1

HHIISSTTOORRIIAA SSZZKKOOŁŁYY WW PPIIEEKKAARRAACCHH

Piekary - taką nazwę posiadała gmina i wieś - dawniej folwark położony nad rzeką

Warta, w powiecie tureckim.

Do roku 1866 urząd gminy Piekary znajdował się w domu dworskim w Rzechcie, gdyż

wówczas wójtów utrzymywały dwory i wójt jednocześnie sprawował urząd sędziego.

W 1896 r. folwark Piekary został rozparcelowany na: rdzenną wieś Piekary, Kolonię Piekary

Stare, Wolę Karczewską, Wilsk, Januszówkę oraz Witoldzin.

Wieś Piekary miała prawo posyłania swoich dzieci do szkoły w Skęczniewie (najstarszej

w gminie), koloniści natomiast byli tego prawa pozbawieni.

W czasie I wojny światowej (szczególnie w latach: 1916, 1917 i 1918) niektórzy

mieszkańcy Piekar i okolicznych kolonii posyłali swoje dzieci - pomimo znacznej odległości - do

szkoły w Skęczniewie lub na Rzechtę. Inni zaś zakładali szkółki prywatne w swych domach

i zatrudniali wędrownych nauczycieli z Łodzi i Kalisza.

W roku 1918 nastąpił szybki rozwój szkolnictwa. Zaczął się okres masowego otwierania

szkół różnego rodzaju.

Mieszkańcy Piekar czynili usilne starania o jak najszybsze otwarcie własnej szkoły.

Problemem była jednak sprawa lokalu szkolnego, lecz dzięki wielkiej uczynności Stanisława

Bednarka - ówczesnego pisarza gminnego, sprawa ta została pomyślnie załatwiona. Duży

budynek, który do roku 1866 był karczmą, został nabyty od właściciela dóbr Piekar -

Karczewskiego wraz z budynkami i 3 morgami gruntu dla urzędu gminnego. W tym czasie

dotychczasowy wójt opuścił Piekary, a jego mieszkanie należało do pisarza gminnego

Stanisława Bednarka. Bednarek zrzekł się jednak do niego prawa i zaproponował, by w tym

lokalu była szkoła. Wtedy to wójt Wojciech Błaszczyk wraz z Dozorem Szkolnym zamówił

meble szkolne na grudzień 1918 r.

Budynek szkoły i urzędu gminy w Piekarach z 1919 r.

2

1 stycznia 1919 r. nauczyciel pracujący dotychczas w szkole w Rzechcie, Leon Jóźwiak

został mianowany przez Inspektora Szkolnego w Kaliszu, pierwszym kierownikiem szkoły

w Piekarach.

14 stycznia 1919 r. mszą świętą w Skęczniewie rozpoczął się pierwszy rok szkolny

szkoły w Piekarach. Do szkoły zgłosiło się 96 uczniów. Pierwsze dni kierownik Jóźwiak poświęcił

na zbadanie zakresu wiadomości dzieci, a następnie utworzył trzy oddziały.

Pierwszy rok nauki zakończono 21 czerwca 1919 r.

Drugi rok szkolny 1919/1920 rozpoczął się 1 września, a uczniów zgłosiło się znacznie

więcej, bo aż 133. Utworzone zostały trzy oddziały w systemie zmianowym, gdyż jedynym

nauczycielem i kierownikiem zarazem był Leon Jóźwiak.

Słysząc niepokojące wieści o zbliżaniu się bolszewików pod Warszawę, kierownik

Jóźwiak znalazł się w szeregach ochotników. Odbył wojskowe ćwiczenia, a w pamiętnym dniu

15 sierpnia 1920 r. brał czynny udział w bitwie pod Radzyminem. Dopiero 12 listopada został

zwolniony ze służby wojskowej. Po powrocie 15 listopada rozpoczął się rok szkolny 1920/1921.

Rok szkolny 1921/22 rozpoczął się 1 września, lecz już od 29 września do 3

października szkoła była nieczynna z powodu tzw. „wykopek” oraz powszechnego spisu

ludności Rzeczpospolitej Polskiej, w którym brali udział prawie wszyscy nauczyciele

w charakterze komisarzy spisowych.

Dzień przed zakończeniem roku szkolnego 24 czerwca 1922 r. odbył się egzamin

uczniów opuszczających szkołę.

W roku szkolnym 1922/1923 na zajęcia uczęszczało 110 uczniów w systemie

dwuzmianowym: oddział IV z III oraz II z I.

W grudniu tego roku zorganizowano kursy dla dorosłych. Zgłosiło się 50 słuchaczy.

Lekcje prowadzone były trzy razy w tygodniu. Rachunków z geometrią oraz śpiewu uczył Leon

Jóźwiak, języka i przyrody - p. Skępski ze Skęczniewa, historii i geografii - p. Ziemiański

(również ze Skęczniewa).

W roku szkolnym 1923/24, dzięki szczególnym staraniom prezesa Dozoru Szkolnego

Andrzeja Rutki, otwarty został piąty oddział, a jednoklasową szkołę przemianowano na

dwuklasową pięciooddziałową Szkołę Powszechną w Piekarach. Wyznaczono również

nauczyciela pomocniczego p. Pszczółkowską ze Stawek,

W 1925 r. zatrudniony został w szkole trzeci nauczyciel - Kazimierz Pawlak, który

przybył ze szkoły w Chlebowie.

Dopiero 15 września 1926 r. z uwagi na szerzącą się szkarlatynę, rozpoczął się nowy

rok szkolny i utworzony został wtedy siódmy oddział.

Dzień 11 listopada 1926 r. był wolnym od zajęć szkolnych, w myśl decyzji Pierwszego

Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego.

W roku szkolnym 1927/28 do szkoły zapisało się aż 165 uczniów, choć obwód szkolny

pozostał bez zmian. Przybywało dzieci do starszych oddziałów z innych szkół, gdyż miały one

możliwość ukończenia siódmego oddziału Szkoły Powszechnej.

24 czerwca 1927 r. uroczystość zakończenia roku połączona została z poświęceniem

pierwszego sztandaru szkoły.

27 czerwca 1927 r. odbyły się wybory do Rady Gminy i wybory Wójta. Wójtem został

dotychczasowy pisarz gminny Stanisław Bednarek, a przedstawicielem nauczycielstwa

w Radzie Gminy kierownik szkoły Leon Jóźwiak.

Wójt Stanisław Bednarek troszczył się o szkołę i przyczyniał się do jej ciągłego rozwoju.

3

W lutym 1929 r. mrozy dochodziły do -450C i dzieci nie chodziły do szkoły.

Cały rok szkolny 1929/30 społeczność lokalna poświęciła na porządkowanie terenu

oraz budowę boiska. Była to bezinteresowna pomoc Straży Pożarnej, członków „Świetlicy”,

p. Rutki, Anczyka, Napieraja i innych. Wójt Stanisław Bednarek z własnych funduszy ofiarował

na budowę 50 zł.

W 1931 r. założono drużynę harcerską w Piekarach oraz przyszkolny ogródek.

W 1935 r. kierownik szkoły Leon Jóźwiak z ramienia Rady Gminy uczestniczył

w uroczystościach pogrzebowych w Krakowie, zmarłego Józefa Piłsudskiego. Wtedy też zostaje

zmieniony obwód szkoły w Piekarach, przez przyłączenie całej wsi Skęczniew, części wsi Stawki

i części wsi Młyny Piekarskie.

25 kwietnia tego roku szkoła w Piekarach uzyskuje trzeci stopień organizacyjny, a co za

tym idzie piąty etat nauczycielski.

3 listopada 1935 r. nastąpiło uroczyste otwarcie Uniwersytetu Ludowego, którego

kierownikiem został Leon Jóźwiak.

W roku szkolnym 1936/37 do szkoły zgłosiło się 287 dzieci (po około 40 w oddziale).

30 października 1937 r. zostaje zlikwidowana gmina w Piekarach, wchodząc w skład

nowoutworzonej gminy Dobra. W konsekwencji likwidacji siedziba urzędu gminy została

przeniesiona z Piekar, z budynku w którym jednocześnie mieściła się szkoła, do Dobrej.

W czerwcu 1938 r. 17 dzieci wraz z kierownikiem Gawlakiem i jego żoną udają się na

wycieczkę do Krakowa. Do Dobrej dzieci dotarły furmankami (wozami), a z Dobrej do Ostrowa

Wielkopolskiego - ciężarówką, dalej koleją. Wycieczka trwała cztery dni, a jej koszt wynosił

22 zł na osobę.

Grono pedagogiczne i absolwenci z czerwca 1938 r.

4

Z chwilą wybuchu wojny, szkoła w Piekarach zostaje zamknięta. Kierownik Jóźwiak

wyrusza na wojnę i powraca z niej dopiero w lutym 1945 r. Już 2 marca 1945 r. organizuje

naukę w szkole, w której Niemcy poniszczyli urządzenia, książki. Nie było również zeszytów,

uczniowie pisali więc na starych kartkach, a na tablicy zamiast kredy używali gipsowych figurek

i baranków wielkanocnych.

Pierwsi powojenni uczniowie.

Grono nauczycielskie - 1946 r.

5

Absolwenci klasy VII wraz z nauczycielami - rok szkolny 1959/60.

Absolwenci klasy VII wraz z nauczycielami - rok szkolny 1960/61.

31 sierpnia 1962 r. w stan spoczynku przeszedł wieloletni nauczyciel, założyciel

i kierownik szkoły w Piekarach Leon Jóźwiak. Wyprowadził się on do Turku i tam prowadził

ognisko muzyczne.

Leon Jóźwiak zmarł w 1971 r. Został pochowany na cmentarzu w Skęczniewie, gdzie

każdego roku uczniowie szkoły składają kwiaty, zapalają znicze i modlą się przy grobie przed

uroczystością Wszystkich Świętych.

6

Z dniem 1 września 1962 r. dyrektorem szkoły w Piekarach zostaje Stanisław Krysiak.

W tym czasie w szkole zainstalowano pierwszy dzwonek elektryczny. Za udział w konkursie

uczniowie otrzymali telewizor.

Absolwenci klasy VII - rok szkolny 1963/64.

Dyrektor Krysiak podjął starania mające na celu budowę nowej szkoły. Otrzymał zgodę

Ministra Oświaty i już w roku szkolnym 1968/69 rozpoczęła się przeprowadzka do nowej

szkoły. Oficjalnie do nowej szkoły wprowadzono się 3 lutego 1969 r.

1 maja 1969 r. odbyło się uroczyste oddanie nowej szkoły. Szkoła miała otrzymać imię

Stefana Żeromskiego. Zaproszono na uroczystość córki znanego pisarza: Annę i Monikę

Żeromskie. Córki nie przybyły, ale przysłały na tę okoliczność telegram z życzeniami.

Treść telegramu od córek pisarza.

7

Od tego momentu corocznie, aż do dnia dzisiejszego, obchodzony jest Dzień Patrona,

przypadający na 20 listopada - dzień śmierci pisarza.

W 1969 r. w szkole powstaje Spółdzielnia Uczniowska „Marusia” której wieloletnią

opiekunką była Maria Napieraj. W szkole istniała również Drużyna Harcerska.

14 września 1976 r. w wieku 40 lat umiera dyrektor Stanisław Krysiak. Funkcję

dyrektora szkoły obejmuje jego żona Melania Krysiak.

Dyrektor Melania Krysiak-Kusy funkcję tę pełni do 1989 r. W tym czasie w szkole

pracowało wielu świetnych nauczycieli: Helena Skórka, Helena Bednarek, Maria Napieraj,

Franciszek Pyziak, Jadwiga Ziętek, Jadwiga Kubiak, Małgorzata Łukowska, Danuta Sęk i wielu

innych.

W latach 1989-1992 funkcję dyrektora pełni p. Jadwiga Ziętek. W tym czasie

w szczególny sposób dbano o estetykę i wystrój pomieszczeń, zakupiono kolorowy telewizor,

wieżę, magnetowid, wykonano boazerię na dolnym holu i wiele innych prac.

Od roku szkolnego 1992/93 stanowisko dyrektora objęła p. Teresa Stencel, która była

dyrektorem szkoły do końca roku szkolnego 2011/2012.

Z dniem 1 września 2012 r. w wyniku zmian organizacyjnych oświaty w gminie Dobra,

powstał Zespół Szkolno-Przedszkolny w Dobrej. W jego skład weszły: Szkoła Podstawowa im.

Henryka Sienkiewicza w Dobrej, Gimnazjum w Dobrej, Szkoła Filialna im. Stefana

Żeromskiego w Piekarach oraz Przedszkole Samorządowe w Dobrej.

Dyrektorem Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Dobrej został p. Marek Milczarek, a

kierownikiem Szkoły Filialnej w Piekarach p. Elżbieta Jesionek.

Z dniem 1 września 2017 r. w wyniku zmian organizacyjnych oświaty w gminie Dobra,

Szkoła Filialna w Piekarach staje się samodzielną placówką pod nazwą Zespół Szkolno-

Przedszkolny w Piekarach. Dyrektorem szkoły została p. Aleksandra Kotas.