FUNDAMENTY

PODSTAWOWE ZADANIA FUNDAMENTÓW:

� przekazać obciąŜenia na grunt tak, aby nie przekroczyć nośności podłoŜa

� zapewnić nie wystąpienie napręŜeń przekraczających wytrzymałośćmateriału konstrukcji, wywołanych nierównym osiadaniem

� w przypadku działania sił poziomych stanowić dostateczne zabezpieczenieprzed przesuwem

� posiadać taką izolację, która zapewni ochronę konstrukcji przed wpływamiwody gruntowej oraz innych agresywnie działających czynników

Fundament to element budowli, którego zadaniem jest odpowiednie przekazywanie obciąŜeń na podłoŜe gruntowe i to w taki sposób, który ogranicza osiadanie podłoŜa oraz aby cały układ (budowla, fundament, podłoŜe gruntowe) był statyczny.

JAKI MATERIAŁ ?

Najpopularniejszym i obecnie najczęściej stosowanym materiałem na fundamenty jest beton (beton zbrojony).

JAK GŁ ĘBOKO POSADOWIĆ FUNDAMENT?

Ze względu na warunki gruntowo-wodne budynek nie moŜe być posadowiony zbyt płytko, a zbyt głębokie posadowienie - gdy nie jest uzasadnione względami uŜytkowymi - niepotrzebnie zwiększa koszty budowy. Podjęcie właściwej decyzji umoŜliwia dokumentacja geologiczno-inŜynierska.

O GŁĘBOKOŚCI POSADOWIENIA FUNDAMENTÓW DECYDUJ Ą:

� wzgl ędy u Ŝytkowe (dom z piwnic ą lub bez),

� poziom wyst ępowania gruntów no śnych,

� poziom wyst ępowania wody gruntowej,

� głęboko ść przemarzania gruntu,

� posadowienie budynków przyległych.

Głęboko ść zalegania gruntów no śnych

Jeśli pod powierzchnią terenu występują grunty małej nośności, zdarza się, Ŝe taniej jest posadowić fundamenty głębiej na twardym, nośnym podłoŜu, niŜwymienić lub wzmocnić słaby grunt.

Wybór powinien być dokonany na podstawie analizy ekonomicznej. Gruntami o małej nośności mogą być grunty organiczne (torfy lub namuły), grunty nasypowe (czyli wbudowane w teren przez człowieka), niezagęszczonegrunty nasypowe, plastyczne gliny lub iły albo luźne piaski.

Poziom wyst ępowania wody gruntowej

NaleŜy pamiętać o wahaniach zwierciadła wody gruntowej i o jej maksymalnych poziomach. Maksymalny poziom wody w gruncie i większośćinformacji potrzebnych do określenia głębokości posadowienia znajduje się w dokumentacji geotechnicznej. Dokumentację taką powinno się wykonać przed sporządzeniem projektu architektonicznego, na etapie projektu koncepcyjnego. Architekt lub konstruktor (czasem tez urzędnik gminy) informuje inwestora o potrzebie wykonania dokumentacji geotechnicznej. Dokumentację takąpowinno się sporządzić, gdy budynek ma być podpiwniczony

Strefa przemarzania gruntu

Minimalna głębokość posadowienia fundamentów zaleŜy od głębokości przemarzania gruntu, a więc od strefy klimatycznej, w której budujemy dom.

W Polsce występują cztery takie strefy ( I – 0.8m.; II – 1.0 m.; III – 1.2 m. ; IV –1.4 m.)

Posadowienie domu na głębokości poniŜej przemarzania gruntu chroni budynek przed uszkodzeniami powodowanymi wysadzinami mrozowymi. Jest to zjawisko unoszenia budynku przez zamarzający grunt, w następstwie czego z reguły następuje nierównomierne jego osiadanie wiosną, kiedy grunt zaczyna rozmarzać (od strony południowej rozmarzanie przebiega szybciej). Wysadziny występują przede wszystkim w gruntach spoistych (glinach, iłach).

Jeśli na działce są grunty niewysadzinowe, czyli takie, które zamarzając, nie zwiększają swojej objętości, to moŜna posadowić dom płycej (co najmniej jednak na głębokości 50 cm). Do gruntów niewysadzinowych naleŜy większość piasków.

DOBÓR FUNDAMENTU

Podstawowe zadanie fundamentów to bezpieczne przeniesienie na grunt wszystkich obciąŜeń z budynku. Rodzaj i wielkość fundamentu zalezą przede wszystkim od rozmiarów domu i warunków gruntowych na działce. Jeśli na działce występują grunty o dobrej nośności, czyli takie, które obciąŜone budynkiem nie będą osiadać, domy najczęściej posadawia się na ławach fundamentowych. Na nich opiera się ściany fundamentowe lub ściany piwnic.

Czasami istnieje jednak potrzeba wykonania innych (mocniejszych lub głębszych fundamentów. Dlatego teŜ do tych rozwiązań stosuje się bardziej skomplikowane rodzaje fundamentów do których zalicza się:

fundamenty bezpo średnie:� ruszty� płyty� skrzynie

fundamenty po średnie� pale � studnie

stopy - wykonywane są pod słupami, najczęściej jedna stopa przenosi obciąŜenia z jednego słupa, są teŜ konieczne pod kominami; wykonuje sięje z betonu, Ŝelbetu lub cegieł,

ławy - ich długość jest wielokrotnie większa od szerokości; stosowane są podścianami i szeregami słupów ustawionych w niewielkiej odległości od siebie; najczęściej wykonuje się je z betonu lub Ŝelbetu, czasami z cegły ceramicznej pełnej; ten typ posadowienia stosuje się na gruntach o dobrej nośności,

płyty fundamentowe - rozkładają obciąŜenia na całą powierzchnię zabudowy, dzięki czemu na kaŜdy centymetr obciąŜonego gruntu wywierany jest znacznie mniejszy nacisk; ten rodzaj fundamentowania stosuje się wtedy, gdy podłoŜe stanowią grunty o małej nośności; jest to dobre rozwiązanie takŜe przy niejednorodnych warunkach gruntowych, gdy pod częścią budynku występujągrunty mocniejsze, pod częścią słabsze,

pale - są wykonywane w przypadku, gdy grunt o odpowiedniej wytrzymałości znajduje się głęboko; ten typ posadowienia wykonywany jest przy budowie duŜych obiektów,

studnie - wykonywane z kręgów Ŝelbetowych, które najczęściej ustawia sięjeden na drugim; po opuszczeniu studni do projektowanej głębokości, wewnątrz kręgów umieszcza się zbrojenie i układa mieszankę betonową; ten rodzaj posadowienia stosuje się, gdy grunty nośne są głęboko,

WYKONYWANIE WYKOPÓW I ŁAW FUNDAMENTOWYCH

W budynkach niepodpiwniczonych wykopy wykonuje się zwykle nie pod cały dom, ale jedynie pod ławy fundamentowe. Zazwyczaj są one płytkie, dlatego nie musza być specjalnie zabezpieczone, nawet jeśli ich skarpy są pionowe. Trzeba pamiętać, aby z terenu planowanej budowy usunąć humus, czyli ziemięroślinną.

Wykop musi być tak ukształtowany, by umoŜliwiał murowanie ścian fundamentowych, a następnie ich izolowanie.

Najlepiej jest zrobić wykopy fundamentowe szersze niŜ wymiary ław i wylaćna ich dno 5-10 - centymetrową warstwa chudego betonu. Jeśli nie zrobi sięchudego betonu to na styku z podłoŜem gruntowym świeŜa mieszanka betonowa miesza się z gruntem i w tym waŜnym dla trwałości fundamentów miejscu beton będzie porowaty, o bardzo małej wytrzymałości i odporności na zamarzanie.

Dobór betonu

Fundamenty powinno się wykonywać z betonu klasy minimum B 15, gdyŜ sąone naraŜone na szkodliwe oddziaływanie środowiska: wilgoć, kwasy organiczne i mróz.

Zbrojenie podłu Ŝne

W ławach betonowych, jak i Ŝelbetowych wykonuje się zwykle zbrojenie podłuŜne, chociaŜ umieszczanie go nie jest wymagane normą. Aby zbrojenie ław było skuteczne, pr ęty zbrojeniowe powinny by ć dobrze zakotwione w naro Ŝach i skrzy Ŝowaniach ław.

Otulina zbrojenia

Zarówno podłuŜne, jak i poprzeczne zbrojenie powinno być dobrze chronione przed korozją odpowiednio grubą warstwą betonu. Gdy beton układany jest na warstwie chudego betonu, otulina powinna być co najmniej 5 -centymetrowa, gdy bezpośrednio na gruncie - minimum 7 - centymetrowa.