HARMONOGRAM - wtd.up.poznan.pl · Uniwersytet Młodego Odkrywcy na Wydziale Technologii Drewna ......

Strona 1 z 13

Uniwersytet Młodego Odkrywcy na Wydziale Technologii Drewna

Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu

„Tego nie wiesz o drewnie”

Projekt współfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju

HARMONOGRAM

Warsztaty

Nr zjazdu

1 2 3 4 5

Termin zjazdu (2019 r.)

15.03 29.03* 26.04* 17.05* 07.06

Warsztaty

1

Inauguracja

10:00

sala F

WTD

Gr. 1 (10:00-11:30)

Gr. 2 (12:00-13:30)

Gr. 3 (10:00-11:30)

Gr. 4 (12:00-13:30)

Gr. 5 (10:00-11:30)

Gr. 6 (12:00-13:30)

Zakończenie

Warsztaty

2

Gr. 2 (10:00-11:30)

Gr. 1 (12:00-13:30)

Gr. 4 (10:00-11:30)

Gr. 3 (12:00-13:30)

Gr. 6 (10:00-11:30)

Gr. 5 (12:00-13:30)

Warsztaty

3

Gr. 3 (10:00-11:30)

Gr. 4 (12:00-13:30)

Gr. 5 (10:00-11:30)

Gr. 6 (12:00-13:30)

Gr. 7 (10:00-11:30)

Gr. 8 (12:00-13:30)

Warsztaty

4

Gr. 4 (10:00-11:30)

Gr. 3 (12:00-13:30)

Gr. 6 (10:00-11:30)

Gr. 5 (12:00-13:30)

Gr. 8 (10:00-11:30)

Gr. 7 (12:00-13:30)

Warsztaty

5

Gr. 5 (10:00-11:30)

Gr. 6 (12:00-13:30)

Gr. 7 (10:00-11:30)

Gr. 8 (12:00-13:30)

Gr. 9 (10:00-11:30)

Gr. 10 (12:00-13:30)

Warsztaty

6

Gr. 6 (10:00-11:30)

Gr. 5 (12:00-13:30)

Gr. 8 (10:00-11:30)

Gr. 7 (12:00-13:30)

Gr. 10 (10:00-11:30)

Gr. 9 (12:00-13:30)

Warsztaty

7

Gr. 7 (10:00-11:30)

Gr. 8 (12:00-13:30)

Gr. 9 (10:00-11:30)

Gr. 10 (12:00-13:30)

Gr. 11 (10:00-11:30)

Gr. 12 (12:00-13:30)

Warsztaty

8

Gr. 8 (10:00-11:30)

Gr. 7 (12:00-13:30)

Gr. 10 (10:00-11:30)

Gr. 9 (12:00-13:30)

Gr. 12 (10:00-11:30)

Gr. 11 (12:00-13:30)

Warsztaty

9

Gr. 9 (10:00-11:30)

Gr. 10 (12:00-13:30)

Gr. 11 (10:00-11:30)

Gr. 12 (12:00-13:30)

Gr. 1 (10:00-11:30)

Gr. 2 (12:00-13:30)

Warsztaty

10

Gr. 10 (10:00-11:30)

Gr. 9 (12:00-13:30)

Gr. 12 (10:00-11:30)

Gr. 11 (12:00-13:30)

Gr. 2 (10:00-11:30)

Gr. 1 (12:00-13:30)

Warsztaty

11

Gr. 11 (10:00-11:30)

Gr. 12 (12:00-13:30)

Gr. 1 (10:00-11:30)

Gr. 2 (12:00-13:30)

Gr. 3 (10:00-11:30)

Gr. 4 (12:00-13:30)

Warsztaty

12

Gr. 12 (10:00-11:30)

Gr. 11 (12:00-13:30)

Gr. 2 (10:00-11:30)

Gr. 1 (12:00-13:30)

Gr. 4 (10:00-11:30)

Gr. 3 (12:00-13:30)

Strona 2 z 13

*Propozycja terminu – istnieje możliwość indywidualnego umówienia terminu z prowadzącym warsztaty.

WARSZTATY

Nr warsztatów

Tytuł Prowadzący Dane kontaktowe Miejsce

(adres, sala)

1 Od D do O, czyli DrewnO bez tajemnic

dr inż. Przemysław Mania

przemyslaw.mania@ up.poznan.pl tel. 785 471 143

Katedra Nauki o Drewnie, sala 217

2 Zaczarowany ołówek dr inż. Bartosz Pałubicki [email protected] tel. 61 848 74 90

Hala technologiczna nr 5 Wydziału Technologii Drewna UP w Poznaniu

3 Czym pachnie las? dr hab. inż. Bogusława Waliszewska, prof. UPP

bwaliszewska@ up.poznan.pl tel. 61 848 74 65 lub 61 848 74 52

Instytut Chemicznej Technologii Drewna (laboratorium chemiczne)

4 Jak zabezpieczyć drewno przed zniszczeniem

dr inż. Waldemar Perdoch waldemar.perdoch@ up.poznan.pl tel. 61 848 74 60

Instytutu Chemicznej Technologii Drewna (laboratorium chemiczne)

5 Słodkie drewno

dr hab. Karolina Gromadzka, dr Maciej Buśko, dr Magdalena Woźniak, mgr inż. Marta Babicka

dr Maciej Buśko: [email protected] tel. 848 78 43, lub 602 666 870

Katedra Chemii (laboratorium chemiczne)

6 Historia płonącej zapałki

mgr Sylwia Budzyńska, dr Monika Gąsecka, dr Zuzanna Magdziak, dr hab. Mirosław Mleczek

monika.gasecka@ up.poznan.pl tel. 61 8487827


7 Lepszy model w garści niż rysunek na papierze

dr inż. Julia Lange, mgr inż. Marlena Wojnowska, mgr inż. Adam Majewski

[email protected] tel. 61 848 74 75

Katedra Meblarstwa, sala 9

8 Zanieczyszczenia powietrza

dr inż. Agata Stachowiak-Wencek

[email protected] tel. 61 846 68 47


9 Czy drewno ma peHa?

dr Kinga Drzewiecka, dr hab. Izabela Ratajczak, dr Kinga Szentner, dr hab. Agnieszka Waśkiewicz

izabela.ratajczak@ up.poznan.pl tel. 61 848 78 25 lub 61 848 78 24 lub 604 174 343


10 Drzewo jako marker zanieczyszczenia środowiska

mgr Kamil Kubiaczyk, mgr inż. Anna Przybylska, dr hab. Kinga Stuper-Szablewska, dr inż. Lidia Szwajkowska-Michałek

[email protected] tel. 61 848 78 46 lub 506 265 669


11 Pali się!!! dr inż. Wojciech Grześkowiak

[email protected] tel. 61 848 74 64 tel. 603 841 881


12 Biodeterioracja drewna

dr hab. inż. Grzegorz Cofta [email protected] tel. 61 848 75 35


Szczegółowe informacje: dr hab. inż. Edward Roszyk (koordynator projektu) tel. 61 846-6140

e-mail: [email protected]

Zapisy i organizacja grup: Centrum Kształcenia Ustawicznego, Uniwersytet Przyrodniczy

Poznaniu, ul. Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań, tel. 61 848-7026,

e-mail: [email protected]

Strona 3 z 13

Informacje o wydarzeniu:

https://www.facebook.com/UMOwtdpoznan/

http://wtd.up.poznan.pl/pl/umo/opis-projektu

Opis zajęć

Zjazd 1 (15 marca 2019 r.)

Miejsce: sala wykładowa w budynku Wydziału Technologii Drewna Uniwersytetu

Przyrodniczego w Poznaniu (sala F – na 180 osób).

Przebieg zjazdu: przywitanie uczestników w murach Uniwersytetu Przyrodniczego

w Poznaniu przez Rektora UP w Poznaniu i Dziekana Wydziału Technologii Drewna oraz

koordynatora projektu. Sprawy organizacyjne, ślubowanie, rozdanie indeksów i materiałów

informacyjnych itp. Krótka charakterystyka i znaczenie leśnictwa i przemysłu drzewnego w

Polsce (lesistość kraju i racjonalne użytkowanie lasu, przemysł od tartacznictwa, przez

meblarstwo, po chemiczny przerób drewna). W przerwie (ok. 45 minut) różne atrakcje (np.

testowanie rowerów z drewna, degustacja produktów leśnych itp.). Następnie, dwa wykłady

po 45 min (z ok. 30-minutową przerwą pomiędzy nimi na drobny poczęstunek). Po części

oficjalnej dla chętnych grup wycieczka do Ogrodu Dendrologicznego UP w Poznaniu (z

przewodnikiem).

Wykład 1, prezentacja multimedialna z pokazem: „Drewno na przestrzeni dziejów

człowieka”, dr hab. Magdalena Zborowska

Zapoznanie słuchaczy – Młodych Odkrywców – z drewnianymi obiektami archeologicznymi,

ich różnorodnością, wartością i znaczeniem dla poznania rozwoju cywilizacyjnego człowieka.

Podczas wykładu zaprezentowane zostaną historyczne obiekty drewniana, które towarzyszyły

człowiekowi od początku istnienia Homo sapiens, młodzież zostanie zapoznana z cechami

drewna zabytkowego oraz sposobami jego zabezpieczania, przedstawione zostaną dziedziny

naukowe, które czerpią informacje z badań drewna o wartości historycznej, zaprezentowane

zostaną drewniane obiekty historyczne, które można określić jako naj… (najstarsze,

największe…). Po wykładzie młodzież będzie miała większą świadomość znaczenia

historycznych drewniany obiektów archeologicznych, będzie też miała poczucie ich

obecności w życiu codziennym, młodzież będzie również posiadała podstawową wiedzę na

temat cech drewna o wartości historycznej oraz jego zabezpieczania przed degradacją.

https://www.facebook.com/UMOwtdpoznan/

http://wtd.up.poznan.pl/pl/umo/opis-projektu

Strona 4 z 13

Wykład 2, prezentacja multimedialna z pokazem: „Drewniane kościoły – materialne

dziedzictwo kultury Polski”, dr inż. Ryszard Plenzler

Po zwięzłym wprowadzeniu obejmującym historię budownictwa drewnianego w Polsce oraz

ewolucję konstrukcji ścian i dachów, omówiony zostanie stan zachowania zabytkowych

budowli drewnianych w Polsce. Szczególne znaczenie dla dziedzictwa kulturowego –

zarówno materialnego, jak i niematerialnego – mają zabytkowe obiekty drewnianej

architektury sakralnej. Szczególną uwagę zwróci się na konstrukcję i stan zachowania

drewnianych kościołów katolickich, a przede wszystkim na te historyczne

kościoły, które znajdują się na terenie Wielkopolski. Zakładane efekty:

1. Zaznajomienie słuchaczy z drewnianą architekturą sakralną Polski, liczbą i stanem

zachowania drewnianych kościołów w różnych regionach kraju, ze wskazaniem

charakterystycznych różnic w ich budowie w zależności od regionu oraz stylu

architektonicznego.

2. Zwrócenie uwagi słuchaczy na zagrożenia związane z użytkowaniem tych

historycznych, zabytkowych budowli.

3. Zaznajomienie słuchaczy z niektórymi problemami naukowymi dotyczącymi

kościołów drewnianych (na przykładzie prac dyplomowych prowadzonych w

Katedrze Mechaniki i Techniki Cieplnej UPP).

4. Uwrażliwienie słuchaczy na kwestie związane z poszanowaniem kulturowego

dziedzictwa materialnego Polski i zrozumienie potrzeby dbałości o dziedzictwo.

Zjazdy 2-4 (marzec-maj 2019 r.)

Miejsce: sale dydaktyczne i laboratoria w budynkach Wydziału Technologii Drewna

Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Przebieg zjazdu: udział uczniów w warsztatach i laboratoriach (grupy max. 15-stoosobowe –

zajęcia praktyczne 1-12 po 90 minut – dodatkowo przerwy wg indywidualnych ustaleń).

Jedna grupa uczestniczy w 6 różnych zajęciach (po 2 na jednym zjeździe)

spośród następujących warsztatów:

Zajęcia praktyczne 1

Warsztaty pt.: „Od D do O, czyli DrewnO bez tajemnic”

Miejsce: sala 217 – Katedra Nauki o Drewnie

Prowadzący: dr inż. Przemysław Mania (+ 1 osoba techniczna)

Opis zajęć: Słuchacze poznają makroskopową i mikroskopową budowę drewna. Uczestnicy

warsztatów dowiedzą się z jakich komórek zbudowane jest drewno i jak wyglądają one pod

mikroskopem. Sami przygotują swoje pierwsze preparaty mikroskopowe i dowiedzą się co

należy zrobić by zaobserwować pojedyncze komórki drewna. Uczestnicy kursu poznają

najcięższe i najlżejsze użytkowe drewno na świecie. Poznają również sposób na szybkie

oznaczenie gęstości drewna metodą częściowego zanurzenia w wodzie. Zdolność kawałka

drewna do pływania uwarunkowana jest siłami wyporności i jest liczbowo równa różnicy

pomiędzy gęstością drewna a gęstością wody. Młodzi „studenci” poznają instrumenty z

Strona 5 z 13

drewna, które usłyszeć i zobaczyć można m.in. w orkiestrze symfonicznej. Będą mogli

zobaczyć z jakich części składają się skrzypce lub gitara. Dowiedzą się jak powstaje dźwięk

w tych instrumentach. Sprawdzą też jak wygląda dusza skrzypiec. Podczas warsztatów

uczniowie poznają strukturę drewna różnych gatunków pod mikroskopem. Dowiedzą się

które komórki odpowiedzialne są za transport wody, a które za wzmacnianie drewna.

Uczestnicy zobaczą, że drewno zbudowane jest drobnych komórek, które wyglądają i działają

jak słomki. Każdy przeprowadzi eksperyment obrazujący w jaki sposób w naczyniach drewna

dębu dochodzi do transportu wody oraz czym różni się drewno dębu europejskiego od dębu

amerykańskiego. Uczniowie dowiedzą się ponadto czym są naprężenia wilgotnościowe

drewna. Drewno wywiera znaczne ciśnienie na przeszkody ograniczające jego pęcznienie,

które zwane jest ciśnieniem pęcznienia drewna. Dowiedzą się również, że kliny z suchego

drewna, polane wodą stosowano do rozsadzania skał m.in. przy wznoszeniu piramid. Sami

przeprowadzą doświadczenie pokazujące jak kawałek drewna kruszy cegłę.


Warsztaty pt.: „Zaczarowany ołówek”

Miejsce: Hala technologiczna nr 5 Wydziału Technologii Drewna UP w Poznaniu

Prowadzący: dr inż. Bartosz Pałubicki (+ 1 osoba techniczna)

Opis zajęć: Zajęcia mają zainteresować uczniów technologią drewna, poprzez odwołanie do

przedmiotów codziennego użytku, o których budowie i sposobie wytwarzania rzadko się

myśli. W trakcie zajęć zostanie omówiona technologia produkcji drewnianych ołówków i

kredek. Zostaną zaprezentowane i krótko omówione maszyny i narzędzia niezbędne do

produkcji. Uczniowie dobiorą drewno i wkłady grafitowe oraz będą mieli możliwość

obserwacji (z zachowaniem BHP) obróbki mechanicznej drewna z symulowanymi wadami

obróbki. Po ich analizie, znalezieniu przyczyny i jej usunięciu, wyprodukowane zostaną

półfabrykaty bez wad. Następnie uczestnicy zajmą się samodzielnym składaniem i klejeniem

zestawów ołówkowych, które z kolei zostaną poddane obróbce wykończeniowej. Na koniec

zajęć każdy z słuchaczy otrzyma, naostrzy i przetestuje własny zestaw ołówków/kredek.

Zakładane efekty: Uczestnicy zajęć zdobędą podstawową wiedzę o materiałach i

technologiach wykorzystywanych przy produkcji drewnianych ołówków. Dzięki połączeniu

dobrze znanego przedmiotu z nową i zaskakującą techniką jego produkcji uczestnicy

zainteresują się technikami wytwarzania także innych znanych im przedmiotów, co zwiększy

ich świadomość techniczną, zainteresowanie oraz dociekliwość.


Warsztaty pt.: „Czym pachnie las?”

Miejsce: Instytut Chemicznej Technologii Drewna (laboratorium chemiczne)

Prowadzący: dr hab. inż. Bogusława Waliszewska, prof. UPP (+ 1 osoba techniczna)

Opis zajęć: Celem zajęć jest zapoznanie uczestników czym spowodowany jest zapach

drewna i roślin, jakie substancje eteryczne wydzielane są z roślin, w jaki sposób otrzymuje się

olejki oraz jakie są możliwości identyfikacji związków zapachowych. Treści wykładu (ok. 20

Strona 6 z 13

minut): budowa drewna i igieł ze szczególnym uwzględnieniem przewodów żywicznych,

metody wyodrębniania olejków eterycznych, związki występujące w żywicy i olejkach,

zastosowanie naturalnych olejków eterycznych. Treści ćwiczenia (70 minut): praktyczne

otrzymywanie olejków, identyfikacja olejków eterycznych wybranymi metodami

angażującymi uczestników. Efektem zajęć będzie zapoznanie młodzieży z budową i funkcją

przewodów żywicznych oraz sposobami wyodrębniania olejków z igieł. Efektem będzie

również poznanie sposobów identyfikacji związków zapachowych oraz zapoznanie młodzieży

z pracą w laboratorium, szczególnie z techniką instrumentalną, w tym chromatografią

gazowo-masową.


Warsztaty pt.: „Jak zabezpieczyć drewno przed zniszczeniem?

Miejsce: : Instytutu Chemicznej Technologii Drewna (laboratorium)

Prowadzący: dr inż. Waldemar Perdoch (+ 1 osoba techniczna)

Opis zajęć:: W ramach zajęć uczestnicy dowiedzą się, czy należy zabezpieczać drewno,

przed czym należy zabezpieczać drewno oraz w jaki sposób to zrobić. Treści zajęć będą

połączeniem wiedzy na pograniczu biologii oraz chemii. W zakresie wykładu

wprowadzającego (20 minut) przedstawione zostaną informacje dotyczącego tego, jak

przygotować podstawowe preparaty ochrony drewna, a w ramach ćwiczeń (70 minut) zostaną

one wykonane przez uczestników kursu.


Warsztaty pt.: „Słodkie drewno”

Miejsce: Katedra Chemii (laboratorium chemiczne)

Prowadzący: dr hab. Karolina Gromadzka, dr Maciej Buśko, dr Magdalena Woźniak,

mgr inż. Marta Babicka

Opis zajęć: Drewno składa się głównie z celulozy, hemicelulozy oraz ligniny. Zawartość

celulozy w drewnie wynosi od 45-50%. Jest ona głównym budulcem ścian komórkowych

drewna. Celuloza, naturalny polimer, zbudowana jest z cząsteczek cukru – glukozy.

Większości z nas cukier kojarzy się z białymi kryształkami w cukiernicy, licznymi

słodyczami czy dodatkiem do napojów. Rzadko kiedy zastanawiamy się, że cukry są

składnikami żywych organizmów i biorą udział w podstawowych funkcjach życiowych.

Hydroliza kwasowa prowadzi to reakcji rozkładu drewna do cukrów. Młodzi ludzie nie zdają

sobie sprawy z tego, że taki proces często jest wykorzystywany w przemyśle, np. do

otrzymywania papieru. Dlatego też warto aby młodzi naukowcy samodzielnie przekonali się,

że „drewno jest też słodkie”. W czasie warsztatów uczestnicy zapoznają się z pracą w

laboratorium, technikami ekstrakcji cukrów z drewna, ich hydrolizy oraz reakcjami

analitycznymi pozwalającymi na wykrycie cukrów. W wyniku przeprowadzonych reakcji

uzyskają m.in lustro srebrowe świadczące o obecności cukrów w drewnie. Podczas zajęć

obserwacje i wnioski będą uzupełnianie przez laborantów w przygotowanych protokołach.

Strona 7 z 13


Warsztaty pt.: „Historia płonącej zapałki”


Prowadzący: mgr Sylwia Budzyńska, dr Monika Gąsecka, dr Zuzanna Magdziak, dr

hab. Mirosław Mleczek

Opis zajęć: Ćwiczenia laboratoryjne poświęcone będą historii zapałki, począwszy od jej

wynalezienia w Chinach aż po dzień dzisiejszy. Zmiany w składzie pierwiastkowym

substancji, którą nasączana była główka zapałki oraz masa ułatwiająca zapłon, były

szczególnie widoczne w XIX wieku. Kolejne koncepcje opisane w historii, przedstawione

zostaną na kartach pracy przekazanych uczniom, a te pozwolą im na lepsze zobrazowanie

zmian w podejściu do zapałki, poprzez wykonanie analizy wybranych kationów i anionów.

Wyniki analizy wybranych kationów i anionów pozwolą uczniom na dopasowanie składu

substancji zapałki do konkretnego wydarzenia w jej dziejach. Zakładane efekty: Uczniowie

zapoznają się z historią niepozornego patyczka drewna, kryjącego w sobie główną potrzebę

ludzkości – ogień. Poznając zmiany w podejściu do składu chemicznego główki zapałki,

uczniowie poznają nie tylko historię, lecz także zalety i wady poszczególnych koncepcji.

Badając skład chemiczny mas, którymi nasączone zostaną drewniane patyczki, będą oni

mogli zobaczyć, jak wyglądały tworzone w Chinach zapałki i jak ich skład chemiczny

ewaluował w wieku XIX. Uczniowie poznają reakcje pozwalające na wykrycie kationów i

anionów tworzących właśnie te sole, które stosowane były przy produkcji zapałek, dzięki

czemu będą oni w stanie przyporządkować konkretne wyniki do danego typu zapałek i

osadzić je w konkretnych ramach czasowych.


Warsztaty projektowe pt.: „Lepszy model w garści niż rysunek na papierze”

Miejsce: Katedra Meblarstwa, sala 9

Prowadzący: dr inż. Julia Lange, mgr inż. Marlena Wojnowska, mgr inż. Adam

Majewski

Opis zajęć: Młodzi naukowcy poznają techniki modelowania mebli, z wykorzystaniem m. in.

materiałów ekologicznych oraz narzędzi do przestrzennego modelowania.

Zajęcia o charakterze warsztatów pobudzą kreatywność, zdolności manualne oraz wyobraźnię

przestrzenną. Wzmocnią umiejętności pracy zespołowej oraz zainspirują do poszukiwania

niestandardowych rozwiązań. Ponadto podczas warsztatów zaprezentowane będą nowoczesne

techniki tworzenia modeli przestrzennych.


Warsztaty pt.: „Zanieczyszczenia powietrza”

Miejsce: Instytut Chemicznej Technologii Drewna (laboratorium chemiczne)

Strona 8 z 13

Prowadzący: dr inż. Agata Stachowiak-Wencek (+ 1 osoba techniczna)

Opis zajęć: W ramach wykładu wprowadzającego (20 minut): zapoznanie z rodzajem

różnych zanieczyszczeń środowiska, w szczególności lotnymi związkami organicznymi i

konsekwencjami zdrowotnymi powodowanymi przez te zanieczyszczenia. Ćwiczenia

laboratoryjne (70 minut): Badanie stężenia lotnych związków organicznych w powietrzu.

Lotne składniki organiczne emitowane z badanych powierzchni analizowane będą metodą

chromatografii gazowej w połączeniu z spektrometrią mas. Ze wzglądu na niskie, a nawet

bardzo niskie stężenia związków obecnych w powietrzu, konieczne jest stosowanie

odpowiednich technik pobierania próbek umożliwiających ich wzbogacanie.

Najczęściej praktykowaną techniką jest adsorpcja na powierzchni sorbentu stałego. Polega

ona na przepuszczeniu określonej objętości powietrza przez medium adsorpcyjne. Analizy

zaadsorbowane na złożu sorbentu stałego uwalniane są następnie w termicznym desorberze,

sprzężonym z chromatografem gazowym. Efekty kształcenia: uzyskanie podstawowej wiedzy

o zanieczyszczeniu środowiska i zapoznanie się z techniką chromatografii gazowej sprzężonej

z spektrometrią mas.


Warsztaty pt.: „Czy drewno ma peHa?”


Prowadzący: dr Kinga Drzewiecka, dr hab. Izabela Ratajczak, dr Kinga Szentner, dr

hab. Agnieszka Waśkiewicz

Opis zajęć: Materiał badawczy będą stanowiły różne gatunki drewna (sosna, dąb, buk, olcha,

brzoza i in.) o zróżnicowanym wieku i pochodzeniu, poddane i nie poddane impregnacji.

Przebieg doświadczeń: Doświadczenia będą przebiegały w kilku etapach:

1) przygotowanie wodnych ekstraktów próbek drewna przy użyciu wielostanowiskowych

mieszadeł magnetycznych,

2) przesączenie ekstraktów z wykorzystaniem samodzielnie przygotowanych zestawów

do sączenia, w celu uzyskania gotowych wyciągów wodnych do dalszych analiz,

3) zbadanie kwasowości wodnych ekstraktów za pomocą:

papierków wskaźnikowych,

barwnych indykatorów,

potencjometrycznie,

alkacymetrycznie,

4) zapisanie wyników w karcie pracy i wspólne wyciągnięcie wniosków z

przeprowadzonych doświadczeń.

Cel: Zapoznanie Uczniów z różnymi technikami pomiaru pH. Wykorzystanie uzyskanych

wyników do oceny odporności drewna na niekorzystne czynniki środowiskowe. Wykazanie

celowości wykorzystania nowoczesnych ekologicznych preparatów do ochrony drewna.

Zakładane efekty: Wiedza: Uczeń ma wiedzę w zakresie sposobów badania odczynu

roztworów, precyzji pomiaru i możliwości wykorzystania. Umiejętność: samodzielnie

przygotowuje stanowisko badawcze; samodzielnie wykonuje proste pomiary; posiada

umiejętność wnikliwej obserwacji i formułowania wniosków. Kompetencje społeczne: potrafi

pracować w małych grupach laboratoryjnych pod kierunkiem opiekuna naukowego; ma

Strona 9 z 13

świadomość znaczenia wykonanych doświadczeń w kontekście ekologicznych metod ochrony

drewna.


Warsztaty pt.: „Drzewo jako marker zanieczyszczenia środowiska”


Prowadzący: mgr Kamil Kubiaczyk, mgr inż. Anna Przybylska, dr hab. Kinga Stuper-

Szablewska, dr inż. Lidia Szwajkowska-Michałek

Opis zajęć: Celem doświadczenia jest zbadanie działania kwasu siarkowego(VI) na

zawartość chlorofilu w zielonych częściach drzewa (liście, igły). Zostanie przeprowadzone

doświadczenie modelowe, pozwalające w przyspieszonym tempie zaobserwować działanie

kwaśnych deszczy na rośliny. Wykonanie: w eksykatorze z kwasem 24 godziny wcześniej

umieszczone zostaną liście zielone, a w drugim igły. Do porównania pozostawione będą

próby kontrolne liści i igieł. Uczniowie obserwują co stało się z liśćmi i igłami znajdującymi

się atmosferze kwasu. Obserwacje zapisują w specjalnie przygotowanej tabeli.

Chromatografia jest jedną z najpowszechniejszych metod rozdziału, a w konsekwencji

identyfikacji jakościowej i ilościowej związków chemicznych. Zastosowanie chromatografii

cienkowarstwowej jako szybkiego testu, który pozwoli w sposób obrazowy przedstawić

ilościowe zmiany zawartości badanego wskaźnika degradacji liści i igieł drzew jakim jest

chlorofil, podczas działania kwaśnych deszczy. Do oznaczania chromatograficznego

chlorofilu uczniowie pobierają po 2 gramy liści i igieł zarówno kontrolnych jak i poddanych

działaniu kwasu. Rozcierają je w moździerzu z 3-5 ml alkoholu etylowego. Uzyskaną

mieszaninę sączą pod próżnią. Uzyskany przesącz nanoszą na pyłki chromatograficzne:

standard chloroflilu a i b, próbkę kontrolną i eksperymentalną obok siebie, celem porównania

ilościowego i jakościowego zawartości chlorofilu a i b. Rozwijają chromatogram w

komorach. Fazę rozwijającą stanowi mieszanina rozpuszczalników. Po wysuszeniu dokonują

obserwacji. Obliczają Rf dla każdej zidentyfikowanej substancji. Wyniki zapisują w

powyższej tabeli. Zaproponowane doświadczenie ma na celu poszerzyć interdyscyplinarną

wiedze z zakresu chemii i biologii w kontekście problemów ekologicznych związanych z

drzewnictwem. Zastosowanie szeregu metod laboratoryjnych, eksperymentalnych oraz

analitycznych wzbogaci wiedzę uczniów i rozbudzi ich ciekawość na mniej poznane przez

nich zagadnienia chemiczne, takie jak zastosowanie chemii w innych naukach

przyrodniczych. Przeprowadzone doświadczenie stanie się podstawą do przeprowadzenia

analogicznych doświadczeń na innych roślinach we własnym zakresie. Dzięki zastosowaniu

pracy w zespołach uczeń potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne

role.


Warsztaty pt.: „Pali się!!!”

Miejsce: Instytutu Chemicznej Technologii Drewna

Prowadzący: dr inż. Wojciech Grześkowiak (+ 1 osoba techniczna)

Strona 10 z 13

Opis zajęć: Ochrona przeciwogniowa drewna i materiałów drewnopochodnych – cele,

zadania, przepisy prawne. Proces palenia się drewna. Zależności między palnością drewna a

jego właściwościami technicznymi. Środki ogniochronne – teorie działania, składniki i grupy

preparatów. Metody stosowania środków przeciwogniowych. Metody badania palności

drewna i materiałów drewnopochodnych.

Zakładane efekty: w ramach treści wykładowych (20 minut) i ćwiczeniowych (70 minut)

uczestnicy dowiedzą się i zobaczą jak pali się drewno i materiały drzewne, jak je chronić

przed ogniem, oraz poznają niektóre metody badania palności drewna i innych materiałów.


Warsztaty pt.: „Biodeterioracja drewna”

Miejsce: Instytutu Chemicznej Technologii Drewna (laboratorium, ew. możliwość

przeprowadzenia warsztatów na terenie szkoły)

Prowadzący: dr hab. inż. Grzegorz Cofta (+ 1 osoba techniczna)

Opis zajęć: Uczniowie zapoznają się z procesem biodeterioracji drewna i obiegiem jego

w przyrodzie. oraz z organizmami odpowiedzialnymi za zjawisko biodeterioracji. Zakładane

efekty: w ramach treści wykładowych (20 minut) i ćwiczeniowych (70 minut) przekazana

będzie podstawowa wiedza jak chronić lub wspomagać ochronę materiałów drzewnych przed

biodeterioracją. Uczniowie poznają sposoby określania stopnia degradacji drewna.

Zjazd 5 (7 czerwca 2019 r.)

Miejsce: Ośrodek Edukacji Leśnej „Łysy Młyn” k. Biedruska (lub inny podobny ośrodek w

okolicy Poznania)

Przebieg zjazdu: Wykład z pokazem na zakończenie (45 min), leśna ścieżka edukacyjna, a

następnie: podsumowanie przez koordynatora projektu, wręczenie uczniom przez Rektora UP

w Poznaniu i Dziekana Wydziału Technologii Drewna dyplomów ukończenia Uniwersytetu

Młodego Odkrywcy oraz upominków (związanych z drzewnictwem), poczęstunek na łonie

natury, konkursy, gry i zabawy edukacyjne.

Wykład i prezentacja przygotowana przez Gospodarzy obiektu – Ośrodek Edukacji

Leśnej „Łysy Młyn”.

Strona 11 z 13

1. Uzasadnienie realizacji projektu

Podstawowym powodem podjęcia się niniejszego projektu jest konieczność krzewienia

wśród młodych pokoleń wiedzy o współczesnym drzewnictwie. Ten ciągle mało promowany

sektor stanowi bowiem poważny udział w krajowej, europejskiej, a także światowej

gospodarce. Istnieje pilna potrzeba inspirowania Uczniów, którzy w najbliższej przyszłości

będą podejmowali decyzje o swojej ścieżce zawodowej, szeroko rozumianym drzewnictwem.

Projekt zakłada przekazanie przede wszystkim informacji, że szeroko rozumiany współczesny

przemysł drzewny, w tym również meblarstwo, jest proekologiczny i nastawiony na

innowacje. Powinno to w konsekwencji w najbliższych latach poprawić sytuację na rynku

pracy, gdzie coraz częściej pojawiają się bardzo korzystne oferty dla absolwentów szkół

drzewnych każdego stopnia kształcenia, a brakuje wyraźnie osób o wymaganych

kwalifikacjach. Wydział Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu

dysponuje niewątpliwie odpowiednimi fachowcami, którzy mają prowadzić zajęcia w ramach

niniejszego projektu, posiadającymi najświeższą wiedzę i umiejętności, a także bogatym

zapleczem dydaktycznym (infrastruktura: dobrze wyposażone, nowoczesne sale wykładowe,

warsztatowe, laboratoria, najnowszy sprzęt laboratoryjny, aparaturę, obrabiarki i narzędzia).

Na Wydziale z dużym sukcesem przeprowadzono pierwszą edycję Uniwersytetu Młodego

Odkrywcy w ramach projektu MNiSW (2017 rok)1. Z tego względu Wydział jest w pełni

przygotowany do realizacji tego projektu. Zaplanowane zajęcia będą bardzo dobrą okazją do

zainteresowania młodzieży branżą drzewną. Projekt ten doskonale wpisuje się w misję

Wydziału, którą jest kształcenie kadr na potrzeby przemysłu drzewnego.

Ponadto udział uczniów w zaplanowanych zajęciach znacznie rozszerzy ich horyzonty

myślowe, zachęci do twórczego myślenia (np. zaplanowane warsztaty projektowe), pobudzi

społeczny rozwój, zdolność integracji (zajęcia w małych grupach – laboratorium chemiczne),

a także kulturę innowacyjności (nowoczesne rozwiązania w drzewnictwie, które zobaczą

uczniowie, ale które należy ciągle jeszcze udoskonalać). Pozytywna ocena niniejszego

projektu da szansę uczniom na zapoznanie się ze środowiskiem Uniwersytetu Przyrodniczego

w Poznaniu, jako miejscem naukowego oglądu rzeczywistości, która ich otacza. Dodatkowo

projekt będzie służył pogłębieniu integracji lokalnej społeczności (Poznań i okolice, w tym

tereny wiejskie) z Uniwersytetem Przyrodniczym i współpracy Wydziału Technologii

Drewna z różnymi szkołami przez organizowanie i prowadzenie pozaszkolnych zajęć

edukacyjnych o ważnej funkcji społecznej.

Wydział, w tym wszystkie osoby prowadzące zajęcia w ramach niniejszego projektu,

posiada bogate doświadczenie w prowadzeniu zajęć pozaszkolnych dla przedszkolaków,

uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych. W większości są to

osoby, prowadzące zajęcia w ramach pierwszej edycji Uniwersytetu Młodego Odkrywcy na

Wydziale Technologii Drewna UP w Poznaniu

1 Numer umowy: 0048/UMO/2017/30.

Strona 12 z 13

2. Informacja o osobach, o których mowa w części I pkt 2 ppkt 4 ogłoszenia,

zaangażowanych w realizację projektu, w tym o ich kwalifikacjach merytorycznych

oraz doświadczeniach w zakresie popularyzacji nauki, z uwzględnieniem działań

skierowanych do dzieci i młodzieży w wieku od 6 do 16 lat.

Wszystkie osoby uwzględnione w niniejszym projekcie posiadają doskonałe kwalifikacje

merytoryczne w zakresie zaplanowanych zajęć, a także bogate doświadczenie w popularyzacji

nauki wśród dzieci i młodzieży. Uczniom w odkrywaniu, analizowaniu i tworzeniu

towarzyszyć więc będą najwyższej klasy specjaliści, by dzielić się z nimi swoim

doświadczeniem i pasją.

Powyższe dotyczy również obsługi technicznej warsztatów. Pomoc tych osób jest

niezbędna w celu sprawnego i bezpiecznego przeprowadzenia zajęć (pomoc Uczniom

w obsłudze mikroskopów, aparatury, w przeprowadzaniu zaplanowanych eksperymentów,

nadzór nad bezpieczeństwem – szczególnie przy używaniu substancji chemicznych, narzędzi

do obróbki drewna, a także podczas przemieszczania się grup po terenie Uniwersytetu).

Pracownicy Wydziału są od wielu lat czynnie zaangażowani w prowadzenie różnych zajęć

w ramach Poznańskiego Festiwalu Nauki i Sztuki. Poznański Festiwal Nauki i Sztuki to

trzydniowe akademickie święto popularyzujące naukę i sztukę wśród społeczności Poznania i

okolic, a także gości z innych regionów kraju. Naukowcy m.in. z Wydziału Technologii

Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu poprzez laboratoria, warsztaty, pokazy

doświadczeń i inne formy ukazują corocznie świat pełen fascynujących zjawisk.

Uwzględnione w projekcie osoby brały (w większości przypadków) czynny udział w

pierwszej edycję Uniwersytetu Młodego Odkrywcy na Wydziale Technologii Drewna UP w

Poznaniu (2017 rok).

Ponadto już od 10 lat pracownicy naszego Wydziału corocznie czynnie biorą udział w

Europejskiej Nocy Naukowców. Przygotowują z tej okazji liczne warsztaty, laboratoria i

pokazy, głównie adresowane do Uczniów szkół.

Wydział stale współpracuje z różnymi szkołami w zakresie organizacji i przeprowadzania

zajęć dla Uczniów (pokazów, warsztatów, lekcji akademickich), zarówno na terenie

Wydziału, jak i w szkołach.

3. Informacja o oczekiwanych efektach realizacji projektu oraz planowanym

oddziaływaniu społecznym projektu.

W rezultacie zrealizowania niniejszego projektu powinno wzrosnąć zainteresowanie

młodzieży szkolnictwem związanym z drzewnictwem, w tym również zawodowym. Wpisuje

się to w pełni w potrzeby krajowego i europejskiego rynku pracy. Realizacja projektu pozwoli

ponadto zacieśnić współpracę Wydziału Technologii Drewna ze szkołami z Poznania i okolic.

Powinno to zaowocować w przyszłości jeszcze większym, niż dotychczas zaangażowaniem

Wydziału w upowszechnianie wiedzy o drzewnictwie, a także upowszechniania nauki, w tym

najnowszych osiągnięć pracowników Wydziału. Powinno się to przyczynić również do

wykreowania większej kultury innowacyjności wśród młodych pokoleń, propagowania

proekologicznego trybu życia, z wykorzystaniem najnowszych osiągnięć nauki, którą w

najbliższych latach m.in. ta młodzież ma kreować w naszym środowisku.

Strona 13 z 13

4. Informacja o dostępności zasobów organizacyjnych oraz infrastrukturalnych

umożliwiających realizację projektu

Wszystkie zajęcia praktyczne (laboratoryjne) zaplanowane w ramach projektu będą

odbywały się w budynkach Wydziału Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w

Poznaniu. Wszystkie zjazdy przewiduje się w piątki. W tym dniu studenci Wydziału mają

zaplanowane zajęcia terenowe, wobec czego do dyspozycji Uczniów pozostaną sale

wykładowe, ćwiczeniowe, komputerowe, laboratoria, mikroskopy, aparatura, wszelkie

materiały i sprzęt (w tym obrabiarki sterowane numerycznie) potrzebne do zajęć. Całodniowa

dostępność infrastruktury, a także uwzględnionych w projekcie osób prowadzących zajęcia,

umożliwi elastyczne dopasowanie godzin zajęć na Uczelni z innymi zajęciami w szkole.

Bezpośrednio do budynku Wydziału przylega nowoczesna stołówka, z której Uczniowie

będą mogli skorzystać przed lub po zajęciach.

Wydział Technologii Drewna mieści się w najbardziej urokliwej, zielonej, spacerowej

części Poznania. Zajęcia na Uczelni nauczyciele ze szkół będą mogli połączyć ze

zwiedzaniem tej niezwykłej dzielnicy Poznania, jaką jest Sołacz.

dr hab. inż. Edward Roszyk

Koordynator projektu

HARMONOGRAM - wtd.up.poznan.pl · Uniwersytet Młodego Odkrywcy na Wydziale Technologii Drewna ......

Documents

Transcript of HARMONOGRAM - wtd.up.poznan.pl · Uniwersytet Młodego Odkrywcy na Wydziale Technologii Drewna ......