Globalna wasno intelektualna co dalej z ACTA?

Globalna wasno intelektualna co dalej z ACTA?dr Anetta JanowskaSzkoa Gwna HandlowaInstytut Studiw Midzynarodowych28.03.2012 r.

1

DefinicjaWasno intelektualna (IP) = prawa dodzie literackich, artystycznych i naukowych, wykona artystw odtwrcw oraz wykona artystw wykonawcw, fonogramw, programw radiowych i telewizyjnych, wynalazkw nalecych do rozmaitych dziedzin dziaalnoci ludzkiej,odkry naukowych, wzorw przemysowych, znakw towarowych i usugowych, nazw i oznacze handlowych, ochrony przed nieuczciw konkurencj,WIPO2dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

2

Regulacjeprawo autorskie - Konwencja berneska o ochronie dzie literackich i artystycznych1886 r.10 krajw 165 krajw

prawo wasnoci przemysowej - Konwencja paryska o ochronie wasnoci przemysowej1883 r.11 krajw 174 kraje3dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

3

Regulacjeprawo autorskie - Konwencja berneska o ochronie dzie literackich i artystycznychjednakowa ochrona autorw krajowych i zagranicznych, 50 lat ochrony

prawo wasnoci przemysowej - Konwencja paryska o ochronie wasnoci przemysowejuznanie daty pierwszestwa zgoszenia patentu (wynalazku, znaku itd.) jednakowe traktowanie we wszystkich krajach4dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

4

RegulacjeGATT WTORunda Urugwajska TRIPS - Porozumienie w sprawie Handlowych Aspektw Praw Wasnoci Intelektualnej 1994r. (The Agreement on Trade-related Aspects of Intellectual Property Rights)

UE - Dyrektywa 2004/48/WE PE Rady z 29 kwietnia 2004r. w sprawie egzekwowania praw wasnoci intelektualnej na terenie UE

Dyrektywa PE i Rady nr 2001/29/WE z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektrych aspektw prawa autorskiego i praw pokrewnych w spoeczestwie informacyjnym5dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

silna pozycja krajw rozwijajcych si co moe zniechca USA do dyskutowania na tym forum, bo musiaoby to pociga za sob wzajemno na innych polach5

RegulacjePowszechna Konwencja o Prawie Autorskim (Genewa 1952)Traktat WIPO o prawie autorskim (Genewa 1996)Traktat WIPO o artystycznych wykonaniach i fonogramach (Genewa 1996 r.)

6dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

silna pozycja krajw rozwijajcych si co moe zniechca USA do dyskutowania na tym forum, bo musiaoby to pociga za sob wzajemno na innych polach6

RegulacjeUNESCO Convention on the Protection and Promotion of the Diversity of Cultural Expressions (2005)

WIPO Developing Agenda for WIPO (2007)7dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

podkrela rol IPR z 2005 r. (Pary)Agenda - zaspokoi potrzebyi obawy krajw rozwijajcych si 7

dlaczego ACTA?

Anti-Counterfeiting Trade Agreement porozumienie dotyczce walki z podrabianiem towarw i piractwem

8dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

8

Dlaczego ACTA?WTO/ TRIPS silna pozycja krajw rozwijajcych si!WIPO dziaania na rzecz krajw rozwijajcych si!

ACTA boczne drzwi do zaostrzenia regulacji IP

9dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

9

Handel dobrami kreatywnymiMiejsceWarto w mln USDUdzia w rynku %20082002Kraj20082002200811Chiny84 80732 34820,823USA35 00018 5578,636Niemcy34 40815 2138,542Chiny, Hong Kong SAR33 25423 6678,254Wochy27 79216 5176,867UK19 89813 6574,979Francja17 2718 9994,2815Niderlandy10 5273 6862,6911Szwajcaria9 9165 1412,410-Indie9 450-2,31110Belgia9 2205 3872,3128Kanada9 2159 3272,31313Japonia6 9883 9761,71416Austria6 3133 6031,61512Hiszpania6 2874 5071,5

UNCTAD10dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

10

Handel dobrami kreatywnymi20022008UNCTAD11dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

Przewaga krajw rozwinitych w handlu midzynarodowym jest szczeglnie istotna w kilku dziedzinach: w 2008 r. udzia w eksporcie muzyki i produktw av = 90%, wydawnictwa i media drukowane = 80%, nowe media i design = 50%

Muzyka jest jednym z gwnych przemysw kreatywnych. Niestety brak danych pochodzcych z przychodw ze sprzeday wasnoci intelektualnej, a take nieprzejrzysto transakcji finansowych wewntrzkorporacyjnych w transnarodowych konglomeratach, skoncentrowanych poziomo i pionowo, ktre dominuj na poziomie produkcji, dystrybucji oraz wasnoci praw do produktw muzycznych nie pozwalaj na dogbn analiz (s. 143)Muzyka naley zarwno do dziedziny performing arts, jak i sektora av (produkcja nagra) oraz nwe media (handel muzyk cyfrow)

11

Handel dobrami kreatywnymiAV - 90% eksportu = kraje rozwinite

muzyka! (sektor AV) 9,6 mld USD (2002) 26 mld USD (2008) (17,8%)korporacje = kraje Pnocy (Sony, Universal, EMI, Warner)muzyka z krajw Poudnia nagrywana i eksportowana przez kraje Pnocy

12dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

12

Handel dobrami kreatywnymifilm (sektor AV) przychody = prawa do muzyki, tv, transmisji sat, dystrybucja video, dystrybucja w Internecie, 80% filmw pokazywanych na wiecie Hollywoodrola IPR !

13dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

13

Handel dobrami kreatywnymitv (sektor AV)

handel formatami (gry, reality show, talent show)

14dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

wiodcy kraj wrd rozwinitych Wochy (23618 mln USD 9,76% udziau w rynku), dalej Niemcy (16129 mln USD 6,67%), USA (12150 mln USD 5,02%), Francja (10871 mln USD 4,49%) najwikszy eksporter Chiny 58848 mln USD 24,32% udziauChiny i Hong Kong SAR 23874 9,87%

14

Handel dobrami kreatywnymidesignduy potencja handlowyWarto w mln USDZmiana %200220082002 2008wiat oglnie114 692241 972111Kraje rozwinite60 967117 81693Europa49 22198 16499Wochy23 6189,76USA6 28012 15093Japonia1 5213 783149Kanada3 1042 773-11Kraje rozwijajce si53 362122 439129Azja Wschodnia i Poudniowo-Wschodnia47 53498 851108Chiny23 52958 848150

UNCTAD15dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

15

Handel dobrami kreatywnyminowe media(gry, oprogramowanie)Warto w mln USDZmiana %200220082002 2008wiat oglnie17 36527 75460Kraje rozwinite11 42213 24816Europa6 8568 72727Niemcy3 64013,15USA3 0283 78625Japonia1 206345-71Kanada18421215Kraje rozwijajce siAzja Wschodnia i Poudniowo-Wschodnia5 06012 817153Chiny2 3788 377252

UNCTAD16dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

gry, software16

Handel IPwarto w mld USD200220052008Eksport83131,5182,1Import90,5137,3185,2

* brak dokadnych danych UNCTAD17dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

17

sektory IP i PKBwg WIPOKrajrokrazem %core %USA200411,096,48Australia200710,307,30Wgry20026,663,96Rosja20046,062,39Singapur20015,672,85Rumunia20055,553,55otwa20005,052,9

UNCTAD18dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

18

Koncerny AV2004UNCTAD19dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowamiejscefirmakraj1Walt DisneyUSA2ViacomUSA3Time WarnerUSA4SonyJaponia5Vivendi UniversalFrancja6News CorporationAustralia7NBC UniversalUSA8The DirecTV Group IncUSA9BertelsmannNiemcy10Liberty Media CorpUSA11BBC groupUK12ARDNiemcy13NHKJaponia14Blockbuster IncUSA15Nintendo Japonia16MediasetWochy17RAIWochy18ITV PLCUK19TFIFrancja20France TelevisionsFrancja

19

O ACTA2006 - inicjatywa amerykaska (Wikileaks) + Japonia2007 pocztek negocjacji - USA, UE (problematyczne!), Japonia i Szwajcaria+Australia, Kanada, Korea Poudniowa, Nowa Zelandia, Meksykpadziernik 2011 - podpisanieUSA, Australia, Kanada, Japonia, Korea, Maroko, Nowa Zelandia i Singapurstycze 2012 - podpisaniePolska (22 z 27 pastw czonkowskich)

ratyfikacja!20dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

ACTA bya inicjatyw amerykask, ktra miaa wywiera nacisk na inne pastwa, aby te zaostrzay walk z naruszeniami wasnoci intelektualnej.

20

O ACTAutrudnienie wprowadzania na rynek faszywych towarwograniczenie piractwa w rodowisku cyfrowymwzrost gospodarczy ?wzrost innowacyjnoci ?21dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

wprowadzenia drakoskiego prawa antypirackiego oraz ograniczy dostp do lekw

21

TendencjePrawo autorskie w USA1790 = 14 lat + 14 (decyzj autora)1831 = 42 lata1909 = 56 lat

od 1962 przeduenie 11 razy! do 95 lat

22dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

22

Koszty porozumie?TRIPS

KrajOpis projektuKosztBrazylia 1997 - 2002Przeszkolenie personelu zarzdzajcego prawami wasnoci intelektualnej cz Science and Technology Reform Project4 mln USDIndonezja1997 2003Polepszenie ram prawnych dotyczcych regulacji kwestii zwizanych z wasnoci intelektualn cz Information Infrastructure Development Project14,7 mln USDMeksyk 1992 - 1996Powoanie agend, ktrych rol jest wprowadzenie w ycie praw wasnoci przemysowej cz Science and Technology Infrastructure Project32,1 mln USD

Bank wiatowyJ.M. Finger, P. Schuler 23dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

silna pozycja krajw rozwijajcych si co moe zniechca USA do dyskutowania na tym forum, bo musiaoby to pociga za sob wzajemno na innych polach23

Cel porozumie?TRIPS zachta do innowacji, bd te ochrona lokalnej technologii w krajach rozwijajcych si

= uzyskanie opat za wykorzystywanie wasnoci intelektualnej nalecej do firm z krajw rozwinitych, za ktr to wasno kraje rozwijajce si nie musiay dotychczas paci

J.M. Finger, P. Schuler 24dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

silna pozycja krajw rozwijajcych si co moe zniechca USA do dyskutowania na tym forum, bo musiaoby to pociga za sob wzajemno na innych polach24

O ACTAKoszty:dostawcy Internetu = odpowiedzialni za walk z naruszeniamimonitorowanie treci = naruszanie prywatnociblokowanie usug = ograniczenie komunikacjidefinicja naruszeniakomercyjne dziaania dla bezporedniej lub poredniej korzyci ekonomicznej lub komercyjnej (blogerzy? dziennikarze?)ryzyko finansowe nowych przedsiwzi technologicznychhamulec innowacyjnocidostp do lekw ratujcych yciebrak gwarancji dla praw obywateli25dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

25

O ACTAPolityka zdrowotna!

zajcie przewoonych produktw, ktre tylko w kraju tranzytu (a nie produkcji czy konsumpcji) narusza przepisy wasnoci intelektualnejposzerzenia zakresu odpowiedzialnoci cywilnej oraz karnej podmiotw dostarczajcych produkty czy usugi dla producentw lekw generycznychdefinicja pojcia podrabiania poszerza si o dziaania naruszajce wasno intelektualn, ktre wedug dotychczasowej klasyfikacji nie byy powizane z procesem podrabianiawprowadzone zostaj narzdzia egzekwowania praw, ktre mog w istotny sposb zahamowa przepyw, produkcj oraz sprzeda lekw generycznychponad 30% wiatowej populacji wymaga leczenia ratujcego ycieleki generyczne! = tasze odpowiedniki oryginalnych lekarstw26dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

26

O ACTAProces tworzenia:

tajne negocjacje (2 lata)gwni wtajemniczeni przemys USA!dwukrotny sprzeciw PE w trakcie negocjacjikrytyka Europejskiego Inspektora Ochrony Danychlobbing organizacji przyjaznych ACTA o niekierowanie do Trybunau Sprawiedliwoci27dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

27

O ACTAKrytyka ekspertw akademickich (Washington College of Law, Uniwersytet Leibnitza w Hanowerze)

kolizja z podstawowymi prawami obywateliniezgodno z TRIPSniezgodno z prawem UE (dyrektywa 2004/48, nt. egzekwowania praw wasnoci intelektualnej)*wzmoenie przeszuka na granicachwpyw na transport legalnych lekwwprowadzanie kontrowersyjnych rozwiza (odcinanie od sieci)28dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

28

niezgodno z prawem UE Art. 13 tej dyrektywy mwi o ustalaniu odszkodowa za naruszenia wasnoci intelektualnejTekst ACTA mwi, e odszkodowania powinny by naliczane na podstawie "wartoci dbr lub usug bdcych podstaw naruszenia, mierzonej cen rynkow lub sugerowan cen detaliczn szeroka definicja narusze przyjta w ACTA29dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

29

O ACTA

zmiana relacji na transakcje (finansjalizacja)zmiana relacji twrcy i odbiorcy w transakcj dostawcy z nabywctwrczo inspiracjatranskacja!

zabetonowanie system IP, nimono reformy! akowskiLipszyc30dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

30

O ACTARatyfikacja + zastrzeenia? (Micha Boni)

wg Konwencji wiedeskiej o prawie traktatw

interpretacje porozumienia musz by przeprowadzane na podstawie dokumentw powstaych w czasie negocjacji

dokumenty s tajne

???31dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

31

Rozwizania?

dobra informacyjne:ryczat kulturalny (abonament dla uytkownikw sieci)ALE! redystrybucja? watermarking?nowe modele biznesowe

leki???

podrbki towarw???32dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

32

33dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

33

Dzikuj

anetta.janowska@gmail.com34dr AA Janowska Szkoa Gwna Handlowa

34