Gramatyka. Ależ Tak. Machowska

8/10/2019 Gramatyka. Ale Tak. Machowska

1/290

jzyk polski

cudzoziemcw

dla

Gramatyka?Ale tak!

universitas

wiczenia gramatyczne dla poziomu A2

Joanna Machowska


2/290


3/290


4/290


5/290

ISBN 97883-242-1808-0


6/290

5SPIS TRECI

Spis treci

Wstp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Vorwort . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Wykaz terminw gramatycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

A glossary of grammatical terms . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Wrterbuch der grammatikalischen Termini . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

I. Odmiana rzeczownika, przymiotnika i zaimka osobowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 I.1. Pikna noc i przystojny parlamentarzysta. Mianownik liczby pojedynczej . . . . . . . . . . . . 27 I.2. Wracam znad morza od rodziny. Dopeniacz liczby pojedynczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 I.3. Dam kwiaty mojej dziewczynie. Celownik liczby pojedynczej i mnogiej . . . . . . . . . . . . . . 45 I.4. Kocham jzyk polski. Biernik liczby pojedynczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 I.5. Tskni za przyjacimi. Narzdnik liczby pojedynczej i mnogiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 I.6. W Krakowie, na Rynku. Miejscownik liczby pojedynczej i mnogiej . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 I.7. Tu pracuj inynierowie, projektanci i gracy. Mianownik liczby mnogiej

rodzaju mskoosobowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 I.8. Uwielbiam lody. Mianownik i biernik liczby mnogiej rodzaju

niemskoosobowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 I.9. Mam wspaniaych studentw. Dopeniacz liczby mnogiej i biernik

liczby mnogiej rodzaju mskoosobowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96I.10. Ojej! Nic nie pamitam. wiczenia powtrzeniowe. Rzeczownik i przymiotnik. . . . . . . 102

II. Nie lubi go, a on nie lubi mnie. Zaimek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119

III. Spotkamy si drugiego o drugiej. Liczebnik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127

IV. Jestem najlepszy z grupy. Stopniowanie przymiotnika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137


7/290


8/290

7WSTP

Wstp

wiczenia gramatyczne dla poziomu A2 Gramatyka? Ale tak!stanowi kontynuacj wi-cze gramatycznych dla poziomu A1 pt.Gramatyka? Dlaczego nie?!wydanych w 2010 r. Jakwspominaam we wstpie do poprzedniego zbioru, brakuje na naszym rynku wicze adre-sowanych do studentw okrelonych poziomw nauczania. Zbiory wicze majce w podty-tule wyraenie dla pocztkujcych przeznaczone s dla bardzo duej grupy studentw od

tych, ktrzy nie znaj jzyka polskiego w ogle, po studentw uczcych si na poziomach A1i A2. Powoduje to pomieszanie zagadnie gramatycznych i leksyki z obu tych poziomw. Efek-tem s wiczenia bardzo atwe i trudne ssiadujce ze sob w jednym zbiorze.

Od momentu, gdy poziomy zaawansowania zostay dokadnie opisane w EuropejskimSystemie Opisu Ksztacenia Jzykowego, mona bez problemu zdefiniowa poziomy A i A.

Przygotowujc wiczenia dla poziomu A, byam przekonana o koniecznoci stworzeniatake drugiej czci, ktra bdzie adresowana do studentw z poziomu A.

Konstrukcja podrcznika Gramatyka? Ale tak!nawizuje swoim ukadem do poprzed-niego zbioru wicze, jest on jednak uzupeniony o nowe zagadnienia gramatyczne, ktre znaj-duj si w programie poziomu A. Zostaa te poszerzona leksyka, gdy skoczywszy poziom

A, student powinien operowa okoo dwoma tysicami sw.Piszc o podobiestwie ukadu obu ksiek, chciaam zwrci uwag, e zagadnienia gra-

matyczne zostay uoone zgodnie z gramatyk opisow jzyka polskiego, a wic najpierwimienne czci mowy, potem za czasownik. Rwnie przypadki zostay zaprezentowanew kolejnoci znanej z polskich gramatyk. Odstpiam tu od ukadu, ktry unkcjonuje w glot-todydaktyce, z dwu wzgldw:

Jest to zbir wicze, a nie podrcznik kursowy, ktry wykorzystywany jest na zajciachw kolejnoci, jak sugeruje autor. W publikacji tej midzy poszczeglnymi rozdziaami pre-zentujcymi oddzielne zagadnienia gramatyczne nie ma powizania. Nie musz by oneprzedstawiane w ukadzie takim, w jakim wystpuj w ksice, ale mog by realizowane

w kolejnoci, ktra odpowiada nauczycielowi lub studentom, gdy traktuj te wiczenia jakopowtrzenie wiadomoci przed testem, egzaminem lub egzaminem certyfikatowym, ktryprawdopodobnie niedugo bdzie mona zdawa na poziomie A.

Ukad glottodydaktyczny nie we wszystkich podrcznikach jest identyczny. Ju w opra-cowaniach z poziomu A realizowane s rne pomysy dotyczce kolejnoci zagadnie gra-matycznych: najpierw narzdnik czy biernik, najpierw miejscownik czy aspekt czasownika?Na poziomie A istnieje jeszcze wicej rnic w koncepcjach autorw. W takim ukadzie nale-aoby te przeplata gdy tak si najczciej czyni imienne czci mowy z zagadnieniamidotyczcymi czasownika i z nieodmiennymi czciami mowy.

Majc wiadomo, e student na poziomie A z wieloma zagadnieniami gramatycznymi

ju si zetkn, staraam si wykorzysta jego dotychczasow wiedz, wprowadzajc go jed-noczenie w nowe aspekty poznanych wczeniej problemw.


9/290

8 WSTP

Wiele wicze zostao pomylanych tak, aby mona byo pracowa metod indukcyjn,bardzo cenion w glottodydaktyce. Inne wiczenia systematyzuj wiedz studenta i uatwiajmu zapamitanie regu.

Du grup zada stanowi krzywki, tabelki, diagramy i teksty, w ktrych studentodkrywa reguy. Zaleao mi na tym, by w wikszej czci byy to wiczenia, ktre twr-

czo wykorzystuj moliwoci uczenia si przez studenta. Mam nadziej, e liczne ilustracjepomog utrwali reguy polskiej gramatyki i wspomog pami studentw.Od lat uczc gramatyki, staram si, aby bya ona tylko drog i rodkiem do opanowania

jzyka, a nie celem samym w sobie. Dlatego te czsto wiczenia s zadaniami, w ktrych stu-dent na podstawie zdobytych inormacji buduje poprawne wypowiedzi i opanowuje strukturypotrzebne w komunikacji. Nie s to wszake zajcia nudne i mczce sprawiaj przyjemnowynikajc z coraz atwiejszego komunikowania si w jzyku polskim.

Jestem gboko przekonana, e cho nauczanie gramatyki stanowi jedynie drog do suk-cesu, jakim jest znajomo jzyka obcego, to sposb ten moe by przyjemny, a przede wszyst-kim ciekawy i kreatywny.

Chciaam te, aby w wiczeniach pojawio si wiele inormacji o Polsce, polskiej kulturze ihistorii. Pomg mi w tym rozdzia powicony liczebnikowi, w ktrym znalazo si wiele datz historii Polski, a take rozdzia omawiajcy stopniowanie przymiotnikw, w ktrym monaporwnywa rne obiekty geograficzne nie tylko w Polsce, ale i na wiecie.

Naturalnie w oddawanym do Pastwa rk zbiorze s rwnie tradycyjne wiczenia trans-ormacyjne, ale w ogromnej czci zostay one przygotowane nie na izolowanych zdaniach,lecz na tekstach cigych, ktre stanowi krtkie historyjki. Konstrukcje skadniowe s nadalproste, przewaaj zdania pojedyncze i wsprzdnie zoone.

Wszystkie polecenia zostay napisane w jzyku polskim, ale poniewa do kadego wi-czenia podano przykad, studenci nie powinni mie trudnoci ze zrozumieniem instrukcji.Na pocztku ksiki znajduje si te sownik polskich terminw gramatycznych, ktre zostaywyjanione w jzyku angielskim.

Mam nadziej, e Gramatyka? Ale tak!bdzie przydatn, a jednoczenie interesujcpomoc dla nauczycieli pracujcych na poziomie A oraz dla studentw, ktrzy niezraenipocztkowymi trudnociami postanowili nadal odkrywa jzyk polski, a by moe w przyszociprzystpi do egzaminu certyfikatowego. Studenci mog korzysta z niniejszego zbioru, uczcsi zarwno na kursach, jak i samodzielnie, ksika bowiem zawiera klucz do zada.

Chciaam bardzo podzikowa Panu Proesorowi Wadysawowi Miodunce, ktry podob-nie jak przy pracy nad pierwsz czci zmotywowa mnie do ukoczenia tego zbioru wicze.

Serdeczne podzikowania skadam rwnie Pani Proesor Graynie Zarzyckiej z Uniwer-sytetu dzkiego, ktra podja si recenzowania tego podrcznika. Jej uwagi i sugestie byybardzo cenne i z pewnoci wpyny na jako wielu wicze.

Dzikuj moim studentkom ze studiw magisterskich: Barbarze Godowskiej, EdycieKrasnowskiej i Marii Kulanek za moliwo wykorzystania ich wicze w moim podrczniku.

Joanna Machowska


10/290

9INTRODUCTION

Introduction

Gramatyka? Ale tak! a practice book or A2 level students o Polish is a continuation oGramatyka? Dlaczego nie?! a grammar practice book or A1 students o Polish published in2010. As I mentioned in the Introduction to that volume, there is a demand on our market orPolish language practice books tailored for students on a particular level. Many books labeledfor beginners are, in fact, meant for quite a wide range of students, from those who speak no

Polish at all to those who have already reached level A1 or even A2. As a result, they containgrammatical and lexical material rom all these levels (rom absolute basics to A2), which, ineffect, means that very easy exercises appear alongside the diffi cult ones.

Since the levels o proficiency have been precisely described within the Common Euro-pean Framework o Reerence or Languages, it is no longer a problem to define levels Aand A.

Even while working on the practice book or A students, I was already aware o the needor a subsequent volume, which would be directed at A level students.

Gramatyka? Ale tak! is organized just like the first part, but it contains additional gram-matical material which belongs to the A level program. The lexical content has also been

broadened: on completion o the A level course, the student should be able to make use oca. two thousand words.

Emphasizing the similar organization o the two books, I want to point out that the gram-matical content has been ordered according to the descriptive grammar o the Polish lan-guage: first, the noun and its modifiers, and then the verb. The grammatical cases are also pre-sented in the order adopted by Polish grammars. I have decided not to ollow the order thatunctions in language education studies, or two reasons:

. This is a practice book, and not a students book used in class in the order prescribed bythe author. There is no connection between particular chapters devoted to particular gram-

mar point. Thus, they do not have to be presented in the order in which they appear in thebook, but in a way that best suits the teacher or the students who want to practise before a test,an exam, or a certificate exam (which will probably soon be available at A level).

. Various students books ollow different orders. Even at A level there are a ew ways oapproaching the grammatical material: which should go first, the instrumental or the accusa-tive? The locative case or the verb aspect? Level A is still richer in differences. In this case,one would also expect topics devoted to the noun and its modifiers to intertwine with thosedevoted to the verb and the uninflected parts o speech which, in act, happens in most othe books.

Being aware o the act that the A-level students have already covered many grammar

points, I tried to make use o their already gained knowledge, and at the same time to intro-duce the learner to new aspects o previously learnt topics.


11/290

10 INTRODUCTION

Many o the exercises have been designed in such a way as to enable inductive learning,which is very popular with language education studies. Other exercises allow the students tosystematize their knowledge and make it easier or them to remember the rules.

A lot o exercises are in the orm o a crossword, a diagram, or a text, on the basis o whichthe student can discover the rules. Most o all, I wanted my exercises to require a creative use

o the students learning abilities. I hope that numerous graphics will help the student con-solidate the rules o Polish grammar and memorize them better.Having taught grammar or years, I always try to regard it as the tool and means to mas-

ter the language, and not the aim in itsel. Thats why my exercises oten have the orm otasks in which the student makes use o the inormation to build correct sentences and mas-ter the structures needed or communication. These tasks are by no means boring or tiring;in act, they may be source o un and lead to more and more fluent communication in Polish.

I am deeply convinced that even though mastering grammar is just a means to success-ul learning o a oreign language, this process can be pleasurable and, most o all, interest-ing and creative.

Last but not least, I wanted my exercises to contain a lot o inormation about Poland,Polish culture and history. The most conducive here was the chapter on quantifiers, in whichI put a lot o dates rom Polish history, as well as the chapter on adjective gradation, in whichstudents can compare various geographical objects not only rom Poland, but rom all overthe world.

Naturally, the book contains also traditional transormational exercises, but the major-ity o them are based not on isolated sentences but on texts taking the orm o very shortstories. The syntax has been kept on a basic level, containing mostly simple and compoundsentences.

All the instructions are ormulated in Polish, but because each exercise is accompaniedby an example, the students shouldnt have problems in understanding the instruction. At thebeginning o the book there is also a glossary o Polish grammatical terms with their Eng-lish equivalents.

I hope that Gramatyka? Ale tak! will be a useul and, at the same time, interesting helpor both the teachers teaching at A level and the students who, undiscouraged by initial di-ficulties, want to keep on learning the Polish language and perhaps take a certificate exam inthe uture. Students can use this book both under the teachers supervision and on their own,since it is equipped with the answer key.

I would like to express my deep gratitude to Prof. Wadysaw Miodunka, who, just like with

the previous volume, kept motivating me in my work on the book.I would also like to give my thanks to Pro. Grayna Zarzycka rom the University o Lodz,who agreed to review this volume. Her invaluable comments and suggestions helped me topolish many o the exercises.

I am likewise grateul to my MA students: Barbara Godowska, Edyta Krasnowska andMaria Kulanek, or having let me use their exercises in my book.

Joanna Machowska


12/290

11VORWORT

Vorwort

Die Grammatikbungen r die Niveaustue A2 des GER unter dem Namen Gramatyka?Ale tak!sind eine Fortsetzung der Grammatikbungen r die Niveaustue A1 des GERunter dem NamenGramatyka? Dlaczego nie?!, die im Jahr 2010 herausgegeben wurden. Wieich bereits im Vorwort zur vorherigen Sammlung erwhnte, ehlt es au unserem Markt anbungen, die fr Lernende bestimmter Niveaustufen des Spracherwerbs gedacht sind. bungs-

sammlungen, die im Untertitel die Bezeichnung r Annger auweisen, sind r eine sehrgroe Gruppe von Lernenden bestimmt von denen, die Polnisch berhaupt nicht kennen,bis zu den Lernenden au den Niveaustuen A1 und A2. Dies hrt zu einer Vermischung dergrammatikalischen Probleme und des Wortschatzes aus diesen beiden Niveaustuen. Dieswiederum hat zur Folge, dass sich in einer einzigen Sammlung sehr einache und schwierigebungen miteinander abwechseln.

Seit dem Zeitpunkt, an dem die Niveaustuen durch den Gemeinsamen EuropischenReerenzrahmen GER genau estgelegt worden sind, kann man die Niveaustuen A und Aproblemlos definieren und so voneinander abgrenzen.

Schon bei der Vorbereitung der bungen r die Niveaustue A war ich von der Notwen-

digkeit berzeugt, auch einen zweiten Teil zu erstellen, der r Lernende au der NiveaustueA bestimmt ist.Der Aufau des Lehrwerks Gramatyka? Ale tak!knpt an die Reihenolge der vorherigen

bungssammlung an, es ist allerdings erweitert um neue grammatikalische Probleme, die sichim Programm r die Niveaustue A befinden. Es wurde auch der Wortschatz erweitert, dennam Ende der Niveaustue A sollte der Lernende ungehr . Wrter verwenden knnen.

Indem ich ber die hnlichkeiten der Reihenolge beider Bcher schreibe, mchte ich darauhinweisen, dass die grammatikalischen Probleme in bereinstimmung mit der deskriptivenGrammatik der polnischen Sprache angeordnet wurde, und somit zuerst die Nominalwortartenbehandelt werden und erst anschlieend die Verben. Ebenso werden die Flle in der aus pol-

nischen Grammatiken bekannten Reihenolge vorgestellt. Ich habe von einer Reihenolge abge-sehen, die in der Glottodidaktik verwendet wird, und zwar aus den olgenden beiden Grnden:

Es handelt sich um eine bungssammlung, nicht jedoch um ein Kursbuch, das im Unter-richt in der Reihenfolge behandelt wird, die der Autor vorgibt. In solch einer Publikation gibt eskeine Verbindung der getrennten grammatikalischen Probleme zwischen den einzelnen einge-fhrten Kapiteln. Sie mssen nicht in der Reihenfolge vorgestellt werden, in der sie im Buch auf-tauchen, sondern knnen in der Reihenfolge bearbeitet werden, die der Lehrkraft oder dem Ler-nenden zusagt, alls sie die bungen als Wiederholung oder Vertieung vor Tests, Prungenoder Zertifikatsprfungen behandeln, die wahrscheinlich in Krze auf der Niveaustufe A abge-legt werden knnen.

Der glottodidaktische Aufau ist nicht in allen Lehrwerken identisch. Schon bei derAusarbeitung der Niveaustue A wurden verschiedene Denkanstze umgesetzt, die die


13/290

12 VORWORT

Reihenolge der grammatikalischen Probleme betreffen: zuerst den Instrumental oder denAkkusativ, zuerst den Lokativ oder den Aspekt der Verben? Au der Niveaustue A gibt esnoch mehr Unterschiede in den Konzepten der Autoren. In diesem Aufau ging es auch umeine Verflechtung denn so ergibt es sich am hufigsten der Nominalwortarten mit den dieVerben betreffenden Probleme und den indeklinablen Wortarten.

Sich dessen bewusst, dass der Lernende au der Niveaustue A schon mit vielen gram-matikalischen Problemen in Berhrung gekommen ist, war ich darum bemht, seine bishe-rigen Kenntnisse zu nutzen, indem gleichzeitig neue Aspekte zuvor kennengelernter Pro-bleme eingehrt werden.

Viele bungen wurden so erdacht, dass mit der Induktionsmethode gearbeitet werdenkann, die in der Glottodidaktik sehr geschtzt wird. Weitere bungen systematisieren dieKenntnisse des Lernenden und erleichtern ihm das Einprgen der Regeln.

Viele Augaben stellen Kreuzwortrtsel, Tabellen, Diagramme und Texte dar, in denen derLernende Regeln entdeckt. Es ging mir dabei darum, dass es sich beim Groteil der bungenum solche handelt, die kreativ die Mglichkeiten des eigenstndigen Spracherwerbs durch die

Lernenden nutzen. Ich hoffe, dass die zahlreichen Illustrationen dabei helen, die Regeln derpolnischen Grammatik zu estigen und das Einprgen der Lernenden untersttzen.

Da ich seit Jahren Grammatik unterrichte, bin ich stets bemht, dass sie nur einen Wegund Mittel zur Beherrschung der Sprache darstellt, nicht aber ein Selbstzweck. Deswegen sindbungen oft auch Aufgaben, bei denen der Lernende auf der Grundlage der erworbenen Informa-tionen fehlerfreie Stze konstruiert und fr die Kommunikation notwendige Strukturen erlernt. Eshandelt sich dabei jedoch nicht um langweilige oder anstrengende Beschtigungen, sondern umsolche, die zu einer Zufriedenheit einer immer einfacheren Kommunikation im Polnischen fhren.

Ich bin der esten berzeugung, dass, wenn das Lernen der grammatikalischen Strukturenschon ein Weg zu einer erolgreichen Beherrschung der Fremdsprache ist, die Art und Weisedes Lernen dieser Strukturen so angenehm wie mglich sein sollte, und vor allem interessantund kreativ.

Es ging mir auch darum, dass in den bungen viele Inormationen ber Polen, die pol-nische Kultur und Geschichte einflieen. Besonders einach war dies im Kapitel zu den Zahl-wrtern, in dem sich viele Daten aus der Geschichte Polens befinden, und auch dem Kapitelzur Steigerung der Adjektive, in dem man verschiedene geographische Objekte nicht nur ausPolen, sondern ganzen Welt, miteinander vergleichen kann.

Natrlich sind in der Sammlung, die Sie in den Hnden halten, auch typische Transor-mationsbungen, aber im grten Teil wurden sie nicht in separaten Augaben zusammen-

gestellt, sondern in Flietexten, bei denen es sich um kurze Geschichten handelt. Der syn-taktische Aufau ist weiterhin einach, es berwiegen nicht verschachtelte Hauptstze undparataktische Satzverbindungen.

Alle Augabenstellungen wurden au Polnisch verasst, da aber zu jeder bung einLsungsbeispiel angegeben ist, sollten die Lernenden keine Schwierigkeiten mit dem Ver-stndnis der Anweisung haben. Am Anang des Buches befindet sich auerdem ein Wrter-buch der polnischen Grammatiktermini, die ins Deutsche bersetzt worden sind.

Ich hoffe, dass Gramatyka? Ale tak!von Nutzen und das Lehrwerk gleichzeitig eine inte-ressante Hilfe fr die auf der Niveaustufe A des GER unterrichtenden Lehrer sein wird sowie,dass sich die Lernenden, unbeeindruckt von den Anangsschwierigkeiten dazu entschlieen,

sich weiterhin die polnische Sprache zu erschlieen, und vielleicht in der Zukunt eine Zerti-fikatsprung abzulegen. Die Lernenden knnen die vorliegende Sammlung benutzen, wenn


14/290

13VORWORT

sie in Kursen oder selbstndig lernen, das Buch enthlt daher einen Lsungsschlssel zu denAugaben.

Ich mchte mich sehr bei Herrn Professor Wadysaw Miodunka bedanken, der mich hn-lich wie schon bei der Arbeit am ersten Teil dazu motivierte, diese bungssammlung zuvollenden.

Meinen herzlichen Dank spreche ich auerdem Frau Proessorin Grayna Zarzycka vonder Universitt Lodz r ihre Durchsicht dieses Lehrwerks aus. Ihre Anmerkungen und Vor-schlge waren sehr wertvoll und sie trugen mit Sicherheit zur Qualitt vieler bungen bei.

Ich danke meinen Studentinnen aus den Magisterstudiengngen: Barbara Godowska,Edyta Krasnowska und Maria Kulanek, r die Mglichkeit, ihre bungen in diesem Lehr-werk zu verwenden.

Joanna Machowska


15/290

14

A2 Gramatyka? Ale tak! A1, 2010 .

Gramatyka? Dlaczego nie?!. , ,

. ,

, , , 1 2. . ,

.

. ,

, . Gramatyka? Ale tak! -

, , . , .

, ,

, , . ,

. , , :-, , , -

, . -

, . , : -, , - , , , ,

. . -

- : , ? .

, .


16/290

15

, , ,

. ,

, . .

, , , - . , ,

, -. , - .

-, , . , , ,

. - , .

, , - , , , ,

. ,

, . , , -

, , .

, , , , . - - - .

-, , -

, . - .

, Gramatyka? Ale tak! -

, , , - , , , . - , , - .

,

, , .

, .

.


17/290

16

- , -

.


18/290

17WYKAZ TERMINW GRAMATYCZNYCH

Wykaz terminw gramatycznych

Poniej znajduj si polskie terminy gramatyczne, ktre uywane s w zbiorze wicze w tu-maczeniu na jzyk angielski.

liczba pojedyncza (l.poj.)liczba mnoga (l.mn.)

rodzaj mski (r.m.)ywotnynieywotnyrodzaj eski (r..)rodzaj nijaki (r.n.)rodzaj mskoosobowyrodzaj niemskoosobowy

rzeczownik

przymiotnikczasownikzaimekprzyimekprzyswek

mianownikdopeniaczcelownik

bierniknarzdnikmiejscownik

koniugacjabezokolicznikczas teraniejszyczas przeszyczas przyszyaspekt dokonany

aspekt niedokonanytryb rozkazujcy


19/290

18 WYKAZ TERMINW GRAMATYCZNYCH

tryb przypuszczajcystopie rwnystopie wyszystopie najwyszy


20/290

19A GLOSSARY OF GRAMMATICAL TERMS

A glossary of grammatical terms

The following is a list of Polish grammatical terms which were used in the book, together withtheir English equivalents.

Polish term: English term:liczba pojedyncza (l.poj.) singular

liczba mnoga (l.mn.) plural

rodzaj mski (r.m.) masculineywotny animatenieywotny inanimaterodzaj eski (r..) emininerodzaj nijaki (r.n.) neuterrodzaj mskoosobowy masculine personalrodzaj niemskoosobowy non-masculine personal

rzeczownik nounprzymiotnik adjectiveczasownik verbzaimek pronounprzyimek prepositionprzyswek adverbmianownik nominativedopeniacz genitive

celownik dativebiernik accusativenarzdnik instrumentalmiejscownik locative

koniugacja conjugationbezokolicznik infinitiveczas teraniejszy present tenseczas przeszy past tenseczas przyszy uture tense

aspekt dokonany perective aspectaspekt niedokonany imperective aspect


21/290

20 A GLOSSARY OF GRAMMATICAL TERMS

tryb rozkazujcy imperative moodtryb przypuszczajcy conditional mood

stopie rwny positivestopie wyszy comparative

stopie najwyszy superlative


22/290

21WRTERBUCH DER GRAMMATIKALISCHEN TERMINI

Wrterbuch der grammatikalischen Termini

Im Folgenden werden die polnischen grammatikalischen Termini augehrt, die in derbungssammlung verwendet werden, zusammen mit ihrer Entsprechung im Deutschen.

Polnische Termini: Deutsche Termini:liczba pojedyncza (l.poj.) Singular

liczba mnoga (l.mn.) Pluralrodzaj mski (r.m.) Maskulinumywotny belebtnieywotny unbelebtrodzaj eski (r..) Femininumrodzaj nijaki (r.n.) Neutrumrodzaj mskoosobowy mnnliche Personalormrodzaj niemskoosobowy nicht-mnnliche Personalorm

rzeczownik Substantiv

przymiotnik Adjektivczasownik Verbzaimek Pronomenprzyimek Prpositionprzyswek Adverbmianownik Nominativdopeniacz Genitivcelownik Dativ

biernik Akkusativnarzdnik Instrumentalmiejscownik Lokativ

koniugacja Konjugationbezokolicznik Infinitivczas teraniejszy Prsensczas przeszy Prteritumczas przyszy Futuraspekt dokonany vollendeter Aspekt

aspekt niedokonany unvollendeter Aspekttryb rozkazujcy Imperativ


23/290

22 WRTERBUCH DER GRAMMATIKALISCHEN TERMINI

tryb przypuszczajcy Konjunktiv

stopie rwny Positivstopie wyszy Komparativstopie najwyszy Superlativ


24/290

23

, , -

.

: :

liczba pojedyncza (l.poj.)

liczba mnoga (l.mn.)

rodzaj mski (r.m.)

ywotny

nieywotny

rodzaj eski (r..)

rodzaj nijaki (r.n.)

rodzaj mskoosobowy -

rodzaj niemskoosobowy -

rzeczownik

przymiotnik

czasownik

zaimek

przyimek

przyswek

mianownik

dopeniacz

celownik biernik

narzdnik

miejscownik

koniugacja

bezokolicznik

czas teraniejszy

czas przeszy

czas przyszy aspekt dokonany


25/290

24

aspekt niedokonany tryb rozkazujcy tryb przypuszczajcy

stopie rwny stopie wyszy stopie najwyszy


26/290

I

ODMIANA RZECZOWNIKA,

PRZYMIOTNIKAI ZAIMKA OSOBOWEGO


27/290


28/290

27I.. PIKNA NOC I PRZYSTOJNY PARLAMENTARZYSTA. MIANOWNIK LICZBY POJEDYNCZEJ

I.1. Pikna noc i przystojny parlamentarzystaMianownik liczby pojedynczej

I. Prosz dopisa nazw mieszkaca lub mieszkanki kontynentu, kraju lub miasta.

Kontynent / kraj / miasto Mieszkaniec Mieszkanka

Francja Francuz Francuzka

Hiszpania HiszpanWgry Wgierka

Szwecja Szwed

Wochy Woch Woszka

Czechy Czech

Niemcy Niemiec Niemka

Anglia Anglik Angielka

Azja Azjata Azjatka

Europa Europejczyk Europejka

Australia Australijczyk

Brazylia Brazylijka

Argentyna Argentyczyk Argentynka

Korea Koreaczyk

Chiny Chinka

Japonia Japoczyk

Aryka Arykanin AfrykankaAmeryka Amerykanka

Rosja Rosjanin

Egipt Egipcjanka

Warszawa warszawianin

Krakw krakowianka

Wrocaw wrocawianin

d odzianka

Pozna poznanianin


29/290


30/290


. ................... .................. .................. ........ .................. .................. .................. ............

. ................... .................. .................. ........ .................. .................. .................. ............

. ................... .................. .................. ........ .................. .................. .................. ............

. ................... .................. .................. ........ .................. .................. .................. ............

. ................... .................. .................. ........ .................. .................. .................. ............. ................... .................. .................. ........ .................. .................. .................. ............

. ................... .................. .................. ........ .................. .................. .................. ............

. ................ .................. .................. ........... .................. .................. .................. ............

. ................ .................. .................. ........... .................. .................. .................. ............

. ................ .................. .................. ........... .................. .................. .................. ............

. ................ .................. .................. ........... .................. .................. .................. ............

. ................ .................. .................. ........... .................. .................. .................. ............. ................ .................. .................. ........... .................. .................. .................. ............

. ................ .................. .................. ........... .................. .................. .................. ............

. ................ .................. .................. ........... .................. .................. .................. ............

. ................ .................. .................. ........... .................. .................. .................. ............

. ................ .................. .................. ........... .................. .................. .................. ............

B. Z podanych nazw zawodw prosz wybra te, ktre maj tylko jedn form: msk lubesk.

architekt

. ...............................................................

. ...............................................................

. ...............................................................

. ...............................................................

. ................................................................ ...............................................................

. ...............................................................

. ...............................................................

. ...............................................................

. ...............................................................


31/290

30 I. ODMIANA RZECZOWNIKA, PRZYMIOTNIKA I ZAIMKA OSOBOWEGO

IV. Prosz wybra odpowiedni przymiotnik.

PRZYKAD:To jest dobra/ dobry pani minister.

. To jest mia / miy dentysta.. To jest odpowiedzialny / odpowiedzialna pani sdzia.. To jest sympatyczna / sympatyczny pani prezydent.. To jest kompetentny / kompetentna ekonomista.. To jest sawna / sawny pani proesor.. To jest znana / znany okulista.. To jest yczliwa / yczliwy pani psycholog.. To jest uprzejmy / uprzejma sprzedawczyni.. To jest wysoka / wysoki masaysta.

. To jest punktualna / punktualny parlamentarzysta.

V. Prosz poczy przymiotnik z kolumny A z rzeczownikiem z kolumny B i zapisa wyra-

enia w poprawnej formie.

A B. ciepy a. moliwo. szary b. rzecz. biay c. krew. gorcy d. brew. smutny e. do. cenna . samotno. szczupy g. sl. czarny h. mio. zimny i. mysz

. inny j. noc

PRZYKAD:ciepa noc

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................


32/290


VI. Prosz uzupeni tekst odpowiednimi formami przymiotnikw i zaimkw.

(Wysoki)Wysokapani minister sza ulic. Nagle przez drog przebiega () (brzowy) ......................

mysz. W tym momencie pani minister zauwaya, e na ulicy ley () (dziwny, may) ............

................ rzecz. () (Ten) .................. rzecz to by mody, zmarznity kotek. Noc bya () ....................(zimny). Pani minister zastanawiaa si, co powinna zrobi. Wtedy zauwaya, e ulic jedzie ()

(mody, sympatyczny) ..................., ............................ kierowca. Zatrzymaa go i poprosia, eby wzi

biedne zwierz. Kierowca zabra kotka, ale nie mg go zawie do domu, gdy w jego domu

mieszkaa () (biay) ............................ mysz. Kierowca mia dobrego koleg. () (Ten dobry) ............

.................... kolega by znanym dentyst, by () ................................ (bogaty) i mia due mieszkanie.

Kierowca zadzwoni wic do niego. () (yczliwy) ................................ dentysta naturalnie si zgo-

dzi i przyj kotka. () (May) ....................... kocitko znalazo wreszcie dom.

VII. W niektrych z podanych zda s bdy. Prosz je poprawi.

To jest dobry kierowca. To jest wielki mio. To jest wielka mio.

. To jest pochmurny noc. .................. .................. .................. .................. .................. .................. .................. .....

. To jest sawny muzyk. .................. .................. .................. .................. .................. .................. .................. ........

. To jest wesoa przedszkolanka. ................. ................... .................. ................... .................. ................. ........

. To jest czysty do. .................. .................. .................. .................. .................. .................. .................. ..............

. To jest kontrowersyjny artysta. ................. ................... .................. ................... ................... ................... ....

. To jest energiczna turysta. .................. .................. .................. .................. .................. .................. .................

. To jest drugi moliwo. .................. .................. ................... .................. ................... ................. ................... .

. To jest roztargniony kierowca. ................ ................... .................. ................... .................. ................ ...........

. To jest amerykaska satelita. .............. ................... .................. ................... .................. ................. ..............

. To jest pikny akwarium. ....................... .................. .................. .................. .................. .................. ..............

VIIIA. Prosz utworzy rzeczowniki od podanych przymiotnikw.

PRZYKAD:Zy zo

. Samotny ................ .................. ......... Stary ................ .................. ........


33/290


. Mody .................. .................. .......

. Wolny .................. .................. .......

. Moliwy .................. .................. .......

. Trudny ..................... .................. ....

. Czysty ................................. ........... Dugi .................. .................. .......

. Wielki ................................. ..........

. Ciemny ................. .................. ........

B. Prosz uzupeni zdania odpowiednimi rzeczownikami: nienawi, mio, zazdro.

. Kiedy kogo kocham, to czuj .................. .................. .................. .................. .................. .................... ........

. Kiedy kogo nienawidz, to czuj ................. .................. .................. .................. .................. .................... ..

. Kiedy jestem zazdrosny, to czuj ......................... .................. ................... ................... ................. ..............

IX. Z podanych wyrazw prosz uoy poprawne zdania w czasie teraniejszym.

PRZYKAD:To, by, wielki, mioTo jest wielka mio.

. Wolno, by, wany, dla, kady, czowiek ....................................................................................................................................................................................

. Drugi, moliwo, by, trudniejszy

....................................................................................................................................................................................

. W, to, wiczenie, gramatyczny, by, duy, trudno

....................................................................................................................................................................................

. Staro, by, dla, on, bardzo, ciki

..................................................................................................................................................................................... Modo, nie, zawsze, by, pikny

....................................................................................................................................................................................

. Samotno, nie, musie, by, smutny

....................................................................................................................................................................................

. Wysoko, budynek, by, imponujcy

....................................................................................................................................................................................

. Zazdro, by, zawsze, rustrujcy

....................................................................................................................................................................................


34/290


. W, dom, panowa, wielki, czysto

...................................................................................................................................................................................

. Ciemno, by, przeraajcy, dla, dzieci

...................................................................................................................................................................................

X. Prosz uzupeni zdania zaimkiem ktry w odpowiedniej formie.

PRZYKAD:To jest pan, ktrynazywa si Marek Nowak.

. To jest dziecko, .......................... .. chodzi do przedszkola.

. To jest ksika, ...................... ....... jest bardzo interesujca.

. To jest chopak, ........................... jest bratem Marysi.. To jest okno, ........................ .... musisz umy.

. To jest dziewczyna, .......................... studiuje filozofi.

. To jest muzeum, ........................ ... koniecznie powiniene zwiedzi.

. To jest dentysta, ...................... ..... pracuje w tej klinice.

. To jest ga, ..................... ....... zamaa si w nocy.

. To jest kierowca, ..................... ....... spowodowa ten grony wypadek.

. To jest miasto, ................... ......... jest bardzo brudne.

XI. Prosz uoy pytania do podkrelonych wyrazw.

PRZYKAD:To bya pikna noc. Jaka to bya noc?

. To jest zdolny ekonomista. ................. .................. .................. .................. .................. .................. ............... ?

. To jest interesujce muzeum. ................. .................. .................. .................. .................. ................... .........?. To jest zamana ko. .............................. .................. .................. .................. ................... .................. ............ ?

. To jest sawny poeta. .......................... .................. .................. .................. .................. .................. .................. ?

. To jest droga rzecz. ................................ .................. .................. .................. .................. .................. ............... ?

. To jest zagraniczny turysta. ............................. .................. .................. .................. ................... .................. ?

. To jest wspaniay artysta. ................. .................. .................. .................. .................. .................. .................. ?

. To jest kompetentna pani inynier. ................. .................. .................. .................. ................... ............... ?

. To jest niebezpieczny przestpca. ................. ................... .................. ................... ................. .................. ?

. To jest obowizkowa pani minister. ................. ................... ................... .................. ................. ............... ?


35/290


I.2. Wracam znad morza od rodzinyDopeniacz liczby pojedynczej

I. Podkrelone wyrazy prosz wpisa w odpowiednie miejsce w tabelkach. Prosz pod-kreli kolorem kocwki.

To jest Ania. Ania ma lat i chodzi do liceum. Ania ma modszego brata, ale nie ma modszejsiostry. Ania ma babci, ale nie ma dziadka. Ania ma te czarnego psa,ale nie ma czarnego

kota.Ania lubi oglda filmy w kinie, ale nie lubi oglda telewizji. Lubi te czyta ksiki, alenie lubi czyta gazety.

Ania lubi je dem, mid, maso i chleb, ale nie lubi je tustej szynki, kiebasy, maka-ronu, tego sera aniwieprzowego misa. Ania lubi pi sok i mleko, ale nie lubi pi wodymineralnej i jasnego piwa. Ania w domu ma komputer stacjonarny, ale nie ma laptopa.

DOPENIACZ rzeczownikrodzaj mski rodzaj eski rodzaj nijaki

ywotne siostry

nieywotne

DOPENIACZ przymiotnik

rodzaj mski rodzaj eski rodzaj nijaki

ywotne modszej

nieywotne


36/290

35I.. WRACAM ZNAD MORZA OD RODZINY . DOPENIACZ LICZBY POJEDYNCZEJ

II. Prosz dopasowa odpowiednie sowo z ramki do rysunku i uy go w poprawnej formie.

A. Czego szuka Kinga?

ksika, klucz, ulica, dom, zeszyt, komrka, notes, dugopis,

torebka, chusteczka, parasol

PRZYKAD:

Kinga szuka ksiki.

. . ....................................................... ..................................................... ......................................................

. . ....................................................... ..................................................... ......................................................

. . ....................................................... ..................................................... ......................................................

.......................................................


37/290


B. Czego potrzebuje Konrad?

chleb, sownik, woda, czas, komputer, mio, odpoczynek, sen, soce,

samotno, pienidze.

PRZYKAD:

Konrad potrzebuje chleba.

. . .................. .................. .................. . ................. .................. .................. ................. .................. .................. .

. . .................. .................. .................. . ................. .................. .................. ................. .................. .................. .

. . .................. .................. .................. . ................. .................. .................. ................. .................. .................. .

.......................................................


38/290


III. Prosz dopasowa rzeczowniki z ramki do nastpujcych czasownikw i zapisa je

w poprawnej formie.

jzyk polski, pajk, miasto, klucz, komputer, opowiadanie, burza, audycja,

gramatyka, praca, choroba, kraj, legenda, drukarka, zamek, koncert, biologia,przyjaciel, skaner

Szukam . klucza

. ................. ..........

. ................. ...........

Boj si . .................. ............. . ................. ..............

. ................. ..............

Ucz si . .................. ..............

. ................. ..............

. ................. ..............

Sucham ................................

. ................. ..............

. ................. ..............

Broni . .................. ..............

. ................. ...............

. ................. ...............

Uywam . .................. ............

. ................. .............

. ................. ..............


39/290


IV. Jest to drzewo genealogiczne chopca o imieniu Sebastian. Na podstawie opisu proszpodpisa rysunki oraz uzupeni tekst odpowiednimi formami rzeczownikw.

Babcia: Helena, dziadek: Franciszek, ojciec: Stanisaw (syn Heleny i Franciszka), babcia:Boena, dziadek: Leopold, matka: Teresa (crka Boeny i Leopolda), syn Stanisawa i Teresyto oczywicie Sebastian, siostra matki Teresy: Maria, m Marii: Wojciech, crka Marii i Woj-

ciecha: Kinga, syn Marii i Wojciecha: Maciek, brat ojca Stanisawa: Kazimierz, ona Kazimie-rza: Irena, crka Kazimierza i Ireny: Zosia, syn Kazimierza i Ireny: Kamil.

PRZYKAD:ona Leopoldato Boena.

. Syn ................................. i ................................. to Sebastian.

. Crka ................................. i ................................. to Zosia.

. Wnuki ................................. i ................................. to Zosia, Kamil i Sebastian.

. ona ................................. to Helena.

. Synowa ................................. i ................................. to Teresa.

. Dzieci ................................. i ................................. to Kinga i Maciek.

. Zi ................................. i ................................. to Stanisaw.

. Brat ................................. to Kamil.

. Siostra ................................. to Teresa.. Siostra ................................. to Zosia.


40/290


V. Prosz uzupeni tekst odpowiednimi formami rzeczownikw i przymiotnikw.

Micha szuka () komrki (komrka) cay dzie, poniewa potrzebowa ()....................... (numer),

ktry mia zapisany w komrce. Micha chcia zadzwoni, bo szuka ()........................ (praca).

Micha od dawna uczy si ()....................................................................... (jzyk angielski) i ta oertapracy bya bardzo interesujca. Chopak pragn ()...................................... (ta praca), bo y za pie-

nidze swojej mamy. Musia te cigle sucha ()............................... (kolega), ktry czsto opowia-

da, jak znalaz prac. Micha ba si () ...................................... (sytuacja), w ktrej bdzie musia

wyemigrowa z Polski, aby znale prac.

VI. Prosz uzupeni tekst odpowiednimi formami rzeczownikw.

. Prosz puszk kukurydzy. ................................ (puszka, kukurydza)

................. .................. .................. .................. ................. (soik, majonez)

................. .................. .................. .................. ................. (kilogram, cukier)

. Prosz ......................................................................... (tabliczka, czekolada)

................. .................. .................. .................. ................. (litr, sok)

................. .................. .................. .................. ................. (kawaek, ser)

. Prosz ......................................................................... (butelka, wino)

................. .................. .................. .................. ................. (paczka, makaron)

................. ................... .................. ................... ............... (puszka, piwo)

. Prosz ......................................................................... (puszka, groszek)

................. .................. .................. .................. ................. (kilogram, mka)

................. .................. .................. .................. ................. (pudeko, herbata)

. Prosz ......................................................................... (kostka, maso)

................. .................. .................. .................. ................. (litr, mleko)

................. .................. .................. .................. ................. ( deka, szynka)

. Prosz ......................................................................... (kilogram, ry)

................. .................. .................. .................. ................. (soik, mid) ................. .................. .................. .................. ................. (gwka, kapusta)


41/290


VII. Na podstawie rysunkw w tabelce prosz napisa, czego te osoby nie lubi je i pi.

Imi Czego nie lubi je? Czego nie lubi pi?

Anka

Bartek

Krzysiek

Anka nie lubi je marchewki, ..........................................., ...........................................

ani ...........................................Nie lubi pi ..........................................., ...........................................

ani ...........................................

Bartek nie lubi je ..........................................., ........................................... ani ...........................................

Nie ........................................... ..........................................., ...........................................

ani ...........................................

Krzysiek ..............................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................


42/290


VIII. Wyrazy z ramki prosz wpisa w poprawnej formie w odpowiednie miejsca w tabeli.Niektre wyrazy mog by w kilku miejscach. Prosz uwaa na przyimki.

urlop, dom, wiat, drzewo, kino, koleanka, brat, teatr, ulica, Krakw, Francja,

lekarz, mama, dentysta, koci, rzeka, babcia, zima, szkoa, fryzjer, weekend,droga, jezioro, rodzina, mur, park, lato, dyrektor, fontanna, plaa

Dokd?

Skd?

Dokogo?

Odkogo?

Ukogo?

Dlakog

o?

Podczas

czego?

Obok/

kookogo

/czego?

W

zdu

czego?

Dookoa

czego?

do

z/ze

do

od

u

dla

podczas

obok/

koo

w

zdu

dookoa

kina

kina

babci

babci

babci

babci

urlopu

domu

domu

jeziora


43/290


IX. Podany tekst prosz uzupeni odpowiednimi przyimkami z ramki.

podczas,ze, podczas, wzdu, u, do, od, u, do, do, obok, do, wok

()Podczas weekendu miaam wiele atrakcji. Bardzo przyjemnie spdziam czas. W pitek

wieczorem poszam z przyjacimi () ........ kina. Potem postanowilimy pj () ....... pubu

i chwil porozmawia. Niestety nie byo z nami Michaa, bo ten weekend spdza () ..... Karo-

liny, ktra wanie wrcia () ...... Polski. Szlimy () ........ piknie owietlonej ulicy i przygl-

dalimy si zabytkowym kamienicom. () .......... . Rynku stay jeszcze doroki. W pubie () .......

nas siedzieli modzi Hiszpanie, z ktrymi rozmawialimy po angielsku. W sobot spaam ()

....... poudnia. Potem umwiam si z moj przyjacik Renat i () ...... niej w domu spdzi-

am cay wieczr. () .......... naszego spotkania przyszed chopak Renaty Adam i opowiada

bardzo ciekawe historie o swoich podrach. () ....... Renaty wrciam pno w nocy. W nie-

dziel odwiedzi mnie mj kuzyn, ktry wanie wrci () ...... Szwecji.

X. Prosz uporzdkowa sowa, tak aby powstao poprawne zdanie.

PRZYKAD:

szukaem, klucza, cay, wczoraj, dzieWczoraj cay dzie szukaem klucza.

. moja, nigdy, komputera, babcia, nie uywaa

...........................................................................

. przez, jego, szuka, trzy, brat, pracy, miesice

............................................................................

. siostra, si, nasza, wody, boi

................................................................................ cay, uczyli, psychologii, si, tydzie, egzaminu, do, z

................................................................................

. snu, Weronika, i, potrzebuje, odpoczynku

..................................................................................

. Patryk, ju, tej, sucha, razy, piosenki, trzy

..................................................................................

. w, Ala, dentysty, godziny, u, zeszy, bya, czwartek, dwie...................................................................................


44/290


. dzisiaj, si, do, wybieramy, teatru

....................................................................................

. pochodzi, Rosji, Olga, z

.....................................................................................

. Kinga, pracowali, w, podczas, restauracji, i, Jarek, lata.....................................................................................

XI. Prosz uzupeni zdania odpowiednim zaimkiem osobowym.

. Prosz, to prezent dla ciebie (ty)! Naprawd?! Dla ............ ....... ? Tak si ciesz!

. Nie lubi Emilii! Jak moesz tak mwi, przecie ................... nie znasz!

. Prosz, to adres dobrego okulisty. Musisz i do ................... jak najszybciej.. Zapraszamy was jutro wieczorem na kolacj. wietnie! Przyjdziemy do ................... koo

sidmej.

. Nie bylicie jeszcze u ................... Musicie koniecznie zobaczy nasze nowe mieszkanie.

. Nie lubi ................... odwiedza. S tacy zarozumiali.

. Nie widziaa swoich koleanek ju bardzo dawno. Musisz koniecznie do ...................

zadzwoni.

. Nie moemy do ................... przyj. Nie bdzie ci przykro?

. Prosz, musisz do ................... napisa. Bd si o ciebie martwi.

. Wykad proesora Maleckiego by bardzo interesujcy. Suchalimy ................... bardzo

uwanie.

XII. Prosz uoy pytania do podkrelonych sw.

PRZYKAD:

Byam wczoraj u siostry. U kogo bya wczoraj?

. Nie znam tej modej poetki. ................................. .................. .................. .................. ................... ............. ?

. Nie zwiedziem tej redniowiecznej katedry. ................ ................... .................. ................... .............. ?

. W sobot pojechalimy do Zakopanego. ................. .................. ................... ................... ................. .... ?

. Marzena wrcia wanie z Kanady. .......................... .................. .................. ................... ................... .... ?

. Ten dom stoi obok lasu. ................. .................. .................. .................. ................... .................. .................. . ?

. Codziennie spacerowali wok parku. ............................... ................... ................... .................... .......... ?

. Kwiaty rosy wzdu muru. .................... ................... ................... .................. ................... ................ .......... ?


45/290


. Wracam od koleanki. ................ .................. .................. .................. .................. .................. ................... ..... ?

. Kupili album dla nauczycielki. .................. .................. .................. .................. .................. ................... ..... ?

. Spdzi wakacje u przyjaci. .................. ................... ................... ................... .................. ................... ..... ?

. Babcia Marka zrobia wspaniae pierogi. ..................... .................. .................. .................. .................. ?

. Dom Nowakw stoi nad rzek. ................. .................. .................. .................. .................. .................... ..... ?

XIII. Prosz uoy pytania do podkrelonych sw.

PRZYKAD:Obok duego trawnika bya drka. Obokjakiego trawnika bya drka?

. Nie lubi tego koloru. ................ .................. .................. .................. .................. ................... .................. ?

. Nie znamy japoskiej literatury. ............................ ................... ................... .................. .................. ........ ?. Ostatnio poszli do nowego kina. ................... ................... .................. ................... ................. .................. ?

. Byli u znanego lekarza. ................................ .................. .................. .................. .................. ................... ..... ?

. Adrian wraca ze wietnego koncertu. .................. .................. ................... ................... .................. ........ ?

. Nie jem gorzkiej czekolady. .............. .................. .................. .................. .................. .................. ............... ?

. Uywamy tylko teleonu komrkowego. .................. ................... ................... .................. ................... .. ?

. Uczyem si historii staroytnej. ................ .................. .................. .................. .................. .................... .. ?

. Id do nowo otwartego sklepu. .................. ................... .................. ................... .................. ................... .. ?. Ta studentka przyjechaa z wojewdztwa wielkopolskiego. ........................ ................... .................

................. .................. .................. .................. ................... .................. .................. .................. .................. ............... ?


46/290

45I.. DAM KWIATY MOJEJ DZIEWCZYNIE. CELOWNIK LICZBY POJEDYNCZEJ I MNOGIEJ

I.3. Dam kwiaty mojej dziewczynieCelownik liczby pojedynczej i mnogiej

IA. Id wita Boego Narodzenia! Jakie prezenty kupi Kasia? Komu je da? Prosz poczy

myli z odpowiednimi obrazkami.

wiczenie przygotowane przez moj studentk Mari Kulanek.

A ten? Moemamie...? Nie,mamie kupi

weniany. A tenjedwabny damEwie.

A to kupi tacie.

Spodoba musi. O Aryce

i interesujca...

A Agnieszce,Krzykowi i ichdziecku? A bra-ciom i siostrom?

Kupi im cosodkiego.

Babci Zosi?A moe wujkowiStaszkowi? Tak,

on j pije trzy razydziennie.


47/290


B. Prosz znale w tekcie wszystkie rzeczowniki i wpisa je w odpowiednie miejsce

w tabeli. Uwaga! Prosz nie zmienia formy.

rodzaj mski rodzaj eski rodzaj nijaki liczba mnoga

Krzykowi mamie dziecku braciom

--------------------

--------------------

-------------------- --------------------

-------------------- -------------------- --------------------

C. Prosz zaznaczy temat i kocwk kadego z rzeczownikw.

D. Prosz uzupeni tabel przykadami z punktu B.

CELOWNIKBiernik

Na wita

Co zrobi? Komu? Co?

. r.m. taci-e

prezenty.

r.m. -owi

r.. -e

. r.. -i

r.n. -u

l.mn. -om


48/290


49/290


CELOWNIK przymiotnik

r. mski r. eski r. nijaki l. mnoga

starszemu

IV. Agata koleanka Kasi te zrobia list zakupw. Komu kupi prezent? Co kupi w pre-zencie? Prosz uzupeni.

wiczenie mojej studentki Marii Kulanek

. rkawiczki ------ mama

. krem do rk -------- babcia Ewa

. miseczka z porcelany ----- babcia Marysia

. ciepe skarpety ----- dziadek Janek. kolczyki ----------- siostra

. pyta Turnaua ----------- Ola

. ksika o zwierztach ------- syn Oli

. torebka ----- kuzynka Ania

. obrazek ---- kuzyn Micha

. kolorowe kredki ---- dzieci Michaa

. Agata kupi mamie rkawiczki. ........

. .......................................................................

. .......................................................................

. ........................................................................ .......................................................................

. .......................................................................

. .......................................................................

. .......................................................................

. .......................................................................


50/290


V. Prosz wypeni formularz do Telewizyjnego koncertu ycze3.

yczenia (D.) Komu? (C.) Kto yczy? (M.)

Wesoych

wit Boego

Narodzenia,

duo zdro-

wia, umiechu

i szczcia

w Nowym Roku

pani Ani(pani Ania)

. ................ .................. .. (mama). ................ ................... . (pan Jurek z Krakowa)

. ................ ................... . (babcia Barbara)

. ................ ................... . (pan proesor Nowak)

. ................ .................. .. (syn i crka w Sydney)

. ................. .................... (siostra Magda z rodzin)

. ................ .................. ... (wnuki Ja i Magosia)

. ................ ................... .. (pastwo Kowal)

yczy John z Kanady

syn Daniel z rodzinrodzina Kowalskich

wnuczka Iza

z Gdaska

Marek z Wrocawia

rodzice

brat Filip z Londynu

dziadek i babcia

z Katowic

przyjaciel

z Warszawy

VI. W tym roku w grudniu pada nieg i wieje silny wiatr. Jak si czuj ludzie i zwierztana ulicy?

Rzeczownikw w nawiasach prosz uy w celowniku liczby pojedynczej, a nastp-nie zamieni te zdania na zdania z zaimkami osobowymi i wpisa je do tabeli. Proszpamita o kolejnoci wyrazw.

) (Micha)Michaowijest zimno. Jest mu zimno.

a) (Pan policjant) ..................................................jest bardzo gorco.

b) (Dzieci) ................................................................

jest wesoo.

c) (Ptaki) ...................................................................jest zimno.

d) (Pani w kiosku) .................................................jest bardzo zimno.

e) (Koleanka) ........................................................jest w sam raz.

wiczenie opracowane przez moj studentk Mari Kulanek.


51/290


) (Kolega) ................................................................jest troch zimno.

g) (Student) .............................................................jest ciepo.

h) (Robotnik) ..........................................................jest gorco.

VII. Z podanych czasownikw prosz wybra te, po ktrych uywamy lub moemy uyw zdaniu celownika.

poycza, szuka, pi, czyta, pokazywa, mie, gotowa, oglda, pisa,

robi, mwi, sucha, przyglda si, zna, dawa, wole, czeka na, prosi,

pomaga, sprzta, kocha, dzikowa, interesowa si, nosi, wynajmowa,

spotyka, my, potrzebowa, broni, ufa, bra, wierzy, podoba si,

kupowa, przeszkadza, yczy

. poycza.................. ......... . ................ .................. ............ . ................. ................... ............. ................ .................. ............. . .................. .................. ......... . .................. .................. ............. .................. .................. .......... . ................ .................. ............ . ................. ................... ............. .................. .................. .......... . ................ .................. ............ . ................. ................... ............

. ................ .................. ............. . ................. .................. ............ . ................ .................. .............. .................. .................. .......... . ................ .................. ............ . ................. ................... ............. ................ .................. ............. . ................ .................. ............

VIII. Z podanych wyrazw prosz uoy zdania w czasie teraniejszym.

PRZYKAD:Robert, podoba si, twj dom. Robertowi podoba si twj dom.

. Ania, podoba si, twoja sukienka

...................................................................................................................................................................................

. Marek, podoba si, nowy rower

...................................................................................................................................................................................

. Beata, podoba si, ostatni film

...................................................................................................................................................................................

. Siostra, podoba si, nowe ksiki

...................................................................................................................................................................................


52/290


. Babcia, podoba si, ta pyta

...................................................................................................................................................................................

. Dziadek, podoba si, pikne kwiaty

...................................................................................................................................................................................

IX. Prosz uporzdkowa sowa, tak aby powstao poprawne zdanie.

PRZYKAD:Podoba si, Markowi, KrakwMarkowi podoba si Krakw

. si, przyglda, Robert, dziewczynie, piknej

.................................................................................................................................................................................... dziecku, ksik, czyta, ojciec, wieczorem

...................................................................................................................................................................................

. Krysia, mieszkanie, kolegi, wynajmuje, kuzynowi

...................................................................................................................................................................................

. Basia, wczoraj, pani, starszej, pomoga

...................................................................................................................................................................................

. pienidze, Wojtek, siostrze, poyczy

...................................................................................................................................................................................

. naszej, dalimy, pikn, koleance, ksik

...................................................................................................................................................................................

. zawsze, mojemu, ua, mog, bratu

...................................................................................................................................................................................

. w, Ala, prawd, kocu, przyjacice, swojej, powiedziaa

...................................................................................................................................................................................

. wnukom, pyszne, zrobia, ciasto, babcia

...................................................................................................................................................................................

. ugotowaa, swoim, wspaniay, dzieciom, mama, obiad

....................................................................................................................................................................................

. Adrian, wierzy, swojemu, moe, przyjacielowi

....................................................................................................................................................................................

. Piotrek, zadanie, z, koleance, napisa, klasy

....................................................................................................................................................................................


53/290


. Iza, ssiadce, posprztaa, mieszkanie, chorej

....................................................................................................................................................................................

. okna, Witek, wujkowi, umy, starszemu

....................................................................................................................................................................................

. w, ci, rod, kupiam, pyt, Turnaua, Grzegorza ....................................................................................................................................................................................

X. Prosz zmieni podane zdania wedug wzoru.

PRZYKAD:Pani nie moe je tustego misa. Paninie wolno je tustego misa.

. Robert nie moe jedzi na nartach..........................................................................

. Basia nie moe pali.

.........................................................................

. Pawe nie moe pi alkoholu.

...........................................................................

. Nie moesz zaywa tego lekarstwa.

.............................................................................

. Karol nie moe tak dugo pracowa przy komputerze.

.....................................................................................

. Babcia nie moe jedzi w gry.

.......................................................................................

. Dziecko nie moe dugo oglda telewizji.

.......................................................................................

. On nie moe przebywa na socu.

...........................................................................................

XI. Prosz uzupeni tekst odpowiednimi formami rzeczownikw, przymiotnikw

i zaimkw.

PRZYKAD:Poyczyam Ance (Anka) t ksik.

Lubi poycza swoje rzeczy () ........................................................................... (mj dobry kolega).

Czsto te daj prezenty () ......................................................... (swoja rodzina). Zwykle mwi


54/290


() ........................ (rodzina), e j kocham. Najbardziej uam () .................................................... (mj

brat). Lubi przyglda si () ........................................... (swj pies) i () ................................... (may

kot), kiedy si bawi. () ............................... .................. ...... (moja przyjacika) podoba si mj dom

na wsi i te chciaaby si wyprowadzi z miasta. Czasami pomagam () .......................... (bab-

cia) i () ................ ............... (dziadek) w ogrodzie. Wieczorami czytam () ........................... (dzieci)ksiki. Ostatnio kupiam () ............................ ....... (crka) interesujc ksik, a () ........... ................................. (syn) ciekawy film.

XII. Prosz uzupeni tekst odpowiednimi formami rzeczownikw, przymiotnikw

i zaimkw.

PRZYKAD:Chtnie dam ci (ty) t ksik.

Robert czsto mwi () ......................................................................... (swoja dziewczyna) mie rzeczy

i daje () .................... ... (ona) drogie prezenty. () ............. .................. (brat) poycza zwykle pieni-

dze, bo duo zarabia. Najbardziej podobaj () ........................... ........... (on) si szybkie samochody.

Robert lubi te przyglda si () ................................................. (pikny zabytek l.mn.). Wieczo-

rami odwiedza dziadkw i czsto pokazuje () ..................... .... (babcia) wspaniae zdjcia, ktre

sam robi. () ....................................... (Robert) nie przeszkadza, e duo pracuje, poniewa lubi

swoj prac. Marzy te, eby kupi () .......................................... (rodzice) domek w grach.

XIII. Prosz rozwiza test w parach. Jaki jeste? Jaki bdziesz w nowym roku? Prosz

dokoczy zdania.

. Lubi pomaga a) rodzicom b) wsplokatorom c) wszystkim ludziom d) adna odpowied nie jest prawidowa

. Uam a) mamie b) przyjacielowi / przyjacice c) wszystkim ludziom d) adna odpowied nie jest prawidowa

. O swoim problemie powiem a) siostrze / bratu b) przyjacice / przyjacielowi c) a), b), a take innym znajomym d) adna odpowied nie jest prawidowa

wiczenie przygotowane przez moj studentk Mari Kulanek.


55/290


. Mj najdroszy prezent oddam a) rodzicom b) przyjacielowi / przyjacice c) biednym ludziom d) adna odpowied nie jest prawidowa

Osoba zadajca pytania zaznacza odpowiedzi i na kocu wybiera jedn z czterechcharakterystyk.

Najwicejodpowiedzi a)

Jeste osob bardzorodzinn. Pomagaszrodzicom, uaszrodzestwu. Dlainnych jednak jeste

zbyt zamknity.Czas to zmieni!

Najwicejodpowiedzi b)

Gratulacje,masz przyjaci!Pamitaj, eby impomaga i dbao nich bardzo

troskliwie.

Najwicejodpowiedzi c)

Cay wiat to Twjdom, wszyscy ludzieto przyjaciele.Wszdzie czujesz sidobrze. W nowym

roku sprbuj pomcTwoim najbliszymi ssiadom.O wanych spra-wach mw tylkoprzyjacioom.

Najwicejodpowiedzi d)

Albo jestebardzo tajem-niczy, albo bardzonieszczliwy. Nieuasz rodzinie, zna-

jomym, przyjacie-lowi. Nie masz przy-jaciela? Czas tozmieni.

XIV. Zaimka w nawiasie prosz uy w formie celownika.

PRZYKAD:Nie chciajej (ona) tego powiedzie.

. Marcin przyglda si ................. (ona) przez kilka minut. Bya naprawd interesujc

dziewczyn.

. Wybaczam ............... (ty) powiedziaa Marysia do Pawa.

. Patryk przesta ................. (oni) wierzy.

. Basia ju .................... (my) nie ua.

. Musimy .................. .... (wy) pomc.

. Nie podoba .................. ( ja) si twoje zachowanie.

. ............. ( ja) nie poyczye tej ksiki, a ......................... (on) poyczye.

. .................. ..... (ty) ju nigdy nic nie powiem.

. Dzikuj ................. ....... (wy) bardzo.

. yczymy .................. (on) duo szczcia.

. Czy moecie ..................... (my) to wytumaczy?


56/290


XV. Prosz uoy pytania do podkrelonych sw.

PRZYKAD:Jurkowi podoba si ten film. Komu podoba si ten film?

. Patryk przyglda si obrazowi. ................. .................. ................... .................. ................... .................. .... ?. Kinga ua swojej koleance. ........................... .................. ................... .................. .................. .................. .?

. Wiktoria pomoga choremu koledze. .................. .................. .................. .................. ................... .......... ?

. Kupilimy babci pantofle. ................ .................. .................. .................. ................... .................. ................ ?

. Nauczycielka czytaa dzieciom bajk. ................. .................. .................. .................. ................... .......... ?

. Opowiedziaem bratu t przygod. ................. ................... .................. ................... .................. .............. ?

. Mwiem o tym rodzicom. .............................. .................. .................. .................. ................... .................. .?

. Przygldalimy si piknemu zamkowi. ................. .................. .................. .................. .................... .... ?. Modsza siostra cigle przeszkadza Bartkowi. ............................... .................. ................... ............... ?

. Pokazali kolegom zdjcia. ................ .................. .................. .................. .................. ................... ................ ?

XVI. Prosz uoy pytania do podkrelonych sw.

PRZYKAD:Robert przyglda si maemu kotu. Jakiemu kotu przyglda si Robert?

. Wiktor pomg sympatycznemu panu. ................. .................. ................... .................. .................. ....... ?

. Uam dowiadczonym ludziom. ...............................................................................................................?

. Wierz starszej koleance. ................. .................. .................. ................... .................. ................... ............. ?

. Czytaam ksik maym dzieciom. .................. .................. .................. .................. ................... ............. ?

. Wynajlimy pokj miej dziewczynie. .................... .................. .................. .................. ................... .... ?

. Marcel poyczy pienidze nieuczciwemu czowiekowi.

.................................................................................................................................................................................?

. Kupiam prezenty bliskiej rodzinie. .................. ................... .................. .................. .................. ............. ?

. Kwiaty dam yczliwemu lekarzowi. ..................... .................. ................... .................. .................. .......... ?

. yczymy zdrowia choremu dziecku. ............. ................... .................. .................. .................. ................ ?

. Karolina pokazaa drog obcej pani. ............. ................... ................... .................... .................. ............. ?


57/290


I.4. Kocham jzyk polskiBiernik liczby pojedynczej

I. Podkrelone wyrazy prosz wpisa w odpowiednie miejsce w tabelkach. Prosz pod-kreli kolorem kocwki.

Beata mieszkaa z rodzicami w niewielkim domu blisko duego miasta. Beata miaa modszsiostri starszego brata. Lubia maego czarnego kota i duego brzowego psa. Na niadanie

jada zawsze pyszn kanapk z czekolad i pia gorce mleko. Do szkoy jedzia na rowerze.Po poudniu odrabiaa zadanie domowe. Wieczorem ogldaa film przyrodniczy. Potem cz-sto rozmawiaa z koleank przez teleon.

BIERNIK rzeczownik


ywotny siostr

nieywotny

BIERNIK przymiotnik


ywotny modsz

nieywotny


58/290

57I.. KOCHAM JZYK POLSKI. BIERNIK LICZBY POJEDYNCZEJ

IIA. W tabeli prosz znale czasowniki, po ktrych uywamy biernika, a nastpnie poczy

je logicznie z odpowiednim wyrazem w formie biernika. Poniej prosz napisa zdania.

czytam

maluje

piszemy

sok

obiad

szukam macie telewizj zna czekamy na

interesujesz si

kocha

zajmujesz si

ucz si

zadanie

potrzebujesz przygldacie si robi jzyk angielski ogldaj

obraz

pij

gazet

sucham

boj si

list

nauczyciela

samochd

jecie

dziewczyn

PRZYKAD:

Czytam gazet.

. ......................................

....................................................................................................................................................................................

. ......................................

....................................................................................................................................................................................

. ......................................

....................................................................................................................................................................................

. ......................................

....................................................................................................................................................................................

. ......................................

.......................

Gramatyka. Ależ Tak. Machowska

Documents

Transcript of Gramatyka. Ależ Tak. Machowska