1

BIULETYNPOLSKIEGO ZWIÑZKUHODOWCÓW KONINr (9) 2/2002 kwiecieƒ 2002Bezp∏atny dodatek do prenumeraty redakcyjnej „Konia Polskiego“ ISSN 1640-9094

Szanowni Czytelnicy!W naszych planach wydawniczych zak∏adaliÊmy, ˝e kwietniowy biuletyn przedstawi Paƒstwu „Regulaminy Mistrzostw Polski M∏odych

Koni“ bo takà nazw´ przyj´∏y od 2002 roku zawody sportowe nazywane dotychczas Czempionatami M∏odych Koni. Nie jest to jedyna zmianadotyczàca tej imprezy. Niestety, z przyczyn organizacyjnych, o zmianach regulaminów poinformujemy Paƒstwa dopiero w majowym biuletynie.Ten poÊwi´cimy rozwianiu wàtpliwoÊci zwiàzanymi z badaniami grup krwi u koni. Informacje te powinny byç pomocne w∏aÊcicielom konii lekarzom weterynarii pobierajàcym krew. Poni˝szy tekst wyjaÊnia, mamy nadziej´, wszystkie zawi∏oÊci, a zamieszczone druki protokó∏ówpobrania i wniosku o przebadanie mogà s∏u˝yç Paƒstwu do wys∏ania próbek krwi do laboratoriów. Przypominamy, ˝e w 2002 r. koszt badaniawynosi 86 z∏.

Obligatoryjne badania kontroli pochodzenia, to warunek wiary-godnej hodowli....

Rys historyczny badaƒPrzez stulecia w celu identyfikacji koni pos∏ugiwano si´ opisem

zewn´trznym w oparciu o umaszczenia, pomiary czy pi´tna.Rozwój hodowli, sportu konnego, mi´dzynarodowa wymiana

materia∏u zarodowego, inseminacja oraz ró˝nego rodzaju transak-cje handlowe, obejmujàce konie b´dàce przedmiotem exportu lubimportu, spowodowa∏y potrzeb´ gwarancji pochodzenia, której co-raz cz´Êciej domaga∏y si´ zwiàzki hodowców, u˝ytkownicy oraz na-bywcy koni.

W latach 1960-tych ubieg∏ego stulecia w wielu krajach na Êwieciewprowadzono obligatoryjnà kontrol´ pochodzenia w tamtejszychhodowlach koni, co zdecydowanie podnios∏o skutecznoÊç weryfika-cji osobników oraz szanse wskazania b∏´dnie zapisanego ojcostwalub macierzyƒstwa.

Prowadzone w latach 1960-tych g∏ównie w uniwersytetach i in-stytutach naukowych, badania cech genetycznych (grup krwi) zna-laz∏y zastosowanie w praktyce w kontroli pochodzenia u koni. Ob-ligatoryjne badania – poczàtkowo tylko grup krwi – wprowadzononajwczeÊniej w USA, Szwecji, W. Brytanii, Francji i Niemczech.

Badania nad grupami krwi u koni w Polsce majà tak˝e d∏ugà hi-stori´. W 1962 roku prof. dr hab. Jerzy Zwoliƒski zapoczàtkowa∏ ba-dania w Zak∏adzie Hodowli Koni, Wy˝szej Szko∏y Rolniczej w Po-znaniu. Ju˝ 1970 roku Profesor pisa∏: „.......badania grup krwi u koni– wprawdzie ̋ mudne i k∏opotliwe – mogà jednak mieç znaczenie nietylko teoretyczne ale i praktyczne. Przed wszystkim znajomoÊç grupkrwi oraz praw rzàdzàcych ich dziedziczeniem mo˝e pozwoliç naunikanie przypadków choroby hemolitycznej u êrebiàt. Umo˝liwi –w przypadkach wàtpliwych – wykluczenie ojcostwa, co jest szcze-gólnie przydatne w elitarnej hodowli koni.....“ Niestety przez wielejeszcze lat badania nie znalaz∏y zastosowania w praktyce.

Opracowanie nowych technik laboratoryjnych (elektroforeza)pozwoli∏o tymczasem w innych krajach na zastosowanie (w latach1970-tych) kolejnego narz´dzia w kontroli pochodzenia, czyniàc jàjeszcze bardziej skutecznà.

DziÊ, wykonywane w kontroli pochodzenia, równoczeÊnie bada-nia, grup krwi oraz polimorficznych bia∏ek i enzymów, noszà nazw´badaƒ markerów genetycznych choç w potocznym j´zyku niepre-cyzyjnie nadal nazywane sà „badaniami grup krwi“.

W Polsce, pierwsze obligatoryjne badania kontroli pochodzeniawprowadzono u koni arabskich w 1988 roku. Od 1992 roku kontro-là pochodzenia obj´te sà tak˝e nasze konie pe∏nej krwi angielskiej.

W 1997 roku Polski Zwiàzek Hodowców Koni wprowadzi∏ obo-wiàzek badaƒ ogierów pó∏krwi kierowanych do zak∏adów treningo-wych, a w 1998 r. obowiàzek badaƒ wszystkich ogierów przeznaczo-nych do rozrodu.

Aktualny stan badaƒ na Êwiecie i w PolsceWykorzystanie markerów genetycznych w kontroli pochodzenia

to dziÊ rutynowa procedura w hodowlach koni w wielu krajach.Ka˝dego roku oko∏o 40 laboratoriów na Êwiecie bada ∏àcznie ponad300 tysi´cy urodzonych êrebiàt, co jest miernikiem zainteresowaniaró˝nych instytucji i hodowców weryfikacjà rodowodu. W samychStanach Zjednoczonych ponad 50 zwiàzków hodowców koni wy-maga jakiejÊ formy genetycznego testu. W Europie, w takich krajachjak Niemcy, Francja, W. Brytania, Szwecja czy Holandia, rocznie ba-da si´ od kilku do kilkunastu tysi´cy koni. To samo dotyczy Australii,Nowej Zelandii, Japonii czy Argentyny. W krajach tych, warunkiemprzyj´cia hodowcy w poczet cz∏onków zwiàzku jest jego pisemnadeklaracja przekazania próby krwi od ka˝dego narodzonego w ho-dowli êrebaka do laboratorium, w celu weryfikacji pochodzenia.

Dotychczas w Polsce, w kolejnych latach, badaniami, dotowany-mi od 1998 r. przez MRiRW, obj´to nast´pujàce liczby ogierów prze-znaczonych do rozrodu:

1997 – 2001998 – 5961999 – 5402000 – 5742001 – 604Dane pochodzà z Laboratoriów w Poznaniu i Chorzelowie.Badania ogierów kierowanych do zak∏adów treningowych s∏u˝y-

∏y w wi´kszoÊci przypadków jedynie identyfikacji osobników gdy˝

O POTRZEBIE WERYFIKACJI POCHODZENIA KONI HODOWLANYCHNA PODSTAWIE GENETYCZNYCH BADA¡ KRWI

Grzegorz Cholewiƒski 1, Andrzej Stasiowski 2

1 ) Laboratorium Badaƒ Markerów Genetycznych u Koni, Akademia Rolnicza im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu2 ) Polski Zwiàzek Hodowców Koni, Warszawa

weryfikacj´ pochodzenia uniemo˝liwia∏ brak danych dotyczàcychrodziców. DziÊ do badaƒ trafiajà ju˝ osobniki, których ojcowie po-siadajà certyfikaty, a wyniki ich testów genetycznych znajdujà si´w bazie danych.

Testy stanà si´ pe∏nowartoÊciowe z chwilà wprowadzenia obo-wiàzku badaƒ tak˝e klaczy – matek, tak jak ma to miejsce w przy-padku êrebiàt urodzonych z inseminacji czy te˝ w rasach zacho-wawczych.

DziÊ, nie spe∏niony jest jeszcze jeden istotny warunek – terminpobierania prób krwi. We wszystkich hodowlach gdzie badaniaprowadzone sà od wielu lat istnieje obowiàzek przeprowadzeniatakiego testu u êrebaka w wieku 2-6 miesi´cy, a wi´c praktycznieprzy matce. Pozwala to uniknàç b∏´dów natury technicznej (za-miana przy odsadzeniu), jak równie˝ innych pomy∏ek wÊród star-szych koni.

Cele badaƒCele prowadzonych badaƒ sà jasne:

1. weryfikacja pochodzenia konia na potrzeby zwiàzku, osób indy-widualnych, instytucji handlowych lub torów wyÊcigowych

2. identyfikacja osobnika w przypadku transakcji kupna czy sprze-da˝y, pomy∏ki w transporcie, zamiany po odsadzeniu itp.

3. znajomoÊç grup krwi konia mo˝e zostaç wykorzystana równie˝w profilaktyce konfliktu serologicznego jak równie˝ w przypad-ku wskazaƒ do transfuzji np. u urodzonego ju˝ êrebi´cia z obja-wami niedokrwistoÊci hemolityczej (˝ó∏taczka).

Jeszcze o testachCzynniki genetyczne (markery krwi) wykorzystywane w bada-

niach kontroli pochodzenia charakteryzujà si´ nast´pujàcymi ce-chami:• dziedziczà si´ w prosty sposób, co oznacza, ˝e sà przekazywane

nast´pnemu pokoleniu jako cecha dominujàca lub kodominujàca• sà w pe∏ni rozwini´te w momencie narodzin lub krótko po nich

i pozostajà niezmienione w ciàgu ca∏ego ˝ycia• sà cechami dziedzicznymi, nie wp∏ywa na nie Êrodowisko

Weryfikacja rodowodu jest zadaniem odpowiedzialnym. Ekono-miczne i prawne konsekwencje badania wykazujàcego niezgodnoÊçw pochodzeniu sà daleko idàce i dlatego wymogi stawiane tym te-stom sà bardzo wysokie.

Najwa˝niejszà sprawà dla hodowcy jest dok∏adnoÊç wyników,ich powtarzalnoÊç, efektywnoÊç i koszt. Stosowane dziÊ badaniawymogi te spe∏niajà. SkutecznoÊç standardowego testu w wykryciub∏´dnie zapisanego ogiera lub klaczy gdy zapis drugiego z rodzicówjest poprawny, wynosi 97-99%, w zale˝noÊci od rasy i uk∏adów ge-netycznych wykorzystywanych w badaniach. WykrywalnoÊç b∏´-dów w pochodzeniu, w przypadku kojarzeƒ osobników ró˝nychras lub zamiany dwóch koni rasowo ró˝nych jest bliska 100%.

OdpowiedzialnoÊç za decyzje o wykluczeniu spoczywa wy∏àcz-nie na laboratorium, w którym przeprowadzane sà badania. Osobaodpowiedzialna musi posiadaç wiedz´ na temat dziedziczenia mar-kerów i byç Êwiadoma wyjàtków i pu∏apek, które kryje natura.Przed podj´ciem ostatecznej decyzji o wykluczeniu przeprowadzasi´ ponowne badanie, chyba ˝e w∏aÊciciel uzna to za zb´dne. Bada-nie takie jest bezp∏atne.

Zakres i metody badaƒRutynowe badania w kontroli pochodzenia u koni prowadzone

sà w oparciu o 15-17 uk∏adów genetycznych (najcz´Êciej 7 uk∏adówgrupowych krwi oraz 8-10 wybranych, najbardziej polimorficznychuk∏adów bia∏ek i enzymów). Stosowane dziÊ techniki pozwalajàanalizowaç 34 grupy krwi i ponad 80 alleli w wy˝ej wymienionychuk∏adach.

Badania grup krwi prowadzi si´ przy pomocy surowic testowychopracowywanych w poszczególnych laboratoriach oraz weryfiko-wanych w ramach organizowanych co 2 lata przez International So-ciety for Animal Genetics (ISAG) tzw. Testach Porównawczych (Hor-

se Comparison Test). Pozytywne wyniki Testu czynià dane laborato-rium wiarygodnym, a certyfikaty przez nie wystawiane honorowa-ne sà na arenie mi´dzynarodowej.

Badania polimorfizmu bia∏ek i enzymów prowadzone sà przywykorzystaniu elektroforezy na ró˝nych ˝elach.

Certyfikat pochodzeniaWyniki testu zapisywane sà na wystawianych przez laboratorium

certyfikatach w postaci fenotypów lub/i genotypów stwierdzonychw poszczególnych uk∏adach genetycznych. Ponadto, certyfikat za-wiera takie dane jak: nazwa konia, rasa, p∏eç, rok urodzenia, umasz-czenie oraz numer testu laboratoryjnego (Tab. 1)

Certyfikat jest dokumentem identyfikujàcym to˝samoÊç konia,którà mo˝na w ka˝dej chwili potwierdziç lub wykluczyç w jednymz laboratoriów pracujàcych pod egidà ISAG (np. w przypadku eks-portu lub importu).

Certyfikat o którym mowa, jest certyfikatem mi´dzynarodowymi honorowany jest we wszystkich krajach, w których zwiàzki ho-dowców go wymagajà, a zapisane w nim wyniki badaƒ mogà byçinterpretowane tylko przez laboratoria, do których trafia próba krwikonia wraz z certyfikatem.

Certyfikat jest tak˝e dokumentem – Êwiadectwem, wykluczajà-cym lub nie wykluczajàcym pochodzenie danego osobnika po jed-nym lub obojgu rodzicach jeÊli ci byli równie˝ badani. Komplet cer-tyfikatów przechowywany jest w bazie danych w Laboratorium.

Zasady wykluczania pochodzeniaMo˝liwoÊç wykluczenia ojcostwa, macierzyƒstwa czy rodziciel-

stwa obojga rodziców opiera si´ na genetycznych prawach Mendla,sformu∏owanych jeszcze w XIX w.

Istniejà 3 podstawowe regu∏y w dziedziczeniu markerów krwi,wykorzystywane w rozstrzyganiu spornych przypadków pocho-dzenia:1. osobnik nie mo˝e posiadaç markera (cechy) nieobecnego przynaj-

mniej u jednego z rodziców2. je˝eli osobnik w zakresie genu kontrolujàcego dany marker krwi

jest homozygotà (posiada dwie identyczne formy genu), to ca∏ejego potomstwo bez wyjàtku, musi posiadaç t´ form´ genu (allel)

3. je˝eli osobnik jest heterozygotà (posiada dwie ró˝ne formy genu)w badanym uk∏adzie genetycznym, wówczas ca∏e jego potom-stwo musi mieç przynajmniej jednà form´ tego genu (allel)

NiezgodnoÊç w którymkolwiek z wymienionych wy˝ej punktów– w przypadku kwestionowanego ojcostwa lub macierzyƒstwa –pozwala na wykluczenie danego osobnika jako rodzica.

Test identyfikacyjnyPoza konkretnymi, spornymi przypadkami ojcostwa czy macie-

rzyƒstwa, zwiàzki hodowców mogà korzystaç z rutynowych badaƒw celu wykrycia b∏´dnie zapisanego potomstwa.

Chocia˝ nie mo˝na wykluczyç nieuczciwoÊci, to przecie˝ zdarza-jà si´ w praktyce pomy∏ki nie wynikajàce ze z∏ej woli hodowcy. Cz´-sto sà one wynikiem chwilowej nieuwagi lub zaniedbania obowiàz-ków. Znane z praktyki sà przypadki u˝ycia dwóch ogierów i niepre-cyzyjnych zapisów stanówek. Nie do rzadkoÊci nale˝y zamianadwóch podobnie umaszczonych êrebiàt tu˝ po odsadzeniu od ma-tek. Hodowcom znane sà tak˝e wybryki nad wyraz wyroÊni´tychm∏odych ogierków lub ich troszk´ starszych kolegów na pastwi-skach, po czym zdarza si´, ˝e ta sama klacz kryta jest w tej samej ruiw∏aÊciwym (drugim) ogierem. Wynik badaƒ w takich przypadkachnie trudno przewidzieç. Jednak przypadki te, mogà nigdy nie zostaçwykryte bez rutynowych badaƒ.

Mo˝liwoÊci wykrycia zamiany êrebaka poprzez badania marke-rów genetycznych zale˝à od wielu czynników. W sytuacji gdy obojerodzice sà nieprawdziwi, szansa jest wi´ksza ani˝eli wówczas gdynieprawdziwe jest tylko jedno z rodziców. JeÊli za∏o˝ymy, ˝e pomy∏-ki wynikajàce z przedstawionych powy˝ej powodów wynoszà 1 na100 przypadków urodzin, to program weryfikacji pochodzenia (kon-

2

3

trola pochodzenia) powinien zredukowaç wskaênik niezgodnoÊci.SkutecznoÊç badaƒ w takich przypadkach wynosi 95-99%. Oznaczato, ˝e tylko 1 na 2 do 10 tysi´cy koni pozostanie z b∏´dnym zapisempochodzenia nie zweryfikowanym poprzez badanie markerów krwi.

Prowadzone badania wykaza∏y, ˝e prawdopodobieƒstwo i˝ dwanie spokrewnione konie tej samej rasy b´dà mia∏y identyczny uk∏admarkerów krwi wynosi 1/100 000.

W ten sposób rutynowo prowadzona kontrola pochodzenia mo-˝e zdecydowanie uwiarygodniç rodowody naszych koni.

Po 5 latach badaƒ w Polsce, przede wszystkim ogierów, za wcze-Ênie na jednoznacznà ocen´ sytuacji w polskiej hodowli koni pó∏-krwi czy w rasach zachowawczych. Prowadzone niezale˝nie od ob-ligatoryjnej kontroli pochodzenia badania w Laboratorium BadaƒMarkerów Genetycznych Akademii Rolniczej w Poznaniu, wykaza-∏y, ˝e w latach 1985-1995 wskaênik niezgodnoÊci w polskiej hodow-li koni ras pó∏krwi oraz zachowawczych waha∏ si´ w zale˝noÊci odw∏aÊciciela oraz rasy od 4.0 % do 11.6 %.

Si´gajàc do doÊwiadczeƒ innych hodowli w krajach o wysokiejkulturze hodowlanej – wskaênik wykluczeƒ w pierwszych latachpo wprowadzeniu kontroli wynosi∏ tam równie˝ 10.0% -12.0 %.DziÊ 1-2 â.

Nie ulega wàtpliwoÊci, ˝e wprowadzona w ˝ycie przez PolskiZwiàzek Hodowców Koni kontrola pochodzenia, uwiarygodnia na-szà hodowl´ zarówno w kraju jak i na arenie mi´dzynarodowej, cow dobie otwartych granic, szerokiego eksportu jak i importu zwie-rzàt oraz nasienia do inseminacji staje si´ dziÊ koniecznoÊcià.

Odpowiedzi na najcz´Êciej stawiane pytania

Jak pobieraç i przesy∏aç próby krwi do Laboratorium?

Podstawowe zasady przesy∏ania prób krwi podane sà na odwrot-nej stronie formularza „Protokó∏ pobrania krwi od konia“, któryw∏aÊciciel jest zobowiàzany wype∏niç przy pobieraniu krwi. Pobra-nie krwi i przes∏anie jej zgodnie z opisanà procedurà pozwoli unik-nàç uszkodzenia przesy∏ki, wylania jej zawartoÊci i tym samym pro-blemów zwiàzanych z koniecznoÊcià powtórnego pobierania i prze-sy∏ania prób do Laboratorium.

Formularz „Protokó∏ pobrania krwi od konia“ oraz jego odwrotnastrona wydrukowane sà w niniejszym Biuletynie. Formularze mo˝-na kopiowaç (ksero) i wykorzystaç w przypadku wysy∏ania krwi dobadaƒ. Oprócz „Protokó∏u pobrania krwi od konia“, do Laborato-rium, wraz z próbami krwi, nale˝y przes∏aç tak˝e „Zlecenie badaniagrup krwi konia“ (wzór w Biuletynie) oraz orygina∏ lub ksero dowo-du dokonanej wp∏aty za badanie. W∏aÊciciel konia w ciàgu 2 – 3 ty-godni otrzyma faktur´ oraz poÊwiadczenie wykonania badania.

Przesy∏ki nie nale˝y oklejaç dopiskami typu: „ekspres“, „ostro˝-nie „ czy „polecony“ gdy˝ nie ma to ˝adnego wp∏ywu na szybszytermin dostarczenia przesy∏ki do Laboratorium, a czasami wr´czodwrotnie, dociera ona jeden dzieƒ póêniej. Takie „dodatki“ podno-szà niepotrzebnie koszt przesy∏ki.

Czy w przypadku badania konia urodzonego w wyniku inseminacji na-le˝y tak˝e badaç matk´ i ojca (dawc´ nasienia)?

Tak. W przypadku badania osobnika urodzonego w wyniku insemi-nacji, zgodnie z obowiàzujàcymi programami hodowlanymi dla po-szczególnych ras koni, niezb´dne jest badanie zarówno matki, jak i oj-ca. JeÊli w∏aÊciciel konia posiada informacj´, ̋ e rodzice lub jedno z nichby∏o ju˝ w przesz∏oÊci badane, wówczas próby krwi od nich nie wysy-∏a. W przypadku wàtpliwoÊci informacj´ takà mo˝na uzyskaç telefo-nicznie w Laboratorium. W∏aÊciciel klaczy decydujàcy si´ na jej inse-minacj´ powinien ˝àdaç takiej informacji od w∏aÊciciela ogiera lub na-sienia aby uniknàç w przysz∏oÊci dodatkowych problemów i kosztów.

Czy w przypadku badania konia jednej z ras zachowawczych nale˝y tak-˝e badaç ojca i matk´?

Tak. W takim przypadku, zgodnie z rozporzàdzeniem MinistraRolnictwa, równie˝ obowiàzuje badanie obojga rodziców jeÊli nigdyprzedtem nie byli badani.

Co zrobiç w przypadku gdy ogier, lub samo nasienie pochodzi z importu,a nie posiada certyfikatu badaƒ?

W∏aÊciciel zobowiàzany jest posiadaç certyfikat badaƒ genetycz-nych ogiera, w tym tak˝e dawcy nasienia (do Laboratoriów w Po-znaniu i Chorzelowie nale˝y przes∏aç kserokopi´ certyfikatu). W∏a-Êciciel klaczy powinien si´ upewniç czy wybrany przez niego ogierzaÊwiadczenie takie posiada.

Przy zakupie ogiera lub nasienia (tak w kraju jak i za granicà), ku-pujàcy powinien ˝àdaç od kontrahenta takiego w∏aÊnie Êwiadectwa(certyfikatu). Decydowanie si´ na krycie klaczy ogierem bez certyfi-katu lub inseminowanie nasieniem takiego ogiera nara˝a w∏aÊcicie-la klaczy w niedalekiej przysz∏oÊci na problemy zwiàzane z uzyska-niem rodowodu dla urodzonego osobnika.

W przypadku ogiera lub nasienia importowanego przed 2002 r.istnieje mo˝liwoÊç uzyskania takiego certyfikatu za granicà (jeÊliw przesz∏oÊci tam w∏aÊnie zakupiono nasienie lub ogiera bez certy-fikatu). W staraniach mo˝e pomóc Laboratorium w Polsce.

Czy wykluczenie ojcostwa, macierzyƒstwa lub rodzicielstwa na podsta-wie markerów genetycznych jest pewne?

Wykluczenie pochodzenia oparte na niezgodnoÊciach w dwóchlub wi´cej uk∏adach genetycznych jest pewne w 100%

Czy importowane do Polski, w celu u˝ycia w hodowli konie posiadajàcecertyfikat wystawiony w kraju pochodzenia powinny byç ponownie zbada-ne u nas w kraju?

W przypadku wàtpliwoÊci co do to˝samoÊci konia tak. Kseroko-pi´ certyfikatu badaƒ genetycznych konia wykonanych za granicà.nale˝y koniecznie przes∏aç do Laboratoriów w Poznaniu i Chorzelo-wie.

Czy badania markerów genetycznych wykonuje si´ raz czy wi´cej razyw ciàgu ˝ycia konia?

Badania markerów genetycznych („grup krwi“) u konia wykonu-je si´ jeden raz w ˝yciu, stàd powtórne przesy∏anie prób po roku lubd∏u˝ej od pobrania jest niecelowe.

Czy w∏aÊciciele otrzymujà wyniki badaƒ?

Nie. Wyniki badaƒ znajdujà si´ w bazie danych w Laboratorium.W∏aÊciciel otrzymuje pisemne potwierdzenie wykonania badaƒ,które jest wystarczajàcym dokumentem dla Polskiego Zwiàzku Ho-dowców Koni.

W przypadku sprzeda˝y konia za granic´, w∏aÊciciel mo˝eotrzymaç jednorazowo orygina∏ certyfikatu jeÊli kupujàcy takowe-go ˝àda.

Uwaga!Informacja dla w∏aÊcicieli ogierów

urodzonych do 1995 roku (w∏àcznie)

Laboratorium Badaƒ Markerów Genetycznych u Koni, AkademiiRolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu i LaboratoriumGrup Krwi w Chorzelowie informujà, ˝e w uzgodnieniu z PolskimZwiàzkiem Hodowców Koni, do koƒca roku 2002 wykonywaç b´dàbadania ogierów starszych urodzonych do 1995 r. (w∏àcznie), wyjàt-kowo w cenie 43 z∏otych od ogiera (50% zni˝ki). Celem proponowa-nych badaƒ jest uzupe∏nienie bazy zbadanych ogierów o osobnikidotychczas nie badane, po których coraz wi´ksza liczba potomstwatrafia aktualnie do badaƒ.

Oferta dotyczy ogierów wszystkich ras poza czystà krwià arabskài pe∏nà krwià angielskà.

4

Za∏

àczn

ik n

r 1