Skąd się wziął świat?

Współcześnie poszukiwaniem odpowiedzi na to pytanie zajmują się przede wszystkim fizycy. Zanim jednak fizyka narodziła się jako dyscyplina nauki, próbowano wyjaśnić, jak powstał kosmos. Czyniono to przede wszystkim w ramach rozważań religijnych.

Najważniejszym dziełem chrześcijaństwa jest Biblia. Otwierająca ją Księga Rodzaju (Genesis), której autorstwo przypisuje się Mojżeszowi, mówi m.in. o stworzeniu świata.

Temat1. : Rodowód człowieka w świetle biblijnej i współczesnej opowieści

Temat2: Źródła i znaczenie związków frazeologicznych

Opowiedz własnymi słowami o stworzeniu świata przez Boga. Pomoże ci w tym komiks.

Stworzenie Adama

Michał Anioł, Stworzenie Adama, Kaplica Sykstyńska w Watykanie

  

Czytamy tekst z podręcznika str 34.

Efektem naszej pracy będzie uzupełnienie Grafiki oraz poniższej tabeli

Uzupełnij grafikę

 

Podstawa porównanie

Biblia

Co było przedtem?

Kto tworzy świat?

Jak powstawał świat?

Jaki jest powstający świat?

Skąd wziął się człowiek?

Jaka jest rola człowieka na świecie?

Jaki obraz Boga wyłania się z dzieła stworzenia?

Zadanie dla wytrwałych

Ćwiczenie Zwróćmy teraz uwagę na źródła zasobu frazeologicznego języka polskiego. Wybieramy te, które pochodzą z Biblii i mitologii

Zastanówcie się, skąd mogą pochodzić dane grupy frazeologizmów

I. robić wielkie oczy - dziwić się; patrzeć spode łba - niechętnie; położyć uszy po sobie - ulec, zgodzić się pokornie na co, przestraszywszy się kogo; wyciągnąć nogi - umrzeć.

II. młócić sieczkę - powtarzać ciągle to samo; cienko prząść - żyć w biedzie, być w krytycznym położeniu; coś spaliło na panewce - nie udało się; rzucać kłody pod nogi - przeszkadzać w realizacji jakiegoś planu.

III. sytuacja podbramkowa; wyautować kogoś: film się komuś urwał; co jest grane?

IV. stajnia Augiasza; syzyfowa praca; pyrrusowe zwycięstwo; przekroczyć Rubikon.

V. głos wołającego na puszczy; wdowi grosz; przenieś się na łono Abrahama; zakazany owoc.

VI. dziecko szczęścia; łabędzia pieśń - o ostatnim dziele autora lub utworze kończącym jakiś okres historyczny; szlachetne zdrowie; Być albo nie być

Ze względu na kryterium budowy gramatycznej wyróżniamy trzy typy związków frazeologicznych: 

- Wyrażenia – mogą zawierać wszystkie części mowy oprócz osobowych i nieodmiennych form czasownika. Zwykle są to związki współrzędne i podrzędne, w których wyrazem określanym jest rzeczownik lub przymiotnik, a wyrazem określającym rzeczownik, przymiotnik, zaimek, liczebnik, imiesłów przymiotnikowy, wyrażenie przyimkowe lub przysłówek

- Zwroty – związek frazeologiczny, w skład którego wchodzi czasownik w formie bezokolicznika , imiesłowu lub formy osobowej ,

- Frazy – forma związku frazeologicznego, w której występuje podmiot i orzeczenie. [za: Piotr Bąk, Gramatyka języka polskiego] 

Największą grupę frazeologizmów zaczerpniętych z Biblii stanowią wyrażenia. Znacznie mniej odnajdujemy zwrotów. 

Wyrażenia:

1.Alfa i Omega – człowiek, który wszystko wie ( Ap.,1,8)

2.Arka Noego - symbol przymierza , pokoju, zjednoczenia ( Rdz.6,9-22 i 7,1-5)

3.chleb powszedni – rzecz zwykła , codzienna, często się zdarzająca, nie budząca zdziwienia (Łk.11,3)

4.ciemności egipskie - nieprzeniknione ciemności ( Wj.10,21-23)

5.dobry pasterz ( J.,10,11)

6.droga krzyżowa – życie pełne udręczeń, kłopotów, trudności ( Łk.23,26-27)

7.głos wołającego na pustyni ( lub: na puszczy )- daremne, nie wysłuchane apele ( Mk.1,3 w nawiązaniu do Iz.40,1-8)

8.grób pobielany – człowiek obłudny ( Mt.23,27-28)

9.hiobowe wieści – zła, przerażająca, katastroficzna wiadomość ( Hi.1,12)

10.jabłko Adama – chrząstka u mężczyzn, przenośnie coś dławiącego, przeszkadzającego ( Rdz. 3,6-7)

11.jeźdźcy Apokalipsy – zwiastuny nieszczęścia, końca ( Ap. 6,1-8)

12.Judaszowe srebrniki - zapłata otrzymana za zdradę, haniebnie zarobione pieniądze ( np. Mt.26,14-15)

13.kainowa zbrodnia – bratobójstwo ( Rdz.4,8-16)

14.kainowe znamię - piętno zbrodniarza, bratobójcy ( Rdz. 4, 8–16)

15.kamień węgielny – podstawa ( Ps., 118,22)

16.kolos na glinianych nogach – coś pozornie potężnego ( Dn.2,31-45)

17.kozioł ofiarny ( Kpł. 16, 20-22)

18.krzew gorejący – cud ( Wj.3,2-4)

19.listek figowy – przysłona nagości ( Rdz. 3,7)

20.manna z nieba - nieoczekiwany dar, zysk, niespodziewane dochody, ratunek w trudnej sytuacji ( Wj. 16, 4 i 16,12-15)

21.miłosierny Samarytanin (Łk.10,30-37)

22.modlitwa celnika – modlitwa niegodziwa, niemiła Bogu ( Łk. 18,9-14)

23.mury Jerycha - trudne przeszkody ( Joz. 6,1)

24.niebieski ptak – lekkoduch, darmozjad, żyjący z pracy innych ( Mt.6,26)

25.niewierny Tomasz – niedowiarek, człowiek nieufny, sceptycznie nastawiony ( J., 20,24-29)

26.niewola egipska – przymusowe uwięzienie ( np. Wj. 1,8-22)

27.palec Boży ( Wj. 8,15 )

28.plagi egipskie - dotkliwe, nieznośne wydarzenia ( Wj.7,14-10,29)

29.płacz i zgrzytanie zębów ( Mt.22,13-14)

30.pocałunek Judasza - pocałunek zdrady ( Mt.26,48-49)

31.rzeź niewiniątek – zabijanie niewinnych ( Mt.2,16-18)

32.salomonowa mądrość - sprawiedliwy wyrok (1 Krl., 3,16-28)

33.sądny dzień – popłoch, zamieszanie, rozgardiasz wywołane jakimiś wydarzeniami ( Mt.10,15)

34.siódma pieczęć – ostateczna tajemnica ( Ap. 5,1-5)

35.Sodoma i Gomora - miejsce w którym odbywają się rzeczy niemoralne, występne ( Jud. 7)

36.syn marnotrawny - człowiek, który zawinił i opamiętał się (Łk. 15,11-32)

37.trąba jerychońska – krzykacz ( Joz. 6 , a zwłaszcza 6,20 )

38.ucho igielne – wąskie przejście ( Mk.10,25)

39.wdowi grosz - ofiara lub dar okupiona wieloma wyrzeczeniami ( Mk., 12,42-44)

40.wieża Babel - zamęt, bałagan ( Rdz. 11, 1-9 )

41.wilk w owczej skórze – człowiek podstępny, obłudny ( Mt.7,15)

42.wszystkie znaki na niebie i ziemi – ( Łk. 21,25)

43.zakazany owoc – rzecz niedozwolona i dlatego pociągająca ( Rdz.2,16-17)

44.złoty cielec – bożek ( Wj.32, 1-8)

45.żona Lota – kobieta ciekawa ( Rdz.19 ,17 i 19,26)

Zwroty:

1.być na świeczniku – zajmować wysokie stanowisko, być wysoko w jakiejś hierarchii ( Łk.11,33)

2.chodzić po wodzie – dokonywać rzeczy niemożliwej ( Mk. 6,45-52)

3.nadstawić drugi policzek – nie odpowiadać przemocą na przemoc ( Mt. 5,39; Łk. 6,29)

4.[odsyłać] od Annasza do Kajfasza – kierować kogoś do różnych osób, instytucji , nie pomagając w załatwieniu sprawy ( J. ,18,12-24)

5.przebaczać 77 razy – przebaczać bez końca, zawsze ( Mt. 18,21-22)

6.przenieść się na łono Abrahama – umrzeć ( Łk. 16,22)

7.rozdzierać szaty nad kimś /nad czymś – lamentować, ubolewać z jakiegoś powodu ( Joz. 7,6)

8.rzucać kamieniem w/na kogoś – gardzić kimś, potępiać kogoś ( J., 8,7)

9.rzucać perły przed wieprze - dawać czegoś cennego czy kosztownego temu, kto tego nie umie docenić. ( Mt.7,6)

10.umywać od czegoś ręce - nie brać za coś odpowiedzialności ( Mt.27,24)

11.wierzgać przeciw ościeniowi – daremnie się buntować (Dz. 26, 9 – 18 )

12.zmienić się w słup soli - skamienieć z wrażenia ( Rdz., 19,26 )

Warto sięgać do biblijnej studni żywej wody aby ubogacić nie tylko duszę , ale również język.