Homeopatyczne dowody

8/3/2019 Homeopatyczne dowody

1/11

Homeopatyczne dowodyAutor tekstu: Apgaylard

Tumaczenie: Zuzanna Niemier

Wmajowym wydaniu Bez recepty" Magazynie Partnerw Polskiej Grupy

Farmaceutycznej, opublikowano artyku pracownicy homeopatycznego potentata Boiron, paniLaury Mileckiej, pt. Prawdziwe oblicze homeopatii" (http://bez-recepty.pgf.com.pl/index.php?co=artyk&id_artyk=2276). Pani Laura, ktra jest rwnie tumaczk wydanej przez Boiron ksiki-cegy Homeopatyczna materia medica (678 s., 2005), od lat jest zaangaowana w apologetykhomeopatyczn i bya zaangaowana (http://www.lzlrp.pl/index.php?nr=198) w proces przeciwkoprof. Gregosiewiczowi za krytykowanie homeopatii. Obecnie udzielono jej moliwoci umacnianiaw wierze homeopatycznej polskich farmaceutw. W tym samym numerze pisma znajdujemywzruszajce alarmy podnoszone przez Naczeln Izb Aptekarsk, ktra si martwi, e poszerzenieprzez Ministerstwo Zdrowia listy lekw sprzedawanych poza aptekami stanowi powane zagroeniedla zdrowia publicznego. Mio jest wiedzie, e Izba Aptekarska jednak si martwi o zdrowie

publiczne biorc pod uwag jej obron homeopatii, ktra jest policzkiem wymierzonym medycynieprzez szamanw od magicznego leczenia. Trudno jest postrzega homeopatyczne zaangaowanieIzby Aptekarskiej jako przejaw troski o zdrowie publiczne. Publikowanie w pimie farmaceutycznymtekstu pracownicy Boirona nie jest jeszcze samo w sobie naganne. Problem, kiedy jak monapomyle w imi krzewienia wiary dopuszcza si podawania informacji nieprawdziwychi wprowadzajcych w bd, a taki zarzut formuujemy pod adresem redakcji i wzywamy redakcj w imi przestrzegania elementarnych zasad etycznych do sprostowania nieprawdziwychinformacji pani Mileckiej, ktra napisaa m.in. e "skuteczno [homeopatii] potwierdzaj badaniai obserwacje kliniczne publikowane w czasopismach medycznych". Wprawdzie osoby zajmujce sinaukowo farmacj nie bd miay problemu z podwaeniem dowodw" na rzecz homeopatii, ale niekady farmaceuta ma odpowiednie przygotowanie z zakresu zwaszcza metodologii nauki, abyodrzuci nieprawdziw opini o dowodach naukowych na kliniczn skuteczno homeopatii.Homeopaci posuguj si wprawdzie rnymi badaniami, publikowanymi take w uznanych pismach,

ktre zdaj si wykazywa pewne pozytywne efekty homeopatii. Caociowa analiza badadotyczcych homeopatii wskazuje jednak wyranie, e brak jest naukowych podstaw do opiniio skutecznoci homeopatii wyszej ni placebo, tym samym twierdzenie, i badania potwierdzajskuteczno homeopatii jest wprowadzajc w bd manipulacj. Apelujemy o sprostowanie tejwypowiedzi, jeli redakcja Bez recepty" chce zachowa swoj wiarygodno.

Poniej prezentujemy przeprowadzon przez pracownika naukowego analiz tych bada, ktreprzez rodowiska homeopatyczne s wskazywane jako naukowe dowody na homeopati".[Mariusz Agnosiewicz]

*

Kt chciaby obecnie zosta homeopat? Trudna sprawa, biorc pod uwag, e teoria mwicajakoby homeopatia miaa by czym wicej ni ciekawym sposobem podawania placebo, jestw caoci kompromitowana w Guardianie"(http://www.guardian.co.uk/science/2007/nov/16/sciencen ews.g2) i Lancecie"(http://www.badscience.net/2007/11/the-lancet-benefits -and-risks-of-homoeopathy/) przed BenaGoldacre.

Brytyjscy homeopaci s przekonani, e stanli wobec zorganizowanej kampanii sceptykw.Jeden z nich poskary si (http://dcscience.net/hpathy-com.pdf) nawet, e wikszo homeopatww Wielkiej Brytanii zauwaya, i w cigu ostatnich dwch lat o pomoc prosi ich o poow mniejpacjentw".

W raporcie specjalnym (http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140673607617085/fulltext) w Lancecie" zacytowano Petera Fishera, dyrektora Royal LondonHomeopathic Hospital: "Liczba skierowanych tu pacjentw spada w padzierniku o ok. 20%,w porwnaniu z padziernikiem ubiegego roku". Tunbridge Wells Homeopathic Hospital(http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/kent/70 15675.stm) utraci dostp do pienidzy

publicznych. Naprawd cikie czasy.Moj uwag zwrci fragment wypowiedzi Fishera. W raporcie opublikowanym w Lancecie"

przyzna on, e "podstawy naukowe [homeopatii] nie s tak solidne, jak bymy tego chcieli"i doda,
http://bez-recepty.pgf.com.pl/index.php?co=artyk&id_artyk=2276http://www.lzlrp.pl/index.php?nr=198http://www.guardian.co.uk/science/2007/nov/16/sciencenews.g2http://www.badscience.net/2007/11/the-lancet-benefits-and-risks-of-homoeopathy/http://dcscience.net/hpathy-com.pdfhttp://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140673607617085/fulltexthttp://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/kent/7015675.stmhttp://www.lzlrp.pl/index.php?nr=198http://www.guardian.co.uk/science/2007/nov/16/sciencenews.g2http://www.badscience.net/2007/11/the-lancet-benefits-and-risks-of-homoeopathy/http://dcscience.net/hpathy-com.pdfhttp://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140673607617085/fulltexthttp://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/kent/7015675.stmhttp://bez-recepty.pgf.com.pl/index.php?co=artyk&id_artyk=2276


2/11

e "pacjenci s naszymi najlepszymi adwokatami. Mwi nam, e pomoglimy im, gdy nic innegonie skutkowao".

Zatem jakie s dowody kliniczne na dziaanie homeopatii? Jak silne s dowody naukowe?

Peter Fisher przewodniczy rwnie zespoowi specjalistw przygotowujcych BibliotekSpecjalistyczn Medycyny Komplementarnej i Alternatywnej (http://www.library.nhs.uk/cam/),tworzon dla Narodowej Biblioteki Zdrowia. Strona internetowa podaje nastpujce informacje:

"Bibliotek Specjalistyczn Medycyny Komplementarnej i Alternatywnej tworzy zesp ludzi

wybranych z trzech organizacji: Royal London Homeopathic Hospital(http://www.uclh.nhs.uk/Our+hospitals/Royal+London+H omoeopathic+Hospital.htm), ResearchCouncil for Complementary Medicine (http://www.rccm.org.uk/) oraz School of Integrated Health(http://www.wmin.ac.uk/sih/page-0) przy uniwersytecie w Westminster."

Jest rwnie informacja o celu tego projektu:

"Gwnym zamierzeniem jest udostpnienie rzetelnych, relewantnych informacjio medycynie komplementarnej i alternatywnej, zarwno specjalistom, jak i pacjentom. Wyawiamyistotne informacje, uywamy stosownych kryteriw oceniania lub procedury, by oszacowa jakoinformacji, a te o odpowiedniej jakoci porzdkujemy tak, by byy atwo dostpne."

Biorc pod uwag fakt, e w inicjatyw t zaangaowani s czoowi przedstawiciele brytyjskichuniwersytetw i finansowanej przez podatnikw homeopatii, baza ta powinna by jednz najlepszych. Pomylaem zatem, e przejrz j i zobacz, co zwolennicy homeopatii uwaaj za

swoje najmocniejsze dowody naukowe.W dziale homeopatia" pod hasem dowd"

(http://www.library.nhs.uk/cam/SearchResults.aspx?catID=9652) biblioteka ta zawiera obecnie 43pozycje. Aby oceni warto tych dowodw, przyjrzaem si im uywajc prostego schematu,pokazanego w Tabeli 1.

Tabela 1. Metoda oceny wartoci dowodw skutecznoci homeopatii na podstawie materiawBiblioteki Specjalistycznej Medycyny Komplementarnej i Alternatywnej

Kategoria dowodu Charakterystyka

Zdecydowaniepozytywny

Mocne podstawy naukowe potwierdzajce skuteczno zastosowania wmedycynie

Pozytywny Ograniczone dowody na skuteczno zastosowania w medycynie

NierozstrzygajcyNa podstawie danych nie mona podj decyzji o skutecznocizastosowania w medycynie

Negatywny Brak dowodw na skuteczno zastosowania w medycynie

Zdecydowanienegatywny

Dowody medycznej skutecznoci na poziomie placebo

Nierelewantny /Niekompletny

Nieodpowiednia metodologia przeprowadzonych bada naukowych lubwyrana stronniczo bada lub brak penej dokumentacji bada lubopis bada nie dotyczcych homeopatii

Przyporzdkowanie niektrych bada do konkretnej kategorii nie byo atwe. Sporzdziemzatem tabel pokazujc moje przyporzdkowania. Dziki temu kady moe sprawdzi mj wybr,aby si z nim zgodzi lub go zakwestionowa. Podsumowania dowodw znajduj si w zaczniku na

kocu tekstu. S tam wypisy zarwno z konkluzji autorw, jak i napisane prostym jzykiempodsumowania.

Tabela 2. Oceniane pozycje z kategorii dowody" przyporzdkowane do kategorii jakociowej.Dowody opierajce si na pojedynczym przypadku s zaznaczone na czerwono i umieszczonew nawiasach w kolumnie sumarycznej.

Kategoria dowodu Nr dowoduSumadowodw

Zdecydowaniepozytywny

0

Pozytywny6, {7(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?

resID=262519&tabID=289 &catID=9652), 43}

2 (1)

Nierozstrzygajcy4, 5, 8, 11, 13, 14, 19, 20, 21, 23, 26, 28, 32, 33, 38,40, 41

17
http://www.library.nhs.uk/cam/http://www.library.nhs.uk/cam/http://www.library.nhs.uk/cam/http://www.library.nhs.uk/cam/http://www.uclh.nhs.uk/Our+hospitals/Royal+London+Homoeopathic+Hospital.htmhttp://www.rccm.org.uk/http://www.rccm.org.uk/http://www.wmin.ac.uk/sih/page-0http://www.library.nhs.uk/cam/SearchResults.aspx?catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=242910&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262519&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=101859&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=143262&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240619&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262588&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=111599&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=244073&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241284&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241707&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262558&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=253508&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262561&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=236573&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=259066&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=238249&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=238845&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240779&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=260521&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=242327&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/http://www.library.nhs.uk/cam/http://www.uclh.nhs.uk/Our+hospitals/Royal+London+Homoeopathic+Hospital.htmhttp://www.rccm.org.uk/http://www.rccm.org.uk/http://www.wmin.ac.uk/sih/page-0http://www.library.nhs.uk/cam/SearchResults.aspx?catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=242910&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262519&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=101859&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=143262&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240619&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262588&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=111599&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=244073&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241284&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241707&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262558&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=253508&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262561&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=236573&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=259066&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=238249&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=238845&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240779&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=260521&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=242327&tabID=289&catID=9652


3/11

Negatywny 3, 9,10,12, 16, 24, 25, 27, 30, 31, 37,39 12 (9)

Zdecydowanienegatywny

1,2, 34 2 (2)

Nierelewantne /niekompletne

15, 17, 18, 22, 29, 35, 36, 42 8

Obraz jest bardzo wyrany: baza danych nie przedstawia w ogle adnego dowodu na

wyleczenie czegokolwiek poza fibromialgi(http://pl.wikipedia.org/wiki/Fibromialgia) (fibromyalgiasyndrome) oraz zawrotami gowy (vertigo). Jeli chodzi o fibromialgi, dowd opiera si napojedynczym RCT (http://en.wikipedia.org/wiki/Randomized_controlled_ trial) (n=30). Biorc poduwag wysok zawodno niepowtarzanych bada na maej liczbie badanych, najlepiej je usunrazem ze wszystkimi przegldami/metaanalizami, ktre opieraj si na pojedynczych badaniach nadhomeopati. W ten sposb odrzucamy dowody niskiej jakoci. Przy takim podejciu odrzucamypozycj dotyczc fibromialgii (6), wraz z trzema negatywnymi pozycjami (10, 37, 39) i jednzdecydowanie negatywn pozycj (1).

W przypadku zawrotw gowy pozycje 7 (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?cmd=Retrieve&a mp;db=pubmed&dopt=Citation& amp;list_uids=17125579) i 43 s tym samymbadaniem i naley liczy je jako jedno.

Na podstawie wikszoci pozycji nie mona wycign adnych wnioskw (17 z 43):

w konkluzjach nie byo podstaw, by rekomendowa homeopati, lecz autorzy nie stwierdzili take,by wnioski bada upowaniay do wydania stanowczego orzeczenia przeciwko homeopatii.

Jednak, aby leczy pacjentw, wymagany jest dowd z kategorii zdecydowanie pozytywny".

W sumie dwanacie pozycji (9, nie liczc pojedynczych przypadkw) byo negatywnych nieznaleziono adnego dowodu na skuteczno. Trzy byy zdecydowanie negatywne (2, nie liczcpojedynczych przypadkw).

Oglnie rzecz biorc, na podstawie tych danych w aden sposb nie mona zalecihomeopatii. Dane zebrane w Tabeli 2 przedstawiono w postaci graficznej na rycinie 1

Ryc. 1. Liczba analizowanych pozycji z kategorii dowody" przyporzdkowanych doposzczeglnych kategorii jakociowych

Musz przyzna, e niektre pozycje z kategorii dowd" nie s tak kompletne jak pozostae.Na przykad, sprawozdanie mediw z badania Shanda i jego wsppracownikw jest wczone(pozycja 34), ale sam artyku (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?cmd=Retrieve&db=pubmed&dopt=Citation& amp;list_uids=16125589) ju nie.
http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239930&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262521&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241947&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240727&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241040&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=270904&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262500&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=238514&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240826&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=237043&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239192&tabID=289&catID=9652http://apgaylard.wordpress.com/wp-admin/Stevinson%20C,%20Ernst%20E.%20Complementary/alternative%20therapies%20for%20premenstrual%20syndrome:%20a%20systematic%20review%20of%20randomized%20controlled%20trials.%20American%20Journal%20of%20Obstetrics%20and%20Gynecology,%202001;%20185(1):%20227-235http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=243298&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239946&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=212292&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=143602&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=154890&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=259490&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=112557&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=258713&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=250191&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=249721&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=248050&tabID=289&catID=9652http://pl.wikipedia.org/wiki/Fibromialgiahttp://en.wikipedia.org/wiki/Randomized_controlled_trialhttp://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=242910&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241947&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239192&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241417&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=243298&tabID=289&catID=9652http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?cmd=Retrieve&db=pubmed&dopt=Citation&list_uids=17125579http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?cmd=Retrieve&db=pubmed&dopt=AbstractPlus&list_uids=15727161&query_hl=6http://www.library.nhs.uk/rss/newsAndRssArticle.aspx?uri=http://www.library.nhs.uk/resources/?id=101932http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?cmd=Retrieve&db=pubmed&dopt=Citation&list_uids=16125589http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239930&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262521&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241947&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240727&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241040&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=270904&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262500&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=238514&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240826&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=237043&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239192&tabID=289&catID=9652http://apgaylard.wordpress.com/wp-admin/Stevinson%20C,%20Ernst%20E.%20Complementary/alternative%20therapies%20for%20premenstrual%20syndrome:%20a%20systematic%20review%20of%20randomized%20controlled%20trials.%20American%20Journal%20of%20Obstetrics%20and%20Gynecology,%202001;%20185(1):%20227-235http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=243298&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239946&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=212292&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=143602&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=154890&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=259490&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=112557&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=258713&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=250191&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=249721&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=248050&tabID=289&catID=9652http://pl.wikipedia.org/wiki/Fibromialgiahttp://en.wikipedia.org/wiki/Randomized_controlled_trialhttp://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=242910&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241947&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239192&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241417&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=243298&tabID=289&catID=9652http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?cmd=Retrieve&db=pubmed&dopt=Citation&list_uids=17125579http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?cmd=Retrieve&db=pubmed&dopt=AbstractPlus&list_uids=15727161&query_hl=6http://www.library.nhs.uk/rss/newsAndRssArticle.aspx?uri=http://www.library.nhs.uk/resources/?id=101932http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?cmd=Retrieve&db=pubmed&dopt=Citation&list_uids=16125589


4/11

Nie wczono rwnie do bazy danych kilku powszechnie znanych negatywnych dowodw(http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9828870).

Kleijnen J, Knipschild P, ter Riet G., Clinical trials of homoeopathy(http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1825800). BMJ 1991; 302: 316-23.

Boissel JP, Cucherat M, Haugh M, Gauthier E., Critical literature review on theeffectiveness of homoeopathy: overview of data from homoeopathic medicine

trials. Brussels, Belgium: Homoeopathic Medicine Research Group. Report tothe European Commission. 1996: 195-210.

Prawdopodobnie wiadczy to o tym, e baza danych jest cigle w budowie, chocia z drugiejstrony zawiera ona informacje nieistotne. Metaanaliza homeopatycznego pogorszenia pierwotnego(homeopathicaggravations) (15) ma niewiele wsplnego z odpowiedzi na pytanie, czy z leczeniahomeopati jest jaki poytek. Cztery pozycje odnosz si do bada, ktre s w toku (17, 18, 22,29). Ich wczenie jest pochopne.

Inne badania maj powane wady metodologiczne, jeli chodzi o ocen skutecznoci terapiihomeopatycznej. Porwnawczego badania tylko jednej grupy wiekowej (Witt i wsppracownicy, 35)"...nie mona uy do ustalenia, czy dany sposb leczenia jest optymalny dla wszystkich pacjentww danej populacji". W dodatku "doroli z grupy konwencjonalnej czciej korzystali z usug suby

zdrowia w cigu 12 miesicy poprzedzajcych badanie", dlatego ten dowd nie jest rzetelny.

Badanie Tricharda i wsppracownikw (36): "Grupa badanych zostaa wybrana post hoc.Autorzy hipotezy przyznaj, e pacjenci do kadej z grup nie byli wybrani losowo". Bez doborulosowego badanie nie jest poprawne.

W kocu, badanie Patersona i wsppracownikw (42) dotyczyo tak niewielkiej prbyprzypadkw (n=60, spord ktrych 21 dostao lek homeopatyczny), e autorzy stwierdzili "...niemona byo stwierdzi znaczcej rnicy midzy grupami, nie mona byo stwierdzi adnej

prawidowoci".W kadym razie, wrd dowodw przyczaio si te troch smakowitych kskw.

Praca Grabia i Ernsta (15) koczy si wnioskiem, e "przegld systematyczny nie dostarczaadnych dowodw, e zjawisko homeopatycznego pogorszenia pierwotnego istnieje". Nie uznaemtego za istotne w moim podsumowaniu dowodw, ale jest to bardzo istotne w debacie o dowodach.Czasami homeopaci zapewniaj, e naukowe badania ich rodkw s wadliwe, bo homeopatyczne

pogorszenie pierwotne (http://www.doz.pl/zdrowie/h1440-Pogorszenie_pi erwotne) moe pogorszyobjawy pacjentw podczas trwania eksperymentu. Ten przegld wyjania, e nie ma dowodw naistnienie homeopatycznegopogorszenia pierwotnego.

Metaanaliza skutecznoci homeopatii na pooperacyjn niedrono jelit (postoperative ileus)(Barnes i wsppracownicy, 30) nie przedstawia adnych jednoznacznych wnioskw. Ich danewskazuj jednak na to, e badania nad lekami o potencjiponiej 12C (tam jeszcze mogaby by

jaka czstka substancji aktywnej) daj statystycznie istotne skrcenie czasu (w porwnaniuz placebo) do pojawienia si pierwszych gazw jelitowych, podczas gdy te o potencji powyej 12C(to ju sam rozpuszczalnik) nie dziaaj. Poniewa homeopatyczne rodki" s zwykle rozcieczanepowyej 12C, oceniem to badanie jako negatywne. Gdybym uzna je za pozytywne, powstaabysprzeczno midzy homeopatyczn praktyk a teori goszc, e mniej znaczy wicej".

Podsumowujc, na podstawie bazy danych utworzonej przez samych homeopatw powinno si

ograniczy ich praktyk do leczenia co najwyej zawrotw gowy (chocia i w tym wypadku naleyzrobi wicej bada!). Z bazy wynika, e nie ma dowodu na to, i homeopatyczne pogorszenie

pierwotne istnieje, ponadto zawiera ona wyniki bada, ktre przecz ideipotencjihomeopatycznej.Jest to sabe uzasadnienie dla utrzymywania w Wielkiej Brytanii piciu szpitali

homeopatycznych (http://www.trusthomeopathy.org/research/homeopathic_hospitals/five_hospital_study.html) z pienidzy publicznych.

Czy jednak terapia", ktrej braku skutecznoci dowiody tak liczne badania, moe nadawa sijako przedmiot na pierwszych latach studiw? Nie wspominajc ju o nonsensownych licencjatachoferowanych na kilku brytyjskich uniwersytetach (zobacz skandaliczne przypadki tutaj i tutaj).

Dlaczego take lekarze-homeopaci nadal utrzymuj twierdzenia, ktrych nie potwierdza nawetich wasna baza danych? Oto " sugestie wskaza do leczenia homeopatycznego" ze stronyinternetowej Bristol Homeopathic Hospital:

"Homeopatia jest uyteczna w leczeniu: reumatyzmu, alergii, astmy, egzemy i innych schorzedermatologicznych, problemw z menstruacj i menopauz, problemw z jelitami i trawieniem,

zaburze zwizanych ze stresem i nastrojem".
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9828870http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1825800http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=143602&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=154890&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=259490&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=112557&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=258713&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=250191&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=249721&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=248050&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=143602&tabID=289&catID=9652http://www.doz.pl/zdrowie/h1440-Pogorszenie_pierwotnehttp://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240826&tabID=289&catID=9652http://www.trusthomeopathy.org/research/homeopathic_hospitals/five_hospital_study.htmlhttp://www.trusthomeopathy.org/research/homeopathic_hospitals/five_hospital_study.htmlhttp://www.wmin.ac.uk/sih/page-57http://www.uclan.ac.uk/courses/ug/bsc_homed.htmhttp://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9828870http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1825800http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=143602&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=154890&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=259490&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=112557&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=258713&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=250191&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=249721&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=248050&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=143602&tabID=289&catID=9652http://www.doz.pl/zdrowie/h1440-Pogorszenie_pierwotnehttp://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240826&tabID=289&catID=9652http://www.trusthomeopathy.org/research/homeopathic_hospitals/five_hospital_study.htmlhttp://www.trusthomeopathy.org/research/homeopathic_hospitals/five_hospital_study.htmlhttp://www.wmin.ac.uk/sih/page-57http://www.uclan.ac.uk/courses/ug/bsc_homed.htm


5/11

Nic dziwnego, e Fisher twierdzi, e "najlepszymi adwokatami s pacjenci". Ich wasne dane"z pewnoci im nie pomagaj.

Zacznik [podkrelenia wasne]1. Przegld alternatywnych terapii na dzwonienie w uszach (tinnitus)Meehan T, Eisenhut M, Stephens D., A review of alternative treatments for tinnitus

(http://www.crd.york.ac.uk/crdweb/ShowRecord.asp?View=Full&ID=1200400983 4). AudiologicalMedicine, 2004; 2(1): 74-82.

"Homeopatia: pojedyncze badanie kliniczne losowej prby (RCT) (n=28) nie wykazaoadnej statystycznie istotnej rnicymidzy homeopati (salicylan sodowy, ascaridol, koniinai chinina) a placebo".

2. Czy homeopatyczne rodki s skuteczne na zakwasy mini: systematycznyprzegld bada kontrolowanych z placebo

Ernst E, Barnes J., Are homoeopathic remedies effective for delayed-onset muscle soreness:a systematic review of placebo-controlled trials (http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239946&tabID=289 &catID=9652). Perfusion, 1998; 11: 4-8.

"Opublikowane do dzisiaj dowody nie wspieraj hipotezy, e rodki homeopatyczne uytew tych badaniach (gwnie Rhus toxicodendron i Arnica montana) s bardziej skuteczne ni placebo

przeciwko objawom zakwasw".3. Czy dziaanie homeopatii to placebo: metaanaliza bada kontrolowanych dla

placebo.Linde K, Clausius N, Ramirez G, Melchart D, Eitel F, Hedges L V, Jonas W B., Are the clinical

effects of homoeopathy placebo effects: a meta-analysis of placebo-controlled trials(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239930&tabID=289 &catID=9652).

Lancet", 1997; 350: 834-843.

"Wyniki metaanalizy nie wspieraj hipotezy, e homeopatia jest wycznie wynikiem placebo.Niemniej, nie znalelimy wystarczajcych dowodw w analizowanych badaniach, eby

stwierdzi, e homeopatia jest skuteczna w ktrejkolwiek z omawianych chorb."4. ARIA update: I systematyczny przegld komplementarnej i alternatywnej

medycyny na katar sienny i astm

Passalacqua G, et al., ARIA update: I systematic review of complementary and alternativemedicine for rhinitis and asthma (http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=143262&tabID=289 &catID=9652). Journal of Allergy and Clinical Immunology"2006;117:1054-62.

" w badaniach o wysokim standardzie opisano kilka pozytywnych wynikw skutecznocihomeopatii na katar sienny, ale otrzymano te pewn liczb wynikw negatywnych. Zatem nie jestmoliwe wydanie opartego na dowodach zalecenia stosowania homeopatii na katar

sienny"W bibliotece CAM rwnie jest kocowa konkluzja:

"Terapeutyczna skuteczno medycyny komplementarnej czy alternatywnej na katar siennyi astm nie jest poparta przez obecnie dostpne dowody."

5. Klasyczna homeopatia versus konwencjonalna medycyna: przegldsystematyczny

Ernst E., Classical homoeopathy versus conventional treatments: a systematic review(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240619&tabID=289 &catID=9652).

Perfusion", 1999; 12(1): 13-15

"...Przeprowadzono tylko kilka porwnawczych prb klinicznych homeopatii. adna nie jestwolna od powanych bdw metodologicznych. Zatem warto zindywidualizowanejhomeopatii w porwnaniu do alopatycznego leczenia jest nieznana."

6. Komplementarna i alternatywna medycyna w leczeniu fibromialgii i powizanychobjaww

Holdcraft L C, Assefi N, Buchwald D., Complementary and alternative medicine in fibromyalgiaand related syndromes (http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=242910&tabID=289 &catID=9652). Best Practice and Research in Clinical Rheumatology",2003; 17(4): 667-683.

"...ograniczone dowody na inne interwencje (chlorella, relaksacja, biofeedback,magnetoterapia, homeopatia, oleje botaniczne, balneologia, antocyjanidyny, modyfikacje diety)."
http://www.crd.york.ac.uk/crdweb/ShowRecord.asp?View=Full&ID=12004009834http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239946&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239946&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239930&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239930&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=143262&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=143262&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240619&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=242910&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=242910&tabID=289&catID=9652http://www.crd.york.ac.uk/crdweb/ShowRecord.asp?View=Full&ID=12004009834http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239946&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239946&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239930&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239930&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=143262&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=143262&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240619&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=242910&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=242910&tabID=289&catID=9652


6/11

Komentarz dotyczcy homeopatii by oparty na "jednej mieszanej (crossover) prbie (RCT)z trzydziestoma pacjentami".

CRD (http://www.crd.york.ac.uk/crdweb/ShowRecord.asp?View=Full&ID=1200300164 5)rwnie zauwayo, e "poziom dowodw popierajcych by generalnie przeceniany ikonkluzjeautorw mog nie by wiarygodne."

7. Komplementarna laryngologia": systematyczny przegld czsto uywanychsuplementw

Karkos PD, Leong SC, Arya AK, Papouliakos SM, Apostolidou MT, Issing WJ., 'ComplementaryENT': a systematic review of commonly used supplements(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262519&tabID=289 &catID=9652).

Journal of Laryngology and Otology". 2006 Nov 24;1-4.

"Pozytywne efekty spiruliny na alergiczny katar sienny orazVertigoheelu na zawroty gowywsparte s dobrymi dowodami, ale musz by przeprowadzone badania na wikszych

prbach."8. Komplementarne terapie odchudzajce: przegld systematycznyPittler MH, Ernst E., Complementary therapies for reducing body weight: a systematic review

(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262588&tabID=289 &catID=9652).International Journal of Obesity" 2005, 29(9): 1030-8.

"Dowody dotycz akupunktury, akupresury, suplementw diety, homeopatii i hipnoterapii.Z wyjtkiem hipnoterapii, Ephedra sinica i innych suplementw diety zawierajcych efedryn,badania nie s do przekonujce, by sugeroway skuteczno. Zidentyfikowano tylkoniewielkie efekty porwnywalne do placebo. Wedug naszych ustale, waga dowodw naskuteczno wikszoci komplementarnych terapii na otyo nie jest przekonujca."

9. Komplementarne terapie w leczeniu HIV: w poszukiwaniu dowodwMills E, Wu P, Ernst E., Complementary therapies for the treatment of HIV: in search of the

evidence (http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262521&tabID=289&catID=9652). "International Journal of STD & AIDS" 2005, 16(6):395-403.

"Wyniki sugeruj, e zarzdzanie stresem moe by efektywnym sposobem na podniesieniejakoci ycia. Dane dotyczce wszystkich innych sposobw nie s wystarczajce, byocenia ich skuteczno. Pomimo szeroko rozpowszechnionego zastosowania medycynyalternatywno-komplementarnej przez ludzi yjcych z HIV/AIDS, skuteczno tych terapii nie zostaaustalona. Wobec popularnoci medycyny alternatywno-komplementarnej niepokoi maa liczba prbklinicznych i ich niska jako metodologiczna."

W przegldzie tym uwzgldniono rwnie dwa badania dotyczce homeopatii.

10. Komplementarno-alternatywne terapie na zesp napicia przedmiesiczkowego:przegld systematyczny bada na losowych prbach kontrolowanych

Stevinson C, Ernst E., Complementary/alternative therapies for premenstrual syndrome:a systematic review of randomized controlled trials. American Journal of Obstetrics andGynecology", 2001; 185(1): 227-235.

"Na podstawie obecnych dowodw, adna z komplementarnych czy alternatywnychterapii nie moe by zalecana jako leczenie zespou napicia przedmiesiczkowego."

W abstrakcie CRD (http://www.crd.york.ac.uk/crdweb/ShowRecord.asp?View=Full&ID=1200100191 3) podkrela:

"Homeopatia (1 RCT). (...) W jednym z bada homeopatii zastosowano tak rygorystycznekryteria uczestnictwa, e tylko 10 z 205 pacjentek poddanych kontroli faktycznie brao udziaw badaniu."

11. Diagnoza i leczenie zespou chronicznego zmczeniaMulrow CD, Ramirez G, Cornell JE, Allsup K., Defining and managing chronic fatigue syndrome

(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=111599&tabID=289 &catID=9652).Rockville, MD, USA: Agency for Healthcare Research and Quality. 2001:199.

"Terapie komplementarne (...) Dowody z bada s nieliczne i na ich podstawie nie monastwierdzi, czy komplementarne terapie, jak homeopatia, masae czy osteopatia s skuteczne."

12. Skuteczno homeopatycznego oddziaywania arniki(http://pl.wikipedia.org/wiki/Arnika): przegld systematyczny bada klinicznych

z uwzgldnieniem placeboErnst E, Pittler M H., Efficacy of homeopathic arnica: a systematic review of placebo-controlledclinical trials (http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240727&tabID=289&catID=9652). Archives of Surgery" 1998; 133(11): 1187-1190.
http://www.crd.york.ac.uk/crdweb/ShowRecord.asp?View=Full&ID=12003001645http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262519&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262519&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262588&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262521&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262521&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241947&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241947&tabID=289&catID=9652http://www.crd.york.ac.uk/crdweb/ShowRecord.asp?View=Full&ID=12001001913http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=111599&tabID=289&catID=9652http://pl.wikipedia.org/wiki/Arnikahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Arnikahttp://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240727&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240727&tabID=289&catID=9652http://www.crd.york.ac.uk/crdweb/ShowRecord.asp?View=Full&ID=12003001645http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262519&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262519&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262588&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262521&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262521&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241947&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241947&tabID=289&catID=9652http://www.crd.york.ac.uk/crdweb/ShowRecord.asp?View=Full&ID=12001001913http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=111599&tabID=289&catID=9652http://pl.wikipedia.org/wiki/Arnikahttp://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240727&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240727&tabID=289&catID=9652


7/11

"Hipoteza, wedle ktrej arnika jest w badaniach klinicznych bardziej skuteczna ni placebo, niejest oparta na metodologicznie poprawnych badaniach z uwzgldnieniem placebo."

13. Skuteczno terapii homeopatycznej w leczeniu nowotworuMilazzo S, Russell N, Ernst E., Efficacy of homeopathic therapy in cancer treatment

(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=244073&tabID=289 &catID=9652).European Journal of Cancer" 2006; 42(3): 282-289.

"Chocia dowody na skuteczno homeopatii s zachcajce, nie ma wystarczajcychdowodw, by uzasadni stosowanie homeopatii u pacjentw z nowotworem."

14. Dowody na kliniczn skuteczno homeopatii: metaanaliza bada klinicznychCucherat M, Haugh M C, Gooch M, Boissel J P., Evidence of clinical efficacy of homeopathy:

a meta-analysis of clinical trials (http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241284&tabID=289 &catID=9652). European Journal of Clinical Pharmacology" 2000;56(1): 27-33.

"...niektre dowody wskazuj na to, e terapie homeopatyczne s bardziej skuteczneni placebo; w kadym razie, sia tych dowodw jest niewielka ze wzgldu na nisk jakometodologiczn bada. Badania o wysokiej jakoci metodologicznej s raczej negatywnew porwnaniu z badaniami o niskiej jakoci."

15. Homeopatyczne pogorszenie pierwotne: systematyczny przegldkontrolowanych na placebo bada klinicznych losowych.

Grabia S, Ernst E. Homeopathic aggravations: a systematic review of randomised, placebo-controlled clinical trials (http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=143602&tabID=289 &catID=9652). Homeopathy" 2003, 92(2): 92-98.

"Systematyczny przegld nie dostarcza jasnego dowodu na istnienie zjawiskahomeopatycznego pogorszenia pierwotnego."

16. Homeopatyczna profilaktyka blu gowy i migreny: przegld systematycznyErnst E., Homeopathic prophylaxis of headaches and migraine: a systematic review

(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241040&tabID=289 &catID=9652).Journal of Pain and Symptom Management" 1999; 18(5): 353-357.

"...oglny wynik tego przegldu sugeruje, e wysokiej jakoci rodki homeopatyczne nie slepsze od placebo pod wzgldem swojej skutecznoci w zapobieganiu migrenie i blowi

gowy. Maa ilo bada wysokiej jakoci jest rozczarowujca i ogranicza wiarygodno tej pracy."17. rodki homeopatyczne na ostre zapalenia drg oddechowych u dzieci (protok

Cochranea)Becker C, Gottschling S, Graf N, Ldtke R. Homeopathic remedies for acute respiratory tract

infections in children (http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=154890&tabID=289 &catID=9652). (Protocol) Cochrane Database of Systematic Reviews2006, Issue 2. Art. No.: CD005974. DOI: 10.1002/14651858.CD005974.

Nie dokoczone.

18. rodki homeopatyczne zapobiegajce ostrym zapaleniom drg oddechowychu dzieci (protok Cochranea)

Becker C, Gottschling S, Graf N, Ldtke R. Homeopathic remedies for preventing recurrentacute respiratory tract infections in children (http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?

resID=259490&tabID=289 &catID=9652). (Protocol) Cochrane Database of Systematic Reviews2006, Issue 4. Art. No.: CD006307. DOI: 10.1002/14651858.CD006307.Nie dokoczone.

19. rodki homeopatyczne w leczeniu zapalenia koci i staww: przegldsystematyczny

Long L, Ernst E. Homeopathic remedies for the treatment of osteoarthritis: a systematic review(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241707&tabID=289 &catID=9652).

British Homoeopathic Journal" 2001; 90(1): 37-43.

Pojawiy si pozytywne tendencje, jeli chodzi o skuteczno kombinacji preparatwhomeopatycznych w leczeniu pacjentw z zapaleniem koci i staww. Jednak maa liczba bada

przeprowadzona do tej porywyklucza moliwo wycignicia wnioskw co do skutecznocikombinacji rodkw homeopatycznych na tego typu schorzenia."

20. Homeopatyczne leczenie blw gowy: systematyczny przegld literaturyOwen JM, Green BN. Homeopathic treatment of headaches: a systematic review of the

literature (http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262558&tabID=289&catID=9652). Journal of Chiropractic Medicine" 2004, 3(2):45-52.
http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=244073&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241284&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241284&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=143602&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=143602&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241040&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=154890&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=154890&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=259490&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=259490&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241707&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262558&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262558&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=244073&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241284&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241284&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=143602&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=143602&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241040&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=154890&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=154890&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=259490&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=259490&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=241707&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262558&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262558&tabID=289&catID=9652


8/11

Nie ma wystarczajcych dowodw , by zaleci lub odrzuci stosowanie homeopatiiw leczeniu napiciowego (http://en.wikipedia.org/wiki/Tension_headache), szyjnopochodnego lubmigrenowego blu gowy. Przegldane badania miay kilka bdw metodycznych. Biorc to poduwag, uzasadnione s dalsze badania majce na celu ustalenie skutecznoci terapiihomeopatycznych w leczeniu blw gowy."

21. HomeopatiaNHS Centre for Reviews and Dissemination. Homeopathy

(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=253508&tabID=289 &catID=9652).Centre for Reviews and Dissemination (CRD), 2002; Effective Health Care 7(3): 12.

"Podstaw dowodow homeopatii trzeba interpretowa ostronie. Wiele obszarw, ktrezostay zbadane, nie s reprezentatywne dla chorb, ktre homeopaci zazwyczaj lecz. W dodatkuwnioski dotyczce skutecznoci powinny by wycigane w wietle metodologicznych problemwbadania. Nie ma obecnie wystarczajcych dowodw skutecznoci, by zaleci homeopati

jako leczenie jakiejkolwiek konkretnej choroby, rwnie brak podstaw, by uzasadniistotne zmiany w obecnym zakresie wiadcze na leczenie homeopatyczne"

22. Homeopatia na negatywne skutki leczenia nowotworu (Protok Cochranea)Kassab S, van Haselen R, Fisher P, McCarney R. Homeopathy for adverse effects of cancer

management (http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=112557&tabID=289&catID=9652). (Protocol) The Cochrane Database of Systematic Reviews 2004, Issue 3. Art. No.:

CD004845. DOI: 10.1002/14651858.CD004845.Nie dokoczone.

23. Homeopatia na niepokj i zaburzenia lkowe: systematyczny przegld badaPilkington K, Kirkwood G, Rampes H, Fisher P, Richardson J. Homeopathy for anxiety and

anxiety disorders: a systematic review of the research(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262561&tabID=289 &catID=9652).

Homeopathy" 2006, 95(3):151-62.

"Wszechstronne poszukiwania pokazuj, e dowody korzyci ze stosowania homeopatii naniepokj i zaburzenia lkowe s bardzo ograniczone. Przeprowadzone zostay liczne badania, alebadania losowe z grup kontroln day sprzeczne rezultaty, s nieprzekonujce lub opublikowano

zbyt mao szczegw dotyczcych metodologii. Kilka bada obserwacyjnych bez grupy kontrolnejwykazao pozytywne wyniki, m.in. du satysfakcj pacjentw, ale ze wzgldu na brak grupy

kontrolnej trudno oceni, w jakim stopniu jest to wynik dziaania homeopatii. Niekorzystne skutkiwydaj si ograniczone do reakcji na rodek" (remedy reactions) i polegaj na tymczasowym

pogorszeniu objaww i nawrocie do dawnych objaww. Na podstawie tego przegldu nie monawycign wnioskw co do skutecznoci homeopatii na niepokj. Przysze badania powinnyby metodycznie zaplanowane oraz zawiera badania jakociowe."

Zauwamy, e ukazao si to w czasopimie Homeopatia". W kocowym komentarzuprzyznano, e poniewa wysokiej jakoci badania daj wyniki negatywne, powinno si przeprowadzibadania niszej jakoci na maej prbie. Wyobracie sobie to powszechne oburzenie, gdyby w tensposb przeprowadzano badania lekw konwencjonalnych.

24. Homeopatia na ADHDCoulter MK, Dean ME. Homeopathy for attention deficit/hyperactivity disorder or hyperkinetic

disorder. Cochrane Database of Systematic Reviews 2007, Issue 4. Art. No.: CD005648. DOI:

10.1002/14651858.CD005648.pub2." Przejrzano i oceniono cztery badania o zrnicowanych wynikach. Nie znalelimy

adnych dowodw na skuteczno homeopatiina objawy oglne, objawy podstawowe (coresymptoms) ani inne zwizane z ADHD."

25. Homeopatia na choroby wieku dziecicego i dojrzewania: systematycznyprzegld losowych bada klinicznych.

Altunc U, Pittler MH, Ernst E. Homeopathy for childhood and adolescence ailments: systematicreview of randomized clinical trials (http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262500&tabID=289 &catID=9652). Mayo Clinic proceedings. 2007, 82(1):69-75.

"Dowody pochodzce z rygorystycznie przeprowadzonych bada klinicznych dotyczcychterapeutycznego czy zapobiegawczego dziaania homeopatii na choroby wieku dziecicegoi dojrzewania nie s wystarczajce, aby zaleca homeopati na jakiegokolwiek

schorzenia."26. Homeopatia na chroniczn astmMcCarney RW, Linde K, Lasserson TJ. Homeopathy for chronic asthma
http://en.wikipedia.org/wiki/Tension_headachehttp://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=253508&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=112557&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=112557&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262561&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262561&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=270904&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=270904&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262500&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262500&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=236573&tabID=289&catID=9652http://en.wikipedia.org/wiki/Tension_headachehttp://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=253508&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=112557&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=112557&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262561&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262561&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=270904&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=270904&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262500&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=262500&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=236573&tabID=289&catID=9652


9/11

(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=236573&tabID=289 &catID=9652).Cochrane Database of Systematic Reviews 2004, Issue 1. Art. No.: CD000353. DOI:10.1002/14651858.CD000353.pub2.

Nie ma wystarczajcych dowodw z bada, by rozstrzygn, czy homeopatia moepomc chorym na astm Badano rne typy homeopatii. Badania byy rnie zaprojektowane.Nie ma adnych dowodw na to, e normalnie stosowane formy homeopatii s skuteczne w leczeniuastmy. Podjto tylko ograniczone prby pomiaru efektu troski" (nie tylko efektu przyjmowania

lekw, ale rwnie konsultacji, ktre s istotn czci indywidualnej terapii homeopatycznej).Dopki nie bdzie silniejszych dowodw na skuteczno homeopatii w leczeniu astmy, niebdziemy mogli jej rekomendowa."

27. Homeopatia na demencjMccarney R, Warner J, Fisher P, Van Haselen R. Homeopathy for dementia

(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=238514&tabID=289 &catID=9652).Cochrane Database of Systematic Reviews 2003, Issue 1. Art. No.: CD003803. DOI:10.1002/14651858.CD003803.

Nie ma adnych dowodw na to, e homeopatia jest skuteczna w leczeniu demencji.Badacze nie znaleli ani jednego dobrej jakoci badania, zatem nie mog powiedzie, czy jestskuteczna, czy nie, w leczeniu tego schorzenia. Jako e nie ma informacji, w jakim stopniuhomeopatia jest stosowana w przypadkach demencji, trudno powiedzie, czy celowe jest

przeprowadzenie kolejnych bada."28. Homeopatia na depresj: systematyczny przegld badaPilkington K, Kirkwood G, Rampes H, Fisher P, Richardson J. Homeopathy for depression:

a systematic review of the research evidence (http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=259066&tabID=289 &catID=9652). Homeopathy" 2005; 94(3): 153-163.

"Dowody na skuteczno homeopatii w przypadku depresji s ograniczonez powodu brakuwysokiej jakoci bada klinicznych."

29. Homeopatia na zapalenie koci i staww (Protok Cochranea)Munar A, Gamboa OA, Ortiz NI. Homeopathy for osteoarthritis

(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=258713&tabID=289 &catID=9652).(Protocol) Cochrane Database of Systematic Reviews 2007, Issue 1. Art. No.: CD006402. DOI:10.1002/14651858.CD006402.

Nie dokoczone.30. Homeopatia na pooperacyjn niedrono jelit: metaanalizaBarnes J, Resch K L, Ernst E. Homeopathy for postoperative ileus: a meta-analysis

(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240826&tabID=289 &catID=9652).Journal of Clinical Gastroenterology" 1997; 25(4): 628-633.

"S dowody na to, e leczenie homeopatyczne moe skrci czas trwania niedronoci pooperacjach jamy brzusznej czy operacjach ginekologicznych. Kilka zastrzee wyklucza jednakostateczny wniosek. Wyniki te powinny by podstaw dla losowych bada z prb kontroln(RCT), aby rozwiza ten problem."

Szczegy wynikw s interesujce. Autorzy przedstawili osobne wyniki dla preparatwo potencji wikszej ni 12C i mniejszej ni 12C.

"Badania rodkw o potencji


10/11

3. Art. No.: CD001957. DOI: 10.1002/14651858.CD001957.pub3.

Autorzy wycignli nastpujce wnioski:

"...dane nie byy wystarczajce, by zaleci oglne wykorzystywanie Oscillococcinum jako podstawowego sposobu leczenia grypy i objaww grypopodobnych Wedugobecnych dowodw, leki homeopatyczne podobne do Oscillococcinum nie zapobiegaj grypie i jejobjawom."

32. Homeopatia na przyspieszenie poroduSmith CA. Homoeopathy for induction of labour

(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=238249&tabID=289 &catID=9652).Cochrane Database of Systematic Reviews 2003, Issue 4. Art. No.: CD003399. DOI:10.1002/14651858.CD003399.

"Nie ma wystarczajcego dowodu na to, e homeopatia przyspiesza pord."33. Leczenie miczakw zakanychvan der Wouden JC, Menke J, Gajadin S, Koning S, Tasche MJA, van Suijlekom-Smit LWA,

Berger MY, Butler CC. Interventions for cutaneous molluscum contagiosum(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=238845&tabID=289 &catID=9652).Cochrane Database of Systematic Reviews 2006, Issue 2. Art. No.: CD004767. DOI:10.1002/14651858.CD004767.pub2.

Nie ma wystarczajcych dowodwna to, e jakakolwiek konkretna terapia jest skutecznaw leczeniu miczakw zakanych."

"Miczaki zakane s, u zdrowych ludzi, samoistnie ustpujc , wzgldnie niegroninfekcj wirusow skry. Dotyka ona zwykle dzieci i modziey. Mona poszukiwa terapii, gwnie zewzgldw towarzyskich i estetycznych, oraz ze wzgldu na ryzyko zaraenia innych. Przegld tenukazuje, e wiele popularnych terapii na miczaka, jak fizyczne usuwanie, nie byo wystarczajco

zbadane. Skoro wikszo zmian ulega samowyleczeniu w cigu kilku miesicy, niepozostawiajc blizn, miczak zakany moe by pozostawiony bez interwencji lekarzy, dopki niepojawi si lepsze dowody skutecznoci stosowanych terapii."

34. Czy to koniec homeopatii?"(http://www.library.nhs.uk/rss/newsAndRssArticle.aspx?uri=http://www.library.nhs.uk/resources/?id=101932)

Pod sensacyjnymi nagwkami podsumowa opracowanych przez Centre for Reviews andDissemination znajdziemy analiz dowodw na wybrane przypadki zwizane ze zdrowiem,publikowane w krajowych gazetach.

"Istniej pewne nieprawidowoci w badaniach z grup kontroln zaywajc placebo, zarwnotych dotyczcych homeopatii, jak i konwencjonalnej medycyny. Kiedy wprowadzi si poprawki zewzgldu na te nieprawidowoci, mona zauway, e s silne dowody na konkretne skutki terapiikonwencjonalnej, i sabe dowody na konkretne skutki rodkw homeopatycznych. Odkrycia tewspieraj hipotez, wedug ktrej kliniczne skutki homeopatii to efekt placebo."

"To byo dobrze przeprowadzone badanie i wnioski jego autorw s wiarygodne. Autorzyprzyznali, e ich odkrycia dotycz jedynie konkretnych efektw homeopatii, i e mog to by efektykontekstowe, takie jak relacje midzy terapeut i pacjentem, ktre mog wpywa na skutecznohomeopatii."

35. Rezultaty i koszty konwencjonalnych i homeopatycznych strategii leczenia:porwnawcze badanie pacjentw z chronicznymi zaburzeniami

Witt C, Keil T, Selim D, Roll S, Vance W, Wegscheider K, Willich S N. Outcome and costs ofhomoeopathic and conventional treatment strategies: a comparative cohort study in patients withchronic disorders (http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=250191&tabID=289&catID=9652). Complementary Therapies in Medicine" 2005; 13(2): 79-86.

"Pacjenci stosujcy terapie homeopatyczne maj lepsze rezultaty ni pacjenci leczcy sikonwencjonalnie, podczas gdy koszty leczenia obu grup byy porwnywalne."

Byo jednak kilka zastrzee (http://www.crd.york.ac.uk/crdweb/ShowRecord.asp?View=Full&ID=2200600755 3):

"Analiza opieraa si na grupie badanych, ktra bya waciwa dla badanego problemu. Zatemrezultaty bada nie mog by argumentami za tym, e ta czy inna terapia jest skuteczna

dla wszystkich pacjentw w danej populacji. Doroli w grupie leczcej si za pomockonwencjonalnej medycyny czciej korzystali z usug suby zdrowia w cigu 12miesicy przed podsumowaniem badania."

36. Farmaekonomiczne (pharmaeconomic) porwnanie leczenia homeopati
http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=238249&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=238845&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/rss/newsAndRssArticle.aspx?uri=http://www.library.nhs.uk/resources/?id=101932http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=250191&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=250191&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=250191&tabID=289&catID=9652http://www.crd.york.ac.uk/crdweb/ShowRecord.asp?View=Full&ID=22006007553http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=238249&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=238845&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/rss/newsAndRssArticle.aspx?uri=http://www.library.nhs.uk/resources/?id=101932http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=250191&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=250191&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=250191&tabID=289&catID=9652http://www.crd.york.ac.uk/crdweb/ShowRecord.asp?View=Full&ID=22006007553


11/11

i antybiotykami w zapaleniu luzwki nosa i garda (rhinopharyngitis) u dzieciTrichard M, Chaufferin G, Nicoloyannis N. Pharmacoeconomic comparison between

homeopathic and antibiotic treatment strategies in recurrent acute rhinopharyngitis in children(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=249721&tabID=289 &catID=9652).

Homeopathy" 2005; 94(1): 3-9.

"...W leczeniu zapalenia luzwki nosa i garda strategia homeopatyczna wydaje si bybardziej skuteczna oraz jest powizana z bardziej udanym yciem rodzinnym, ni strategia

antybiotykowa."I znowu zastrzeenia (http://www.crd.york.ac.uk/crdweb/ShowRecord.asp?

View=Full&ID=2200500014 6):

"Dane dotyczce skutecznoci pochodz tylko z jednego badania.Zaprojektowanie badania,czyli przydzielenie do grup badawczych post hoc, nie byo waciwe do badania tejhipotezy.Autorzy przyznaj, e pacjenci nie byli losowo przydzielani do grup, oraz e nie ustalonorozmiaru grupy w fazie planowania badania. Rodzice pacjentw wybrali dany typ leczenia, co byo

prawdopodobnie zwizane z wieloma czynnikami spoecznymi, ekonomicznymi i kulturowymi.Chocia autorzy rzeczywicie prbowali wyeliminowa wpyw tych czynnikw, nie sprawdzali rnicw edukacji, poziomie przychodw czy rozmiarze mieszkania, cho mogo to wpyn na wybr terapiii jej rezultaty. W dodatku kilka podstawowych parametrw byo rnie rozoonych w obydwugrupach, i te mylce czynniki nie byy wzite pod uwag w analizie skutecznoci. Autorzy przyznaj,

e ta niehomogeniczno moga wypaczy rezultaty na rzecz grupy A lub grupy H, w zalenoci odparametrw.

37. Planowany wczesny pord versus czekanie na pknicie bon podowychw terminie (37 tygodni lub wicej)

Dare MR, Middleton P, Crowther CA, Flenady VJ, Varatharaju B. Planned early birth versusexpectant management (waiting) for prelabour rupture of membranes at term (37 weeks or more)(http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=239192&tabID=289 &catID=9652).Cochrane Database of Systematic Reviews 2006, Issue 1. Art. No.: CD005302. DOI:10.1002/14651858.CD005302.pub2.

Przegld ten zawiera "jedn prb z uyciem homeopatycznego caulophyllum(http://en.wikipedia.org/wiki/Caulophyllum)". W rezultacie "nie wykryto rnic w sposobie rodzeniamidzy grupami planujcymi i czekajcymi".

Beer AM, Heiliger F. Randomized, double-blind trial of caulophyllum D4 for induction of labourafter premature rupture of the membranes at term [Caulophyllum D4 zur geburtsinduktion beivorzeitigem blasensprung: eine doppelblindstudie]. Geburtshilfe und Frauenheilkunde1999;59:431-5.

Zestawienie 5. Caulophyllum versus placebo: wedug parytetu

RezultatLiczba

bada

Liczbauczestniczek

Metoda statystyczna Efekt

1. Cesarskie cicie 1 40Ryzyko wzgldne (losowo)Przedzia ufnoci 95%

5.00 [0.26,98.00]

2. Przyspieszony pord 1 40Ryzyko wzgldne (losowo)

Przedzia ufnoci 95%

2.22 [1.37,

3.61]

3. Pord naturalny 1 40Ryzyko wzgldne (losowo)Przedzia ufnoci 95%

0.90 [0.78,3.61]

4. Nacicie krocza 1 40Ryzyko wzgldne (losowo)Przedzia ufnoci 95%

1.00 [0.16,6.42]

5. Uycie znieczuleniazewntrzoponowego

1 40Ryzyko wzgldne (losowo)Przedzia ufnoci 95%

2.00 [0.41,9.71]

6. Czas od pknicia bonpodowych do urodzenia

1 40Ryzyko wzgldne (losowo)Przedzia ufnoci 95%

-0.80[-9.50,7.90]

38. Losowe badania indywidualnej terapii homeopatycznej z grup kontroln:

przegld najbardziej rozwinitychLinde K, Melchart D. Randomized controlled trials of individualized homeopathy: a state-of-the-

art review (http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=240779&tabID=289
http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=249721&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=249721&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=249721&tabID=289&catID=9652http://www.library.nhs.uk/cam/ViewResource.aspx?resID=249721&tabID=289&catID=9652

Homeopatyczne dowody

Documents

Transcript of Homeopatyczne dowody