH

MICHAŁ MIŁEK, JAROSLAV LEGÁTH Katedra Biochemii i Biotechnologii, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Związki powierzchniowo czynne to związki o specyficznej budowie, znajdujące

szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach, m.in. w ekstrakcji wspomaganej micelarnie. W technice tej roztwory związków powierzchniowo czynnych zastępują klasyczne rozpuszczalniki organiczne, wykazując przy tym szereg zalet. Jednym z obszarów wykorzystania metody ekstrakcji wspomaganej micelarnie jest pozyskiwanie cennych metabolitów wtórnych roślin. Artykuł prezentuje przegląd literatury na temat wykorzystania związków powierzchniowo czynnych do pozyskiwania składników fitochemicznych z surowców roślinnych. Ponadto zaprezentowane wyniki badań własnych dotyczących ekstrakcji polifenoli z liści i kwiatów mniszka lekarskiego (Taraxacum officinale) potwierdzają możliwość zastosowania tej techniki ekstrakcyjnej w stosunku do ważnej grupy związków, jakimi są polifenole.


39

ANALIZA NUMERYCZNA ZGINANEJ BELKI STALOWEJ WZMOCNIONEJ TAŚMAMI CFRP

PAULINA PAŚKO Zakład Dróg i Mostów, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W pracy przedstawiono wybrane wyniki analizy numerycznej wzmocnienia belki

stalowej za pomocą taśm kompozytowych CFRP. Do analizy wybrano dwuteowe belki stalowe typu HEB 280 o całkowitej długości 5,2m. Celem przeprowadzonych obliczeń było zbadanie wpływu poszczególnych parametrów taśm CFRP na efektywność wzmocnienia tj. na wzrost sztywności i nośności granicznej belki stalowej. Poprawność przyjętego modelu numerycznego zweryfikowano na podstawie wyników badań doświadczalnych belek stalowych. Uzyskane drogą analizy numerycznej wartości przemieszczeń pionowych, sił niszczących oraz odkształceń wykazały dużą zgodność z wynikami badań laboratoryjnych. Wykazano, że najbardziej efektywne są taśmy o wysokim module sprężystości podłużnej i wysokiej wytrzymałości. Korzystny wpływ na stopień wzmocnienia ma również wstępne sprężenie taśmy.

BADANIA BELEK STALOWYCH WZMOCNIONYCH TAŚMAMI CFRP

PAULINA PAŚKO Zakład Dróg i Mostów, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W pracy przedstawiono badania doświadczalne belek stalowych wzmocnionych biernie

taśmami kompozytowymi CFRP. Głównym celem badań była ocena efektywności wzmocnienia belek stalowych taśmami CFRP. Badania przeprowadzono na trzech identycznych dwuteownikach typu HEB 280 o długości 5,2 m. Jedną z belek pozostawiono bez wzmocnienia jako belkę referencyjną, natomiast dwie pozostałe wzmocniono na zginanie taśmami CFRP o grubości 1,4 mm i szerokości 60 mm, przyklejonymi do pasa dolnego, przy czym w jednej z nich zastosowano na końcach taśm zakotwienia mechaniczne. W wyniku badań stwierdzono, że efektywność wzmocnienia wynosi odpowiednio 6% i 14% dla belek bez i z zakotwieniami. Stwierdzono korzystny wpływ kotwienia taśm. Jednakże ze względu na niewielki stopień wzmocnienia taśmami biernymi w kolejnym etapie badań planuje się sprawdzenie efektywności wzmocnienia belek stalowych za pomocą wstępnie sprężonych taśm CFRP.


40

ZASTOSOWANIE TEORII GIER RÓŻNICZKOWYCH W STEROWANIU MODUŁEM NAPĘDOWYM MOBILNEGO ROBOTA KOŁOWEGO

PAWEŁ PENAR, ZENON HENDZEL Katedra Mechaniki Stosowanej i Robotyki, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Gry różniczkowe są podobszarem gier dynamicznych które wynikają z teorii gier

i teorii sterowania optymalnego, a ich rozwiązania bazują na zasadzie Maximum Pontryagina i na zasadzie optymalności Bellman. W tym artykule teoria gier różniczkowych bazująca na niekooperacyjnej grze 2-osobowej będzie zastosowana do sterowania optymalnego obiektem liniowym, jakim jest moduł napędowy mobilnego robota kołowego. Zastosowane sterowanie gwarantuje optymalne rozwiązanie względem przyjętego wskaźnika jakości przy założeniu, że występują najbardziej niekorzystne zakłócenia. W artykule przedstawiono algorytm sterowania, wyniki symulacji oraz weryfikacji na obiekcie rzeczywistym.

OCENA SKUTECZNOŚCI WYBRANYCH EKRANÓW AKUSTYCZNYCH WZDŁUŻ UL. PODKARPACKIEJ W RZESZOWIE

KAROL PERETA Katedra Mechaniki Konstrukcji, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Zjawisko zanieczyszczenia środowiska hałasem komunikacyjnym pochodzenia

drogowego jest szczególnie dokuczliwe w pobliżu większych arterii komunikacyjnych. Za jedną z takich arterii w Rzeszowie można uznać ulicę Podkarpacką. Ulica ta jest odcinkiem drogi nr 9, której dobowe natężenie ruchu na odcinku Rzeszów-Babica równe jest 17844 pojazdów na dobę. Przedmiotem badań były pochłaniające ekrany akustyczne o wysokości 5.5m. Zadaniem omawianych ekranów jest ochrona okolicznych zabudowań przed nadmiernym hałasem komunikacyjnym. W artykule przedstawiono procedurę prowadzenia badań in-situ w celu określenia skuteczności ekranów akustycznych, normowe określenie skuteczności ekranu akustycznego oraz porównano doświadczalnie wyznaczoną skuteczność ze skutecznością wyznaczoną trzema metodami analitycznymi.


41

WPŁYW BRAM WJAZDOWYCH NA SKUTECZNOŚĆ EKRANU AKUSTYCZNEGO

KAROL PERETA Katedra Mechaniki Konstrukcji, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Ekrany akustyczne usytuowane są zazwyczaj w bliskim sąsiedztwie dużych arterii

komunikacyjnych. Duże natężenie pojazdów kołowych poruszających się po tych arteriach powodują, iż mieszkańcy okolicznych domów narażeni są na nadmierne oddziaływanie hałasu. Droga krajowa nr 94 jest jedną z większych dróg prowadzących do Rzeszowa. Badany ekran zlokalizowany jest na odcinku ww. drogi, której średnie dobowe natężenie ruchu na odcinku Rzeszów-Kraczkowa to 29703 pojazdów na dobę. W związku z koniecznością wjazdu na prywatne posesje przez ich mieszkańców ekran został wyposażony w bramy wjazdowe z plexiglass'u, które ten wjazd umożliwiają. W artykule przedstawiono wpływ bram wjazdowych na skuteczność ekranu akustycznego i porównanie rzeczywistej skuteczności ekranu akustycznego ze skutecznością obliczoną trzema metodami analitycznymi.

BADANIA MOSTU ŻELBETOWEGO WZMOCNIONEGO SPRĘŻONYMI TAŚMAMI CFRP

BARTOSZ PIĄTEK Zakład Dróg i Mostów, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W artykule przedstawiono wyniki badań żelbetowego obiektu mostowego

wzmocnionego sprężonymi taśmami CFRP. Badany obiekt to most belkowy, o schemacie belki swobodnie podpartej ze wspornikami i rozpiętości 16,0 m. Konstrukcję nośną stanowią cztery belki żelbetowe stężone poprzecznicami. Badania zrealizowano w dwóch etapach, przed i po wykonaniu wzmocnienia taśmami. W każdym etapie most obciążono dwoma samochodami ciężarowymi o masie ok. 38 t każdy. Podczas badań wykonywano pomiary wartości ugięcia belek w środku rozpiętości, osiadania podpór oraz odkształceń betonu, prętów zbrojeniowych oraz taśm kompozytowych. Badania wykazały, że wzmocnienie zostało skutecznie zaaplikowane, taśmy kompozytowe zostały włączone do współpracy w przenoszeniu obciążeń.


42

KRYZYSOWE ZAOPATRZENIE W WODĘ AGLOMERACJI MIEJSKICH

IZABELA PIEGDOŃ, DAWID SZPAK Katedra Zaopatrzenia w Wodę i Odprowadzania Ścieków, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Głównym celem pracy jest przedstawienie możliwości zastosowania metody

niedoborów w analizie i ocenie ryzyka braku dostawy wody do systemu zbiorowego zaopatrzenia w wodę (SZZW) w sytuacji kryzysowej. Analiza została przeprowadzona w wariantach: dla stanu prawidłowego funkcjonowania oraz dla sytuacji kryzysowej. Artykuł zawiera przykład aplikacyjny analizy i oceny ryzyka braku dostawy wody dla wybranego miasta południowo-wschodniej Polski. Prezentowana metoda może stanowić element kompleksowej analizy bezpieczeństwa systemu zbiorowego zaopatrzenia w wodę.

SYSTEM STEROWANIA ROBOTEM MOBILNYM NA PRZYKŁADZIE WIELOZADANIOWEGO ŁAZIKA TERENOWEGO

MACIEJ PIERZGALSKI, PAWEŁ WARYŚ Instytut Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn, Politechnika Częstochowska e-mail: [email protected]

W artykule zaprezentowano budowę systemu do sterowania pracą łazika terenowego.

System nadzoruje pracę modułów jezdnych łazika oraz osprzętu roboczego – chwytak, manipulator, kamery. Opracowany układ sterowania odbiera sygnały nadawane drogą radiową, zarządza pracą silników, zbiera informacje o parametrach pracy układów wykonawczych, a ponadto przekazuje do zdalnego panelu operatorskiego obraz z kilku kamer. W artykule opisano zagadnienia związane z doborem układów elektronicznych, programowaniem mikroprocesorów i algorytmem sterowania pracą modułów jezdnych. Opracowane układy elektroniczne oraz oprogramowanie zostały zaimplementowane w łaziku terenowym i są rozwijane na podstawie doświadczeń zdobywanych w czasie eksploatacji robota.


43

WSPÓŁPRACA ROBOTA ORAZ OBRABIARKI CNC W ZAUTOMATYZOWANYM PROCESIE OBRÓBKI

PAULINA PIETRUŚ, DARIUSZ SZYBICKI, MAGDALENA MUSZYŃSKA Katedra Mechaniki Stosowanej i Robotyki, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Współpraca robotów oraz obrabiarek CNC jest to zagadnienie, które pojawiło się

niedawno ale w wyniku postępującej automatyzacji i robotyzacji procesów będzie sukcesywnie rozwijane. W ramach artykułu przedstawiono przegląd dostępnych rozwiązań współpracy manipulatorów z maszynami CNC. Przeprowadzono analizę wymagań dla stanowiska zrobotyzowanego. Zaprojektowano wymagane komponenty stanowiska w oprogramowaniu CAD oraz w środowisku RobotStudio. Przeprowadzono również symulacje funkcjonowania zamodelowanego stanowiska.

WYKORZYSTANIE MODELU MATEMATYCZNEGO I SYSTEMÓW CAD DO MODELOWANIA ŚLIMAKA GLOBOIDALNEGO STOŻKOWYM NARZĘDZIEM TRZPIENIOWYM

PIOTR POŁOWNIAK Katedra Konstrukcji Maszyn, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W artykule przedstawiono matematyczny opis powierzchni bocznej ślimaka

globoidalnego kształtowanego narzędziem trzpieniowym oraz wykonano model wirtualny 3D przy wykorzystaniu systemów CAD. Podano parametryczny opis narzędzia, wyznaczono linie styku narzędzia i kształtowanego ślimaka globoidalnego, przedstawiono matematyczny opis powierzchni bocznej zwoju ślimaka. Linie styku narzędzia i kształtowanego ślimaka wyeksportowano do systemu CAD i na ich podstawie wykonano powierzchnie wieloprzekrojowe boków zęba ślimaka globoidalnego. Przedstawiono operacje przy modelowaniu, które zostały zautomatyzowane.


44

WPŁYW WYBRANYCH PARAMETRÓW ELEMENTU WYKONANEGO W METODZIE FDM NA WYTRZYMAŁOŚĆ NA ZGINANIE ŁUKASZ PRZESZŁOWSKI Katedra Konstrukcji Maszyn, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W artykule przedstawiono wpływ wybranych parametrów elementu wykonanego

w metodzie FDM na wytrzymałość na zginanie. Badanymi próbkami były wygenerowane w systemie CAD belki o wymiarach 100x10x10 [mm]. Próbki te zostały wykonane w metodach RP przy użyciu maszyny uPrint SE firmy Stratasys. Materiałem z jakiego wykonano próbki jest polimer ABS Plus. Przebadane próbki zostały wykonane z uwzględnieniem wpływu kąta ułożenia warstw włókien elementu (kąt ustawienia elementu w przestrzeni roboczej maszyny w stosunku do platformy roboczej) oraz z różną gęstością wypełnienia.

BADANIA PŁYT POMOSTU Z BETONU LEKKIEGO ZBROJONEGO GŁADKIMI PRĘTAMI KOMPOZYTOWYMI GFRP

MATEUSZ RAJCHEL, TOMASZ SIWOWSKI Zakład Dróg i Mostów, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Pręty kompozytowe GFRP (ang. glass fibre reinforced polymer) charakteryzują się

wysoką wytrzymałością, niskim ciężarem własnym oraz bardzo dobrą odpornością na korozję. Cechy te czynią je obiecującą alternatywą dla tradycyjnych stalowych prętów zbrojeniowych stosowanych w betonowych płytach pomostu. Kompozytowe pręty zbrojeniowe GFRP zostały ostatnio zastosowane kilkukrotnie w Ameryce Północnej jako zbrojenie płyt pomostu np. w moście Morriston Bridge, który znajduje się w stanie Vermont. Obiecujące eksperymentalne oraz terenowe wyniki badań w rzeczywistych warunkach eksploatacji wykazały, że płyta pomostu zbrojona prętami kompozytowymi GFRP zachowuje się bardzo dobrze.

Celem artykułu jest opisanie procedury badań statycznych i zmęczeniowych, określenie postaci zniszczenia (podczas badań statycznych i zmęczeniowych) oraz odniesienie się do zaleceń projektowych określonych w ACI 440.1R-06 „Guide for Design and Construction of Structural Concrete Reinforced with FRP Barsę.


45

ZALEŻNOŚCI REGRESYJNE W CHEMII ANALITYCZNEJ.WYZNACZANIE I BADANIE ISTOTNOŚCI PROSTOLINIOWYCH I KWADRATOWYCH ZALEŻNOŚCI REGRESYJNYCH

RAFAŁ I. RAWSKI, DOROTA E. SALETNIK, PRZEMYSŁAW T. SANECKI, PIOTR M. SKITAŁ Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Przedstawiono teorię i praktykę rozszerzonej analizy statystycznej liniowych

i kwadratowych modeli regresji stosowanych do wyznaczania zależności kalibracyjnych stosowanych w chemii analitycznej. Dwa kompletne przykłady, rozwiązane krok po kroku, przedstawiono jako niezbędny przewodnik. Walidacja uzyskanych zależności regresyjnych została oparta na klasycznych testach: F-Snedecor'a, Lack of Fit, F-IUPAC oraz F-Mandel'a. Wszystkie obliczenia zostały wykonane z użyciem standardowych programów Origin i Excel lub Libre Office bez stosowania specjalistycznego oprogramowania statystycznego.

KONCEPCJA SAMOLOTU W UKŁADZIE OUTBOARD HORIZONTAL STABILIZERS JAKUB ROGÓŻ, TOMASZ RUSIECKI, MARCIN SKOWRONEK Koło naukowe EUROAVIA Rzeszów, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Przedstawiono charakterystykę samolotu w niekonwencjonalnym układzie Outboard

Horizontal Stabilizers. Omówione zostały zalety oraz różnice układu OHS w stosunku do układu klasycznego, a także możliwe obszary jego praktycznego zastosowania. Poruszone zostały także zagadnienia urządzeń zwiększających siłę nośną. Zaprezentowano również wykorzystanie programów komputerowych do numerycznej mechaniki płynów w procesie projektowania.


46

METODA CIĄGŁEGO DOZOWANIA MONOMERÓW W SYNTEZIE HIPERROZGAŁĘZIONYCH POLIAMIDÓW

ANNA RYCZEK, MAŁGORZATA WALCZAK, KATARZYNA JAKOBSZE, HENRYK GALINA Katedra Technologii i Materiałoznawstwa Chemicznego, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W pracy przedstawiono niskotemperaturową polimeryzację kwasu

3,5-diaminobenzoesowego (monomer AB2) z 5% zawartością molową 4,4’-diamino-difenylometanu (monomer B2) pełniącego funkcję rdzenia, w obecności N,N’-diizopropylokarbodiimidu jako aktywatora grup karboksylowych. Syntezy prowadzono metodą ciągłego dozowania monomeru AB2 przez 1, 4, 6, 8, 10 i 12 godz. Zmiana czasu dozowania umożliwiła sterowanie parametrami molekularnymi silnie rozgałęzionych polimerów (m.in. masą cząsteczkową otrzymanych polimerów oraz dyspersyjnością). Produkty scharakteryzowano wykorzystując metody chemiczne oraz spektroskopowe, m.in. spektroskopię 1H-NMR, IR, MALDI ToF, dynamiczne rozpraszanie światła oraz za pomocą chromatografii żelowej.

HIPERROZGAŁĘZIONE POLIMERY KWASU NITRYLOTRIOCTOWEGO I HYDROCHINONU

ANNA RYCZEK, JAROMIR B. LECHOWICZ Katedra Technologii i Materiałoznawstwa Chemicznego, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W pracy badano niskotemperaturową polikondensację kwasu nitrylotrioctowego

z hydrochinonem prowadzącą do otrzymania hiperrozgałęzionych makrocząsteczek. W procesie wykorzystano N,N’-diizopropylokarbodiimid jako aktywator grup karboksylowych i środek wiążący wodę oraz 4-toluenosulfonian 4-(N,N-dimetyloamino)pirydyniowy jako katalizator. Proces polimeryzacji prowadzono przy różnych stosunkach molowych substratów. Uzyskane produkty scharakteryzowano za pomocą metod spektroskopii 1H-NMR, Maldi ToF oraz IR. Metodą dynamicznego rozpraszania światła (DLS) wyznaczano promień hydrodynamiczny cząsteczek.

Uzyskane wyniki starano się skonfrontować z wynikami uzyskanymi w symulacjach komputerowych Monte Carlo uzyskanych przez analizę teoretycznego modelu polimeryzacji.


47

OPIS KINEMATYKI MOBILNEGO ROBOTA KOŁOWEGO Z KOŁAMI TYPU MECANUM

ŁUKASZ RYKAŁA, ZENON HENDZEL Katedra Mechaniki Stosowanej i Robotyki, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W pracy omawiane jest zagadnienie modelowania kinematyki mobilnego robota

kołowego z kołami typu mecanum. Koła mecanum składają się ze swobodnie obracających się rolek umieszczonych na obwodzie koła. Zastosowanie omawianych konstrukcji w mobilnych robotach kołowych sprawia, iż robot posiada trzy stopnie swobody podczas ruchu się po płaskim podłożu. Tym samym znacznie zwiększa to zakres możliwych ruchów robota w odniesieniu do konwencjonalnych kół. Opracowany model posłużył do przeprowadzenia badań symulacyjnych zadania odwrotnego kinematyki oraz analizy elementarnych ruchów mobilnego robota kołowego.

DIAGNOSTYKA SILNIKA PRĄDU STAŁEGO Z ZASTOSOWANIEM METOD SZTUCZNEJ INTELIGENCJI ŁUKASZ RYKAŁA, MAGDALENA MUSZYŃSKA, ANDRZEJ BURGHARDT, KRZYSZTOF KURC, DARIUSZ SZYBICKI Katedra Mechaniki Stosowanej i Robotyki, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W artykule zaprezentowano diagnostykę silnika prądu stałego. Zastosowane podejście

bazuje na modelu matematycznym obiektu, na podstawie którego wyliczone zostały sygnały diagnostyczne (residua). Następnie dla tak zaproponowanego podejścia zastosowano układ z logiką rozmytą. Modele obiektu nie są bardzo dokładne. Dlatego też wyliczone wartości residuów nie są precyzyjne. Zastosowanie logiki rozmytej było sposobem uwzględnienia tych niepewności. Model z logiką rozmytą został zastosowany do oceny wartości wspomnianych residuów. Diagnostyka silnika umożliwiła zbadanie w jaki sposób obiekt reaguje na zmiany napięcia zasilania oraz momentu obciążającego. Badania symulacyjne zostały przeprowadzone w pakiecie Matlab/Simulink.


48

BIOWĘGIEL JAKO ŹRÓDŁO POTASU Z PRZEZNACZENIEM NA CELE NAWOZOWE

BOGDAN SALETNIK, MARCIN BAJCAR, BARBARA DRYGAŚ, GRZEGORZ ZAGUŁA Zakład Technologii Bioenergetycznych, Uniwersytet Rzeszowski e-mail: [email protected]

Potas jest jednym z najważniejszych składników pokarmowych roślin wpływającym

na ich wzrost, rozwój i poziom plonowania. Związki potasu regulują gospodarkę wodną oraz transfer składników mineralnych. Bogatym źródłem potasu jest biowęgiel powstały w procesie pirolizy, czyli rozkładu materii pod wpływem wysokiej temperatury bez dostępu tlenu. Skład chemiczny biowęgli jest rożny i zależy od składu chemicznego wykorzystywanych substratów, od temperatury, w jakiej prowadzi się pirolizę i czasu trwania procesu. Praca miała na celu określenie i porównanie zawartości potasu w biowęglach powstałych z biomasy roślinnej w zależności od parametrów przebiegu procesu pirolizy. Wszystkie analizowane biowęgle cechowała wysoka zawartość potasu.

PORÓWNANIE ZDOLNOŚCI FITOREMEDIACYJNYCH MISKANTA OLBRZYMIEGO I WIERZBY WICIOWEJ BOGDAN SALETNIK, MARCIN BAJCAR, BARBARA DRYGAŚ, GRZEGORZ ZAGUŁA, ANITA ZAPAŁOWSKA Zakład Technologii Bioenergetycznych, Uniwersytet Rzeszowski e-mail: [email protected]

Pojęciem metale ciężkie określa się pierwiastki z grupy metali o dużej gęstości

i właściwościach toksycznych dla człowieka. Przedostając się do gleby i kumulując w roślinach, dostają się do całego łańcucha pokarmowego, dlatego m.in. tak ważne jest poszukiwanie skutecznych sposobów ich remediacji. Jedną z metod jest fitoremediacja wykorzystująca zdolność roślin do wchłaniania dużych ilości metali ciężkich ze środowiska i akumulacji w biomasie. Mechanizm fitoremediacji polega na akumulacji i transporcie zanieczyszczeń oraz ich detoksyfikacji. Niektóre rośliny posiadają zdolność do akumulacji zanieczyszczeń poprzez wbudowanie ich w strukturę własnych komórek, inne mogą wchłaniać i metabolizować toksyny jako efekt adaptacji do skażenia środowiska. W pracy porównano zdolności remediacyjne miskanta olbrzymiego i wierzby wiciowej - wieloletnich roślin energetycznych.


49

MODELOWANIE MATEMATYCZNE PROCESU WSPÓŁOSADZANIA / ROZTWARZANIA TRZECH METALI

DOROTA E. SALETNIK, PIOTR M. SKITAŁ, PRZEMYSŁAW T. SANECKI, RAFAŁ I. RAWSKI Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Zbadano proces elektroredukcji jonów Bi3+, Pb2+ i Cd2+ o stężeniach 0.2; 1; 5 mM

i współosadzania Bi, Pb i Cd w środowisku 0,5M KNO3 (pH=1). Pomiary przeprowadzono na elektrodzie z węgla szklistego, w temp. 298.15 ± 0.1 K, metodą woltamperometrii cyklicznej (CV), w zakresie szybkości polaryzacji 0.05 – 5 V/s. Na bazie uzyskanych danych przeprowadzono modelowanie matematyczne procesu współosadzania/roztwarzania w układzie Bi3+/Bi2+/Bi+/Bi0, Pb2+/Pb+/Pb0 i Cd2+/Cd+/Cd0 za pomocą modelu dwupłatowego. Wyznaczono i przedyskutowano uzyskane parametry kinetyczne. Omówiono wpływ jonów Bi3+ na proces elektroredukcji jonów Pb2+ i Cd2+. Wykonano zdjęcia mikroskopowe powierzchni elektrody pracującej, podczas rejestracji krzywej CV, w różnych jej punktach potencjałowych.

PROCESY WIELOETAPOWE ORAZ PROCESY W UKŁADACH WIELOSKŁADNIKOWYCH W ELEKTROCHEMII I ICH ZASTOSOWANIE

DOROTA E. SALETNIK, PIOTR M. SKITAŁ, PRZEMYSŁAW T. SANECKI, RAFAŁ I. RAWSKI Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Omówiono procesy wieloetapowe oraz procesy redukcji w układach

wieloskładnikowych. Scharakteryzowano zjawisko elektrokrystalizacji. Omówiono pojęcie modelu matematycznego i zaprezentowano podstawy modelu dwupłatowego. Przedstawiono zespół równań różniczkowych dla opisu układu jednoskładnikowego z czterema indywiduami chemicznymi i procesu 3-elektronowej redukcji. Zbadano proces elektroredukcji jonów Bi3+ i Pb2+ w środowisku 0,5M KNO3 (pH=1) na elektrodzie z węgla szklistego metodą woltamperometrii cyklicznej (CV) w temperaturze 298.15 ± 0,1 K. Zaprezentowano przykładowe porównanie otrzymanych krzywych CV z krzywymi teoretycznymi obliczonymi na podstawie modelu. Wskazano praktyczne aspekty współosadzania metali oraz matematycznego modelowania tego procesu.


50

ZASTOSOWANIE METOD EKSPLORACJI DANYCH DO WSPOMAGANIA PRZYGOTOWANIA PROCESU DYDAKTYCZNEGO

KAMIL SIDOR Katedra Automatyki i Informatyki, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Artykuł przedstawia zastosowanie algorytmów eksploracji danych w przygotowaniu

procesu edukacyjnego. W rozważanym zakresie eksploracja danych służy do przekształcania surowych danych w wiedzę, która pozwala na poznanie preferencji studentów. Skupiono się na odkrywaniu grup studentów oraz tworzeniu ich modeli określających style uczenia. Szczególną uwagę zwrócono na zastosowanie klasyfikacji bez nadzoru w trakcie budowania grup studentów. Badania przeprowadzono na danych zebranych wśród studentów Politechniki Rzeszowskiej na podstawie ankiety zawierającej kwestionariusz ILS.

ODPADY POWSTAJĄCE PRZY WYTWARZANIU ODLEWÓW – PROEKOLOGICZNE ROZWIĄZANIA STOSOWANE W PROCESACH PRODUKCYJNYCH

KATARZYNA SKURKA, KORDAS PAULINA Katedra Odlewnictwa, Politechnika Częstochowska e-mail: [email protected]

W pracy zwrócono uwagę na fakt, że w wyniku produkcji odlewów powstaje szereg

szkodliwych dla środowiska odpadów, takich jak toksyczne gazy, pyły, a także znaczne ilości zużytych mas formierskich i rdzeniowych. Wskazano m.in. źródła emisji związków z grupy HAP. Podkreślono konieczność prawidłowej segregacji niektórych z powstających odpadów i podano przykłady nowatorskich rozwiązań umożliwiających ponowne ich wykorzystanie. Podano także, przykłady nowoczesnych, dostępnych technologii, których celem jest niedopuszczanie do powstania i emisji zanieczyszczeń towarzyszących wytwarzaniu odlewów, względnie istotne ograniczenie ich niekorzystnych oddziaływań na środowisko naturalne człowieka


51

SORPCJA CHROMU (VI) NA MODYFIKOWANYCH ZEOLITACH NATURALNYCH

PAULINA SOBOLEWSKA Zakład Oczyszczania i Ochrony Wód, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Celem badań było wyznaczenie równowagi sorpcji jonów chromu (VI) z roztworów

wodnych na modyfikowanych zeolitach naturalnych pochodzących z Włoch i USA. Do syntezy organo-zeolitów zastosowano HDTMA-Br w ilości dwukrotnej pojemności kationowymiennej zeolitów (2,0 ECEC). Badania przeprowadzono w warunkach nieprzepływowych przy odczynie pH równym 3,0; 4,0 i 5,0 w temperaturze pokojowej. W eksperymentach przeanalizowano wpływ wielkości uziarnienia i rodzaju materiału zeolitowego oraz odczynu pH roztworu na efektywność sorpcji jonów Cr (VI). Ponadto przeprowadzono modelowanie równowagi procesu sorpcji Cr(VI). Oznaczenie stężenia jonów chromu wykonano przy użyciu ICP-OS.

WPŁYW KĄTA ZWĘŻENIA KOŁA ZĘBATEGO NA WYTRZYMAŁOŚĆ ZĘBÓW W PRZEKŁADNIACH ZĘBATYCH TYPU BEVELOID Z TWORZYW POLIMEROWYCH PIOTR STROJNY Katedra Konstrukcji Maszyn, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Artykuł przedstawia sposób doboru kąta zwężenia kół zębatych typu Beveloid

w oparciu o metodę elementów skończonych. Zawiera uogólnione charakterystyki wpływu kąta zwężenia na wartość naprężeń u podstawy zębów oraz na powierzchniach bocznych zębów. Przedstawia przykładowe wyniki badań przeprowadzonych w oparciu o metodę elementów skończonych.


52

WIRTUALNE IPCT JAKO WSPÓŁCZESNE NARZĘDZIE DO PLANOWANIA BADAŃ W LOCIE TRADYCYJNĄ METODĄ IPCT.

PIOTR SZCZERBA, MAREK SZUMSKI, ANNA - KUCABA PIĘTAL Katedra Awioniki i Sterowania, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Wirtualna metoda IPCT jest metodą zaproponowaną przez autorów do optymalizacji

parametrów min. optycznej aparatury pomiarowej, środowiska eksperymentu, algorytmów przetwarzania obrazów. Metoda ta została zaproponowana przez autorów podczas prac przy projekcie AIM2 z 7 Programu Ramowego.

Klasyczna metoda IPCT jest optyczną metodą pomiarową która została stworzona w DLR na potrzeby pomiaru min. deformacji poszyć samolotów z duża dokładnością, pomiaru skręcania skrzydła z dokładnością do 0.1º, pomiaru wibracji i deformacji podczas manewrów, pomiaru częstotliwości drgań konstrukcji samolotu.

Wirtualna metoda IPCT na ma celu przeprowadzenie eksperymentu IPCT w warunkach symulacji z wykorzystaniem narzędzi informatycznych takich jak aplikacje CAD/CAM, aplikacje do 3D, zaawansowane algorytmy przetwarzania obrazów oraz algorytmy renderingu w czasie rzeczywistym.

MODELOWANIE KWANTOWO-MECHANICZNE CZĄSTECZKI 2-(ETOKSYKARBONYLO-METYLO)-1-FENYLO-6H-IMIDAZO[1,5-C] CHINAZOLINO-3,5-DIONU AGNIESZKA SZYSZKOWSKA, KAROL HĘCLIK, IWONA ZARZYKA Wydział Chemiczny, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Reakcja równomolowych ilości 1-fenylo-2H,6H-imidazo[1,5-c]chinazolino-3,5-dionu

i bromooctanu etylu prowadzi do otrzymania 2-(etoksykarbonylometylo)-1-fenylo-6H-imidazo[1,5-c]chinazolino-3,5-dionu. W wyniku wspomnianej reakcji otrzymuje się tylko produkt podstawiony przy atomie azotu nr 2, natomiast nie obserwuje się tworzenia produktu z podstawieniem w pozycji 6. W pracy przedstawiono wyniki obliczeń kwantowo-mechanicznych pozwalających wyjaśnić przyczyny chemoselektywności reakcji 1-fenylo-2H,6H-imidazo[1,5-c]chinazolino-3,5-dionu z bromooctanem etylu. Do obliczeń wykorzystano metodę funkcjonału gęstości (DFT) przy użyciu programu Gausian 09.


53

LAKTONY O WŁAŚCIWOŚCIACH ANTYNOWOTWOROWYCH

AGNIESZKA SZYSZKOWSKA, ANGELIKA KAMIZELA, PATRYK KOSOWSKI, DAGMARA GALAS

Wydział Chemiczny, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Laktony stanowią grupę cyklicznych estrów, które ze względu na szeroką gamę

właściwości jakie wykazują, stanowią obiekt badań wielu zespołów naukowych. Aktywność, m.in. przeciwnowotworowa, przeciwbakteryjna, przeciwgrzybiczna, przeciwpasożytnicza, charakterystyczny zapach i smak, sprawiają, że znalazły one zastosowanie w wielu dziedzinach życia człowieka, a przede wszystkim w medycynie. Wyizolowane lub otrzymane na drodze syntezy chemicznej laktony charakteryzują się udokumentowanym działaniem przeciwnowotworowym. Potwierdza to konieczność prowadzenia dalszych badań nad tą grupą związków. Niniejsza praca ma na celu przedstawienie dotychczasowej wiedzy na temat cyklicznych estrów o właściwościach antynowotworowych.

DŁUTOWANIE NA TOKARCE CNC Z WYKORZYSTANIEM NOŻY DŁUTOWNICZYCH

LESZEK TOMCZEWSKI Katedra Technologii Maszyn i Inżynierii Produkcji, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W artykule przedstawiono możliwości wykorzystania centrów tokarskich CNC

do operacji dłutowania. Maszynami przeznaczonymi do dłutowania i strugania są strugarki poprzeczne i wzdłużne, oraz dłutownice. Dłutowanie można też wykonywać na uniwersalnych frezarkach nowej generacji, wyposażonych w opcje dłutowania. Dzięki zastosowaniu specjalnych noży dłutowniczych można uniknąć dodatkowych maszyn w procesie kształtowania części. Przeprowadzono pomiary wybranych parametrów struktury geometrycznej powierzchni wykonanych rowków, oraz dokonano ich porównania. Badano materiały o różnej twardości, oraz zastosowano różne parametry pracy. Zastosowanie tej metody dłutowania pozwala uniknąć odchyłek kształtowo-wymiarowych związanych z przemocowaniem części na inną maszynę, oraz oszczędność czasu.


54

ZASTOSOWANIE SYSTEMÓW RE/CAD/RP W PROCESIE PROJEKTOWANIA I WYTWARZANIA MODELI MEDYCZNYCH ŻUCHWY

PAWEŁ TUREK, GRZEGORZ BUDZIK, JAN BUREK, TOMASZ DZIUBEK Katedra Konstrukcji Maszyn, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Praca przedstawia badania nad stworzeniem zautomatyzowanej procedury

umożliwiającej projektowanie i wytwarzanie modeli medycznych żuchwy. Pierwszy etap badań przyjętej procedury, polegał na zebraniu danych pomiarowych oraz odtworzeniu geometrii modelu żuchwy z danych DICOM. Następnie zastosowano system CAD – Catia, który umożliwił rekonstrukcję ciągłość geometrii żuchwy oraz przygotowanie modelu pod wytwarzanie technikami przyrostowymi lub ubytkowymi. Przeprowadzono także ocenę w jakim stopniu skorygowano położenie uszkodzonego odcinka względem zarysu nominalnego żuchwy. W celu wykonania gotowego modelu medycznego żuchwy, zastosowano technologię przyrostową FDM, oraz przeprowadzono analizą dokładności wykonania gotowego modelu.

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI ENERGETYCZNYCH PAULOWNI PUSZYSTEJ (PAULOWNIA TOMENTOSA STEUD) MARIA TYCHANICZ, TADEUSZ JASIŃSKI, BEATA JACEK

Dyplomantka w Katedrze Termodynamiki i Mechaniki Płynów, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W pracy przedstawiono wyniki pomiarów ciepła spalania paulowni puszystej uzyskane

za pomocą ręcznej bomby kalorymetrycznej oraz przeliczenie wartości opałowej wybranego paliwa stałego. Badania przeprowadzono dla 13 rodów jednorocznych drzewek paulowni puszystej. Jest to stosunkowo młody gatunek uprawny, jednak jest jednym z najbardziej obiecujących pod względem możliwości wykorzystania na cele energetyczne. Wartość opałową wyznaczono w oparciu o wykonaną analizę elementarną, której celem było określenie udziału poszczególnych składników paliwa. Dodatkowo, każdorazowo bezpośrednio przed pomiarem, dokonywano pomiarów wilgotności względnej próbek za pomocą wagosuszarki laboratoryjnej. Badania przeprowadzono w oparciu o normę PN-ISO 1928. Metoda kalorymetryczna charakteryzuje się dużą dokładnością, co ściśle wiąże się z utrzymaniem podczas każdego pomiaru jednakowych warunków ich przeprowadzania.


55

ANALIZA PRZYCZYNOWO - SKUTKOWO ZDARZEŃ AWARYJNYCH W PODSYSTEMIE DOSTAWY GAZU ZIEMNEGO

MAREK URBANIK Katedra Zaopatrzenia w Wodę i Odprowadzania Ścieków, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W pracy przedstawiono analizę zdarzeń awaryjnych w podsystemie dostawy gazu

ziemnego. W pracy wyróżniono trzy podstawowe czynniki będące przyczynami zdarzeń awaryjnych: techniczne (T), ludzkie (Cz) oraz środowiskowe (Ś). Wyodrębniono także zdarzenia awaryjne powstałe na skutek współdziałania ww. czynników. Przyczynami zdarzeń awaryjnych w podsystemie dystrybucji gazu ziemnego są, min.: zły stan techniczny gazociągów oraz błędy związane z zarządzaniem i pracą operatora. Analiza i ocena zdarzeń awaryjnych w eksploatacji podsystemu dostawy gazu powinna być jednym z priorytetowych działań Zakładów Gazowniczych, które powinny przywiązywać większą wagę do oceny ich poprawnego funkcjonowania, jak również w przypadku nowo projektowanych, jak i realizowanych systemów.

PORÓWNANIE I ŁĄCZENIE CECH DESKRYPTORÓW CHMUR PUNKTÓW W ROZPOZNAWANIU STATYCZNYCH UKŁADÓW DŁONI

DAWID WARCHOŁ Katedra Informatyki i Automatyki, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W pracy omówiono metodę rozpoznawania statycznych układów dłoni przy użyciu

trzech deskryptorów chmur punktów: Viewpoint Feature Histogram (VFH), Global Radius-Based Surface Descriptor (GRSD) oraz Ensemble of Shape Functions (ESF). Przeprowadzono testy walidacji krzyżowej uzyskując w ten sposób zestawienie wyników skuteczności klasyfikacji dla pojedynczych cech każdego deskryptora oraz łączonych cech tego samego i różnych deskryptorów. Testy przeprowadzono na zbiorze danych zawierającym 1000 map głębi. Zestawienie wyników testów uzupełniono o dodatkową informację – rozmiar wektora cech wykorzystanego przy klasyfikacji, co pozwala odnaleźć kombinację cech będącą punktem kompromisu pomiędzy skutecznością klasyfikacji a ilością wymiarów danych.


56

SYNTEZA ZEOLITÓW DO ADSORPCJI LOTNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH MAGDALENA WARZYBOK Zakład Oczyszczania i Ochrony Wód, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Lotne Związki Organiczne (LZO) stanowiące istotną grupę zanieczyszczeń

na obszarach miejskich wywołują coraz więcej obaw. Wynika to głównie z negatywnego wpływu na zdrowie człowieka. Wysoce obiecującymi materiałami dla adsorpcji LZO są zeolity. Zeolity są to krystaliczne, mikroporowate materiały zbudowane z tetraedrycznych jednostek tworzących sieć porów o wymiarach molekularnych. Podczas badań skupiono się na preparacji zeolitu Y oraz adsorpcji acetonu na uzyskanych materiałach. Wybrano zeolit Y ze względu na stabilność struktury oraz dużą objętość porów. Jako materiały wyjściowe do syntezy wybrano naturalne materiały ilaste. Podczas badań optymalizowano temperaturę aktywacji materiału ilastego, czas starzenia reagentów oraz temperaturę i czas krystalizacji.

ROZWÓJ INFRASTRUKTURY DROGOWEJ POLSKI WSCHODNIEJ NA PRZYKŁADZIE WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO I PODKARPACKIEGO

BEATA WELCZ Katedra Metod Ilościowych, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W artykule przedstawiono rozwój infrastruktury drogowej Polski wschodniej

na przykładzie województwa lubelskiego i podkarpackiego. Do badań wykorzystano podział administracyjny poszczególnych województw ze względu na powiaty, nie wliczając miast na prawach powiatu. Dane zaczerpnięto ze strony Głównego Urzędu Statystycznego, obejmują one 2013 rok. W wyniku przeprowadzonych badań i analiz zależności zostały wyodrębnione trzy skupienia, które obrazują rozwój infrastruktury drogowej w analizowanych województwach.


57

BADANIE WYDAJNOŚCI STEROWNIKA PLC PROGRAMOWANEGO W ŚRODOWISKU CPDEV PRZY UŻYCIU ALGORYTMÓW OPRACOWANYCH W JĘZYKU LD

MATEUSZ WIETECHA Katedra Informatyki i Automatyki, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W pracy zaprezentowano badania wydajności pracy prototypowego sterownika PLC

wykorzystującego platformę Raspberry Pi, programowanego za pomocą środowiska programistycznego CPDev. Algorytmy służące do badania wydajności zostały opracowane w języku drabinkowym LD. Prototyp sterownika został poddany testom. Tym samym testom poddano inne sterowniki PLC obecnie popularne na rynku automatyki w Polsce, programowane zgodnie z normą IEC 61131-3. Wyniki przeprowadzonych badań porównawczych sterownika PLC na platformie Raspberry Pi z komercyjnymi rozwiązaniami pozwoliły określić zdatność użytkową takiego rozwiązania oraz zakres jego zastosowań.

WYTRZYMAŁOŚĆ POŁĄCZEŃ TYPU CLINCHING FORMOWANYCH MATRYCĄ Z RUCHOMYMI SEGMENTAMI

WALDEMAR WITKOWSKI, WALDEMAR ZIAJA, JACEK MUCHA Katedra Konstrukcji Maszyn, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Połączenie przetłoczeniowe typu clinching stanowią grupę coraz częściej używany

sposobów łączenia blach w budowie maszyn. Połączenia te powinny przenosić obciążenia ścinając, co nie zawsze jest możliwe w rzeczywistej konstrukcji. Dlatego ważnym aspektem jest wytrzymałość w złożonym stanie obciążenia (ścinanie i rozrywanie) połączeń formowanych z użyciem różnych rodzajów konstrukcji matryc. Wyznaczono strukturę wytrzymałości według normy ISO12996 oraz współczynniki krzywych zniszczenia połączeń poddanych złożonemu stanowi obciążenia (kąt pomiędzy kierunkiem działania siły obciążającej złącze a osią połączenia od 00 do 900 co 300).


58

ZASTOSOWANIE METODY CSI DO BADANIA SATYSFAKCJI KONSUMENTÓW NA PRZYKŁADZIE WYBRANEJ SIECI HANDLOWEJ

JOANNA WOŹNIAK Wydział Zarządzania, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Badanie satysfakcji klienta jest obecnie niezbędnym elementem służącym do zdobycia

przewagi konkurencyjnej na rynku. Głównym celem artykułu był pomiar oczekiwań konsumentów oraz stopnia ich zadowolenia z zakupów w wybranej sieci handlowej. Dążąc do realizacji przyjętego celu zastosowano metodę CSI (Customer Satisfaction Index), gdzie głównym narzędziem pomiarowym był kwestionariusz ankietowy. Badaniem objętych zostało 50 studentów zamieszkujących miasto Rzeszów oraz dokonujących zakupów w jednej z najbardziej popularnych sieci sklepów dyskontowych. Otrzymane wyniki pozwoliły na przeprowadzenie szczegółowej analizy dotyczącej jakości obsługi oraz przedstawienie propozycji działań doskonalących.

ANALIZA ZARYSU OSTRZY STOŻKOWYCH PILNIKÓW OBROTOWYCH

DAWID WYDRZYŃSKI Katedra Technologii Maszyn i Inżynierii Produkcji, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Pilniki obrotowe stanowią grupę narzędzi trzpieniowych szeroko stosowanych

w obróbce ręcznej. Z tego względu narzędzia te charakteryzują się w swojej budowie mniejszą dokładnością wykonania w porównaniu do frezów palcowych. Narzędzia te znajdują coraz szersze zastosowanie głównie w zrobotyzowanej obróbce zatępiania ostrych krawędzi, obróbki spawów oraz z wykorzystaniem obrabiarek. Pilniki obrotowe znajdują również zastosowanie w obróbce wykończeniowej materiałów w stanie utwardzonym czy też materiałów trudno skrawalnych. W wyniku możliwości zastosowania tych narzędzi w nowych obszarach obróbki nasuwa się pytanie o jakość i dokładność wykonania tych narzędzi. W obróbce skrawaniem z wykorzystaniem maszyn istotnym jest jakość wykonania narzędzia gdyż ma ona bezpośrednio wpływ na dokładność wymiarowo kształtową wyrobu. W wyniku niniejszych zagadnień przeprowadzono analizę zarysu ostrzy stożkowych pilników obrotowych celem określenia ich dokładności wykonania.


59

IMPEDANCJA JAKO PARAMETR RÓŻNICUJĄCY GATUNKI DREWNA TOBIASZ WYSOCZAŃSKI, DETA ŁUCZYCKA, KATARZYNA PENTOŚ Instytut Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu e-mail: [email protected]

Cechy elektryczne drewna znajdują w ostatnim czasie wiele zastosowań. Na potrzeby

niniejszej pracy wykorzystano próbki siedmiu gatunków drewna, dla których zmierzono impedancję w zakresie częstotliwości pola elektromagnetycznego od 10 Hz do 1 MHz. Impedancja została zmierzona dla próbek pochodzących z bielma i twardzieli, oddzielnie dla kierunku pola elektromagnetycznego równoległego i prostopadłego do kierunku słojów. Ponieważ wyraźne różnice w impedancji drewna zaobserwowano dla częstotliwości mniejszych niż 2 kHz, do celów grupowania wykorzystano impedancję mierzoną dla częstotliwości 800 Hz. Zadanie grupowania wykonano wykorzystując dwie metody: sztuczne sieci neuronowe i analizę skupień. Grupowanie wykonano wykorzystując jako parametry opisujące próbki oddzielnie część rzeczywistą i urojoną impedancji a następnie łącząc oba te parametry. Uzyskane wyniki wskazują, że impedancja może być użytecznym parametrem w zadaniach różnicowania drewna według gatunku.

OCENA JAKOŚCI SOKU POMARAŃCZOWEGO PRZY WYKORZYSTANIU CECH ELEKTRYCZNYCH TOBIASZ WYSOCZAŃSKI, DETA ŁUCZYCKA, KATARZYNA PENTOŚ Instytut Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu e-mail: [email protected]

Badanie cech elektrycznych produktów spożywczych może stać się przydatnym

narzędziem do oceny jakości produktu. Po przeprowadzonych badaniach można uzyskać wyniki przewodności, przenikalność elektrycznej, współczynnika strat elektrycznych oraz rezystancję i impedancję. Na wartości wielkości elektrycznych charakteryzujących materiał badawczy wpływa zawartość wody, temperatura, ale również rodzaj i ilość cukrów zawartych w badanym produkcie jak również inne jego cechy fizyczne i chemiczne. W przeprowadzonych badaniach zostały wykorzystane trzy rodzaje soku pomarańczowego. Do porównania zostały zestawione wyniki badania soku świeżego (wyciskanego bezpośrednio przed pomiarem), sok handlowy określony przez producenta mianem soku stu procentowego, a także napój charakteryzujący się dużą zawartością wody.


60

DETEKCJA USZKODZEŃ NA PRZYKŁADZIE DWUKONDYGNACYJNEJ RAMY PORTALOWEJ Z WYKORZYSTANIEM SZTUCZNYCH SIECI NEURONOWYCH DOMINIKA ZIAJA Katedra Mechaniki Konstrukcji, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

Detekcja uszkodzeń konstrukcji jest jednym z elementów monitorowania stanu

konstrukcji, prężnie rozwijającej się dziedziny mającej na celu zwiększenie bezpieczeństwa użytkowania obiektu i minimalizację kosztów jego eksploatacji. W artykule przedstawiono wyniki detekcji uszkodzeń stalowej, dwukondygnacyjnej ramy portalowej z wykorzystaniem analizy parametrów dynamicznych układu (częstotliwości i form drgań). Podstawę rozważań stanowiły dane pomiarowe uzyskane dla różnego rodzaju uszkodzeń węzłów. Dla badanej ramy dokonano analizy zmienności parametrów dynamicznych w zależności od tego, czy uszkodzenie węzła wystąpiło czy nie. Jako narzędzie umożliwiające klasyfikację wzorców zastosowano jednowarstwowe, jednokierunkowe sieci neuronowe. W opracowaniu zaprezentowano wyniki dla sieci neuronowych o różnej architekturze oraz przy zróżnicowanym podziale na zbiory uczące i testujące.

WPŁYW TEMEPERATURY NA WŁAŚCIWOŚCI ŁOŻYSKA ŚLIZGOWEGO W OLEJOWEJ POMPIE ZĘBATEJ

ELŻBIETA ZŁOMAŃCZUK Katedra Konstrukcji Maszyn, Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza e-mail: [email protected]

W pracy omówiono wyniki badań dotyczących wpływu temperatury na właściwości

łożysk ślizgowych stosowanych w olejowych pompach zębatych. Badanie przeprowadzono przyjmując adiabatyczny model filmu olejowego i obliczono parametry pracy łożyska ślizgowego. Wyznaczono charakterystyki statyczne przyjmując jako wielkości wynikowe: maksymalną temperaturę, ciśnienie oraz minimalną wysokość filmu olejowego. Do wyznaczenia zbioru rozwiązań dopuszczalnych zostały przyjęte ograniczenia dla temperatury, ciśnienia i minimalnej wysokości filmu olejowego. Wyniki badań przedstawiono w formie wykresów.

I PODKARPACKAdoktoranci.prz.edu.pl/konf/I_PKMN_Rzeszow_2015_streszczenia.pdf · Fotografia na...

Documents

Transcript of I PODKARPACKAdoktoranci.prz.edu.pl/konf/I_PKMN_Rzeszow_2015_streszczenia.pdf · Fotografia na...