Marek Hasko

Marek Hasko Opowiadania Miesic Matki BoskiejMarek Hasko Opowiadania Miesic Matki Boskiej

Strona 6 z 1

Strona 5 z 1Miesic Matki Boskiej

Byo ich czterech i nie mieli w sumie osiemdziesiciu lat. Weszli do bramy domu, przeszli przez podwrze potrcajc ludzi klczcych na ziemi i piewajcych litani do Matki Boskiej Loretaskiej i weszli na schody oficyny; najpierw trzech, a potem czwarty, ktry szed na ostatku i zdy jeszcze zerwa gazk bzu z zakurzonego drzewa, a teraz wachlowa ni swoj spocon twarz. Szli powoli zerkajc na nazwiska lokatorw, a na ppitrze jeden z nich powiedzia do chopca z gazk bzu: Ty zostaniesz tutaj. Tak powiedzia. Bdziesz uwaa. Widzisz std cae podwrze. Jakby si co przyptao, to wiesz, co masz robi. Dobrze powiedzia. W jego gosie sycha byo wyran ulg, chocia stara si to ukry. Stan przy oknie, opar nog na parapecie i patrzy na podwrze, na gipsow figur Matki Boskiej i na gowy klczcych ludzi. Gazk rozgryza teraz i czu cierpk, gorzk ziele; a potem odrzuci j w d i otar spocone rce o spodnie.Tamci trzej weszli na pitro, przystanli przed drzwiami i jeden z nich zapuka. Stali teraz nieruchomo z rewolwerami w rkach i oddychali gono, a potem stara kobieta otworzya im drzwi. Rce miaa oplecione racem. Jest kto w domu? zapyta jeden z nich. Nie powiedziaa. Niech pani wejdzie z powrotem. Poszli za ni i zamknli drzwi. Przeszli przez korytarz otworzywszy drzwi do kuchni i do azienki i weszli do pokoju. Gdzie jest pani crka? zapyta jeden z nich. Nie mg mie wicej jak osiemnacie lat, nie musia si czsto goli; twarz jego bya mikka i gadka. Zesza na d do sklepu powiedziaa. Przyjdzie niedugo. Posza tylko po chleb. adnie pani wychowaa swoj crk powiedzia. Nikt nie wychowuje swoich dzieci powiedziaa. Przekona si pan o tym, kiedy pan je bdzie mie. Ostrzegalimy j ju raz powiedzia. A teraz doczekaa si. Wiedziaa chyba, co j czeka, nie? Tak powiedziaa. Patrzya na chopaka, na butelk, ktr wyj z kieszeni i postawi na stole; a potem odsun j od siebie, jakby mu nagle przeszkadzaa. Przesza powoli przez pokj i podesza do okna, a wtedy jeden z nich skoczy i szarpn j za rami. adnych cudw powiedzia. Tylko bez cudw. Pokazaa mu rce oplecione racem. Paska matka te si chyba modli w maju powiedziaa. Niech pani nie mwi o mojej matce powiedzia. Mj brat zgin w trzydziestym dziewitym roku, a moja siostra nie pierdoli si z gestapowcami. Niech pani nie mwi o mojej matce. I prosz odej od okna. Daj jej si modli powiedzia jeden z siedzcych przy stole; siedzieli przy ciemnym, cikim stole nakrytym czyst, bia serwet i wygldali na chopcw, ktrych rodzice znajomej dziewczyny zaprosili na herbat i biszkopty. Rewolwer i pistolet lece na stole nie przydaway im ani grozy, ani powagi. Daj jej si modli powtrzy. Prosz, niech si pani modli. To okno wychodzi na podwrze powiedzia ten, ktry sta przy niej. Lepiej niech sobie usidzie przy stole. Cholera ich tam wie. Niech pani klknie przy oknie powiedzia chopiec siedzcy przy stole. Tak bdzie najlepiej. I nikt pani nie bdzie przeszkadza w modlitwie.Kobieta uklka i modlia si teraz bezgonie poruszajc ustami. Patrzyli na ziarna raca przesypujce si pomidzy jej palcami i tak samo brzowe jak jej stare rce. Musimy to zrobi? zapyta szeptem jeden z nich; by rudy, piegowaty i wyglda na starszego od tamtych dwch; by bardzo mizerny i ubrany jak biedak. Jak dugo jeste w konspiracji? Ptora roku. To za dugo, eby zadawa takie pytania. Nie powiedzia. Nie zrozumiae mnie. Mona j po prostu rbn. Mona by powiedzie, e stawiaa opr i to byo konieczne. Szkoda kuli dla tej kurwy. To nie wchodzi w zakres walki zbrojnej. Ale taki jest rozkaz. Mimo to mam wtpliwoci powiedzia rudy chopiec. Czy mwisz do mnie jak do dowdcy, czy jak do przyjaciela? Dlaczego pytasz o to? Czy mam zameldowa o twoich wtpliwociach przy wykonywaniu rozkazu? Nie powiedzia. Nie mw o tym. Drzwi otworzyy si i do pokoju wesza dziewczyna. Wtedy ten stojcy przy drzwiach wepchn j na rodek i zatrzasn drzwi. Siedzcy przy stole podnieli si; obaj byli szczupli, wtli i ich stare, ciasne marynarki czyniy ich jeszcze bardziej modzieczymi. Prosz pooy torebk na stole powiedzia jeden z nich. Tak. Dobrze. Otworzy torebk i wyrzuci zawarto na st. Wzi do rki jej dokument. Anna Hauswedell powiedzia. Czy jest pani Volksdeutschem? Nie. Ma pani niemieckie nazwisko. To przypadek. Wecie jej matk do drugiego pokoju. Nie ma drugiego pokoju. Do kuchni. I zosta tam z ni. Nie potrzeba powiedziaa stara. Jest klucz. W kuchni nie ma okna. Moecie mnie zamkn. Przesza przez pokj i przystana obok crki na chwil. Wic teraz widzisz, e istnieje jednak sprawiedliwo powiedziaa. To nie sprawiedliwo powiedziaa dziewczyna. To dlatego, e nie jestecie jeszcze mczyznami. Wic nie moecie tego zrozumie. Nie jestecie jeszcze nawet podobni do mczyzn. Opara si ciko o st, a wtedy butelka przewrcia si i rudy chopiec zapa j w ostatniej chwili. Mamo powiedziaa dziewczyna. Pocauj mnie. Nie powiedziaa stara. Przecie widzisz, co oni ze mn zrobi. Pocauj mnie. Nie powtrzya stara. Stojcy przy drzwiach wepchn j do kuchni i przekrci klucz. Chc si pomodli powiedziaa dziewczyna. Nie potrzebujesz si modli. Nie zabijemy ci. Bdziesz moga si pniej modli, ile tylko chcesz. Co chcecie zrobi? zapytaa i teraz po raz pierwszy usyszeli w jej gosie strach. Zgolili ci gow przed czterema miesicami, prawda? I ostrzegano ci. Powiedzieli ci, eby z nim skoczya powiedzia chopiec bez zarostu. Podszed do niej i zerwa z jej gowy chustk; wosy Jej byy jasne, krtkie; wygldaa teraz bardziej na chopca i jeszcze modziej. Dlaczego nie skoczya z nim? zapyta. Nie mogam z nim skoczy powiedziaa. Znw opara si o st. Kocham go. Niemca? No i co z tego? Czy braam od niego pienidze? Czy da mi kiedy cokolwiek? Czy zaszkodziam komu? Dlaczego nie zabijacie ludzi, ktrzy handluj z Niemcami? Choby tych, ktrzy sprzedaj im papierosy czy wdk. I nie przeszkadzao ci, e ten czowiek jest Niemcem? Nie pomylaa o tym, e tacy jak on zabijaj codziennie takich jak my? Nie braam nic od tego czowieka powtrzya. I nie powiedziaam nigdy nic zego na nikogo. Nie mog na to nic poradzi, e zakochaam si akurat w Niemcu. Kady czowiek moe wybiera. Nie powiedziaa. Na szczcie jest inaczej. Nie rbmy tego powiedzia rudy chopiec. Skoczmy z ni inaczej.Podszed do okna; ludzie klczcy na podwrzu piewali teraz: Wieo z Koci Soniowej..." Patrzy na gipsowy posg Matki Zbawiciela i na aureol z drutu okalajc Jej gow; drut by sczerniay, deszcze zmyy z niego zot farb. Potem spojrza na cian, na kalendarz i zerwa z niego kartk z dat sidmego maja tysic dziewiset czterdziestego roku. Odwrci si. Pospieszcie si powiedzia. Ta litania zaraz si skoczy. Bdzie sycha jej wrzask. Co chcecie zrobi? powtrzya dziewczyna. Zastrzel j po prostu powiedzia rudy chopiec. Na lito Bosk, zabij j albo ja to zrobi. Ja jestem dowdc grupy powiedzia chopiec o gadkiej twarzy, a jego policzki porowiay nagle. Ja jestem odpowiedzialny za wykonanie rozkazu. Jeli bd potrzebowa twojej rady poprosz o ni. To pospieszcie si, do cholery powiedzia rudy chopiec. Rbcie to teraz, kiedy oni jeszcze piewaj.Znw podszed do okna i zamkn je; syszeli teraz ich bagalny piew wznoszcy si ku nim jak fala, jak woda. Widzia w oknie odbicie; by brzydki, zagodzony; krtkie rkawy marynarki nie kryy jego grubych, czerwonych przegubw. Rozbieraj si powiedzia do dziewczyny ten, ktry by dowdc. Do naga. To dlatego, e nie jestecie jeszcze mczyznami powiedziaa. To dlatego, e nic jeszcze nie rozumiecie.cigna z siebie rzeczy i ciskaa je na ziemi, a oni patrzyli na jej brzowe, twarde ciao i na ciemny trjkt wosw. To dlatego, e nic jeszcze nie rozumiecie i e nawet nie wiecie, jak to jest, kiedy kocha si mczyzn, i wtedy wane jest tylko to, e on jest mczyzn, tylko mczyzn. I nie mundur, ktry on nosi. Ale wy jestecie tylko dziemi, ktrym dano si pobawi broni, zanim zgin. I nie moecie wiedzie o tym, e teraz, w czasie wojny mio Jest wicej warta ni kiedy indziej. Kada mio. Kad si.Pooya si na ku, a wtedy usiedli na niej okrakiem; jeden na piersiach, a drugi rozkraczy jej nogi i patrzy na jej niady, twardy brzuch pokrywajcy si kroplami potu i unoszony drgajcymi miniami. Ten, ktry sta nad ni z pistoletem, poda mu butelk ze stou, a wtedy rudy chopiec wbi j midzy nogi dziewczyny; nie mg tego zrobi od pierwszego razu jej mody, twardy brzuch stawia opr, a jego rce byy mokre od potu. Uklk midzy jej nogami i wbi butelk kolanem, a potem rozbi j luf rewolweru. Wsta; otar o kodr swoje rce lepkie od krwi i potu. Teraz ju nie bdziesz wicej chcie niemieckich mczyzn powiedzia. Popatrzy na jej twarz; bya zalana krwi. To si podobno zdarza z dziewicami powiedzia. Krew z nosa. Mj brat mi to mwi. Nie martw si o ni. Ta nie bya dziewic. Wyszli do korytarza. Otworzyli drzwi od kuchni i cofnli si gwatownie. Matka dziewczyny wisiaa na rurze gazowej; musiao sta si to przed chwil, gdy raniec, ktrym oplecione byy jej rce, koysa si jeszcze. Trzeba by zawoa lekarza powiedzia ten, ktry by dowdc. A tego nie moemy zrobi.Wyszli na schody zamknwszy cicho drzwi. Czekajcy przy oknie klatki schodowej odwrci si i poda im teczk. Woyli do niej bro. Ty pjdziesz pierwszy. Tak powiedzia.Zeszli w d; na podwrku zdjli czapki i wolno przeszli midzy klczcymi. Rudy chopiec odwrci si raz jeszcze; spojrza na gipsow, sodk twarz Matki Zbawiciela i na wizk zwidych kwiatw lecych u Jej stp biaych prawie tak jak i paszcz Jej chway, z ktrego schodzia ju farba. Ludzie znw piewali: Ordowniczko Nasza, Wieo z Koci Soniowej, zmiuj si nad nami". Ciekawe, czy po wojnie ludzie bd te si tak modli powiedzia. Maj zawsze w Polsce by miesicem Matki Boskiej. Ja wiem powiedzia. Ale ciekaw jestem, czy po wojnie te bd si tak modli. Kiedy nie bdzie ju strachu i nieszczcia. Ci, ktrzy przeyj wojn, zobacz. Idziemy. Ty wyjdziesz pierwszy, potem ja, potem ty. Cze!Raz jeszcze si odwrci i raz jeszcze spojrza na sodk, bolesn twarz Matki Boskiej. Byo mu gorco: musia rozpi koszul i marynark. Myla o dziewczynie; o jej twardym, ciemnym ciele; o jej krtkich wosach, ktre czyniy j podobn do chopca, i myla o tym, e nie wydaa ani jednego jku, i jeszcze o tym, e dojrza w jej twarzy co, co widzia przedtem tylko na gipsowych, pozacanych posgach Matki Zbawiciela. Nie chc przey tej wojny powiedzia gono do siebie. Bo zawsze kiedy bd si modli, bd myle o tamtej. I one zawsze bd dla mnie wyglda jednakowo.

1962