M h n w i o 1>κίνΐΗ£ΐίΐ;Τΐκο Tiepioaifio

f t f f O t M t t N

*----------- © * S ----------- ·

6 Κ Λ Ι Λ 6 Τ λ Ι Me Τ Η Ν Π Ρ Ο Ν Ο Ι λ T O Y C6 K . Μ Η Τ Ρ Ο Π Ο Μ Τ Ο Υ M Y T I \ H N H C

κ ο γ ι χ κ ω β ο γ

I A . P Y T H C : 0 M Y T I \ H N H C I XKCDROC ( t ) 1 3 3 3

Λ,Ι6 ΥΘΥΝΤΗΟ: λΡΧΙΜ. IXKiDKOC C. ΚλΡλΜΟΥ^ΗΟI6POKHPY1

e T O C O C T ' Ο Κ Τ Ω Β Ρ Ι Ο Σ · 2 0 1 1 · A P I Θ . 10

R ? K Z e \ 0 K K K \ H M \ K C λ θ Η Ν ω Ν

m m 4 Μ Μ » ΠΕΡΙΕΧΟΜ ΕΝΑ

ΓΡΑΦΕΙΑ: ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣΤΗΛ.: 22510 28514 καί 40892,

FAX: 22510 40893 e-mail: immit@otenet.gr,

web: www.immyt.gr

Ιδιοκτήτης:Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ

Εκδότης:Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ

Διευθυντής Συντάξεως:ΑΡΧΙΜ. ΙΑΚΩΒΟΣ ΚΑΡΑΜΟΥΖΗΣ

Μητροπόλεως 1, Μυτιλήνη Τ.Κ. 81 100

Τηλ. 22510 45038

Συνεργάτης του περιοδικού:ΟΙΚΟΝΟΜΟΣ π. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΟΥΛ ΜΕΣ

Κωδικός Εντύπου: 2595

Σ ΥΝ ΔΡΟ ΜΕ Σ

Ε τή σ ια Ε σ ω τερ ικο ύ 10€Ε τή σ ια Α μ ερ ική ς 15$'Άλλω ν Χωρών Έ ξω τερ . ά νάλογος Γ ιά Ν ομ ικά πρόσωπα Δ ημοσ ίου Δ ικα ίου έτη σ ία συνδρομή 25€

Θερμώς παρακαλοΟμε νά μάς γνωρίζετε έγκαίρως τή νέα

σας διεύθυνση, άναφέροντας καί τήν παλαιά, γιά νά μήν έταστρέφουν άνεπίδοτα τά τεύχη.

Γ ραφικές Τέχνες «ΜΕΛΙΣΣΑ»570 21 Άσπροβάλτα, Θεσ/νίκη

Τηλ.: 23970 23313, FAX: 23970 21754

Του Άγιου Ιακώβου του Άδελφοθέου . . .201Εις τήν εορτήν

του Σεβ. Μητροπολίτου μ α ς................ 204Του Μονάχου Μωϋσέως ΑγιορείτουΕίναι μιά ευκαιρία.....................................206Του Άρχιμ. Καλλίστρατου ΛυράκηΦάρος στό ταξείδι τής ζωής μας ........... 208Του Άρχιμ. Ιακώβου ΚαραμούζηΉ αγάπη στούς εχθρούς μας .................. 211Του Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου

καί Άγ. Βλασίου κ. ΙεροθέουΉ Εκκλησία καί τό εργο τ η ς .................. 213

Ό κορυφαίος καθηγητής του ΧάρβαρντΚωνσταντίνος Καβαρνός ......................... 217

Του Π.Μ. ΣωτήρχουΤό λίγο καί τό π ο λ ύ .................................. 221

Ό Ήλίας Βενέζης βιογραφεί τόν Αρχιεπίσκοπο τής ΚατοχήςΔαμασκηνό Παπανδρέου (1941-1949) . .224

Εις Μνημόσυνον αιώνιονΜητροπ. Κυρηνείας κυρός Παυλος . . . .229

Χρονικά Ίεράς Μητροπόλεως ................230

§ Ο T F O f M t t N *vjff -4*v mI* -jl* vjfv vjfv f̂v ·*»► -«I*- -if* ·α|» -if* f̂v Aft -jf» -if* -jf̂ mIv At*· f̂*. Afv -if*· -«fv

Τ ο ύ ά γ . Ι α κ ώ β ο υ τ ο ύ λ δ ε λ φ ο θ έ ο υ

'Άγιος ’Ιάκωβος1 ήταν υιός του A %’Ιωσήφ του Μνήστορος από •wX τόν πρώτο του γάμο. Ευλογή- θηκε παρά Θεου, οταν ήταν ακόμη στήν κοιλία τής μητρός του, καί υπήρξε τόσο δίκαιος στόν βίο του, ωστε ολοι οι Εβραίοι τόν άποκα- λουσαν «Δίκαιο» καί «Ώβλία», πού στά εβραϊκά σημαίνει «προμαχών λαου» καί «δικαιοσύνη». Άπό τήν παιδική ήδη ήλικία, ο Ιάκωβος, εζη- σε μέ τήν πιό αυστηρή άσκηση. Δέν επινε κρασί, ούτε άλλα δυνατά ποτά. Μιμούμενος τόν άγιο ’ Ιωάννη τόν Πρόδρομο, δέν ετρωγε ποτέ τί­ποτε άπό οσα εχουν πνοή ζωής μέσα τους. Ξυράφι ποτέ δέν πέρασε επί τής κεφαλής του, οπως ορίζει ο Νό­μος γιά οσους άφιερώνονται στόν Θεό (Άριθμ. 6,5). Ποτέ του δέν λου­ζόταν καί δέν χριόταν μέ ελαιον, προκρίνοντας τή μέριμνα τής ψυχής εναντι εκείνης του σώματος2.

Μετά τήν Ανάληψη του Κυρίου, οΐ Απόστολοι ομόφωνες εξέλεξαν τόν δίκαιον Ιάκωβο πρώτο επίσκοπο Ιεροσολύμων. Τέλειος σέ ολες τίς άρε- τές τής πράξεως καί τής θεωρίας, ο Ιάκωβος μόνος εισερχόταν στά ’Άγια τών Αγίων τής Καινής Διαθήκης - όχι μιά φορά τόν χρόνο οπως επρατ- τε ο άρχερεύς τών ’Ιουδαίων - άλλά κάθε μέρα γιά νά τελέσει τά άγια Μυστήρια. Ένδεδυμένος ύφασμα λινό, εισερχόταν μόνος στόν Ναό, καί επί ωρες στεκόταν γονυπετής πρεσβεύοντας υπέρ του λαου καί τής σωτηρίας του κόσμου, σέ βαθμό πού τά γόνατά του εγιναν σκληρά σάν πέτρα. Προήδρευσε τής Άποστολικής Συνόδου καί σχετικά μέ τό άν πρέ­πει νά περιτέμνονται οΐ εθνικοί πού άσπάζονταν τή χριστιανική πί­στη, πρότεινε νά μήν επιβαρύνονται οΐ προσήλυτοι μέ τίς επιταγές του παλαιου Νόμου άλλά νά τούς ζη-

1. Πρέπει νά διακρίνουμε τόν άγιο ’Ιάκωβο τόν υιό Άλφαίου (9 ’Οκτωβρ.), άπόστολο καί άδελφό του Ευαγγελιστου αγίου Ματθαίου· τόν ’Άγιο ’Ιάκωβο τόν Άδελφόθεο, του οποίου ή μνήμη τιμάται 23 Οκτωβρίου καί τήν Κυριακή μετά τήν Χριστου Γέννηση· τόν άγιο ’Ιάκωβο, υιό του Ζεβεδαίου καί άδελφό του αγίου ’Ιωάννου του Θεολόγου (30 Άπριλ.)

2. ’Η περιγραφή αυτή του αγίου ’Ιακώβου καί του μαρτυρίου του άναφέρονται άπό τόν Ήγήσιππο, ο όποιος άνήκει στήν πρώτη γενεά μετά τούς άποστόλους· τμήμα τών άπολεσθέντων Απομνημονευμάτων του διασώζει ο Ευσέβιος Καισαρείας στήν Έκκλησ. Ιστορία Β' 23, SC 31, 85 κ.ε.

— 201 φ- O Π Ο Ι Μ Η Ν

τηθεί νά άπέχουν μόνον τής πορ­νείας καί τών είδωλοθύτων (Πράξ. 15, 20). Συνέταξε επίσης τήν επι­στολή πού φέρει τό όνομά του στήν Αγία Γραφή. Στήν επιστολή αυτή διορθώνει οσους θεωρουν τόν Θεόν ώς αίτία τών κακών: ο γάρ Θεός άπείραστός έστι κακών, πει­ράζει δέ ουδένα· έκαστος δέ πειρά- ζεται νπό τής ιδίας επιθυμίας έξελ- κόμενος καί δελεαζόμενος (Ιακ. 1, 13-14). Προτρέπει επίσης τούς χρι­στιανούς νά μήν περιορισθουν στήν ομολογία τής πίστεώς τους στόν Χρι­στό, άλλά νά άκτινοβολεί ή πίστη τους μέσα άπό τά εργα τής άρετής.

"Ωσπερ γάρ τό σώμα χωρίς πνεύμα­

τος νεκρόν έστιν, οϋτω καί ή πίστις χωρίς τών έργων νεκρά έστι (Ιακ. 2, 26) Προσθέτει πολλές άλλες συμ­βουλές γιά τό πώς νά διάγει κανείς βίο θεάρεστο καί νά άποκτήσει τή σοφία τήν παρά Θεου, διδάσκοντάς μας νά άναγνωρίζουμε εν παντί τό δώρο του Κυρίου: πάσα δόσις άγα- θή καί πάν δώρημα τέλειον ανωθέν έστι καταβαΐνον άπό τοϋ πατρός τών φώτων, παρ’ ω ουκ ένι παραλλαγή ή τροπής άποσκίασμα (Ιακ. 1, 16). Ό άγιος ’ Ιάκωβος συνέταξε επίσης τή Θεία Λειτουργία πού φέρει τό όνο­μά του καί άποτελεί πηγή ολων τών λειτουργιών τής ’Ορθοδόξου ’Εκκλη­σίας3.

Περί τό ετος 62, ή ’Ιουδαία βρι­σκόταν σέ άταξία καί άναρχία μετά τόν θάνατο του ήγεμόνος Φήστου· οΐ Εβραίοι, πού εΐχαν άποτύχει στήν άπόπειρά τους νά θανατωθεί ο Παυλος (Πράξ. 25-26), στράφηκαν κατά του Ιακώβου, του οποίου ή φήμη ώς δικαίου εκανε τόν λαό νά εμπιστεύεται τό κήρυγμά του. Πολ­λοί, κόσμος απλός άλλά καί πρό­κριτοι, εΐχαν άσπασθεί τήν πίστη καί οΐ γραμματείς καί οΐ φαρισαίοι εφο- βουντο οτι εντός ολίγου ολοι θά άναγνώριζαν στό πρόσωπο του Ίησου τόν Μεσσία. Παρουσιάσθηκαν τότε στόν επίσκοπο Ιεροσολύμων, πλήρεις υποκρισίας, επαίνεσαν τήν άρετή καί τή δικαιοσύνη του καί του εΐπαν: «Παρακαλουμεν σε, τόν δί-

3. Σέ ορισμένους ναούς καί μονές τελείται σήμερα ή άρχαία Λειτουργία του αγίου Ιακώβου.

•----- Ο Π Ο Ι ΜΗ Ν -Φ 2 0 2

καιο καί άμερόληπτο, νά προτρέψεις τόν λαό πού σύντομα θά συναθροι- σθεί γιά τό Πάσχα, νά μήν υποπέσει σέ πλάνη σχετικά μέ τό πρόσωπο του Ίησου. Παρακαλουμεν σε νά άνέλθεις στό πτερύγιο του ναου ωστε νά σέ βλέπει καί νά σέ άκούει ολος ο λαός, καί οΐ εθνικοί άκόμη πού θά συγ­κεντρωθούν γιά τήν εορτή».Όταν ο Ιάκωβος άνέβηκε στό πτερύγιο του ναου, οΐ γραμματείς και οΐ φαρισαίοι του φώναξαν μέσα άπό τό πλήθος: «είπέ ήμίν δίκαιε, είς τί νά πιστεύ- σωμεν· διότι ο λαός πλανάται καί άκολουθεί ’Ιησουν τόν σταυρωθέν- τα. Φανέρωσέ μας ποίος εΐναι αυτός ο Ίησοϋς». Ό δέ Ιάκωβος, μέ στεν­τόρεια φωνή άπάντησε: «Διατί μέ ερωτάτε διά τόν Υΐόν του Ανθρώπου; Εκείνος κάθεται τώρα στόν ουρανό, δεξιά τής Δυνάμεως του Πατρός Του καί θά ελθει πάλι καθεζόμενος επί νεφελών γιά νά κρίνει εν τή δι­καιοσύνη του τήν οικουμένην άπα- σα». Πολλοί ήταν εκείνοι οΐ οποίοι πίστεψαν στή μαρτυρία του ’ Ιακώβου καί άνέκραξαν: «Ώσαννά τω υΐω Δα­βίδ!». Οΐ Γραμμματείς ομως καί οΐ Φαρισαίοι ετριξαν τούς οδόντας καί φώναξαν: «Ώς καί ο Δίκαιος επλα- νήθη!». ’Έτρεξαν στό πτερύγιο του

ναου καί εριξαν κατά γής τόν Δίκαιο, γιά νά πληρωθεί τό ρηθέν υπό Ήσαΐου του προφήτου:’Άρωμεν τόν δίκαιον, ότι δύσχρηστος νμΐν έστι (Ησ. 3, 10). Παρά τό ύψος άπό τό οποίο επεσε, ο ’Ιάκωβος δέν σκοτώ­θηκε πέφτοντας, καί οΐ Ιουδαίοι άρχισαν νά τόν λιθοβολουν. ’Ο άγιος σηκώθηκε καί γονατίζοντας άνέ- κραξε πρός τόν Θεό, κατά μίμηση του Χριστου καί του αγίου Στεφάνου (Λουκ. 23, 34, Πράξ. 7, 59-60). «Ικε­τεύω σε Θεέ μου καί Πατέρα έπου- ράνιε, αφες αυτοΐς ου γάρ ο’ίδασι τί ποιοϋσιν!». Κι ενώ προσευχόταν γιά τούς διώκτες καί δημίους του, ενας Ιουδαίος άπό τό πλήθος, κατελήφθη άπό μανία βλέποντας τήν άκλόνη- τη άγάπη του Δικαίου· πήρε τό ξύλο μέ τό οποίο στράγγιζαν τά υφά­σματα, τόν κτύπησε στήν κεφαλή καί ετσι ο Ιάκωβος ο Δίκαιος μαρ­τύρησε τήν πίστη του στόν Σωτήρα Χριστό. Τόν ενταφίασαν επί τόπου κοντά στό Ναό. Τόση ήταν ή φήμη τής άρετής του ’Ιακώβου, ωστε άκό­μη καί οΐ πλέον σκεπτικιστές Εβραίοι θεώρησαν τόν μαρτυρικό του θάνα­το ώς αίτία τής πολιορκίας καί τής καταστροφής τής Ιερουσαλήμ τό ετος 704.

4. Ό Ευσέβιος μεταφέρει σχετικά τή μαρτυρία του ΐστορικου ’Ιώσηπου, ’Ιουδαϊκοί Πόλεμοι Β', 166. Έ πί βασιλείας Ιουστίνου Β' (565-578) μεταφέρθηκαν στήν Κων­σταντινούπολη τά τίμια λείψανα του Αγίου ’Ιακώβου, του Συμεών του Θεοδόχου καί του προφήτου Ζαχαρία καί κατατέθηκαν στόν ναό τόν άφιερωμένο στόν άγιο Από­στολο πλησίον τών Χαλκοπρατείων. ’Ο τάφος του δμως καί ο ναός πού άνηγέρθη στή θέση τής οικίας του έξακολουθοϋν νά άποτελουν τόπους προσκυνήματος στά ’Ιερο­σόλυμα.

— 2 0 3 * Ο Π Ο Ι Μ Η Ν

Μ ,

I

ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΕ

ΠΑΤΕΡ ΚΑΙ ΔΕΣΠΟΤΑ,

Ταπεινά καί μέσα άπό τήν

καρδιά μας εύχόμεδα καί προ-

σευχόμεδα ό Πολυέλεος καί

Φιλάνθρωπος Κύριός μας νά

Σάς χαρίζει Έτη πάμπολλα

μέ άκλόνητη σωματική καί

ψυχική υγεία, προκειμένου νά

συνεχίζετε τήν εύλογημένη, πο­

λύκαρπη καί καλλίκαρπη δια­

κονία Σας.

Ίερώτατε ΜητροπολΤτα Μυτιλήνης, ΰπέρ- τιμε καί έξαρχε πάσης Λέσβου, εν Άγίω Πνεύ- ματι αγαπητέ αδελφέ καί συλλειτουργέ τής ήμών Μετριόπιτος κύριε Ιάκωβε, χάρις εϊη τή ήμετέραΊερόπιπ καί ειρήνη παρά Θεοΰ.

Έπί τή εΰσήμω ήμέρα τών όνομαστηρίων τής ύμετέρας λίαν ήμίν άγαπητής Ίερότητος στρέφομεν τήν σκέψιν ήμών πρός αυτήν άπό τοΰ ίεροΰ περιβόλου τοΰ Φαναρίου καί ΰψοΰμεν θερμήν τήν δέησιν πρός τόν ακρον Αρχιερέα καί Ιωτήρα ήμών Χρίστον ΰπέρ αΰτής, εΰχόμενοι οπως έορτάζητε τήν ήμέραν ταΰτην μετά τών περί ΰμάς εν χαρά καί εΰφρο- σύνη καί άρίστη ΰγιεία καί συνεχίζητε έπί μή- κιστον τήν ίεράν ΰμών έν τή Εκκλησία διακονίαν εις δόξαν Θεοΰ.

Ή στοργή καί ή προσευχή τής Μητρός Εκκλησίας συνοδεύει ΰμίν έν παντί καί πάν­τοτε, ώς καί ή άδελφική ΰμών άγάπη καί τιμή, μεθ’ ων καί διατελοΰμεν άσπαζόμενοι ΰμάς έορτίως φιλήματι άγίω.

^,βια' ’Οκτωβρίου κγ'

YfjlGui

—* « ^ 2 0 5 ·■ Ο Π Ο Ι Μ Η Ν

6 1ι ν α ι μ ι α ε υ κ α ι ρ ί α

Μοναχού Μωϋσέως Αγιορείτου

Δ ικαιολογημένα τό κύ­ριο δέμ α των ήμερων μας είναι ή σοβαρή οικονομική κρίση πού δ ιέρχετα ι ή πα -

/ Τ-,9 9 / c /τρ ίδα μας. 1 1 αυτο υπα ρ- χει μεγαλη α να σ φ ά λ ε ια , ανησυχία, αγωνία, αναστά­τωση, σύγχυση, φόβος καίν s-\ c / Τάγχος. Ο ι κα ιροί είνα ι πράγματι χαλεποί. Σέ αυτή τήν κατάσταση καλούνται οι χριστιανοί νά δώσουν τή μ α ρ τυ ρ ία καί ομ ολογία τους.

Κ α τα ρ ρ έο υ ν κά σ τρ α σάν π ύ ρ γο ι στήν αμμο. Π α γ ιδ εύ ο ντα ι πλούσ ιο ι, δη μ ιο υ ρ γο ΰ ντα ι π ο λ λ ά π ρ ο β λή μ α τα , α ν α τρ έπ ο ν ­τα ι ισορροπίες, γεννοΰνται έκ μ ετα λλεύσ εις , π ο νη ρ ές έπ ιδ υ μ ίες . Α υ ξά νετα ι ή ανεργία , ή αβεβα ιότητα , ή έγκληματικότητα, ή π α ρ α ­νομία καί ή φτώχεια. Ό λ α α υτά φ ανερώ νουν καθαρά τήν πνευματική νωδρότητα καί π εν ία πολλων. Μ ακάρι τό ισχυρό αυτό τσ ουνάμι νά δημ ιουργή σ ει εγερση

από τόν λήθαργο, σεισμό π ρ ό ς έγρήγορση , ρω γμές π ρ ό ς έπίγνωση, τομ ές γιά υ π ε ύ θ υ ν ε ς α π ο φ ά σ ε ις . Ε ίναι ανάγκη νά έπανέλ- δει σ ύντο μ α ή λησμονη­μένη α ισ ιοδοξία , ή κρυμ­μένη έλ π ίδ α , ή χαμ ένη χα ρά καί ή ποθητή ειρήνη.

Πίσω α π ό τόν α νθρώ ­π ινο πόνο, τήν π ικρή δοκι­μασία , τήν κουραστική στενοχώ ρια καί τή φοβερή θλίψη κρύβετα ι τό φ ιλό ­στοργο μάτι τοΰ Θεοΰ. Ή αφύπνιση α πό τή ζωή τής υλης, τή ς ήδονής, τή ς κα­λοπέρασ ης καί τοΰ ατομ ι­σμού θά φ έρ ε ι τόν άνθρω πο στήν πνευματική ένατένιση , τήν ορθή όραση, τήν έγνωσμένη με­λέτη , στήν α πομ άκρυνση τοΰ θολοΰ αγχους. Ό ά νθρω πος εχει π ο λ λ ές καί άγνω στες έσω τερ ικές δ υ ­νάμεις. Μ ή λυγίζει εύκολα, μή π έ φ τ ε ι απρόσ εκτα , μή μένει κάτω, μή κυριεύετα ι από τήν απόγνωση. Μ ά λ ι­

•----- Ο Π Ο Ι ΜΗ Ν -# 206

στα δέν νοείτα ι χρ ιστιανός α π ο ­γοητευμένος, α νυπόμ ονος ανέλ ­π ιδο ς , κακομοίρης, κατσ ούφ ης καί αγνώμων.

Ό κόσμος π ρ ο κ α λε ί καί προ- σ κ α λεί συνεχώ ς στήν κοινω νία τη ς αφ θονίας, τοΰ ύπερκα τα να - λωτισμοΰ, τοΰ κορεσμού καί της πλησμονης. Ή ζωή τών πολλώ ν είνα ι φ ιλοχρήμ ατη , φ ιλόσαρκη, καί φιλόϋλη. Ή κοινωνία κατάν­τησ ε α ισ θη σ ιοκρα τούμ ενη καί λ α τρ εύ ο υ σ α ύ π ερ β ο λ ικ ά τή σάρκα. Έ χ ε ι δυστυχώ ς έπ έλδει ενα τρομερό μπλοκάρισμα , μία πονηρή παγίδευση, μία α π ο τελε­σματική καί νάρκωση μόνο στά έπ ίγ ε ια α γα θά . Δ έν ύ π ά ρ χο υ ν στοιχεία αντιστάσεω ς, αντιμετω- π ίσεω ς, μεταστροφ ής καί μετά-

η 9 9 / / C 9 /w αυτό καί η οικονομική κρίση ένοχλεί τόσο μά τόσο πολύ. Δέν ά ρ π ά ζετα ι σάν μία σημαν­τική ευκαιρία γ ιά μία ουσιαστική αλλαγή. Τό ευαγγέλ ιο συνεχώ ς μ ιλα γ ιά άσκηση, έγκ ρ ά τε ια , άπλότη τα , λ ιτότητα καί έλεημο- σύνη. Μ ιλ α γ ιά σ τα υρό , γιά θλίψη, γιά καρτερία , γιά μ εγαλύ­τερη έμπιστοσύνη στόν Θεό.

Τώρα είναι η ωρα νά φ α νε ί η π ίστη νά δοδοΰν έξετάσ εις, νά κρ ιδεί η γνησιότητα τη ς π ίστεω ς τοΰ καδενός. Ν ά μή μένει σέ λό­

για. Σ τούς πειρα σ μούς, τ ίς δοκι­μασίες, τ ίς θύελλες φ α ίνετα ι η αληδινότητα τοΰ πιστεύω μας. Ό πό νο ς φ ανερώ νει τή νόσο. Ό π ό ­νος μ πορεί νά γίνει ιατρός. Ε ίναι ανάγκη νά π ο νέσ ο υ μ ε γ ιά νά σ υμ πονέσ ουμ ε. Ό π ό ν ο ς , ε ίνα ι α λ ή θ ε ια μ π ο ρ ε ί νά μ αλακώ σει τόν άνθρω πο, καί νά γίνει ευλο­γία καί μ πορεί νά τόν σκληρύνει καί νά τοΰ γίνει μαρτύρ ιο , β ά ­σανο η κατάρα . Ό π ω ς λένε οι θερμ ές ακτίνες τοΰ ήλιου λυώ- νουν τό κερί καί σκληραίνουν τή λάσπη. Έ χ ε ι ιδιαίτερη σημασία η έλεύ θερ η βούληση το ΰ κάθε ανθρώ που.

Ε ίναι πολλοί οΐ λόγοι π ού θά π ρ έ π ε ι ο ά νθ ρ ω π ο ς α νυ π ο χώ ­ρητα ν ’ αγωνίζεται συνεχώς. Ή α π ελ π ισ ία είναι α νεπ ίτρ επ τη . Ή ύπομονή είναι π ά ντο τε α π α ρ α ί­τητη. Δέν είμαστε μόνοι αγωνιζό- μενοι στή ζωή. Ό καλός καραβο­κύρης στή φ ουρτούνα φ α ίνετα ι, λέει σωστά ο λαός μας. Φ ουρ­τούνα, συννεφιά, μ πόρα είναι καί θά περάσει. Ξ εφ ύγαμε κι έμείς απρόσεκτα . Κ α ιρός νά έπ ιστρέ- ψουμε π ιό συνετά στήν ευθεία , στό μέσον, τό μέτρο, τή μετρη­μένη ζωή. Ε ίνα ι μ ιά ευκα ιρ ία . Μ ιά ευκαιρία σημαντική.

—««®4j207 φ- O Π Ο Ι Μ Η Ν

Ο ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Φάρος στό ταξεΐδι της ζωής

Του Άρχιμ. Καλλιστράτου Λυράκη τ. Ίεροκήρυκος τής Ίερας Αρχιεπισκοπής Άθηνών

Οί αιώνες παρέρχονται καί ό θε­οδώρητος Νόμος φωτίζει άκατά- παυστα άναρίθμητες ψυχές. Κάθε μ ιά φω τιζομένη ψυχή ά π ό τό αιώνιο φώς Του, ποτέ δέν περ ιπα- τεΐ στό πνευματικό σκοτάδι. Ε ξά λ ­λου ό Νόμος του Θεού έκπέμπον- τας τίς φωτεινές άκτΐνες του μάς σώζει, μάς άσφαλίζει μέσα στό τρι­κυμιώδες πέλαγος τής ζωής.

Είναι άλήθεια οτι μέ τούς φ ά ­ρους πολλά ναυάγια άποφεύγον- ται. Οί ναυτικοί κατά τίς νύκτες, ένώ μάχονται μέ τά άγριεμένα κύ­ματα σέ μέρη πολύ έπικίνδυνα, κοντά σέ σκοπέλους καί ύφάλους καί άκρωτήρια, κατορθώνουν ώστε νά μήν συντρίβονται, νά μήν κα- ταποντίζονται. Διότι οί φάροι μέ τό φώς τους δείχνουν τόν άμεσο κίν­δυνο καί τότε αύτοί άλλάζοντας γραμμή πλεύσεω ς σώζονται, καί συνεχίζουν τό ταξίδι τους, έως οτου φθάσουν στό ποθητό λιμάνι.

Άλλά «καί μεΐς θάλασσα μεγά­λη καί εύρύχωρη πλέουμε, ή όποία είναι γεμάτη άπό θηρία καί πολ­λούς σκοπέλους, καί ή όποία γεννά

πολλούς χειμώνες, καί ή όποία, ένώ ύπάρχει καλοκαιρία, ξεσηκώνει κακοκαιρία πολύ κακή»1 λέει ό ίερός Χρυσόστομος.

Ό λοι μας πλέουμε στή μεγάλη καί πλατειά θάλασσα τής παρού- σης ζωής, πού είναι γεμάτη άπό τά θηρία τών παθών καί πού έχει τούς σκοπέλους τής άμαρτίας, πού μάς φέρνει κακοκαιρίες θλίψεων, ένώ κυλάει ήσυχη καί χαρούμενη ή ζωή μας άπειλεΐται άπό στιγμή σέ στιγμή τρικυμία σφοδροτάτη πόνου καί πικρίας. Ασθένειες μικρές ή με­γάλες, θάνατοι προσφιλών μας προσώπων, άδικίες, οικονομικές δυσχέρειες, συκοφαντίες, διωγμοί, ολα αύτά είναι κύματα, πού μάς κτυπουν άλύπητα. Γ ύρω μας τόσο σκοτάδι κακίας! Τόσοι σκόπελοι του διαβόλου! Τόσες πα γ ίδες τής «σκολιάς καί διεστραμμένης» κοι­νωνίας! Τόσοι πειρατές καί κατα- ποντιστές τής ψυχής μας!

Πώς θά σωθούμε μέσα στή δίνη, μέσα στήν καθημερινή ταραχή τών ποικίλω ν άγριεμένω ν κυμάτων; Πώς θά έπισημάνουμε άμέσως

1. «Καί ημείς θάλασσαν πλέομεν μεγάλην καί εύρύχωρον πολλών μέν θηρίων γέ- μουσαν, πολλών δέ σκοπέλων, πολλούς δέ ημΐν χειμώνας τίκτουσαν, καί έξ αιθρίας μέσης χαλεπωτάτην ζάλην έπεγείρουσαν».

•----- O Π Ο Ι ΜΗ Ν -# 208

τούς κινδύνους της ψυχής μας, πω ς θά ύπερνικήσουμε τίς πλε- κτάνες των έχθρων της καί θά τήν άσφαλίσουμε;

Ανίσχυρα είναι τά άνθρώπινα μέσα. Μόνο τό φως του θείου Νό­μου μάς φέρνει άσφαλή τήν έλπί- δα . «Α δύνατον γάρ, άδύνατον σωθηναι άνευ της των Γραφών άναγνώσεως», μάς φωνάζει ό χρυ- σορρήμονας άγιος Ιωάννης.

Τό σημερινό ηθικό σκοτάδι

Καί όμως, πόσοι άνθρωποι ζουν καί σήμερα στό σκοτά­δι! Υποφέρουν καί τυραννουνται. Δέν έχουν ειρήνη στήν ψυχή. Δέν γνω ρ ί­ζουν όμως τί φταίει.Νομίζουν ότι φταίει ή κοινωνία, οί νόμοι, οί άρχοντες, ό πολιτι­σμός, ό Θεός, πού δέν ζή­τησε τή δική τους σοφή γνώμη! Ισχύει καί γ ι ’ αύτούς ό σκοτισμός του νου πού άναφέρει ό άπ . Παυλος στήν πρός Κορινθίους έπιστολή του:«Μ εταξύ αύτών ό σατανάς, ό όποιος είναι θεός καί άρχοντας του αιώνα αύτου, πού προηγείται της δευτέρας παρου­σίας, τύφλωσε τίς διάνοιες των άπί-

στων γ ιά νά μή λάμψει σ ’ αύτούς ό φωτισμός του Εύαγγελίου, τό όποιο κηρύττει τή δόξα του Χρι­στού, ό Ό ποιος είναι εικόνα του Θεου»2.

Ό σκοτισμός του νου, τόν όποιον δημιουργεί καί έπαυξάνει ή άπου- σία της μελέτης καί γνώσεως του θείου Νόμου, φαίνεται καθαρά καί στό ζήτημα των προλήψεων καί δεισιδαιμονιων. Οί προλήψεις καί

δεισιδαιμονίες είναι πληγή φο­βερή της κοινωνίας. Ό π ο ­

λύς κόσμος βασανίζεται καί πάσχει κυριολεκτι­

κά άπό τ ίς προλή­ψεις, τά λε ίψ α να αύτά της σκοτεινης έποχης της είδωλο- λ α τρ ε ία ς . Π ρολή­ψ εις έχουν, δυ- στυχως, καί άνθρω­ποι, πού θέλουν νά

λέγονται μορφω μέ­νοι κα ί έλεύθερα

πνεύμ α τα . Καί είναι περισσότερο προσκολλη-

μένη σέ προλήψεις καί δει­σιδαιμονίες ή λεγόμενη άριστο-

κρατία.Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι

μερικά γεγονότα προλέγουν τά μέλλοντα εϊτε εύχάριστα εϊτε δυ­σάρεστα είναι αύτά. Π.χ. Τό τρ ί­ξιμο των έπίπλων, τό ουρλιασμα του σκύλου, τό κλάψιμο της κου-

2. «Έν οίς ο θεός τοΰ α’ιώνος τούτου έτύφλωσε τά νοήματα τών άπίστων ε’ις τό μή αυγάσαι αυτοΐς τόν φωτισμόν τοΰ ευαγγελίου της δόξης τοΰ Χριστοΰ, ος έστιν ε’ικών τοΰ Θεοΰ» (Β' Κορ. δ ' 4).

— « « ^ 2 0 9 * Ο Π Ο Ι Μ Η Ν

Γ '

κουβάγιας, ένας βόμβος σ τ’ αύτιά κ.ο.κ. λένε οτι κάτι κακό θά συμ- βεί. Τό κρέμασμα ένός πετάλου θά φέρει εύτυχία. Άπό τήν πλάτη του άρνιοϋ μαντεύουν τά μέλλοντα. Καθώς καί άπό τά ύπολείμματα του καφέ, άπό τά τραπουλόχαρτα, άπό τά όνειρα.

Πολλά πράγματα θεωρούνται άπό τούς προληπτικούς καί δεισι- δαίμονες ώς κακός οιωνός. Π.χ. ό άριθμός 13, ή ημέρα Τρίτη, ή συ­νάντηση μέ ιερέα, τό νά άνάψουν άπό ένα σπίρτο τρεις τό τσιγάρο τους, ή συνάντηση μέ φείδι... Άλλά είναι άτελείωτη ή σειρά των άνοή- των προλήψεων.

Άκόμη καί μέ τίς γιορτές τής Εκκλησίας έχουν συνδεθεί μερικές προλήψεις. Ό π ω ς ό «κλείδω νας» του άη-Γιανιου, ή λαμπάδα, «τά κόλλυβα των άγίων Θεοδώρων», τά «κουφέτα του γάμου» κ.ο.κ. Ό λες

αύτές οί προλήψεις καί δεισι­δαιμονίες βασανίζουν καί

τυραννουν καί κρατούν πολλούς σημερινούς

' ά νθρώ π ους στό είδωλολατρικό σκο­τάδι.

Πως είναι δυ­νατό ομως τά

άψυχα π ρ ά γ­ματα, τά ξύλα

καί τά έπιπλα, ά λογα ζώα,

ή κουκου- άγια, τό σκυλί

κ .λπ . νά ά π ο - ... κτουν οχι ά πλώ ς

λογική, άλλά ύπερφυσική δύναμη, ωστε νά φανερώνουν τό μέλλον; ’Ή μήπως μπορουμε νά ύποθέσουμε οτι ό Θεός φανερώνει μέσα άπό τέ­τοια πράγματα τό Ά γιο θέλημά Του; Ό Θεός μιλεί καί διδάσκει μέ τό θείο λόγο Του, μέ τήν Αγία Γ ρα­φή, μέ τήν Εκκλησία. Δέν χρει­άζεται ό Θεός τέτοια μέσα νά χρη­σιμοποιήσει γ ιά νά φανερώσει τό τί θά συμβεί στή ζωή του κάθε άνθρώπου. Καί ομως έδώ είναι τό παράδοξο. Άφου καί μορφωμένοι άκολουθουν αύτές τίς δεισ ιδαιμο­νίες χωρίς νά ντρέπονται. Ντρέ­πονται ομως νά κάνουν τό σημείο του σταυρου στό έστιατόριο. Ντρέ­πονται νά κρεμάσουν τήν εικόνα του Ε σταυρω μένου στό γραφείο καί τό κατάστημά τους! Δέν είναι λοιπόν, άνόητος ό άνθρωπος πού κάνει αύτά τά πράγματα;

Υ πάρχουν έπιπλέον καί πρό­σω πα πού ύποκύπτουν σέ μα­γε ίες καί μαντείες. Ε ίναι κάτι « γρα ΐδ ια» καί κάτι γύφτισσες, τίς όποίες ό άγιος Ιω άννης ό Χρυσό­στομος ονομάζει «ύπηρέτριες του διαβόλου». Καί καταφεύγουν στά ύ ποπτα αύτά πρόσω πα άνδρες καί γυναίκες καί μορφωμένοι πολ­λές φορές, γ ιά νά μάθουν τήν τύχη τους, γ ιά νά θεραπευθουν άπό άσθένειες κ.ο.κ. Άλλοι πάλι κατα­φεύγουν στόν Πνευματισμό. Σ χε­τικά μέ αύτά είναι καί τά φαντά­σματα, οί βρυκόλακες, τά στοιχει- ωμένα σπίτια κ.ο.κ.

Θά συνεχίσουμε στό έπόμενο άρθρο μας.

•----- O Π Ο Ι ΜΗ Ν 210 t\ssa<—

Ευαγγελικά Μ ηνύματα Β ' Λ ουκά (6, 31-36)

Ή έγάπη στούς εχθρούς μας

Ο άνθρωπος δέν είναι αύτο- δημιούργητος. ’Οφείλει τήν παρουσία του στήν άγάπη

του Θεοϋ. Στή Θεία Λειτουργία καί στό σημαντικότερο σημείο της, πού είναι η εύχή της άνα- φορας λέμε οτι «έκ του μή οντος εις τό είναι ημας παρήγαγες». Αύτό σημαίνει οτι η άνθρώπινη ζωή είναι δώρο καί μιά προσφο­ρά άπό τήν πλευρά του Θεου. Ή ύπαρξη του Θεου δέν έξαρταται άπό τήν άνθρώπινη ζωή, διότι τότε, έάν συνέβαινε αύτό, θά σή- μαινε οτι καί ό άνθρωπος είναι άπό τήν φύση του αιώνιος, οπως άκριβώς τά Πρόσωπα της Αγίας Τριάδος, δηλαδή ό Π ατήρ, ό Υιός καί τό 'Άγιον Πνευμα.

Ό. άνθρωπος, λοιπόν, είναι άποτέλεσμα της άγάπης του Θεου καί δημιουργήθηκε μέ τήν ένέρ- γειά Του, γιά νά φθάσει στή θέ- ωση. Είναι κτίσμα. Άποτελεΐται άπό σωματικά καί πνευματικά στοιχεία. Είναι κοσμημένος μέ χαρίσματα άπό τό Θεό, τά όποια αν τά χρησιμοποιήσει θετικά καί άνταποκριθεΐ στήν άγάπη του Πανοικτίρμονος Κυρίου η Χάρις του Θεου δέν θά τόν άφήσει,

Τοϋ άρχιμ. Ιακώβου Καραμούζη Ίεροκήρυκος

άλλά θά τόν σώσει άπό τήν αμαρ­τία. Ό δρόμος, ομως αύτός γιά τήν τελείωση περνάει άπαραίτη- τα μέσα άπό τά πρόσωπα τών συ­νανθρώπων μας, τών συγγενών, τών φίλων άλλά καί τών έχθρών. Τό κριτήριο γιά νά ζήσουμε άληθινά καί σωστά σ’ αύτόν τόν κόσμο καί ν ’ άπολαύσουμε τε­λικά τήν αιώνια Βασιλεία του Θεου είναι η άγάπη γιά τούς έχθρούς μας.Αύτό άκριβώς μας τονίζει τό εύαγγέ- λιο, οταν μας λέγει «Α ντίθετα , έσεΐς ν ’ άγαπατε τούς έχθρούς σας, νά κάνετε τό καλό καί νά δανείζετε, χωρίς νά περιμένετε νά πάρετε πίσω τί­ποτα. ’Έτσι ό Θεός πού είναι κα­λός άκόμα καί μέ τούς άχάριστους καί τούς κακούς, θά σας άντα- μείψει μέ τό παραπάνω καί θά σας κάνει παιδιά του» (Λουκ. 6, 35).

Μ ας καλεΐ, δηλαδή ό Πατέρας καί Δημιουργός μας Θεός νά ένεργουμε, οπως άκριβώς πρά τ­

ο Π<1 ΙΜΗΝ

’

τει Έ κεΐνος απέναντι στήν αχαρι­στία καί τήν ανθρώπινη κακία. Έάν η αγάπη Του «ανατέλλει τόν ήλιον αυτοΰ έπί πονηρούς καί αγαθούς καί βρέχει έπί δικαίους καί αδίκους» (Ματθ. 5, 45), τό ίδιο οφείλουμε νά κάνουμε καί έμεΐς. Ν ά ανοίξουμε τήν καρδιά μας καί νά τοποθετή­σουμε μέσα της τούς εχθρούς μας. Έδώ ακριβώς βρίσκεται ή ουσία της αληθινης χριστιανικής ζωής καί πί- στεως. Έ άν θέλουμε νά αξιολογή­σουμε τήν έν Χριστώ πορεία μας αλλο μέτρο μακριά από τήν αγάπη στούς έχθρούς μας δέν ύπάρχει!

’Άς έμπνεόμαστε συνεχώς από τή στάση τοΰ Χριστοΰ μας έναντι τών έχθρών Του, πού έπάνω από τό σταυρό «παρακαλοΰσε τόν πατέρα Του νά τούς συγχωρήσει διότι δέν ηξεραν τί κάνουν» (Λουκ. 23, 34). Ά ς διδασκόμαστε από τό ήθος τών Αγίων της Έκκλησίας μας καί τήν ανεξικακία τους. Ό Άγ. Ιω άννης ο Χρυσόστομος μας λέγει οτι τό με­γαλύτερο «κακό» τό όποιον μπο- ροΰμε νά κάνουμε γιά τούς έχθρούς μας είναι νά προσευχόμεθα γ ι’ αυτούς. Ό σο έλαττώνουμε τόν έγωϊ- σμό καί τή φιλαυτία μας τόσο καί περ ισσότερο πλησιάζουμε τούς έχθρούς μας. Άλλωστε καί έμεΐς δέν είμαστε αμεμπτοι. Δέν είμαστε αλάνθαστοι. Μ ας κυριεύουν καί μας πάθη καί αδυναμίες. Ά ς ένθυ- μούμεθα έκεΐνο τό όποιο μας λένε οΐ Π ατέρες της Έκκλησίας μας, οτι «μεγαλύτερος έχθρός από τόν κακό μας έαυτό δέν ύπάρχει». Έ άν η ζωή

μας γίνεται ανυπόφορη καί ό κό­σμος αφιλόξενος καί σκληρός, με­ρίδιο ευθύνης έχουμε ολοι μας. Αυτό ακριβώς θά διαπιστώσουμε, έάν θελήσουμε νά είμαστε ειλικρι­νείς μέ τόν έαυτό μας. Σκύβοντας μέσα μας καί βλέποντας τή δική μας άμαρτωλότητα, ό δρόμος πού οδη­γεί στήν αγκαλιά τών έχθρών μας γί­νεται τότε πιό προσβάσιμος καί βα­τός.

Ό αγ. Νικόλαος Βελιμίροβιτς, έπίσκοπος Άχρίδος σ ’ εναν ύπέρο- χο ύμνο καί μιά καρδιακή προσευ­χή γιά τούς έχθρούς λέει τά έξης: «Ευλόγησε τούς έχθρούς μου, Κύ­ριε! Κι έγώ μέ τή σειρά τούς ευλογώ καί δέν τούς καταριέμαι. Κ άθε φορά πού είχα κάνει τόν έαυτό μου σοφό, αυτοί μέ ονόμασαν ανόητο. Κάθε φορά πού είχα κάνει τόν έαυτό μου δυνατό, αυτοί μέ κορόϊ- δεψαν σάν νά ημουν νάνος. Πράγ­ματι, οΐ έχθροί μου μέ έχουν απο­συνδέσει από τόν κόσμο καί απλω- σαν τά χέρια μου στό κράσπεδο τοΰ ΐματίου Σου. Ώ σ τε η καταφυγή μου σέ σένα νά μήν έχει έπιστροφή. Ώ στε η καρδιά μου νά γίνει ο τάφος τών δύο κακών διδύμω ν μου αδελφών, της ύπερηφανείας καί τοΰ θυμοΰ. Είναι πράγματι δύσκο­λο σέ μένα νά πώ ποιός μοΰ έκανε περισσότερο καλό καί ποιός μοΰ έκανε πιό πολύ κακό στόν κόσμο: οΐ·> <Χ / V C / Τ-' ? ’ 'έχθροί η οι φίλοι μου. 1 1 αυτό, ευλόγησε, Κύριε καί τούς φίλους μου αλλά καί τούς έχθρούς μου» Γένοιτο!

•----- Ο Π Ο Ι ΜΗ Ν -# 212

Γνωριμία μέ τήν πίστη μας

CW ̂ Ε κκλη σ ία κ α ί Το Ιρ ΐο ΤηςΤον Σεβ. Μητροπολίου Ναυπάκτου κα ίΆ γ. Βλασίου κ. ΙΕΡΟΘΕΟΥ

Τέταρτη Κατήχηση

Διάγραμμα® Ή ’Εκκλησία ό νέος παράδεισος ® ’Έξω άπό τήν ’Εκκλησία ύπάρχει απιστία ® ’Επιστροφή στό νέο παράδεισο ® Τά τρία κεντρικά μυστήρια© Ή ’Εκκλησία είναι τό πραγματικό Σώμα τοΰ Χριστού.

6πειδή ή άληδινή ζωή τοΰ άνδρώπου βρίσκεται πλησίον τοΰ Θεοΰ, γ ι’ αύτό πρέπει νά

έπιστρέφη στήν οικία του. ’Έχουμε πή μέχρι τώρα οτι ή οικία είναι ό Π αράδεισος καί ή κοινωνία τοΰ άνδρώπου μέ τόν Θεό. Μ ετά τήν πτώση αύτή ή κοινωνία γίνεται μέσα στήν Εκκλησία, πού είναι ό πραγματικός Παράδεισος. Ε π ο μ έ­νως, ό πεπτωκώς άνθρωπος πρέπει νά έπιστρέψη πάλι στήν οικία του, πού είναι ή Εκκλησία. Στήν συνέ­χεια δά δοΰμε τήν έκκλησιολογική καί εύχαριστιακή διάσταση τής π α ­ραβολής τοΰ άσώτου, οπως τήν άναλύει ό ιερός Χρυσόστομος.

Ή άνάλυση αύτή γίνεται πρός τούς Χριστιανούς καί τούς Κατη­χουμένους, συγκεκριμένα πρός αύτούς πού προετοιμάζονταν νά βαπτισδοΰν, τούς λεγομένους φω-

τιζομένους. Γ ι’ αύτόν τόν λόγο έχει έντονα εύχαριστιακό περιεχόμενο. Είναι γεγονός οτι τήν περίοδο τοΰ Τριωδίου ή Εκκλησία προετοίμαζε έντατικότερα τούς Κατηχουμένους γιά νά δεχδοΰν τό Βάπτισμα. Ό Ιερός Χρυσόστομος λέγει οτι π ρέ­πει νά δοΰμε τήν φιλανθρωπία τοΰ Θεοΰ ιδιαιτέρως αύτήν τήν π ε ­ρίοδο καί γιά τήν κοινή ωφέλεια καί γιά τήν εύεργεσία των μελλόν­των άστέρων πού πρόκειται νά άνατείλουν άπό τήν ιερά κολυμβή- δρα. Οι βαπτισδέντες πού έξέρ- χονται άπό τήν Ιερά κολυμβήδρα άποκαλοΰνται άστέρες, γιατί φωτί­ζονται άπό τήν Χάρη τοΰ Αγίου Πνεύματος. Φωτεινός ήλιος είναι ό Θεός καί οι βαπτισδέντες δέχονται τό φως τοΰ νοητοΰ ήλίου τής δι­καιοσύνης.

Ό π ο υ δέν καλλιεργείται τό σι-

Ο ΠΟΙΜΗΝ

τάρι της σωφροσύνης καί τό άμπέλι της έγκρατείας έκεΐ έπι- κρατεΐ μεγάλη πείνα , ισχυρός λιμός. Αύτό, βέβαια, σημαίνει οτι εξω άπό τήν πνευματική οικία, πού είναι η Εκκλησία, υπάρχει πείνα καί πνευματική στέρηση. Ό π ο ιο ς αισθάνεται αύτήν τήν πραγματικό­τητα άποφασίζει νά έπιστρέψηξ / / / ·> / / e ~ανά στό σπίτι του άπό τό όποιο εφυγε. Τόν περιμένει ό φιλάνθρω­πος πατήρ, πού είναι έτοιμος νά δείξη τήν άγάπη καί τήν εύσπλαγ- χνία του. Δέν είναι υπόθεση έμπο- ρικης συναλλαγης, άλλά εκχυση της άγάπης καί της φιλανθρωπίας. Φυσικά, αύτή η άγάπη καί η κοι­νωνία γίνεται μέ τά μυστήρια της Εκκλησίας. Τά οσα άκολούθησαν καί οι έντολές πού εδωσε ό Πατήρ δείχνουν αύτήν τήν πραγματικό­τητα.

«Είπε δέ ο πατήρ πρός τούς δούλους αύτοΰ· έξενέγκατε τήν στο­λήν τήν πρώτην καί ένδύσατε αύτόν, καί δότε δακτύλιον εις τήν χεΐρα αύτοΰ καί ύποδήματα είς τούς πόδας, καί ένέγκαντες τόν μόσχον τόν σιτευτόν δύσατε, καί φαγόντες εύφρανδωμεν, δτι ούτος ο υιός μου νεκρός ήν καί άνέζησε, καί άπολω- λός ήν καί εύρέδη, καί ηρξαντο εύφραίνεσδαι» (Λουκ. ιε', 22-24).

Ή στολή πού διέταξε νά του φορέσουν είναι η πνευματική στολή πού κατασκευάζεται άπό τό πυρ του Αγίου Πνεύματος. Αύτή η στολή υφαίνεται στά νερά της κο- λυμβήθρας καί δείχνει οτι ό

άνθρωπος μακρυά άπό τόν Θεό γυ­μνώνεται καί χάνει τήν ομορφιά του. Ή Χάρη του Θεου τόν ένδύει καί τόν καλλωπίζει. Ό Πατήρ, κατά τόν ιερό Χρυσόστομο, φέρε- ται νά λέγη χαρακτηριστικά: «καλ­λωπίσατε του υίου μου τά φίλτατα μέλη. Ού φέρω γάρ αύτόν άκαλλώ- πιστον καθοραν ού φέρω τήν έμήν εικόνα γεγυμνωμένην καταλιπεΐν». Μέ τό αγιο Βάπτισμα ένδύεται κα­νείς τήν Χάρη του Θεου, γ ι’ αύτό ψάλλουμε: «οσοι εις Χριστόν έβα- πτίσθητε, Χριστόν ένεδύσασθε». Άκόμη, μέ τό Άγιο Βάπτισμα κα­θαρίζεται τό κατ’ εικόνα πού άμαυρώθηκε καί σκοτίσθηκε.

Τό δακτυλίδι πού του φόρεσε στό χέρι δείχνει τόν πνευματικό άρραβώνα καί οτι φρουρεΐται άπό τό Ά γιο Πνευμα. Είναι δείγμα υΙοθεσίας. Φορώντας αύτό τό δα­κτυλίδι τόν φοβουνται ολοι οί έχθροί του Θεου. Άποδεικνύει τήν κοινωνία του μέ τόν Θεό, φανερώ­νει άπό μακρυά οτι είναι υ'ιός κατά Χάριν του Θεου.

Τά υποδήματα πού του φορουν στά πόδια είναι η δύναμη του Θεου, ώστε νά μή βρη ό πονηρός τήν πτέρνα του γυμνή καί τόν κτυ- πήση ξανά, άλλά αύτός ό βαπτι- σθείς νά καταπατήση τόν δράκοντα καί νά τόν συντρίψη.

Ό μόσχος ό σιτευτός είναι ό ίδιος ό Χριστός πού θυσιάστηκε γιά τό άνθρώπινο γένος, είναι «ό άμνός του Θεου ό αιρων τήν αμαρ­τίαν του κόσμου» (Ίω. α ' , 29).

Ο Π Ο Ι ΜΗ Ν 214

Αύτό συμβολίζει τήν δεία Εύχαρι- στία, οπου ό άνδρωπος εύφραίνε- τα ι πνευματικά καί άποκτα έκ νέου τήν ζωήν. Έ ξω άπό τήν Εκκλησία καί τήν δεία Εύχαριστία βρίσκεται ό κόσμος τής πτώσεως καί τής φδορας.

Κ ατά τόν Ν ικό­λαο Καβάσιλα τρία είναι τά βασικά μυ­στήρια πού συγκρο- τοΰν τήν πνευμ α­τική ζωή. Τό ενα είναι τό Βάπτισμα, τό άλλο τό Χρίσμα καί τό τρίτο ή δεία Εύχαριστία. Μ έ τό Βάπτισμα γεννιέται ό άνδρω πος π νευ ­ματικά, άφοΰ ή κολυμβήδρα είναι ή πνευματική μήτρα τής ’Εκκλησίας. Ό π ω ς στήν μήτρα τής μητέρας μας άποκτοΰμε τήν βιολογική ζωή, έτσι καί στήν μήτρα τής Ε κκλη­σίας, τήν ιερά κολυμβήδρα, άπο­κτοΰμε τήν πνευματική ζωή. Τό Χρίσμα είναι ή κίνηση πού ένεργο- πο ιεΐ τήν Χάρη πού λάβαμε διά τοΰ αγίου Βαπτίσματος. Δέν χρει­άζεται μόνον νά γεννηδή κανείς, άλλά καί νά ζήση μετά τήν γέν­νηση. Αύτό γίνεται μέ τό αγιο Χρί­σμα. Καί ή δεία Εύχαριστία είναι ή ζωή, άφοΰ κοινωνοΰμε τοΰ Σώμα­τος καί τοΰ Αίματος τοΰ Χριστοΰ.

Βαπτιζόμαστε καί χριόμαστε, ωστε νά μποροΰμε ώς μέλη τής Ε κκλησίας νά κοινωνήσουμε των άχράντων μυστηρίων καί νά ζή-

σουμε. Γιατί μετά τό 'Άγιο Β άπτι­σμα πρέπει νά άκολουδήση ή δεία Εύχαριστία, είναι τό κέντρο ολων των μυστηρίων καί ολης τής έκκλη- σιαστικής ζωής. Είναι αύτή πού δείχνει οτι ή Εκκλησία είναι Σωμα

Χριστοΰ. Έ ν α ς υ­λιστής φιλόσοφοςV Λ ?/ C Vελεγε οτι ό άν­δρωπος είναι αύ­τό πού τρώγει. Μ έ αύτό ηδελε νά καταρρίψη τήν μεταφυσική καί ολες τίς δεωρίες της καί νά τονίση οτι ή μόνη πραγ­ματικότητα είναι ή υλη. Μ ποροΰμε

νά δεχδοΰμε αύτήν τήν φράση μέ τήν έννοια οτι, οταν ό άνδρωπος τρώγη μόνον υλική τροφή, είναι σαρκικός, υλικός. Ό τα ν τρώγη πνευματική τροφή, τήν σάρκα τοΰ Υιοΰ τοΰ άνδρώπου είναι πνευμα­τικός, δηλαδή ωριμος καί όλοκλη- ρωμένος.

Αναλύοντας ό ιερός Χρυσόστο­μος ολη αύτή τήν εύχαριστιακή διάσταση τής παραβολής τοΰ άσώ- του υίοΰ, στό τέλος άπευδύνει προτροπές τόσο στούς βαπτισδέν- τας οσο στούς φωτιζομένους, πού βρίσκονταν στά πρόδυρα τοΰ Βα­πτίσματος. Τούς προτρέπει νά άπορρίψουν « π ά ντα λογισμόν άλλότριον» καί νά κατευδύνουν τίς ψυχές πρός τόν ούράνιο νυμ­φίο, γιά νά άπολαύσουν τήν Χάρη

—««®4j215 φ- Ο Π Ο Ι Μ Η Ν

τοΰ Αγίου Π νεύματος. Καί λέγει χαρακτηριστικά: « Έ π ί θύραις ο λυτρωτής έφέστηκεν, ο ιατρός τοΐς πιστεύουσι πάρεστι, τό ίατρεΐον ηνέωκται, τά φάρμακα πρόκεινται, η κολυμβήθρα πά ντα ς προσδέχε- ται, η χάρις έξήπλωται, η πνευμα­τική στολή πα ρά τοΰ Π ατρός καί τοΰ Υΐοΰ καί τοΰ Αγίου Πνεύματος έξυφαίνεται. Μ ακάριοι οΐ καταξι- ούμενοι φορέσαι τήν στολήν».

Έδώ βρίσκουμε τήν ευκαιρία νά τονίσουμε οτι η Έκκλησία δέν είναι ενας ανθρώπινος οργανισμός, δέν είναι μιά κοινωνία καί φιλανθρω­πική οργάνωση, αλλά τό Θεανθρώ­πινο Σώμα τοΰ Χριστοΰ. Αυτό σημαίνει οτι ύπάρχει έσωτερική πνευματική κοινωνία τών Χρι­στιανών μέ τόν Χριστό. Οΐ Χρι­στιανοί δέν είναι μέλη ένός σωματείου, αλλά μέλη τοΰ Σώμα­τος τοΰ Χριστοΰ.

Στήν Δύση έχει αναπτυχθη μιά θεωρία οτι αλλο είναι τό μυστικό Σώμα τοΰ Χριστοΰ, τοΰ οποίου μέλη είναι οΐ βαπτισθέντες καί αλλο είναι τό πραγματικό Σώμα τοΰ Χριστοΰ, πού είναι ο ευχαρι­στιακός αρτος, πού βρίσκεται πάντω στήν Αγία Τράπεζα. Ό μω ς στήν ’Ορθόδοξη Έκκλησία δέν ύπάρχει μιά τέτοια διάκριση. Τονί­ζουμε οτι η Έκκλησία είναι τό Σώμα τοΰ Χριστοΰ, τό οποίο είναι ταυτόχρονα τό σώμα πού προσέ- λαβε από τήν Παναγία, τό θέωσε καί τό ανέστησε, ο ευχαριστιακός αρτος πού βρίσκεται πάνω στήν

Αγία Τράπεζα, καί οΐ αγιοι πού αποτελοΰν τά μέλη τοΰ Σώματος τοΰ Χριστοΰ. Έ τσ ι καταλαβαί­νουμε καλά τήν μεγάλη αξία νά είναι κανείς Χριστιανός, μέλος τοΰ Σώματος τοΰ Χριστοΰ. Μ έ αυτό τό πρίσμα νοιώθουμε τήν μεγάλη δωρεά τοΰ άγίου Βαπτίσματος καί της Θείας Ευχαριστίας.

Μ έ τό αγιο Βάπτισμα τά μέλη μας γίνονται μέλη τοΰ Σώματος τοΰ Χριστοΰ. Αυτό σημαίνει οτι κάθε προσωπική άμαρτία, έχει βα- ρύνουσα σημασία. Ό Α πόστολος Π αΰλος λέγει οτι, οταν άμαρτά- νουμε, άμαρτάνουμε στόν Χριστό τοΰ οποίου μέλη είμαστε. Δέν ανή­κουμε στόν έαυτό μας, αλλά στόν Χριστό, πού μας έξαγίασε καί μας προσάρτησε στόν Έ αυτό Του. Ό π ω ς άμαρτία είναι νά καταπα­τήσουμε τό Σώμα τοΰ Χριστοΰ πού βρίσκεται στό αγιο Ποτήριο, οπως άμαρτία είναι νά άμαρτάνουμε μέ τά μέλη μας, πού είναι μέλη τοΰ Σώματος τοΰ Χριστοΰ.

Π ρέπει νά αισθανόμαστε τήν Έκκλησία ως οικία πανηγύρεως, οπου θύεται ο μόσχος ο σιτευτός καί έπικρατεΐ πνευματική ευφρο­σύνη. Ή Έκκλησία είναι η πνευμα­τική έλεημοσύνη ολης της ανθρωπότητος, «σύνοδος ουρανοΰ καί γης».

(Άπό τό βιβλίοΚατήχηση γιά βάπτιση ενηλίκων,

Άθήνα 1998)

Ο Π Ο Ι ΜΗ Ν -# 216

ΑΠΟ ΤΟ ΧΑΡΒΑΡΝΤ... ΚΑΛΟΓΕΡΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΙΖΟΝΑ

Ό κ ο ρ ν φ α ϊ ο ς κ α θ η γ η τ ή ς τ ο ν Χ ά ρ β α ρ ν τ

Κ ω ν σ τ α ν τ ί ν ο ς Κ α β α ρ ν ό ς

Υ πήρξε καθηγητής του Π ανε­πιστημίου του Χάρβαρντ, φ ιλό­σοφος, ιστορικός καί γνώστης τής θεολογικής γραμματολογίας, γνω ­στός στό χώρο τής διανόησης άπό τ ά σ υγγράμμ ατα , τίς δ ιαλέξεις καί τίς δ ιδαχές του, στίς Η νω μ έ­νες Π ολιτείες, τήν Ε λ λ ά δ α καί άνά τόν κόσμο. Ό λόγος γ ιά τόν Κ ωνσταντίνο Καβαρνό, ό όποιος, οπω ς άναφέρει ό «Ε θνικός Κή- ρυκας» τής Ν έας Ύόρκης καί με­τέδω σε χθές τό Αθηναϊκό Π ρα­κτορείο Ε ιδήσεω ν, ά πεβ ίω σ ε προσφάτω ς σέ ήλικία 93 έτών ώς άπλός καλόγερος στό μοναστήρι του Α γίου Αντωνίου στήν Άρι- ζόνα.

Γεννήθηκε στό Βοστόνη στίς 19 ’Οκτωβρίου του 1918 άπό γο ­νείς μετανάστες, τόν Π αναγιώτη καί τήν Ειρήνη, μέ καταγω γή άπό τόν Τρύγονα τής Λέσβου, οί όποιοι πήραν τά τρ ία τους π α ι­δ ιά τή Φ ραγκούλα, τόν Ιω ά ννη καί τόν Κ ωνσταντίνο καί έπ έ- στρεψαν στό χωριό τους τό Πλω- μάρι.

Ό Κ ωνσταντίνος τελείωσε έκεί τό Δημοτικό Σχολείο καί στήν συ­νέχεια ή ο ικογένεια έπέσ τρεψ ε στή Βοστόνη.

Ό φ ιλομαθής Κ ω νσταντίνος Κ αβαρνός άποφοίτησε μέ άριστα ά π ό τό γυμνάσ ιο καί στή συνέ­χε ια έγινε δεκτός στό Π ανεπ ι­στήμιο του Χ άρβαρντ. Ξεκίνησε μέ σπουδές σέ Βιολογία, Βοτανο- λογία, Φυσική, Ανθρωπολογία καί Β ιοχημεία καθώ ς ήθελε νά γίνει γ ιατρός, άλλαξε ομως γνώμη καί σπούδασε Φιλοσοφία.

Γνώριζε ά πτα ίσ τω ς τήν 'Ελλη­νική, τήν Άγγλική, τή Γ αλλική, τήν Ά ρχαία 'Ελληνική καί τή Λατινική γλώσσα. Έ ξέδω σε πάνω άπό 100 βιβλία, ένώ πολλά άλλα π α ρ έμ ει­ναν άδημοσίευτα . Μέ τήν έργα- σ ία του «Ό Βίος του Άτόμου κ α τά τόν Π λάτω να έν σχέσει πρός τόν Χ ριστιανισμό καί τήν νεω τέρα Φ ιλοσοφία» κέρδισε τό 1941 στό Χ άρβαρντ τό βραβείο «Francis Bowen Prize».

Μ ετά τή θητεία του στόν Ά μερικανικό Σ τρατό, τό 1945 κέρδισε καί π ά λ ι τό βραβείο «F rancis Bowen Prize» γ ιά τή μελέτη του «Τ ό πρόβλημα του Προορισμου του Άνθρώπου έντός τής Φ ιλοσοφίας του Π λάτωνος».

Τό Χ αρβαρντ τόν κα τάταξε άνάμεσα στούς δ ια π ρ επ ε ίς φοι­τητές του, τόν έξέλεξε ώς «Shel-

—««®4j217 φ- Ο Π Ο Ι Μ Η Ν

don Fellow » καί του έ'δωσε τή δυ ­νατότητα, καλύπτοντας ολα τά έ'ξο- δά του, νά ταξιδέψ ει σέ χώ ρες του έξωτερικου, ωστε νά μελετήσει τά δ ιάφ ορα φιλοσοφικά τους συστή­ματα καί νά γνω ριστεί μέ προσω ­πικότητες έπιστημόνων. Ταξίδεψ ε σέ Ε λλά δα , Γαλλία, Ά γγλία καί άλλου.

Π έρα δώ θε...

Στήν 'Ε λλάδα γνώρισε καί συζή­τησε τίς σύγχρονες φ ιλοσοφικές θεω ρίες μέ τόν τότε πρόεδρο τής Ά καδημίας Άθηνών Ιω ά ννη Καλι- τσουνάκη, μέ τούς καθηγητές Φι­λοσοφίας στό Π ανεπιστήμιο τής Ά θήνας Θ εόδωρο Β αρέα καί Ιω ά ννη Θ εοδω ρακόπουλο καί μέ

τούς καθηγητές Φιλοσο­φ ία ς στό Π ανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Κ ω νσταν­τίνο Θ εοδωρίδη καί Ιω ά ν ­νη Τμβριώτη.

Έ π ισ τρ έφ ο ντα ς στήν Βοστόνη, άνακηρύχθηκε διδάκτορας του Χ άρβαρντ μέ τή διατριβή «Ή Κ λασ­σική Θ εωρία τής Σχέ- σεω ς», μ ία ιστορική καί κριτική μελέτη γ ιά τή με­ταφ υσ ική του Π λάτωνα, του Ά ριστοτέλη καί του Θωμά του Άκινάτη.

Ό καθηγητής Καβαρνός συνδέθηκε μέ στενή γνω ­ρ ιμ ία καί φ ιλ ία μέ τόν πρω τοπρεσ βύτερο Ά στέ- ριο Γ εροστέργιο, προ ϊσ τά ­μενο τής Κ οινότητας τών Αγίων Κ ωνσταντίνου καί Ε λένης του Κ έιμπριτζ τής Μ ασαχουσέτης, ό όποίος ήταν συμφοιτητής στίς με­τα π τυχ ια κές σπουδές στή Γερμ ανία του σημερινου Ο ίκουμενικου Π ατριάρχη Βαρθολομαίου. Ό ϊδ ιος έ'- χει συγγράψ ει τόν βίο του καθηγητή καί μοναχου Κ ωνσταντίνου Καβαρνου.

«Ά γαπουσε κάθε τι τό κλασσικό καί έλληνικό. Έ β ρ ισ κ ε ψυχική γαλήνη καί μεγάλη χα ρ ά δ ια β ά ­ζοντας κλασσικούς σ υγ­γρα φ είς τής άρχαιότητας, άλλά καί τών μ ετα γενέ­

Π Ο Ι ΜΗ Ν 218

στερων χρόνων, οπω ς τόν Μ έγα Βασίλειο, τό Γρηγόριο Νύσσης, τό Μ έγα Φώτιο, τόν Ιω ά ννη Δαμασκηνό καί άλλους. Πρίν ά π ό δεκα ετίες μελέτησε καί μετέφρασε στήν άγγλική γλώ σσα καί έξέδω σε σέ δύο τόμους άνθολογία τής Φ ιλοκαλίας τώ ν Ιερ ώ ν Νη­πτικώ ν Πατέρων», έπισημαίνει στόν «Έ θνικό Κ ήρυκα», ό π . Άστέριος.

Ό άείμνηστος, σύμφω να μέ τόν π . Ά στέριο, είχε προσ ω ­π ική φ ιλ ία καί μεγάλη έκτί- μηση γ ιά τό μεγάλο λογοτέχνη καί άγ ιογρά φ ο Φώτη Κόντο- γλου, οπω ς μαρτυρουν οί 92 άνέκδοτες έπ ιστολές του πρός αύτόν.

Πολλά άπό τά έργα του με­ταφ ράσ τηκαν σέ δ ιάφ ορες γλώ σσες (άλβανικά, άραβικά, φιλανδικά, γαλλικά, ιαπωνικά, ρωσικά, σέρβικα).

Χω ρίς άμοιβή

«Δέ ζήτησε π ο τέ κ ά π ο ια άμοιβή γ ιά τ ίς μεταφράσεις, άλλά ή χαρά του ήταν νά βλέ­π ε ι τά έργα του νά κυκλοφο­ρουν σέ πα γκόσ μ ια κλίμακα», έπ ισημα ίνει ό π . Ά στέριος. Κ αί συνεχίζει: «τόν πλήγωσε, ομως, βαθιά ή καταστροφή τής ελληνικής γλώ σσας, κι έλεγε οτι μελλοντικά οί Έ λληνες θά άνανήψουν, θά έκτιμήσουν καί

άγαπήσουν τό λαμπρό π α ρελ­θόν τους καί θά έργασθουν γ ιά τήν πνευμ ατική τους άνόρ- θωση».

Ό άείμνηστος μοναχός Κ ω νσταντίνος Κ αβαρνός δ ιέ ­θετε πολύ καλή μνήμη, γ ι ’ αύτό θυμόταν λεπτομ έρειες άκόμα καί ά π ό τά μαθήματα πού είχε άκούσει πρίν πολλές δεκαετίες ά π ό τούς καθηγητές του. Ό «νέος άγιος τών Ε λλη ­νικών, άλλά καί τών Άγγλικών Γραμμάτω ν», οπω ς τόν χα ρα ­κτηρίζει ό βιογράφος του, ήταν γνώ στης τής βυζαντινής μου­σικής καί έγραψ ε τρείς έργα- σίες πάνω στό θέμα, ένώ έπ ί δεκα ετίες έψ αλλε «μελλω δι- κότατα καί κατανυκτικότατα , κατά τό άγιορείτικο υφος».

«Ό καθηγητής Κ ω νσταν­τίνος Κ αβαρνός ζουσε τή μο­ναχική ζωή μέσα στόν κόσμο καί πρίν άκόμα γίνει μοναχός στό μοναστήρι του Α γίου Ά ντωνίου στήν Ά ριζόνα, γ ι ’ αύτό καί πολλοί τόν άποκα- λουσαν κοσμοκαλόγερο», άνέ- φερε ό π . Άστέριος καί προσέ­θεσε πώ ς «οταν έπρόκειτο νά γ ρ ά ψ ε ι κά τι σ π ο υ δα ίο ή νά δώ σει κ ά π ο ια διάλεξη, τη- ρουσε αύστηρή νηστεία γ ιά νά έχει δ ιαυγή νου».

(Άπό τήν τοπική έφημερίδατής Μυτιλήνης “Εμπρός”).

—m®4j 219 ·■ Ο Π Ο Ι Μ Η Ν

MYTILENIANBROTHERHOOD

OF SYDNEY AND NSW LTD

225 Canterbury Road, Canterbury, NSW 2193, Australia

Προς: Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Μυτιλήνης κ.κ. Ιάκωβο

Ιερά Μητρόπολις Μυτιλήνης Λέσβου

« Επίτιμο Μέλος »

Σεβασμιότατε κ.κ. Ιάκωβε,

Εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου και τω ν Μελών του Συλλόγου μας, επί τη ευκαιρία της 98ης επετείου του εορτασμού της απελευθέρωσης της όμορφης Λέσβου μας, λαμβάνουνε την τιμή να σας αναγγείλουμε, πως μετά από ομοφώνου αποφάσεως ολοκλήρου του Διοικητικού Συμβουλίου της αδελφότητας μας, σας κάνουμε Επίτιμο Μέλος της Μυτιληνιακής Αδελφότητας του Σύδνεϋ και ΝΝΟ.

Η Μυτιληνιακή Αδελφότητα του Σύδνεϋ και ΝΝΟ διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο με δραστηριότητες που προάγουν την παρουσία και τη σημασία της αγαπημένης ιδιαίτερης πατρίδας μας Λέσβο, στην πολιτεία αυτή της Αυστραλίας και ενισχύουν περαιτέρω τις σχέσεις με τις εδώ Αυστραλιανές Αρχές και Κοινότητες.

Η προσφορά και η συμβολή σας στην πρόοδο της αδελφότητας μας τα περασμένα και σύγχρονα χρόνια είναι ανεκτίμητη και για αυτό είμαστε πραγματικά υπερήφανοι.

Είναι πραγματικά μεγάλη μας τιμή να σας έχουμε στο πλευρό μας σαν υπέροχο σύμβουλο και υποστηρικτή και πιστεύουμε πως η απόφασή μας θα

οσει ιδιαίτερη χαρά σε όλα τα μέλη του συλλόγου μας. Να είστε σίγουροςoq κι εμείς θα φανούμε άξιοι πρέσβεις της γενέτειρας πατρίδας μας.

Με πατριωτικούς χαιρετισμούς, σεβασμό και εκτίμηση,

Σταύρος ΚρητικόςΠρόεδρος

, Βασίλειος ΜπεμπεδέληςΓραμματέας

Τηλ. (+61 2 ) 9547 2269 Kin. (+61 ) 428 162 893 Email: kritikos(S)optusnet.com.au

Τηλ. ( + 61 2 ) 9516 1371 Kin. (+61 ) 430 067 043 Email: bbebedelis@gmail.com

* 220

πρωτοΝ τ η ν Bflcrneiaw τον eeov

Τό λίγο καί τό πολύΓΙΑΤΙ ΠΑΡΑΠΟΝΙΟΜΑΣΤΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Λίγο-πολύ δλοι ξέρουμε αύτήν τήν καδημερινή έκφραση. Τό λίγο η πολύ, πού τό χρησιμοποιοΰμε συχνά. Καί είναι γνωστή ή πρακτική, οτι οποιος παίρνει κάτι τό δεωρεΐ λίγο καί οποιος δίνει κάτι τό δεωρεΐ πάντοτε πολύ, άφοΰ τό κριτήριον καί στίς δύο περι­πτώσεις είναι τό συμφέρον. Έ τσ ι πολ­λοί άποκτοΰν τό δανάσιμον πάδος τής πλεονεξίας, ένω οι άληδινά πιστοί άνδρωποι δίνουν πάντοτε τό πολύ στούς άλλους καί προτιμοΰν τό λίγο γιά τόν έαυτό τους. Γιατί ξέρουν οτι τό πολύ, τό παραπανιστό, είναι μιά φυ­λακή άνήλιαγη, πού ρίχνει τήν ζωή στά σκοτάδια.

Μιλοΰμε γιά τά υλικά καί τά γήϊνα πράγματα. Γιατί στά πνευματικά ό κα­νόνας άντιστρέφεται. Τό πολύ γίνεται λίγο καί τό λίγο γίνεται πολύ. Ό κό­σμος δέν πλάστηκε άδικος άπό τόν Θεό, άλλά εγινε άδικος άπό τούς άνδρώπους, άπό τούς πλεονέκτες άνδρώπους. Αύτό μοΰ τό δίδαξε ό Γέ­ροντας Σίμων, σέ μιά συνάντησή μας στό Μοναστήρι του, λίγο εξω άπό τήν Άδήνα. Ή ταν τήν ίδια μέρα, πού πρω- τοσυνάντησα τόν άλλον οσιο Γέροντα π. Πορφύριον, πρίν άπό πολλά -πολλά χρόνια.

— Ή πληγή τής πλεονεξίας, μοΰ

Τοΰ συνεργάτου μας Π.Μ. ΣΩΤΗΡΧΟΥ

είπε ό μακαριστός πλέον π. Σίμων, άρχίζει μέ τά χρήματα καί τά υλικά πράγματα, οταν ό άνδρωπος άρχίζει νά δέλη, νά δέλη καί νά μήν χορταίνη οσα καί άν άποκτήση. Πάντοτε δέλει περισσότερα καί άς μή τά χρειάζεται. Άντίδετα ό πιστός άνδρωπος συγκρα- τεΐ τόν έαυτόν του στά άπαραίτητα.

— Είναι τόσον φοβερόν άμάρτημα ό πλοΰτος; τόν ρώτησα. Καί ό Άβραάμ καί ό Μέγας Αντώνιος καί πολλοί άλλοι υπήρξαν πλούσιοι, άλλά σώδη- καν.

— ’Άλλο είναι ό πλοΰτος καί άλλο ή πλεονεξία, μοΰ άποκρίδηκε. Μπορεΐς νά είσαι πλούσιος καί νά ζής χριστια­νικά, χρησιμοποιώντας τόν πλοΰτο μέ δικαιοσύνη καί μέ ελεος. Ή πλεονεξία, πού ό λαός τήν ονομάζει καί άδηφαγία, γιατί τρώγει τούς άνδρώπους, είναι δαιμονική άρρώστια, γιατί ό πλεονέ- κτης δέν χορταίνει ποτέ. Πάντοτε ζητεί περισσότερα, χωρίς νά ξέρη τί δά τά κάνη. Ά ς δυμηδοΰμε τήν παραβολήν τοΰ Άφρονος Πλουσίου καί δά κατα­λάβουμε τό νόημα τής πλεονεξίας σέ αύτόν τόν κόσμο. Γι’ αύτό καί ό Από­στολος Παΰλος συμβουλεύει τόν μα- δητήν του Τιμόδεον καί ολους μας νά άρκεΐται στά χρειώδη, λέγοντας:

— «Έ χοντας δέ διατροφάς καί σκε­

Ο ΠΟΙΜΗΝ

πάσματα, τούτοις άρκεσθησόμεθα» (Α ' Τιμ. σ τ'8 ). Δηλαδή, αν εχουμε τά άπαραίτητα σέ διατροφές καί κατοι­κία, νά άρκεσθουμε σέ αύτά. Καί προ­σθέτει άμέσως στούς έπόμενους στίχους τά περί πλούτου καί πλεονε­ξίας, πού άπομακρύνει τόν ανθρωπο άπό τόν Θεόν.

— «Σύ δέ, ώ ανθρωπε του Θεου, ταυτα φευγε» (Α ' Τιμ. σ τ ' 11) καί τό ταυτα, πού λέγει είναι η πλεονεξία καί οί πειρασμοί, πού προκαλεΐ καί όδη- γουν «εις ολεθρον καί άπώλειαν». Διότι η πλεονεξία είναι μιά μαύρη λίμνη, καί δποιος πέση μέσα της πνί­γεται. Καί ό Απόστολος συνεχίζει: «Δίωκε δέ δικαιοσύνην, εύσέβειαν, πί- στιν, άγάπην, υπομονήν, πραότητα. Άγωνίζου τόν καλόν άγώνα της πί- στεως...» (Α ' Τιμ. σ τ ' 11,12). Τό πολύ στά υλικά πράγματα είναι άμαρτία, διότι, οπως έξηγεΐ ό ίδιος Απόστολος σέ αλλη έπιστολή του: «Παν δέ ο ούκ έκ πίστεως, άμαρτία έστίν» (Ρωμ. ια ' 23). Δηλαδή, κάθε τι, πού δέν γίνεται μέ βεβαιότητα πίστεως, οτι είναι σω- στόν καί άνένοχον, τότε είναι άμαρτία.

— Καί πώς μπορεΐ ό πιστός νά εχη αύτήν τήν βεβαιότητα της πίστεως;

— Στηριζόμενος στόν λόγο του Θεου, μου άπάντησε. Στό Εύαγγέλιον είναι καθαρά καί μέ σαφήνεια ό λόγος αύτός. Καί νά θυμασαι πάντοτε οτι τό λίγο καί τό πολύ στά πνευματικά είναι τό άντίθετον άπό οτι είναι στά υλικά πράγματα.

— Μήπως μπορεΐτε νά τό άναλύ- σετε περισσότερον, παρακαλώ;

— Είναι άπλό, είπε. Τό λίγο γίνεται πολύ, οταν είναι άληθινό καί τό πολύ γίνεται λίγο, αν είναι αψυχο, αν δέν με- τέχη σ’ αύτό η ψυχή μας. Νά σου φέρω ένα παράδειγμα. Στήν πίστη, στήν άγάπη, στήν ταπεινοφροσύνη δέν υπάρχει λίγο. Λόγου χάριν, ό ληστής, πού σώθηκε πάνω τόν σταυρό, τήν τε­λευταία στιγμή προσευχήθηκε, μόνο μιά φορά, άλλά μέ ολη του τήν καρδιά, δέν ήταν λίγο. ’Άλλοι μουρμουρίζουν προσευχές ολη τήν ημέρα, χωρίς νά τίς σκέφτονται ούτε οί ’ίδιοι, γιατί είναι «προσευχές τών χειλέων», οπως ελεγε καί ό Γέροντάς μου καί μας συμβού­λευε νά προσευχόματε μέ τήν καρδιά μας καί νά νοιώθουμε οσα λέμε.

— Τό λίγο καί τό πολύ στήν προ­σευχή τό καταλαβαίνω, άλλά μέ τήν άγάπη καί τήν ταπείνωση καί τά αλλα πνευματικά άγωνίσματα, τί γίνεται;

— Τό ίδιο γίνεται σέ ολα τά πνευ­ματικά παλαίσματα, συνέχισε ό Γέ­ροντας. Γιατί τά πνευματικά εχουν άρχή, άλλά δέν εχουν τέλος. Τό παρά­δειγμα τό δίνει ό ίδιος ό Χριστός, πού μας άγάπησε μέχρι θανάτου καί συνε­χίζει νά μας άγαπα τόσον πολύ, ώστε νά θυσιάζεται σέ κάθε Θ. Λειτουργία σέ μυριάδες ναούς, πού ταπεινώθηκε οσον κανείς καί συνεχίζει νά ταπεινώ­νεται καί σήμερα μέ τήν άπιστία καί

•----- Ο Π Ο Ι ΜΗ Ν -# 222

τίς κακουργίες έκατομμυρίων άνδρώ- πων καί προσεύχονταν μέ δάκρυα πρός τόν Θεόν Πατέρα γιά ολους μας καί πάντοτε μεσιτεύει ώς ό κορυφαίος μεσίτης καί Αρχιερέας γιά τήν σωτη­ρία μας. Τί άλλο νά σοΰ πω γιά τά πνευματικά;

Ό Γέροντας εσκυψε κατανυγμένος τό κεφάλι του, σταυροκοπήδηκε ψελ­λίζοντας μιά σύντομη εύχή καί υστερα είπε:

— Στά πνευματικά οσα καί νά κάνης είναι πάντοτε λίγο. Τό πολύ άνήκει μόνον στόν Θεόν. «Ούδείς άγαδός εΐ μή εις ό Θεός» (Ματδ. ιδ ' 17), είπεν ό Θεάνδρωπος. Άρα, οσα καί νά κά­νουμε στά πνευματικά δέν είμαστε άγαδοί, άλλά πονηροί καί άκολου- δοΰμε, λίγο η πολύ, τήν λογική τοΰ κό­σμου τούτου. Γι’ αύτό καί πρέπει νά ζητοΰμε άπό τόν Θεόν άφεσιν άμαρ- τιων.

— Συμπερασματικά δά λέγαμε οτι τό πολύ καί τό λίγο εχει έφαρμογή μόνον στά υλικά πράγματα. Στά πνευ­ματικά είμαστε ολοι στό λίγο. Είμαστε χρεώστες.

— Άν δέλουμε νά είμαστε ειλικρι­νείς, φίλτατε, καί στά υλικά πράγ­ματα, δέν είμαστε άντικειμενικοί, είπε ό π. Σίμων. Θά εχετε άκούσει άσφαλως γιά τό ποτήρι, πού εχει νερό μέχρι τήν μέση. Ό αισιόδοξος, ό καλοπροαίρετος τό βλέπει ώς μισογεμάτο, ένω ό άπαι- σιόδοξος, ό πλεονέκτης τό βλέπει ώς μισοάδειο. Θέλει καί άλλο νερό. Νομί­ζει οτι άδικεΐται, οτι χάνει. Ό Απόστο­λος Παΰλος ομως μας λέγει, οτι: «Έ στι δέ πορισμός μέγας ή εύσέβεια μετά αύταρκείας» (Α ' Τιμ. στ' 6). Δη­λαδή, ή εύσέβεια πρός τόν Θεόν, πού σημαίνει ύπακοή στό δέλημά του, οταν συνοδεύεται μέ ολιγάρκειαν οχι άπό

αισχροκερδή πλεονεξία είναι πηγή με­γάλου πλουτισμοΰ. Συμπέρασμα δεύ­τερον, γιά νά χρησιμοποιήσω τήν δική σου εκφραση, παραπονιόμαστε καί γκρινιάζουμε καί γιά τά υλικά πράγ­ματα καί γινόμαστε πλεονέκτες, γιατί δέν πιστεύουμε στόν Θεόν καί τήν με­γάλη πρόνοιά του γιά μας καί γνωρίζει τίς άνάγκες μας, πρίν τόν παρακαλέ- σουμε γι’ αύτές, οπως λέγει τό Εύαγ- γέλιον: «Οίδε γάρ ό πατήρ υμων ων χρείαν εχετε πρό τοΰ αιτήσαι υμας» (Ματδ. σ τ ' 8). Γι’ αύτό μας δίνει καί τήν λύση τοΰ προβλήματος λέγοντας: «Ζητείτε δέ πρωτον τήν βασιλείαν τοΰ Θεοΰ καί τήν δικαιοσύνην αύτοΰ, καί ταΰτα πάντα προστεδήσεται υμΐν» (Ματδ. σ τ ' 33). Δηλαδή, νά ζητοΰμε πρωτον τά πνευματικά άγαδά τής βα­σιλείας τοΰ Θεοΰ καί τήν άπόκτηση των άρετων καί ολα τά άπαραίτητα γήϊνα άγαδά δά σας δοδοΰν μαζί μέ τά πνευματικά. Μέ άλλα λόγια, χρειαζό­μαστε αύτό, πού ελεγε καί ό μεγάλος Άγιος Κοσμας ό Αιτωλός: «Ψυχή καί Χριστός σας χρειάζεται. Κι αύτά τά δυό κανείς δέν μπορεΐ νά σας τά πάρη άν έσεΐς δέν τά δώσετε». Πιστεύουμε στόν Χριστόν καί ό Χριστός δά προ- μάχεται γιά μας, οπως λέγει καί ό Άγιος Νικόδημος ό Αγιορείτης. Γιατί οταν καλεΐς τόν Χριστόν νά σέ βοη- δήση καί νά σέ προστατέψη, ερχεται άμέσως κοντά σου, μπαίνει μπροστά καί σέ σώζει....

Είπε καί άλλα ό μακαριστός, πλέον, Γέροντας Σίμων, άλλά σέ αύτά δά άναφερδοΰμε μιάν άλλη φορά. Σή­μερα δά μείνουμε στό λίγο καί τό πολύ, οπως μας τό έξήγησε καί μακάρι νά έφαρμόσουμε τά σοφά του λόγια. Πάτερ Σίμων, τήν εύχή σου νά εχουμε.

—-mb4j 223 ·■ Ο Π Ο Ι Μ Η Ν

Ο ΗΛ1ΑΣ ΒΕΝΕΖΗΣ ΒΙΟΓΡΑΦΕΙ.

ΤΟΝ ΑρΧΙβΠίΣΚΟΠΟ ΤΗΣ ΚαΤΟΧΗΣ

Λ α μ α σ κ Η Ν ο π α π α Ν Λ ρ θ ο γ( 1 9 4 1 - 1949)*

Του Αθανασίου Ί. Καλαμάτα, Δρ. θ.

Σεβασμιώτατε - Κυρίες καί Κύριοι Άποτελεΐ σύνηθες πιά γεγονός οί

πανηγυρικοί λόγοι σέ έθνικές καί θρη­σκευτικές έπετείους νά έκφωνοϋνται κυρίως άπό έκπαιδευτικούς. Δέν θά ήταν υπερβολή νά ύποστηριχθεΐ, οτι τίς περισσότερες φορές σ’ αύτούς, άναπαράγονται τά συνήθη ιστορικά στερεότυπα, πού πολλές φορές άγγί- ζουν άκόμη καί τή σφαίρα τού μύθου. Ωστόσο, οσο κι αν αύτό σήμερα μοι­άζει παράδοξο, οφείλουμε άπέναντι στή μακρόσυρτη ιστορία τού Γένους μας νά είμαστε ειλικρινείς καί τίμιοι. Καί αύτό, διότι ή σημερινή μέρα τής τιμής μας πρός τούς ηρωες τής Ε π ο ­

ποιίας τού 1940 καί τής μετέπειτα Γερ­μανικής Κατοχής, οφείλει νά περνά μέσα άπό τό κανάλι τής ιστορικής αύτογνωσίας. Είναι γεγονός άδιαμφι- σβήτητο, οτι «χωρίς τήν Ιστορία, ό χρόνος θά ήταν αχρωμος, άνοργάνω- τος, οπως είναι στήν πραγματικότητα, καί τά γεγονότα προβαλλόμενα μέσα στήν άοριστία τού χρόνου θά ήταν άσαφή καί άκατάληπτα, ή άλληλουχία τους άνυποψίαστη καί ή ροή τους μυ­στηριώδης πορεία ειμαρμένης». Άλλω­στε, δέν πρέπει νά ξεχνάμε οτι ή σχέση μας μέ τό παρελθόν, «δέν θά είχε κα­νένα δεσμό καί ή θέση μας μέσα στόν κόσμο θά ήταν τυχαία καί μοιραία»1.

* Π ανηγυρικός λόγος πού έκφωνήθηκε στόν Μ ητροπολιτικό Ν αό τού Αγίου Α θανασίου Μ υτιλήνης κατά τήν ήμέρα τής Ε θν ικ ή ς Ε π ετε ίο υ τή ς 28ης ’Ο κτωβρίου 1940, ένώπιον Εκκλησιαστικών, Πολιτικών καί Στρατιωτικών Άρχών καί πολλών έκκλησιαζομένων τής Μ υ­τιλήνης.

1. Α. Β α κ α λ ό π ο υ λο ς , Ό χα ρ α κ τή ρ α ς τώ ν Ε λλ ή νω ν . Ά ν ιχνεύ ο ντα ς τή ν έθνική μας τα υ τό τη τα , Θ εσσαλονίκη 1983, 358.

•----- O Π Ο Ι ΜΗ Ν -φ 224

Έ χοντας ως άγκωνάρι τήν παρα­πάνω Ιστορική θεώρηση, άπό τήν πλευρά του έκκλησιαστικου ίστορικου θά ήθελα σήμερα νά καταθέσω στήν άγάπη σας μερικές σκέψεις, γιά μιά προσωπικότητα πού στά χρόνια της πρόσφατης Ιστορίας μας, στά χρόνια της Κατοχης (1941-1944), μέ τήν έθνική καί έκκλησιαστική του δράση, ταυτό­χρονα ομως, καί μέ τόν άνυπότακτο χα- ρακτηρα του, πρωτοστάτησε στή διατήρηση της έλληνικης υπερηφα- νείας εναντι τών Γερμανών κατα- κτητών. Όμιλώ γιά τόν Αρχιεπίσκοπο Άθηνών καί πάσης Ελλάδος Δαμα­σκηνό, τόν Αρχιεπίσκοπο της Κατοχης, κορυφαία έκκλησιαστική καί πολιτική προσωπικότητα της Νεότερης Ιστο­ρίας μας. Μιά σύντομη Ιστορική σκια­γράφηση της έθνικης καί έκκλησιαστικης δράσης του θά κάνω, οπως αύτή βγαίνει μέσα άπό τή βιο-

/ / ν > / cγραφία που εγραψε γι αυτόν, ό γνω­στός σ’ ολους μας Μυτιληνιός πεζογράφος Ήλίας Βενέζης, στό βιβλίο του Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός. Οί χρόνοι τής δουλείας2.

Ό Δαμασκηνός, γράφει ό Βενέζης, υπηρξε μορφή «δωρική, πανύψηλη, σάν τά δένδρα τών δασών του τόπου μας». Γεννημένος στή Δορβιτσά Ναυ- πακτίας τό 1891, εφερνε «μέσα του τό γερό κύτταρο της ράτσας». Ερχόταν « ά π ’ τή βουνίσια, τήν άπλή τή σχεδόν πατριαρχική ζωή τών βοσκών καί τών λατόμων της ορεινης Ελλάδας». ’Ερχό­ταν « ά π ’ τά στρώματα του λαου μας, άπ τήν έλληνική περιοχή οπου ό νόμος είναι η φτώχεια, καί η στέρηση καί η καρτερία». Στέρεες βάσεις οί παρα­πάνω άξίες, εγιναν τό έφαλτήριο γιά τή μετέπειτα δράση του Δαμασκηνου, δράση στίς πιό «δύσκολες ώρες, άπέ- ναντι σ’ ολους, έχθρούς καί συμμά­χους». Αύτές θά τόν έμπνεύσουν, γράφει ό Βενέζης, στούς χρόνους της δουλείας «γιά νά μήν παραλείπει τί­ποτα» ά π ’ ο,τι νόμιζε ως χρέος του. Στά δύσκολα χρόνια της Κατοχης, ασκησε τό λειτούργημά του «υπό φο­βερά δύσκολες καί λεπτές συνθηκες». Μέ σπάνια πολιτική, διπλωματική καί έκκλησιαστική εύστροφία, εθετε στήν κορυφή τών έπιδιώξεών του, «τήν

2. ’Εκδ. Ε στία , Ά δήνα 1981. Ή βιογραφία αύτή γραμμένη μέ τόν τρόπο του ίστορικου, βα­σίστηκε σέ αγνωστα μέχρι τότε τεκμήρια άπό τό προσωπικό άρχειο του Ά ρχιεπισκόπου καί άφορα τήν άρχιεπισκοπική θητεία του στά χρόνια της Κ ατοχης (1941-1944). Ό Βενέζης σχε- δίαζε νά γράψει καί δεύτερο τόμο, ό όποιος θά άναφερόταν στήν περίοδο οπου ό Ά ρχιεπί- σκοπος Δαμασκηνός ήταν Ά ντιβασιλέας (1944-1946), άλλά ό στόχος του αύτός δέν πραγμα- τοποιήθηκε. Ε κ τό ς άπό τή βιογραφία αύτή του Βενέζη, σημαντικές είναι καί οί μελέτες τών Δ. Κουκουνα, Ό Ά ρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, εκδ. Μ έτρον, Ά δήνα 1991, μέ σημαντικά ντο­κουμέντα της περιόδου της Κατοχης, καί Γ. Κ αραγιάννη, Ή ’Εκκλησία άπό τήν Κατοχή στόν Ε μφ ύλιο , εκδ. Προσκήνιο, Ά θήνα 2001. Τόν Δαμασκηνό άπό κοντά γνώρισε καί συνεργάστη­κε μαζί του καί ό Γ. Σεφέρης, ό όποιος τόν θεωρουσε βαθιά δημοκρατική προσωπικότητα, κον­τά στίς ιδέες του Βενιζέλου, μακριά άπό φανατισμούς καί άκρότητες. Είχε μιά «στερεή φρο­νιμάδα χωρικου, τουτο τουλάχιστο, δύναμη», γράφει. Βλ. Μ έρες Δ '. 1941-1944, εκδ. ’Ίκαρος, Ά θήνα 1977, 382-383. Πρβλ. Ρ. Μ πήτον, Γιώργος Σεφέρης. Π εριμένοντάς τον.

—m®4j 225 ♦ Ο Π Ο Ι Μ Η Ν

Εκκλησία, τό Έ θνος, τό ποίμνιό του». Ποτέ δέν συμβιβάστηκε καί δέν υποχώρησε οταν αύτά κινδύνευαν. Ό Δαμασκη­

νός, συνεχίζει ό Βενέζης, «στήν πιό άνθρώπινη καί τήν πιό συγκινητική της περιοχή: στήν περιοχή τού πάθους καί στήν περιοχή τών μαρτύρων», δέν δέχ­θηκε ποτέ νά κρυφτεί στόν καιρό τής Κατοχής. Δέν είχε τίποτε τό «ψεύτικο, τό προσποιημένο, στήν κίνηση είτε στόν λόγο»3. Διασώζει μάλιστα πολλά γεγονότα ήρωϊκής δράσης καί γνήσιου έκκλησιαστικού ήθους: «μιά μέρα - γράφει ό Βενέζης - εφθασε στήν Αρχιε­πισκοπή ενα κοπάδι άλλόφρονες γυ­ναίκες, συγγενείς μιας όμάδας Ελλήνων πού τούς είχαν έκτελέσει οί Γερμανοί. Ολοφύρονταν, διαμαρτύ­ρονταν, κλαίγανε σπαρακτικά. Άνοιξαν βίαια τήν πόρτα, γέμισαν κάτω τίς αίθουσες τής Αρχιεπισκοπής. Άξαφνα φάνηκε στό κεφαλόσκαλο ό Δεσπότης. Πελιδνός. Σήκωσε τό χέρι του καί εύλό- γησε τίς γυναίκες. Καί άμέσως, σά νά ’γινε μαγεία, οί γυναίκες πού όλοφύ-

/ > 5 / /ρονταν γονάτισαν, κι εγινε σιγή βαθιά»4. Σαφέστατα, έδώ, ή σκηνή αύτή φέρνει στό νού μας, αύτό πού ή βιβλική καί πατερική παράδοση ως νόημα δίνει στό γεγονός τού θανάτου. Ή τραγικότητα τής άνθρώπινης ύπαρ­

ξης, μπροστά στό θάνατο, άνθρώπων πού θυσιάστηκαν γιά τήν πατρίδα, άποκτα νόημα στό θάνατο τού Χριστού καί στή γνωστή ρήση τού μεγάλου ρώσου συγγραφέα Φ. Ντοστογιέφσκι: «πονώ, αρα υπάρχω», τήν όποία συ-

~ / ν -ι-ι > "> /ναντούμε σέ ολα τά εργα του. 11 αύτές τίς ολοφυρόμενες έλληνίδες γυναίκες τής Κατοχής, πού εχασαν τά παλικά­ρια τους στό έκτελεστικό άπόσπασμα, «τό σκεύος έρράγη έξαιτίας τού θανά-

/ ν / ~ cτου, καί ετσι τό κατ εικόνα τό πήρε ό πλάστης, ένώ τό σώμα τό πήρε ή γή»5.

Ό Δαμασκηνός έκλέχθηκε Αρχιεπί­σκοπος Άθηνών καί πάσης Ελλάδος στίς 5 Νοεμβρίου 1938. Τό Μεταξικό ομως καθεστώς, θεωρώντάς τον οπαδό τού Βενιζελισμού τόν θεώρησε άνεπι- θύμητο γιά τήν άνάληψη τής διοίκησης τής Εκκλησίας. Ύπό τό βάρος πολι­τικών παρασκηνιακών διαβουλεύσεων, ή έκλογή του άκυρώθηκε, άφήνοντας άνοικτό πεδίο γιά έκλογή Αρχιεπισκό­που, άρεστή στό πολιτικό κλίμα τής έποχής6. Δέν θά ήθελα έδώ νά σας κου­ράσω μέ τό σκηνικό αύτό, οφείλω ομως νά τονίσω τό γεγονός οτι παρότι Αρχιε­πίσκοπος έκλέχθηκε ενας αλλος ιεράρ­χης, ό Χρύσανθος Φιλιππίδης (1938-1941), μέ σημαντική δράση ως πρώην Μητροπολίτης Τραπεζούντας (1913-1938), ή περίοδος αύτή γιά τήν έκκλησιαστική καί πολιτική κατά-

3. Ή . Βενέζης, Α ρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, 14-15.4. Αύτόθι, 16.5. Βλ. Ν. Μ ατσούκας, Μ υστήριον έπ ί τών ίερώς κεκοιμημένων, έκδ. Π ουρναρα, Θεσσα­

λονίκη 1992.6. Γ. Κονιδάρης, Εκκλησιαστική Ισ τορ ία τής Ε λλά δος. Ά πό τών άρχών τοΰ Η ' Αιώνος

μέχρι τών καθ’ ήμας χρόνων έν έπιτομή, τ. Β ', ’Εν Ά θήναις 1970, 289-299. Α. Γερομιχαλός, Εκκλησιαστική Ισ τορ ία τής Ε λλά δος, τ. Α ', Θεσσαλονίκη 1981, 241-245.

Ο ΠΟΙΜΗΝ -φ 226 ‘ί®»—

σταση, χαρακτηρίζεται ώς περίοδος «προσωπικων φιλοδοξιων»7. Ό Χρύ- σανδος, έξάλλου, είναι ό ιεράρχης πού οταν στίς 27 Απριλίου 1941 εισέβαλαν στήν Άδήνα τά ναζιστικά στρατεύ­ματα, άρνήδηκε νά όρκίσει τή δωσί­λογη κυβέρνηση τοΰ Γεωργίου Τσο- λάκογλου, γεγονός γιά τό όποιο καδαι- ρέδηκε άπό τό άξίωμά του, άνοίγοντας τό δρόμο γιά έπάνοδο τοΰ Δαμασκη­νού.

Ή έδνική καί έκκλησιαστική δράση τοΰ Δαμασκηνού τήν περίοδο τής Κα­τοχής χαρακτηρίζεται άπό τολμηρότα­τες πρωτοβουλίες γιά τό χειμαζόμενο άπό τήν πείνα έλληνικό λαό. Ό Βενέ- ζης στό δεύτερο μέρος τής βιογραφίας του8 γιά τόν ήρωικό ιεράρχη, σέ δώ­δεκα κεφάλαια καταγράφει τό άγωνιώ- δες ποιμαντικό εργο του γιά άνακού- φιση των πεινασμένων Ελλήνων. Χαρακτηριστική είναι ή περιγραφή τοΰ Βενέζη, οταν ό Δαμασκηνός τόν άγριο χειμώνα τοΰ 1941 συνάντησε τόν Πλη­ρεξούσιο τοΰ Ράιχ Altemburg. Πληρο- φορώντάς τόν οτι δέν έρχόταν ώς ικέ­της, τοΰ ελεγε: «εχω άκόμη έμπρός μου τήν εικόνα τοΰ δρόμου, τήν καδη- μερινή εικόνα των δυμάτων τής πεί­νας. Άν δέν σταματήσετε τή δέσμευσιν τοΰ λαδιοΰ, σημαίνει οτι καταδικάζετε τόν Ελληνικό Λαόν νά πεδάνη». Ή συνέχεια τής σκηνής είναι άκρως συγ­κινητική. Ό Δαμασκηνός, γράφει ό Βε- νέζης, σέ τέτοιες περιστάσεις, οταν μά­

λιστα εβλεπε οτι έμπαιζόταν, ένω «άντιδροΰσε πάντα μέ μιά υπερηφά­νεια», έδω συνέβη τό άντίδετο: «τρι- γυρισμένος άπό τά όράματα των νεκρων τοΰ δρόμου, έμπρός στήν άναλ- γησία καί στούς έμπαιγμούς των Άρχων Κατοχής, κατάντικρυ στό φοβερό φά­σμα τοΰ μέλλοντος ένός όλοκλήρου λαοΰ πού έκείνη τή στιγμή έκπροσω- ποΰσε ολος έκεΐνος ό ογκος άπότομα κατέρρευσε. Τό πρόσωπό του εγινε κά­τασπρο, έστάδη μιά στιγμή, υστερα εσκυψε, έκάλυψε τό προσωπό του μέ τά χέρια του καί, άνίκανος νά συγκρα- τηδεΐ, αύτός ό άνδρας, άρχισε νά κλαίη μέ λυγμούς»9. Στήν προκειμένη περί­πτωση, έκεΐνο πού διακυβευόταν άπό τόν Δαμασκηνό, ήταν αύτό πού ελεγε ό πολύς N. Berdiaeff, ό μεγάλος αύτός Ρωσος έμιγκρέ, άγνωστος δυστυχως σέ πολλούς σήμερα, άκόμη σέ δεολόγους καί 'ιερείς: «Ό άνδρωπος δέν ζεΐ γιά τό ψωμί, άλλά ζεΐ μέ τό ψωμί καί πρέπει ολοι νά ’χουν ψωμί. Μόνο οταν ή κοι­νωνία άναδομηδεΐ ετσι πού ό καδένας δά ’χει ψωμί, τότε πιά δά τεδεΐ τό πνευματικό πρόβλημα ένώπιον τοΰ άνδρώπου μέ τή μεγαλύτερη οξύτητά του»10.

Ό Βενέζης έπιδυμώντας άκόμη πε­ρισσότερο νά έξάρει τήν προσφορά τοΰ Δαμασκηνού στόν υπό Γερμανική δουλεία έλληνικό λαό τής Κατοχής, παραδέτει καί τόν άποχαιρετισμό πού άπηύδυνε ό Αρχιεπίσκοπος στήν κη-

7. Ά. Ά γγελόπουλος, Εκκλησιαστική Ισ τορ ία . Ισ τορ ία των δομων διοικήσεως καί ζωής τής Εκκλησίας τής Ε λλά δος, τ. Α ' Θεσσαλονίκη 1984, 57-62.

8. Ή . Βενέζης, Ά ρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, 69-176.9. Αύτόδι, 152-155.10. Les sources e t le sens d u com m unism e ru sse , Paris 1951, 367.

—m®4j 227 ·■ Ο Π Ο Ι Μ Η Ν

δεία του μεγάλου μας ποιητη Κωστη Παλαμα τό 1943. Έδώ ό θαρραλέος ίεράρχης, άποτιμώντας τήν προσωπικό­τητα καί τό εργο του ποιητη ελεγε: «Ό Κωστής Παλαμας είναι καί θά παρα- μείνη ό μέγας Έλλην. Εις τό εργο του καί εις τήν ψυχήν του, της όποίας τουτο είναι γνήσιον άπάγαυσμα, η Ελλάς θ ’ άνακύπτη πάντοτε ένιαία καί άδιαίρε- τος έν τή ιστορική της συνέχεια, θαυ­μαστή εις τούς άγώνας της, άνυπέρβλητος εις τάς θυσίας της, άπα- ράμιλλος εις τήν καρτερίαν της, κατά­φορτος μέ δάφνας καί αϊματα, μέ θούρια καί παιάνας πρός τήν Άρετήν καί πρός τό Κάλλος, πρός τήν ισότητα, πρός τήν Δικαιοσύνην καί πρός τήν Ελευθερίαν, τάς όποίας ψάλλει, εις ολους τούς τόνους υψηλης μουσικότη- τος, η άρρενωπή μουσα του έκλιπόντος ποιητου»13.

Σεβασμιώτατε, κυρίες καί κύριοι.Τελεσφόρα κλείνω τή σημερινή μου

όμιλία μέ ένα άκόμη άπό τά πολλά ίστορικά γεγονότα, πού σφράγισαν τήν

πολυσχιδη έθνική καί έκκλησιαστική δράση του Δαμασκηνου. Είναι γνωστό οτι στά 1943 πολλοί Ισραηλίτες όδηγή- θηκαν στά ναζιστικά στρατόπεδα συγ­κέντρωσης γιά νά έξολοθρευτουν. Ό Δαμασκηνός έπανειλημμένα διαμαρτυ- ρήθηκε στούς Γερμανούς διοικητές γιά τή συνεχιζόμενη πρακτική της δολοφο­νίας των. Μερίμνησε γι’ αύτούς, καί μέ έντολή του έκδίδονταν πιστοποιητικά βαπτίσεως, ώστε αύτοί νά έμφανίζονται ως Χριστιανοί γιά νά άποφεύγεται η σύλληψη καί άπέλασή τους. Χαρακτη­ριστικό είναι τό γεγονός οταν στίς 23 Μαρτίου 1943, υπερασπιζόμενος τήν έλληνική ισραηλιτική κοινότητα, άπει- λήθηκε άπό τόν Γερμανό στρατηγό G. Stroop μέ τυφεκισμό. Ό Δαμασκηνός του άπάντησε μέ τά έξης θαρραλέα λόγια: «Οί Ιεράρχες της Ελλάδος, στρατηγέ Στρόοπ, δέν τουφεκίζονται άπαγχονίζονται. Σας παρακαλώ νά σε- βασθητε αύτήν τήν παράδοσιν».

Σαφέστατα έδώ, Σεβασμιώτατε, κυ­ρίες καί κύριοι, πρόκειται γιά χαρα­κτήρα σπάνιου έκκλησιαστικου ηγέτη, οπου τό καράβι της Εκκλησίας, οταν κλήθηκε νά τό όδηγήσει, κράτησε έναρ- γές τό οραμά της γιά έλευθερία καί δι­καιοσύνη, καί ποτέ του δέν λησμόνησε καί δέν άπεμπόλησε αύτόν τόν στόχο. Ό Άρχιεπίσκοπος της Κατοχης Δαμα­σκηνός, σέ καιρούς δύσκολους, τάχθηκε στό πλευρό όλάκερου του έλληνικου λαου, μπολιάζοντας τήν αίματοβαμμένη μακρόσυρτη έλληνική ίστορία του, μέ τό υψιστο δώρο του Θεου στόν ανθρωπο, τόν άγώνα γιά έλευθερία.

13. Ή . Βενέζης. Ά ρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, 183-184.

•----- Ο Π Ο Ι ΜΗ Ν -# 228

©1C Μ Ν Η Μ Ο ΣΥ Ν Ο Ν ΑΙΩ Ν ΙΟ Ν

iaiiflMBi>flMBiiflfiflBi>

Μετετέδη άπό τά πρόσκαιρα στά αιώνια καί άφδαρτα ό Μητροπολίτης Κυρηνείας κυρός

Παΰλος τήν 1ην ’Οκτωβρίου καί σέ ήλικία 66 έτων, μετά άπό πολυήμερη νοσηλεία έξαιτίας σοβαρων προβλημάτων υγείας.

Ό άείμνηστος Μητροπολίτης γεννήδηκε στήν Λάρνακα τό 1945. Μετά τήν άποφοίτησή του άπό τήν Άγγλική Σχολή Λευκωσίας πήρε καί τό άπο- λυτήριο τοΰ Παγκυπρίου Γυμνασίου. Υπηρέτησε τήν στρατιωτική του δητεία στήν Έδνική φρουρά καί φοίτησε στή Θεολογική Σχολή τοΰ Πανεπιστη­μίου Άδηνων, ώς υπότροφος τής Εκκλησίας τής Ελλάδος, λαμβάνοντας τό πτυχίο τής Θεολογίας τό 1972.

Μετά τήν έπάνοδό του στήν Κύπρο, διακόνη- σε ώς λαϊκός ιεροκήρυξ καί κατηχητής τής Ίερας Άρχιεπισκοπής. Διακόνησε, άκόμη, ώς καδηγητής στήν ιερατική Σχολή «Άπόστολος Βαρνάβας» κα- δώς καί στήν Μέση Εκπαίδευση.

Τό 1977, μετά άπό διαγωνισμό, πήρε υποτροφία άπό τό "Ιδρυμα Κρατικων Ύποτροφιων Ελλάδος, μεταβαίνοντας στή Οξφόρδη γιά τρία χρόνια, προκειμένου νά μετεκπαιδευδεΐ στήν ιστορία καί δε- ολογία τής Λατρείας. Τό 1985 άναγορεύδηκε δι- δάκτωρ τής Φιλοσοφίας τοΰ έν λόγω Πανεπιστημίου, υποβάλλοντας διατριβή μέ δέμα: «Ή Εύχαρι- στιακή δεολογία τοΰ Νικ. Καβάσιλα».

Διάκονος χειροτονήδηκε τό 1980 καί Πρεσβύ- τερος τό 1981. Διετέλεσε Προϊστάμενος τοΰ Ίεροΰ Ναοΰ Άπ. Βαρνάβα Δασουπόλεως, Ήγούμενος τής Ίερας Μονής Μαχαιρα καί Πρωτοσύγκελλος τής Ίερας Μητροπόλεως Κυρηνείας.

Τήν 5ην Άπριλίου 1994 έξελέγη μέ μυστική ψη­φοφορία κλήρου καί λαοΰ, Μητροπολίτης Κυρη­

νείας. Χειροτονήδηκε Επίσκοπος καί ένδρονίσδηκε τήν 10ην Άπριλίου 1994 στόν Ίερό Ναό Παλλουριωτίσσης.

Ό άείμνηστος Μητροπολίτης Κυ­ρηνείας κυρός Παΰλος, διακρινόταν γιά τό άδαμάντινο ήδος του, τή με­γάλη άγάπη στήν Εκκλησία μας τήν ιδιαίτερη πατρίδα του τήν Κύπρο, καί τήν Ελλάδα μας. Όπως εχει γραφεί «άγωνιζόταν συνέχεια γιά τό άναλ- λοίωτο τής Πίστεώς μας καί τήν άπε- λευδέρωση τής κατεχομένης Κύπρου άπό τόν Άττίλα. Ύπήρξε στενός συ­νεργάτης τής έφημερίδος “Ορδόδοξος τύπος”, γράφοντας άρδρα κυρίως έναντίον τής παναιρέσεως τοΰ Οικου- μενισμοΰ καί τής αιρέσεως τοΰ παπι- σμοΰ άλλά καί καυστικά σχόλια καί άναλύσεις γιά τά άδιέξοδα τοΰ Κυ- πριακοΰ».

Ό Άρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυ­σόστομος ό Β ', ό όποιος προεξήρχε τής Νεκρωσίμου άκολουδίας ή όποία εγινε τήν 3ην Οκτωβρίου, συμπαρα- στατούμενος άπό μέλη τής Ίερας Συνόδου, σέ συνέντευξή του είπε τά έξής: «Ό Μητροπολίτης Κυρηνείας εφυγε γρήγορα στά 66 του χρόνια καί δέν κατάφερε νά πάει στήν έδρα του. Έμεινε στήν προσφυγιά, έργάστηκε άοκνα καί πρόσφερε τόσο στήν Εκκλησία οσο καί στήν παιδεία μέ τά φλογερά κηρύγματά του, πού πολλοί τόν παρεξηγοΰσαν οτι ήταν έπιδετι- κός, άλλά ένας πρόσφυγας Μητρο­πολίτης επρεπε αύτή τή γραμμή τή δυναμική νά εχει».

Ή σορός του κατατέδηκε σέ οικο­γενειακό τάφο στήν Λάρνακα. Άς άναπαύει ό Κύριος τήν ψυχή του, άς έμπνεόμεδα άπό τό κρυστάλλινο ήδος του καί άς άποτελεΐ γιά ολους μας ένα ζωντανό παράδειγμα καί ένα άληδινό πρότυπο άγάπης, γιά τήν Ορδόδοξη Εκκλησία μας καί τό Έδνος μας.

—m®4j 229 ·■ Ο Π Ο Ι Μ Η Ν

ΧΡΟΝΙΚΑ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣΜ Η Ν Ο Σ Ο Κ Τ Ω Β Ρ ΙΟ Υ 2 0 1 1

Κατά τόν μήνα Οκτώβριον ό Σεβ. Μητροπολίτης Μυτιλήνης κ. Ιάκω­βος έτέλεσε τήν θείαν Λειτουργίαν η έχοροστάτησεν εις αλλας Ακολου­θίας ώς κατωτέρω:❖ Τήν 2αν Οκτωβρίου εις τήν 'I. Μο-

νήν Δαμανδρίου έβάπτισε τόν Κων/νον, τέκνον του Παναγιώτου καί Μυρσίνης Μαυρέλλη.Τήν αυτήν ήμέραν έτέλεσε τόν Αγιασμόν εις τό Χριστιανικόν Κέντρον Νεότη- τος, έπί τη ένάρξει τών μαθημάτων χορου της Μητροπόλεως.

❖ Τήν 7ην του αυτου μηνός εις τόν 'I. Ναόν Αγίου Δημητρίου Φαλήρου, ύπό του Μακαριωτάτου Αρχιεπι­σκόπου κ. Ιερωνύμου, παρουσία καί πολλών Αρχιερέων, έτελέσθη ή χειροτονία εις Επίσκοπον του νέου Μητροπολίτου Χίου, Άρχιμ. Μάρκου Βασιλάκη. Ό Μητροπολίτης μας παρηκολούθησε τά τελούμενα άπό του 'I. Βήματος.

❖ Τήν 14ην ίδίου έτελέσθη θεία Λει­τουργία εις τήν 'I. Μονήν Λειμώνος, ίερουργούντων τών Σεβ. Μητρο­πολιτών Μηθύμνης καί Μυτιλήνης.

❖ Τήν 16ην του ίδίου μηνός έτελέσθη ή θεία Λειτουργία είς τόν 'I. Ναόν Αγίου Άνδρέου Κρήτης, είς Σκάλαν Έρεσου.Ό Μητροπολίτης μας συμ- προσηυχήθη άπό του 'I. Βήματος.

❖ Τήν 20ήν του ίδίου μηνός έτελέσθη θεία Λειτουργία καί Δοξολογία είς τόν ’I. Ναόν Αγίου Αρτεμίου, προ­στάτου της Ελληνικής Αστυνο­μίας. Τόν Μητροπολίτη μας έξε- προσώπησε ό Άρχιμ. Κύριλλος Συκής.

❖ ΤΤήν ίδίαν ήμέραν, είς τόν ί. Ναόν Φανερωμένης Βουλιαγμένης, έτε­λέσθη ή έξόδιος Ακολουθία τής Αίκατερίνης Β. Άναγνωστοπούλου, συζύγου του Καθηγητου Βασιλείου Άναγνωστοπούλου,του Μητροπο­λίτου μας συμπροσευχομένου άπό του Ί. Βήματος.

❖ Τήν 23ην του αυτου μηνός, είς τήν I. Μονήν Ύψηλου, έτελέσθη ή θεία Λειτουργία καί τό μνημόσυνον του άειμνήστου Στέλιου Καραβασίλη, του Μητροπολίτου μας συμπρο­σευχομένου άπό του I. Βήματος.

❖ Τήν 28ην ίδίου, έτελέσθη ή θεία Λειτουργία είς τόν Μητροπολιτικόν Ναόν, του Μητροπολίτου μας συμ­προσευχομένου άπό του I. Βήμα­τος, καί ή Δοξολογία έπί τη έπετείω του ΟΧΙ χοροστατουντος του Μη­τροπολίτου μας. Άκολούθως έγέ- νετο Τρισάγιον είς τό Ήρώον τών Πεσόντων καί έν συνεχεία ή παρέ- λασις.

❖ Τήν 29ην ίδίου, είς τόν I. Ναόν Τα­ξιάρχου Μιχαήλ Μανταμάδου, ό Σεβασμιώτατος έτέλεσε τήν βά- πτισιν του Παναγιώτου, τέκνου του Εύαγγέλου Μπρέμπου καί Εύγε- νίας Κουφέλου.

ΔΙΑΦΟΡΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2011Τήν 1 ην Οκτωβρίου έκοιμήθη είς

Κύπρον ό άείμνηστος Μητροπολίτης Κυρηνείας κυρός Παυλος καί έκη- δεύθη τήν 3ην Οκτωβρίου

Τήν 2αν Οκτωβρίου ό Μητροπολί­της μας έβάπτισε τόν Κων/νον, τέ­κνον του κ. Παναγιώτου καί τής κ.

Μυρσίνης Μαυρέλλη, εις τό Καθολικόν της 'I. Μονής Δαμανδρίου. Άνάδοχοι πα­ρέστησαν οί Διογένης καί Μαρία Κιοντζά.

Τήν ιδίαν ήμέραν ό Μητροπολίτης μας ετέλεσε τόν Αγιασμόν εις τό Χ. Κ. Ν., επί τη ενάρξει τών μαθημάτων χορού του Χριστ. Κέντρου μας, ύπό τήν διεύθυνσιν της κ. Μαρίας Καραλη.

Ι. Σ. Ι.Άπό της 4ης έως 7ης ’Οκτωβρίου συνε-

κλήθη ή Ι.Σ.Ι της Εκκλησίας της Ελλάδος εις τήν τακτικήν αυτής Σύνοδον καί άσχο- λήθηκε μέ διάφορα θέματα, ώς ή ήμερη- σία διάταξις περιελάμβανε.

Τήν τελευταίαν ήμέραν εγένετο ή εκλογή δύο νέων Επισκόπων, διά τήν κά- λυψιν τών κενών Μητροπολιτικών θέ­σεων, ήτοι α) της 'I. Μητροπόλεως Χίου, διά τήν όποίαν εξελέγη ό Πανοσ. Άρχιμ. Μάρκος Βασιλάκης, Άρχιγραμματεύς της I. Συνόδου, καί β) της 'I. Μητροπόλεως Ζα­κύνθου, διά τήν όποίαν εξελέγη ό Επί­σκοπος Φωτικης κ. Διονύσιος.

Ακολούθως, τη προτάσει του Μακαριω- τάτου Άρχιεπ. Άθηνών, επληρώθη ή θέσις του βοηθου επισκόπου ύπό τόν τίτλον του Διαυλείας, εις τήν όποίαν εξελέγη ό Πανοσ. Άρχιμ. Γαβριήλ, Πρωτοσύγκελλος της 'I. Άρχιεπισκοπης Άθηνών, ό όποιος εν συνεχεία ετοποθετήθη εις τήν θέσιν του Άρχιγραμματέως της I. Συνόδου.

Ή χειροτονία του Μητροπολίτου Χίου εγένετο τήν 8ην Οκτωβρίου, εις τόν 'I. Ν. Αγίου Δημητρίου Φαλήρου, του Μητρο­πολίτου μας συμπροσευχομένου άπό του Ίεροϋ Βήματος.

Τήν 29ην Οκτωβρίου ό Μητροπολίτης μας ετέλεσε τήν βάπτισιν του Παναγιώ- του, τέκνου του κ. Ευαγγέλου Μπρέμπου

καί της κ. Ευγενίας Κουφέλου, εγγονου δέ του πρώην Άστυνομικου Διοικητου Λέ­σβου κ. Μιχαήλ Κουφέλου. Άκολούθησε γευμα εις Παράκοιλα.

Ό Πατριάρχης εις τήν I. Μητρόπολιν Λαγκαδά άπό 10ης Οκτωβρίου.

Ο Μητροπολίτης μας δέν κατέστη δυ- νατόν νά μεταβη εις τάς εκδηλώσεις της I. Μητροπόλεως Λαγκαδα, επί τη εύρέσει τών ί. λειψάνων της Αγίας νεομάρτυρος Κυράννης, παρουσία καί του Παναγιωτά- του Οίκουμενικου Πατριάρχου μας, επειδή δέν πραγματοποιήθηκε τό άεροπο- ρικό δρομολόγιο, λόγω καιρικών συνθη­κών.❖ Τήν 14ην του μηνός Οκτωβρίου, επί τη

έορτη του Άγ. Ιγνατίου, Επισκόπου Μη- θύμνης, είς τήν I. Μονήν Λειμώνος ετε- λέσθη ή θεία Λειτουργία, ίερουργούντων τών Σεβ. Μητροπολιτών Μηθύμνης καί Μυτιλήνης. Άκολούθησε ή καθιερωμένη Λιτανεία καί τό επίσημον Γευμα, τό όποιον παρέθεσε ό Ηγούμενος της Μονης Πανοσ. Άρχιμ. π. Νικόδημος.

❖ Τήν 18ην Οκτωβρίου είς τόν I. Ναόν Αγί­ου Λουκα του Ευαγγελιστου είς τόν Κάμπον Έρεσου, ετελέσθη θεία Λει­τουργία επί τη έορτη του Ευαγγελι- στου, ύπό τών Πανοσ. Άρχιμ. π. Ραφαήλ Ίωσηφέλλη καί π. Παρθενίου Γιουβα- νέλλη, του Μητροπολίτου μας συμπρο­σευχομένου άπό του I. Βήματος.Τήν έπομένην ήμέραν, 19ην ίδίου, εγε-

νετο ή χειροτονία του Θεοφιλεστάτου εψηφισμένου Επισκόπου Διαυλείας κ. Γ α- βριήλ, είς τόν I. Ναόν Άγίου Διονυσίου του Άρεοπαγίτου Άθηνών.❖ Τήν 20ήν Οκτωβρίου, είς τόν ί. Ναόν Άγ.

Φανερωμένης Φαλήρου, εγένετο ή Κη­δεία της Αίκατερίνης , συζύγου του Κα-

—««®4j231 φ- Ο Π Ο Ι ΜΗ Ν «

θηγητου του Μητροπολίτου μας είς τήν ί. Θεολογικήν Σχολήν Χάλκης, κ. Βασιλείου Άναγνωστοπούλου. Τής έπικηδείου άκολουθίας συμμετεΐχον: Ό Σεβ. Μητροπολίτης Περιστερίου κ. Χρυσόστομος, έκπροσωπών τόν Πα- ναγιώτατον Πατριάρχην μας κ.κ. Βαρ­θολομαίον, καί μεταφέρων τάς ευχάς Του, καί ό Σεβ. Μητροπολίτης Γλυ- φάδος κ. Παυλος, του Μητροπολίτου μας συμπροσευχομένου. Τόν έπική- δειον λόγον έξεφώνησε ό όμογάλα- κτος άδελφός του Μητροπολίτου μας καί Γ ραμματεύς τής Εστίας τής Θε- ολογικής Χάλκης.

❖ Τήν 25ην Οκτωβρίου έκηδεύθη είς Βιέννην ό Σεβ. Μητροπολίτης Αυστρίας κυρός Μιχαήλ.

❖ Τήν 28ην Οκτωβρίου ό Μητροπολίτης μας παρέστη είς τόν Μητροπολιτικόν Ναόν Μυτιλήνης, συμπροσευχόμε- νος κατά τήν θείαν Λειτουργίαν καί προέστη τής Δοξολογίας έπί τη έθνικη έορτη καί του Τρισαγίου είς τό Ήρώον Πεσόντων καί τήν παρέλασιν.

❖ Τήν 18ην ίδίου, είς τήν I. Μονήν Ύψηλου έτελέσθη θεία Λειτουργία, συμπροσευχομένου του Μητροπο­λίτου μας άπό του I. Βήματος.

ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ❖ Τήν 1ην Οκτωβρίου τόν Μητροπολί­

την μας έπεσκέφθησαν Κωνσταντι- νοπολΐται, παιδιά τής κ. Μαίρης Γ αμ- βέτα.

❖ Τήν 2αν του ίδίου μηνός, τόν Μη­τροπολίτην μας έπεσκέφθη ή κ. Βι­κτωρία Καραμούζη, άδελφή του π. Ιακώβου , μετά τής οίκογενείας του κ. Ίωάννου Τριανταφύλλου.

❖ Τήν 3ην του αυτου μηνός, τόν Μη­τροπολίτην μας έπεσκέφθη ή οίκο-

γένεια του κ. Δημητρίου Στουκίδου, ίατρου.

❖ Τήν 11ην του μηνός τόν Μητροπολί­την μας έπεσκέφθη ό έκ Πετρουπό- λεως Ρωσίας Πρωθιερεύς π. Άλέξαν- δρος, μετά τής πρεσβυτέρας του καί τής κ. Είρήνης, Καθηγητρίας Βυζαν­τινής Μουσικής. Άντηλλάγησαν διά­φορα δώρα.

Στό ΟΡΦΑΝΟΤΡΟΦΕΙΟ ΘΉΛΕΩΝ Α.Π. ΚΑΤΣΑΚΟΥΛΉ, προσέφεραν τόν μήνα Οκτώβριο του 2011 οί κάτωθι: Ή οίκ. Σταύρου Κορασάββα 100€ άπό Κων/πολη γιά 1 γευμα τών παι­διών · Ό κ. Νικόλαος Ορφανός 100€, είς μνήμην Δημητρίου Τσου- καρέλλη καί ε ίς μνήμην Σοφίας Σκορδα · Ή κ. Μαρία Γρημάνη 150€ γιά 1 γευμα τών παιδιών είς μνήμην του υίου της Γρηγορίου άπό Παρα­λία Θερμής · Άνώνυμος 250€ γιά 2 γεύματα, ε ίς μνήμην τής μητέρας του · Φ.Κ.Μ. Μυτιλήνης 3.000€ διά έπιχορήγηση μηνός Οκτωβρίου · Άνώνυμος 30€ είς μνήμην Δημη­τρίου Γανώση · Άνώνυμος 300€ γιά 3 γεύματα τών παιδιών · Ή οίκ. κ. Είρήνης Κουλιάνος 699, 48€ άπό Άμερική γιά 7 γεύματα τών παιδιών είς μνήμην του πατέρα της Νικήτα · Ό I. Ναός Άγ. Ραφαήλ, Νικολάου καί Είρήνης άπό Φλώριδα Άμερικής 349,74€ γιά 4 γεύματα τών παιδιών · Άπό τήν άδελφ. του φιλοπτώχου του I. Ν. Άγ. Ραφαήλ, Νικολάου καί Είρή­νης άπό Φλώριδα Άμερικής 341,64€ γιά 4 γεύματα τών παιδιών · Άνώνυ­μος 300€ γιά 3 γεύματα τών παιδιών.

Τό Δ/κό Συμβούλιο, τό προσω­πικό καί τά παιδιά ευχαριστουν θερμά.

-# 232

'Ο λαός γιορτάζει τήν απελευθέρωση άπό τούς Γερμανούς Μυτιλήνη, 'Οκτώβριος 1944 (Φ ωτ. Δ. ΧουτΖαίου)