Ewaluacja Metodą TROP narzędzie monitorowania i oceny skuteczności procesu wprowadzania kultury Lean Management

Trening Rozwoju Organizacji Przyszłości

www.grupatrop.pl

Dlaczego projekty zmian w organizacji często nie przynoszą pożądanych efektów ?Jak wynika z danych Harvard Business Review, aż 70% projektów, których celem ma być reorganizacja pracy lub/i rozwój kultury organizacji nie udaje się. Tak sprawę spostrzegają zarówno sponsorzy, jak też realizatorzy oraz ogół pracowników. W procesach wprowadzania Lean Management podstawowym zagrożeniem jest chaos lub powrót do starych nawyków. Dlaczego może się tak stać? Właśnie tego realizatorzy projektów na ogół nie wiedzą. Podobnie jak nie wiadomo, dlaczego projekt udaje się.

Projekt zmiany systemowo-

organizacyjnej oraz rozwoju kultury

Efekty w postaci realnych zmian w

organizacji ?www.grupatrop.pl

Tradycyjnie identyfikowane przyczyny niepowodzeń w projektach wprowadzania Lean ManufacturingNajczęściej wymieniane przyczyny niepowodzeń to:• niekompetencja zespołu wdrażającego• niekompetencja przywódców• nagłe zmiany rynkowe• uporczywe tkwienie pracowników „w starym” i ich braki

kompetencyjne.Co łączy te najczęściej wskazywane przyczyny? Szukanie winnych! Nie jest to ani efektywne, ani zgodne z duchem Lean. Diabeł tkwi bowiem w szczegółach, we współzależnościach, na które po prostu nie zwróciliśmy w trakcie realizacji programu uwagi

www.grupatrop.pl

Źródła trudności we wprowadzania kultury systematycznego doskonaleniaProjekty rozwoju kultury organizacyjnej w trakcie wprowadzania Lean Management są trudne, ponieważ: • łączą sferę ludzką ze złożonym przedsięwzięciem strategiczno-

logistycznym,• wymagają zmiany utrwalonych nawyków, • chodzi w nich o wprowadzenie kultury permanentnego rozwoju, a nie

o jednorazowo osiągnięty efekt, • zmieniają relacje w zespołach i pomiędzy zespołami.Pomimo ogromnego, masywnego wkładu środków, ich wpływ tego typu projektów często nie wykracza poza fasadowe przyswojenie haseł, nie dotykając sfery rzeczywistych zachowań i relacji w organizacji.

www.grupatrop.pl

Jak podnieść poziom przewidywalności w projektach wprowadzania kultury Lean?

Czynniki społeczno- kulturowe są znacznie trudniejsze do kontrolowania i wpływania na nie. Tym niemniej są kluczowe, zwłaszcza w projektach, w których chodzi o wykształcenie określonych postaw wobec zadań w organizacji.• Ewaluacja procesowo- jakościowa Metodą TROP pozwala na

monitorowanie rzeczywistego przebiegu procesy zmiany.• Proponowana metodologia pozwala na sprawną identyfikację

czynników sukcesu i barier we wdrażaniu zmiany. • Jest wsparciem na etapie szczegółowego planowania - ułatwia

spójne powiązanie wszystkich potencjalnych czynników sukcesu z planowanymi działaniami.

www.grupatrop.pl

Jak podnieść poziom przewidywalności w projektach wprowadzania kultury Lean?Ewaluacja Metodą TROP:• Umożliwia wprowadzanie zmian korygujących w trakcie programu

oraz szybkie reagowanie na nowe zjawiska, w szczególności na pojawiające się szanse. Pozwala stworzyć dużo skuteczniejszy system analizy przebiegu procesu niż przy zastosowaniu tradycyjnych metodach ewaluacyjnych.

• Dzięki specyficznemu sformułowaniu celów oraz korzystaniu z podejścia „Goals Free” pozwala obserwować zarówno zjawiska przewidywane, jak i wychwytywać te niespodziewane.

• Systematycznie kieruje uwagę na to, co się realnie dzieje.• Może być wykorzystywana jako narzędzie ułatwiające

porządkowanie i usprawnianie komunikacji wśród realizatorów programu na wszystkich szczeblach zarządzania.

www.grupatrop.pl

Ewaluacja Metodą TROP - korzyści finansowe

• Przynosi duże oszczędności związane z podniesieniem efektywności wprowadzania Lean Management, szczególnie w obszarze pracy z postawami pracowników.

• Jest relatywnie tania – tam, gdzie jest to możliwe, polega na zaangażowaniu w działania ewaluacyjne różnych realizatorów np. trenerów, instruktorów, menedżerów oraz na powiązanie działań ewaluacyjnych z ich codziennymi obowiązkami.

• Podnosi sprawność uczenia się w organizacji, stanowi rodzaj efektywnego uczenia w działaniu, co pozwala ograniczyć ilość tradycyjnych szkoleń.

www.grupatrop.pl

Ewaluacja procesowo – jakościowa Metodą TROP jako narzędzie edukacyjne

Ewaluacja procesowo- jakościowa metodą TROP ma ogromny walor edukacyjny. Jest znakomitą nauką w działaniu dla osób odpowiedzialnych za projekty rozwoju kultury organizacyjnej: • stale pogłębia świadomość faktycznych skutków podjętych kroków, co

jest możliwe dzięki dopływowi unikalnych informacji od ewaluatorów, • przyczynia się do wzrostu praktycznej wiedzy dotyczącej procesów

społecznych w organizacji opartej o paradygmat systemowy w zarządzaniu, analizę dynamiki procesów z psychologii społecznej oraz podejście jakościowe w socjologii.

Umożliwia budowanie organizacji nastawionej na permanentne doskonalenie.

www.grupatrop.pl

Na czym koncentruje się ewaluacja Metodą TROP? Słowo ewaluacja oznacza „wartościowanie”, szacowanie wartości. Na jakich zatem wartościach koncentruje się w ewaluacja Metodą TROP w projektach wprowadzania Lean? Ewaluacja procesowo- jakościowa koncentruje się na badaniu tych czynników, które związane są z aspektem ludzkim, społeczno- kulturowym organizacji, a więc przede wszystkim:• na skuteczności pracy nad nawykami pracowników,• na efektywności rozwijania potencjału kadry liderskiej,• na rozwijaniu elastyczności zespołów,• na monitorowaniu procesu budowania kultury organizacyjnej,• na obserwacji procesu budowania Kapitału Społecznego w

organizacji, czyli rozwijaniu jej zdolności do koncentrowania zaangażowania na rzecz realizacji wspólnych celów w oparciu o wzajemne zaufanie.

www.grupatrop.pl

Dwie strony medalu – ludzie i systemy

Zmiana systemu lub struktury np. optymalizacja procesów,

wprowadzanie systemów jakości, nowych integrujących rozwiązań

informatycznych, centralizacja lub decentralizacja, fuzje itp..

Zmiana kultury organizacyjnej: , postaw oraz umiejętności

poszczególnych pracowników, reorganizacja sieci powiązań

społecznych, sieci wiedzy i sieci zadań, charakteru relacji

czynniki strukturalno- systemowe w

organizacji

czynniki społeczno- kulturowe w organizacji

www.grupatrop.pl

W czym może pomóc ewaluacja Metodą TROP w związku z wprowadzaniem Lean?

Ewaluacja Metoda TROP może pomóc w określeniu : • jak efektywniej podnosić świadomość wpływu pracowników na

rezultaty całej organizacji, po czy to poznać ?• co robić, aby rozwijać w pracownikach umiejętność stawiania celów

we współzależności z innymi (oraz- czy podjęte w tym kierunku działania są skuteczne)?

• co zrobić, aby krzewić kulturę nieobwiniania się, lecz szukania szans na poprawę?

• jak rozwijać „gospodarskie” podejście liderów ?• jak zoptymalizowane procesy wpływają na relacje pomiędzy

pracownikami i czy nie ma tu podstawowych źródeł oporu?• w jakich obszarach najłatwiej dochodzi do wygaszenia zmiany i co z

tym można zrobić ?• I in.

www.grupatrop.pl

Decyzje strategiczno- biznesowe, struktura, procesy organizacyjne a kultura organizacji

Niemal wszystkie zmiany strukturalne i systemowe wymagają rozwoju kultury organizacyjnej. Cieszący się rosnącą popularnością Lean Management oraz six sigma zakładają systematyczną pracę nad kulturą organizacji. Co to jest kultura ? Jest to, niekoniecznie oczywisty i jawny, system powiązań pomiędzy rzeczywistymi zachowaniami ludzi, realnie realizowanymi wartościami, strukturami i strategiami. Marząc o zmianie postaw, w gruncie rzeczy chcemy zmienić właśnie kulturę, bowiem zmiana indywidualna nic tu nie da.Na marginesie, czynniki kulturowe współdecydują również o skuteczności fuzji oraz innego typu reorganizacji. Obecnie dość często również rozwój kultury organizacyjnej staje się samoistnym celem strategicznym organizacji.

www.grupatrop.pl

Kapitał Społeczny

Kapitał Społeczny to pojęcie opisujące poziom identyfikacji członków danej organizacji (czyli pracowników) na rzecz realizowania wspólnych celów. W każdej firmie istnieje zorganizowana społeczność. Na jej Kapitał Społeczny składa się: • suma kompetencji pracowników, ale też ich gotowość do

wykorzystania własnych zasobów intelektualnych oraz emocjonalnych na rzecz wspólnego celu,

• gotowość firmy jako systemu do skorzystania z szeroko rozumianych kompetencji pracowników (też tzw. wiedzy ukrytej),

• poziom znajomości u pracowników różnych celów firmy oraz skłonność do identyfikacji z nimi,

• poziom wzajemnego zaufania (dotyczącego jakości współpracy) umożliwiającego elastyczność, kreatywność i efektywny podział zadań. Wysokie zaufanie redukuje obawy i opory , a więc radykalnie zwiększa otwartość na zmiany.

www.grupatrop.pl

Ewaluacja Metodą TROP a pomiar Kapitału Społecznego

Ewaluacja Metodą TROP pozwala ocenić, czy rośnie wartość Kapitału Społecznego organizacji . Pozwala ocenić tym samym , czy udaje się rozwijać takie cechy organizacji jak elastyczność i zdolność do szybkiego uczenia się. Tak więc podnoszenie Kapitału Społecznego warunkuje trwałość przeprowadzanych zmian i umożliwia wejście na ścieżkę organizacji uczącej się. Tak więc pojecie Kapitału Społecznego ilustruje ważny aspekt kultury organizacji. W tym sensie pomiar kapitału Społecznego jest ewaluacją predyktywną, czyli pozwalającą przewidzieć, z pewnym prawdopodobieństwem , oczywiście, długofalowe skutki podjętych działań. W pewnym sensie jest to pomiar szansy na rozwój. Podejście takie, choć mało technokratyczne, toruje sobie obecnie miejsce zarówno w naukach społecznych, jak też w ekonomii .ma zastosowanie np. przy wycenie wartości firm w oparciu o szanse, jaki stwarza jej potencjał ekonomiczny, ale też kulturowy.

www.grupatrop.pl

Stawianie celów

Podejście do ewaluacji Metodą TROP zakłada dwa odmienne sposoby formułowania celów: • jako określony stan (cel SMART) Chodzi nam tu o osiągnięcie

określonego, mierzalnego stanu. W tej sprawie ewaluacja może polegać na odpowiedzi na pytanie: czy osiągnęliśmy tak postawiony cel SMART? Ten typ celów w większości dotyczy czynników strukturalno- systemowych,

• jako kierunek procesu rozwoju (cel procesowy) dotyczy odpowiedzi na pytanie: Czy następuje rozwój w pożądanych obszarach, czy został uruchomiony proces zmiany, co go podtrzymuje, a co hamuje? Tu ewaluacja polega na monitoringu i poznawaniu dynamiki procesu rozwoju, a nie na sprawdzaniu, czy osiągnęliśmy określony punkt. Dotyczy przeważnie takich aspektów zmiany jak postawy, proaktywność, relacje, wzajemne zaufanie, normy współpracy, czyli procesów psychologicznych oraz społeczno- kulturowych

www.grupatrop.pl

Dwa sposoby formułowania celów w ewaluacji Metodą TROP.

Zmiana strukturalna, organizacyjna, biznesowa

Zmiana w aspekcie społecznym - ludzi i kultury organizacyjnej,

Cele projektu wyrażone jako stan np. struktury,

zoptymalizowanego procesu działania lub jako wynik

finansowy.

Cele projektu wyrażone jako wektor zmian.

Jakie procesy chcemy uruchomić?

www.grupatrop.pl

Dynamika zmiany w procesach psychologicznych i społecznych

W przypadku procesów psychologicznych oraz społeczno- kulturowych dynamika zmiany rzadko ma charakter liniowy. W ewaluacji musimy uwzględnić fakt, że często następuje tu regres (cofnięcie), skokowe zmiany i okresy braku widocznych postępów. Między innymi z tego powodu stawianie ilościowych, punktowych celów w tych obszarach nie jest sensowne. Nie wiemy po prostu, w którym momencie osiągniemy konkretnie stan. Systematyczny monitoring czyli ewaluacja „On Going” pozwala na zrozumienie, jak zmiana następuje, a tym samym chroni realizatorów przed wpadaniem w panikę z powodu chwilowego osłabienia postępów.

www.grupatrop.pl

Wykres obrazujący dynamikę zmiany w

jakimś aspekcie psychologicznym

Danych do procesu ewaluacji dostarcza wiele zaangażowanych w projekt osób. Są to np. trenerzy, menedżerowie, komitet sterujący, dział HR, zespół optymalizacji procesów lub systemów jakości , a w reszcie pozostali pracownicy. Specjalista do spraw ewaluacji musi zorganizować ich ewaluacyjną aktywność: omawia wskaźniki, opracowuje narzędzia, określa sposób zbierania i zapisu oraz opracowania danych, tryb bieżącego wykorzystywania informacji z ewaluacji w projekcie. Ważne jest, aby działania na rzecz ewaluacji były zintegrowane z codzienną pracą oraz z innymi przedsięwzięciami realizowanymi w projekcie. Jest to duża zaleta proponowanego stylu pracy – wymaga uwagi, ale nie obciążą bardzo budżetu oraz nie wymaga wprowadzenie dodatkowo wielu osób.

Partycypacja pracowników w procesie ewaluacji

www.grupatrop.pl

Zaletą włączenia pracowników w proces ewaluacji jest to, że osoby uczestniczące w nim podnoszą swoją samoświadomość oraz uczą się, jak wpływać na procesy społeczne. Dokonują samoobserwacji, określają swoje potrzeby i bariery, ćwiczą obserwację otoczenia, nazywają zjawiska związane ze zmianą przez co, na ogół , biorą większą odpowiedzialność za proces zmiany. Dzięki kierowanie uwagi pracowników na cele projektu ewaluacja zapobiega podstawowemu mechanizmowi wygaszania zmiany – zaniechaniu. To właśnie ten, naturalny z psychologicznego punktu widzenia, mechanizm psychologiczny jest podstawowym „winowajcą ”, jeśli idzie o zamienianie szczytnych idei w fasadowe akcje..

Partycypacja pracowników w ewaluacji – przeciwdziałanie wygaszaniu zmian

www.grupatrop.pl

Ewaluacja Metodą TROP korzysta przede wszystkim z narzędzi jakościowych. Są to: • wywiady indywidualne, • obserwacje uczestniczące, prowadzone przez ewaluatorów, ale też

uprzednio przeszkolonych trenerów, menedżerów, niektórych pracowników ,

• dzienniki podróży czyli opisy procesu zmian zachodzących w osobach , • grupy fokusowe, • krótkie opisy różnych sytuacji wyjątkowych,• ankiety z pytaniami otwartymi i zamkniętymi.

p

Narzędzia ewaluacji procesowo- jakościowej

www.grupatrop.pl

Ewaluacja Metodą TROP: etapy działania

Ewaluacja ex-anteEtap przygotowawczy –

wstępne opracowanie celów oraz narzędzi monitoringu

zmiany w kontekście planów strategicznych organizacji oraz jej aktualnych uwarunkowań kulturowo- strukturalnych

Etap pierwszy ewaluacji on-going - weryfikacja założeń (po

3-4 miesiącach)Dotyczy przyjętych modeli zmiany, ich konfrontacji z

realnymi zachowaniami ludzioraz samych narzędzi ewaluacji (pod względem adekwatności,

funkcjonalności). Etap II ewaluacji on-going ciągłego monitorowania

projektu pod kątem skuteczności wprowadzanej zmiany, ew.

korekt co do planów, szacowanie wszystkich, nie tylko tych

założonych wstępnie, wartości projektu

Etap ex-post ewaluacji- końcowe szacowanie wartości aspektów

społecznych i psychologicznych na podstawie rzeczywistych

wskaźników zachowań ludzi i systemów.

Ewaluacja predyktywna -planowanie działań zmierzających

do podtrzymania zmiany. www.grupatrop.pl

Ewaluacja procesowo – jakościowa : etap pierwszy, przygotowawczy1. Zapoznanie się ewaluatorów z „twardymi” założeniami projektu oraz

historią dotychczasowych realizacji. 2. Praca ze sponsorami, top- menedżerami i zespołem realizatorów nad

określeniem celów projektu w kategoriach kierunku rozwoju kultury. Wyjaśnienie celu, metodyki ewaluacji i wynikających z niej korzyści. Zaproszenie top- menedżerów do procesu ewaluacji. Określenie, jaki stan kultury organizacyjnej chcieliby osiągnąć .

3. Szkolenie dla zespołu odpowiedzialnego za wprowadzanie zmiany dotyczące psychologiczno-społecznych modeli zmiany. Stanowią one podstawę sformułowania celów w kategoriach procesowych. Doprowadzenie do odpowiedzi na pytanie : Jakie procesy chcemy uruchomić?

www.grupatrop.pl

Ewaluacja procesowo – jakościowa: etap ex-ante, przygotowawczy

4. Wstępne ustalenie przewidywań odnośnie dynamiki zmiany, czyli etapów procesu kształtowania pożądanych postaw i zachowań.

5. Weryfikacja celów procesowych ze sponsorami. 6. Ustalenie wskaźników zmiany: po czym poznamy, że sprawy idą w

dobrym kierunku?7. Praca nad stworzeniem narzędzi monitoringu. 8. Praca nad ustaleniem komunikacji w projekcie oraz sposobów

zintegrowania działań ewaluacyjnych z innymi aktywnościami pracowników.

9. Przygotowanie realizatorów do wdrożenia narzędzi. Przeprowadzenie stosownych szkoleń.

www.grupatrop.pl

Kolejne kroki pracy merytorycznej w etapie przygotowawczym

Określenie wskaźników dla celów wspierających i celu

głównego czyli odpowiedź na pytanie: po czym poznamy, że

dany proces się toczy? Określenie metod badania

wskaźników i procedur badawczych.

Określenie pożądanego stanu na poziomie zachowań ludzi, charakterystyki zespołów i kultury organizacyjnej całej

organizacji. Ogólny opis stanu docelowego oraz przykłady.

Określenie modelu zmiany, czyli odpowiedź na pytanie: dzięki

czemu taka zmiana będzie możliwa, jaki mechanizm

uruchamiania takiej zmiany chcemy wykorzystać, do jakich praktyk i wiedzy się odwołać ?

Określenie celów wspierających, czyli procesów społecznych i

psychologicznych, które należy uruchomić/wzmocnić, aby

osiągnąć cel główny. Zbudowanie sieci celów.

Weryfikacja, początek etapu II

www.grupatrop.pl

Etap drugi, ewaluacja on-going, weryfikacja założeńEtap następuje 3-4 miesiące po rozpoczęciu projektu i służy weryfikacji założeń dotyczących • przyjętych celów procesowych,• przyjętych założeń odnośnie kultury firmy, a co za tym idzie - sposobu

wprowadzania zmiany,• przewidywanej dynamiki zmian (optymalne tempo, chwilowe załamania i

cofnięcia procesu naturalne przy procesach społecznych), • metod ewaluacyjnych, zarówno pod względem adekwatności, jak też

funkcjonalności,• komunikacji pomiędzy realizatorami a ewaluatorami w projekcie.Na tym etapie realizatorzy otrzymują już wiele opracowanych danych na temat faktycznych skutków ich działań w firmie oraz tego, jakie uruchamiają procesy. Jest to również szansa na zweryfikowanie swoich działań.

www.grupatrop.pl

Etap trzeci – on going, systematyczny monitoring w trakcie realizacji projektu

Etap ten zakłada wejście działań ewaluacyjnych w pewne ustalone tryby. Jednak projekty rozwoju kultury często mają dość zaskakująca dynamikę, po drodze pojawiają się wzloty i kryzysy. Podstawowym wyzwaniem tego etapu jest utrzymanie systematycznej ewaluacji, aby energia realizatorów kierowana była na strategię rozwoju społecznego, a nie tylko na gaszenie pożarów lub rutynowe działania. Ewaluacja pozwala wszystkim na to, aby w trakcie długiego procesu zachować uważność i kontakt z realnymi skutkami działań mających na celu wprowadzanie zmiany, co znacząco zwiększa szansę na powodzenie projektu. Ewaluacja ma tu charakter „On Going” czyli ewaluatorzy działają zgodnie z ustalonym trybem komunikacji i decyzyjności a dane dostarczane są systematycznie. W określonych fazach projektu np. w jego połowie, następuje przegląd efektów.

www.grupatrop.pl

Etap czwarty – ewaluacja ex-post

Etap ostatecznego szacowania wartości psychologicznych oraz kulturotwórczych projektu Działania w tym etapie służą określeniu, jaka zmiana zaszła w trakcie projektu, jaki proces został uruchomiony. Może być ona oceniana na kilku poziomach:• w warstwie kultury organizacyjnej, • w obszarze współpracy pomiędzy strukturami organizacji (np. pionami,

działami, oddziałami), • na poziomie relacji zadaniowych i interpersonalnych w zespołach, • na poziomie indywidualnym czyli w zakresie procesów rozwoju

uruchomionych w konkretnych osobach: w zakresie zmiany postaw, umiejętności, wiedzy.

www.grupatrop.pl

Etap czwarty – ewaluacja predyktywna

Na podstawie ewaluacji ex-post oraz on-going można planować dalsze działania zmierzające do podtrzymania zmian oraz ew. wprowadzania nowych. W wyniku działań ewaluacyjnych wszyscy są bogatsi o ogromna wiedzę dotyczącą potencjału zmiany w swojej organizacji. Dotyczy ona :• występujących w organizacji typowych zachowań wobec zmiany,• barier i „sprzymierzeńców” czyli czynników ułatwiających

wprowadzanie pożądanych norm, • „oswojonych” przez organizację modeli zmiany, dobrych praktyk,

przetartych ścieżek w pracy nad kulturą organizacyjną,• potencjalnych liderów i części organizacji mogących być forpocztą

nowego.Ponadto zainicjowany proces rozwoju ma też własną dynamikę, którą można w jakimś stopniu określić. Dzięki temu możemy skuteczniej przewidzieć, co będziemy musieli zrobić, aby dobrze zareagować na procesy wygaszania zmian lub rodzenie się nowych zjawisk.

www.grupatrop.pl

W procesach zmiany i rozwoju kultury łatwo możemy stracić z oczu najistotniejsze, lecz trudno mierzalne wartości. Ewaluacja powinna pomagać w monitorowaniu naszych działań pod względem ich sensu ogólnego.

Kiedy wspinamy się po drabinie, czasami boimy się rozglądać dookoła, a szczególnie patrzeć w dół. Ale co zrobimy, jeśli drabina przystawiona jest nie do tej ściany?

Ewaluacja- aby zmiana była rozwojem !www.grupatrop.pll

O Grupie TROP Grupa TROP jest firmą specjalizującą się w realizacji projektów rozwoju kultury organizacyjnej i środowiskowej oraz ich ewaluacji. Ponadto jest liderem na rynku szkoleń dla trenerów - prowadzi największą w Polsce Szkołę Trenerów Biznesu, którą ukończyło ponad 1500 osób (na rocznych kursach). W tej dziedzinie TROP wyznacza trendy na rynku. Swoje doświadczenie przekazujemy też Coachom (200 absolwentów rocznych szkół), Liderom, Ewaluatorom oraz Moderatorom Zmiany Kulturowej w Organizacji a także Mediatorom.W każdej z w/wym. dziedzin posiadamy własne, oryginalne know- how określanie wspólnym hasłem METODA TROP. Współpracujemy przy tym z naukowcami na uczelniach wyższych m.in. z Wydziału Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, SWPS oraz Florida Atlantic University.

www.grupatrop.pl

O realizatorach programu ewaluacji zmianyKierownikiem merytorycznym programu jest Dorota Szczepan- Jakubowska, psycholog, coach, mediator, trener i konsultant ds. zmiany kulturowej i jej ewaluacji, superwizor rekomendowany przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Master Metody TROP. Wraz z mężem Jackiem jakubowskim założyła i prowadzi Akademię TROP - a w niej największą i najstarszą na rynku Szkołę Trenerów Biznesu. Wykładowca Collegium Civitas. Konsultantami programu mogą być (w zależności od potrzeb i zakresu pracy):• Prof. Andrzej Nowak z Florida Atlantic University, psycholog

społeczny, specjalista w zakresie modelowania zmian społecznych, najbardziej cytowany polski psycholog,

• Dr. Katarzyna Winkowska- Nowak, matematyk z SWPS, specjalista w zakresie dynamiki społecznych układów złożonych

• Iwona Kania, socjolog, trener, jeden z najbardziej doświadczonych ewaluatorów na rynku.

• www.grupatrop.pl