HIPOTERMIA - machala.info · temperatura Û F]áRZLHN jest VWDáRFLHSOQ\ ± zachowuje VWDá...
Transcript of HIPOTERMIA - machala.info · temperatura Û F]áRZLHN jest VWDáRFLHSOQ\ ± zachowuje VWDá...
www.hipotermia.edu.pl
HIPOTERMIA
Praktyczne zasady postępowania przedszpitalnego
KWALIFIKOWANA PIERWSZA POMOC
Sylweriusz Kosiński
Tomasz Darocha
www.hipotermia.edu.pl
temperatura
➔ człowiek jest stałocieplny – zachowuje stałą temperaturę centralną (narządów wewnętrznych) niezależnie od warunków zewnętrznych
➔ człowiek potrafi produkować ciepło i zapobiegać
jego utracie ➔ obwodowe części organizmu zmieniają swoją
temperaturę w zależności od warunków i pełnią funkcję buforu służącego do oddawania lub zachowywania ciepła
www.hipotermia.edu.pl
co to jest hipotermia
o hipotermii (wychłodzeniu) mówimy, jeżeli temperatura
tzw. centralna obniży się poniżej 35 stopni Celsjusza hipotermia rozwija się jeżeli zmniejsza się produkcja
ciepła, albo zwiększa się jego utrata hipotermia może się rozwinąć także w temperaturze
powyżej 0ºC hipotermia jest stanem zagrożenia życia
grupy ryzyka czyli u kogo podejrzewać wychłodzenie
osoby, które były zanurzone nawet na krótki czas w zimnej wodzie
osoby, które były narażone na zimne powietrze w szczególności: osoby bezdomne, w średnim wieku, często pod wpływem
alkoholu i skłonne do ryzykownych zachowań samotne, chore, niesprawne osoby w wieku 60-80 lat,
które rzadko opuszczają swoje mieszkanie i zazwyczaj w nich zostają odnalezione
www.hipotermia.edu.pl
rozpoznanie
dotyk
przyłóż dłoń do klatki piersiowej chorego
wzrok sprawdź czy poszkodowany ma dreszcze
(drżenia mięśniowe)
www.hipotermia.edu.pl
sprawdź oddech przez 60 sekund
www.hipotermia.edu.pl
rozpoznanie
skala oceny hipotermii według IKAR
klasyfikacja opis Tc (°C)
HT I ● przytomny
● obecne dreszcze 35 – 32
HT II ● obniżony poziom świadomości
● apatia, zaburzenia mowy i koordynacji ruchowej
● nieobecne dreszcze
32 – 28
HT III ● nieprzytomny
● możliwe zaburzenia rytmu serca
● zazwyczaj bardzo wolne,
● nitkowate tętno, rzadkie, płytkie oddechy
28 – 24
HT IV ● zatrzymanie krążenia, śmierć <24
HT V ● śmierć, zamarznięcie
Durrer B, Brugger H, Syme D. The medical on site treatment of hypothermia. Commision For Mountain Emergency
Medicine, 1998
mechanizmy obronne obkurczenie skórnych naczyń krwionośnych
pierwsza linia obrony przed zimnem – zmniejszenie utraty
ciepła temperatura skóry obniża się, ciepło „magazynowane” w
narządach wewnętrznych około 10% objętości krwi przemieszcza się do krążenia
centralnego pojawia się już przy temperaturze centralnej 36.5°C
www.hipotermia.edu.pl
mechanizmy obronne drżenia mięśniowe
dreszcze są drugą linią obrony (pojawiają się 1°C poniżej pierwszej linii, czyli przy 35,5°C)
dreszcze utrzymują się przez 4-6 godzin - do wyczerpania zapasów energetycznych
dreszcze hamowane są przez leki (narkotyczne,
uspokajające, przeciwdepresyjne), alkohol oraz współistniejące obrażenia ciała
dreszcze zwiększają produkcję ciepła o 50-100%
www.hipotermia.edu.pl
ogrzewanie spontaniczne polega na podtrzymywaniu produkcji ciepła przez organizm
ogrzewanie aktywne zewnętrzne polega na dostarczaniu ciepła z zewnątrz, poprzez skórę
jak można pomóc ?
www.hipotermia.edu.pl
ogrzewanie spontaniczne
podstawą postępowania jest odpowiednia termoizolacja odizoluj chorego od podłoża i wiatru – delikatnie przemieść
i ułóż w bezpiecznym, osłoniętym miejscu UNIKAJ GWAŁTOWNYCH RUCHÓW
ryzyko odmrożeń przy dłuższej ekspozycji
ryzyko odmrożeń po 10 minutach ekspozycji
www.hipotermia.edu.pl
ogrzewanie spontaniczne
jeżeli ubranie jest mokre – zdejmij je ostrożnie (jeżeli to konieczne - przetnij)
ułóż ofiarę płasko, nie pozwól wykonywać żadnych
ruchów dotyczy ruchów tułowia i w dużych stawach - biodrach, kolanach,
barkach. Jeżeli to konieczne ruchy tak powolne, jak to możliwe
nałóż suche ubranie i czapkę i/lub okryj chorego
www.hipotermia.edu.pl
ogrzewanie spontaniczne
pojedyncza warstwa materiału izolacyjnego zmniejsza utratę ciepła o 33%, dwie warstwy o 50%
właściwym izolatorem jest powietrze zamknięte pomiędzy
powierzchnią ciała a materiałem użytym do izolacji każdy dostępny materiał izolacyjny (koc, folia PCV, nawet
gruby papier) ma podobną skuteczność, co folia metalizowana
okrycie musi być szczelne i obejmować całe ciało w skrajnych warunkach można okrywać mokrą ofiarę –
ale konieczne będzie więcej warstw www.hipotermia.edu.pl
ogrzewanie spontaniczne
optymalnie jest stworzyć okrycie złożone z warstw :
• wewnętrzna - folia metalizowana • środkowa - koc • zewnętrzna - materiał chroniący przed wiatrem - np. folia PCV
www.hipotermia.edu.pl http://www.princeton.edu/~oa/safety/hypocold.shtml
ogrzewanie spontaniczne
przytomnym chorym podaj do wypicia ciepłe i osłodzone płyny, ale nie podawaj pokarmów stałych
zakryj usta i nos kawałkiem materiału (ale tak, by ofiara
mogła oddychać) nie pocieraj dłoni ani stóp nie ogrzejesz w ten sposób, a uszkodzisz skórę
nie podawaj do picia alkoholu i kawy, nie pozwalaj palić tytoniu
zahamujesz dreszcze i dodatkowo odwodnisz ofiarę
www.hipotermia.edu.pl
ogrzewanie aktywne zewnętrzne
najczęstszy sposób ogrzewania, polega na dostarczaniu ciepła z zewnątrz
zazwyczaj stosuje się termofory, chemiczne pakiety
grzewcze, koce grzewcze itp.
warunkiem skuteczności metody
jest DOBRA IZOLACJA TERMICZNA
www.hipotermia.edu.pl
ogrzewanie aktywne zewnętrzne
stosuj maksymalnie 2-3 źródła ciepła ułóż je na tułowiu, w pachwinach lub pod pachami, ale nie na kończynach nigdy bezpośrednio na skórę możesz spowodować oparzenia
przy zbyt intensywnym ogrzewaniu istnieje ryzyko zapaści, zahamowania dreszczy i obniżenia temperatury centralnej
www.hipotermia.edu.pl
podejrzenie hipotermii
wezwij pomoc
oddech ? ocena >60 sekund
w pełni przytomny ?
➔ciepłe otoczenie ➔zmiana ubrania na suche ➔podaj ciepłe i osłodzone płyny ➔dozwolona aktywność fizyczna
➔wezwij zespół ratownictwa medycznego ➔unikaj ruchów, pozycja leżąca ➔nie podawaj nic doustnie ➔szczelne, warstwowe okrycie ➔ostrożne ogrzewanie zewnętrzne ➔stała, baczna obserwacja
➔Wezwij zespół ratownictwa medycznego ➔rozpocznij resuscytację ➔kontynuuj zabiegi do przybycia pomocy ➔zabezpiecz przed utratą ciepła (okrycie)
TAK
TAK
NIE
NIE
opracowanie własne www.hipotermia.edu.pl
www.hipotermia.edu.pl
TELEFON ALARMOWY
CENTRUM LECZENIA HIPOTERMII GŁĘBOKIEJ
dla województwa małopolskiego
możliwość wdrożenia leczenia pozaustrojowego
TEL. 501 039 462 Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II, ul. Prądnicka 80; 31-207 Kraków