1

Geografia – przedmiotowy system oceniania.

I. Ogólne cele i zasady oceniania.

II. Wymagania programowe dla klasy VII.

III. Formy i metody kontroli - obszary aktywności ucznia, które będą podlegać ocenie.

IV. Ogólne i szczegółowe kryteria oceniania.

V. Zasady przeprowadzania i oceniania prac pisemnych/sprawdzianów (w tym skala oceniania).

VI. Ocenianie uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych (dysleksja, dysortografia,

dysgrafia, dyskalkulia, zaburzenia zachowania, obniżone wymagania, niepełnosprawność

umysłowa).

VII. Sposoby przekazywania informacji rodzicom.

VIII. Nieprzygotowanie do lekcji, uzupełnianie wiadomości i umiejętności przez ucznia

w przypadku nieobecności w szkole.

IX. Klasyfikacja śródroczna, roczna, końcowa.

X. Warunki i tryb uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej

z geografii.

XI. Literatura.

2

I. Ogólne cele i zasady oceniania.

Ocenianie wewnątrzszkolne osiągnięć edukacyjnych ucznia polega na rozpoznawaniu

przez nauczycieli poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności

w stosunku do wymagań edukacyjnych, wynikających z podstawy programowej i realizowanego

w szkole programu nauczania geografii uwzględniającego tę podstawę.

Przedmiotowy system oceniania ma na celu:

a) diagnozowanie osiągnięć dydaktycznych uczniów,

b) obserwowanie i wspieranie rozwoju uczniów,

c) motywowanie uczniów do dalszej pracy,

d) dostarczanie informacji zwrotnej uczniom, rodzicom i nauczycielom,

e) wdrażanie uczniów do samokontroli i samooceny,

f) gromadzenie informacji do oceny końcowej.

Ogólne zasady oceniania:

1. Ocena ma dostarczyć rzetelnych informacji o uzdolnieniach, postępach i trudnościach ucznia.

2. Wymagania edukacyjne są formułowane w oparciu o podstawę programową kształcenia

ogólnego oraz program nauczania.

3. Stosuje się pięć poziomów wymagań:

a) poziom konieczny, którego opanowanie umożliwia uzyskanie oceny dopuszczającej,

b) poziom podstawowy, którego opanowanie umożliwia uzyskanie oceny dostatecznej,

c) poziom rozszerzający, którego opanowanie umożliwia uzyskanie oceny dobrej,

d) poziom dopełniający, którego opanowanie umożliwia uzyskanie oceny bardzo dobrej,

e) poziom wykraczający, którego opanowanie umożliwia uzyskanie oceny celującej.

4. Stosuje się sześciostopniową skalę ocen, dopuszcza się stosowanie plusów i minusów

w ocenianiu bieżącym wybranych obszarów aktywności ucznia.

5. Uczeń w okresie powinien otrzymać minimum 4 oceny cząstkowe.

6. Ocenianie wiedzy i umiejętności ucznia dokonywane jest: systematycznie i na bieżąco,

wieloaspektowo i w różnych formach, w warunkach zapewniających obiektywność oceny,

jawnie, rzetelnie i obiektywnie, zgodnie z wymaganiami programowymi.

7. Uczeń jest zobowiązany do noszenia podręcznika na każdą lekcję i prowadzenia zeszytu

ćwiczeń (ewentualnie dodatkowego zeszytu przedmiotowego), który podlega ocenie za

zawartość merytoryczną i sposób prowadzenia.

II. Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy 7

oparte na Programie nauczania geografii w szkole podstawowej – Planeta Nowa autorstwa Ewy

Marii Tuz i Barbary Dziedzic

3

1 Szarym kolorem oznaczono dodatkowe wymagania edukacyjnych. 2 Rozdział dodatkowy Podstawy geografii w okresie przejściowym ułatwi uczniom po kursie przyrody zrozumienie treści dotyczących współrzędnych geograficznych oraz przećwiczenie najważniejszych umiejętności wykorzystywanych podczas pracy z mapą.

Wymagania na poszczególne oceny1

konieczne (ocena dopuszczająca)

podstawowe (ocena dostateczna)

rozszerzające (ocena dobra)

dopełniające (ocena bardzo dobra)

wykraczające (ocena celująca)

1. Podstawy geografii. Rozdział dodatkowy2

Uczeń: wyjaśnia znaczenie terminu geografia przedstawia podział nauk

geograficznych podaje wymiary Ziemi wyjaśnia znaczenie terminów: siatka

geograficzna, południk, równoleżnik, zwrotnik, długość geograficzna, szerokość geograficzna

wskazuje na globusie i na mapie południk: 0° i 180° oraz półkulę wschodnią i półkulę zachodnią

wskazuje na globusie i na mapie równik oraz półkule: północną i południową

wyjaśnia znaczenie terminów: mapa, skala, siatka kartograficzna, legenda mapy

wymienia elementy mapy wymienia rodzaje skal wyjaśnia znaczenie terminów:

wysokość względna, wysokość bezwzględna, poziomica

odczytuje z mapy wysokość bezwzględną

podaje na podstawie atlasu nazwy map ogólnogeograficznych i tematycznych

Uczeń: przedstawia różnicę między geografią

fizyczną a geografią społeczno-ekonomiczną

• wymienia źródła informacji geograficznej

• podaje cechy kształtu Ziemi • odczytuje wartości szerokości

geograficznej zwrotników, kół podbiegunowych oraz biegunów

• podaje cechy siatki geograficznej • określa położenie geograficzne

punktów i obszarów na mapie • wyjaśnia różnicę między siatką

kartograficzną a siatką geograficzną • szereguje skale od największej do

najmniejszej • podaje różnicę między wysokością

względną i wysokością bezwzględną • określa na podstawie rysunku

poziomicowego cechy ukształtowania powierzchni terenu

• charakteryzuje mapy ze względu na ich przeznaczenie

Uczeń: wyjaśnia, czym się zajmują

poszczególne nauki geograficzne przedstawia poglądy na kształt Ziemi wymienia dowody na kulistość Ziemi wymienia cechy południków

i równoleżników odczytuje długość i szerokość

geograficzną na globusie i na mapie odszukuje obiekty na mapie na

podstawie podanych współrzędnych geograficznych

przedstawia skalę w postaci mianowanej i podziałki liniowej

wymienia metody prezentacji zjawisk na mapach

omawia sposoby przedstawiania rzeźby terenu na mapie

oblicza wysokości względne omawia podział map ze względu

na treść, skalę i przeznaczenie

Uczeń: podaje przykłady praktycznego

zastosowania geografii • wyjaśnia różnicę między elipsoidą a

geoidą • wyjaśnia znaczenie układu

współrzędnych geograficznych • oblicza na podstawie współrzędnych

geograficznych rozciągłość równoleżnikową i rozciągłość południkową

• analizuje treści map wykonanych w różnych skalach

• posługuje się skalą mapy do obliczania odległości w terenie i na mapie

• omawia metody prezentacji zjawisk na mapach

• charakteryzuje rzeźbę terenu na podstawie rysunku poziomicowego i mapy ogólnogeograficznej

• odszukuje w atlasie mapy i określa ich przynależność do poszczególnych rodzajów

Uczeń: określa przedmiot badań

poszczególnych nauk geograficznych • ocenia znaczenie umiejętności

określania współrzędnych geograficznych w życiu człowieka

• oblicza skalę mapy na podstawie odległości rzeczywistej między obiektami przedstawionymi na mapie

• wskazuje możliwość praktycznego wykorzystania map w różnych skalach

• interpretuje treści różnego rodzaju map i przedstawia ich zastosowanie

2. Środowisko przyrodnicze Polski

Uczeń: podaje cechy położenia Polski w Europie na podstawie mapy ogólnogeograficznej podaje całkowitą i administracyjną powierzchnię Polski • wskazuje na mapie geometryczny

Uczeń: omawia cechy położenia Europy i Polski na podstawie mapy ogólnogeograficznej

opisuje granicę między Europą a Azją na podstawie mapy ogólnogeograficznej Europy

Uczeń: oblicza rozciągłość południkową i rozciągłość równoleżnikową Europy i Polski

charakteryzuje na podstawie map geologicznych obszar Polski na tle

Uczeń: rozróżnia konsekwencje położenia matematycznego, fizycznogeograficznego oraz geopolitycznego Polski

opisuje jednostki geologiczne Polski i

Uczeń: wykazuje konsekwencje rozciągłości południkowej i rozciągłości równoleżnikowej Polski i Europy

wykazuje zależność między występowaniem ruchów górotwórczych

4

środek Polski • wymienia kraje sąsiadujące z Polską i wskazuje je na mapie • podaje długość granic z sąsiadującymi państwami • wyjaśnia znaczenie terminu geologia • wymienia najważniejsze wydarzenia geologiczne na obszarze Polski • wyjaśnia znaczenie terminów plejstocen i holocen • wyjaśnia znaczenie terminów krajobraz polodowcowy i rzeźba glacjalna • wymienia formy terenu utworzone na obszarze Polski przez lądolód skandynawski • wymienia pasy rzeźby terenu Polski i wskazuje je na mapie • wymienia główne rodzaje skał • wyjaśnia znaczenie terminów: pogoda, klimat, ciśnienie atmosferyczne, niż baryczny, wyż baryczny • wymienia cechy klimatu morskiego i klimatu kontynentalnego • wymienia elementy klimatu • wyjaśnia znaczenie terminu średnia dobowa wartość temperatury powietrza • wymienia czynniki, które warunkują zróżnicowanie temperatury powietrza i wielkość opadów w Polsce • wymienia rodzaje wiatrów wyjaśnia znaczenie terminu przepływ wyjaśnia znaczenie terminów system rzeczny, dorzecze, zlewisko • wskazuje na mapie główne rzeki Europy i Polski

określa na podstawie mapy ogólnogeograficznej położenie Morza Bałtyckiego • podaje główne cechy fizyczne Bałtyku • wyjaśnia znaczenie terminów: gleba, czynniki glebotwórcze, proces glebotwórczy, profil glebowy, poziomy glebowe

odczytuje szerokość i długość geograficzną wybranych punktów na mapie Polski i Europy • wskazuje na mapie przebieg granic Polski • omawia na podstawie mapy płytową budowę litosfery • omawia proces powstawania gór • wymienia na podstawie mapy geologicznej ruchy górotwórcze w Europie i w Polsce • wymienia i wskazuje na mapie ogólnogeograficznej góry fałdowe, zrębowe oraz wulkaniczne w Europie i w Polsce • omawia zlodowacenia na obszarze Polski • opisuje nizinne i górskie formy polodowcowe • porównuje krzywą hipsograficzną Polski i Europy • dokonuje podziału surowców mineralnych • wymienia strefy klimatyczne świata na podstawie mapy tematycznej • podaje cechy przejściowości klimatu Polski • podaje zróżnicowanie długości okresu wegetacyjnego w Polsce na podstawie mapy tematycznej • opisuje wody Europy na podstawie mapy ogólnogeograficznej • rozpoznaje typy ujść rzecznych • charakteryzuje temperaturę wód oraz zasolenie Bałtyku na tle innych mórz świata • opisuje świat roślin i zwierząt Bałtyku opisuje charakterystyczne typy gleb w Polsce • przedstawia na podstawie mapy tematycznej rozmieszczenie gleb na obszarze Polski • omawia na podstawie danych

struktur geologicznych Europy opisuje cechy różnych typów genetycznych gór

przedstawia współczesne obszary występowania lodowców na Ziemi i wskazuje je na mapie ogólnogeograficznej świata

charakteryzuje działalność rzeźbotwórczą lądolodu i lodowców górskich na obszarze Polski

omawia na podstawie mapy ogólnogeograficznej cechy ukształtowania powierzchni Europy i Polski

opisuje rozmieszczenie surowców mineralnych w Polsce na podstawie mapy tematycznej

omawia warunki klimatyczne w Europie charakteryzuje czynniki kształtujące klimat w Polsce

odczytuje wartości temperatury powietrza i wielkości opadów atmosferycznych z klimatogramów

wyjaśnia, na czym polega asymetria dorzeczy Wisły i Odry

opisuje na podstawie mapy cechy oraz walory Wisły i Odry

charakteryzuje i rozpoznaje typy wybrzeży Bałtyku

wyróżnia najważniejsze cechy wybranych typów gleb na podstawie profili glebowych

omawia funkcje lasów omawia na podstawie mapy Polski przestrzenne zróżnicowanie lesistości w Polsce

ocenia rolę parków narodowych i innych form ochrony przyrody w zachowaniu naturalnych walorów środowiska przyrodniczego

podaje ich charakterystyczne cechy • określa na podstawie mapy geologicznej obszary poszczególnych fałdowań na terenie Europy i Polski • opisuje mechanizm powstawania lodowców • wykazuje pasowość rzeźby terenu Polski • przedstawia czynniki kształtujące rzeźbę powierzchni Polski • rozpoznaje główne skały występujące na terenie Polski • podaje przykłady gospodarczego wykorzystania surowców mineralnych w Polsce • opisuje pogodę kształtowaną przez główne masy powietrza napływające nad teren Polski • opisuje na podstawie map tematycznych rozkład temperatury powietrza oraz opadów atmosferycznych w Polsce • omawia niszczącą i budującą działalność Bałtyku • omawia procesy i czynniki glebotwórcze • opisuje typy zbiorowisk leśnych w Polsce • opisuje unikalne na skalę światową obiekty przyrodnicze objęte ochroną na terenie Polski

ocenia najważniejsze działania w zakresie ochrony środowiska

w Europie a współczesnym ukształtowaniem powierzchni Polski • wykazuje zależność między występowaniem zlodowaceń w Europie a współczesnym ukształtowaniem powierzchni Polski • opisuje wpływ wydobycia surowców mineralnych na środowisko przyrodnicze • wykazuje wpływ zmienności pogody w Polsce na rolnictwo, transport i turystykę • ocenia znaczenie gospodarcze rzek Polski • analizuje główne źródła zanieczyszczeń Morza Bałtyckiego • ocenia przydatność przyrodniczą i gospodarczą lasów w Polsce • podaje argumenty przemawiające za koniecznością zachowania walorów dziedzictwa przyrodniczego

planuje wycieczkę do parku narodowego lub rezerwatu przyrody

5

• wymienia typy gleb w Polsce • wyjaśnia znaczenie terminu lesistość • wymienia różne rodzaje lasów w Polsce • wymienia formy ochrony przyrody w Polsce • wskazuje na mapie Polski parki narodowe

statystycznych wskaźnik lesistości Polski • omawia strukturę gatunkową lasów w Polsce • podaje przykłady rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i pomników przyrody na obszarze wybranego regionu

charakteryzuje wybrane parki narodowe w Polsce

3. Ludność i urbanizacja w Polsce

Uczeń: wskazuje na mapie politycznej Europy największe i najmniejsze państwa Europy

wskazuje na mapie administracyjnej Polski poszczególne województwa i ich stolice

wyjaśnia znaczenie terminów: demografia, przyrost naturalny, współczynnik przyrostu naturalnego, współczynnik urodzeń, współczynnik zgonów

wymienia na podstawie danych statystycznych państwa o różnym współczynniku przyrostu naturalnego w Europie

wyjaśnia znaczenie terminów: piramida płci i wieku, średnia długość trwania życia

odczytuje dane dotyczące struktury płci i wieku oraz średniej długości trwania życia w Polsce na podstawie danych statystycznych • wyjaśnia znaczenie terminu wskaźnik gęstości zaludnienia • wymienia czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności w Polsce • wyjaśnia znaczenie terminów: migracja, emigracja, imigracja, saldo migracji, przyrost rzeczywisty, współczynnik przyrostu rzeczywistego • wyjaśnia różnicę między emigracją a

Uczeń: szereguje województwa pod względem powierzchni od największego do najmniejszego • prezentuje na podstawie danych statystycznych zmiany liczby ludności Polski po II wojnie światowej • omawia na podstawie wykresu przyrost naturalny w Polsce w latach 1946–2016 • omawia przestrzenne zróżnicowanie współczynnika przyrostu naturalnego w Polsce • omawia na podstawie danych statystycznych średnią długość trwania życia Polaków na tle europejskich społeczeństw

wyjaśnia przyczyny zróżnicowania gęstości zaludnienia w Europie i w Polsce

omawia na podstawie mapy tematycznej przestrzenne zróżnicowanie gęstości zaludnienia w Polsce

wymienia główne przyczyny migracji zagranicznych w Polsce

określa kierunki napływu imigrantów do Polski

podaje najważniejsze cechy migracji wewnętrznych w Polsce

charakteryzuje mniejszości narodowe, mniejszości etniczne i społeczności etniczne w Polsce

Uczeń: omawia zmiany na mapie politycznej Europy w drugiej połowie XX w. • oblicza współczynnik przyrostu naturalnego • podaje przyczyny zróżnicowania przyrostu naturalnego w Europie i w Polsce • omawia czynniki wpływające na liczbę urodzeń w Polsce • porównuje udział poszczególnych grup wiekowych ludności w Polski na podstawie danych statystycznych • oblicza wskaźnik gęstości zaludnienia Polski • opisuje na podstawie mapy cechy rozmieszczenia ludności w Polsce

opisuje skutki migracji zagranicznych w Polsce • porównuje przyrost rzeczywisty ludności w Polsce i w wybranych państwach Europy • omawia przyczyny migracji wewnętrznych w Polsce • porównuje strukturę narodowościową ludności Polski z analogicznymi strukturami ludności w wybranych państwach europejskich • określa na podstawie danych statystycznych różnicę w strukturze zatrudnienia ludności w poszczególnych województwach

Uczeń: omawia zmiany, które zaszły w podziale administracyjnym Polski po 1 stycznia 1999 r. • omawia na podstawie danych statystycznych uwarunkowania przyrostu naturalnego w Polsce na tle Europy • omawia strukturę płci i wieku ludności Polski na tle struktur wybranych państw europejskich na podstawie piramidy płci i wieku • omawia czynniki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze wpływające na rozmieszczenie ludności w wybranych państwach Europy i Polski

oblicza przyrost rzeczywisty i współczynnik przyrostu rzeczywistego Polsce • charakteryzuje skutki migracji wewnętrznych w Polsce • omawia przyczyny rozmieszczenia mniejszości narodowych w Polsce • przedstawia strukturę wyznaniową Polaków na tle innych państw Europy • omawia strukturę zatrudnienia wg działów gospodarki w poszczególnych województwach • omawia pozytywne i negatywne skutki urbanizacji • charakteryzuje przemiany współczesnych miast

Uczeń: analizuje na podstawie dostępnych źródeł ekonomiczne skutki utrzymywania się niskich lub ujemnych wartości współczynnika przyrostu naturalnego w krajach Europy i Polski • analizuje konsekwencje starzenia się społeczeństwa europejskiego • analizuje skutki nierównomiernego rozmieszczenia ludności w Europie i w Polsce • ocenia skutki migracji zagranicznych w Polsce i w Europie • omawia na podstawie dostępnych źródeł problemy mniejszości narodowych w Europie i w Polsce

analizuje na podstawie dostępnych źródeł skutki bezrobocia w Polsce • omawia na podstawie dostępnych źródeł zmiany zachodzące w procesie urbanizacji w Polsce po II wojnie światowej

6

imigracją • odczytuje dane dotyczące wielkości i kierunków emigracji z Polski • wymienia główne skupiska Polonii • wyjaśnia znaczenie terminu migracje wewnętrzne • wymienia przyczyny migracji wewnętrznych • wymienia mniejszości narodowe w Polsce • wskazuje na mapie Polski regiony zamieszkałe przez mniejszości narodowe • wyjaśnia znaczenie terminów: struktura zatrudnienia, struktura wykształcenia, bezrobocie, stopa bezrobocia, ludność aktywna zawodowo • odczytuje z danych statystycznych wielkość zatrudnienia w poszczególnych sektorach gospodarki • odczytuje z mapy zróżnicowanie przestrzenne bezrobocia w Polsce i w Europie • wyjaśnia znaczenie terminów: urbanizacja, wskaźnik urbanizacji • odczytuje z danych statystycznych wskaźnik urbanizacji w Polsce i w wybranych krajach Europy

wyjaśnia znaczenie terminu miasto wymienia największe miasta i wskazuje je na mapie Polski

wymienia funkcje miast

podaje przyczyny bezrobocia w Polsce porównuje wielkość bezrobocia w Polsce i innych krajach europejskich na podstawie danych statystycznych

wymienia typy zespołów miejskich w Polsce i podaje ich przykłady

podaje różnicę między aglomeracją monocentryczną a policentryczną

podaje przyczyny rozwoju największych miast w Polsce

podaje przykłady miast o różnych funkcjach w Polsce

• porównuje stopę bezrobocia w wybranych krajach europejskich • analizuje wskaźnik urbanizacji w Polsce i wybranych krajach Europy • analizuje rozmieszczenie oraz wielkość miast w Polsce • charakteryzuje funkcje wybranych miast w Polsce • omawia przyczyny rozwoju miast w Polsce

• omawia problemy mieszkańców dużych miast • analizuje wielkość miast w Polsce i ich rozmieszczenie wg grup wielkościowych • omawia przemiany współczesnych miast

4. Rolnictwo i przemysł Polski

Uczeń: wymienia funkcje rolnictwa • wymienia warunki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa w Polsce • wymienia na podstawie map tematycznych regiony rolnicze w Polsce • wyjaśnia znaczenie terminów: plon, zbiór

Uczeń: opisuje warunki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa w Polsce

prezentuje na podstawie danych statystycznych strukturę wielkościową gospodarstw rolnych w Polsce

przedstawia znaczenie gospodarcze głównych upraw w Polsce

Uczeń: przedstawia rolnictwo jako sektor gospodarki oraz jego rolę w rozwoju społeczno- -gospodarczym kraju • omawia regiony rolnicze o najkorzystniejszych warunkach do produkcji rolnej w Polsce • przedstawia strukturę użytkowania ziemi w Polsce na tle innych krajów

Uczeń: omawia poziom mechanizacji i chemizacji rolnictwa w Polsce • charakteryzuje czynniki wpływające na rozmieszczenie upraw w Polsce • porównuje produkcję roślinną w Polsce na tle produkcji w innych krajach Europy • porównuje produkcję zwierzęcą w Polsce na tle produkcji w innych krajach

Uczeń: przedstawia korzyści dla polskiego rolnictwa wynikające z członkostwa naszego kraju w Unii Europejskiej • dokonuje na podstawie danych statystycznych analizy zmian pogłowia wybranych zwierząt gospodarskich w Polsce po 2000 r. i wyjaśnia ich przyczyny

7

• wymienia główne uprawy w Polsce • wskazuje na mapie główne obszary upraw w Polsce • wyjaśnia znaczenie terminów: hodowla, pogłowie • wymienia główne zwierzęta gospodarskie w Polsce • wskazuje na mapie obszary hodowli zwierząt gospodarskich • dokonuje podziału przemysłu na sekcje i działy • wymienia funkcje przemysłu • wymienia źródła energii • wymienia typy elektrowni • wskazuje na mapie największe elektrownie w Polsce • wymienia największe porty morskie w Polsce i wskazuje je na mapie

prezentuje na podstawie danych statystycznych strukturę upraw

wskazuje rejony warzywnictwa i sadownictwa w Polsce

przedstawia znaczenie gospodarcze produkcji zwierzęcej w Polsce

wymienia czynniki lokalizacji hodowli bydła, trzody chlewnej i drobiu w Polsce

omawia cechy polskiego przemysłu wymienia przyczyny zmian w strukturze przemysłu Polski

lokalizuje na mapie Polski elektrownie cieplne, wodne i niekonwencjonalne

opisuje wielkość produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych

opisuje na podstawie danych statystycznych wielkość przeładunków w portach morskich Polski

Europy • prezentuje na podstawie danych statystycznych strukturę hodowli w Polsce • przedstawia przemysł jako sektor gospodarki i jego rolę w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju • omawia przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia przemysłu w Polsce • prezentuje na podstawie danych statystycznych strukturę produkcji energii elektrycznej w Polsce na tle wybranych krajów Europy • opisuje na podstawie danych statystycznych strukturę przeładunków w polskich portach morskich • opisuje strukturę połowów ryb w Polsce

Europy • omawia rozwój przemysłu w Polsce po II wojnie światowej • analizuje przyczyny i skutki restrukturyzacji polskiego przemysłu • omawia na podstawie dostępnych źródeł zmiany zachodzące współcześnie w polskiej energetyce • określa na podstawie dostępnych źródeł uwarunkowania rozwoju gospodarki morskiej w Polsce • omawia problemy przemysłu stoczniowego w Polsce

• przedstawia perspektywy rozwoju gospodarki morskiej w Polsce

5. Usługi w Polsce

Uczeń: podaje przykłady różnych rodzajów usług w Polsce

wyjaśnia znaczenie terminu komunikacja

wyróżnia rodzaje transportu w Polsce wskazuje na mapie Polski porty handlowe, śródlądowe oraz lotnicze

wyróżnia rodzaje łączności wyjaśnia znaczenie terminów: turystyka, walory turystyczne, infrastruktura turystyczna

dokonuje podziału turystyki wymienia i wskazuje na mapie regiony turystyczne Polski

wyjaśnia znaczenie terminów: eksport, import, bilans handlu zagranicznego

wymienia państwa będące głównymi partnerami handlowymi Polski

Uczeń: omawia zróżnicowanie usług w Polsce • omawia rodzaje transportu lądowego w Polsce • omawia na podstawie map tematycznych gęstość dróg kołowych i autostrad w Polsce • omawia na podstawie mapy tematycznej gęstość sieci kolejowej w Polsce • omawia na podstawie danych statystycznych morską flotę transportową w Polsce • omawia czynniki rozwoju turystyki • wymienia i wskazuje na mapie polskie obiekty, znajdujące się na Liście światowego dziedzictwa UNESCO • omawia strukturę towarową handlu międzynarodowego

Uczeń: przedstawia usługi jako sektor gospodarki oraz ich rolę w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju • charakteryzuje udział poszczególnych rodzajów transportu w przewozach pasażerów i ładunków • omawia ruch pasażerski w portach lotniczych Polski • podaje przyczyny nierównomiernego dostępu do środków łączności na terenie Polski • charakteryzuje obiekty znajdujące się na Liście światowego dziedzictwa UNESCO • charakteryzuje na przykładach walory turystyczne Polski • przedstawia przyczyny niskiego salda bilansu handlu zagranicznego w Polsce

Uczeń: wyjaśnia przyczyny zróżnicowania sieci transportowej w Polsce • określa znaczenie transportu w rozwoju gospodarczym Polski • prezentuje na podstawie dostępnych źródeł problemy polskiego transportu wodnego i lotniczego • określa znaczenie łączności w rozwoju gospodarczym Polski • analizuje na podstawie dostępnych źródeł wpływy z turystyki w Polsce i w wybranych krajach Europy • ocenia na podstawie dostępnych źródeł atrakcyjność turystyczną wybranego regionu Polski • ocenia znaczenie handlu zagranicznego dla polskiej gospodarki

Uczeń: ocenia na podstawie dostępnych źródeł poziom rozwoju turystyki zagranicznej w Polsce na tle innych krajów Europy • omawia na podstawie dostępnych źródeł zmiany, które zaszły w geograficznych kierunkach wymiany międzynarodowej Polski • podaje przykłady sukcesów polskich firm na arenie międzynarodowej

6. Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego Polski

Uczeń: wymienia źródła zanieczyszczeń

Uczeń: omawia rodzaje zanieczyszczeń i ich

Uczeń: charakteryzuje wpływ poszczególnych

Uczeń: analizuje na podstawie mapy

Uczeń: ustala na podstawie dostępnych źródeł,

8

środowiska przyrodniczego podaje przyczyny kwaśnych opadów

źródła

sektorów gospodarki na stan środowiska

wymienia źródła zanieczyszczeń komunalnych

tematycznej stan zanieczyszczeń wód śródlądowych

omawia skutki zanieczyszczeń środowiska naturalnego

jakie regiony w Polsce cechują się największym zanieczyszczeniem środowiska przyrodniczego

7. Relacje między elementami środowiska geograficznego

Uczeń: • wyjaśnia znaczenie terminów: powódź, dolina rzeczna, koryto rzeczne, terasa zalewowa, sztuczny zbiornik wodny • wymienia przyczyny powodzi w Polsce wymienia główne źródła energii w województwach pomorskim i łódzkim

wymienia przyczyny migracji do stref podmiejskich

wymienia przyczyny wyludniania się wsi oddalonych od dużych miast

wymienia podstawowe cechy gospodarki centralnie sterowanej i gospodarki rynkowej

wyjaśnia znaczenie terminów: centra logistyczne, spedycja • wymienia główne atrakcje turystyczne wybrzeża Bałtyku i Małopolski

Uczeń: • opisuje zjawisko powodzi wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Polski obszary zagrożone powodzią

wskazuje na mapie Polski rozmieszczenie największych sztucznych zbiorników wodnych

podaje przyczyny rozwoju energetyki wiatrowej i słonecznej w województwach pomorskim i łódzkim

omawia przyczyny migracji do stref podmiejskich

wskazuje na mapie województw podlaskiego i zachodniopomorskiego obszary o dużym wzroście liczby ludności

omawia cechy gospodarki Polski przed 1989 r. i po nim

omawia na podstawie mapy sieć autostrad i dróg ekspresowych

wymienia rodzaje usług, które rozwijają się dzięki wzrostowi ruchu turystycznego

Uczeń: • wymienia czynniki sprzyjające powodziom w Polsce

określa rolę przeciwpowodziową sztucznych zbiorników

wyjaśnia wpływ warunków pozaprzyrodniczych na wykorzystanie OZE w województwach pomorskim i łódzkim

omawia na podstawie map tematycznych zmiany liczby ludności w strefach podmiejskich Krakowa i Warszawy

wskazuje na mapie województw podlaskiego i zachodniopomorskiego gminy o dużym spadku liczby ludności

analizuje współczynnik salda migracji na przykładzie województw zachodniopomorskiego i podlaskiego

omawia strukturę zatrudnienia w konurbacji katowickiej i aglomeracji łódzkiej przed 1989 r.

wymienia główne inwestycje przemysłowe we Wrocławiu i w jego okolicach

wskazuje na mapie tematycznej przykłady miejsc, w których przebieg autostrad i dróg ekspresowych sprzyja powstawaniu centrów logistycznych

wskazuje na mapie położenie głównych atrakcji wybrzeża Bałtyku i Małopolski

Uczeń: • analizuje konsekwencje stosowania różnych metod ochrony przeciwpowodziowej

omawia największe powodzie w Polsce i ich skutki

wymienia korzyści płynące z wykorzystania źródeł odnawialnych do produkcji energii

analizuje dane statystyczne dotyczące liczby farm wiatrowych w Łódzkiem i Pomorskiem

omawia wpływ migracji do stref podmiejskich na przekształcenie struktury demograficznej okolic Krakowa i Warszawy

określa zmiany w użytkowaniu i zagospodarowaniu stref podmiejskich na przykładzie Krakowa i Warszawy

wyjaśnia wpływ migracji na strukturę wieku ludności obszarów wiejskich

opisuje zmiany, jakie zaszły w strukturze produkcji po 1989 r. w konurbacji katowickiej i aglomeracji łódzkiej

omawia rolę transportu morskiego w rozwoju innych działów gospodarki

analizuje dane statystyczne dotyczące ruchu turystycznego nad Morzem Bałtyckim i w Krakowie

określa wpływ walorów przyrodniczych wybrzeża Bałtyku oraz dziedzictwa kulturowego Małopolski na rozwój turystyki na tych obszarach

Uczeń: • określa na wybranych przykładach wpływ wylesiania dorzeczy, regulacji koryt rzecznych, stanu wałów przeciwpowodziowych, zabudowy teras zalewowych i sztucznych zbiorników wodnych na wezbrania oraz występowanie i skutki powodzi w Polsce

analizuje na wybranych przykładach warunki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze sprzyjające produkcji energii ze źródeł odnawialnych i nieodnawialnych lub ograniczające tę produkcję oraz określa ich wpływ na rozwój energetyki

identyfikuje na wybranych przykładach związki między rozwojem dużych miast a zmianami w użytkowaniu i zagospodarowaniu terenu, stylu zabudowy oraz strukturze demograficznej w strefach podmiejskich

ukazuje na wybranych przykładach wpływ procesów migracyjnych na strukturę wieku i zmiany zaludnienia obszarów wiejskich

wykazuje na podstawie dostępnych źródeł wpływ przemian politycznych i gospodarczych w Polsce po 1998 r. na zmiany struktury zatrudnienia w wybranych regionach kraju

identyfikuje związki między przebiegiem autostrad a lokalizacją przedsiębiorstw przemysłowych oraz centrów logistycznych i handlowych na wybranym obszarze kraju

identyfikuje związki między transportem morskim a lokalizacją inwestycji

9

przemysłowych i usługowych na przykładzie Trójmiasta

8. Mój region i moja mała ojczyzna

Uczeń: wyjaśnia znaczenie terminu region • wskazuje położenie swojego regionu na mapie ogólnogeograficznej Polski • wymienia i wskazuje na mapie ogólnogeograficznej sąsiednie regiony • wymienia najważniejsze walory przyrodnicze regionu • wyjaśnia znaczenie terminu mała ojczyzna • wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Polski, topograficznej lub na planie miasta obszar małej ojczyzny • przedstawia źródła informacji o małej ojczyźnie • wymienia walory środowiska geograficznego małej ojczyzny

Uczeń: charakteryzuje środowisko przyrodnicze regionu oraz określa jego główne cechy na podstawie map tematycznych • rozpoznaje skały występujące w regionie miejsca zamieszkania • wyróżnia najważniejsze cechy gospodarki regionu na podstawie danych statystycznych i map tematycznych • określa obszar utożsamiany z własną małą ojczyzną jako symboliczną przestrzenią w wymiarze lokalnym • rozpoznaje w terenie obiekty charakterystyczne dla małej ojczyzny i decydujące o jej atrakcyjności

Uczeń: wyjaśnia uwarunkowania zróżnicowania środowiska przyrodniczego w swoim regionie • analizuje genezę rzeźby powierzchni swojego regionu • prezentuje główne cechy struktury demograficznej ludności regionu • prezentuje główne cechy gospodarki regionu • opisuje walory środowiska geograficznego małej ojczyzny • omawia historię małej ojczyzny na podstawie dostępnych źródeł

Uczeń: przedstawia w dowolnej formie (np. prezentacji multimedialnej, plakatu, wystawy fotograficznej) przyrodnicze i kulturowe walory swojego regionu • analizuje formy współpracy między własnym regionem a partnerskimi regionami zagranicznymi • prezentuje na podstawie informacji wyszukanych w różnych źródłach i w dowolnej formie (np. prezentacji multimedialnej, plakatu, wystawy fotograficznej) atrakcyjność osadniczą oraz gospodarczą małej ojczyzny jako miejsca zamieszkania i rozwoju określonej działalności gospodarczej

Uczeń: podaje przykłady osiągnięć Polaków w różnych dziedzinach życia społeczno-gospodarczego na arenie międzynarodowej • projektuje na podstawie wyszukanych informacji trasę wycieczki krajoznawczej po własnym regionie • wykazuje na podstawie obserwacji terenowych przeprowadzonych w wybranym miejscu własnego regionu zależności między elementami środowiska geograficznego • planuje wycieczkę po swojej małej ojczyźnie • projektuje na podstawie własnych obserwacji terenowych działania służące zachowaniu walorów środowiska geograficznego (przyrodniczego i kulturowego) oraz poprawie warunków życia lokalnej społeczności

10

III. Formy i metody kontroli - obszary aktywności ucznia, które będą podlegać ocenie.

Na lekcjach geografii ocenie podlegają następujące obszary aktywności: 1) prace pisemne, takie jak: a) sprawdzian, czyli zapowiedziana i wpisana do dziennika z co najmniej tygodniowym

wyprzedzeniem pisemna wypowiedź ucznia obejmująca określony przez nauczyciela zakres materiału, trwająca do 1 godziny lekcyjnej, może być poprzedzona lekcją utrwalającą,

b) kartkówka - obejmuje materiał bieżący (z 1-3 ostatnich tematów), może być przeprowadzona bez zapowiedzi i trwać do 10 minut, c) sprawozdanie, praca domowa, ćwiczenia, prace rysunkowe, 2) wypowiedzi ustne: odpowiedzi i wypowiedzi na lekcji, ustne sprawdziany, wystąpienia (prezentacje), dyskusje, samodzielne prowadzenie elementów lekcji, 3) prace grupowe, 4) sukcesy w konkursach, zawodach i kołach zainteresowań, udział w projektach przedmiotowych, 5) inne, wynikające ze specyfiki przedmiotu.

IV. Ogólne i szczegółowe kryteria oceniania z geografii. Ogólne kryteria oceniania z geografii

Stopień celujący otrzymuje uczeń, który: a) opanował wymagania konieczne, podstawowe, rozszerzające, dopełniające, posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program przedmiotu w danej klasie oraz b) samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia, c) biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych lub praktycznych z programu nauczania danej klasy, proponuje rozwiązania nietypowe, rozwiązuje także zadania wykraczające poza program nauczania tej klasy lub d) reprezentując szkołę, osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych, kwalifikuje się do finałów na szczeblu wojewódzkim (regionalnym) albo krajowym lub posiada inne porównywalne osiągnięcia.

Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który opanował treści i umiejętności określone na koniecznym, podstawowym, rozszerzającym i dopełniającym poziomie wymagań, czyli: a) opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania przedmiotu w danej klasie, b) sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, rozwiązuje samodzielnie problemy teoretyczne i praktyczne ujęte w programie nauczania, c) potrafi zastosować posiadaną wiedzę i umiejętności do rozwiązania zadań problemów w nowych sytuacjach.

Stopień dobry otrzymuje uczeń, który opanował treści i umiejętności określone na koniecznym, podstawowym i rozszerzającym poziomie wymagań, czyli a) poprawnie stosuje wiedzę i umiejętności, b) rozwiązuje samodzielnie typowe zadania teoretyczne i praktyczne.

Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który opanował poziom wymagań koniecznych i podstawowych, czyli: a) opanował wiadomości i umiejętności stosunkowo łatwe, użyteczne w życiu codziennym i absolutnie niezbędne do kontynuowania nauki na wyższym poziomie.

Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który opanował poziom wymagań koniecznych, czyli: a) opanował wiadomości i umiejętności umożliwiające świadome korzystanie z lekcji, b) rozwiązuje z pomocą nauczyciela podstawowe zadania teoretyczne i praktyczne.

Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który nie opanował poziomu wymagań koniecznych, czyli: a) nie opanował niezbędnych wiadomości i umiejętności określonych podstawą programową a braki w wiadomościach i umiejętnościach uniemożliwiają dalsze zdobywanie wiedzy z tego przedmiotu, b) nie jest w stanie, nawet przy pomocy nauczyciela, rozwiązać (wykonać) zadania o niewielkim (elementarnym) stopniu trudności.

11

Szczegółowe kryteria oceniania wiadomości z geografii do poszczególnych działów dla klasy VII znajdują się w punkcie drugim PSO.

V. Zasady przeprowadzania i oceniania prac pisemnych/sprawdzianów (w tym skala

oceniania).

1. Formy sprawdzianu: a) pytanie i odpowiedź, b) zadania wyboru (a, b, c, d), c) zadania z luką, d) zadania typu prawda – fałsz, e) zadania polegające na kojarzeniu, f) zadania polegające na przypisywaniu, g) zadania otwarte, itp. h) zadania mieszane.

2. Punktacja. Ocenia się zadania punktacją 0-1, czyli „1” punkt za poprawną odpowiedź, a „0” punktów za błędną lub rozpoczętą i niedokończoną odpowiedź. Jeżeli uczeń pominie zadanie, to traktuje się to jako brak odpowiedzi, czyli „0” punktów. W przypadku zadań otwartych można stosować punktację od 0 do 10 punktów. 3. Klucz oceniania prac pisemnych z przyrody - stopień:

1) celujący – 100% oraz wykonane zadanie dodatkowe (wykraczające poza realizowany w danej klasie program), 2) bardzo dobry – 90%-100%, 3) dobry – 75% -89%, 4) dostateczny – 51%-74%, 5) dopuszczający - 31%-50%, 6) niedostateczny - 0%-30%.

4. Uczniowie mający obniżone wymagania edukacyjne piszą dostosowane sprawdziany i są oceniani zgodnie z powyższą skalą. 5. Zapowiedziane sprawdziany/prace klasowe nie powinny być bez szczególnie ważnych powodów przekładane. Dopuszcza się możliwość przełożenia zapowiedzianego sprawdzianu/pracy klasowej na inny termin w przypadku: a) umotywowanej prośby uczniów – do przełożonych w tym trybie wyżej wymienionych prac pisemnych nie stosuje się ustaleń dotyczących terminu zapowiadania prac pisemnych (z tygodniowym wyprzedzeniem) i tygodniowego limitu sprawdzianów (maksymalnie 4 w tygodniu), b) nieobecności nauczyciela lub innego zdarzenia losowego - do przełożonych w tym trybie wyżej wymienionych prac pisemnych stosuje się ustalenia dotyczące terminu zapowiadania prac (z tygodniowym wyprzedzeniem) i tygodniowego limitu sprawdzianów (maksymalnie 4 w tygodniu), 6. W czasie kartkówek, sprawdzianów obowiązuje bezwzględny zakaz używania długopisów ścieralnych, wymazywaczy i pisania ołówkiem. 7. Odmowa przystąpienia przez ucznia do sprawdzianu/kartkówki/ odpowiedzi/innej formy pracy na lekcji jest równoznaczna z wystawieniem mu stopnia niedostatecznego. 8. W przypadku stwierdzenia niesamodzielnej pracy ucznia podczas sprawdzianu/kartkówki uczeń przerywa pracę pisemną i otrzymuje stopień niedostateczny. Uczeń w ciągu dwóch tygodni może poprawić stopień niedostateczny w sposób uzgodniony z nauczycielem (poprawia raz). Przy poprawianiu oceny obowiązuje zakres materiału, jaki obowiązywał w dniu pisania sprawdzianu. 9. Sprawdziany powinny być sprawdzone w ciągu 14 dni roboczych od ich przeprowadzenia. Dopuszcza się przesunięcie wyżej wymienionego terminu w sytuacjach losowych - o czas nieobecności nauczyciela oraz w okresach świąt, ferii. 10. Sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne oraz inna dokumentacja dotycząca oceniania, udostępniane są uczniowi do wglądu podczas zajęć lekcyjnych. 11. Na wniosek rodziców ucznia sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne oraz inna dokumentacja dotycząca oceniania ucznia są udostępniane do wglądu rodzicom podczas drzwi otwartych, zebrań ogólnych lub indywidualnych spotkań z nauczycielem.

12

12. Oceny z ustnych i pisemnych form sprawdzania wiedzy i umiejętności nauczyciel uzasadnia podczas zajęć lekcyjnych, wskazując uczniom dobrze opanowane wiadomości i umiejętności, braki w nich oraz przekazuje zalecenia do poprawy.

13. Na wniosek rodzica ustne uzasadnienie ocen nauczyciel przekazuje rodzicom podczas drzwi otwartych, zebrań ogólnych lub indywidualnych spotkań z nauczycielem.

14. Uczeń w ciągu dwóch tygodni może poprawić stopień niedostateczny otrzymany ze sprawdzianu w sposób uzgodniony z nauczycielem (poprawia raz). Dla uczniów poprawiających ocenę nauczyciel wyznacza jeden wspólny termin. Wszystkie oceny z poprawy są wpisywane do dziennika elektronicznego, niezależnie od jej wyników, stanowiąc dowód na to, że uczeń miał stworzone warunki do poprawienia oceny. Do oceny klasyfikacyjnej wliczana jest tylko jedna ocena niedostateczna (jeśli z poprawy uczeń także otrzymał ocenę niedostateczną) lub wyższa ocena (jeśli uczeń poprawił ocenę niedostateczną). Przy poprawianiu oceny obowiązuje zakres materiału, jaki obowiązywał w dniu pisania sprawdzianu/pracy klasowej.

15. Pisemne prace kontrolne oraz inną dokumentację dotyczącą oceniania ucznia nauczyciel przechowuje do końca roku szkolnego.

VI. Ocenianie uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych (dysleksja, dysortografia,

dysgrafia, dyskalkulia, zaburzenia zachowania, obniżone wymagania, niepełnosprawność umysłowa).

Dla każdego ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego przygotowuje się Indywidualny Program Edukacyjno – Terapeutyczny i dostosowuje się wymagania oraz kryteria oceniania do zaleceń Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej. Uczniowie ci są oceniani na podstawie opanowania wiedzy i umiejętności w nim zawartych. W stosunku do uczniów posiadających dysfunkcje (dysleksja itp.) zostaną zastosowane zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, motywowania do pracy i doceniania wysiłku włożonego w wykonanie zadań.

ZASADY OCENIANIA UCZNIA Z DYSLEKSJĄ, DYSORTOGRAFIĄ, DYSGRAFIĄ NA ZAJĘCIACH GEOGRAFII W KLASACH V-VIII

problem

ocenianie/ postępowanie

mylenie kierunków świata; trudności z ich

wskazaniem i zapamiętaniem; trudności z orientacją na mapie; mylenie pojęć przyswajanych słownie; mylenie znaków topograficznych; trudności z odczytaniem danych z tabelek,

wykresów, schematów, map trudności w rozumieniu instrukcji, objaśnień; trudności w wyrażeniu jasnych wypowiedzi na

temat przeczytanego tekstu; trudności z zapamiętaniem dni tygodni, pór

roku, nazw miesięcy, nazw planet itp. czytanie:

przekręcanie słów, opuszczanie wyrazów; wolne tempo czytania; trudności w poznawaniu liter, w wyszukiwaniu

poznanych liter, sylab, wyrazów, niedokładne odczytywanie;

uznawanie pomyłek związanych z

orientacją przestrzenną: mylenie kierunków na mapie, współrzędnych geograficznych i stref czasowych – uczeń przy pomocy nauczyciela wskazuje wymienione elementy, wskazuje na mapie wybrane punkty i odczytuje dane;

przy sprawdzaniu pojęć, definicji wskazane jest stosowanie dodatkowych pytań, skojarzeń lub zadań typu puzzle;

uznawanie trudności z chronologicznym powtarzaniem dni tygodnia i nazw miesięcy;

w przypadku trudności związanych z pisaniem prac, ocenianie na podstawie wypowiedzi ustnych;

13

przeskakiwanie linijek; gubienie końcówek wyrazów; trudności w przechodzeniu

do automatyczności czytania, wysiłek włożony w czytanie utrudnia rozumienie tekstu;

trudności w wyrażaniu jasno myśli o przeczytanym tekście;

trudności wynikające z niedokładnego rozumienia wyrazów;

mylenie znaczeń wyrazów o podobnym brzmieniu;

tekst nie stanowi logicznej całości – jest zestawem wyrazów;

trudności w rozumieniu tekstów, w których zachodzą stosunki przestrzenne;

pisanie: mylenie znaków graficznych może wystąpić pismo lustrzane: zwłaszcza

przy lateralizacji skrzyżowanej; trudności związane z techniką pisma, głownie u

dzieci z przestawiona ręką; zły wybór linijek; mylenie kierunków zapisu; wolne tempo pracy; mała precyzja ruchu rąk i

palców; pismo brzydkie, często nieczytelne: litery

drżące, za małe, za duże, za wąskie, za szerokie, nierówne, nie mieszczące się w liniaturze, małe lub zbyt duże odstępy między literami;

brak połączeń międzyliterowych liter; trudności w zespoleniu pojedynczych aktów

ruchowych w jedną harmonijną całość (zaburzenie melodii kinetycznej);

trudności w korzystaniu z własnych notatek; zeszyty brzydkie, niestaranne przy bardzo

dużym wysiłku; duża męczliwość ręki przy dłuższym pisaniu

obniża poziom graficzny; wypowiadanie się;

trudności z wypowiadaniem się - mały zasób słów;

częste wady wymowy; przekręcanie słów rzadko używanych; kłopoty w wypowiedziach wynikające z

trudności z wnioskowaniem lub uogólnianiem; trudności w rozumieniu przedstawionych na

obrazkach treści; trudności w wypowiadaniu się na temat

umiejscowienia przedmiotów na obrazku, ich położeniu względem siebie;

trudności w operowaniu pojęciami stosunków przestrzennych, np. nad, obok, wzdłuż, wszerz.

czytanie: dodatkowe pytania naprowadzające

przy czytaniu ze zrozumieniem, czytanie tekstów małymi partiami, unikanie czytania na forum klasy

pisanie: nie ocenianie prac pisemnych pod

kątem ortografii, ale zaznaczanie błędów i zachęcanie ucznia do samodzielnej pracy nad ich poprawą;

uwzględnianie rozbieżności między wymową a pismem;

stworzenie możliwości korzystania podczas zajęć ze słownika ortograficznego,

pismo: zachęcanie uczniów do pisania i

ćwiczenia w zakresie dysgrafii,

możliwość pisania na komputerze lub literami drukowanymi,

nieocenianie prac pod kątem estetyki i czytelności pisma;

ocenianie na podstawie ustnych odpowiedzi;

indywidualne traktowanie dziecka leworęcznego i motywowanie do kształtnego pisma oraz właściwe usadzenie w ławce,

wymowa: posadzenie ucznia blisko nauczyciela,

aby móc obserwować go i pomóc mu; zwracanie uwagi na poprawność, ale

nie ocenianie tego aspektu; pamięć, koncentracja, myślenie:

stosowanie dodatkowych ćwiczeń: domino z trudnymi wyrazami w celu zapamiętania, gry, zapisywanie dużymi literami trudnych wyrazów, pytanie z małej partii materiału;

wydłużony czas na przygotowanie, powtórzenie materiału.

14

VII. Sposoby przekazywania informacji rodzicom 1. Rodzice otrzymują informacje o postępach i trudnościach w nauce i zachowaniu ucznia oraz

o szczególnych uzdolnieniach ucznia poprzez ustne rozmowy z nauczycielami i wychowawcą, uwagi pisemne w zeszytach, stopnie i uwagi w dzienniku elektronicznym oraz w czasie zebrań ogólnych lub drzwi otwartych.

2. Śródroczne oceny klasyfikacyjne, propozycje ocen końcowych oraz końcowe oceny klasyfikacyjne z geografii są wpisywane do dziennika elektronicznego.

3. Końcowe oceny klasyfikacyjne z geografii są wpisywane na świadectwie. 4. Szczególne osiągnięcia geograficzne uczniów zdolnych są prezentowane na szkolnej stronie

internetowej, na szkolnych apelach i uroczystościach oraz podczas zebrań z rodzicami. 5. Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania przez ucznia poszczególnych śródrocznych

i rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych znajdują się w PSO, który dostępny jest na internetowej stronie szkoły.

VIII. Nieprzygotowanie do lekcji, uzupełnianie wiadomości i umiejętności

przez ucznia w przypadku nieobecności w szkole

1. Uczeń ma prawo być nieprzygotowany do zajęć lekcyjnych:

1) w pierwszym dniu od powrotu do szkoły w sytuacji, gdy był zwolniony poprzedniego dnia z kilku lekcji (nieobecność usprawiedliwiona lub nieobecność z przyczyn szkolnych), po nieobecności usprawiedliwionej trwającej 1-2 dni nauki szkolnej lub 1 dzień nieobecności z przyczyn szkolnych,

2) przez 2 kolejne dni od powrotu do szkoły po nieobecności usprawiedliwionej trwającej nieprzerwanie 3-5 dni nauki szkolnej,

3) przez 3 kolejne dni od powrotu do szkoły po nieobecności usprawiedliwionej, trwającej nieprzerwanie 6 – 7 dni nauki szkolnej,

a) w powyższych przypadkach (pkt 1 -3) uczeń jest zobowiązany do przepisania notatek, uzupełnienia ćwiczeń, samodzielnego opanowania wiadomości i umiejętności z lekcji oraz aktywnego uczestnictwa w zajęciach,

4) przez 4 kolejne dni od powrotu do szkoły po nieobecności usprawiedliwionej, trwającej nieprzerwanie minimum 8 dni nauki szkolnej, po powrocie z sanatorium lub uzdrowiska,

a) w tym przypadku (pkt 4) uczeń jest zobowiązany do aktywnego uczestnictwa w zajęciach, przepisania notatek, uzupełnienia ćwiczeń i wiadomości z lekcji w sposób uzgodniony z nauczycielem przedmiotu,

W powyższych przypadkach (pkt 1-4) nieprzygotowanie dotyczy zajęć, które odbywały się w czasie nieobecności ucznia - zwolnienie dotyczy odpowiedzi ustnych i pisemnych form sprawdzania wiadomości w zakresie uzasadnionym trudnościami ze zrozumieniem nowego materiału wprowadzonego w trakcie tej nieobecności oraz w pierwszym dniu z obowiązku przyniesienia materiałów niezbędnych do pracy na lekcji. Uczeń zgłasza nieprzygotowanie w trakcie pierwszych zajęć edukacyjnych, które opuścił z przyczyn usprawiedliwionych wskazanych w pkt 1-4; uwzględnienie prośby następuje po okazaniu przez ucznia do wglądu nauczycielowi przedmiotu usprawiedliwienia rodziców lub przesłaniu przez rodziców za pośrednictwem dziennika elektronicznego usprawiedliwienia nieobecności ucznia najpóźniej w pierwszym dniu powrotu ucznia przed rozpoczęciem zajęć lekcyjnych. W przypadku nieobecności z przyczyn szkolnych wskazanych w pkt 1, informacje o przyczynach nieobecności przekazuje wychowawca lub nauczyciel przedmiotu, zwalniający ucznia; jako usprawiedliwienie z przyczyn szkolnych należy rozumieć reprezentowanie szkoły przez ucznia w zawodach, konkursach, turniejach, uroczystościach w godzinach wskazanych przez nauczyciela zwalniającego.

5) pierwszego dnia po kilkudniowej wycieczce szkolnej/zielonej szkole – zwolnienie dotyczy odpowiedzi ustnych i pisemnych form sprawdzania wiadomości oraz pracy domowej, uczniowie są zobowiązani do aktywnego uczestnictwa w zajęciach,

15

6) pierwszego dnia po całodziennej wycieczce klasowej (trwającej co najmniej do godziny 18.00) – nieprzygotowanie to dotyczy zajęć, które odbywały się w dniu bezpośrednio poprzedzającym wycieczkę - zwolnienie dotyczy pracy domowej, odpowiedzi ustnych i niezapowiedzianych pisemnych form sprawdzania wiadomości, uczniowie są zobowiązani do aktywnego uczestnictwa w zajęciach. W przypadku nieobecności wynikających z przyczyn wskazanych w pkt 5-6 informacje o przyczynach nieobecności przekazuje wychowawca lub nauczyciel przedmiotu organizujący wycieczkę/zieloną szkołę.

7) w przypadku innej losowej sytuacji, na pisemną prośbę rodziców okazaną przez ucznia do wglądu nauczycielowi przedmiotu lub przesłaną za pośrednictwem dziennika internetowego przez rodziców do zainteresowanego nauczyciela przedmiotu; zwolnienie dotyczy pracy domowej, odpowiedzi ustnych i niezapowiedzianych pisemnych form sprawdzania wiadomości; uczniowie są zobowiązani do aktywnego uczestnictwa w zajęciach; z tej formy usprawiedliwiania nieprzygotowania do lekcji można skorzystać maksymalnie 2 razy w okresie.

Sytuacje wynikające z przyczyn podanych w ust. 1 pkt 1-7 nie mogą być traktowane jak nieprzygotowania skutkujące otrzymaniem stopnia niedostatecznego, z zastrzeżeniem wskazanym w ust.1 pkt 7.

2. Uczeń ma prawo do nieprzygotowania, bez podania przyczyny, bez ponoszenia konsekwencji 2 razy w okresie:

a) fakt nieprzygotowania należy rozumieć jako brak pracy domowej, brak zeszytu lub ćwiczeń z pracą domową, nieprzygotowanie do odpowiedzi lub kartkówki, brak materiałów do pracy na lekcji,

b) nieprzygotowanie do zajęć uczeń zgłasza nauczycielowi przed lekcją, c) każde kolejne nieprzygotowanie poza wskazanym limitem skutkuje otrzymaniem przez

ucznia oceny niedostatecznej, 3. Uczniowi nowo przybyłemu do szkoły zapewniana jest pomoc pedagogiczna. Przez pierwsze 2

tygodnie nie są mu wystawiane oceny niedostateczne. 4. Uczniom klas czwartych przez pierwsze 2 tygodnie nauki nie są wystawane oceny niedostateczne.

IX. Klasyfikacja śródroczna, roczna, końcowa

1. Klasyfikacja śródroczna z geografii polega na okresowym podsumowaniu osiągnięć edukacyjnych ucznia z zajęć edukacyjnych oraz ustaleniu śródrocznej oceny klasyfikacyjnej z tych zajęć. Klasyfikację śródroczną przeprowadza się raz w ciągu roku szkolnego, na zakończenie pierwszego okresu.

2. Klasyfikacja roczna polega na podsumowaniu osiągnięć edukacyjnych ucznia z geografii w danym roku szkolnym oraz ustaleniu rocznych ocen klasyfikacyjnych z tych zajęć. W klasie programowo najwyższej ocena roczna z geografii jest jednocześnie klasyfikacyjną oceną końcową z geografii.

3. Stopień roczny jest stopniem za cały rok pracy i uwzględnia stopień śródroczny. 4. Na tydzień przed śródrocznym klasyfikacyjnym posiedzeniem rady pedagogicznej nauczyciele

geografii informują uczniów o stopniach śródrocznych. Oceny są wpisane do dziennika elektronicznego.

5. Na miesiąc przed zakończeniem rocznych zajęć edukacyjnych nauczyciele geografii informują ucznia i jego rodziców o przewidywanej dla niego rocznej ocenie klasyfikacyjnej z geografii. Przewidywane oceny są wpisane do dziennika elektronicznego.

6. Śródroczne i roczne oceny klasyfikacyjne z zajęć edukacyjnych ustalają nauczyciele geografii. 7. W oddziale ogólnodostępnym śródroczną i roczną ocenę klasyfikacyjną z geografii dla ucznia

posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego ustala nauczyciel prowadzący dane zajęcia edukacyjne, a w przypadku gdy w szkole lub oddziale jest dodatkowo zatrudniony nauczyciel w celu współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym, po zasięgnięciu opinii tego nauczyciela.

8. W oddziale integracyjnym śródroczną i roczną ocenę klasyfikacyjną z geografii dla ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego ustala nauczyciel prowadzący dane

16

zajęcia edukacyjne, po zasięgnięciu opinii nauczyciela zatrudnionego w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego.

9. Oceny ustalone zgodnie z trybem ustalania ocen (pkt. 5-8) są ostateczne, z wyjątkiem sytuacji: 1) gdy uczeń, który otrzymał negatywną ocenę klasyfikacyjną z jednych albo dwóch

obowiązkowych zajęć edukacyjnych, spełnia warunki uprawniające go do przystąpienia do egzaminu poprawkowego,

2) gdy potwierdzi się zasadność zastrzeżeń zgłoszonych przez ucznia lub jego rodziców do dyrektora szkoły, dotyczących tego, że roczna ocena klasyfikacyjna z geografii została ustalona niezgodnie z przepisami dotyczącymi trybu ustalania tych ocen.

10. W przypadku nieklasyfikowania ucznia z geografii w dokumentacji przebiegu nauczania zamiast oceny klasyfikacyjnej wpisuje się „nieklasyfikowany” albo „nieklasyfikowana”.

11. Jeżeli w wyniku klasyfikacji śródrocznej, stwierdzono, że poziom osiągnięć edukacyjnych ucznia uniemożliwi lub utrudni mu kontynuowanie nauki w klasie programowo wyższej, szkoła umożliwia uczniowi uzupełnienie braków.

12. Laureat konkursu przedmiotowego z geografii o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim oraz laureat lub finalista ogólnopolskiej olimpiady przedmiotowej, przeprowadzonych zgodnie z odrębnymi przepisami, otrzymuje z geografii najwyższą pozytywną roczną ocenę klasyfikacyjną.

13. Uczeń, który tytuł laureata konkursu przedmiotowego z geografii o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim lub tytuł laureata lub finalisty ogólnopolskiej olimpiady przedmiotowej uzyskał po ustaleniu rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych, otrzymuje z tych zajęć edukacyjnych najwyższą pozytywną końcową ocenę klasyfikacyjną.

X. Warunki i tryb uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z geografii

1. Uczeń ma prawo do ubiegania się o podwyższenie o jeden stopień przewidywanej rocznej oceny klasyfikacyjnej z geografii.

2. Uczeń (lub rodzice) składa wniosek na piśmie do nauczyciela prowadzącego dane zajęcia edukacyjne w terminie do 2 dni od daty poinformowania go o przewidywanej ocenie.

3. Do sprawdzianu może przystąpić uczeń, jeżeli: 1) wszystkie nieobecności na zajęciach z danego przedmiotu są usprawiedliwione, 2) przystąpił do więcej niż 50% sprawdzianów, 3) oceny ze sprawdzianów są w 50% wyższe od proponowanej oceny.

4. Warunki, o których mowa w ust. 3 muszą być spełnione jednocześnie. 5. Sprawdzian ma formę pisemną i trwa do 45 minut. Stopień trudności pytań powinien odpowiadać

wszystkim poziomom wymagań edukacyjnych. W przypadku ucznia, dla którego nauczyciel dostosowywał wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ze specjalnymi trudnościami w nauce, pytania sprawdzające powinny uwzględniać możliwości psychofizyczne ucznia.

6. Dopuszczalna jest także forma ćwiczeń praktycznych, wynikająca ze specyfiki przedmiotu. 7. Sprawdzian oceniany jest według skali ocen prac pisemnych przyjętej w szkole. Uczeń otrzymuje

o jeden stopień wyższą niż przewidywana roczną ocenę klasyfikacyjną, jeśli ocena ustalona w wyniku sprawdzianu jest wyższa niż przewidywana roczna ocena klasyfikacyjna.

8. Sprawdzian przeprowadza nauczyciel prowadzący dane zajęcia edukacyjne najpóźniej przed klasyfikacyjnym zebraniem rady pedagogicznej. W sprawdzianie, jako obserwator, uczestniczy inny nauczyciel danego zespołu przedmiotowego. Dopuszcza się udział rodziców w charakterze obserwatorów.

9. Na wniosek ucznia lub jego rodziców dokumentacja dotycząca sprawdzianu jest udostępniana do wglądu uczniowi lub jego rodzicom w terminie i miejscu wskazanym przez nauczyciela przeprowadzającego sprawdzian.

10. Sprawdzian wraz z wnioskiem ucznia (rodziców) przechowywany jest w dokumentacji nauczyciela przez następny rok szkolny.

17

XI. Literatura

Wewnątrzszkolny System Oceniania SP nr 20,

Program nauczania geografii dla szkoły podstawowej, Ewa Maria Tuz, Barbara Dziedzic, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2017,

Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy 7 oparte na Programie nauczania geografii w szkole podstawowej – Planeta Nowa autorstwa Ewy Marii Tuz i Barbary Dziedzic,

Materiały dostępne na stronach internetowych: - www.zsmwlo.edu.pl (Zasady oceniania ucznia z dysleksją, dysortografią, dysgrafią na zajęciach przyrody na podst. oprac. prof. dr hab. Marty Bogdanowicz),