„Finansowanie energetycznych projektow innowacyjnych w zakresie

efektywnosci energetycznej i odnawialnych zrodeł energii”

Opracowanie sporządził:

Łukasz Trześniewski lukasz@biznesinpro.pl www.biznesinpro.pl

Jelenia Góra, marzec 2013r.

2 z 29

W Polsce występuje wielopoziomowy i zróżnicowany system finansowania innowacyjnych projektów inwestycyjnych w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii. System ten obejmuje finansowanie w formie bezzwrotnej (dotacje) oraz zwrotnej (pożyczki i kredyty). Wiele potencjalnych źródeł finansowania wykorzystuje środki z budżetu Unii Europejskiej, dzięki czemu możliwe jest uzyskanie przez inwestora bardzo korzystnych warunków finansowania. Operatorami procesu pozyskiwania finansowania są zarówno instytucje państwowe oraz ich wydzielone jednostki organizacyjne (na szczeblu ogólnopolskim i regionalnym) jak i podmioty komercyjne oferujące produkty dedykowane do inwestycji związanych z energią odnawialną i efektywnością energetyczną.

I. Organy i instytucje zaangażowane w finansowanie innowacyjnych projektów w zakresie EE i OZE:

Ministerstwo Gospodarki: Ministerstwo Gospodarki – ministerstwo kierujące w Polsce działem gospodarka. Jednym z podstawowych celów ministerstwa jest kształtowanie warunków podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej oraz podejmowanie działań sprzyjających wzrostowi konkurencyjności i innowacyjności gospodarki polskiej. W rozpatrywanym kontekście inwestycji związanych z efektywnością energetyczną i odnawialnymi źródłami energii istotne jest również zaangażowanie ministerstwa w funkcjonowanie krajowych systemów energetycznych, z uwzględnieniem zasad racjonalnej gospodarki i potrzeb bezpieczeństwa energetycznego kraju.

http://www.mg.gov.pl/

Ministerstwo Środowiska Ministerstwo zajmuje się ochroną środowiska oraz gospodarką wodną w Polsce. Misją ministerstwa jest współtworzenie polityki państwa, troska o środowisko w Polsce i na świecie oraz wpływanie na długofalowy, realizowany z poszanowaniem przyrody i praw człowieka rozwój kraju tak, aby uwzględnić potrzeby zarówno współcześnie żyjących ludzi, jak i przyszłych pokoleń. Sposobem realizacji celów ministerstwa jest m. in. stymulowanie inwestycji mających wpływ na zmniejszenie ilości zużywanej przez polską gospodarkę energii oraz zwiększenie udziału energii odnawialnej w bilansie energetycznym Polski.

http://www.mos.gov.pl/

Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Ministerstwo realizuje działania związane z opracowywaniem projektów narodowej strategii rozwoju regionalnego oraz dystrybucją funduszy strukturalnych pozyskanych z budżetu Unii Europejskiej, które stanowią jedno z podstawowych źródeł finansowania inwestycji związanych z innowacyjnymi rozwiązaniami z zakresu efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii.

http://www.mrr.gov.pl/

3 z 29

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ministerstwo zajmuje się sprawami produkcji rolnej, rozwojem wsi, przemysłem spożywczym, rybołówstwem oraz nadzorem fitosanitarnym i weterynaryjnym. W kontekście rozwoju wsi realizowane są komponenty związane z rozwojem i budową zasobów pozyskujących energię ze źródeł odnawialnych na obszarach wiejskich.

http://www.minrol.gov.pl/pol/

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest wspólnie z wojewódzkimi funduszami filarem polskiego systemu finansowania ochrony środowiska. Najważniejszym zadaniem Narodowego Funduszu w ostatnich latach jest efektywne i sprawne wykorzystanie środków z Unii Europejskiej przeznaczonych na rozbudowę i modernizację infrastruktury ochrony środowiska w Polsce. Działania NFOŚIGW są wspierane przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska, które realizują spójne przedsięwzięcia w poszczególnych regionach kraju. W perspektywie finansowej obejmującej lata 2007-2013 NFOŚiGW jest odpowiedzialny za wdrażanie działań w ramach programu operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

http://www.nfosigw.gov.pl/

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) jest agencją rządową podlegającą Ministrowi właściwemu ds. gospodarki. Zadaniem Agencji jest zarządzanie funduszami z budżetu państwa i Unii Europejskiej, przeznaczonymi na wspieranie przedsiębiorczości i innowacyjności oraz rozwój zasobów ludzkich. Misją PARP jest tworzenie korzystnych warunków dla zrównoważonego rozwoju polskiej gospodarki poprzez wspieranie innowacyjności i aktywności międzynarodowej przedsiębiorstw oraz promocja przyjaznych środowisku form produkcji i konsumpcji. Celem działania Agencji jest realizacja programów rozwoju gospodarki wspierających działalność innowacyjną i badawczą małych i średnich przedsiębiorstw (MSP), rozwój regionalny, wzrost eksportu, rozwój zasobów ludzkich oraz wykorzystywanie nowych technologii. W perspektywie finansowej obejmującej lata 2007-2013 Agencja jest odpowiedzialna za wdrażanie działań w ramach trzech programów operacyjnych Innowacyjna Gospodarka.

http://www.parp.gov.pl/index/main/

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Agencja powstała w 1994 r. w celu wspierania rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. ARiMR została wyznaczona przez Rząd RP do pełnienia roli akredytowanej agencji płatniczej. Zajmuje się wdrażaniem instrumentów współfinansowanych z budżetu Unii Europejskiej oraz udziela pomocy ze środków krajowych. Agencja, jako wykonawca polityki rolnej, ściśle współpracuje z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

http://www.arimr.gov.pl/

4 z 29

Centrum Innowacji Naczelnej Organizacji Technicznej Centrum Innowacji jest samodzielną organizacyjnie i finansowo jednostką Naczelnej Organizacji Technicznej. Centrum realizuje „Program FSNT-NOT projektów celowych dla msp”, w ramach którego dofinansowuje badania stosowane i prace rozwojowe służące uruchomieniu nowych wyrobów lub wdrożeniu nowoczesnych technologii w małych i średnich przedsiębiorstwach.

http://www.centruminnowacji.org/

Urzędy Marszałkowskie W strukturze finansowania innowacyjnych projektów inwestycyjnych związanych z efektywnością energetyczną i odnawialnymi źródłami energii znaczącą rolę odgrywają instytucje regionalne funkcjonujące w ramach poszczególnych województw. W ramach otrzymanej puli środków realizują one działania mające na celu m. in. rozwój ww. dziedzin na terenie podległych im regionów.

• Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego we Wrocławiu • Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu • Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie • Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego w Zielonej Górze • Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego w Łodzi • Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego w Krakowie • Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie • Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego w Opolu • Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie • Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego w Białymstoku • Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego w Gdańsku • Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego w Katowicach • Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego w Kielcach • Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie • Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu • Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego w Szczecinie

II. Bezzwrotne źródła finansowania inwestycji (dotacje)

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Celem programu jest poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. Program ten ma służyć zmniejszeniu różnic w rozwoju infrastruktury jaka dzieli Polskę i najlepiej rozwinięte kraje Unii. Luka w rozwoju infrastruktury uniemożliwia optymalne wykorzystanie zasobów kraju oraz w dużym stopniu blokuje istniejący potencjał. Zmniejszenie tej luki jest niezbędnym warunkiem wzrostu konkurencyjności i podniesienia atrakcyjności inwestycyjnej Polski przy jednoczesnej ochronie i

5 z 29

poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) charakteryzuje integralne podejście do problematyki infrastruktury, do której zalicza zarówno infrastrukturę techniczną, jak również infrastrukturę społeczną. Program jest podporządkowany zasadzie maksymalizacji efektów rozwojowych, co jest możliwe dzięki traktowaniu sfery technicznej i społecznej jako jednej całości. Działania w ramach POIiŚ są komplementarne do działań realizowanych w ramach 16 regionalnych programów operacyjnych, a także innych programów przygotowanych na lata 2007-2013.

W ramach POIiŚ przedsiębiorstwa, jednostki samorządu terytorialnego oraz inne instytucje mogły ubiegać się o dofinansowanie projektów inwestycyjnych związanych z efektywnością energetyczną oraz wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii. W ramach programu realizowanych jest 15 priorytetów, z których interesujące w rozpatrywanym kontekście są:

4. Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska

9. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna

10. Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii

Ze względu na wyczerpanie środków z alokacji na ww. priorytety nie są aktualnie planowane kolejne nabory wniosków o dofinansowanie projektów.

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Kluczową rolą Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka jest wsparcie rozwoju innowacyjnych przedsiębiorstw oraz konkurencyjności polskiej gospodarki. W ramach PO IG dotowane będą projekty innowacyjne w skali kraju lub na poziomie międzynarodowym. Mają być one związane głównie z zastosowaniem nowych rozwiązań technologicznych, produktów, usług czy organizacji. Zadaniem programu jest ułatwienie dostępu do finansowania innowacyjnych przedsięwzięć podejmowanych przez małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP). W ramach PO IG planowane są działania promocyjne na rzecz gospodarki, eksportu, jak i wzmocnienia wizerunku Polski, jako kraju atrakcyjnego dla inwestorów. Program ma zachęcić firmy do prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej, transferu rozwiązań z sektora nauki do biznesu, a także pomiędzy przedsiębiorstwami, zakupów i wdrożenia wyników prac badawczo-rozwojowych, a następnie ich realizacji. Z działań wdrażanych przez PARP w ramach PO IG mogą korzystać zarówno przedsiębiorcy, jak i instytucje otoczenia biznesu.

Większość priorytetów realizowanych w ramach POIG wyczerpało dostępną na okres 2007-2013 alokację środków finansowych, dlatego w dalszej części przedstawiono wyłącznie aktywne, dostępne w momencie przygotowywania niniejszej analizy działania.

http://www.poig.gov.pl/

6 z 29

Działanie 5.1 - Wspieranie powiązań kooperacyjnych o znaczeniu ponadregionalnym

W ramach działania 5.1. możliwe jest uzyskanie dofinansowania na wspólne przedsięwzięcia grup przedsiębiorców w postaci projektów doradczych, szkoleniowych i inwestycyjnych w zakresie: tworzenia oraz zarządzania strukturą organizacyjną powiązania kooperacyjnego, przygotowania wspólnych planów rozwoju powiązań kooperacyjnych, wspólnych inwestycji grup przedsiębiorców oraz inwestycji realizowanych przez kooperujących przedsiębiorców niezbędnych dla funkcjonowania i rozwoju powiązania działań marketingowych powiązań kooperacyjnych.

Dofinansowanie mogą uzyskać: grupy przedsiębiorców, instytucje otoczenia biznesu.

Dofinansowanie jest udzielane na:

- wczesną fazę rozwoju powiązań kooperacyjnych o profilu technologicznym lub przemysłowym w celu:

• stworzenia warunków techniczno-organizacyjnych funkcjonowania powiązania kooperacyjnego,

• opracowania wspólnej strategii rozwoju powiązania kooperacyjnego i jej wdrażania co najmniej przez okres równy okresowi trwałości projektu

Dofinansowanie może zostać przyznane na koszty zakupu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, usług o charakterze szkoleniowym i doradczym oraz koszty osobowe i administracyjne.

- fazę rozwoju powiązań kooperacyjnych w celu wspólnego przygotowania produktu lub usługi o charakterze innowacyjnym i ich wprowadzenie na rynek.

Dofinansowane może zostać przyznane na koszty inwestycyjne, zakupu usług o charakterze szkoleniowym i doradczym, koszty badań przemysłowych lub prac rozwojowych, współpracy międzynarodowej powiązania kooperacyjnego oraz na koszty osobowo-administracyjne.

Poziom dofinansowania (intensywność wsparcia) wynosi do 100% wydatków kwalifikowanych na wydatki inwestycyjne oraz od 25% do 80% na pozostałe grupy wydatków w fazie rozwoju i do 70% (z wyłączeniem doradztwa technicznego - 80%) we wczesnej fazie rozwoju.

Maksymalna kwota dofinansowania na jeden projekt wynosi: • na wczesną fazę rozwoju powiązania ekwiwalent 200 000 EUR, • na fazę rozwoju powiązania 27 000 000 PLN.

Warto zwrócić uwagę przede wszystkim na możliwość uzyskania dofinansowania na „fazę rozwoju”, gdyż umożliwia ona pozyskania finansowania realizacji innowacyjnych projektów inwestycyjnych związanych zwłaszcza z odnawialnymi źródłami energii. Znane są przypadki wykorzystania niniejszego działania do skutecznego finansowania projektów związanych z OZE.

http://poig.parp.gov.pl/index/index/593

7 z 29

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich Pomoc finansowa z PROW 2007-13 udzielana: rolnikom, przedsiębiorcom i lokalnym samorządom oraz właścicielom lasów przeznaczana jest na budowę nowoczesnego, konkurencyjnego sektora rolno-spożywczego i leśnictwa, prowadzenie działalności rolniczej zgodnej z ochroną środowiska naturalnego, na rozwój kultury i zachowanie tradycji na wsi oraz działania na rzecz podniesienia jakości życia mieszkańców wsi i ich aktywizacji gospodarczej. Główne cele programu, istotne z punktu widzenia innowacyjnych projektów w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii to:

• pobudzanie przedsiębiorczości i tworzenie nowych miejsc pacy na terenach wiejskich.

Oś 3. Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej

Działanie 311 - Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej

W ramach niniejszego działania możliwe jest uzyskanie dofinansowania na inwestycje związane z wytwarzaniem biogazu rolniczego lub energii elektrycznej z biogazu rolniczego. Wysokość wsparcia, jakie może otrzymać z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jeden beneficjent na realizację takiego przedsięwzięcia wynosi do 500 tysięcy złotych, a poziom dofinansowania nie może przekroczyć 50% poniesionych przez niego kosztów inwestycji.

Pomoc może być przyznana na operacje obejmujące wyłącznie inwestycje związane z podejmowaniem lub wykonywaniem działalności nierolniczej (gospodarczej).

O dofinansowanie mogą ubiegać się rolniczy - pełnoletnie osoby fizyczne, zamieszkujące i prowadzące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w ich posiadaniu gospodarstwie rolnym, w tym również w ramach grupy producentów rolnych, a także osoby, która przeznaczyła grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego do zalesienia.

Działanie 312 – Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw

W ramach niniejszego działania możliwe jest uzyskanie dofinansowania na rozpoczęcie lub rozwój działalności mikroprzedsiębiorstw. Dofinansowanie można przeznaczyć przede wszystkim na działania inwestycyjne, co jest spójne z potrzebami podmiotów chcących realizować innowacyjne projekty związane przede wszystkim z odnawialnymi źródłami energii.

O dofinansowanie mogą ubiegać się osoby fizyczne i osoby prawne, których miejsce zamieszkania/ siedziba znajduje się w gminie wiejskiej, miejsko-wiejskiej lub miejskiej z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tysięcy mieszkańców.

Pomoc jest udzielana w formie refundacji części poniesionych kosztów kwalifikowalnych. Maksymalny poziom dofinansowania to 50% kosztów kwalifikowalnych, z tym że:

• do 100 tys. zł - jeśli utworzone zostanie co najmniej 1 i mniej niż 2 miejsca pracy, • do 200 tys. zł - jeśli utworzone zostaną co najmniej 2 i mniej niż 3 miejsca pracy, • do 300 tys. zł - jeśli utworzone zostaną co najmniej 3 miejsc pracy.

8 z 29

Oś 4. LEADER

Celem osi 4 jest aktywizacja mieszkańców obszarów wiejskich poprzez budowanie potencjału społecznego na wsi. Aktywizacja społeczności wiejskich wymaga włączenia się w te działania partnerów społecznych. Leader jest podejściem do rozwoju obszarów wiejskich, polegającym na oddolnym opracowaniu przez lokalną społeczność wiejską lokalnej strategii rozwoju obszarów wiejskich oraz realizacji wynikających z niej innowacyjnych projektów łączących zasoby, wiedzę i umiejętności przedstawicieli trzech sektorów: publicznego, gospodarczego i społecznego. Przedstawiciele tych trzech środowisk tworzyć mają lokalną grupę działania – partnerstwo międzysektorowe, które samodzielnie wybiera projekty, których realizacja przyczyni się do osiągnięcia celów wspólnie opracowanej strategii. Takie działanie wzmocnić ma poczucie lokalnej wspólnoty, podnieść jakość zarządzania oraz wzmocnić kapitał społeczny na obszarach wiejskich.

Oś 4 Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich pozwala na realizację projektów odpowiadających celom opisanych powyżej działań (311 i 312). Różnica polega na tym, że pomysłodawcy i wykonawcy innowacyjnych projektów mogą aplikować o ich częściowe sfinansowanie za pośrednictwem tzw. „lokalnych grup działania” funkcjonujących na terenie całego kraju.

http://www.arimr.gov.pl/pomoc-unijna/prow-2007-2013-podstawowe-informacje.html

Regionalne Programy Operacyjne Uzupełnieniem opisanych powyżej programów ogólnopolskich są Regionalne Programy Operacyjne dla poszczególnych województw. W każdym województwie obowiązkowym elementem programu regionalnego był komponent odpowiadający za dofinansowanie projektów związanych z energetyką, ochroną środowiska, odnawialnymi źródłami energii i efektywnością energetyczną. Komponenty te kładły nacisk na różnego rodzaju przedsięwzięcia w zależności od strategii i kierunków działania kluczowych dla danego regionu.

Ze względu na zbliżający się koniec obecnego okresu programowania alokacja środków w większości województw została wyczerpana, w związku z czym nie są prowadzone aktualnie nabory wniosków o dofinansowanie. Statystyki pokazują, że cieszyły się one dużym zainteresowaniem i pozwoliły sfinansować wiele innowacyjnych projektów, co wynikało między innymi z faktu, że były to środki stosunkowo łatwo dostępne dla potencjalnych beneficjentów. Można więc przewidywać, iż w nowej perspektywie finansowania (lata 2014-2020) kierunek związany z finansowaniem w ramach programów regionalnych innowacyjnych projektów w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii będzie kontynuowany. Poniżej przedstawiono natomiast aktualne, dostępne źródła finansowania.

Regionalny Program Operacyjny Warmia i Mazury Oś priorytetowa 6: Środowisko przyrodnicze

Działanie 6.2. Ochrona środowiska przed zanieczyszczeniami i zniszczeniami

Poddziałanie 6.2.1. Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii

9 z 29

Celem poddziałania jest ochrona przed zanieczyszczeniami powietrza poprzez realizację projektów dotyczących odnawialnych źródeł energii. Realizacja poddziałania pozwoli na zwiększenie udziału energii odnawialnej w bilansie energetycznym Regionu i kraju. Wpłynie to na ograniczenie emisji szkodliwych gazów i pyłów do atmosfery oraz dzięki wykorzystaniu lokalnych źródeł energii odnawialnej zwiększy konkurencyjność województwa. Powyższe założenia realizowane będą poprzez wykorzystanie energii słonecznej, energii pochodzącej z biogazu, biomasy i źródeł geotermalnych. W ramach poddziałania możliwe jest finansowanie następujących rodzajów projektów:

• Inwestycje w infrastrukturę wytwarzania, magazynowania i przesyłu energii odnawialnej, np.: o budowa lub modernizacja jednostek wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w

skojarzeniu, zgodnie z wymogami dla wysokosprawnej kogeneracji określonymi w dyrektywie 2004/8/WE z wykorzystaniem biomasy;

o zakup urządzeń i linii technologicznych do przetwarzania biomasy, jako element kompleksowego projektu;

o kompleksowa modernizacja systemów grzewczych dla obiektów użyteczności publicznej z zastosowaniem OZE, obejmująca źródło-przesył-odbiór.

• Inwestycje wykorzystujące nowoczesne technologie oraz know how w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii.

Maksymalna wartość projektu to 20 mln PLN (10 mln PLN w przypadku projektów w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z biomasy lub biogazu).

Maksymalny poziom dofinansowania projektów wznosi 50% wydatków kwalifikowanych.

http://www.rpo.warmia.mazury.pl/

Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego Oś priorytetowa 2. Zachowanie i racjonalne użytkowanie środowiska

Działanie 2.3. Rozwój infrastruktury w zakresie ochrony powietrza

Aktualnie realizowany jest schemat: efektywność energetyczna, w ramach którego możliwe jest dofinansowanie projektów obejmujących termomodernizację obiektów użyteczności publicznej.

Zakres termomodernizacji obejmuje zmianę wyposażenia obiektów w urządzenia o najwyższych, uzasadnionych ekonomicznie standardach efektywności energetycznej związanych bezpośrednio z prowadzoną termomodernizacją obiektów, w szczególności: ocieplenie obiektu, wymiana okien i drzwi zewnętrznych, przebudowa systemów grzewczych (wraz z wymianą źródła ciepła), wymiana systemów wentylacji i klimatyzacji, systemy zarządzania energią w budynkach, wykorzystanie technologii odnawialnych źródeł energii oraz dodatkowo wymiana oświetlenia wewnętrznego na energooszczędne, jako zadanie realizowane równolegle z termomodernizacją (pod pojęciem wymiany oświetlenia na energooszczędne rozumie się kompleksową wymianę systemów oświetlenia z wyłączeniem zakupu pojedynczych żarówek energooszczędnych).

Maksymalna wartość projektu to 10 mln PLN.

Maksymalny poziom dofinansowania projektów wynosi:

10 z 29

• 70% dla mikroprzedsiębiorstw, • 60% dla średnich przedsiębiorstw, • 50% dla dużych przedsiębiorstw, • 100% dla państwowych jednostek budżetowych.

http://www.mojregion.eu/regionalny-program-operacyjny-wojewodztwa-kujawsko-pomorskiego/konkursy/ogloszenia/os-priorytetowa-2/czytaj/items/oglaszamy-konkurs-w-ramach-dzialania-23-rozwoj-infrastruktury-w-zakresie-ochrony-powietrza---schemat-3.html

Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego Priorytet 4 „Poprawa stanu środowiska naturalnego oraz bezpieczeństwa ekologicznego i przeciwpowodziowego Dolnego Śląska”

Działanie 4.1 „Gospodarka odpadami”

Celem niniejszego działania jest poprawa stanu środowiska naturalnego oraz zapobieganie jego degradacji przez uporządkowanie gospodarki odpadami.

Aktualnie realizowane działanie pozwala na pozyskanie finansowania innowacyjnych projektów: • związanych z wykorzystaniem składowisk odpadów dla pozyskania alternatywnych źródeł

energii tj. biogazu.

Podmiotami uprawnionymi do występowania o dofinansowanie planowanych projektów inwestycyjnych są:

• Jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia; • Podmioty świadczące usługi w zakresie gospodarki odpadowej w ramach realizacji zadań

jednostek samorządu terytorialnego.

Maksymalny poziom dofinansowania projektów wynosi 85% wydatków kwalifikowanych.

Minimalna całkowita wartość projektu wynosi 1 mln PLN.

http://rpo.dolnyslask.pl/index.php?id=1305&tx_ttnews[tt_news]=1654&cHash=dffd99af92057ea5d01c5d20e428d720

Priorytet 5 Regionalna infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku („Energetyka”)

Działanie 5.1 „Odnawialne źródła energii”

Dotacje przyznawane w Działaniu 5.1 mają na celu wspieranie rozwoju gospodarczego i społecznego Dolnego Śląska poprzez dywersyfikację źródeł energii oraz zwiększenie udziału energii elektrycznej i cieplnej wytwarzanej w sposób przyjazny środowisku w bilansie energetycznym, a także zwiększenie efektywności energetycznej, zabezpieczenie bezpieczeństwa dostaw lub ograniczenie strat energii.

W Działaniu 5.1 przewidziano dofinansowanie projektów dotyczących

11 z 29

• budowy, modernizacji jednostek wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych opartych o energię wodną (w tym geotermalną) oraz biomasę (w tym biogaz)

wraz z niezbędną infrastrukturą służącą do przyłączenia do najbliżej istniejącej sieci, w szczególności poprzez zakup środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych niezbędnych do wytwarzania energii.

O wsparcie ubiegać się mogą mikro, małe, średnie oraz duże przedsiębiorstwa mające siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, będące przedsiębiorstwami energetycznymi.

Minimalna wartość projektu wynosi 300 tys. PLN.

Maksymalna wartość projektu wynosi poniżej 10 mln PLN.

Maksymalny poziom dofinansowania wydatków kwalifikowalnych związanych z inwestycją projektu wynosi:

• do 60% wydatków kwalifikowalnych dla małych i mikroprzedsiębiorców, • do 50% wydatków kwalifikowalnych dla średnich przedsiębiorców, • do 40% wydatków kwalifikowalnych dla dużych przedsiębiorców oraz dla mikro, małych i

średnich przedsiębiorców prowadzących przeważającą działalność gospodarczą w sektorze transportu.

http://www.dip.dolnyslask.pl/1168/nabor_wnioskow_o_dofinansowanie_realizacji_projektu_w_ramach_dzialania_51_odnawialne_zrodla_energii.html

Priorytet 5 Regionalna infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku („Energetyka”)

Działanie 5.4 „Zwiększanie efektywności energetycznej”

Działanie ma na celu zwiększenie efektywności energetycznej oraz zmniejszenie emisji dwutlenku węgla. Na Dolnym Śląsku podmioty ochrony zdrowia oraz placówki edukacyjne zlokalizowane są często w starych, zdekapitalizowanych obiektach z czym wiąże się wysokie roczne zużycie energii cieplnej oraz duża emisja szkodliwych gazów i pyłów do atmosfery. Wysoka energochłonność tych budynków generuje nadmierne koszty ich utrzymania (szczególnie w sezonie grzewczym), co jest znaczącym obciążeniem budżetowym dla podmiotów prowadzących w nich swoją działalność.

Podjęcie niezbędnych działań termomodernizacyjnych, obniży emisję szkodliwych gazów i pyłów do atmosfery, a także pozwoli na znaczne obniżenie kosztów związanych z utrzymaniem tych obiektów oraz przyczyni się do podniesienia jakości warunków pracy podmiotów w nich zlokalizowanych, jak również podniesie jakość życia mieszkańców okolic, w których te obiekty są zlokalizowane.

W ramach niniejszego działania możliwe jest pozyskanie finansowania innowacyjnych projektów dotyczących:

• Termomodernizacji budynków podmiotów leczniczych działających w publicznym systemie opieki zdrowotnej, w tym z wykorzystaniem alternatywnych źródeł energii .

12 z 29

Podmioty, które mogą występować o dofinansowanie planowanych projektów to podmioty lecznicze zgodnie z definicją zawartą w art. 4 Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011r. o działalności leczniczej.

Maksymalny poziom dofinansowania projektów wynosi 85% wydatków kwalifikowanych.

Minimalna całkowita wartość projektu wynosi 200 tys. PLN. Maksymalna wartość projektu to 10 mln. PLN.

http://rpo.dolnyslask.pl/index.php?id=1114#c6123

Małopolski Program Operacyjny Priorytet 7 Infrastruktura ochrony środowiska

Działanie 7.2 Poprawa jakości powietrza i zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii

Celem jest likwidowanie zaniedbań w ochronie środowiska i racjonalne gospodarowanie zasobami.

W ramach Działania 7.2 można się ubiegać o finansowanie innowacyjnych projektów realizowanych na obszarach wiejskich, miejsko wiejskich oraz miejskich dotyczących wykorzystania odnawialnych źródeł energii - rozwoju infrastruktury służącej do produkcji i przesyłu energii odnawialnej, w tym:

• budowa oraz modernizacja małych elektrowni wodnych, • wykorzystanie energii geotermalnej na potrzeby ciepłownictwa, • pozyskanie energii słonecznej zwłaszcza dla budynków użyteczności publicznej (szkoły,

szpitale, ośrodki zdrowia, itp.), • budowa elektrowni wiatrowych, • budowa i montaż instalacji i urządzeń do wykorzystania biomasy, • budowa instalacji odzyskującej biogaz ze składowisk odpadów i oczyszczalni ścieków.

Podmiotami uprawnionymi do ubiegania się o dofinansowanie projektów są:

• Jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia, • Jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną, • Administracja rządowa, • Parki narodowe i krajobrazowe, • Zakłady opieki zdrowotnej działające w publicznym systemie ochrony zdrowia, • Jednostki naukowe, • Szkoły wyższe, • Organizacje pozarządowe, • Kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych, • Przedsiębiorcy.

Minimalna wartość dotacji dla projektu w ramach Działania wynosi 200 000 PLN.

Maksymalna wartość dotacji projektu 5 000 000 PLN.

Poziom dofinansowania projektów wynosi maksymalnie 85% wydatków kwalifikowanych projektu.

13 z 29

Poziom dofinansowania projektów w przypadku przedsiębiorstw maksymalne dofinansowanie wyniesie 50 % dla dużych, 60 % dla średnich, 70 % dla małych i mikro-przedsiębiorstw.

http://www.fundusze.malopolska.pl/mrpo/SitePages/DisplayApplication.aspx?List=03a5dd6c-b6d3-4ff0-a174-8ebebfc313c6&ID=60&Source=http%3a%2f%2fwww.fundusze.malopolska.pl%2fmrpo%2fSitePages%2fListApplications.aspx

Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweski Mechanizm Finansowy 2009-2014 W dniu 10 czerwca 2011 r. podpisano Memorandum of Understanding dotyczące Norweskiego Mechanizmu Finansowego (NMF), natomiast 17 czerwca 2011 r. Memorandum of Understanding dotyczące Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). Minimalna wartość dofinansowania została ustanowiona na 170 tys. euro. Ponadto, w ramach niektórych programów przewidziano możliwość ustanowienia Funduszu małych grantów.

Głównymi celami Mechanizmów Finansowych - podobnie jak w przypadku poprzedniej edycji – jest przyczynianie się do zmniejszania różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz wzmacnianie stosunków dwustronnych pomiędzy państwami-darczyńcami a państwem-beneficjentem.

Zakres wsparcia w ramach nowej perspektywy będzie bardzo szeroki. Największe środki przeznaczono na ochronę środowiska – 247 mln euro, z czego 110 mln euro zostanie przekazane na działania na rzecz różnorodności biologicznej i ekosystemów, na przedsięwzięcia służące wzmocnieniu monitoringu środowiska i działań kontrolnych oraz na wsparcie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii, których operatorem będzie Ministerstwo Środowiska we współpracy z NFOŚiGW.

Program Operacyjny (PL04) „Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii” w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego Obszar programowy: Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii

Zakres Programu Operacyjnego koncentruje się na promowaniu oszczędności energii poprzez realizację projektów termomodernizacji (wraz z wymianą oświetlenia wbudowanego) i możliwości wymiany istniejących, często przestarzałych źródeł energii zaopatrujących ww. termomodernizowane budynki nowoczesnymi w tym wykorzystującymi energię ze źródeł odnawialnych (OZE).

Rodzaje projektów, które mogą uzyskać dofinansowanie w ramach niniejszego działania:

• projekty mające na celu poprawę efektywności energetycznej budynków, obejmujące swoim zakresem termomodernizację (wraz z wymianą oświetlenia wbudowanego) budynków użyteczności publicznej, przeznaczonych na potrzeby: administracji publicznej, oświaty, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, turystyki, sportu,

14 z 29

• projekty mające na celu modernizację lub zastąpienie istniejących źródeł ciepła zaopatrujących budynki użyteczności publicznej, nowoczesnymi, energooszczędnymi i ekologicznymi źródłami ciepła lub energii elektrycznej o łącznej mocy nominalnej do 5 MW, w tym: pochodzącymi ze źródeł odnawialnych lub źródłami ciepła i energii elektrycznej wytwarzanych w skojarzeniu (kogeneracji/trigeneracji),

• projekty mające na celu instalację, modernizację lub wymianę węzłów cieplnych o łącznej mocy nominalnej do 3 MW, zaopatrujących budynki użyteczności publicznej.

Podmiotami, które mogą ubiegać się o dofinansowanie planowanych projektów są jednostki sektora finansów publicznych lub podmioty niepubliczne realizujące zadania publiczne.

Możliwa do uzyskania wartość dofinansowania to od 170 tys. EUR do 3 mln EUR (wypłacana jako dofinansowanie za usuniecie 1 tony CO2/rok).

Intensywność dofinansowania będzie uzależniona od uzyskanego efektu ekologicznego (redukcji lub unikniecie emisji CO2) i nie będzie wyższa niż 80 % całkowitych kosztów kwalifikowalnych projektu.

Planowany termin otwartego naboru wniosków: II kwartał 2013 r.

http://www.nfosigw.gov.pl/srodki-norweskie/perspektywa-2009---2014/

Instrument finansowy LIFE+ LIFE+ jest jedynym instrumentem finansowym Unii Europejskiej koncentrującym się wyłącznie na współfinansowaniu projektów w dziedzinie ochrony środowiska. Jego głównym celem jest wspieranie procesu wdrażania wspólnotowego prawa ochrony środowiska, realizacja polityki ochrony środowiska oraz identyfikacja i promocja nowych rozwiązań dla problemów dotyczących ochrony środowiska.

Instrument finansowy LIFE+ jest bardzo wymagającym programem, obejmującym różnorodne zagadnienia poczynając od ochrony przyrody i różnorodności biologicznej, przez zmiany klimatu, ochronę powietrza, ochronę gleb i wód, przeciwdziałanie hałasowi, ochronę zdrowia aż po działania mające na celu wzrost świadomości społecznej w dziedzinie środowiska.

Komponent II LIFE+ Polityka i Zarządzanie w Zakresie Środowiska W ramach drugiego komponentu przewiduje się finansowanie innowacyjnych lub demonstracyjnych projektów z zakresu szeroko rozumianej ochrony środowiska, w szczególności: zapobiegania zmianom klimatycznym; ochrony zdrowia i polepszania jakości życia; ochrony wód, ochrony powietrza, ochrony gleb; ochrony przed hałasem; monitorowania lasów oraz ochrony przed pożarami; zrównoważonego gospodarowania zasobami naturalnymi i odpadami, jak również tworzenia, wdrażania i oceny polityk oraz prawa UE w zakresie ochrony środowiska.

Beneficjentem programu może być każdy podmiot (jednostki, podmioty i instytucje publiczne lub prywatne) zarejestrowany na terenie państwa należącego do Wspólnoty Europejskiej. W wytycznych dla wnioskodawców beneficjenci podzieleni zostali na trzy kategorie: instytucje publiczne, organizacje prywatne, komercyjne oraz organizacje prywatne, niekomercyjne (włączając w to organizacje pozarządowe).

15 z 29

Przewidziane do realizacji projekty będą mogły otrzymać dofinansowanie w postaci bezzwrotnej dotacji. Poziom dofinansowania uzależniony jest od charakteru projektu i wynosi 50% kosztów kwalifikowanych.

Rozporządzenie w sprawie LIFE+ nie określa minimalnej wartości projektu. Komisja Europejska preferuje jednak współfinansowanie dużych, ambitnych projektów o pokaźnym budżecie. Średnia wartość pojedynczego projektu w państwach UE wyniosła około 2 milionów euro.

Do otrzymania dofinansowania kwalifikują się następujące działania:

• działania operacyjne organizacji pozarządowych zaangażowanych w ochronę i poprawę jakości środowiska na poziomie europejskim oraz w tworzenie i wdrażanie ustawodawstwa i polityki ochrony środowiska unii europejskiej,

• tworzenie i utrzymywanie sieci, baz danych i systemów komputerowych związanych bezpośrednio z wdrażaniem ustawodawstwa i polityki ochrony środowiska UE, w szczególności gdy działania te poprawiają publiczny dostęp do informacji o środowisku,

• analizy, badania, modelowanie i tworzenie scenariuszy, • monitorowanie stanu siedlisk i gatunków, w tym monitorowanie lasów, • pomoc w budowaniu potencjału instytucjonalnego, • szkolenia, warsztaty i spotkania, w tym szkolenia podmiotów uczestniczących w inicjatywach

dotyczących zapobiegania pożarom lasów, • platformy nawiązywania kontaktów zawodowych i wymiany najlepszych praktyk, • działania informacyjne i komunikacyjne, w tym kampanie na rzecz zwiększania świadomości

społecznej, a w szczególności kampanie zwiększające świadomość społeczną na temat pożarów lasów,

• demonstracja innowacyjnych podejść, technologii, metod i instrumentów dotyczących kierunków polityki

http://www.nfosigw.gov.pl/srodki-zagraniczne/instrument-finansowy-life/

Krajowe Programy Priorytetowe finansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji Cześć 3) Dopłaty na częściowe spłaty kapitału kredytów bankowych przeznaczonych na zakup i montaż kolektorów słonecznych dla osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych

Celem programu jest ograniczenie lub unikniecie emisji CO2 poprzez zwiększenie produkcji energii cieplnej ze źródeł odnawialnych. Instytucją wdrażającą program jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Dotacje przyznawane w ramach programu są przyznawane na częściową spłatę kapitału komercyjnego kredytu bankowego zaciągniętego na realizację inwestycji polegającej na montażu kolektorów słonecznych do podgrzewania ciepłej wody w banku posiadającym umowę podpisaną

16 z 29

z NFOŚiGW. Możliwe do wsparcia finansowego projekty inwestycyjne obejmują zakup i montaż kolektorów słonecznych do ogrzewania wody użytkowej albo do ogrzewania wody użytkowej i wspomagania zasilania w energie innych odbiorników ciepła w budynkach przeznaczonych lub wykorzystywanych na cele mieszkaniowe. Efekty realizowanych przedsięwzięć nie mogą być wykorzystywane w działalności gospodarczej.

Potencjalnymi podmiotami mogącymi uzyskać dofinansowanie na planowane projekty inwestycyjne mogą być:

• osoby fizyczne posiadające prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym albo prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym w budowie;

• wspólnoty mieszkaniowe instalujące kolektory słoneczne na własnych budynkach wielolokalowych (wielorodzinnych),

którym to budynkom służyć maja zakupione kolektory słoneczne, z wyłączeniem odbiorców ciepła z miejskiej sieci cieplnej do podgrzewania ciepłej wody użytkowej.

Dotacja jest przyznawana w wysokości 45% kapitału kredytu bankowego wykorzystanego na sfinansowanie kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.

Część 3) Program dopłat do kredytów na budowę domów energooszczędnych

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków zobowiązuje państwa członkowskie do doprowadzenia do tego, aby od końca 2020 r. wszystkie nowo powstające budynki były obiektami „o niemal zerowym zużyciu energii”. Nowy program priorytetowy ma na celu przygotowanie inwestorów, projektantów, producentów materiałów budowlanych, wykonawców do wymagań Dyrektywy. Będzie stanowił impuls dla rynku do zmiany sposobu wznoszenia budynków w Polsce i poza korzyściami finansowymi dla beneficjentów przyniesie znaczący efekt edukacyjny dla społeczeństwa. Jest to pierwszy ogólnopolski instrument wsparcia dla budujących budynki mieszkalne o niskim zużyciu energii.

Program skierowany jest do osób fizycznych budujących dom jednorodzinny lub kupujących dom/mieszkanie od dewelopera (rozumianego również jako spółdzielnia mieszkaniowa).

Dofinansowanie będzie miało formę częściowej spłaty kapitału kredytu bankowego zaciągniętego na budowę / zakup domu lub zakup mieszkania. Dotacja będzie wypłacana na konto kredytowe beneficjenta po zakończeniu realizacji przedsięwzięcia i potwierdzeniu uzyskania wymaganego standardu energetycznego przez budynek.

Wysokość dofinansowania będzie uzależniona od uzyskanego wskaźnika rocznego jednostkowego zapotrzebowania na energię użytkową do celów ogrzewania i wentylacji (EUco), obliczanego zgodnie ze wytycznymi NFOŚiGW, oraz od spełnienia innych warunków, w tym dotyczących sprawności instalacji grzewczej i przygotowania wody użytkowej.

Program przyniesie korzyści dla gospodarstw domowych w postaci: • dopłaty do kredytu, pokrywającej część wyższych kosztów inwestycyjnych oraz koszty

weryfikacji projektu budowlanego i potwierdzenia osiągniętego standardu energetycznego, • niższych kosztów eksploatacji budynku,

17 z 29

• podniesienia wartości budynku.

Wysokość dofinansowania jest uzależniona od uzyskanego wskaźnika rocznego jednostkowego zapotrzebowania na energie użytkową do celów ogrzewania i wentylacji (EUco). Wysokość dofinansowania wynosi:

• w przypadku domów jednorodzinnych: a) standard NF40 – EUco 40 kWh/(m2*rok) – dotacja 30 000 zł brutto; b) standard NF15 – EUco 15 kWh/(m2*rok) – dotacja 50 000 zł brutto;

• w przypadku lokali mieszkalnych w budynkach wielorodzinnych: a) standard NF40 – EUco 40 kWh/(m2*rok) – dotacja 11 000 zł brutto; b) standard NF15 – EUco 15 kWh/(m2*rok) – dotacja 16 000 zł brutto.

Program Priorytetowy – Współfinansowanie opracowania programów ochrony powietrza i planów działania Celem programu jest opracowanie programów ochrony powietrza i planów działania zgodnie z obowiązkiem nałożonym przez:

1) Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (CAFE),

2) ustawę Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.).

Program umożliwia pozyskanie przez jednostki samorządu terytorialnego: województwa dotacji na przedsięwzięcia opracowanie programów ochrony powietrza i planów działania związane z tym zakresem.

Poziom dofinansowania projektów wynosi maksymalnie 50% wydatków kwalifikowanych projektu.

http://www.nfosigw.gov.pl/srodki-krajowe/programy-priorytetowe/opracowanie-programow-ochrony-powietrza/

Program Priorytetowy – Efektywne wykorzystanie energii Program KAWKA - Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii”

Celem programu jest zmniejszenie narażenia ludności na oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza w strefach, w których występują znaczące przekroczenia dopuszczalnych i docelowych poziomów stężeń tych zanieczyszczeń, dla których zostały opracowane programy ochrony powietrza. Cel programu będzie osiągany, poprzez zmniejszenie emisji zanieczyszczeń, w szczególności pyłów PM 2,5, PM 10 oraz emisji CO2.

Program jest realizowany przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej w poszczególnych regionach, które są dysponentem środków NFOŚiGW.

Dofinansowaniem mogą być objęte przedsięwzięcia ujęte w obowiązujących, na dzień ogłoszenia przez WFOSiGW konkursu, programach ochrony powietrza, w szczególności:

18 z 29

1) przedsięwzięcia mające na celu ograniczanie niskiej emisji związane z podnoszeniem efektywności energetycznej oraz wykorzystaniem układów wysokosprawnej kogeneracji i odnawialnych źródeł energii, w szczególności: a) likwidacja lokalnych źródeł ciepła tj.: indywidualnych kotłowni lub palenisk węglowych,

kotłowni zasilających kilka budynków oraz kotłowni osiedlowych i podłączenie obiektów do miejskiej sieci ciepłowniczej lub ich zastąpienie przez źródło o wyższej niż dotychczas sprawności wytwarzania ciepła spełniające wymagania emisyjne określone przez właściwy organ. W przypadku likwidacji palenisk indywidualnych zakres przedsięwzięcia może m.in. obejmować wykonanie wewnętrznej instalacji c.o. i c.w.u. lub instalacji gazowej;

b) rozbudowa sieci ciepłowniczej w celu podłączenia istniejących obiektów (ogrzewanych ze źródeł lokalnych przy wykorzystywaniu paliwa stałego) do centralnego źródła ciepła wraz z podłączeniem obiektu do sieci;

c) zastosowanie kolektorów słonecznych celem obniżenia emisji w lokalnym źródle ciepła opalanym paliwem stałym;

d) termomodernizacja budynków wielorodzinnych zgodnie z zakresem wynikającym z wykonanego audytu energetycznego, wyłącznie jako element towarzyszący przebudowie lub likwidacji lokalnego źródła ciepła opalanego paliwem stałym.

2) zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza ze źródeł komunikacji miejskiej w szczególności: a) wdrażanie systemów zarzadzania ruchem w miastach; b) budowa stacji zasilania w CNG lub energię elektryczną miejskich środków transportu

zbiorowego; c) wdrożenie innych przedsięwzięć ograniczających poziomy substancji w powietrzu

powodowanych przez komunikacje w centrach miast (z wyłączeniem wymiany taboru lub silników, przebudowy lub budowy nowych tras komunikacyjnych dla ruchu samochodowego i szynowego).

3) kampanie edukacyjne (dotyczy beneficjentów) pokazujące korzyści zdrowotne i społeczne z eliminacji niskiej emisji, oraz/lub informujące o horyzoncie czasowym wprowadzenia ograniczeń stosowania paliw stałych lub innych działań systemowych gwarantujących utrzymanie poziomu stężen zanieczyszczeń po wykonaniu działań naprawczych.

4) utworzenie baz danych (dotyczy jednostek samorządu terytorialnego lub instytucji przez nie wskazanych) pozwalających na inwentaryzacje źródeł emisji.

Maksymalny poziom dofinansowania projektów realizowanych w ramach niniejszego zadania to 90% kosztów kwalifikowanych, w tym do 45% ze środków udostępnionych przez NFOŚiGW.

Beneficjentem programu są podmioty wskazane w programach ochrony powietrza, które planują realizację albo realizują przedsięwzięcia odpowiadające swoim zakresem przedstawionej powyżej liście.

http://www.nfosigw.gov.pl/srodki-krajowe/programy-priorytetowe/kawka/

19 z 29

Program LEMUR- Energooszczędne Budynki Użyteczności Publicznej

Celem programu jest uniknięcie emisji CO2 w związku z projektowaniem i budową nowych energooszczędnych budynków użyteczności publicznej.

Wsparciem finansowym objęte są inwestycje polegające na projektowaniu i budowie nowych budynków:

1) budynki użyteczności publicznej - należy przez to rozumieć budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, kultury, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, turystyki, sportu.

2) budynki zamieszkania zbiorowego - należy przez to rozumieć budynek przeznaczony do okresowego pobytu ludzi, w szczególności internat, dom studencki, a także budynek do stałego pobytu ludzi, w szczególności dom dziecka, dom rencistów.

Potencjalni wnioskodawcy, którzy mogą ubiegać się o dofinansowanie planowanych projektów z zakresu efektywności energetycznej to:

1) jednostki sektora finansów publicznych, 2) jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki i spółki, 3) podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji zadań własnych jednostek

samorządu terytorialnego nie będące przedsiębiorcami, w tym samorządowe osoby prawne, 4) uczelnie w rozumieniu ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz instytuty badawcze, 5) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej oraz podmioty lecznicze prowadzące

przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55l Kodeksu cywilnego w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych,

6) organizacje pozarządowe, kościoły i inne związki wyznaniowe wpisane do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych oraz kościelne osoby prawne realizujące zadania publiczne.

Finansowanie projektów realizowanych ze wsparciem niniejszego programu może przyjąć postać dotacji i pożyczki preferencyjnej. Maksymalna intensywność dofinansowania w formie dotacji wynosi do 30%, 50% albo 70% kosztów wykonania dokumentacji projektowej w zależności od klasy energooszczędności projektowanego budynku. Wyróżnia się trzy klasy energooszczędności A, B i C, w zależności od stopnia redukcji zapotrzebowania budynku na energię użytkową i energię pierwotną.

Pożyczka może być udzielona na okres nie dłuższy niż 15 lat z wysokością oprocentowania na poziomie WIBOR 3M+50 pkt bazowych, lecz nie mniej niż 4,5%. Pożyczka podlega umorzeniu odpowiednio w wysokości do 70% dla klasy A, do 50% dla klasy B albo do 30% dla klasy C.

Warunkiem ubiegania się Wnioskodawcy o refundację poniesionych wydatków na wykonanie dokumentacji projektowej jest uzyskanie prawomocnej decyzji pozwolenia na budowę, z zastrzeżeniem rozpoczęcia budowy w okresie nie dłuższym niż 2 lata od daty uprawomocnienia się tej decyzji. W przypadku nie rozpoczęcia budowy w ww. terminie dotowany zobowiązany jest zwrócić otrzymaną dotację,

Minimalny koszt całkowity przedsięwzięcia wynosi 1 mln zł ustalony na podstawie kosztorysu inwestorskiego.

http://www.nfosigw.gov.pl/srodki-krajowe/programy-priorytetowe/efektywne-wykorzystanie-energii/lemur/

20 z 29

System zielonych inwestycji (GIS – Green Investment Scheme) Protokół z Kioto1 do Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu określa dla państw uprzemysłowionych – stron tego Protokołu zobowiązania dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych (GHG). Zobowiązania określone dla państw uprzemysłowionych są rozliczane w tzw. jednostkach przyznanej emisji (ang. Assigned Amount Units, AAU).

Idea i cel GIS sprowadzają się do stworzenia i wzmacniania proekologicznego efektu wynikającego ze zbywania nadwyżek jednostek AAU (jednostki przyznanej emisji - ang. Assigned Amount Units). Krajowy system zielonych inwestycji jest związany ze „znakowaniem środków finansowych pozyskanych ze zbycia nadwyżki jednostek emisji w celu zagwarantowania przeznaczenia ich na realizację ściśle określonych celów związanych z ochroną środowiska w państwie zbywcy jednostek”.

Krajowy system zielonych inwestycji gwarantuje zatem z jednej strony, że państwo z niedoborem uprawnień będzie mogło poprzez zakup jednostek zwiększyć emisję gazów cieplarnianych, i jednocześnie, że przekazane w związku z tym środki zostaną przeznaczone przez sprzedającego na cele związane z szeroko pojętą ochroną klimatu i środowiska.

http://www.nfosigw.gov.pl/system-zielonych-inwestycji---gis/programy-priorytetowe/

Część 1) - Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej Dzięki uzyskaniu dofinansowania z tego programu, możliwe jest zmniejszenie zużycia energii w budynkach będących w użytkowaniu samorządów, zakładów opieki zdrowotnej, uczelni wyższych, organizacji pozarządowych, ochotniczych straży pożarnych oraz kościelnych osób prawnych.

Celem programu jest ograniczenie lub uniknięcie emisji dwutlenku węgla poprzez dofinansowanie przedsięwzięć poprawiających efektywność wykorzystania energii przez budynki użyteczności publicznej.

Potencjalni wnioskodawcy, którzy mogą ubiegać się o dofinansowanie planowanych projektów z zakresu efektywności energetycznej to:

1) jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki; 2) podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji zadań własnych jednostek

samorządu terytorialnego niebędące przedsiębiorcami; 3) Ochotnicza Straż Pożarna; 4) uczelnie w rozumieniu ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz instytuty badawcze; 5) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej oraz podmioty lecznicze prowadzące

przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 6) organizacje pozarządowe, Kościoły i inne związki wyznaniowe wpisane do rejestru kościołów i

innych związków wyznaniowych oraz kościelne osoby prawne; Kodeksu cywilnego w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych;

7) podmiot lub jednostka określona w pkt 1-6 będąca stroną umowy pożyczki w projekcie grupowym.

Dofinansowanie może być udzielone na realizację przedsięwzięć w budynkach użyteczności publicznej, przez które należy rozumieć budynki przeznaczone do pełnienia następujących funkcji: administracji samorządowej, ochrony przeciwpożarowej realizowanej przez OSP, kultury, kultu

21 z 29

religijnego, oświaty, nauki, służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej, a także budynkach zamieszkania zbiorowego przeznaczonych do okresowego pobytu ludzi poza stałym miejscem zamieszkania (w szczególności: internaty, domy studenckie), a także budynkach do stałego pobytu ludzi (w szczególności: domy rencistów lub emerytów, domy dziecka, domy opieki, domy zakonne, klasztory). Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej, w tym zmiany wyposażenia obiektów w urządzenia o najwyższych, uzasadnionych ekonomicznie standardach efektywności energetycznej związanych bezpośrednio z prowadzoną termomodernizacją obiektów w szczególności:

1) ocieplenie obiektu, 2) wymiana okien, 3) wymiana drzwi zewnętrznych, 4) przebudowa systemów grzewczych (wraz z wymianą źródła ciepła), 5) wymiana systemów wentylacji i klimatyzacji, 6) przygotowanie dokumentacji technicznej dla przedsięwzięcia, 7) zastosowanie systemów zarządzania energią w budynkach, 8) wykorzystanie technologii odnawialnych źródeł energii;

Możliwa jest również wymiana oświetlenia wewnętrznego na energooszczędne (jako dodatkowe zadania realizowane równolegle z termomodernizacją obiektów).

Finansowanie projektów realizowanych ze wsparciem niniejszego programu może przyjąć postać dotacji i pożyczki preferencyjnej.

Maksymalny poziom dofinansowania w formie dotacji ze środków GIS wynosi 50% kosztów kwalifikowalnych projektu. Maksymalny poziom dofinansowania w formie pożyczki wynosi do 60% kosztów kwalifikowanych, przy czym łączne dofinansowanie w formie dotacji i pożyczki nie może być wyższe niż 95% kosztów kwalifikowanych.

Część 4) - Budowa, rozbudowa i przebudowa sieci elektroenergetycznych w celu umożliwienia przyłączenia źródeł wytwórczych energetyki wiatrowej (OZE) Ten program umożliwia uzyskanie dofinansowania dla przedsięwzięć ukierunkowanych na budowę lub modernizację sieci elektroenergetycznych w celu podłączenia nowych źródeł energii wiatrowej. Celem programu jest umożliwienie przyłączenia do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego i wprowadzenia do tej sieci wyprodukowanej energii elektrycznej przez nowe źródła wytwórcze energetyki wiatrowej (OZE).

W ramach niniejszego programu możliwe jest uzyskanie finansowania dla projektów obejmujących przedsięwzięcia dotyczące budowy, rozbudowy lub przebudowy sieci elektroenergetycznej w celu umożliwienia przyłączenia do KSE źródeł wytwórczych wytwarzających energię elektryczną z energetyki wiatrowej (OZE), w tym realizacja następujących zadań:

a) zapewnienie przyłączy dla źródeł wytwórczych energetyki wiatrowej (OZE) (transformator, odcinek linii od źródła energii do punktu przyłączeniowego do KSE);

b) rozbudowa jednostek rozdzielnicy mocy 110 kV/SN poprzez dodatkowe pola (pola liniowe, pola transformatorowe, pola łączników szyn, pola sprzęgła, pola pomiarowe, pola potrzeb

22 z 29

własnych, pola odgromnikowe i inne) z przyłączami, ogólna poprawa systemu nadzoru i sterowania (w tym monitoring);

c) rozbudowa sieci 110 kV/SN – linie napowietrzne/kablowe lub zwiększenie przepustowości istniejących linii poprzez zmianę przekrojów przewodów roboczych i dodanie dodatkowego obwodu;

d) połączenie między stacjami transformatorowo-rozdzielczymi 110 kV/SN oraz pomiędzy nimi, a siecią przesyłową (220 kV lub 400 kV);

e) budowa nowych odcinków sieci napowietrznej i sieci kablowych; f) budowa nowej w pełni wyposażonej stacji transformatorowo-rozdzielczej 110 kV/SN; g) budowa rezerwowych źródeł energii elektrycznej celem ustabilizowania sieci zasilanych

okresowo z odnawialnych źródeł energii; h) modernizacja sieci polegająca na zwiększeniu dopuszczalnej temperatury pracy linii

przesyłowej

Podmiotami mogącymi ubiegać się o dofinansowanie planowanych projektów są wytwórcy energii elektrycznej oraz operatorzy sieci i inne podmioty, takie jak inwestorzy farm wiatrowych, podejmujące realizację przedsięwzięć w zakresie efektywnego przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej umożliwiającej przyłączenie podmiotów wytwarzających energię elektryczną z energetyki wiatrowej (OZE) do KSE.

Dofinansowanie inwestycji jest przyznawane w formie dotacji. Wysokość dotacji to 200 zł za każdy kW przyłączonej mocy elektrycznej ze źródeł wytwórczych energetyki wiatrowej (OZE), lecz nie więcej niż 40% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.

Minimalny koszt całkowity przedsięwzięcia powyżej 8 mln zł.

Część 5) - Zarządzanie energią w budynkach wybranych podmiotów sektora finansów publicznych Celem niniejszego programu jest ograniczenie lub unikniecie emisji dwutlenku węgla poprzez dofinansowanie przedsięwzięć poprawiających efektywność wykorzystania energii w budynkach wybranych podmiotów sektora finansów publicznych.

Dzięki uzyskaniu dofinansowania z tego programu, możliwe jest zmniejszenie zużycia energii w budynkach będących w użytkowaniu administracji rządowej, Polskiej Akademii Nauk i utworzonych przez nią instytutów naukowych, państwowych instytucji kultury oraz instytucji gospodarki budżetowej.

W ramach niniejszego programu możliwe jest uzyskanie finansowania dla projektów obejmujących przedsięwzięcia dotyczące termomodernizacji budynków, w tym zmiany wyposażenia obiektów w urządzenia o najwyższych, uzasadnionych ekonomicznie standardach efektywności energetycznej związanych bezpośrednio z prowadzoną termomodernizacją obiektów w szczególności:

a) ocieplenie obiektu, b) wymiana okien, c) wymiana drzwi zewnętrznych, d) przebudowa systemów grzewczych (wraz z wymiana źródła ciepła),

23 z 29

e) wymiana systemów wentylacji i klimatyzacji, f) przygotowanie dokumentacji technicznej dla przedsięwzięcia, g) zastosowanie systemów zarzadzania energią w budynkach, h) wykorzystanie technologii odnawialnych źródeł energii;

Maksymalny dopuszczalny limit dofinansowania: do 100% kosztów kwalifikowanych.

Wymagany, minimalny, koszt całkowity przedsięwzięcia to 1-2 mln zł (w zależności od konkursu).

Część 6) SOWA – Energooszczędne oświetlenie uliczne Celem programu jest ograniczanie emisji dwutlenku węgla poprzez wspieranie realizacji przedsięwzięć poprawiających efektywność energetyczną systemów oświetlenia ulicznego.

Podmiotami mogącymi pozyskać finansowanie w ramach tego działania na planowane projekty z zakresu efektywności energetycznej są jednostki samorządu terytorialnego posiadające tytuł do dysponowania infrastrukturą oświetlenia ulicznego w zakresie realizowanego przedsięwzięcia.

Dofinansowanie może być udzielone na realizację przedsięwzięć polegających na: 1) modernizacji oświetlenia ulicznego (m.in. wymiana: źródeł światła, opraw, zapłonników, kabli

zasilających, słupów, montaż nowych punktów świetlnych w ramach modernizowanych ciągów oświetleniowych jeżeli jest to niezbędne do spełnienia normy PN EN 13201),

2) montażu urządzeń do inteligentnego sterowania oświetleniem, 3) montażu sterowalnych układów redukcji mocy oraz stabilizacji napięcia zasilającego.

Finansowanie dostępne w ramach niniejszego programu może przyjąć formę:

1) dofinansowanie w formie dotacji: do 45 % kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia, 2) dofinansowanie w formie pożyczki: do 55% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.

Maksymalna wartość dotacji to 15 mln PLN.

Maksymalna wartość pożyczki to 18,3 mln PLN.

Warunkami uzyskania dofinansowania jest:

1) minimalne ograniczenie emisji CO2 o 40% w wyniku realizacji przedsięwzięcia; 2) minimalne ograniczenie emisji CO2 o 250 Mg/rok w wyniku realizacji przedsięwzięcia.

Część 7) GAZELA – Niskoemisyjny transport miejski Celem programu jest wspieranie realizacji przedsięwzięć polegających na obniżeniu zużycia energii i paliw w transporcie miejskim.

Dofinansowanie może być udzielone na realizację przedsięwzięć zmierzających do obniżenia zużycia energii i paliw w komunikacji miejskiej. Program obejmuje następujące działania:

1) dotyczące taboru polegające na: a) zakupie nowych autobusów hybrydowych zasilanych gazem CNG,

24 z 29

b) szkoleniu kierowców pojazdów transportu miejskiego z obsługi niskoemisyjnego taboru, 2) dotyczące infrastruktury i zarządzania polegające na:

a) modernizacji lub budowie stacji obsługi tankowania pojazdów transportu zbiorowego w zakresie dostosowania do autobusów hybrydowych zasilanych gazem CNG,

b) modernizacji lub budowie tras rowerowych, c) modernizacji lub budowie bus pasów, d) modernizacji lub budowie parkingów „Parkuj i Jedź”, e) wdrażaniu systemów zarządzania transportem miejskim, f) wdrożeniu systemu roweru miejskiego.

Potencjalnymi beneficjentami programu, którzy mogą uzyskać dofinansowanie na realizację planowanych projektów w zakresie efektywności energetycznej mogą być:

1) gminy miejskie; 2) spółki komunalne które działają w celu wykonania zadań gmin miejskich związanych

z lokalnym transportem zbiorowym; 3) inne podmioty świadczące usługi w zakresie lokalnego transportu miejskiego na podstawie

umowy zawartej z gminą miejską.

Maksymalny poziom dofinansowania projektów realizowanych ze wsparciem w ramach niniejszego działania wynosi do 100% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.

Koszt całkowity przedsięwzięcia nie może być mniejszy niż 8 mln zł.

III. Zwrotne źródła finansowania inwestycji (pożyczki, kredyty)

Pożyczki udzielane przez Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Wojewódzkie fundusze ochrony środowiska dysponują środkami na wsparcie realizacji inwestycji w zakresie ochrony środowiska naturalnego. W zależności od regionu kierunki preferowanych działań finansowanych ze środków funduszy mogą się od siebie różnić, co wynika ze specyfiki podstawowych problemów występujących w poszczególnych województwach. Poniżej przedstawiono możliwości finansowania innowacyjnych projektów w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii na przykładzie Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu.

Fundusz co roku publikuje listę przedsięwzięć priorytetowych, które mogą uzyskać finansowanie. W roku 2013 jest to:

W dziedzinie ochrony powietrza • Zmniejszanie emisji pyłów i gazów, ze szczególnym uwzględnieniem redukcji dwutlenku

siarki, tlenków azotu oraz gazów cieplarnianych z energetycznego spalania paliw i procesów technologicznych.

25 z 29

• Ograniczanie niskiej emisji, głównie w miastach, miejscowościach turystyczno-uzdrowiskowych oraz położonych w kotlinach górskich.

• Ograniczanie emisji zanieczyszczeń do powietrza przez pojazdy samochodowe. • Racjonalizacja gospodarki energią, w tym wykorzystanie źródeł energii odnawialnej.

Potencjalnymi podmiotami mogącymi skorzystać ze środków przyznawanych przez WFOŚiGW są: • jednostki samorządu terytorialnego, • przedsiębiorcy.

Pożyczki są oprocentowane według stałej stopy procentowej, konkurencyjnej w stosunku do kredytów komercyjnej, w wysokości 3,5%.

Dodatkową zaletą jest możliwość ubiegania się o częściowe umorzenie pożyczki w momencie spłacenia 85% jej wartości. Możliwość ta jest zarezerwowana dla jednostek samorządu terytorialnego.

http://www.fos.wroc.pl/index.php?/www/Obsluga-Beneficjentow

Pożyczki preferencyjne w ramach inicjatywy JEREMIE JEREMIE (ang. Joint European Resources for Micro-to-Medium Enterprises ) to nowa inicjatywa poza dotacyjnego wsparcia mikro, małych i średnich przedsiębiorstw nastawiona na finansowanie inwestycji o zwiększonym ryzyku kredytowania oraz elastycznym podejściu do indywidualnych potrzeb. Beneficjentami inicjatywy są przede wszystkim przedsiębiorstwa znajdujące się w początkowej fazie rozwoju, które ze względu na brak historii kredytowej, czy niewystarczającą ilość zabezpieczeń mają problemy z uzyskaniem wsparcia przez instytucje komercyjne.

Możliwość skorzystania z finansowania projektów w ramach inicjatywy JEREMIE mają przedsiębiorcy z województw:

• zachodniopomorskiego, • pomorskiego, • wielkopolskiego, • dolnośląskiego, • łódzkiego, • mazowieckiego.

JEREMIE oferuje przedsiębiorcom niskooprocentowane kredyty, pożyczki, poręczenia.

Oprocentowanie pożyczek różni się w poszczególnych województwach i jest ustalane przez instytucje będące operatorami tego źródła finansowanie. Wysokość stałej marży oscyluje w granicach 2-6%.

http://www.jeremie.com.pl/

26 z 29

Inicjatywa JESSICA JESSICA – to skrót od angielskiej nazwy Joint European Suport for Sustainable Investment in City Areas, co oznacza wspólne europejskie wsparcie na rzecz trwałych inwestycji w obszarach miejskich. Inicjatywa ta jest instrumentem inżynierii finansowej opracowanym przez Komisję Europejską, Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) oraz Bank Rozwoju Rady Europy (CEB).

Przedmiotowa inicjatywa jest jednym z ważniejszych instrumentów wpierających inwestycje na obszarach miejskich. Zakres wsparcia w ramach inicjatywy obejmuje również coraz szerszy krąg tematyczny – rozpoczynając od rewitalizacji, poprzez edukację, kulturę, turystykę, transport, kończąc na odnawialnych źródłach energii.

Możliwość skorzystania z finansowania projektów w ramach inicjatywy JESSICA mają przedsiębiorcy oraz jednostki samorządu terytorialnego z województw:

• zachodniopomorskiego, • pomorskiego, • wielkopolskiego, • śląskiego, • mazowieckiego.

Środki finansowe w ramach inicjatywy JESSICA będą dostępne dla projektów realizowanych na obszarach miejskich.

http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/RPO/Aktualnosci/Strony/Jessica_240310.aspx

Kredyty Ekologiczne Banku Ochrony Środowiska S.A. Bank Ochrony Środowiska obok całkowicie komercyjnego finansowania podmiotów gospodarczych przygotował (zgodnie ze swoją misją) paletę produktów dedykowanych dla projektów z zakresu odnawialnych źródeł energii oraz efektywności energetycznej. Bank korzystając z możliwości uzyskania środków zewnętrznych stworzył ofertę o warunkach bardziej korzystnych od kredytowania całkowicie komercyjnego. Dodatkowo bazując na doświadczeniach związanych z realizacją i eksploatacją inwestycji w zakresie odnawialnych źródeł energii i efektywności inwestycji warunki finansowania zostały dostosowane do specyfiki tego rodzaju inwestycji. Dzięki temu oferowane produkty kredytowe charakteryzują się:

• niższymi marżami odsetkowymi, • większą elastycznością okresu kredytowania – do 20 lat, • finansowaniem do 100% wartości inwestycji, • karencjami w spłacie kapitału kredytowego.

http://www.bosbank.pl/index.php?page=Sloneczny_EkoKredyt

Finansowanie komercyjne (kredyty, leasing) Banki i instytucje finansowe działające na rynku komercyjnym również są potencjalnym źródłem finansowania (lub współfinansowania) projektów w zakresie efektywności energetycznej

27 z 29

i odnawialnych źródeł energii. Podmioty komercyjne posiadają coraz bogatszą wiedzę na temat inwestycji proekologicznych i coraz chętniej angażują się w ich finansowanie. Wiedza związana ze specyfiką tego rodzaju inwestycji pozwala na lepsze dopasowanie oferowanych produktów finansowych. Kredyty komercyjne są bardzo często wykorzystywane jako dodatkowy element montażu finansowego inwestycji dla projektów finansowanych w ramach programów dotacyjnych. Wynika to z faktu, że dotacje inwestycyjne w bardzo niewielu przypadkach pozwalają na sfinansowanie więcej niż 60% wartości planowanego projektu. Pozostałą część można pozyskać właśnie w postaci finansowania komercyjnego.

IV. Finansowanie innowacyjnych projektów w zakresie efektywności energetycznej i OZE w perspektywie 2014-2020

W związku z rozpoczęciem nowego okresu programowania w Polsce dostępne będą środki na finansowanie działań pochodzące z tzw. funduszu spójności. W ramach budżetu przeznaczonego na lata 2014-2020 Polska otrzyma 72,9 mld euro. Znana jest już ramowa struktura, w ramach której wydatkowane będą środki. Podstawy struktury podziału środków pozostały bardzo podobne do obecnych. Należy się spodziewać, że możliwości finansowania innowacyjnych projektów w zakresie efektywności energetycznej oraz odnawialnych źródeł energii będzie dostępna w następujących programach:

• komponent środowisko, energetyka, transport, którym zarządzać będzie Ministerstwo Rozwoju Regionalnego,

• 16 programów regionalnych – analogicznie do okresu aktualnego, w każdym z programów regionalnych pojawi się komponent odpowiadający za finansowanie projektów z zakresu efektywności energetycznej i OZE,

• Program rozwoju obszarów wiejskich, którym zarządzać będzie Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi – analogicznie do okresu aktualnego pojawią się w nim działania odpowiedzialne za finansowanie projektów z zakresu efektywności energetycznej i OZE.

V. Dokumenty strategiczne wytyczające kierunki wspierania działań w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii

Zakres i cele wsparcia inicjatyw i projektów związanych z podnoszeniem efektywności energetycznej polskiej gospodarki oraz wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii są określone w dokumentach strategicznych obejmujących okres najbliższych 10-20 lat. Spójnie z nimi podejmowane będą konkretne działania związane z umożliwieniem finansowania projektów związanych z tą tematyką. Poniżej wymieniono podstawowe dokumenty strategiczne:

28 z 29

Program Rozwoju Przedsiębiorstw do 2020r. – Program wykonawczy do Strategii Innowacyjności i Efektywności Gospodarki (projekt) PRP jest propozycją systemu wsparcia przedsiębiorstw w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem ich innowacyjności. Jednym z celów wyznaczonych w programie jest „Wzrost efektywności wykorzystania zasobów naturalnych i surowców”. Program zakłada wsparcie dla tworzenia i wdrażania technologii środowiskowych. Ze względu na swój szeroki charakter Program wykracza poza ramy nowych programów operacyjnych na lata 2014-2020 i będzie finansowany zarówno ze źródeł budżetu państwa, jak i środków funduszy europejskich.

Foresight technologiczny przemysłu – InSight2030 Celem nadrzędnym projektu była identyfikacja kluczowych technologii oraz obszarów przemysłowych o znaczeniu strategicznym dla polskiego przemysłu, których rozwój w następnych 20 latach będzie dla polskiego przemysłu priorytetem. W wyniku weryfikacji wyników projektu została ustalona zweryfikowana lista technologii oraz obszarów przemysłowych w ramach 10 Pól Badawczych. Z punktu widzenia rozpatrywanej tematyki najbardziej istotne są następujące obszary:

7. Technologie kogeneracji i racjonalizacji i gospodarowania energią

10. Zielona gospodarka

Drugi Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej Plan został przygotowany w związku z obowiązkiem przekazywania Komisji Europejskiej sprawozdań na podstawie dyrektywy 2006/32/WE w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych. Dokument ten zawiera opis planowanych środków poprawy efektywności energetycznej ukierunkowanych na końcowe wykorzystanie energii w poszczególnych sektorach gospodarki. Cel określony w planie wyznacza uzyskanie do 2016 roku oszczędności energii finalnej, w ilości nie mniejszej niż 9% średniego krajowego zużycia tej energii w ciągu roku (tj. 53452 GWh oszczędności energii do 2016 roku).

Prognoza w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych Prognoza zawiera informacje o szacowanej przez Polskę nadwyżce energii ze źródeł odnawialnych, która mogłaby zostać przekazana innym państwom członkowskim oraz szacowanego zapotrzebowania na energię ze źródeł odnawialnych, które do roku 2020 ma być pokrywane inaczej niż z produkcji krajowej. Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii prowadzony jest w trzech obszarach:

• energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, • ciepła i chłodu z odnawialnych źródeł energii, • biokomponentów wykorzystywanych w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych.

Główny mechanizm wsparcia produkcji energii ze źródeł odnawialnych to system tzw. zielonych certyfikatów. Obok ww. wsparcia systemowego przewiduje się także bezpośrednie wsparcie finansowe dla realizacji inwestycji związanych z energetyką odnawialną. Dotyczy to budowy nowych

29 z 29

mocy w zakresie OZE, budowy i rozbudowy sieci przesyłowych umożliwiających przyłączanie nowych jednostek wytwórczych, a także produkcji urządzeń na rzecz energetyki odnawialnej.

„Kierunki rozwoju biogazowni rolniczych w Polsce w latach 2010-2020”. Dokument zakłada, że w każdej polskiej gminie do 2020 roku powstanie średnio jedna biogazownia wykorzystująca biomasę pochodzenia rolniczego przy założeniu posiadania przez gminę odpowiednich warunków do uruchomienia takiego przedsięwzięcia. Dokument wychodzi naprzeciw podnoszonym postulatom o konieczności ustanowienia systemu promującego i wspierającego produkcję biogazu rolniczego i wykorzystanie go do produkcji energii elektrycznej i ciepła. Przewiduje się, że biogazownie będą powstawać w gminach wiejskich oraz w tych gdzie występują duże zasoby areału, z którego można pozyskiwać biomasę, co jest swego rodzaju harmonizacją działań krajowych rządu z priorytetami Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej.

Krajowy Plan Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych Krajowy Plan Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych określa krajowe cele w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych zużyte w sektorze transportowym, sektorze energii elektrycznej, sektorze ogrzewania i chłodzenia w 2020 r., uwzględniając wpływ innych środków polityki efektywności energetycznej na końcowe zużycie energii oraz odpowiednie środki, które należy podjąć dla osiągnięcia krajowych celów ogólnych w zakresie udziału OZE w wykorzystaniu energii finalnej.