Henryk Sienkiewicz –

społecznik i patriota

Henryk Sienkiewicz, pseudonim Litwos, urodził się 5 maja 1846r. w Woli Okrzejskiej, zmarł 15 listopada 1916r. w Vevey w Szwajcarii. Polski nowelista, powieściopisarz i publicysta. Od

1855r. przebywał w Warszawie. Laureat Nagrody Nobla w 1905r. Jeden z

najpopularniejszych pisarzy XX w. Wywodził się z zubożałej rodziny ziemiańskiej. Pracował

jako reporter i felietonista, był współwłaścicielem dwutygodnika Niwa i

redaktorem dziennika Słowa. Jako korespondent Gazety Polskiej przebywał

w Ameryce Północnej, podejmując wraz z grupą przyjaciół próbę stworzenia w

Kalifornii komuny rolnej. Okresowo mieszkał w Zakopanem.

Znaczną część swego życia H. Sienkiewicz poświęcił działalności społecznej. Ufundował stypendium dla wybitnie zdolnych, ale biednych studentów Akademii Umiejętności.

Wspierał finansowo młodych pisarzy.

Zorganizował pomoc dla powodzian w 1903r.

Po wybuchu I wojny światowej założył wraz z I.J.Paderewskim i A. Osuchowskim Komitet Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce.

Henryk Sienkiewicz cieszył się ogromnym poważaniem w świecie, był też bardzo zaangażowany - nie tylko w sprawy

polskie, ale i międzynarodowe.

H. Sienkiewicz angażował się w wiele akcji społecznych, między innymi w 1890 r. włączył się w organizację roku Mickiewiczowskiego – skutecznie zabiegał o stworzenie

muzeum, a następnie ufundowanie pomnika Adama Mickiewicza w Warszawie.

Henryk Sienkiewicz był także prezesem Warszawskiej Kasy Przezorności dla Literatów i

Dziennikarzy, współzałożycielem Kasy im. Mianowskiego dla Osób Pracujących na Polu

Naukowym.

W 1889 r. ufundował stypendium im. Marii Sienkiewiczowej dla literatów żyjących w ciężkich warunkach materialnych.

Korzystali z niego między innymi Stanisław Wyspiański, Maria Konopnicka, Stanisław Przybyszewski, Gustaw Daniłowski,

Kazimierz Przerwa-Tetmajer.

W czasie , kiedy Polska była pod zaborami, H. Sienkiewicz pisał „ku pokrzepieniu serc”. Powstały

takie utwory jak: „Quo vadis”, „Krzyżacy”, „Trylogia”. Dzieła te dawały czytelnikowi literacką lekcję

patriotyzmu i wiarę w wartość ludzkiego bohaterstwa. Nie tylko krzepiły, ale również przypominały Polakom narodową odrębność i prawo do narodowej godności.

H. Sienkiewicz wiele razy dawał dowody ogromnego patriotyzmu. W 1901r. protestował przeciwko

prześladowaniom dzieci we Wrześni. W okresie rewolucji w 1905r. w odezwach i

artykułach domagał się autonomii dla Królestwa Polskiego.

Był zwolennikiem narodowej demokracji.

Odpowiadając na ankietę rozesłaną przez paryską gazetę „Le Courrier Européen”, napisał: „Należy miłować ojczyznę nade wszystko i należy myśleć

przede wszystkim o jej szczęściu. Ale jednocześnie pierwszym obowiązkiem prawdziwego patrioty jest

czuwać nad tym, by idea jego Ojczyzny nie tylko nie stanęła w przeciwieństwie do szczęścia ludzkości, lecz

by się stała jedną z jego podstaw. Tylko w tych warunkach istnienie i rozwój Ojczyzny staną się

sprawą, na której całej ludzkości zależy. Innymi słowy, hasłem wszystkich patriotów powinno być: przez

Ojczyznę do ludzkości, nie zaś: dla Ojczyzny przeciw ludzkości”

Dziękuję za uwagę

Wykonawca : Dawid Lessnau