Gry typu free-to-play/freemium a ochrona konsumenta przed nieuczciwą reklamądr Zbigniew OkońII Polski Kongres Prawa Własności Intelektualnej„Przemysł gier komputerowych”

Gry typu free-to-play/freemium

System stosowany w popularnych grach MMO (Star Trek Online, World of Tanks), grach przeglądarkowych i social media (Zynga), grach na urządzenia mobilne

Zasadnicza gra jest darmowa W grze przez mikrotransakcje oferowane są

opcjonalne dodatki Błyskawicznie rosnący rynek

Przychody z gier free-to-play w 2013Lp Tytuł Przychód w mln $

1 CrossFire 957

2 League of Legends 624

3 Dungeon Fighter On-line 426

4 World of Tanks 372

5 Maplestory 367

6 Lineage I 257

7 World of Warcraft* 213

8 Star Wars: The old Republic* 139

9 Team Fortress 2 139

10 Counter-Strike On-line 121

* Gry dostępne w modelu płatnej subskrypcji, wartości w tabeli dotyczą tylko mikrotransakcji

Źródło: SuperData Research 2014 / „Top 10 Free To Play Online Games Based On Earnings In 2013”

Udział gier freemium w przychodach AppStore

Źródło: http://www.distimo.com/

Zarzuty wobec modelu f2p/freemium

Wykorzystywanie mechanizmów wciągnięcia w rozrywkę:» konieczność dokonania płatności dla osiągnięcia przewagi

nad innymi graczami lub poprawienia własnej sytuacji w grze („pay-to-win”)

» konieczność dokonania płatności dla ukończenia gry Wykorzystanie podatności na uzależnienie – według

niektórych badań 0,15% graczy mobilnych generuje 50% przychodów z gier (Forbes)

Kierowanie przekazu do małoletnich Mało czytelne mechanizmy zakupów – brak

świadomości konsumenta, że doszło do transakcji

USA: Ugoda Apple z Federalną Komisją Handlu

Zarzuty FTC dotyczyły mechanizmu zakupów, który po autoryzacji transakcji umożliwiał przez 15 minut dokonywanie kolejnych zakupów bez podawania hasła

Ugoda zawarta w styczniu 2014 Zmiany wymuszone na Apple:

» Wyraźna wcześniejsza zgoda konsumenta na obciążenie płatnością

» W przypadku subskrypcji – możliwość jej odwołania w każdym czasie

» Zwrot konsumentom wszystkich opłat, pobranych w ramach zakwestionowanych mechanizmów (32 mln. $)

UK: OFT Principles for online and app-based games (1)

Zasady stanowią odpowiedź na zagrożenia konsumenta w grach typu F2P

Regulacja typu softlaw – luty 2014 Zarzuty wobec modelu F2P:

» Brak transparentnej informacji dla konsumenta» Stosowanie praktyk wprowadzających w błąd» Stosowanie agresywnych praktyk rynkowych, w

szczególności przez wykorzystywanie łatwowierności dzieci» Zamieszczanie bezpośrednich zachęt dla małoletnich do

nabycia towaru lub usługi» Dokonywanie płatności bez wyraźnej zgody gracza

UK: OFT Principles for online and app-based games (2)

Podawanie jednoznacznych informacji o wszystkich kosztach związanych z grą, wymaganiach sprzętowych itp. przed rozpoczęciem gry lub jej pobraniem

Podawanie informacji o reklamie w grze (promocja, lokowanie produktu, komunikaty reklamowe)

Informowanie konsumenta o dostawcy gry i umożliwienie z nim kontaktu

Wyraźne rozróżnienie pomiędzy dokonywaniem zakupów w grze a przebiegiem rozgrywki

Niedopuszczalność wprowadzania konsumenta w błąd co do konieczności uiszczenia płatności dla ukończenia gry

UK: OFT Principles for online and app-based games (3)

Gry nie mogą zawierać elementów wykorzystujących łatwowierność i brak doświadczenia dzieci i wywierać nacisk na dokonanie płatności

Gra nie może zawierać kierowanej do małoletnich bezpośredniej zachęty do dokonania zakupu

Wszystkie transakcje muszą wymagać wyraźnej autoryzacji

EU: Stanowisko Komisji Europejskiej

Konsultacje w sprawie branży aplikacji mobilnych – luty 2014:» gry reklamowane jako „bezpłatne” nie powinny wprowadzać

konsumentów w błąd jeśli chodzi o ich rzeczywiste koszty» gry nie powinny bezpośrednio zachęcać dzieci do kupowania

artykułów w ramach danej gry ani do skłaniania do takich zakupów dorosłych

» konsumentów należy wyraźnie informować o sposobie dokonywania płatności; nie powinna się ona dokonywać automatycznie bez wyraźnej zgody konsumenta;

» sprzedający powinni udostępniać adres e-mail, aby konsument mógł się z nimi skontaktować w przypadku pytań lub skarg.

Polska: kwalifikacja

Gry stanowią treści cyfrowe w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy o prawach konsumenta (UoPK)

Gry umożliwiające rozgrywkę on-line i gry przeglądarkowe stanowią usługę świadczoną drogą elektroniczną w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną (UŚUDE)

Dokonywanie zakupów on-line w grze stanowi usługę świadczoną drogą elektroniczną, nawet jak gra może działać off-line

Obowiązki informacyjne i reklamacje

Art. 12 UoPK - obowiązek poinformowania przed zawarciem umowy m.in. o :» cenie i innych kosztach» funkcjonalności treści cyfrowych oraz technicznych środkach

ich ochrony» informacjach mających znaczenie interoperacyjnościach

treści cyfrowych ze sprzętem komputerowym i oprogramowaniem, o których przedsiębiorca wie lub powinien wiedzieć

Obowiązki wynikające z UŚUDE:» Podanie adresu elektronicznego (art. 5 ust. 2)» Określenie regulaminu zawierającego tryb postępowania

reklamacyjnego (art. 5 ust 3)

Ochrona przed nieuczciwą reklamą

Kiedy nazwanie gry „darmową” stanowi wprowadzenie w błąd:» decyzja UOKiK RPZ 11/2012 dot. reklamy „Świat Czołgów” –

brak informacji o dodatkowych płatnościach wprowadza klientów w błąd

Autoryzacja transakcji

Brak wyraźnej autoryzacji transakcji może być uznany za naruszenie dobrych obyczajów i w konsekwencji:» praktykę sprzeczną z dobrymi obyczajami, tj. „nienazwaną”

praktykę rynkową z art. 4 ust. 1 UPNPR» reklamę sprzeczną z dobrymi obyczajami – art. 16 ust. 1 pkt

1 UZNK

Ochrona małoletnich

Celowe wykorzystywanie braku rozeznania małoletnich w celu doprowadzenia do transakcji – praktyka agresywna (art. 8 ust. 3 UPNPR)

Umieszczanie w reklamie bezpośredniego wezwania dzieci do nabycia reklamowanych produktów lub do nakłonienia rodziców lub innych osób dorosłych do kupienia im reklamowanych produktów (art. 9 pkt 5 UPNPR)

Reklama wykorzystująca łatwowierność dzieci (art. 16 ust. 1 pkt 3 UZNK)

Dziękuję za uwagędr Zbigniew Okoń

Prezentacja dostępna w serwisie http://cyberprawo.org