www.ieo.pl

Grzegorz Wiśniewski i Piotr Dziamski

Instytut Energetyki Odnawialnej

gwisniewski@ieo.pl

II Forum Małej Energetyki Wiatrowej

IEO, Targi Czystej Energii CENERG, Warszawa 13 marca 2012 r.

Problem certyfikacji instalatorów

małych elektrowni wiatrowych w świetle dyrektywy 2009/28/WE i projektu

ustawy o odnawialnych źródłach energii

www.ieo.pl

Nakłady inwestycyjne w mln euro na mikroinstalacje

zieloną energię elektryczną i zielone ciepło wg nowych (przyrostów) mocy przewidzianych w KPD do 2020 r.

Łączne nakłady na wdrożenie KPD–30 mld

euro, w tym na mikroinstalacje 14 mld euro

W obszarze instalacji i serwisu mikroinstalacji w 2020 roku potrzeba będzie

ok 16 000 instalatorów

[mln Euro/MW]

www.ieo.pl

Małe źródła energii elektrycznej w

Krajowym Planie Działań w zakresie

OZE

Technologia Moc zainstalowana w roku 2020 (MW)

Fotowoltaika 3 Mała elektrownie wodne (do 1MW)

142

Małe elektrownie wiatrowe 550 Biogazownie 908 (małe 4 MW)

www.ieo.pl

Certyfikacja instalatorów w świetle

dyrektywy 2009/28/WE

Art. 14 Informowanie i szkolenie – ust. 1 Państwa członkowskie zapewniają dostęp do

informacji o środkach wsparcia wszystkim

zaangażowanym odbiorcom

– ust. 3 Państwa członkowskie zapewniają, by do dnia 31

grudnia 2012 r. instalatorzy: 1-małych kotłów i pieców

na biomasę, 2- systemów fotowoltaicznych i 3-

systemów ciepła słonecznego, 4-płytkich systemów

geotermalnych oraz 5 pomp ciepła mięli dostęp do

systemów certyfikacji i (…) i udostępniają

społeczeństwu informacje dotyczące systemów

certyfikacji

Zakres wymaganych umiejętności i szkoleń określony został w

załączniku VI do dyrektywy

www.ieo.pl

Rozdział 5 projektu ustawy OZE z dn. 22 grudnia

2011r.

Warunki i tryb nabywania uprawnień instalatora

mikroinstalacji

Art. 63. 1. Instalatorem mikroinstalacji, zwanym dalej „instalatorem”, może być osoba,

która posiada ważny certyfikat instalatora mikroinstalacji, zwany dalej „certyfikatem”,

odpowiednio w zakresie wykonywania mikroinstalacji, o których mowa w art. 64.

• 2. Certyfikat otrzymuje osoba, która:

• posiada pełną zdolność do czynności prawnych;

• posiada wykształcenie minimum zasadnicze zawodowe lub równoważne w zakresie

urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub

elektrycznych;

• poświadczone trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie urządzeń i instalacji

sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych;

• nie była skazana za przestępstwo umyślne przeciwko wiarygodności dokumentów,

obrotowi gospodarczemu oraz bezpieczeństwu powszechnemu;

• ukończyła szkolenie instalatora mikroinstalacji oraz,

• złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin na instalatora mikroinstalacji, zwany dalej „

egzaminem”, przed komisją egzaminacyjną działającą przy Prezesie Urzędu Dozoru

Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia ukończenia szkolenia.

www.ieo.pl

Szkolenie certyfikacja instalatorów w świetle

projektu ustawy o OZE (z 22 12-2011)

Rozdział 5 Warunki i tryb nabywania uprawnień instalatora

Mikroinstalacji

Certyfikat instalatora wymagany jest do wykonywania

mikroinstalacji:

fotowoltaicznych;

małych kotłów i pieców na biomasę;

kolektorów słonecznych;

pomp ciepła i płytkich systemów geotermalnych;

wytwarzających biogaz rolniczy lub energię elektryczną z

biogazu rolniczego

małych elektrowni wiatrowych ???

www.ieo.pl

Rozdział 5 projektu ustawy OZE z dn. 22 grudnia 2011r.

Warunki i tryb nabywania uprawnień instalatora

mikroinstalacji c.d

• Art. 65. 1. Egzamin obejmujący sprawdzenie wiedzy ze

znajomości przepisów krajowych i umiejętności instalowania

mikroinstalacji, składa się z dwóch części - ogólnej i

specjalistycznej dotyczącej odpowiednio danego rodzaju mikroinstalacji, o których mowa w art. 64. Za egzamin pobiera się opłatę.

• Art. 65 . 2. Na egzaminie stosuje się pytania egzaminacyjne

pochodzące z katalogu pytań zatwierdzonego przez ministra właściwego do spraw gospodarki. Katalog pytań oraz pytania zawarte w teście egzaminacyjnym nie stanowią informacji

publicznej w rozumieniu przepisów o dostępie do informacji

publicznej.

www.ieo.pl

Rozdział 5 projektu ustawy OZE z dn. 22 grudnia 2011r.

Warunki i tryb nabywania uprawnień instalatora mikroinstalacji c.d

Art. 66. 1. Certyfikat jest wydawany, w drodze decyzji

administracyjnej, przez Prezesa UDT, na okres 5 lat, licząc od

dnia złożenia z wynikiem pozytywnym egzaminu.

2. Prezes UDT przedłuża ważność certyfikatu na okres kolejnych 5

lat, licząc od dnia upływu terminu ważności dotychczasowego certyfikatu, wydając nowy certyfikat, jeżeli instalator:

1) nie przestał spełniać wymaganie, o którym mowa w art. 63 ust.

2 pkt 4;

2) nie naruszył rażąco przez okres ostatnich 5 lat przepisów dotyczących instalowania mikroinstalacji;

3) jest posiadaczem ważnego certyfikatu;

4) w okresie 12 miesięcy poprzedzających datę upływu ważności

certyfikatu złożył z wynikiem pozytywnym egzamin (zakres egzaminu w rozporządzeniu wykonawczym).

www.ieo.pl

Szkolenie certyfikacja instalatorów w świetle

projektu ustawy o OZE (z 22 12-2011)-

egzamin Egzamin – wymagania ogólne

•Znajomość przepisów

•Umiejętność instalowania mikroinstalacji

•Część ogólna i specjalistyczna dotycząca danego rodzaju

mikroinstalacji

•Pytania egzaminacyjne pochodzą z katalogu pytań

zatwierdzonego przez ministra właściwego do spraw gospodarki.

•Komisję egzaminacyjną powołuje minister właściwy do spraw

gospodarki spośród osób posiadających wiedzę, w szczególności w

zakresie energetyki odnawialnej, lub w zakresie urządzeń i instalacji:

sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub

elektrycznych.

•Postępowanie odwoławcze – skargi do ministra właściwego do

spraw gospodarki

•Opłata za egzamin

www.ieo.pl

Uwagi ZP FEO do projektu ustawy o OZE w

części dotyczącej certyfikacji instalatorów

• Brak przepisów przejściowych oraz uwzględniania stanu aktualnego

(m.in. w zakresie zapewnienia systemu jakości przez działające na rynku

firmy instalatorskie) spowoduje brak możliwości realizacji inwestycji w

latach 2013-2015 z powodu braku certyfikowanych instalatorów na rynku.

• Certyfikowane powinny być firmy instalatorskie, w których jest zatrudniona

minimum jedna osoba po ukończeniu szkolenia i zdaniu egzaminu oraz w

których zostaną wdrożone odpowiednie procedury zapewniające udział

osoby przeszkolonej w projektowaniu, budowie i odbiorze instalacji

wkomponowanej w cały system zapewnienia jakości.

• -Wprowadzenie przepisów przejściowych uznających za spełnione do

końca 2014 roku kryteria w zakresie certyfikacji instalatorów przez

wszystkie firmy działające na rynku instalatorskim.

www.ieo.pl

Uwagi ZP FEO c.d.

Poszerzenie art. 64: „Do zadań instalatora należy w szczególności

wykonywanie następujących mikroinstalacji” dodać explicite punkt 6,

7 i 8:

6) małych elektrowni wiatrowych,

7) układów mikrogeneracji opartych na biomasie.

8) systemowa zintegrowanych odnawialnych źródeł energii

składających się więcej niż z jednej ww. (punkty 1-7)

mikroinstalacji.

Dlaczego sprawa certyfikacji MEW w

świetle projektu ustawy o OZE wywołuje

zainteresowanie sektora MEW ?

12

Rozdział 7 art. 8 projektu ustawy: Karze pieniężnej

podlega ten, kto wykonuje mikroinstalacje bez

uprawnień instalatora

Rozdział 8 art. 91: Od podstawy opodatkowania

odlicza się wydatki poniesione przez podatnika na

nabycie lub montaż mikroinstalacji, które zostały

wyprodukowane po dniu 1 stycznia 2011 r., i których

montaż został wykonany przez instalatora

mikroinstalacji.

Cele wprowadzenia systemu szkoleń i

certyfikacji w świetle dyrektywy i projektu

ustawy

Jest sposobem na poprawę jakości usług oraz

sposobu postrzegania danego zawodu, pomagając

zwiększyć znaczenie danej branży na rynku,

Stanowi narzędzie wspomagające osiągnięcie celów

wyznaczonych w Dyrektywie 2009/28/WE oraz

Krajowym Planie Działań w zakresie energii ze źródeł

odnawialnych (rosnąca wydajność małych turbin

wiatrowych do 2020 roku).

oraz

Zapewnia instalatorom sposób na wyróżnienie się wśród

konkurencji, Zapewnia użytkownikom instalacji bezpieczeństwo poprzez

poświadczenie kompetencji instalatorów,

Proces inwestycyjny MEW i

wszechstronna rola instalatora

Rola instalatora

Budowa MEW obejmuje:

• projekt techniczny,

• umowa i dostawa urządzeń

• budowa masztu/wieży

• instalacja turbiny

• podłączenie elektryczne

• testy i szkolenie użytkownika

Najczęstsze przyczyny awarii małych

turbin

Pas transmisyjny; 3%

Mechanizmy

hydrauliczne; 5%

Hamulce mechaniczne;

7%

Przekładnie; 5%

Elektronika/regulacja;

17%

Czujniki; 11%

Elementy elektryczne;

26%

Generator; 5%

Skrzydła; 5%

Piasta wirnika; 8%

Części nośne; 3%Serwomechanizmy /

kierunkowskaz wiatru;

5%

Źródło: Fraunhofer IWES

Program NABCEP

Certyfikacja

zawodowa Egzamin

Instalator MEW

Instalator PV

Instalator KS

PV Entry Level Exam

Solar Thermal

Equivalent (Aug. 2011)

Small Wind Equivalent (2011-12)

Technik ds sprzedaży PV

Audytor lokalizacji MEW (2012)

DOŚWIADCZENIA Z ZAGRANICY: USA www.nabcep.org

DOŚWIADCZENIA Z ZAGRANICY: WIELKA BRYTANIA

• Certyfikacja instalatora obejmuje dobór technologii,

projektowanie, montaż i uruchomienie instalacji,

• Gwarantuje Feed-In Tariffs, The Renewable Heat Incentive, The

Low Carbon Buildings Programme and Energy Saving Scotland

home renewables grant schemes; The Code for Sustainable

Homes, ponadto łatwiej uzyskiwane pozwolenia na budowę,

Standard Assessment Procedure (SAP) for Energy Rating of

Dwellings

• Sposób włączenia instalatora:

• Certyfikacja własnej firmy instalatorskiej,

• Praca na pełny etat w certyfikowanej firmie instalatorskiej,

• Podwykonawstwo dla certyfikowanej firmy instalatorskiej

MCS http://www.microgenerationcertification.org

Jaki kurs szkoleniowy dla instalatorów

byłby najbardziej odpowiedni ?

18

Programy szkoleń zawodowych dla potrzeb rynku

instalacyjnego są mocno zróżnicowane zarówno w

zawartości treści nauczania jak i czasu

dydaktycznego. Czas trwania poszczególnych

rodzajów kursów kształtuje się następująco:

kursy zawodowe kwalifikacyjne liczą średnio 220

godzin,

kursy przygotowujące do zawodu – od 120 do 180

godzin,

kursy przygotowujące do wykonywania pracy w

określonym zakresie w danym zawodzie – od 40 do

80 godzin,

kursy doskonalące – od 10 do 30 godzin.

Certyfikować czy nie certyfikować ?

www.ieo.pl

Dziękuję za uwagę:

Dodatkowe informacje:

• gwisniewski@ieo.pl

Dodatkowe dokumenty i dyskusja :

• www.ieo.pl

• www.odnawialny.blogspot.com (blog)