Niemiecki w tłumaczeniachgramatyka

Preston Publishingwww.prestonpublishing.pl

4

Justyna Plizga

Wszelkie prawa zastrzeżone. Rozpowszechnianie i kopiowanie całości lub części niniejszej publikacji jest zabronione bez pisemnej zgody autora. Zabrania się jej publicznego udostępniania w Internecie oraz odsprzedaży.

Design & Concept Copyright © 2013-2016 Preston School & PublishingCopyright © 2016 Preston School & Publishing

ISBN: 978-83-64211-55-3

Wydawca: Preston School & Publishing e-mail: biuro@prestonpublishing.pl ul. Kolejowa 45A/99, 01-210 Warszawa

Wydanie I, 2016

Korekta: Rosemarie Gadow Michalina Kędzierawska Benjamin Jurgasz

Korekta merytoryczna: Tomasz Gajownik

Korekta polonistyczna: Katarzyna Bizacka

Redaktor prowadzący: Magdalena Filak

Lektorzy: Stephan Herbig Martyna Chuderska

Projekt okładki, opracowanie graficzne: EFRA

Skład: Katarzyna Seroka

Ilustracja na okładce: © suns07butterfly

Realizacja nagrań: 10th Level Studio

Preston Publishing www.prestonpublishing.pl

InhaltsverzeichnisWprowadzenie 5

Lektion 1 Redemittel Przydatne zwroty 6

Lektion 2 Vergangenheit – Wiederholung Przeszłość – powtórzenie 10

Lektion 3 Das Verb lassen Czasownik lassen 14

Lektion 4 Perfekt mit zwei Infinitiven Czas przeszły Perfekt z dwoma bezokolicznikami 18

Lektion 5 Konjunktiv II – Wiederholung Tryb przypuszczający – powtórzenie 22

Lektion 6 Konjunktiv II der Vergangenheit mit Modalverben Tryb przypuszczający czasu przeszłego z czasownikami modalnymi 26

Lektion 7 Das Verb werden Czasownik werden 30

Lektion 8 Futur Przyszłość 34

Lektion 9 Passiv – alle Zeitformen Strona bierna – wszystkie czasy 38

Lektion 10 Passiv mit Modalverben Strona bierna z czasownikami modalnymi 42

Lektion 11 Es – Funktion und Bedeutung Es – funkcja i znaczenie 46

Lektion 12 Wortfolge im Hauptsatz Szyk wyrazów w zdaniu pojedynczym 50

Lektion 13 Hauptsätze – Konnektoren und Wortfolge Zdania pojedyncze – spójniki i szyk wyrazów 54

Lektion 14 Indirekte Fragesätze Zdania pytające niebezpośrednie 58

Lektion 15 Nebensätze – Konnektoren und Wortfolge Zdania podrzędne – spójniki i szyk wyrazów 62

Lektion 16 Sätze mit sodass und so… dass Zdania z sodass i so… dass 66

Lektion 17 Sätze mit indem, dadurch dass und wie Zdania z indem, dadurch dass i wie 70

Lektion 18 Sätze mit anstatt… zu / anstatt… dass Zdania z anstatt… zu / anstatt… dass 74

Lektion 19 Infinitivkonstruktionen 1 Konstrukcje bezokolicznikowe 1 78

Lektion 20 Infinitivkonstruktionen 2 Konstrukcje bezokolicznikowe 2 82

Lektion 21 Nomen-Verb-Verbindungen Wyrażenia rzeczownikowo-czasownikowe 86

Lektion 22 Substantive mit Präpositionen Rekcja rzeczownika 90

Lektion 23 Verbalstil und Nominalstil Zdania a wyrażenia rzeczownikowe 94

Lektion 24 Artikel Rodzajnik 98

Lektion 25 Indefinitpronomen Zaimki nieokreślone 102

Lektion 26 Demonstrativpronomen Zaimki wskazujące 106

Lektion 27 Adjektivdeklination – Erweiterung Odmiana przymiotnika – rozszerzenie 110

Lektion 28 Relativpronomen in Relativsätzen Zaimki względne w zdaniach przydawkowych 114

Lektion 29 Erweitertes Attribut Przydawka rozszerzona 118

Lektion 30 Zahlwörter Liczebniki 122

Lektion 31 Temporaladverbien Przysłówki czasu 126

Lektion 32 Temporale Adverbien und Adjektive Przysłówki i przymiotniki związane z czasem 130

Lektion 33 Lokaladverbien Przysłówki miejsca 134

Lektion 34 Modaladverbien der Graduierung Przysłówki modalne stopniujące 138

Lektion 35 Partikeln Partykuły 142

Lektion 36 Präpositionen mit dem Genitiv Przyimki z dopełniaczem 146

Lektion 37 Häufig verwechselbare Wortel Często mylone słowa 150

Lektion 38 Wiederholung Powtórzenie 154Ważne wyrażenia rzeczownikowo-czasownikowe 162

Rekcja rzeczownika 163

Wprowadzenie

Niniejsza książka to trzecia część kompleksowej serii do nauki języka niemieckiego. Obejmuje ona zagadnienia na poziomie średnio zaawansowanym+, które zostały dobrane w taki sposób, aby w krótkim czasie umożliwić osobom uczącym się stopniowe opanowanie języka.

Każdy rozdział to jeden temat gramatyczny i 36 zdań do tłumaczenia. Zdania polskie zostały umieszczone po lewej stronie, a ich odpowiedniki niemieckie – po prawej. Obok znajdziemy wskazówki wyjaśniające struktury charakterystyczne dla języka niemieckiego, a także typowe błędy popełniane przez osoby uczące się tego języka. Do książki dołączona jest płyta, która umożliwia sprawdzenie swoich umiejętności i sprawności mówienia. Można z niej korzystać w każdej chwili, bez konieczności trzymania książki w ręku. Na płycie usłyszymy zdania po polsku, które powinniśmy przetłumaczyć na głos i porównać z wersją niemiecką, czytaną przez lektora niemieckiego. Dodatkowo po kursie niemiecko-polskim znajdziemy wszystkie zdania nagrane tylko w wersji niemieckiej. Jest to świetny sposób na ćwiczenie umiejętności rozumienia ze słuchu.

Podręcznik ten to doskonałe rozwiązanie dla osób, które samodzielnie podejmują naukę ję-zyka niemieckiego. Może być też wykorzystany jako dodatek dla uczących się niemieckiego w szkole lub na kursach. Daje możliwość sprawdzenia swoich umiejętności oraz szybkiego przetestowania i uporządkowania wiedzy. Będzie również pomocny przy przygotowywaniu się do egzaminów językowych na poziomie B2.

Pamiętajmy, że celem ćwiczeń tłumaczeniowych nie jest uczenie się wszystkich zdań na pa-mięć, lecz zrozumienie, jak funkcjonuje język niemiecki. Umożliwiają one też ćwiczenie mó-wienia przy zachowaniu pełnej poprawności językowej. Do prezentacji danego zagadnienia gramatycznego zostały wybrane zwroty, które w przejrzysty sposób prezentują zastosowanie danej reguły gramatycznej, ale też stanowią gotowe frazy do szybkiego zastosowania w prak-tyce. Dzięki temu rozpoczniemy naukę mówienia już od pierwszej lekcji. Unikniemy też popełniania błędów i długiego zastanawiania się nad użyciem danej reguły gramatycznej w codziennej komunikacji.

Należy jednocześnie zauważyć i mieć świadomość, że mogą wystąpić różnice w wymowie, słownictwie i zwrotach w zależności od regionu i kraju, w którym język niemiecki jest uży-wany. Niniejszy podręcznik prezentuje standardową, tzw. wysokoniemiecką wersję języka niemieckiego (Hochdeutsch).

Systematyczne korzystanie z tej książki i nagrań na płycie pozwoli poczynić duże postępy w krótkim czasie i co najważniejsze, umożliwi skuteczne komunikowanie się w języku niemieckim.

Viel Spaß!

10  Niemiecki w tłumaczeniach. Gramatyka 4

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

Vergangenheit – Wiederholung

VeRgangenheit – wiedeRholung Grałeś już kiedyś w tenisa? Hast du schon einmal/mal Tennis gespielt?

Jeździłaś już kiedyś na nartach? Bist du schon einmal/mal Ski gefahren?

Zbudziłem się o piątej i nie mogłem już zasnąć. Ich bin um fünf Uhr aufgewacht und konnte nicht mehr einschlafen.

Coś takiego też już kiedyś przeżyłem. So etwas habe ich auch schon mal/einmal erlebt.

Miałem wczoraj wypadek. Ich hatte gestern einen Unfall.

Poślizgnąłem się i upadłem na lewe kolano. Ich bin ausgerutscht und auf mein linkes Knie gefallen.

Jak to bolało! Das hat so wehgetan!

O, nie wiedziałem. Oh, das wusste ich nicht.

Nie wiedziałem, że potrafisz tak świetnie tańczyć. Ich wusste nicht, dass du so toll tanzen kannst.

Cześć! A co ty tutaj robisz? Hallo! Was machst du denn hier?

Śmieszne. Właśnie o tobie myślałam. Lustig. Gerade habe ich an dich gedacht.

Byłaś u fryzjera? Dobrze wyglądasz! Warst du beim Friseur? Du siehst gut aus!

Myślałam, że chciałeś wczoraj kupić bilety. Ich dachte, du wolltest gestern die Tickets kaufen.

Dlaczego tego nie zrobiłeś? Teraz wszystkie są wyprzedane.

Warum hast du es nicht gemacht? Jetzt sind alle ausverkauft.

Chciałem kupić je od razu po naszej rozmowie, ale potem zgubiłem moją kartę kredytową.

Ich wollte sie gleich nach unserem Gespräch kaufen, aber dann habe ich meine Kreditkarte verloren.

Ojej, to rzeczywiście głupio wyszło. Oh je, das ist ja wirklich dumm gelaufen.

Dlaczego tak późno przyszliście? Warum seid ihr so spät gekommen?

Bo zgubiliśmy klucz do mieszkania i długo go szukaliśmy.

Weil wir unseren Wohnungsschlüssel verloren hatten/haben und wir haben lange danach gesucht.

2

 11www.PrestonPublishing.pl

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

Hinweise

Lektion 2 Przeszłość – powtórzenie

VeRgangenheit – wiedeRholung Grałeś już kiedyś w tenisa? Hast du schon einmal/mal Tennis gespielt?

Jeździłaś już kiedyś na nartach? Bist du schon einmal/mal Ski gefahren?

Zbudziłem się o piątej i nie mogłem już zasnąć. Ich bin um fünf Uhr aufgewacht und konnte nicht mehr einschlafen.

Coś takiego też już kiedyś przeżyłem. So etwas habe ich auch schon mal/einmal erlebt.

Miałem wczoraj wypadek. Ich hatte gestern einen Unfall.

Poślizgnąłem się i upadłem na lewe kolano. Ich bin ausgerutscht und auf mein linkes Knie gefallen.

Jak to bolało! Das hat so wehgetan!

O, nie wiedziałem. Oh, das wusste ich nicht.

Nie wiedziałem, że potrafisz tak świetnie tańczyć. Ich wusste nicht, dass du so toll tanzen kannst.

Cześć! A co ty tutaj robisz? Hallo! Was machst du denn hier?

Śmieszne. Właśnie o tobie myślałam. Lustig. Gerade habe ich an dich gedacht.

Byłaś u fryzjera? Dobrze wyglądasz! Warst du beim Friseur? Du siehst gut aus!

Myślałam, że chciałeś wczoraj kupić bilety. Ich dachte, du wolltest gestern die Tickets kaufen.

Dlaczego tego nie zrobiłeś? Teraz wszystkie są wyprzedane.

Warum hast du es nicht gemacht? Jetzt sind alle ausverkauft.

Chciałem kupić je od razu po naszej rozmowie, ale potem zgubiłem moją kartę kredytową.

Ich wollte sie gleich nach unserem Gespräch kaufen, aber dann habe ich meine Kreditkarte verloren.

Ojej, to rzeczywiście głupio wyszło. Oh je, das ist ja wirklich dumm gelaufen.

Dlaczego tak późno przyszliście? Warum seid ihr so spät gekommen?

Bo zgubiliśmy klucz do mieszkania i długo go szukaliśmy.

Weil wir unseren Wohnungsschlüssel verloren hatten/haben und wir haben lange danach gesucht.

W języku niemieckim istnieje sześć czasów.

• Czas teraźniejszy Präsens, który opisuje teraźniejszość, ale również często zdarzenia przyszłe.

• Czas przeszły Perfekt, którym opisujemy zdarzenia przeszłe.

• Czas Präteritum, którym opisujemy zdarzenia przeszłe, ale głównie w języku pisanym, literackim czy np. w biografiach. W języku codziennym (mówionym i pisanym) występują w nim tylko niektóre czasowniki.

• Czas zaprzeszły Plusquamperfekt, którego używamy sporadycznie, gdy chcemy podkreślić, że jedno zdarzenie przeszłe odbyło się przed innym zdarzeniem przeszłym.

• Czas przyszły Futur I, którego używamy do opisywania zdarzeń przyszłych, ale tylko w konkretnych sytuacjach, wyraża obietnice, plany, przypuszczenia.

• Czas przyszły Futur II, którego używamy sporadycznie, gdy chcemy podkreślić, że jakaś czynność zakończy się w przyszłości.

Nie ma sztywnych reguł, które opisywałyby dokładnie użycie danego czasu przeszłego. Najczęściej używany jest

Perfekt, który przeplatany jest czasem Präteritum (czasowniki sein, haben, czasowniki modalne). Istnieje przy tym szereg

czasowników, które możemy spotkać w obu tych czasach, np.

Wir wussten das nicht. / Wir haben das nicht gewusst. – Nie wiedzieliśmy tego.

Ich dachte, du bist schon weg. / Ich habe gedacht, du bist schon weg. – Myślałam, że już cię nie ma.

Często o użyciu danej formy decyduje mówiący bądź też długość wypowiedzi. Użycie czasu Präteritum bywa bardziej

ekonomiczne, np. w zdaniach podrzędnych.

Viele Leute meinen, dass an/zu Weihnachten früher immer Schnee lag. – Wielu ludzi twierdzi, że dawniej na Boże

Narodzenie zawsze był śnieg (dosł. leżał).

Użycie w tego typu zdaniu czasu Perfekt wydłużyłoby i przez to skomplikowało wypowiedź, choć nie byłoby to błędem.

W czasie Präteritum wyróżniamy trzy typy czasowników:

• czasowniki regularne, np. machen (robić) machte

• czasowniki nieregularne ze zmianą samogłoski w temacie czasownika, np. kennen (znać) kannte

• czasowniki mieszane z końcówką regularną -te i zmianą samogłoski w temacie, np. denken (myśleć) dachte

Form nieregularnych w czasie Perfekt i Präteritum należy nauczyć się na pamięć. Pomoże nam w tym pogrupowanie

form według typu zmiany samogłoski tematycznej.

Czas zaprzeszły Plusquamperfekt używany jest raczej sporadycznie. W języku codziennym zazwyczaj jest on

zastępowany czasem Perfekt.

12  Niemiecki w tłumaczeniach. Gramatyka 4

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

Lektion 2

PRzeszłość – PowtóRzeniePo tym jak Anne rok pracowała za granicą, zaczęła studia w Paryżu.

Nachdem Anne ein Jahr im Ausland gear-beitet hatte, begann sie mit dem Studium in Paris.

Po tym, jak Andreas zda egzamin, chce zacząć planować swoją podróż po Europie.

Nachdem Andreas die Prüfung bestan-den hat, will er damit beginnen seine Europareise zu planen.

Na ziemi leżały potłuczone szklanki i talerze. Stół był przewrócony.

Auf dem Boden lagen zerbrochene Gläser und Teller. Der Tisch war umgefallen.

Co tutaj się wydarzyło? – zastanawiała się Lisa. Was war hier passiert? – überlegte sich Lisa.

Miałem nadzieję cię tu znaleźć. Ich hatte/habe gehofft, dich hier zu finden.

Miałem nadzieję, że to się uda. Ich hatte/hat gehofft, dass es klappt.

Ten rok jakoś tak znowu szybko zleciał. Das Jahr ist irgendwie wieder so schnell vorbeigegangen/vergangen.

Dziadek powiesił płaszcz na wieszaku. Opa hat den Mantel an den Haken gehängt.

Obraz wcześniej wisiał w mieszkaniu moich rodziców.

Das Bild hat früher in der Wohnung meiner Eltern gehangen.

Wstawiłam talerze do szafki. Ich habe die Teller in den Schrank gestellt.

Nasz urlop był bardzo relaksujący. Cały dzień leżeliśmy na plaży.

Unser Urlaub war sehr erholsam. Wir haben den ganzen Tag in der Sonne gelegen.

On za szybko jechał i został zatrzymany przez policję.

Er ist zu schnell gefahren und wurde von der Polizei angehalten.

Kto prowadził samochód? Wer hat das Auto gefahren?

Zjedliśmy śniadanie. Potem zawiozłem dzieci do przedszkola.

Wir haben gefrühstückt. Danach habe ich die Kinder zum Kindergarten gefahren.

Pies mnie przestraszył. Der Hund hat mich erschreckt.

Przestraszyłam się psa. Ich bin vor dem Hund erschrocken.

To mnie przestraszyło. Das hat mich erschreckt.

Byłam śmiertelnie przerażona. Ich war zu Tode erschrocken.

 13www.PrestonPublishing.pl

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

WskazóWki

Lektion 2 Przeszłość – powtórzenie

PRzeszłość – PowtóRzeniePo tym jak Anne rok pracowała za granicą, zaczęła studia w Paryżu.

Nachdem Anne ein Jahr im Ausland gear-beitet hatte, begann sie mit dem Studium in Paris.

Po tym, jak Andreas zda egzamin, chce zacząć planować swoją podróż po Europie.

Nachdem Andreas die Prüfung bestan-den hat, will er damit beginnen seine Europareise zu planen.

Na ziemi leżały potłuczone szklanki i talerze. Stół był przewrócony.

Auf dem Boden lagen zerbrochene Gläser und Teller. Der Tisch war umgefallen.

Co tutaj się wydarzyło? – zastanawiała się Lisa. Was war hier passiert? – überlegte sich Lisa.

Miałem nadzieję cię tu znaleźć. Ich hatte/habe gehofft, dich hier zu finden.

Miałem nadzieję, że to się uda. Ich hatte/hat gehofft, dass es klappt.

Ten rok jakoś tak znowu szybko zleciał. Das Jahr ist irgendwie wieder so schnell vorbeigegangen/vergangen.

Dziadek powiesił płaszcz na wieszaku. Opa hat den Mantel an den Haken gehängt.

Obraz wcześniej wisiał w mieszkaniu moich rodziców.

Das Bild hat früher in der Wohnung meiner Eltern gehangen.

Wstawiłam talerze do szafki. Ich habe die Teller in den Schrank gestellt.

Nasz urlop był bardzo relaksujący. Cały dzień leżeliśmy na plaży.

Unser Urlaub war sehr erholsam. Wir haben den ganzen Tag in der Sonne gelegen.

On za szybko jechał i został zatrzymany przez policję.

Er ist zu schnell gefahren und wurde von der Polizei angehalten.

Kto prowadził samochód? Wer hat das Auto gefahren?

Zjedliśmy śniadanie. Potem zawiozłem dzieci do przedszkola.

Wir haben gefrühstückt. Danach habe ich die Kinder zum Kindergarten gefahren.

Pies mnie przestraszył. Der Hund hat mich erschreckt.

Przestraszyłam się psa. Ich bin vor dem Hund erschrocken.

To mnie przestraszyło. Das hat mich erschreckt.

Byłam śmiertelnie przerażona. Ich war zu Tode erschrocken.

Prawidłowe byłoby tu również użycie czasu Perfekt, tzn. Was ist hier passiert?

W zdaniach z nachdem stosujemy następstwo czasów:

nachdem + Plusquamperfekt + Präteritum/Perfekt

nachdem + Perfekt + Präsens

Następstwo czasów może również, choć nie musi, wystąpić przy spójnikach bevor (zanim, przed tym jak) i sobald (gdy

tylko). Te typy zdań zostały dokładnie omówione w trzeciej części serii „Niemiecki w tłumaczeniach. Gramatyka”.

Czas Plusquamperfekt często możemy usłyszeć z cza-sownikiem hoffen (mieć nadzieję). Obie formy habe gehofft

i hatte gehofft są poprawne i używane.

Zauważ, że w poniższych parach czasowników te związa-ne z położeniem mają nieregularne formy czasu Perfekt, a te,

które związane są z kierunkiem – formy regularne.

hängen (wisieć) hat gehangen hängen (wieszać) hat gehängt

stehen (stać) hat gestanden stellen (stawiać) hat gestellt

liegen (leżeć) hat gelegen legen (kłaść) hat gelegt

sitzen (siedzieć) hat gesessen sich setzen (siadać) hat sich gesetzt

Ale: stecken (tkwić) hat gesteckt stecken (wkładać) hat gesteckt

Czasowniki związane z przemieszczaniem się tworzą Perfekt z sein, jak np. fahren (jechać), gehen (iść), kommen

(przychodzić), bummeln (chodzić bez celu) i inne.

Czasownik fahren (jechać) może występować również z dopełnieniem w bierniku. Wówczas tworzy czas Perfekt

z haben, a jego znaczenie jest nieco inne. Porównaj:

fahren – jechaćSie sind nach Hause gefahren. – Oni pojechali do domu.

fahren – kierować, zawozićIch habe das Auto gefahren. / Ich war der Fahrer. – Ja prowadziłem samochód. / Ja byłem kierowcą.

Ralf hat mich nach Hause gefahren/gebracht. – Ralf zawiózł mnie do domu.

Zwróć uwagę na prawidłowe użycie czasownika erschrecken (przestraszyć się, przestraszyć kogoś).

Akcja: przestraszyć kogoś

jemanden erschrecken – erschreckte – hat erschreckt

Der Hund hat das Kind erschreckt. – Pies przestraszył dziecko.

Du hast mich erschreckt. – Przestraszyłeś mnie.

Rezultat: przestraszyć się, być przestraszonym

erschrecken (erschrickt) – erschrak – ist erschrocken

14  Niemiecki w tłumaczeniach. Gramatyka 4

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

Das Verb lassen

das VeRb lassen Zostaw to! Lass das!

Zostaw mnie w spokoju! Lass mich in Ruhe!

Zostawmy to tak, jak jest. Lassen wir es so, wie es ist.

Zostaw mnie samą. Lass mich allein(e).

Mogę ci zostawić tę książkę do jutra. Ich kann dir das Buch bis morgen dalassen.

Dzisiaj zostawiam samochód w garażu i jadę tramwajem.

Heute lasse ich das Auto in der Garage und fahre mit der Straßenbahn.

Przyszedłem na piechotę. Zostawiłem samochód w domu.

Ich bin zu Fuß gekommen. Ich habe mein Auto zu Hause gelassen.

Gdzie zostawiłaś (położyłaś) gazetę? Wo hast du die Zeitung gelassen?

Chętnie byśmy przyszli, ale nie chcemy zostawiać dzieci samych w domu.

Wir würden gerne kommen, aber wir wollen die Kinder nicht allein zu Hause lassen.

Możemy zostawić/zaparkować samochód przed hotelem?

Können wir das Auto vor dem Hotel stehen lassen?

Nie ruszaj tego! / Zostaw to! Lass das liegen/stehen!

Zostawiłem mój bagaż na dworcu. Ich habe mein Gepäck am Bahnhof gelassen.

Mam wpuścić psa do domu? Soll ich den Hund ins Haus lassen?

Puść mnie! Lass mich los!

Wpuśćmy trochę świeżego powietrza do pokoju! Lassen wir etwas frische Luft ins Zimmer!

Proszę nalać ciepłą wodę do wanny i dodać dziesięć kropli olejku lawendowego.

Lassen Sie warmes Wasser in die Wanne laufen und fügen Sie zehn Tropfen Lavendelöl hinzu.

Podczas mycia zębów on nigdy nie zakręca kurka.

Beim Zähneputzen lässt er das Wasser immer laufen.

Możecie nas wpuścić do środka? Könnt ihr uns hereinlassen/reinlassen?

3

 15www.PrestonPublishing.pl

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

Hinweise

Lektion 3 Czasownik lassen

das VeRb lassen Zostaw to! Lass das!

Zostaw mnie w spokoju! Lass mich in Ruhe!

Zostawmy to tak, jak jest. Lassen wir es so, wie es ist.

Zostaw mnie samą. Lass mich allein(e).

Mogę ci zostawić tę książkę do jutra. Ich kann dir das Buch bis morgen dalassen.

Dzisiaj zostawiam samochód w garażu i jadę tramwajem.

Heute lasse ich das Auto in der Garage und fahre mit der Straßenbahn.

Przyszedłem na piechotę. Zostawiłem samochód w domu.

Ich bin zu Fuß gekommen. Ich habe mein Auto zu Hause gelassen.

Gdzie zostawiłaś (położyłaś) gazetę? Wo hast du die Zeitung gelassen?

Chętnie byśmy przyszli, ale nie chcemy zostawiać dzieci samych w domu.

Wir würden gerne kommen, aber wir wollen die Kinder nicht allein zu Hause lassen.

Możemy zostawić/zaparkować samochód przed hotelem?

Können wir das Auto vor dem Hotel stehen lassen?

Nie ruszaj tego! / Zostaw to! Lass das liegen/stehen!

Zostawiłem mój bagaż na dworcu. Ich habe mein Gepäck am Bahnhof gelassen.

Mam wpuścić psa do domu? Soll ich den Hund ins Haus lassen?

Puść mnie! Lass mich los!

Wpuśćmy trochę świeżego powietrza do pokoju! Lassen wir etwas frische Luft ins Zimmer!

Proszę nalać ciepłą wodę do wanny i dodać dziesięć kropli olejku lawendowego.

Lassen Sie warmes Wasser in die Wanne laufen und fügen Sie zehn Tropfen Lavendelöl hinzu.

Podczas mycia zębów on nigdy nie zakręca kurka.

Beim Zähneputzen lässt er das Wasser immer laufen.

Możecie nas wpuścić do środka? Könnt ihr uns hereinlassen/reinlassen?

Czasownik lassen może być używany w znaczeniu:

• zostawić, pozostawić

• pozwolić, zezwolić

• puścić, wpuścić, wypuścić, spuścić

• zaprzestać robienia czegoś

• kazać

• zlecać zrobienie czegoś

• dać się/dawać się zrobić (wyrażenie możliwości): sich lassen + bezokolicznik

• zachęty do zrobienia czegoś (w zdaniach wykrzyknikowych)

Oto przypomnienie odmiany czasownika lassen w czasie teraźniejszym:

ich lasse wir lassendu lässt ihr lasst

er/sie/es lässt sie/Sie lassen

Czasownik lassen może się również łączyć w zdaniu z innymi czasownikami. Często spotykane złożenia:

stehen lassen – zostawić coś (np. zupę na stole / nie zjeść do końca), zostawić (nie ruszać czegoś),

postawić (zaparkować)

liegen lassen – zostawić coś na miejscu (nie ruszać, nie zabierać)

hängen lassen – zostawić coś wiszące (nie zdejmować), zostawić kogoś w trudnej sytuacji

Połączenia stehen/liegen/hängen lassen w czasie przeszłym używane są w znaczeniu zapomnieć czegoś / zostawić coś

gdzieś przez pomyłkę. Tego typu połączenia zostaną szerzej omówione w kolejnym rozdziale (rozdział 4).

Połączenie czasownika lassen z czasownikiem laufen (biec) tworzy konstrukcje o znaczeniu puścić wodę, nalać wody.

Czasownik lassen w połączeniu z różnymi prefiksami tworzy czasowniki rozdzielnie lub nierozdzielnie złożone, np.

reinlassen – wpuścić (do środka) rauslassen – wypuścić (na zewnątrz)

hinterlassen – pozostawić (np. wiadomość, ślady)

Czasownik hinterlassen jest czasownikiem nierozdzielnie złożonym.

Lassen w czasie przeszłym Perfekt łączy się z haben, a imiesłów czasu przeszłego Partizip Perfekt brzmi gelassen.

16  Niemiecki w tłumaczeniach. Gramatyka 4

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

Lektion 3

Czasownik lassen Może mnie pani przepuścić (pozwolić przejść dalej)? Würden Sie mich durchlassen/vorbeilassen?

Proszę przepuścić autobus (pozwolić minąć)! Lassen Sie den Bus vorbei!

Pana Schmidta niestety nie ma. Czy chce pan zostawić wiadomość?

Herr Schmidt ist leider nicht da. Wollen Sie eine Nachricht hinterlassen?

Nie wszyscy rodzice pozwalają swoim dzieciom jeździć samym na wakacje.

Nicht alle Eltern lassen ihre Kinder alleine in die Ferien fahren.

Nauczyciel pozwala nam dzisiaj świętować, ponieważ bardzo dobrze napisaliśmy test.

Der Lehrer lässt uns heute feiern, weil/da wir den Test sehr gut geschrieben haben.

Tego nie da się zrobić. Das lässt sich nicht machen.

Nie dało się wiele zrobić. Es ließ sich nicht viel machen.

Temu nie da się zaprzeczyć. Das lässt sich nicht leugnen.

Daję mój garnitur do czyszczenia. Ich lasse meinen Anzug reinigen.

Musimy oddać samochód do naprawy. Wir müssen unser Auto reparieren lassen.

Moi sąsiedzi się rozwodzą. Meine Nachbarn lassen sich scheiden.

Pojedźmy na wycieczkę! Lass uns einen Ausflug machen!

Niech spojrzę w kalendarz. Lassen Sie mich in meinen Kalender schauen.

Wymyślę coś. Ich lasse mir was einfallen.

Nie pozwolę tak siebie traktować! Das lasse ich mir nicht gefallen!

Nie pozwolę się obrażać. Ich lasse mich nicht beleidigen.

To mnie w ogóle nie rusza. Das lässt mich völlig kalt.

Niech twój dzisiejszy dzień będzie udany! Lass es dir heute gut gehen!

 17www.PrestonPublishing.pl

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

WskazóWki

Lektion 3 Das Verb lassen

Czasownik lassen Może mnie pani przepuścić (pozwolić przejść dalej)? Würden Sie mich durchlassen/vorbeilassen?

Proszę przepuścić autobus (pozwolić minąć)! Lassen Sie den Bus vorbei!

Pana Schmidta niestety nie ma. Czy chce pan zostawić wiadomość?

Herr Schmidt ist leider nicht da. Wollen Sie eine Nachricht hinterlassen?

Nie wszyscy rodzice pozwalają swoim dzieciom jeździć samym na wakacje.

Nicht alle Eltern lassen ihre Kinder alleine in die Ferien fahren.

Nauczyciel pozwala nam dzisiaj świętować, ponieważ bardzo dobrze napisaliśmy test.

Der Lehrer lässt uns heute feiern, weil/da wir den Test sehr gut geschrieben haben.

Tego nie da się zrobić. Das lässt sich nicht machen.

Nie dało się wiele zrobić. Es ließ sich nicht viel machen.

Temu nie da się zaprzeczyć. Das lässt sich nicht leugnen.

Daję mój garnitur do czyszczenia. Ich lasse meinen Anzug reinigen.

Musimy oddać samochód do naprawy. Wir müssen unser Auto reparieren lassen.

Moi sąsiedzi się rozwodzą. Meine Nachbarn lassen sich scheiden.

Pojedźmy na wycieczkę! Lass uns einen Ausflug machen!

Niech spojrzę w kalendarz. Lassen Sie mich in meinen Kalender schauen.

Wymyślę coś. Ich lasse mir was einfallen.

Nie pozwolę tak siebie traktować! Das lasse ich mir nicht gefallen!

Nie pozwolę się obrażać. Ich lasse mich nicht beleidigen.

To mnie w ogóle nie rusza. Das lässt mich völlig kalt.

Niech twój dzisiejszy dzień będzie udany! Lass es dir heute gut gehen!

Zwróć uwagę na różnice w użyciu czasowników:

vorbeilassen – pozwolić minąć (np. samochód)

durchlassen – pozwolić przejść (osobie, np. w tłumie), przepuszczać (np. światło)

vorlassen – przepuścić kogoś, dać pierwszeństwo (np. w kolejce)

Pamiętaj, że czasownik lassen w znaczeniu pozwalać łączy się z biernikiem (Akkusativ), dlatego mówimy tu ihre Kinder

(ich dzieci), a nie ihren Kindern.

Oto przypomnienie odmiany czasownika lassen w czasie przeszłym Präteritum:

ich ließ wir ließendu ließt ihr ließt

er/sie/es ließ sie/Sie ließen

Tryb rozkazujący czasownika lassen używany jest do proponowania komuś zrobienia czegoś, wyraża przyjazną za-chętę. Łączy się z zaimkiem osobowym w bierniku (mich, uns, Sie) oraz innym czasownikiem w bezokoliczniku. Przeanalizuj

poniższe zdania:

Lass uns gehen! – Chodźmy!

Lass uns noch ein paar Minuten warten! – Poczekajmy jeszcze kilka minut!

Lassen Sie (es) mich wissen! – Proszę dać mi znać!

Dosłownie mówimy tu: Niech mi pan/pani/państwo pozwolą spojrzeć w kalendarz.

Czasownik lassen jest też częścią wielu potocznych zwrotów, których należy uczyć się w kontekście, np. sich

(Dativ) etwas gefallen lassen – tolerować coś, pozwalać na coś, znosić coś.

Zwrot ten możemy usłyszeć przy składaniu życzeń, np. Alles Gute zum Geburtstag! Feier schön und lass es dir heute

besonders gut gehen! – Wszystkiego dobrego z okazji urodzin i niech ci się dzisiaj wiedzie szczególnie dobrze!

Również w podziękowaniach i przy pożegnaniach:

Lass es dir gut gehen und einen schönen Gruß an deine Frau! – Niech ci się dobrze wiedzie i pozdrowienia dla twojej żony!

 165www.PrestonPublishing.pl

W tym mIejscu możesz koNtroloWać sWój postęp – zazNacz odpoWIedNIe pole, gdy Wystarczająco dobrze pozNasz I przećWIczysz daNy materIał

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.

Rozdział Zrobione Przesłuchane20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38.

Rozdział Zrobione Przesłuchane

twoje PostęPy

Znajdziesz w niej zagadnienia

takie jak:

Mowa zależna

Transformacje zdań

Subiektywne znaczenie czasowników modalnych

Czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złożone

Anglicyzmy

i wiele innych

W 2017 rokupremiera piątej części!

Tę oraz inne książki językowe można nabyć w księgarni internetowej wydawnictwa:

www.prestonpublishing.pl

Wejdz na wyzszy poziom

Preston Publishingwww.prestonpublishing.pl

Wyjątkowe podręczniki, które pozwolą Ci szybko i z łatwością opanować języki obce.

Sprawdź!