GRA ZE ŚMIERCIĄ W SZACHY
description
Transcript of GRA ZE ŚMIERCIĄ W SZACHY
GRA ZE ŚMIERCIĄ W SZACHY
MOTYW ŚMIERCI W KULTURZE ŚREDNIOWECZNEJ ORAZ W FILMIE INGMARA BERGMANA
SIÓDMA PIECZĘĆ
„Siódma pieczęć” film z roku 1957 autorstwa INGMARA BERGMANA, Szwecja
ŚMIERĆ
W średniowiecznej kulturze śmierć odgrywała znaczącą
rolę. Panujące epidemie, zarazy, najazdy wrogów
dziesiątkowały średniowieczne miasta.
Coraz więcej ludzi zaczęło dostrzegać nietrwałość życia ziemskiego. Pisarze w swych utworach opisywali marność
egzystencji ludzkiej. Bojaźliwy stosunek ludzi
średniowiecznych do śmierci i Boga wynikał głównie z
powodu bezradności wobec chorób i różnych zaraz.
Człowiek dużo częściej niż dziś stykał się ze śmiercią. Widział jak umierają jego
bliscy, nie mogąc im pomóc.
Jean Fouquet „Śmierć”, ilustracja z średniowiecznej książki, ok. 1460 roku
ŚMIERĆ
Jednym z głównych bohaterów
filmu Ingmara Bergmana jest
śmierć. Podążająca za bohaterami
zakapturzona postać o
zaciętej twarzy.
CZARNA ŚMIERĆ
To epidemia dżumy, która spustoszyła
średniowieczną Europę w
latach 1347-1352
zabijając, jak się ocenia, około 1/3 ludności
kontynentu Rozpowszechnianie się czarnej śmierci w Europie w latach 1347-1352
CZARNA ŚMIERĆ
Obraz Pietera Bruegela Starszego
„Triumf śmierci” z 1562 roku przedstawia
Europę w czasie epidemii dżumy,
sugestywnie prezentując
chaos i okropieństwo
zarazy
CZARNA ŚMIERĆ
Biczownicy to członkowie bractw
religijnych, istniejących od XIII do XV wieku,
głównie we Włoszech, Niemczech, które
praktykowały publiczne biczowanie się jako formę pokuty. Początkowo byli
pozytywnie oceniani przez Kościół katolicki i
objęli znaczną część ludności różnych stanów.
Zwłaszcza podczas wielkich epidemii
charakterystyczne były procesje biczujących się
do krwi kobiet i mężczyzn, często
prowadzonych przez księży z krzyżami i
flagami. XV - wieczny drzeworyt przedstawiający biczowników
CZARNA ŚMIERĆ
Taką średniowieczn
ą procesję biczowników
pokazał w swoim filmie
Ingmar Bergman
RYCERZ I ŚMIERĆ
Głównym motywem w filmie „Siódma pieczęć” jest gra
rycerza ze śmiercią w szachy.
Szachy zawdzięczały swą popularność wśród rycerstwa bezpośredniej
analogii do wojny; to jednak wojna, którą
zwycięża się siłą rozumu. Można
spostrzec, że partia szachów jest bitwą
idealną, regulowaną zasadami kodeksu
rycerskiego. Nie ma w niej miejsca na podjazdy czy inne
nieczyste manewry.
Śmierć grająca w szachy, 1480 rok, kościół wTäby, Szwecja
RYCERZ I ŚMIERĆ
W filmie motyw ten ma
ogromne znacznie
symbolizuje odwieczne pragnienie
człowieka, aby przezwyciężyć śmierć. Scena gry rycerza ze
śmiercią na stałe weszła do
klasyki kina.
TANIEC ŚMIERCI
Taniec śmierci był jedną z
najpopularniejszych alegorii w
sztuce plastycznej i literaturze
późnego średniowiecza. Przedstawienia
tego typu powstawały jako
upomnienie przed nieuchronnym śmiertelnym
losem, ale także jako wyraz
rozczarowania marnością świata
i skargi na przemijanie.
Taniec śmierci. Guy Marchant, 1486 rok, Paryż
TANIEC ŚMIERCI
W scenie końcowej filmu
jeden z bohaterów widzi na
horyzoncie pochód
zmarłych prowadzonych przez śmierć. Kadr ten jest
odwołaniem do średniowieczny
ch tańców śmierci.
KONIEC