Homilia (Surat hosi Amu Papa Francisco) 27 DE … · Fila fali ba Na’i bainhira ita lakon dalan,...
2
27 DE NOVEMBRO DE 2016 Ami Orden Dos Pregadores nebe tinan ida nee halo celebraçaon tinan atus ualu, hakarak tuir ami nia carisma fo apoiu ba ema nebe haklaken Maromak nia futar lia iha Timor Leste hosi semanario foun ida nee. Amu Papa hakerek surat konaba Evangelho nia ksolok no sai ema laran luak hanesan aman Maro- mak. Liturgia Domingo nian mak tempo diak ba sarani hot-hotu atu rona no simu Maromak nia futar lia hanesan aimoruk, aihan, naroman, biit, ksolok, dame nian. Se ita hakarak contibuie ho articulo ruma, ami sempre pronto atu ita hamutuk bele tulun ita nia maun alin sira. Se ita precisa simu semanario ida nee, ami fo email semana semana ba ita boot. Se ita hakarak, ita bele usa iha ita nia fatin. [email protected] Evanjelho nia ksolok (Surat hosi Amu Papa Francisco) 3. Ha’u konvida sarani ida-idak, iha fatin eh kondisaun ne’ebé de’it nia hela, atu hafoun ohin kedas nia enkontru pesoál ho Jezús Kristu, ka pelomenus husik Jesús hasoru nia, hodi la kole buka Nia loro-loron. La iha razaun atu ema ida bele dehan katak konvite ne’e la’os ba nia, tanba “Na’i la esklui ema ida husi nia ksolok” (Paulo VI, Gaudete in Domin,22) No bainhira ema ida halo hakat ki’ik ida ba Jezús, deskobre katak Na’i hein hela nia ho liman nakloke atu hako’ak nia. Ne’e momentu atu dehan ba Jezús Kristu: “Na’i, ha’u husik tiha sira lohi ha’u, ho maneira oi-oin ha’u halai husi ita domin, maibé ha’u mai fali iha ne’e atu hafoun ha’u-nia aliansa ho Ita. Ha’u presiza Ita. Liberta fali ha’u, Na’i; simu fali ha’u iha ita-nia liman salvadór sira”… Fila fali ba Na’i bainhira ita lakon dalan, ne’e halo ita sente di’ak! Dala ida tan ha’u dehan: ita bele kole husu nia lara-luak, maibé Maromak nunka kole perdua ita. Ida be hanorin atu perdua “dala hitunulu dala hitu” (Mt.18,22), fó exemplo mai ita: Nia perdua duni dala hitunulu dala hitu. Nia tula ita fila-fila iha nia kabaas. Ema ida sei la bele hadau dignidade ne’ebé domin rohan-laek ne’e haraik mai ita. Ho Nia ita bele foti fali ita ulun, hodi hahú la’o fali, ho laran maus ne’ebé halo ita laran-metin no bele fó fali ksolok nafatin mai ita. Ita keta halai husi Jesús nia moris hias, keta deklara an mate, maski acontese saida de’it. Tanba la iha buat ida-ne’ebé bele dudu ita ba oin hanesan nia moris! Homilia (Surat hosi Amu Papa Francisco) 135. Ita konsidera tuirmai pregasaun iha Liturjia nia laran, ne’ebé ezije avaliasaun séria husi Bibi-atan sira. Ha’u sei usa didi’ak tempu ruma atu reflete kona-ba homi- lia no ninia preparasaun, tanba iha rekcamaçao barak kona-ba ministériu im- portante ne’e, no ita la bele taka ita-nia tilun. Hodi rona homilia, ita bele avalia Pastór ida nia prosimidade no kapasidade ba enkontru ho nia povu. Loloos sarani sira fó importánsia boot ba homilia; na dala barak sira, no mós ministru ordenadu sira, sofre: balun hodi rona, sira seluk hodi prega. Ne’e buat triste duni. Tanba loloos homilia bele sai esperiénsia furak Espíritu nian, encontro consolador ho Lia- fuan, bee-matan permanente renovasaun no crescimento nian. 136. Ita sei hafoun ita-nia confiansa iha pregasaun, ne’ebé baseia ba convicçao katak Maromak mak hakarak kona sarani sira liu husi pregadór, hodi hatudu nia kbiit liu husi ema nia lia-fuan. S.Paulo ko’alia maka’as kona-ba pregasaun nia nesesidade, tanba Na’i hakarak to’o ema seluk mós liu husi ita-nia lia-fuan (Ro.10,14-17) . Ho ninia lia-fuan Na’i Jezús manán povu nia fuan. Sira mai husi fatin hotu atu rona Nia (Mc.1,45) Sira “hakfodak” hodi rona ninia hanorin (Mc.6,2). No Apóstolu sira, ne’ebé Jezús halibur atu hela ho Nia no haruka sira atu hanorin (Mc.3,14), dada povu hotu ba Igreja ho lia-fuan (Mc.16,15-20). Oinsa haklaken diak Maromak lia funan? fr. Humberto de Romanis OP Maromak lia funa dehan saida konaba haklaken Maromak nia Reino? Oin sa sira bele bolu Nia, se ema nebe sira la fiar? No oin sa sira bele fiar iha Nia wainhira sira seidauk rona kona ba Nia? No oin sa sira bele rona wainhira la iha ema ida atu haklaken? No oin sa ema bele haklaken, wainhira ema haruka sira? Nudar hakerek nanis dehan. Furak oin sa ain sira nebe lori liafuan foun diak mai!"(Rm.10,14-15) Nai hadomi teb-tebes haklaken Maromak lia fuan diak ba nia servisu. Molok Jesus sae ba lalehan, Nia dehan ba escolante sira: "Imi ba mundu tomak, haklaken liafuan diak ba ema hot-hotu". Ema nebe lori Maromak iha fuan laran, koalia dala bebeik konaba Maromak no haklaken ho laran manas no ksolok. Ema nebe teni-tenik koalia bebeik konaba Maromak, ema hanoin ema nee ema diak no santo. Domingo I Adv –A
Transcript of Homilia (Surat hosi Amu Papa Francisco) 27 DE … · Fila fali ba Na’i bainhira ita lakon dalan,...
27 DE NOVEMBRO DE 2016
Ami Orden Dos Pregadores nebe tinan ida nee halo celebraçaon tinan
atus ualu, hakarak tuir ami nia carisma fo apoiu ba ema nebe haklaken Maromak
nia futar lia iha Timor Leste hosi semanario foun ida nee. Amu Papa hakerek
surat konaba Evangelho nia ksolok no sai ema laran luak hanesan aman Maro-
mak. Liturgia Domingo nian mak tempo diak ba sarani hot-hotu atu rona no simu
Maromak nia futar lia hanesan aimoruk, aihan, naroman, biit, ksolok, dame nian.
Se ita hakarak contibuie ho articulo ruma, ami sempre pronto atu ita hamutuk
bele tulun ita nia maun alin sira.
Se ita precisa simu semanario ida nee, ami fo email semana semana ba
ita boot. Se ita hakarak, ita bele usa iha ita nia fatin. [email protected]
Evanjelho nia ksolok (Surat hosi Amu Papa Francisco)
3. Ha’u konvida sarani ida-idak, iha fatin eh kondisaun ne’ebé de’it nia hela, atu
hafoun ohin kedas nia enkontru pesoál ho Jezús Kristu, ka pelomenus husik
Jesús hasoru nia, hodi la kole buka Nia loro-loron. La iha razaun atu ema ida
bele dehan katak konvite ne’e la’os ba nia, tanba “Na’i la esklui ema ida husi nia
ksolok” (Paulo VI, Gaudete in Domin,22) No bainhira ema ida halo hakat ki’ik ida
ba Jezús, deskobre katak Na’i hein hela nia ho liman nakloke atu hako’ak nia.
Ne’e momentu atu dehan ba Jezús Kristu: “Na’i, ha’u husik tiha sira lohi ha’u, ho
maneira oi-oin ha’u halai husi ita domin, maibé ha’u mai fali iha ne’e atu hafoun
ha’u-nia aliansa ho Ita. Ha’u presiza Ita. Liberta fali ha’u, Na’i; simu fali ha’u iha
ita-nia liman salvadór sira”… Fila fali ba Na’i bainhira ita lakon dalan, ne’e halo ita
sente di’ak! Dala ida tan ha’u dehan: ita bele kole husu nia lara-luak, maibé
Maromak nunka kole perdua ita. Ida be hanorin atu perdua “dala hitunulu dala
hitu” (Mt.18,22), fó exemplo mai ita: Nia perdua duni dala hitunulu dala hitu. Nia
tula ita fila-fila iha nia kabaas. Ema ida sei la bele hadau dignidade ne’ebé
domin rohan-laek ne’e haraik mai ita. Ho Nia ita bele foti fali ita ulun, hodi hahú
la’o fali, ho laran maus ne’ebé halo ita laran-metin no bele fó fali ksolok nafatin
mai ita. Ita keta halai husi Jesús nia moris hias, keta deklara an mate, maski
acontese saida de’it. Tanba la iha buat ida-ne’ebé bele dudu ita ba oin hanesan
nia moris!
Homilia (Surat hosi Amu Papa Francisco) 135. Ita konsidera tuirmai pregasaun iha Liturjia nia laran, ne’ebé ezije avaliasaun séria husi Bibi-atan sira. Ha’u sei usa didi’ak tempu ruma atu reflete kona-ba homi-lia no ninia preparasaun, tanba iha rekcamaçao barak kona-ba ministériu im-portante ne’e, no ita la bele taka ita-nia tilun. Hodi rona homilia, ita bele avalia Pastór ida nia prosimidade no kapasidade ba enkontru ho nia povu. Loloos sarani sira fó importánsia boot ba homilia; na dala barak sira, no mós ministru ordenadu sira, sofre: balun hodi rona, sira seluk hodi prega. Ne’e buat triste duni. Tanba loloos homilia bele sai esperiénsia furak Espíritu nian, encontro consolador ho Lia-fuan, bee-matan permanente renovasaun no crescimento nian. 136. Ita sei hafoun ita-nia confiansa iha pregasaun, ne’ebé baseia ba convicçao
katak Maromak mak hakarak kona sarani sira liu husi pregadór, hodi hatudu nia
kbiit liu husi ema nia lia-fuan. S.Paulo ko’alia maka’as kona-ba pregasaun nia
nesesidade, tanba Na’i hakarak to’o ema seluk mós liu husi ita-nia lia-fuan
(Ro.10,14-17) . Ho ninia lia-fuan Na’i Jezús manán povu nia fuan. Sira mai husi
fatin hotu atu rona Nia (Mc.1,45) Sira “hakfodak” hodi rona ninia hanorin (Mc.6,2).
No Apóstolu sira, ne’ebé Jezús halibur atu hela ho Nia no haruka sira atu hanorin
(Mc.3,14), dada povu hotu ba Igreja ho lia-fuan (Mc.16,15-20).
Oinsa haklaken diak Maromak lia funan?
fr. Humberto de Romanis OP
Maromak lia funa dehan saida konaba haklaken Maromak nia Reino?
Oin sa sira bele bolu Nia, se ema nebe sira la fiar? No oin sa sira bele fiar iha Nia
wainhira sira seidauk rona kona ba Nia? No oin sa sira bele rona wainhira la
iha ema ida atu haklaken? No oin sa ema bele haklaken, wainhira ema haruka
sira? Nudar hakerek nanis dehan. Furak oin sa ain sira nebe lori liafuan foun
diak mai!"(Rm.10,14-15)
Nai hadomi teb-tebes haklaken Maromak lia fuan diak ba nia servisu. Molok Jesus
sae ba lalehan, Nia dehan ba escolante sira: "Imi ba mundu tomak, haklaken
liafuan diak ba ema hot-hotu".
Ema nebe lori Maromak iha fuan laran, koalia dala bebeik konaba Maromak no
haklaken ho laran manas no ksolok. Ema nebe teni-tenik koalia bebeik konaba
Maromak, ema hanoin ema nee ema diak no santo.
Domingo I Adv –A
27 DE NOVEMBRO DE 2016 DOMINGO I DO ADV - ANO A -
Primeira Leitura Is. 2, 1-5
Lia housi Livro Prufeta Isaias:
Sasán no buat nebé Isaías, Amós nia oan, haré kona ba Judá ho Jerusalém: iha
loron ikus sei mosu nune'e: Foho Maromak horik fatin, sei hatur iha foho hotu-hotu
sira leten; sei Iaku liu kleletek hotu. Ema rai hotu sei halai ba nia; ema wa'in ba
wa'in sei sa'e ba hodi hananu: "Mai ita sa'e ba Maromak nia foho, ba horik fatin
Maromak Jacob nian. Maromak ne'e sei hanourin Nia dalan mai ita, ita sei la'o tuir
Nia dalan terik, basá, ukun sei mai housi Sião, Na'i nia lia-fuan sei mai housi
Jerusalém". Nia sei tesi lia ba ema rai tomak, sei haraik Nia ukun-fuan ba povo
wa'in, nebé sei tuku nia surik halo fali enxada, sei tuku sira nia diman, halo fali
tudik ko'a haré. Rai ida sei la foti kro'at hasouru rai seluk; ema sira sei la hadi'a tan
sira-an ba funu. "Ne'e duni, uma-kain Jacob mai hotu, ita atu la'o iha Na'i nia
naroman".
Salmo Responsorial Sal. 121-122, 1-2. 3-4" (4b-5. 6-7) 8-9
Refrão: Ksolok boot wainhira ema dehan:
La'o ba Na'i Maromak nia kadunan! Repete-se.
1. Jerusalém harí meti-metin,
nu'udar cidade la nakdoko
iha nebá sa'e ema barak,
Na'i Maromak nia emar. Refrão
2. Hahí Na'i Maromak naran
halo tuir lisan ema Israel nian
Maromak nia lia lós no boot tebes,
iha David nia kaduna. Refrão
Segunda Leitura Rom. 13, 11-14
Lia housi S. Paulo nia surat ba sarani sira iha Roma:
Maun-alin sira: Imi hatene tempo nebé ita moris daudaun. Oras to'o ona atu hamós
matan, basá, Maksoyn mai besik liu ona ita, besik liu fali, wainhira ita foin simu fiar.
Kalan fahe-rua ona; rai-hun besik nakbo'as. Soe tiha ba dook hahalok nakukun
nian, hodi tuir fali hahalok naroman nian.
Ita sei la'o lolós, nu'udar iha naroman laran; Keta han hemu resin; Keta moris aat,
keta sala foer; Keta hirus, keta laran moras ba malu; Maibé, hafutar-an hodi Na'i
Jesus Cristo, atu la bele hanoin resin isin lolon, hodi halo tuir isin nia karan.
Evangelho Mt. 24, 37-44
Na'i Jesus Cristo Nia Evangelho nu'udar S. Mateus haktuir:
Iha tempo nebá, Jesus hatún lia ba Escolante sira: "Hanesan iha loron Noé nian, sei sai mos nune'e, wainhira Mane Maksoyn mai". Iha loron hirak, molok rai nabén, ema sira han, hemu, káben, fo káben ba oan feto sira to'o loron Noé tarna iha ró. Sira la hatene buat ida to'o rai nabén tolan sira hotu. Sei sai mos nune'e, iha loron Mane Maksoyn mai. Iha loron ne'e, mane na'in rua nebé halo daudaun toos, ida, ema sei lori tiha, ida seluk, ema sei husik hela; feto na'in rua nebé tuku batar eh fai haré daudaun, ida, ema sei lori tilia, ida seluk, ema sei husik hela. Ne'e duni, hamos matan, basá, imi la hatene iha sá loron imi nia Na'in sei to'o mai. Imi rona lai lia ida ne'e: Uma na'in hatene karik, iha sá oras kalan na'ok-ten tama mai, nia sei hader hein atu la husik na'orten tama uma. Tan ne'e, imi hadi'a-an nafatin, basá. Mane Maksoyn sei mai iha oras imi la hanoin kona.
Reflexaun
Iha Evanjelho ohin nian compara tempu nebé Jezus mai ho Noé nia tempu.
Iha tepu Noe nian ema haluha tiha Maromak, moris aat no moris egoísta. Noé avisa tiha ona ba ema katak bee atu sa’e no dehan ba ema atu prepara an no preparadu, maibé ema la liga. Wainhira bee sa’e, ema hakfodak no bee lori sira.
Iha Evanjélho sira Jesus hateten beibeik atu prepara an no matan nakloke wainhira Nia mai.
Nia hatudu dalan mai ita, no oinsá mak ita tenke moris hodi prepara an hodi simu Jezus wainhira Nia mai ba ita. Adventu tempu ida hodi fó hanoin fali ita atu loke matan no matan moris hodi prepara an ba simu Jezus wainhira Nia mai. Wainhira ita matan moris ba simu Jezus no Nia hanorin sira, ita matan moris ba Maromak nia presença iha ita no ema seluk.
Ita hatene Nia presença iha fatin hotu-hotu; iha tempu Natál, iha ita nia moris loro-loron ka iha ita nia mate laran.
Evanjélho ohin nian koko ita atu hadeer nafatin no matan moris ba Nia presença. Hatene Maromak nia presença, bolu ita atu continua nafatin muda ita nia moris. Bolu ita atu servisu ba harii Maromak nia reinu justisa, domin no damen nian.
Tempu Adventu tomak atu tulun ita sempre haree Maromak nia presença iha ita nia moris no ita nia mundu. (Cf. Hela ho Maromak, Mackillop Sisters)
