Hemostaza

Hemostaza zesp procesw fizjologicznych, ktre zapewniaj:

hamowanie krwawienia po przerwaniu cigoci ciany naczynia

pynno krwi kracej (zapobieganie zakrzepicy)

Gwne elementy hemostazy:* ciana naczy krwiononych* pytki krwi* ukad krzepnicia* ukad fibrynolizy

uk.krzepnicia uk. hemostazy

endotelium

bonapodstawowa

subendoteliumkrewNienaruszony rdbonek nie tworzy skrzeplin,nie reaguje z pytkami ani z czynnikami krzepnicia (powierzchnia atrombogenna)nieuszkodzona ciana naczyniaHemostaza

HemostazaW warunkach zachowania cigoci naczy i nienaruszonego rdbonka, aktywacja ukadu hemostazy nieprzekracza fizjologicznie znaczcego progu.

Prawdopodobnie proces podprogowej aktywacji odbywa si stale, lecz jest stale hamowany przez mechanizmu antykoagulacyjne.

endotelium

bonapodstawowa

subendoteliumkrew naczynie uszkodzone: uwalniaj si czynniki tkankowe, warstwa podrdbonkowa (trombogenna) wyeksponowana jest na dziaanie pytek i czynnikw krzepniciauszkodzenie ciany naczyniapytkiczynnikiHemostaza

HemostazaHemostaza jest procesem trjfazowym, ktry obejmuje:

hemostaz pierwotn

hemostaz wtrn

fibrynoliz

Hemostaza pierwotna cel: wytworzenie czopu pytkowego towarzyszy skurcz naczynia

- pytki krwi - (leukocyty, erytrocyty) - ciana naczynia krwiononego

Hemostaza wtrna* cel: wzmocnienie czopu pytkowego za pomoc fibryny (czop hemostatyczny) i retrakcja skrzepliny (obkurczenie wzmocnienie; pytkowa trombosteina)

- pytki krwi, - osoczowe czynniki krzepniecia (uk. krzepniecia)

Krzepnicie (hemostaza pierwotna i wtrna)powstawanie czopu pytkowego + skurcz naczynia (h. pierwotna)konsolidacja czopu pytkowegoza pomoc wknika czop hemostatyczny (h. wtrna)

Fibrynoliza

cel: ograniczenie narastania czopu hemostatycznego rozuszczanie fibryny g. enzym: plazmina powstajaca z plazminogenu

Fibrynoliza

Gwne elementy hemostazy:* ciana naczy krwiononych* pytki krwi* ukad krzepnicia* ukad fibrynolizy

uk.krzepnicia uk. hemostazy

ciana naczy krwiononych warstwa pordbonkowa aktywacja pytek substancje wydzielane z kom. rdbonka przeciwzakrzepowe prozakrzepowe PAI-1, cz. vW, PAF rdbonkek pokryty glikokaliksem

Gwne elementy hemostazy:* ciana naczy krwiononych* pytki krwi* ukad krzepnicia* ukad fibrynolizy

Pytki krwibezjdrzaste elementy morfotyczne krwipowstaj w szpiku w procesie trombopoezy z megakariocytw przy udziale trombopoetyny, Il-3, 11czas przeycia pytek 8-12 dni (rozpad w uk. s- ledziony i wtroby)

wartoci prawidowe PLT PLT = 150 400 x 103/ul (x 109/l)

poziom hemostatyczny pytek (najmniejsza liczba pytek warunkujca czynno hemostatyczn pytek) PLT = 35-40 x 103/ul

poziom zagraajcy yciu PLT poniej 10 x 103/ul maopytkowo PLT poniej 100 x 103/ul nadpytkowo PLT powyej 600 x 103/ul

biaka adhezyjne - fibrynogen fibronektyna czynnik V trombospondyna PF4 mitogeny PDGF PAI-1 biako S ADP, ATP Ca2+, Mg2+, serotonina histamina fosfoinozytoleBudowa pytki krwiudzia w h. pierwotnej, wtrnej fosfolipidy PF 3

Receptory pytkoweGPIIb/IIIa fibrynogenGPIa/IIa - kolagenGPIb/IX/V czynnik vWF

aktywacja:Udzia pytek w hemostazie pierwotnejaktywacja:

Udzia pytek w hemostazie pierwotnej1) Adhezjazalena od warunkw przepywu krwi w naczyniu oraz od obecnoci na powierzchni pytek specyficznych receptorw glikoproteinowych

Udzia pytek w hemostazie pierwotnej1) AdhezjaGPIa/IIa kolagenGPIVGPIb/V/IX czynnik vWF

Udzia pytek w hemostazie pierwotnej2) AktywacjaKw. acetylosalicylowy- lecznie ch. wiecowej,- zabobieganie udarom mzgu

Udzia pytek w hemostazie pierwotnej2) Aktywacja: zmiana ksztatu pytek

- mikrotubule, mikrofilament - udostpnienie fosfolipidw (PF3) - zmiany ekspresji receptorw

Udzia pytek w hemostazie pierwotnej2) Aktywacja: reakcja uwalniania (degranulacja)

Udzia pytek w hemostazie pierwotnej3) Agregacjaczenie pytek za pomoc biaek adhezyjnych, g. fibrynogenu (GP IIb/IIIa)

Gwne elementy hemostazy:* ciana naczy krwiononych* pytki krwi* ukad krzepnicia* ukad fibrynolizy

Uk. krzepnicia* sprzony ukad czynnikw generujcy trombin, ktra przeksztaca fibrnogen w fibryn (hemostaza wtrna)

* Osoczowe czynniki krzepnicia:Synteza genetycznie uwarunkowana, geny kodujce syntez wikszoci czynnikw zlokalizowane s na chromosomach autosomalnych, z wyjtkiem genw kodujcych cz. VIII i IX w chromosomie pciowym X

Osoczowe czynniki krzepniciaZymogeny proteaz serynowych

Czynnik XII Czynnik XI Czynnik IX Czynnik VII Czynnik X Czynnik IIKofaktory Czynnik VIII Czynnik V Czynnik tkankowy TF (cz. III)

Czynnik I = fibrynogenCzynnik XIII = transglutaminaza

1. CZYNNIKI KONTAKTU

2. CZYNNIKI ZESPOU PROTROMBINY

3. CZYNNIKI WRALIWE NA TROMBIN

OSOCZOWE CZYNNIKI KRZEPNICIA KRWI

1. CZYNNIKI KONTAKTU

Biaka produkowane w wtrobie, niezbdne do aktywacji krzepnicia w kontakcie z ujemnie naadowanymi powierzchniami: wkna kolagenu, kaolin,szko

Czynnik XII = cz. kontaktu = cz. HagemanaPrekalikreina = Kalikreinogen = cz. Fletschera proenzym kalikreiny, - aktywator cz. XII i plazminogenuWielkoczsteczkowy kininogen = cz. Fitzgeralda = HMWK kofaktor aktywacji cz. XII, XI i kalikreinogenuCzynnik XI = cz. Rosenthala = cz. przeciwhemofilowy- C

2. CZYNNIKI ZESPOU PROTROMBINY Synteza w hepatocytach przy udziale witaminy K jako kofaktora. Czynnik X = cz. Stuarta-Prowera Czynnik IX = cz. Christmasa = cz. przeciwhemofilowy -B Czynnik VII = Prokonwertyna = cz. stabilny Czynnik II = protrombina

Synteza w hepatocytach. Czynniki V i VIII s najbardziej labilnymi cz. i szybko ulegaj degradacji w prbce krwi przechowywanej w temp. pokojowej lub w podgrzanym osoczu. CCzynnik XIII = czynnik stabilizujcy fibryn, transglutaminaza osoczowa Czynnik VIII = czynnik przeciwhemofilowy A, globulina antyhemofilowa Czynnik V = proakceleryna Czynnik I = fibrynogen

3. CZYNNIKI WRALIWE NA TROMBIN

Dodatkowe czynniki: Czynnik III = tromboplastyna tkankowa = czynnik tkankowy (TF) - biako integralne bon komrkowych m.in. fibroblastw, monocytw, makrofagw, rec. dla cz. VIIa Czynnik IV - jony Ca2+ Cz.vWillebranda wyst. w osoczu i w pytkach krwi, uatwia adhezj pytek; tworzc kompleks z cz. VIII, chroni go przed proteolityczn degradacj przez APC FL- Fosfolipidy bon komrkowych pytek fosfatydyloseryna

Zespoy enzymatyczne ukadu krzepniciaZawieraj:- kofaktor zakotwiczony w b. kom.- migrujce w osoczu, zalene od wit. K proteazy serynoweCzynnik tkankowy, VII VIIaCa2+ IXaVIIIaCa2+PF3XaVaCa2+PF3zesp cz. tkankowegotenazaprotrombinazaNieczynne formy zymogenw przyaczaj si do kompleksw, s aktywowane, przemieszczaj si midzy kompleksami przeniesienie sygnau aktywacji

* ukad kaskadowy*dodatkowo sprzenia zwrotne i alternatywne cieki generacji trombiny

Dwa szlaki aktywacji uk. krzepniciazewntrz-pochodny

(uszkodzenie tkanki)wewntrz-pochodny

(ujemnie naadowana powierzchnia)

Dwa szlaki aktywacji uk. krzepnicia* tworzenie kompleksw TF i VIIa uwaa si za kluczowy etap procesu krzepnicia in vivo(szlak zewnatrzpochodny)

* fizjologiczne znaczenie wstpnych etapw szlaku wewntzpochodnego ? rola w fibrnolizie

TFPI

Szlaki zewnatrz- i wewnatrzpochodny nie s niezalene* aktywacja cz. IX (szlak wewntrzpoch.) przez kompleks TF i cz. VIIa (szlak zewntrzpoch.)

uszkodzenie tkanki

Aktywacja protrombiny* na powierzchni aktywowanych pytek* wymaga kompleksu protrombinazowego - pytkowe anionowe fosfolipidy (fosfatydyloseryna), - Ca++- cz. Va (kofaktor)- cz. Xa- protrombina

Aktywacja protrombiny PROTROMBINAFORMA POREDNIA 2TROMBINAFRAG. 1, 2XaXaa.Aa.BTFORMA POREDNIA 1FRAG. 1markery generacji trombiny

Tworzenie fibryny

Fibrynogen (czynnik I)* dimer, sytetyzowany w wtrobie* monomer zbudowany z trzech rnych acuchw: A, B, * forma rozpuszczalna* prawidowe stenie 2-3,5 g/l

ABBAABBA

Tworzenie fibrynyABBA2 FpA 2 FpBmonomer fibrynytrombina (IIa) usunicie fibrynopeptydw odsonicie miejsc wizania monomerw fibrynyFp i monomery fibryny diagnostyka aktywacji uk. krzepnicia

Monomery fibrynyrozpuszczalnepolimeryfibrynyTworzenie fibryny

Wizanie czsteczek fibrynyMoseson MW, J Lab Clin Med, 1990

Tworzenie skrzepliny

Transglutaminaza (cz. XIII) * tiolo-cysteinowa transglutaminaza * obecna w pytkach krwi, megakariocytach i monocytach * zymogen jest konwertowany do postaci aktywnej przy udziale trombiny * odpowiada za tworzenie kowalencyjnych wiza poprzecznych pomidzy acuchami ssiadujcych oligomerw fibryny

Wizania krzyowe fibrynySKRZEPLINA Moseson MW, J Lab Clin Med, 1990

Stabilizowana fibryna powizana wizaniami krzyowymi (nie podlegajcymi lizie przez plazmin)Skrzeplina

Gwne elementy hemostazy:* ciana naczy krwiononych* pytki krwi* ukad krzepnicia* ukad fibrynolizy

FibrynolizaMoseson MW, J Lab Clin Med, 1990

Plazmina* proteaza serynowa* w osoczu w fomie nieaktywnej plazminogen* powstaje pod wpywem aktywatorw plaminogenu* fizjologicznie we krwi inaktywowana przez 2-antyplazmin* plazminogen aczy si z fibrynogenem i fibryn waczony do skrzepu powstajca plazmina chroniona przed dziaaniem 2-antyplazminy

Aktywatory plazminogenu* tkankowy aktywator plazminogenu (t-PA)- uwalniany ze srdbonka pod wpywem uszkodzenia tkanki- rozszczepia plaminogen po zwizaniu z fibryn (w obrbie skrzepu)- Alteplaza leczenie udaru niedokrwiennego, zwenia ttnic obwodowych, zatorowoci pucnej.* urokinaza (u-PA) - wywarzana przez monocyty, makrofagi, kom. rdbonka* streptokinaza - wytwazany przez bakterie- aktywuje zarwno plazminogen w osoczu, jak i zw. w skrzepie- powszechnie wykorzystywana w leczeniu zakrzepicy naczy wiecowych

Aktywacja fibrynolizySK: Streptokinaza

profibrynolityczna aktywno czynnikw kontaktu

?

cz. krzepniecia (XIII, V, VIII)cz. vWglikoproteiny pytkoweDziaanie plazminy

PRODUKTY DEGRADACJI FIBRYNYD-DIMEREfragmenty zawierajce D-DIMER Moseson MW, J Lab Clin Med, 1990fibryna

DIC /Martine Migaud-Fressart 1998PRODUKTY DEGRADACJI FIBRYNY

* MARKERY KRZEPNICIA ZACHODZCEGO IN VIVO

OBECNO D-DIMERW W OSOCZU WIADCZY ORWNOCZESNEJ AKTYWACJI KRZEPNICIA KRWI I FIBRYNOLIZYD-DIMERY

stabilizowana fibryna 2 fragmenty D poczone wiz. krzyowym przez cz.XIII 1 fragment E tzw. D- dimery

CHOROBA ZAKRZEPOWO-ZATOROWAZESP WYKRZEPIANIA WEWNTRZNACZYNIOWEGONOWOTWORYZAKAENIACHOROBA WIECOWA I ZAWA SERCAREUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWWURAZY I OPERACJEPOSOCZNICACIAOSOBY STARSZED-dimery

D-DIMER W OSOCZU TO NAJBARDZIEJ PRZYDATNY MARKER LABORATORYJNYDO BADA PRZESIEWOWYCH U OSB Z PODEJRZENIEM ZAKRZEPICY YLNEJ LUB ZATOROWOCI PUCNEJSZCZEGLNIE W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LUB W IZBIE PRZYJ

FibrynogenFDP-XFDP-DFDP-YFDP-EFDP-DPRODUKTY DEGRADACJI FIBRYNOGENU (FDP)

Fibrynogen 2 monomeryczne fragmenty D tzw. FDP 1 dimeryczny fragment E

plazmina

Funkcje FDP hamuje trombin blokuje czynnik tkankowy hamuje funkcj pytek (adhezj, agregacj, r. uwalniania)

FDP

DIC z hiperfibrynolizPierwotna hiperfibrynoliza ! (po zabiegach na narzdach z t-PA (puca, macica, stercze))Zakrzepica y gbokichBiaaczki, nowotwory zoliweZawa m. sercowegoZator ttnicy pucnejLeczenie np. Streptokinaz

(wynik oznaczenia FDP obejmuje cznie produkty degradacji fibrynogenu i fibryny)

F XII, PKKScuPADcuPAplazminogen2-AP,2-MGPAI-1,PAI-2C1-INHRegulacja fibrynolizy?plazminaPAI: Inhibitor Aktywatora PlazminogenuC1-inh:C1 inhibitorHRGP:Histidin Rich GlycoProtein2AP: 2 antyplasmina2MG: 2 makroglobulina

czynniki krzepnicia fosfolipidy Ca ++ AT biako Cbiako S+_tPAuPAPAI-1antyplazmina+_fibrynolizaplazminaFIBRYNADynamiczna rwnowagakrzepnicietrombina

Uk. antykoagulacyjny* mechanizmy w obrbie zwyczajowo wyodrbnianych elementw hemostazy

- ciana naczy krwiononych,- uk. fibrynolityczny,- osoczowe inhibitory uk. krzepnicia

Osoczowe inhibitory uk. krzepnicia

TFPI - inhibitor zewntrzpochodnego szlaku krzepnicia

-gwny fizjologiczny inhibitor krzepniecia- uwalniany ze srbonka przez heparyn- biako wystpujce w osoczu w formie zwizanej z Lp hamuje aktywno cz. Xa w obecnoci cz. Xa wie i inaktywuje kompleks TF VII a

- synteza w wtrobie, w mniejszym stopniu w rdbonku naczy oraz w megakariocytach - naley do rodziny serpin inaktywujcych proteazy serynowe poprzez ich wizanie w kompleks stechiometryczny w stos. 1:1 - kofaktorem AT jest heparyna, ktra tworzc z ni kompleks przypiesza reakcj inaktywacji cz. krzepnicia 1000 x. AT inaktywuje : trombin cz. XIIa cz. XI a cz. IX a cz. Xa cz. VIIa ANTYTROMBINA

75 % akt. antyrombinowej osoczaPozostae g. a2-makroglobulina, a2-antytrypsyna,kofaktor heparyny II

- synteza formy nieaktywnej w wtrobie przy udziale witaminy K - aktywacja biaka C uruchamiana jest przez pojawienie si trombiny we krwi trombina wie si w kompleks z trombomodulina (pow. rdblonka) inaktywacja cz. VIII a Biako C APC + PS inaktywacja cz. V awizanie PAI (inhibitor fibrynolizy)Niedobr biaka C : DIC leczenie L-asparaginaz, doustnymi antykoagulantami BIAKO C (PC Protein C)

Biako S (PS protein S) nieaktywneParadoks trombiny

Glikoproteina zalena od witaminy KSyntetyzowana w wtrobie, komrkach srdbonka i megakariocytachWizanie wapnia jest warunkiem zmian konformacyjnych biaka S i aktywowania przez nie biaka C2 formy w osoczu: wolne(40%) ktre jest kofaktorem aktywowanego biaka C zwizane z biakiem C4b,funkcjonalnieBiako S

Inne inhibitory uk. krzepnicia Kofaktor II heparyny (HCII) - inhibitor "rezerwowy", wzmaga dziaanie AT - inaktywuje gwnie trombin Neksyna 1 - hamuje trombin, plazmin, urokinaz Aneksyna V - biako o wysokim powinowactwie do fosfolipidw, - wspzawodniczy z czynnikami krzepnicia o dostp do fosfolipidw bon komrkowych

NACZYNIOWE Czas krwawienia metod Ivy PYTKOWE Liczba pytek krwi PLT Rozmaz krwi obwodowej Badania czynnociowe: Adhezja i agregacja pytek Reakcja uwalniania Ocena zawartoci ziarnistoci pytek Czas zuycia protrombiny OSOCZOWE Czas kaolinowo-kefalinowy APTT (k-k) -czas czciowej tromboplastyny po aktywacji Czas protrombinowy PT Czas trombinowy TT Fibrynogen Poszczeglne czynniki krzepnicia: VIII, VII, XIII Krce antykoagulanty Inhibitory krzepnicia: Antytrombina Biako C, biako S FIBRYNOLIZY poziom D-dimerw, FDP BADANIA PRZESIEWOWE (PODSTAWOWE) I UZUPENIAJCE W DIAGNOSTYCE ZABURZE UKADU HEMOSTAZY

RANO, NA CZCZO ( lub lekki posiek beztuszczowy) W WARUNKACH SPOKOJU, BEZ STRESUKREW YLNA NA 3,2% CYTRYNIAN SODU (1 cz. cytrynianu - 9 cz. krwi ) BEZ STAZY lub UCISK ok. 30 sekKREW PO ODRZUCENIU PIERWSZYCH 2-3 ML

PLASTIKOWE PROBWKIBARDZO DELIKATNE MIESZANIE KRWI TU PO POBRANIU (3-4 krotne odwrcenie probwki do gry dnem - nie wolno spieni! ) NIEZWOCZNIE ODWIROWA PRBK KRWI(10 min 3 tys. obrotw/min)

BADANIA WYKONA W CIGU MAX. 2 GODZIN OD POBRANIA

ZASADY POBIERANIA KRWI DO BADA UKADU KRZEPNICIA

CZAS KRWAWIENIA

Czas od chwili uszkodzenia naczynia do samoistnego ustania krwawienia- jest jednoznaczny z czasem trwania hemostazy pierwotnej- jest miar: - czasu utworzenia czopu pytkowego - skurczu naczy - adhezji i agregacji pytek do rdbonka naczy- prba czynnociowa pytek krwi zalena czciowo od stanu naczy, nie zaley od czynnikw krzepnicia!

CZAS KRWAWIENIAWykonanie: na pasek bibuy filtaracyjnej nanosi si co 30 sekund kropl krwi a do ustania krwawieniaWynik prawidowy: 3-8 min

Nieprawidowy czas krwawieniaprawidowy czas krwawieniabibuaKrople krwi

CZAS KRWAWIENIAWYDUENIE - maopytkowo - pierwotne i wtrne defekty czynnociowe pytek krwi: 1. choroby zakane lub toksyczne (uszkodzenie ciany naczy) 2. choroby wtroby, 3. przewleka niewydolno nerek 4. biaaczki, - niedobr witaminy C - leki (kwas acetylosalicylowy i inne NLPZ)

BADANIA UKADU KRZEPNICIAPT czas protrombinowytestowanie sprawnoci szlaku aktywacji uruchomianego przez TF monitorowanie leczenia doustnymi antykoagulantami, diagnostyka chorb wtroby

APTT czas czciowej tromboplasytny po aktywacji testowanie sprawnoci szlaku aktywacji uruchamianego przez czynniki kontaktu monitorowanie leczenia heparyn wykrywanie hemofilii

TT czas trombinowytestuje sprawno przeksztacenia fibrynogenu w wknik

PT ocena zewntrzpochodnego ukadu krzepnicia

Czynnik VII

Czynnik VII a, cz. tkankowy (TF) Ca 2+ Czynnik X czynnik X a

czynnik Va, Ca 2+, FL protrombina trombina

fibrynogen fibryna

SPOSOBY WYRAANIA CZASU PROTROMBINOWEGO

tromboplastyna100 ul osocza100 ul tromboplastyny100 ul CaCl2

CZAS PROTROMBINOWYCzas (sekundy)11 13 sek12 16 sekWSKANIK PROTROMBINOWYPT prawidowy x 100 PT pacjenta80 120 %WSPCZYNNIKPROTROMBINOWY - RPT pacjentaPT prawidowy0,85 1,15INR midzynarodowywspczynnik znormalizowanyR ISIISI midzynarodowy indeks czuoci 0,9 1,25

CZAS PROTROMBINOWY- SPOSB WYRAANIA WYNIKU

procentowy wskanik czasu protrombinowego - wskanik Quicka Norma 80-120 %, u osb leczonych doustnymi antykoagulantami 35-55 %

midzynarodowy wspczynnik znormalizowany INR w celu ujednolicenia wyraania czasu protrombinowego dla potrzeb monitorowania doustnymi antykoagulantami, wprowadzono INR, ktry uwzgldnia rnice w czuoci stosowanych odczynnikw i aparatury. Norma: 0,9-1,25, osoby leczone doustnymi antykoagulantami 2-3.

TT ocena przejcia fibrynogenu w fibryn ocena drogi wsplnej

Norma TT ok. 15 sek Trombina TT zaley od: st. Fbg, trombiny, aktywnoci AT , prawidowej stabilizacji fibryny

TT Hipofibrynogenemia np. w marskoci wtroby, DIC i afibrynogenemii 0 g/l Dysfibrynogenemia Obecno inhibitorw trombiny np. leczenie heparyn Obecno inhibitorw polimeryzacji fibryny np. FDP Inne: mocznica, gammapatia monoklonalna TT Nadkrzepliwo

Glikoproteina syntetyzowana w wtrobie niezbdna w procesie krzepnicia do tworzenia czopu pytkowego (warunkuje agregacj pytek) i ostatecznego (tworzenie siatki fibrynowej) Biako ostrej fazy, ktrego st. ronie w pocztkowym okresie infekcji (wpyw na wzrost OB) niezaleny czynnik ryzyka choroby wiecowej, zawau m. sercowego, udaru mzgu (bierze udzia w transporcie chol i tworzeniu k. piankowatych, powoduje rozrost mini gadkich zw. miadycorodny) wzrost midzy 3-5 dniem w zawale, stabilizacja w cigu 20 dni im wyszy fbg, tym gorsze rokowanie w zawale Norma - 2,0 5,0 g/l 200-500 mg/dl

FIBRYNOGEN - FBG

Fibrynogen DIC pierwotna hiperfibrynolizawrodzony brak lub niedobr fbg marsko wtroby i inne uszkodzenia czynnoci wtroby ch. hematologiczne (nk aplastyczna) podczas leczenia streptokinaz

Fibrynogen hiperfibrynogenemia przemijajca: Hiperfibrynogenemia duej trwajca III trymestr ciy i okres okooporodowy nowotwory zoliwe po zabiegach operacyjnych przewleke stany zapalne zakrzepica kolagenozy urazy i ostre stany zapalne, zwaszcza zapalenie puc zesp nerczycowy zawa serc

Skrzep - powstaje za ycia poza naczyniem, a w ukadzie naczyniowym po mierci

Zakrzep (skrzeplina)- powstaje w wietle ukadu naczyniowego za ycia

*********************************************************************************************