Rok 2016 dał początek długo wyczekiwanej zmianie dotyczącej uwolnienia cen gazuziemnego oraz ustabilizował sytuację wolnej konkurencji na krajowym rynku. Liczba zmiansprzedawcybłękitnegopaliwaporazkolejnyosiągnęłarekordowąliczbęok.50tys.,tymsamym,dwukrotniezwiększającsięwstosunkudoroku2015.

Wponiższympodsumowaniuzostałyprzedstawioneorazskomentowanemerytorycznie

przezHermesEnergyGroupS.A.najważniejszewydarzeniaminionegoroku.

Rok2016możnaokreślićmianemokresuintensywnychzmiannakrajowymrynkugazuziemnego.Jedną z zapowiedzianych i długo wyczekiwanych regulacji było wprowadzenie w życie Ustawyz dnia 30 listopada 2016 r. o zmianie ustawy - Prawo energetycznewprowadzającej uwolnienie przezPrezesaUREcengazuziemnego.Aktualnie zmianą objęte są wyłącznie przedsiębiorstwa obrotu, dostarczające gaz dla odbiorcówprzemysłowych, sprzedając go na rynku hurtowym, w trybie przetargów, aukcjii zamówień publicznych. Zniesienie taryf dla sektora średnich i małych przedsiębiorstw,nastąpiwpaździerniku2017roku,adlaodbiorcówdetalicznychdopierood1stycznia2024r.

Wprowadzone nowelizacje nakładają bezwzględny obowiązek utrzymywania zapasów gazuziemnego nawszystkich uczestników rynku gazowegow Polsce orazwprowadzająmożliwość zawieraniatzw. usługi biletowej. Dodatkowe koszty, wynikające z tych zmian, zostaną najpewniej ostatecznieprzerzuconenaodbiorcówkońcowych.WedługekspertówHEG,wszystkojednakzależećbędzieodwiedzyiskuteczności sprzedawców gazu, czy pomimo dodatkowych obciążeń, będą w stanie zaproponowaćkonkurencyjnąofertęswoimklientom.

Na koniec roku 2016 liczba podmiotów posiadających koncesje na obrót paliwami gazowymi

wynosiła 197, natomiast aktywnie w obrocie gazem ziemnym uczestniczyło 127 przedsiębiorstw –stanowi to ponad dwukrotny wzrost w porównaniu z rokiem ubiegłym. Koncesję na obrót paliwamigazowymiwkrajuuzyskało25podmiotów,anaobrótzzagranicą–10firm.

PODSUMOWANIEROKU2016NARYNKUGAZUZIEMNEGOWPOLSCE

LIBERALIZACJARYNKUIZMIANYNARYNKUGAZUZIEMNEGO

ROSNĄCADYNAMIKAZMIANYSPRZEDAWCYGAZUZIEMNEGO

Liczbapodmiotówaktywnieuczestniczącychwobrociegazemziemnym2014-2016

Źródło:UrządRegulacjiEnergetyki

PrawodającemożliwośćzmianysprzedawcybłękitnegopaliwaobowiązujewPolsceodroku2011.Obecnie obejmuje onowszystkich odbiorców– hurtowych i detalicznych.Do tego czasu,według danychpodanych przez URE, na zmianę zdecydowało się łącznie ponad 78 tys. odbiorców. Tylkow minionym roku na zmianę zdecydowało się ok. 50 tys. odbiorców – co stanowi niemal dwukrotnywzrostwzględemroku2015.

LiczbazmiansprzedawcygazuziemnegowPolsce2014-2016

Źródło:UrządRegulacjiEnergetyki

*DaneHEG-prognoza

Szacunkiwolumenu sprzedażygazu ziemnegoobjętegoobecnie konkurencją rynkową took.2-3mldm3gazuziemnego(wyłączającspółkidokonujączakupówgazunawłasnepotrzeby).W roku 2016wwyniku realizacji kontraktów zawartych na Towarowej Giełdzie Energii S.A. dostarczonoponad118TWh(11mldm3)gazuziemnego.Rośnieświadomośćkonsumentów,którzyzaczynajązzainteresowaniemporównywaćofertysprzedawców.ZgodniezszacunkamiHermesEnergyGroupS.A.,wszystkowskazujenato,żeprzeznajbliższelatautrzymasiętrendrosnącyijużw2017rokunarynkugazuzanotujesięaż100tys.zmiansprzedawcy.-szacujePiotrKasprzak,członekzarządudosprawoperacyjnychwspółceHermesEnergyGroup.

Wporównaniudoroku2015spadekcengazunarynkuhurtowymwynosiłok.20%Presja na zwiększanie podaży ropy naftowej będzie coraz większa, co widać chociażby po rosnącejaktywnościwydobywczejwStanachZjednoczonych.Wefekciecenyropywnajbliższymczasieniepowinnyrosnąć, ale wręcz spadać. Sytuacja na światowych rynkach izwiększona podaż płynnego LNG ze StanówZjednoczonychtakżesprzyjaspadkomcengazuziemnego.–prognozujePiotrKasprzak.

EksperciHEGniewidząpowodów,dlaktórychodbiorcydetalicznimusielibyczekaćnauwolnieniecenaż6lat.Przedsiębiorstwamogłybyoferowaćgospodarstwomdomowymbardziejzróżnicowane,aprzeztokorzystniejszeumowypodwzględemcenowymipozacenowym.

W czerwcu 2016 roku miała miejsce pierwsza komercyjna dostawa LNG w Świnoujściu. Nowoukończony terminalmamożliwość dostarczania do polskiej sieci przesyłowej do 5mldm3 gazu rocznie.ObecnietechnicznemożliwościimportugazudoPolskizkierunkuzachodniegosąwstaniepokryćok.100%rocznego zapotrzebowania na gaz ziemny.W planach rozwoju krajowego rynku LNG pojawił się projektpływającegogazoportuFSRUwZatoceGdańskiej,będącyalternatywąwobecplanurozwojutzw.korytarzanorweskiego, w tym budowy gazociąguBaltic Pipe, którym dostarczanemogłoby być ok. 10m3 gazu zNorwegii.

Gazziemnywformieskroplonejjestobecnienajszybciejrozwijającymsięsektoremwenergetyce.ZdaniemekspertówHEG,zapotrzebowanienagaz jakosurowiecgrzewczycorazbardziej rośnie.Zdrugiejstrony, rośnie również podaż - głównie dzięki Stanom Zjednoczonym, które szykują się do uruchomieniamasowegoeksportuLNGnarynkiświatowe.– Biorąc pod uwagę przygotowania eksporterów wStanach Zjednoczonych do uruchomienia masowegoeksportu LNG na rynki światowe, zwłaszcza do Europy, rozbudowę terminali LNG wAustralii orazplanyAzerbejdżanu iIranuwtymsamymzakresie,będziemyobserwowalidużąpresjęnapodażgazuziemnego.Zwłaszcza na rynku europejskim, gdzie wciąż głównymi dostawcami są Rosja iNorwegia. Konkurencjabędziesięnasilać,acozatymidzie,cenygazupowinnyzdecydowaniespadać–mówiPiotrKasprzak.Prognozując ceny LNG w perspektywie krótko- jak i długoterminowej, należypamiętaćoindeksowaniuwartościtegosurowcadocenropynaftowejnagiełdachświatowych.

W ogłoszonej w lipcu 2016 „Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju” (tzw. „PlanMorawieckiego”), planowane jest wznowienie prac nad pozyskiwaniem gazu. Zdaniem ekspertów HEGrealna dywersyfikacja źródeł gazu ziemnego, bezpośrednio przekładająca się na poziom bezpieczeństwaenergetycznego naszego kraju nie może opierać się wyłącznie na zmianie importu surowca z kierunku

PROGNOZACENGAZU.TRENDSPADKOWYNARYNKACH

BEZPIECZEŃSTWOENERGETYCZNEKRAJU

wschodniegonapółnocny.Tematwymagabardziejkompleksowegopodejścia,wktórymnależybraćpoduwagę m.in. wielkość wolumenu oraz długość trwania kontraktów. Krótsze kontrakty na mniejszewolumeny mogłyby stanowić skuteczną alternatywę wzmacniającą poziom dywersyfikacji możliwościimportowaniagazuziemnego.

„PlanMorawieckiego”zakładarównieżbudowęwPolscehubugazowego.WedługekspertówHEG,

pracenadjegopowstaniempowinnybyćbardziejskoncentrowanenamocyeksportowychgazuziemnego,niż jego importu do Polski. Skomunikowanie rynków zagranicznych dodatnio wpłynęłoby na ożywienierynku hurtowego oraz umożliwiłoby m.in. sprzedaż nadwyżek gazu w Polsce. Ograniczanie się dopowstałegowubiegłymrokuterminalaLNGwŚwinoujściuiplanówbudowyBalticPipe,możenieprzynieśćtak znaczących korzyści w porównaniu do połączenia np. z płynnym rynkiem czeskim czy eksportem wkierunkuUkrainy,czyLitwy.

Na zwiększenie popytu na gaz ziemny mogą także przełożyć się trendy dotyczące środkówtransportu:gaz- ielektromobilność.Polskiemiastacorazbardziejprzekonująsiędoautobusówmiejskichnapędzanych gazem ziemnym. Natomiast elektromobilność w połączeniu z przejściemz wysokoemisyjnych elektrowni węglowych na rozwój elektrowni gazowych, także wpłynęłobywdużymstopniunazapotrzebowanie„błękitnegosurowca”.

Smog to słowo, które jeszcze do niedawna kojarzone było przede wszystkim z wielkimiaglomeracjami Europy zachodniej lubAzji. Tymczasemokazuje się, że jest to realne zagrożenie takżedlapolskichmiast.Wykorzystaniegazuziemnego jakopaliwagrzewczegowgospodarstwachdomowychorazjako źródła napędu silników spalinowychw samochodach, zewzględu na jego czystość i nietoksyczność,możeodegraćznaczącąrolęwzmniejszeniuproblemuzanieczyszczeniapowietrzawpolskichmiastach.– Biorąc pod uwagę politykę klimatyczną Unii Europejskiej, będziemy obserwować rosnącą presję naodchodzenie od paliw kopalnych. Energia pozyskiwana zgazu ziemnego będzie natomiast zyskiwać naznaczeniu, dlatego zużycie tego surowca ijego wykorzystanie przezkonsumentów wcelach grzewczychbędzierosnąć–prognozujePiotrKasprzak.

Reasumując,rok2016rozpocząłproceswprowadzaniaistotnychzmiannarynkugazuziemnegowPolsce, których rozwój i efekty będziemymogli obserwować w ciągu najbliższych latach. Pozostawia onjednakpoczuciepewnegoniedosytuspowodowanegopowolnymtempemtychzmian.Mamynadzieję, żerok2017przyniesiezesobąkonkretnedecyzjedotycząceobecnychjakiplanowanychinwestycji,mającychnaceludywersyfikacjęźródełgazuorazumocnieniekonkurencjiwolnorynkowej.

ROZWÓJRYNKUGAZUWPOLSCE

ZAKOŃCZENIE

Źródła:

1. http://bip.ure.gov.pl/bip/form/6,Rejestr-przedsiebiorstw-energetycznych-posiadajacych-koncesje-inna-niz-w-zakresi.html

2. https://www.ure.gov.pl/pl/wskazniki-dane-i-anali/hurtowy-rynek-gazu-zie/5243,Hurtowy-rynek-gazu-ziemnego-monitoring.html

3. https://www.ure.gov.pl/pl/rynki-energii/paliwa-gazowe/liberalizacja-rynku-ga/6917,Liczba-zmian-sprzedawcy-gazu.html

4. http://www.gaz-system.pl/terminal-lng/

Kontaktdlamediów:JoannaKulig

Rc2RaczkiewiczChenczkeConsultantse-mail:joanna.kulig@rc2.pl

Kom.:+48504126777Tel.:+48224351160