Herbert - Drugi Pokój

8/17/2019 Herbert - Drugi Pokój

1/26

Drugi pokójDrugi pokójDrugi pokójDrugi pokój Dramaty , Wrocław 1997, s. 78-102

Osoby: ONONATO, CO JEST ZA ŚCIANĄ

1

ONA

Nie mogę na nią patrzeć.

ONOdwracaj się.

ONATak zrobiłam.

ON

Dzisiaj?

ONATak. Wchodzi do kuchni: Czy mogę zagrzać wodę?" Zdejmuje garnek. Ona stawiaczajnik: "Zimno". Ja nic. "Co pani ma mi za złe?" Odwróciłam się do okna. Bierze czajniki wychodzi. Teraz będzie spokój.

ONMyślisz?

ONAOna jest ambitna. Tylko ty nie mów do niej. Ani słowa. Powietrze.

ONCo to pomoże? Nie wyprowadzi się.

ONAAle będzie spokój.

ON

Strona 1 z 26Zbigniew Herbert

2007-10-09http://www.eximus.14lo.lublin.pl/belfer/drugi_pokoj.htm


2/26

Masz rację. Przestanie skrzeczeć historię o swojej córce, co się zgrzała na balu, napiławody i umarła.

ONACiebie oszczędzała. Mnie opowiadała wszystko: porody, wesela, romanse ciotek, awanse

wujów. Jakie lubili grzybki i jak wyglądali w trumnie.

ONJest sama.

ONANo to co?

ON

Na początku mówiła, że będzie dla nas jak matka.

ONADziękuję. Zwykły egoizm. Dlaczego nie chciała zgodzić się na przytułek?

ONStarzy boją się przytułku jak chłopi szpitala. Tam się idzie umrzeć.

ONA

Gdzieś trzeba.

ONLepiej w domu. Człowiek wstydzi się śmierci. Wie, że będzie leżał na wznak z otwartymiustami i wszystko będzie można z nim zrobić. Lepiej w domu.

ONAWszystko jedno.

ONTrzeba coś mieć własnego. Prześcieradło, poduszkę.

ONAZa życia. Ale potem?

ONPotem także. Kawałek ziemi, deski na krzyż,

ONAPo co? Żeby oznaczyć miejsce, gdzie się zlatują krewni.




3/26

ONNie to. Chce się coś mieć. To chroni. Kiedy człowiek jest nagi umiera. Ona też siębroni: trzema garnkami, parawanem, kluczem do drzwi.

ONAŚmierć wchodzi przez komin.

ONI zastaje nas przy stole z ustami pełnymi chleba.

Pauza.

ONA

Nie ma co się roztkliwiać. Trzeba radzić. Po cośmy tu wleźli?

ONKto mógł wiedzieć, że to potrwa trzy lata. Wydawało się, że lada chwila.

ONAJa wiedziałam.

ON

Ty wszystko wiesz, tylko nic nie mówisz.

ONAPytałeś?

ONSkończmy.

ONA

No właśnie, skończmy.

ONCo chcesz?

ONAŻebyś znalazł wyjście.

ONMam ją zarąbać siekierą?




4/26

ONANie krzycz. Nie jesteś straszny. Jesteś śmieszny.

ONMam tego dosyć.

ONATo był twój pomysł.

ONNo i co?

ONATeraz ja się męczę. Ciebie nie ma pół dnia.

ONPomów ze starą. Powiedz, że się spodziewamy dziecka.

ONAUcieszy się. Ona lubi dzieci.

ONZaproponuj odstępne. Starzy lubią pieniądze.

ONANie będę z nią mówić.

ONNo to zgnijemy tu.

ONADługo ona może żyć?

ONDługo. Nic nie robi.

ONAAle je nędznie. Mleko, kasza.

ONTo jej wystarczy.

ONA




5/26

Ile właściwie ma lat?

ONSiedemdziesiąt albo osiemdziesiąt.

ONAJeżeli siedemdziesiąt, pożyje jeszcze dziesięć lat.

ONTo nie da się przewidzieć. Zawsze może przyjść choroba.

ONAPocieszmy się.

ONTak, jesteśmy bezsilni. Możemy tylko czekać.

ONANapiszmy list do niej.

ONJaki list?

ONANiby urzędowy. "Na podstawie uchwały z dnia... wzywa się do opuszczenia bezprawniezajmowanego lokalu". Podpis nieczytelny. I wysłać pocztą.

ONMożna spróbować. Nie mamy nic do stracenia.

2ONDostała już?

ONAWczoraj w południe.

ON

No i co?

ONA




6/26

No widzisz co? Nic.

ONMusiała się przerazić?

ONAPewnie.

ONCzy nie domyśla się, kto pisał?

ONAChyba nie.

ONA nie sprawdzi tego?

ONAJak? Przecież nie wychodzi.

ONPrawda. Ale to musiało na niej zrobić wrażenie.

ONANa pewno. Od wczoraj zamyka się na klucz.

ONTo znów nie jest dobrze. Zanadto się wycofała.

ONAMoże umrzeć i nawet nie będziemy wiedzieli.

ONTrzeba nasłuchiwać. Cicho.

Pauza.

ONANic nie słychać. Pewnie leży w łóżku. Ostatnio źle wyglądała. Nie ubierała się. Cały dzieńw szlafroku. Skórę miała żółą i suchą. Ona już się pewnie nie poci i nie płacze. Śmierć -to wysychanie.




7/26

ONNawet zaschły jej oczy. Czasem bałem się, że wypadną jak szklane paciorki.

ONAOstatnio bardzo wyłysiała. Przedtem wiązała sobie na karku mały koczek. Niedawno

stanęła tyłem do mnie. Zobaczyłam, że środek głowy ma łysy. Widać było po prosturóżową, piegowatą skórę.

ONI chodzi tak, jakby związana była sznureczkami. Pociągnąć mocniej, a wszystko sięrozsypie.

ONATrzeba teraz uważać. Wciąż trzeba słuchać. Ciszej.

Pauza.

ONNic nie słychać.

ONAOna jest za lekka. Podłoga pod nią nie skrzypi. Tylko rano i w południe słychać, jak sobiegotuje.

ONKiedy byłem mały, złapałem jeża. Wsadziłem go do pudła od butów i zwiazałemsznurkiem. Rozmawiałem z nim. Stukałem palcem, a on się ruszał. Potem przestał.

ONADo czego zmierzasz?

ON

Do niczego. To wspomnienie.

3

ONADaj spokój.

ONNo.




8/26

ONAPrzestań.

ONDlaczego?

ONANie mogę teraz.

ONZnów wariujesz.

ONAJak będziemy sami.

ONJesteśmy sami.

ONAOna...

ONCo ona?

ONAZłazi z łóżka, idzie do ściany i słucha.

ONBzdura.

ONAPoczekajmy, aż zaśnie. W lecie mieliśmy nad morzem mały pokoik. Osobny, na stryszku.

Za ścianą tylko nietoperze. Byliśmy szczęśliwi.

ONCzternaście dni.

ONANiedługo już nie będziemy mogli na siebie patrzeć. Znam już ciebie na pamięć. Czasemmam ochotę odejść.

ONTrzeba się gubić i znajdować. To jest potrzebne dla miłości.




9/26

ONAMoglibyśmy razem wyjechać.

ON

Dokąd?

ONADo innego miasta.

ONW innym mieście to samo.

ONA

Wszędzie to samo.

ONCzasem chcę mi się biec i krzyczeć.

ONACo krzyczeć?

ON

Aaaooo! Tak.

ONACiasno, aż w gardle ściska.

ONZa dużo ludzi na ziemi.

ONA

Włażą sobie na plecy.

ONW końcu będziemy stać ciasno stłoczeni od oceanu do oceanu. Na brzegach będzie siętopiło starców.

ONACicho. Rusza się. Posłuchaj.

Pauza.




10/26

ONNic nie słyszę

ONA

Tak jakby łóżko skrzypiało.

ONZłudzenie.

ONACiszej. Teraz.

Pauza.

Tak. Nic. Ostatni raz słyszałam ją wczoraj wieczór. Było to zupełnie wyraźne. Cośupadło na ziemię.

ONMoże to ona upadła.

ONANie, to była pokrywka.

ONA potem nic.

ONANic.

ONTo już dwadzieścia godzin.

ONAJak myślisz, co się tam dzieje?

ONNie wiem.

ONAJa też nie wiem.

ON




11/26

Warto zajrzeć.

ONAOszalałeś!

ONNie mówię, żeby wchodzić. Ale zobaczyć.

ONAPróbowałam przez dziurkę od klucza. Nic nie widać. Na klamce wisi coś białego.

ONCiszej. Coś się poruszyło.

Pauza.

ONATo zegar

ONJeśli chodzi, musiała go wczoraj nakręcić.

ONA

Niekoniecznie. Stare zegary nakręca się raz na tydzień.

ONRacja. Chciałbym jednak wiedzieć.

ONAPrędzej czy później to się wyjaśni.

ON

Nie ma powodu do alarmu.

ONANajważniejsze, żebyśmy byli spokojni.

ONWiesz, mam pomysł.

ONANo?




12/26

ONZróbmy doświadczenie. Udawajmy, że przybijamy obraz. To tak, jakbyśmy do niejpukali. Jeśli się odezwie, to będzie dowód.

ONA

Dobry pomysł. Tylko po co się spieszyć. Można to zrobić jutro, jeśli się nic nie zmieni.

ONTak. Nie ma pośpiechu. Pośpiech może wszystko popsuć.

4

ONNo jak?

ONANic. Rano też nic.

ONJak to rozumiesz?

ONACoś się stało.

ONAle co?

ONANie wiem. Czasem lepiej nie wiedzieć.

ONNa razie. Ale to się musi rozstrzygnąć. Albo tak, albo tak.

ONAWczoraj mówiłeś, że zastukasz.

ONMogę zastukać. Minęło już czterdzieści godzin.

Stuka, nadsłuchują.Nic.




13/26

ONANawet się nie poruszyło. Jeszcze raz zastukaj.

Stuka, nadsłuchują.

Dlaczego teraz stukałeś ciszej?

ONWcale nie stukałem ciszej. Stukałem tak samo, a nawet trochę mocniej.

ONANieprawda. Stukałeś ciszej.

ON

To nie ma znaczenia. Nie odpowiada. Może śpi?

ONAJeśli śpi mocno, nie zbudzi się.

ONSwoją drogą wolałbym wiedzieć.

ONA

Wczoraj było cicho, ale dzisiaj jest ciszej.

ONNie rozumiem.

ONAWczoraj było cicho, ale dzisiaj jest ciszej.

ON

Co to znaczy?

ONANie ciszej, ale bardziej głucho. Wczoraj było tak, jakby tam ktoś był, ale cicho siedział.Dzisiaj jest tak, jakby nie było nikogo.

ONMyślisz, że wyszła?

ONAWcale tego nie myślę.




14/26

ONCzy na korytarzu nic nie czułaś?

ONA

Co miałam czuć?

ONNo, zapach jakiś.

ONANic nie czułam.

ON

Nic? Może zapach lekarstwa? To by znaczyło, że jest chora. Jakby było czuć, tobyśmywiedzieli.ONATak. To byłaby wiadomość.

ONMoże jeszcze raz zastukać?

ONA

To nie ma sensu. Lepiej zobaczyć.

OnAle jak?

ONAJej okna widać z kamienicy naprzeciw.

ON

No to co?

ONAMożna wejść na klatkę schodową i zobaczyć.

ONMyślisz, że będzie widać?

ONAMożna spróbować.




15/26

ONCzy ona nie ma zasłon na oknach?

ONANie. Ma białe firanki do połowy okna.

ONTo dobrze. Teraz jest wieczór, będzie widać.

ONAIdziesz?

ONTak.

ONAPójdę z tobą.

ONTo nie jest konieczne.

ONAMam dobry wzrok.

ONAle trzeba, żeby ktoś tutaj został i nasłuchiwał.

ONANic przecież nie słychać.

ONW każdej chwili może się coś stać.

ONASzybko wrócisz?

ONZobaczę i wrócę.

5 ONA




16/26

Dlaczego tak długo?

ONBałaś się?

ONAMówiłeś, że zaraz wrócisz.

ONChciałem coś zobaczyć.

ONANo i co?

ONNiewiele.

ONACiemno?

ONNie, ale okno klatki schodowej jest trochę z boku. Widać róg szafy. Na środku pokojukrzesło. Na krześle bielizna.

ONATo znaczy, że jest w łóżku.

ONPrawdopodobnie.

ONASzkoda, że łóżka nie widać.

ONWychylałem się, ale nie widać.

ONATo by posunęło sprawę.

ONJak to: posunęło?

ONA




17/26

Co poza tym widziałeś?

ONNic.

ONAŻadnego ruchu?

ONRaz jakby coś przemknęło. Ale to była skaza na szybie.

ONATo wszystko?

ONWszystko.

ONANiewiele.

ONWażne jest, że światło się pali. Tam jest bardzo jasno. Pali się górne światło i pewnie jeszcze nocna lampka.

ONAOna nigdy tak długo nie pali światła.

ONTak. Chyba że jest sama. W ciemności człowiek jest samotny. Nawet sprzęty nie mogągo pocieszyć. Kiedy wychodziliśmy, paliła wszystkie światła. Ona bała się ciemności.

ONA

Dlaczego powiedziałeś "bała się"? Myślisz, że teraz już się nie boi?

ONTo nie ma znaczenia. Czy słyszałaś coś?

ONAZdawało mi się, że ktoś krzyknął. Ale to pewnie na ulicy.

ONPewnie na ulicy.




18/26

ONATo był wysoki krzyk. Tak nawołują się młodzi. Może mi się w ogóle przesłyszało.

ONPrawdopodobnie. Zresztą tam się już nic nie dzieje.

ONAMyślisz, że to koniec?

ONKoniec czego?

ONASam powiedziałeś, że już się nic nie dzieje.

ONTo znaczy, jest spokój.

ONARaczej cisza. Jeszcze inna niż wczoraj. Jak przepaść.

ONTo nerwy.

ONANa pewno.

ONNajważniejszy jest spokój. Mamy spokój. Jest cisza.

ONAMożna jeszcze coś spróbować?

ONCo?

ONANastawić na głos radio i otworzyć drzwi od korytarza. Jeśli śpi, to powinna się zbudzić.

ONSpróbujmy.

ONA




19/26

Wyjdź na korytarz i słuchaj.

Hałaśliwa muzyka.

ON

Zamknij, do diabła!ONACo się stało?

ONTo świństwo. To nie ma sensu. Teraz powinien być spokój.

ONAJak długo będzie to trwało?

ONNie wiem.

ONATrzeba się w końcu na coś zdecydować.

ONRobimy wszystko, co można zrobić.

ONATrzeba tam wejść.

ONLepiej trochę później.

ONATo już chyba dojrzało.

ONPoczekajmy do rana. Jest noc. Rano wszystko inaczej wygląda.

6

ON

Nie śpisz?

ONA




20/26

Nie.

ONDlaczego?

ONANie mogę.

ONJa też nie mogę.

ONABoję się zasnąć, żeby się nie śniło.

ONMnie się nigdy nic nie śni.

ONATo lepiej.

ONMoże lepiej. Gdy zasypiam, czuję, że umieram.

ONATo nieprzyjemnie.

ONNic nie boli. Coś się od nas oddziela i potem nie może wrócić. Krąży nad zamkniętymciałem i nie ma którędy wejść.

ONAMówmy o czymś weselszym.

ONCo kupimy, kiedy wygramy na loterii?ONASamochód.

ONAlbo domek. Samochód i domek.

ONAJakiej marki będzie nasz samochód?




21/26

ONNie wiadomo, na co dostaniemy talon. No i nie wiadomo, czy wygramy.

ONA

Nie umiesz marzyć.

ONŚpij lepiej. Już późno.

ONANie mogę. Lepiej rozmawiajmy. Dokąd pojedziemy w lecie?

ON

Jak zwykle. Nad morze.

ONAA może w góry.

ONJak pada w górach deszcz, to się można powiesić.

ONA

Jak pada nad morzem deszcz, też się można powiesić.

ONMożna pojechać na dwa tygodnie w góry i na dwa tygodnie nad morze.

ONAWłaśnie.

ON

Tylko wtedy dużo wydamy na kolej.

ONAPrzecież tylko tak mówimy.

ONNo to w porządku.

ONAKtóra godzina?




22/26

ONNiedługo świt.

ONANie lubię świtu. To tak, jakby do gardła lali eter.

ONStaraj się zasnąć.

ONANie mogę.

ONJest tak, jakbyśmy całą noc czuwali nad nią.

ONANie mów o niej teraz.

ONZa parę godzin będziemy to już mieli poza sobą.

ONAUwolnimy się.

ONJestem piekielnie zmęczony. Nic nie robiłem, a jestem piekielnie zmęczony.

ONATo nerwy. Zamknij oczy.

ONChciałbym, żeby już było po wszystkim.

7

ONJak myślisz, czy to jest teraz pewne?

ONA

Chyba tak. Całą noc paliło się tam światło. Teraz też się pali. Kto pali w dzień światło?

ON




23/26

Może tylko osłabła.

ONAZa długo to trwa.

ONCo robimy?

ONANie ma na co czekać. Trzeba wejść.

ONA jeśli zamknięte?

ONAWszystko jedno, trzeba wejść.

ONMoże to jeszcze trwa.

ONADłużej nie można czekać. Mam iść z tobą?

ONZostań tutaj.

ONAWracaj zaraz.

ONZobaczę i wrócę.

Pauza. On wraca.

ONKoniec.

ONATrzeba zaraz otworzyć okno.

ONI posłać po lekarza.




24/26

ONABlady jesteś

ONMuszę trochę posiedzieć.

ONAJak wygląda?

ONDobrze. To musiało się stać niedawno.

ONALeży?

ONTak.

ONATrzeba ją ułożyć, zanim zesztywnieje.

ONMoże poprosimy stróżkę?

ONALepiej wszystko załatwić samemu. Musimy występować jako rodzina. Inaczej na pokójpołożą łapę.

ONTo będzie nas trochę kosztowało.

ONA

Trudno.

ONI dużo chodzenia.

ONAWeź zwolnienie.

ONTrzeba posłać po lekarza. Musi być świadectwo. Nie można długo zwlekać.




25/26

ONAMyślisz, że oni badają. Dotkną tylko i wypełnią druczek.

ONWszystko jedno, ale to trzeba mieć poza sobą.

ONANajlepiej zatelefonuj.

ONTak. Chwilę jeszcze posiedzę.

ONAChcesz wody?

ONNic nie robiłem, a jestem piekielnie zmęczony.

ONATo nerwy. Musimy zaraz wziąć się do roboty.

ONNie będziemy mieli czasu rozpamiętywać.

ONATrzeba jej rzeczy zapakować i znieść do piwnicy. Zostawimy tylko łóżko. Do czasu aż jązabiorą.

ONTrzeba wywietrzyć. Trzeba dużo wietrzyć.

ONA

Podłogę najlepiej wywiórkować. Czy tam jest tapeta?

ONTapeta.

ONATrzeba ją zedrzeć. I pomalować.

ONNajlepiej na jasny kolor.




26/26

ONAŻółty.

OnTak, żółty. Żeby było zawsze jasno.

Powrót na początek strony


Herbert - Drugi Pokój

Documents

Transcript of Herbert - Drugi Pokój