Flora bakteryjna w próbkach krwi rutynowo pobranych do badań na ...

Próbki krwi, pobrane w czasie sekcji zwłok dorutynowych oznaczeń zawartości etanolu, zabez-pieczone fluorkiem sodu poddano badaniu mikro-biologicznemu, na które składała się ocena mikro-skopowa, posiewy na podłoża różnicująco-namna-żające, a następnie identyfikacja wyhodowanychszczepów. Stwierdzono, iż dodawany konserwantnie hamował całkowicie wzrostu bakterii. Z bada-nych próbek krwi najczęściej izolowano bakterieGram-ujemne, wśród których najczęściej występo-wała E. coli.

Blood samples collected during autopsy for rou-tine ethanol testing, preserved with sodium fluoridewere subjected to the following microbiologicaltests: microscopic evaluation, cultures on differen-tiating proliferating media and identification of iso-lated strains. It was found that sodium fluoride didnot entirely inhibit bacterial growth. The majorityof the isolated bacteria were Gram-negative rods,with E. coli as the most frequent strains.

Słowa kluczowe:alkohol pośmiertny (endogenny);fluorek sodu; bakterie we krwi post mortem

Key words:postmortem (endogenic) alcohol;sodium fluoride; bacteria inpostmortem blood

WSTĘP

Zagadnienie alkoholu pośmiertnego (endogen-nego), to jest alkoholu wytwarzającego się w zwło-kach (alkohol endogenny in corpore) lub w mate-riale biologicznym w czasie jego przechowywania(tzw. alkohol endogenny in vitro) [1], jest przed-miotem badań od kilkudziesięciu lat [2]. Licznebadania wykazały, iż alkohol endogenny powstajew wyniku przemian metabolicznych drobnoustro-jów [3, 4, 5, 6, 7, 8, 9], których to inwazjanastępuje po śmierci. Mogą one pochodzić zezwłok, ale mogą też przenikać ze środowiska [10,11]. Zależy to w dużej mierze od przyczyny zgonu,rodzaju śmierci, stanu jelit i żołądka, kwasowościśrodowiska, miejsca znalezienia zwłok, temperaturyotoczenia a także warunków przechowywania ma-teriału po pobraniu [12, 13, 14]. W celu stabiliza-cji poziomu alkoholu we krwi, odpowiadającegomomentowi jej pobrania ze zwłok i zatrzymaniaprocesów gnilno-rozkładowych, w wyniku którychmoże powstać alkohol endogenny in vitro, dodajesię do próbki fluorku sodu [4].

CEL PRACY

Celem pracy było sprawdzenie, czy we krwi po-branej na rutynowe oznaczenie zawartości etanolu,mimo zabezpieczenia fluorkiem sodu, są obecne

PRACE ORYGINALNE / ORIGINAL PAPERSARCH. MED. SĄD. KRYMINOL., 2013, LXIII, 277-282

2013 © by Polskie Towarzystwo Medycyny Sądowej i Kryminologii, ISSN 0324-8267

Małgorzata Kurzejamska-Parafiniuk1, Stefania Giedrys-Kalemba2, Zygmunt Sagan1,Stanisław Wolski1

Flora bakteryjna w próbkach krwi rutynowo pobranych do badańna zawartość etanolu podczas autopsjiBacterial flora in blood samples collected during an autopsy for routine testingof ethanol concentration1 Z Zakładu Toksykologii Klinicznej i Sądowej Katedry Medycyny Sądowej

Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w SzczecinieKierownik: prof. dr hab. n. med. K. Borowiak

2 Z Katedry i Zakładu Mikrobiologii i ImmunologiiPomorskiego Uniwersytetu Medycznego w SzczecinieKierownik: prof. dr hab. n. med. S. Giedrys-Kalemba

drobnoustroje oraz określenie gatunku wyizolowa-nych szczepów.

MATERIAŁ I METODY

Materiał do badań stanowiło 50 próbek krwi,pobranych w czasie sekcji zwłok z żyły udowej narutynowe oznaczenie zawartości etanolu. Sekcjewykonane były w okresie od 2 do 7 dni od momen-tu zgonu. Krew pobierano podczas sekcji równole-gle do dwóch szklanych probówek o pojemności5 ml (BD Vacutainer REF 367764) zawierającychfluorek sodu z heparyną w ilości 20 mg [15]. Pro-bówki z krwią jak najszybciej umieszczano w nad-zorowanej lodówce i transportowano do labora-torium. Jedna służyła do oznaczenia zawartościetanolu, druga do przeprowadzenia badania mikro-biologicznego.

Oznaczanie etanolu metodą chromatografii gazowejDo oznaczenia etanolu pobierano dwie odrębne

próbki krwi o objętości 0,2 ml, dodając do każdejpróbki krwi 0,2 ml roztworu tert-butanolu (2-me-tylo-2-propanol) o stężeniu 2,0 g/L (2‰). Materiałbył umieszczany w naczyńkach chromatograficz-nych zamykanych membraną z gumy silikonoweji aluminiowym kapslem, a następnie był anali-zowany metodą kapilarnej chromatografii gazowejz wykorzystaniem techniki analizy fazy nadpo-wierzchniowej (head space analysis) [16]. Z bada-nymi próbkami krwi były jednocześnie analizowanewzorce kalibracyjne alkoholu etylowego oraz próbkikontrolne, w tym jedna ujemna. Metoda była zwali-dowana zgodnie z wytycznymi MiędzynarodowejOrganizacji Standaryzacyjnej [17].

Aparatura i warunki analizyChromatograf gazowy Clarus 500 z autosample-

rem TurboMatrix-40 firmy Perkin-Elmer, model dwu-kanałowy wyposażony w dwie kolumny kapilarneróżniące się polarnością (Elite BCA1 oraz Elite BCA2firmy Perkin-Elmer, detektor płomieniowo-joniza-cyjny (FID), temp. kolumny 40oC, temp. dozownika140oC, temp. detektora 250oC, gaz nośny: hel podciśnieniem 75 kPa, split 3:1.

Odczynniki- standard wewnętrzny 2 g/L roztworu tert-buta-

nolu

- roztwory wodne alkoholu etylowego o stęże-niach w zakresie 0,02-5,0 mg/L firmy MERCK

- gazy: hel, powietrze, wodór o czystości mini-mum 99,9%.

Badanie mikrobiologiczneZ każdej próbki krwi wykonywano preparat bar-

wiony metodą Grama oraz posiew na podłoża w kie-runku drobnoustrojów tlenowych: agar z krwią (nie-selektywne podłoże wzbogacone), agar MacConkeya(podłoże wybiórczo-różnicujące pałeczki Gram-ujem-ne), agar Chapmana (podłoże wybiórczo-różnicują-ce gronkowce) oraz w kierunku bakterii beztleno-wych: agar Schaedlera. Podłoża w kierunku bakteriitlenowych inkubowano najpierw w temp. 35oC przez24 h w cieplarce, a przez kolejną dobę w temp. po-kojowej. Podłoża w kierunku bakterii beztlenowych,bezpośrednio po posiewie wkładano do anaerostatuz systemem GasPack, następnie inkubowano w cie-plarce, w temp. 35oC przez 5 dni. Identyfikację wy-rosłych na podłożach drobnoustrojów przeprowa-dzano zgodnie z rutynowymi procedurami, m.in. napodstawie wyglądu kolonii, oceny preparatu z ho-dowli barwionego metodą Grama oraz badania bio-chemicznego obejmującego proste testy identyfika-cyjne i zestawy biochemiczne typu Api [18, 19].Wszystkie podłoża zastosowane do posiewów, ze-stawy GasPack oraz testy identyfikacyjne pocho-dziły z firmy bioMerieux Polska, badania wykonanow Katedrze i Zakładzie Mikrobiologii i ImmunologiiPUM.

WYNIKI

Dodatnie wyniki badania mikrobiologicznegouzyskano w 38 z 50 zbadanych próbek krwi, costanowi 76%. W pozostałych 12 próbkach niestwierdzono w posiewie drobnoustrojów, aczkol-wiek w każdej badanej próbce krwi w preparaciebezpośrednim barwionym metodą Grama widocznebyły najczęściej różne formy morfologiczne bakterii(ziarniaki, pałeczki, laseczki), w różnej ilości, odpojedynczych komórek do licznych. W nielicznychpróbkach obserwowano pojedyncze komórki droż-dżaków w formie blastospor. Najwięcej dodatnichposiewów (20) stwierdzono w próbkach krwi o naj-niższej zawartości etanolu (0,00-0,5 g/L), nato-miast wszystkie próbki ze stężeniem etanolu prze-kraczającym 3,0 g/L (7) były ujemne. Nie wykaza-

278 Nr 4Małgorzata Kurzejamska-Parafiniuk, Stefania Giedrys-Kalemba, Zygmunt Sagan, Stanisław Wolski


no wyraźnych zależności pomiędzy dodatnim/ujem-nym wynikiem badania mikrobiologicznego orazstężeniem alkoholu w próbce z czasem pobrania

próbki krwi od momentu zgonu, który wynosił śred-nio 4,2 (3,9-4,6) dni. Wyniki przedstawiono w ta-beli I.

279Nr 4 FLORA BAKTERYJNA W PRÓBKACH KRWI RUTYNOWO POBRANYCH DO BADAŃNA ZAWARTOŚĆ ETANOLU PODCZAS AUTOPSJI


Próbki krwiBlood samples

Zakres stężenia etanolu w próbce (g/L)Concentration range of ethanol found in the samples (g/L)

RazemTotal

0,00-0,50 0,50-0,99 1,00-1,99 2,00-2,99 > 3,00

Posiewy dodatnie / Positive cultures 15 9 4 10 0 38 (76,0%)

Posiewy ujemne / Negative cultures 2 0 1 2 7 12 (24,0%)

Razem / Total 17 9 5 12 7 50 (100%)

Średni czas pobrania od zgonuMean interval between samplecollection and death

4,3 4,6 4,1 3,9 4,2 4,2

Tabela I. Wyniki badań mikrobiologicznych 50 próbek krwi sekcyjnej w zależności od zawartego w nichstężenia etanolu.

Table I. Results of microbiological studies in 50 postmortem blood samples depending on bloodethanol concentration.

Z dodatnich próbek krwi zwykle izolowano mie-szaną florę bakteryjną, od 2 do 5 szczepów z jed-nej, co w większości pokrywało się z oceną pre-paratu bezpośredniego. Z żadnej nie wyhodowanogrzybów. Ogółem wyizolowano 84 szczepy bakterii.Najczęściej były to pałeczki Gram-ujemne (71,4%),rzadziej ziarenkowce Gram-dodatnie (20,2%). Więk-szość wyhodowanych pałeczek Gram-ujemnych na-leżała do rodziny Enterobacteriaceae (46 z 60 szcze-pów). Wśród nich najczęściej izolowano Escherichiacoli (20,2% wszystkich izolatów), Klebsiella pneu-moniae, Citrobacter freundii i Proteus spp. (po9,5%). Za pomocą dostępnych testów nie udało sięzidentyfikować 12 (14,3%) szczepów pałeczekGram-ujemnych. Wśród ziarenkowców Gram-do-datnich najczęściej izolowano Enterococcus faeca-lis (14,3%) i Staphylococcus epidermidis (5,9%).Z pojedynczych próbek izolowano tlenowe laseczkiz rodzaju Bacillus (2 szczepy), tlenowe maczugow-ce Corynebacterium pseudodiphtheriae (3) i w 2próbkach bakterie beztlenowe z rodzaju Peptostre-ptococcus. Najwięcej bakterii, szczególnie pałeczekGram-ujemnych, stwierdzono w próbkach krwi o naj-niższych zawartościach etanolu od 0,00-0,5 g/L –29 szczepów, w próbkach o stężeniu etanolu od

0,5-1,0 g/L – 27 szczepów. Szczegółowe wynikibadań mikrobiologicznych próbek krwi w zależnościod zawartego w nich etanolu przedstawiono w ta-beli II.

OMÓWIENIE WYNIKÓW

Wiele drobnoustrojów kolonizujących organizmczłowieka za życia oraz ulegających translokacji ześrodowiska do zwłok po śmierci może tworzyć alko-hol endogenny w krwi sekcyjnej, a także w trakcieprzechowywania próbki krwi do badań na rutynoweoznaczenie zawartości etanolu. Należy do nich ok.60 gatunków bakterii, ok. 20 gatunków drożdża-ków i ok. 25 gatunków pleśni [1, 2, 5]. W celu za-hamowania wzrostu mikroorganizmów do krwi sek-cyjnej dodawany jest fluorek sodu, szeroko stoso-wany jako środek bakteriobójczy i dezynfekcyjny.W konsekwencji ma on zabezpieczyć krew przeddalszą fermentacją rozkładową i wytworzeniemalkoholu endogennego [4, 15].

W badaniach własnych oceniano obecność drob-noustrojów w 50 próbkach krwi, pobranych na ru-tynowe oznaczenie zawartości etanolu do probówekz dodatkiem fluorku sodu. We wszystkich próbkach

w preparacie bezpośrednim barwionym metodąGrama obserwowano pojedyncze lub liczne formymorfologiczne różnych mikroorganizmów, zaś do-datnie wyniki posiewu w kierunku bakterii tleno-wych i beztlenowych stwierdzono w 76%, częściejw próbkach krwi o niższych zawartościach etanolu.Wszystkie próbki ze stężeniem etanolu powyżej3,0 g/L były mikrobiologicznie ujemne. Nie wy-kazano jednak wyraźnych zależności pomiędzy do-

datnim/ujemnym wynikiem badania mikrobiolo-gicznego oraz stężeniem alkoholu w próbce z cza-sem pobrania próbki krwi od momentu zgonu, któryśrednio wynosił 4,2 dni.

Większość drobnoustrojów wyizolowanych z pró-bek krwi stanowiły bakterie tlenowe (97,6%), wśródktórych największy odsetek stanowiły pałeczki Gram--ujemne (71,4%). Najliczniej występowały E. coli(20,2%) oraz Klebsiella pneumoniae, Citrobacter



BakterieBacteria

Liczbaszczepów (%)Numberof strains (%)

Zakres stężeń etanolu zawartego w próbkach (g/L)Concentration range of ethanol found in the samples (g/L)

0,00-0,50 0,50-0,99 1,00-1,99 2,00-2,99 > 3,00

Pałeczki Gram-ujemneGram-negative rods

60 (71,4) 23 19 7 10

Escherichia coli 17 (20,2) 6 6 1 3 -

Citrobacter freundii 8 (9,5) 3 2 1 2 -

Klebsiella pneumoniae 8 (9,5) 2 3 - 3 -

Proteus spp. 8 (9,5) 7 1 - - -

Hafnia alvei 4 (4,8) 1 1 1 1 -

Pasteurella aerogenes 2 (2,4) 2 - - - -

Serratia liquefaciens 1 (1,2) 1 - - - -

Niezidentyfikowane / Unidentified 12 (14,3) 1 6 4 1 -

Ziarenkowce Gram-dodatnieGram-positive cocci

17 (20,2) 3 6 3 5

Staphylococcus epidermidis 5 (5,9) - 3 1 1 -

Staphylococcus aerogenes 1 (1,2) 1 - - - -

Enterococcus faecalis 10 (14,3) 2 3 1 4 -

Streptococcus pyogenes A 1 (1,2) - - 1 - -

Inne / Others 7 (8,4) 3 1 3

Bacillus spp. 2 (2,4) - 1 1 - -

Corynebacterium pseudodiphtheriae 3 (3,6) 2 - 1 - -

Peptostreptococcus spp. 2 (2,4) 1 - 1 - -

Razem / Total 84 (100) 29 27 11 17 -

Tabela II. Gatunki bakterii izolowane z próbek krwi sekcyjnej w zależności od zawartego w nichstężenia etanolu.

Table II. Bacteria species isolated from postmortem blood samples depending on blood ethanolconcentration.

freundii i Proteus spp. (po 9,5%). Bakterie te, nale-żące do rodziny Enterobacteriacae, wchodzą w składflory fizjologicznej przewodu pokarmowego czło-wieka, a tym samym, jako pierwsze ulegają translo-kacji po całym organizmie po śmierci [19]. Obec-ność ich w próbkach krwi sekcyjnej jest więc głów-nie pochodzenia endogennego, rzadziej egzogen-nego. Z kolei pałeczki Gram-ujemne, których nieudało się zidentyfikować w badaniach własnych(14,3%) oraz Pasteurella aerogoenes wskazują naobecność w krwi także bakterii egzogennych, po-chodzących ze środowiska.

Pałeczki z rodziny Enterobacteriaceae, należącedo bakterii względnie beztlenowych, mogą oddy-chać zarówno w warunkach tlenowych jak i beztle-nowych. W warunkach beztlenowych produktamimetabolizmu są alkohol etylowy i kwas octowy.Gatunek E. coli może ze 100 moli glukozy wypro-dukować 49,8 mola etanolu [5, 7]. Bakterie tenależą do najczęściej izolowanych z kału od osóbzdrowych, jak również najliczniej występowaływ badanych próbkach krwi sekcyjnej z dodatkiemfluorku sodu. Należy więc sądzić, że E. coli wrazz innymi bakteriami Gram-ujemnymi może byćszczególnie odpowiedzialna za powstawanie alko-holu endogennego w próbkach krwi sekcyjnej, ru-tynowo pobieranych do badań na obecność eta-nolu, w warunkach zastosowania fluorku sodu.Zdolność E. coli do produkcji etanolu wykorzysty-wana jest także w badaniach doświadczalnychzmierzających do opracowania prostego modelumatematycznego, który byłby w stanie w przybliże-niu określić ilość alkoholu endogennego wytwarza-nego przez drobnoustroje w krwi w powiązaniu z in-nymi wytworzonymi/obecnymi alkoholami [21, 22].

Ziarenkowce Gram-dodatnie stanowiły 20,2%,wyizolowanych bakterii, w tym najczęściej był toEnterococcus faecalis, gatunek również powszech-nie kolonizujący przewód pokarmowy człowieka i in-nych ssaków [19]. Gatunek ten wytwarza jednakniewielkie ilości etanolu [22].

Żródłem etanolu endogennego mogą być rów-nież bakterie beztlenowe oraz grzyby. Jak wynikaz badań Olszewskiej [14], odsetek w krwi sekcyjnejbakterii beztlenowych może wynosić 27%; nie sto-sowała ona jednak fluorku sodu. Wśród bakterii bez-tlenowych najczęściej wymienia się laseczki z rodza-ju Clostridium [21, 22]. W badaniach własnychizolowano jedynie 2 (2,4%) szczepy beztlenowychpaciorkowców z rodzaju Peptostreptococcus, niestwierdzono natomiast żadnej kolonii drożdżakówi grzybów pleśniowych. Nie można wykluczyć, żeniewielkie ilości grzybów w próbce krwi (widocznebyły pojedyncze komórki drożdżaków w preparaciebezpośrednim) mogły zostać zahamowane poprzezdodanie fluorku sodu.

Pewne działanie hamujące wzrost bakterii możemieć także wysokie stężenie etanolu obecnegow próbkach krwi sekcyjnej. Wskazują na to naszebadania, gdzie wszystkie badane próbki krwi zawie-rające powyżej 3 g/L były mikrobiologicznie ujem-ne, aczkolwiek Olszewska [14] uważa, że alkoholetylowy obecny w próbce, nawet > 4 g/L nie ha-muje rozwoju flory bakteryjnej.

WNIOSKI

1. Fluorek sodowy, dodawany jako środek bak-teriobójczy do próbek krwi sekcyjnej badanych nazawartość etanolu, nie hamuje całkowicie wzrostubakterii, zwłaszcza w próbkach zawierających niż-sze stężenia etanolu.

2. Z badanych próbek krwi sekcyjnej zabezpie-czonej fluorkiem sodu najczęściej izolowano bakte-rie Gram-ujemne, wśród których najliczniej wystę-pował gatunek Escherichia coli.

3. Wysokie stężenie etanolu powyżej 3,0 g/Lobecnego w próbce krwi z dodatkiem fluorku sodujest dodatkowym czynnikiem hamującym wzrostbakterii.

281Nr 4 FLORA BAKTERYJNA W PRÓBKACH KRWI RUTYNOWO POBRANYCH DO BADAŃNA ZAWARTOŚĆ ETANOLU PODCZAS AUTOPSJI


PIŚMIENNICTWO

1. Pragłowski T., Nasiłowski W., Sybirska H.:Badania nad powstaniem alkoholu endogennegow zwłokach ludzkich. Arch. Med. Sąd. Kryminol.1968, 18 (1): 61-65.

2. Osterhaus E., Johansmeier K.: PostmortaleEntstchung von Alkoholen durch Faulnis. Dtsch.Z. Gesamt. Gerichtl. Med. 1996, 57: 281-284.

3. Daves E. A., Foster S. M.: The formation onethanol in Escherichia coli. Biochim. Biophys. Acta,1956, 22: 253-259.

4. Jakliński A., Nasiłowski W., Markiewicz J.:Zarys sądowo-lekarskiej toksykologii alkoholu ety-lowego. PZWL., Warszawa 1979.

5. Kunicki-Goldfinger W. J. H.: Życie bakterii.PWN, Warszawa 1982.

6. Trojanowska M.: Wytwarzanie się alkoholuendogennego we krwi pobranej od osób żywych„zakażonej” krwią ze zwłok. Acta. Pol. Pharm.1968, 25 (1): 81-89.

7. Wagner H. J.: Einfluss der Antibiotika undSulfonamide auf die Leichenfäulnis. Dtsch ZGesamte Gerichtl Med. 1960, 49: 714-720.

8. Ohta K., Alterthum F., Ingram L. D.: Effectsof environmental conditions on xylose fermentationby recombinant Escherichia coli. Appl. Environ.Microbiol. 1990, 56 (2): 463-465.

9. Lawford H. C., Roussean J. D.: Effects of pHand acetic on glucose and xylose matabolism bya genetically enginered ethanologenic Escherichiacoli. Appl. Biochem. Biotechnol. 1993, 39-40:301-322.

10. Levine B., Smith M. L., Smialek J. E., CaplanY. H.: Interpretation of low postmortem concentra-tion of ethanol. J. Forensic Sci. 1993, 38 (3): 663--667.

11. Podkowińska I., Giedrys-Kalemba S., Teodor-czyk U., Kaczmarek A., Rylski M., Hałasa J.: Thecomparative investigation of bacterial flora presentin the upper and lower respiratory tract. Pneumon.Alergol. Pol. 1994, 62 supl. 3: 250-254.

12. Bonnichsen R., Halstrøm F., Møller K. O.,Theorell H.: Alcohol in postmortem specimens.Acta Pharmacol. Toxicol. 1954, 10: 101-112.

13. Trela F. M.: Badania nad rozmieszczeniemalkoholu etylowego w ustroju człowieka w aspekciesądowo-lekarskim. Arch. Med. Sąd. Kryminol. 1985,35 (4): 213-227.

14. Olszewska I.: Badania doświadczalne nadwpływem niektórych drobnoustrojów na poziomalkoholu etylowego we krwi zwłok. Praca doktor-ska. AM, Gdańsk 1970.

15. Karinen R., Oiestad E. L., Andresen W.,Wethe G., Smith-Kielland A., Christophersen A.:Comparison of etahanol and drugs of abuse conce-trations in whole blood stored in venoject glass andplastic and venosafe plastic evacuated tubes. J.Anal. Toxicol. 2010, 34: 420-428.

16. Zasady przeprowadzania pomiarów stęże-nia alkoholu oraz opiniowania w sprawach trzeź-wości. Zalecenia opracowane przez Instytut Eksper-tyz Sądowych zatwierdzone przez Zarząd GłównyPolskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej i Krymi-nologii w dniu 26 listopada 2004 r. Prokuraturai Prawo. 2005, 4: 117-124.

17. Ostaszewska I.: Oznaczanie zawartości alko-holu etylowego w płynach ustrojowych człowiekametodą chromatografii gazowej head-space-wali-dacja metody. Problemy kryminalistyki. 2009, 265:33-44.

18. Kędzia W., Koniar H.: Diagnostyka mikrobio-logiczna PZWL, Warszawa 1980.

19. Jawetz E., Melnick J., Adelberg E. A.: Prze-gląd mikrobiologii lekarskiej. PZWL, Warszawa1991.

20. Lawford H. C., Roussean J. D.: Ethanol pro-duction by recombinant Escherichia coli carryinggenes from zymonas mobilis. Appl. Biochem.Biotechnol. 1992, 28-29: 221-236.

21. Boumba V. A., Economou V., KourkoumelisN., Gousia P., Papadopoulou Ch., Vougiouklakis T.:Microbiola ethanol production: Experimental studyand multivariate evaluation. Forensic Sci. Int. 2012,215: 189-198.

22. Boumba V. A., Kourkoumelis N., Gousia P.,Economou V., Papadopoulou Ch., Vougiouklakis T.:Modheling microbiolal ethanol production by E. coliunder aerobic/anaerobic conditions, Applicabilitytoreal postmortem cases and to postmortem bloodderived microbial cultures. Forensic Sci. Int. 2013,232: 191-198.



Adres do korespondencji:Małgorzata Kurzejamska-ParafiniukPomorski Uniwersytet Medyczny w SzczecinieKatedra Medycyny SądowejAl. Powstańców Wlkp. 7270-111 Szczecine-mail: [email protected]

Flora bakteryjna w próbkach krwi rutynowo pobranych do badań na ...

Documents

Transcript of Flora bakteryjna w próbkach krwi rutynowo pobranych do badań na ...