Europa po kongresie wiedeńskim - pl-static.z-dn.net

Test

Europa po kongresie wiedeńskimTest podsumowujący rozdział I

Ustal kolejność chronologiczną podanych wydarzeń. W tym celu wpisz cyfry od 1 do 4, zaczynając od wydarzenia najwcześniejszego.

powstanie dekabrystów

uzyskanie niepodległości przez Grecję

początek kongresu wiedeńskiego

rewolucja lutowa we Francji

Do podanych definicji dopisz odpowiednie pojęcia.

– proces przekształcania gospodarki polegający na zwiększaniu udziału pracy

maszyn i zatrudnienia w przemyśle.

– ideologia, zgodnie z którą najważniejszy jest swobodny rozwój i wolność jednostki.

– najuboższa warstwa robotników.

– zasada, którą kierowali się uczestnicy kongresu wiedeńskiego, głosząca, że władza

królewska jest święta i nienaruszalna.

Zapoznaj się z tekstem źródłowym. Następnie podaj dwa przykłady zastosowania wynalazku opisanego w tekście.

Do podanych postaci dopisz po jednym wydarzeniu z nimi związanym. Wybierz wydarzenia spośród podanych w ramce.

Aleksander I –

Samuel Morse –

Karol X –

•

•

1

2

3

4

Stephenson,wielkiinżynier,opowiadał[...],żejechał[...][natrasie]Manchester–Liverpoolprzezwielemil,z szyb-kościąjednejmilinaminutęi żeproblempolegadlaniegonienatym,jakwielkąszybkośćjegomaszynymogąosiągnąć,gdyżpotrafiuczynićjebardziejchyżymiodptakaprzeszywającegopowietrze,lecznajakiejszybkościnależyprzestać.

Źródło: WiekXIXw źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2002, s. 144.

rewolucjalipcowa,WiosnaLudów,kongreswiedeński,udoskonalenietelegrafu, odkryciezjawiskaindukcjielektromagnetycznej

imię i nazwisko

klasa data

0–1 p.

0–4 p.

0–2 p.

0–3 p.

Grupa A

Test

Na podstawie informacji biograficznych dopisz imię i nazwisko postaci.

– polski generał, jeden z bohaterów Wiosny Ludów, dowodził obroną Wiednia,

a następnie wspomógł wystąpienie Węgrów przeciw Austrii.

– włoski rewolucjonista, założyciel organizacji „Młoda Europa”.

Wpisz nazwy państw oznaczone na mapie cyframi 1, 2, 3. Odpowiedzi wybierz spośród podanych w ramce propozycji.

0–2 p.

0–3 p.

6

7

Rozwiąż krzyżówkę i wyjaśnij hasło.1. Ideologia społeczna, której przedstawiciele dążyli m.in. do poprawy warunków życia i pracy robotników.2. Nazwisko twórcy maszyny parowej.3. Duże miasto stanowiące centrum administracyjne, gospodarcze i kulturalne.4. Jedna z cieśnin łączących Morze Śródziemne z Morzem Czarnym.5. Nazwisko jednego z twórców Manifestukomunistycznego.6. Imię rosyjskiego cara, który stłumił powstanie dekabrystów.

Hasło:

Wyjaśnienie:

0–4 p.5

KrólestwoNiderlandów,KrólestwoFrancji,KrólestwoPolskie,KrólestwoPrus,imperiumosmańskie

M o r z e Śr

ód z i e m n e

M. B

ał t

yc

ki

e

M o r z e

P ó ł n o c n e

Morze

Czarne

OC

EA

N

AT

LA

NT

YC

KI

KijówBERLINBERLIN

AMSTERDAMAMSTERDAMLONDYN

Dublin

LIZBONALIZBONA

PARYŻ

KRAKÓW

Sofia

NEAPOL

FLORENCJA

MODENA

MADRYT

WIEDEŃ

Buda

Praga

MONACHIUMMONACHIUMPeszt

RZYM

STAMBUŁ

ATENY

Warszawa

SZTOKHOLM

KOPENHAGA

CHRISTIANIA PETERSBURG

0 500 km

1

2

3

1 –

2 –

3 –

1.

2.

3.

4.

5.

6.

Grupa A

Test

Uzupełnij tabelę. W tym celu wpisz w odpowiednie miejsca po jednej przyczynie i jednym skutku podanego wydarzenia.

Na podstawie danych statystycznych oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.Długość linii kolejowych w XIX w. (w km)

0–4 p.

0–1 p.

8

9

przyczyna wydarzenie skutek

Wiosna Ludów

wojna krymska

Państwo 1840 r. 1880 r.

Austria 144 18 507

Francja 497 23 089

Wielka Brytania 2390 25 060

Rosja 27 22 865

Belgia 334 4112

W latach 1840–1880 we wszystkich państwach wzrosła długość linii kolejowych. P F

W 1840 r. długość linii kolejowych była większa w państwach, gdzie najszybciej rozpoczęła się rewolucja przemysłowa. P F

W 1880 r. długość sieci kolejowej w Rosji była większa niż w Wielkiej Brytanii. P F

Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenia. 0–3 p.

WimięŚwiętejiNierozdzielnejTrójcy!Podwpływemwielkichwydarzeńlatostatnich,któreznamio-nowałydziejeEuropy,awszczególnościwobecdobrodziejstw,jakimiOpatrznośćBoskaraczyłaobdarzyćpaństwa,którychrządyufnośćinadziejęwniejpokładały,doszłyichCesarskieiKrólewskiewysokości:CesarzAustrii,KrólPrusiCesarzRo-sji,dokoniecznościoparciastosunkówwzajemnychnawznio-słychprawdach,któregłosinaukaboskiegoZbawiciela.Dlate-gooświadczająuroczyście,[...]żeodtądzarównowsprawachwewnętrznych,jakiwstosunkachzinnymipaństwami,dro-gowskazemichpostępowaniabędąprzepisytejświętejreligii,zasadysprawiedliwości,miłościizgody[...].

Źródło: WiekXIXwźródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2002, s. 75–76.

a) Podaj, jak nazywano układ przedstawiony w tekście.

b) Podaj rok powstania cytowanego układu.

c) Wymień rzeczywistą przyczynę podpisania dokumentu przez władców Rosji, Prus i Austrii.

11

Grupa A

Wymień nazwisko osoby, która udoskonaliła przedstawiony na ilustracji wynalazek oraz jeden skutek jego zastosowania.

0–2 p.10

79Klucze do testów

Nr zadania Odpowiedzi Punktacja Schemat przyznawania punktów

1. powstanie dekabrystów – 2uzyskanie niepodległości przez Grecję – 3 początek kongresu wiedeńskiego – 1rewolucja lutowa we Francji – 4

0–1 1 pkt – za poprawną odpowiedź

2. industrializacja, liberalizm, proletariat, legitymizm 0–4 1 pkt – za poprawne pojęcie

3. • [szybszy i tańszy niż dotychczas] transport ludzi [na duże odległości]• [wygodniejszy i szybszy] transport surowców oraz towarów

0–2 1 pkt – za poprawny przykład

4. Aleksander I – kongres wiedeński,Samuel Morse – udoskonalenie telegrafu,Karol X – rewolucja lipcowa

0–3 1 pkt – za poprawne przyporządkowanie

5. 1. socjalizm,2. Watt,3. metropolia,4. Dardanele,5. Engels,6. MikołajHasło: „sto dni” Przykładowe wyjaśnienie: Nazwa okresu w 1815 r. obejmującego czas od ucieczki Napoleona z Elby do jego ponownej klęski. Bonaparte próbował wtedy odzyskać władzę, lecz przegrał bitwę pod Waterloo. Po tych wydarzeniach został zesłany na Wyspę Świętej Heleny.

0–4 1 pkt – za poprawne rozwiązanie 2 haseł2 pkt – za poprawne rozwiązanie 3 lub 4

haseł3 pkt – za poprawne rozwiązanie 5 lub 6

haseł1 pkt – za poprawne wyjaśnienie hasła

6. Józef Bem, Giuseppe Mazzini 0–2 1 pkt – za poprawne imię i nazwisko

7. 1 – Królestwo Francji [Francja]2 – imperium osmańskie [Turcja]3 – Królestwo Prus [Prusy]

0–3 1 pkt – za poprawną nazwę państwa

8. Wiosna Ludów – przyczyna: nieurodzaj i klęska głodu, dążenie do poszerzenia praw obywatelskich; skutek: wprowadzenie ustroju republikańskiego we Francji, uwłaszczenie chłopów w Austriiwojna krymska – przyczyna: dążenie Rosji do opanowania cieśnin czarnomorskich; skutek: osłabienie pozycji międzynarodowej Rosji

0–4 1 pkt – za podanie poprawnej przyczyny lub skutku wskazanego wydarzenia

9. P, P, F 0–1 1 pkt – za trzy poprawne odpowiedzi

10. MorsePrzykładowy skutek:szybkie przekazywanie informacji na duże odległości

0–2 1 pkt – za poprawne nazwisko1 pkt – za poprawny przykład

11. g) Święte Przymierze h) 1815 r.i) współpraca w celu zachowania ustaleń kongresu wiedeńskiego, w tym

tłumienia buntów przeciw ustalonemu porządkowi politycznemu


Klucze odpowiedzi do rozdziału I (grupa A)

Test


powstanie Świętego Przymierza

wybuch powstania na Węgrzech

wybuch wojny krymskiej

rewolucja lipcowa we Francji


– ideologia, która za podstawę porządku społecznego uznawała przestrzeganie

tradycji, silną pozycję Kościoła oraz zachowanie znaczenia religii.

– proces szybkiego rozwoju miast, towarzyszący rewolucji przemysłowej.

– grupa społeczna, która powstała w wyniku rewolucji przemysłowej; tworzyli ją

właściciele środków produkcji (np. fabryk).

– zasada kongresu wiedeńskiego; zgodnie z nią na trony przywrócono władców

obalonych w trakcie rewolucji francuskiej i wojen napoleońskich.

Zapoznaj się z tekstem źródłowym. Następnie podaj dwa przykłady działania przedstawicieli opisanego w tekście ruchu politycznego.

Do podanych postaci dopisz po jednym wydarzeniu z nimi związanym. Wybierz wydarzenia spośród podanych w ramce.

Robert Castlereagh –

Michael Faraday –

Lajos Kossuth –

•

•

0–1 p.

0–4 p.

0–2 p.

0–3 p.

1

2

3

4

DoGminWielkiejBrytaniii Irlandii,zebranychw Parlamencie.PetycjaniżejpodpisanychmieszkańcówZjednoczonegoKrólestwapokazuje:żewładzapowstałaz całegoludumiałanaceluchronićjegowolnośći zapewnićmuszczęście,więcprzedcałymludemwinnabyćodpowiedzialna.[...]Że,skorowładzamiałanaceludobroi ochronęwszystkichi skorowinnaznaleźćposłuchi poparciewszyst-kich,wszyscywinniposiadaćrównepraworeprezentacji.


imię i nazwisko

klasa data

Grupa B

Europa po kongresie wiedeńskimTest podsumowujący rozdział I

rewolucjalipcowa,WiosnaLudów,kongreswiedeński,udoskonalenietelegrafu, odkryciezjawiskaindukcjielektromagnetycznej

Test

Na podstawie informacji biograficznych dopisz imię i nazwisko postaci.

– austriacki minister spraw zagranicznych, jeden z głównych uczestników

kongresu wiedeńskiego.

– jeden z ideologów komunizmu, współautor Manifestukomunistycznego.

Wpisz nazwy państw oznaczone na mapie cyframi 1, 2, 3. Odpowiedzi wybierz spośród podanych w ramce propozycji.

0–2 p.

0–3 p.

6

7

Rozwiąż krzyżówkę i wyjaśnij hasło.1. Imię rosyjskiego cara, uczestnika kongresu wiedeńskiego. 2. Środki finansowe, które są inwestowane, aby powiększyć zyski.3. Miejsce pracy robotników. 4. Miasto obrad ogólnoniemieckiego parlamentu podczas Wiosny Ludów5. Imię twórcy maszyny parowej.6. Nazwisko jednego z głównych ideologów konserwatyzmu.

0–4 p.5

KrólestwoNiderlandów,KrólestwoFrancji,KrólestwoPolskie,CesarstwoAustriackie,imperiumosmańskie

M o r z e Śr

ód z i e m n e

M. B

ał t

yc

ki

e

M o r z e

P ó ł n o c n e

Morze

Czarne

OC

EA

N

AT

LA

NT

YC

KI

KijówBERLINBERLIN

AMSTERDAMAMSTERDAMLONDYN

Dublin

LIZBONALIZBONA

PARYŻ

KRAKÓW

Sofia

NEAPOL

FLORENCJA

MODENA

MADRYT

WIEDEŃ

Buda

Praga

MONACHIUMMONACHIUMPeszt

RZYM

STAMBUŁ

ATENY

Warszawa

SZTOKHOLM

KOPENHAGA

CHRISTIANIA PETERSBURG

0 500 km

1

2 3

1 –

2 –

3 –

1.

2.

3.

4.

5.

6.

Grupa B

Hasło:

Wyjaśnienie:

Test


Na podstawie danych statystycznych oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.Liczba mieszkańców miast Europy w XIX w. (w tys.)

0–4 p.

0–1 p.

8

9

Miasto 1800 r. 1900 r.

Amsterdam 217 510

Berlin 172 2420

Manchester 84 1240

Londyn 948 6620

Paryż 550 3320

Liczba mieszkańców Berlina pod koniec XIX w. przekroczyła 2 mln. P F

W 1800 r. łączna liczba mieszkańców stolic Prus i Francji nie przekraczała liczby mieszkańców stolicy Wielkiej Brytanii. P F

We wszystkich miastach wymienionych w tabeli liczba mieszkańców wzrosła w XIX w. P F

Grupa B


kongres wiedeński

powstanie w Belgii

Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenia. 0–3 p.

Żołnierze![...]Waszwódz,którywyboremnaroduzostałpowo-łanynatron,aprzezWasnatarczypodniesiony,powrócił!Łączciesięznim!Preczzbarwami,którenaródwygnał,dokołaktórychskupialisięod25latwrogowieFrancji.Załóżcieko-kardętrójkolorową.Nosiliściejąwnaszychwielkichdniach.Musimyzapomnieć,żebyliśmypanaminarodów,aleniepo-winniśmyścierpieć,żebyktokolwiekmieszałsiędonaszychspraw.Ktośmiałbyrościćsobieprawodoodgrywaniaunasrolipana?Ktomiałbysiłępotemu?.[...]Czymyślicie,żetagarśćFrancuzów,którzyterazsątakzuchwali,potrafiwytrzymaćWaszwzrok?

Źródło: WiekXIXwźródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2002, s. 62.

a) Podaj, jak nazywane są wydarzenia, które zapoczątkowała powyższa odezwa.

b) Podaj rok, w którym wydano odezwę.

c) Wyjaśnij, jakie były dalsze losy wodza, o którym mowa w tekście.

11

Wymień nazwisko twórcy przedstawionego na ilustracji wynalazku oraz jeden skutek jego zastosowania. 0–2 p.10

80 Klucze do testów


1. powstanie Świętego Przymierza – 1wybuch powstania na Węgrzech – 3wybuch wojny krymskiej – 4rewolucja lipcowa we Francji – 2


2. konserwatyzm, urbanizacja, kapitaliści, restauracja 0–4 1 pkt – za poprawne pojęcie

3. • wysyłanie petycji do parlamentu• strajk


4. Robert Castlereagh – kongres wiedeński, Michael Faraday – zbadanie zjawiska indukcji elektromagnetycznej, Lajos Kossuth – Wiosna Ludów

0–3 1 pkt – za poprawne przyporządkowanie

5. 1. Aleksander,2. kapitał, 3. fabryka, 4. Frankfurt, 5. James, 6. BurkeHasło: strajkPrzykładowe wyjaśnienie: przerwanie pracy w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych lub politycznych




6. Klemens Metternich, Karol Marks / Fryderyk Engels 0–2 1 pkt – za poprawne imię i nazwisko

7. 1 – Cesarstwo Austriackie [Austria]2 – Królestwo Niderlandów 3 – Królestwo Polskie

0–3 1 pkt – za poprawną nazwę państwa

8. kongres wiedeński – przyczyna: ustanowienie nowego ładu w Europie po rewolucji francuskiej i wojnach napoleońskich; skutek: nowy podział terytorialny w Europie, powrót dawnych dynastii na trony monarsze powstanie w Belgii – przyczyna: dążenie Belgów do uzyskania niepodległości; skutek: niepodległość Belgii, powstanie nowego państwa w Europie


9. P, F, P 0–1 1 pkt – za trzy poprawne odpowiedzi

10. WattPrzykładowe skutki:• nowe urządzenia w fabrykach i kopalniach usprawniające proces

produkcji• środki transportu [kolej, statki]

0–2 1 pkt – za poprawne nazwisko1 pkt – za poprawny przykład

11. A. „sto dni”B. 1815 r. B. klęska w bitwie pod Waterloo i zesłanie na Wyspę Świętej Heleny


Klucze odpowiedzi do rozdziału I (grupa B)

Test

Ziemie polskie po kongresie wiedeńskimTest podsumowujący rozdział II

Oceń, które z poniższych zdań jest prawdziwe. Wstaw literę „P” w kratkę obok zadania prawdziwego.

Wielki książę Konstanty był namiestnikiem Królestwa Polskiego.

Jakub Szela był jednym z przywódców powstania krakowskiego.

Zakład Narodowy im. Ossolińskich stanowił ośrodek polskiej kultury w Galicji.


detronizacja cara Mikołaja I przez sejm Królestwa Polskiego

Wiosna Ludów

nadanie konstytucji Królestwu Polskiemu

Wielka Emigracja

Na podstawie informacji biograficznych dopisz imię i nazwisko postaci. Wybierz je spośród podanych w ramce.

– twórca ważnej dla polskiej kultury biblioteki publicznej w Poznaniu, mecenas

kultury i sztuki, bronił praw Polaków.

– najwybitniejszy polski kompozytor, inspirował się m.in. polską muzyką ludową,

od 1830 r. przebywał na emigracji.

– emisariusz, współtwórca Stowarzyszenia Ludu Polskiego, stracony przez Rosjan

w 1839 r.

0–1 p.

0–1 p.

0–3 p.

1

2

3

FryderykChopin,TytusDziałyński,EdwardRaczyński,SzymonKonarski,EdwardDembowski

Wymień dwie przyczyny powstania budowli przedstawionej na fotografii. 0–2 p.4

•

•

imię i nazwisko

klasa data

Grupa A

Test

Zapoznaj się z mapą i wykonaj polecenia a) – c). 0–5 p.5a) Wpisz nazwy terytoriów oznaczonych

na mapie cyframi 1, 2, 3.

1 –

2 –

3 –

b) Wyjaśnij, jaki był polityczny skutek podziału ziem polskich w 1815 r.

c) Podaj numer obszaru, w którym w 1830 r. wybuchło powstanie.

Mo r z e B a ł t y c k i e

KRAKÓW

GdańskWilno

Poznań Warszawa

Wrocław Lublin

LwówRzeszów

0 100 km

1

2

3

Rozwiąż krzyżówkę i wyjaśnij hasło.1. Ciężkie roboty na zesłaniu, często wykonywane w trudnych warunkach. 2. Nazwisko ostatniego wodza naczelnego powstania listopadowego.3. Nazwisko polskiego poety doby romantyzmu.4. Działacz emigracyjny, twórca Komitetu Narodowego Polskiego, historyk.5. Imię rosyjskiego feldmarszałka, zdobywcy Warszawy, namiestnika Królestwa Polskiego po upadku powstania

listopadowego. 6. Nazwa ziem polskich znajdujących się pod zaborem austriackim. 7. Nazwisko założyciela Towarzystwa Patriotycznego skazanego na więzienie, w którym spędził ponad czterdzieści lat.

0–5 p.6

Wykonaj polecenia a) i b).a) Z podanych miejsc bitew podkreśl dwie miejscowości, które były związane z walkami w okresie

Wiosny Ludów w Wielkopolsce. Grochów,Ostrołęka,Sokołowo,Miłosław,DębeWielkie

b) Wymień dwa państwa, w których Polacy walczyli w okresie Wiosny Ludów.

• •

0–2 p.7

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

Grupa A

Hasło:

Wyjaśnienie:

Test

Na podstawie tekstu źródłowego wykonaj polecenia a) i b). 0–2 p.8

ZarządówpanaFlottwellaodsuniętoprawiewszystkichurzędnikówpolskiegopochodzenia,abrakzachętyspo-wodowałmłodzież,żeprzestałasiękształcićdozawodupublicznego[...].[...]Wykupywaniedóbrzrąkpolskichsystematyczniep.Flottwellurządził[...].Niemczonousilnieprzezlatdziesięćdzieciposzkołach,wwojskurekrutów[...],niemczonoidemoralizowanochłopówpowsiachzapośrednictwemkomisarzyobwodowych[...]zajęzykurzę-dowywbrewprzyrzeczeniomużywanojęzykaniemieckiego.

Źródło: J. Koźmian, Pisma, t. I, Poznań 1881, s. 24–26.

a) Przedstaw skutki polityki prowadzonej przez władze pruskie.

b) Wyjaśnij, co było przyczyną wydarzeń opisanych w tekście.


Liderzyobozu[...]więcejczasupoświęcalibieżącejakcjidyplomatycznejniżrozważaniomnatematustrojuprzy-szłejPolski.[...]PrzyszłaPolskapowinnabyćmonarchiąkonstytucyjną,zsilnąwładząkrólaisprawnymsejmem. ZapodstawędlaprzyszłychrozstrzygnięćustrojowychmiałasłużyćKonstytucja3maja.Przyszłereformyustro-jowe,wtymsprawawłościańska[chłopska],miałybyćrozstrzygniętenadrodzeparlamentarnej.

Źródło: A. Chwalba, HistoriaPolski1795–1918, Kraków 2000, s. 294.

a) Podaj, którego obozu politycznego Wielkiej Emigracji dotyczy tekst źródłowy.

b) Podaj imię i nazwisko przywódcy obozu politycznego, który został scharakteryzowany w tekście.


– dokument, który po upadku powstania listopadowego zastąpił konstytucję

Królestwa Polskiego.

– tajna, nielegalna działalność skierowana przeciwko władzy.

0–2 p.9


0–4 p.10

Grupa A


działalność braci Niemojowskich (kaliszan)

powstanie krakowskie

87Klucze do testów


1. Zdanie prawdziwe:Zakład Narodowy im. Ossolińskich stanowił ośrodek polskiej kultury w Galicji.


2. detronizacja cara Mikołaja I przez sejm Królestwa Polskiego – 2Wiosna Ludów – 4nadanie konstytucji Królestwu Polskiemu – 1Wielka Emigracja – 3


3. Edward Raczyński, Fryderyk Chopin, Szymon Konarski 0–3 1 pkt – za poprawne imię i nazwisko

4. Przykładowe odpowiedzi:• dążenie Rosjan do sprawowania kontroli nad Warszawą • klęska powstania listopadowego i nasilenie represji wobec Polaków• powstanie miejsca, w którym więziono osoby podejrzewane

o działania przeciwko rosyjskiej władzy

0–2 1 pkt – za poprawną przyczynę

5. a) 1. Królestwo Polskie, 2. Wielkie Księstwo Poznańskie, 3. Rzeczpospolita Krakowska

b) Przykładowa odpowiedź:Ziemie polskie znalazły się w granicach trzech odrębnych państw. Istniały obszary posiadające pewien zakres autonomii [np. Królestwo Polskie, Wielkie Księstwo Poznańskie, Rzeczpospolita Krakowska], ale Polacy nie mieli własnego niepodległego państwa.

c) 1

0–5 1 pkt – za poprawną nazwę terytorium1 pkt – za poprawne wyjaśnienie1 pkt – za poprawny numer obszaru

6. 1. katorga, 2. Rybiński, 3. Słowacki, 4. Lelewel, 5. Iwan, 6. Galicja, 7. Łukasiewicz Hasło: arsenałPrzykładowe wyjaśnienie:Był to magazyn broni w Warszawie, który został zdobyty w noc wybuchu powstania listopadowego.



haseł4 pkt – za poprawne rozwiązanie 7 haseł1 pkt – za poprawne wyjaśnienie hasła

7. a) Sokołowo, Miłosławb) Przykładowe odpowiedzi:

Węgry, państwa włoskie, państwa niemieckie

0–2 1 pkt – za poprawne podkreślenie dwóch bitew

1 pkt – za poprawne wymienienie dwóch państw

8. Przykładowe odpowiedzi:a) Skutkiem polityki prowadzonej przez władze pruskie było

zastępowanie języka polskiego językiem niemieckim w wielu dziedzinach życia. Dążono również do wykupywania gospodarstw z rąk polskich.

b) Przyczyną działań władz pruskich było powstanie listopadowe i wspieranie go przez ludność polską, która mieszkała w zaborze pruskim.


9. Statut organiczny, konspiracja 0–2 1 pkt – za poprawne pojęcie

10. działalność braci Niemojowskich (kaliszan) – przyczyna: łamanie konstytucji przez cara [Aleksandra I], zapowiedź zmiany ustroju Królestwa Polskiego, skutek: areszt domowy braci Niemojowskich, niezwoływanie sejmu przez cara przez kolejnych 5 latpowstanie krakowskie – przyczyna: dążenie do wybuchu powstania przeciwko trzem zaborcom, dążenie do uzyskania niepodległości przez Polaków, skutek: włączenie Krakowa do Austrii


11. a) Hôtel Lambertb) książę Adam Jerzy Czartoryski

0–2 1 pkt – za poprawną odpowiedź1 pkt – za poprawne imię i nazwisko

Klucze odpowiedzi do rozdziału II (grupa A)

Test

Oceń, które z poniższych zdań jest prawdziwe. Wstaw literę „P” w kratkę obok zadania prawdziwego.

Car Aleksander I nadał konstytucję Królestwu Polskiemu.

Edward Dembowski stał na czele powstania w Wielkopolsce w 1848 r.

Biblioteka w Kórniku była ośrodkiem polskiej kultury w Galicji.


rozpoczęcie powstania krakowskiego

zawiązanie Spisku Podchorążych

nadanie Statutu organicznego Królestwu Polskiemu

wybuch powstania listopadowego


– stał na czele Komitetu Narodowego Polskiego, wybitny historyk.

– badacz Kaszubów i Mazurów, propagator polskości, pastor i wykładowca

w szkołach Gdańska i Królewca.

– poeta, jeden z najważniejszych przedstawicieli polskiej kultury pierwszej połowy

XIX w., w młodości zaangażowany w działalność Towarzystwa Filomatów.

0–1 p.

0–1 p.

0–3 p.

1

2

3

KrzysztofMrongowiusz,JózefLompa,JoachimLelewel,AdamMickiewicz,CyprianNorwid

Wymień dwa skutki wydarzenia przedstawionego na obrazie. 0–2 p.4

•

•

imię i nazwisko

klasa data

Grupa B

Ziemie polskie po kongresie wiedeńskimTest podsumowujący rozdział II

Test

Zapoznaj się z mapą i wykonaj polecenia a) – c). 0–5 p.5a) Wpisz nazwy terytoriów oznaczonych

na mapie cyframi 1, 2, 3.

1 –

2 –

3 –

b) Wyjaśnij, jaka była polityczna przyczyna podziału ziem polskich w 1815 r.

c) Podaj numer obszaru, w którym w 1846 r. wybuchło powstanie.

Mo r z e B a ł t y c k i e

KRAKÓW

GdańskWilno

Poznań Warszawa

Wrocław Lublin

LwówRzeszów

0 100 km

3

2

1

Rozwiąż krzyżówkę i wyjaśnij hasło.1. Prąd literacki i artystyczny na ziemiach polskich w pierwszej połowie XIX w. 2. Magazyn z bronią zdobyty podczas nocy listopadowej. 3. Hotel ………. – siedziba księcia Adama Jerzego Czartoryskiego w Paryżu.4. Nazwisko jednego z założycieli Towarzystwa Filomatów. 5. Wybitny polski pianista i kompozytor, żył w pierwszej połowie XIX w. 6. Imię generała Chłopickiego. 7. Nazwisko bohaterki powstania listopadowego walczącej na Litwie.

0–5 p.6

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

Grupa B

Hasło:

Wyjaśnienie:

Wykonaj polecenia a) i b).a) Z podanych miejsc bitew podkreśl dwie miejscowości, które były związane z walkami w okresie

powstania listopadowego. Poznań,Ostrołęka,Sokołowo,Miłosław,DębeWielkie

b) Wymień dwa państwa, do których wyemigrowali Polacy po klęsce powstania listopadowego.

• •

0–2 p.7

Test


DługiecierpieniaNaszeznaneŚwiatucałemu,przysięgązaręczoneprzezdwóchPanujących,a pogwałconetylekroćswobody,nawzajemi NaródPolskiodwiernościdziśPanującemuuwalniają.[...]NaródzatemPolskinaSejmzebranyoświadcza:iżjestniepodległymLudemi żemaprawotemuKoronęPolskąoddać,któregogodnymjejuzna;poktórymz pewnościąbędziesięmógłspodziewać,iżmuzaprzysiężonejwiaryi zaprzysiężonychswobódświęciei bezuszczerbkudochowa.


a) Przedstaw, jakie były skutki uchwalenia przez polski sejm powyższej uchwały.

b) Wyjaśnij, co było przyczyną powstania powyższej uchwały.


– nazwa okresu po upadku powstania listopadowego pochodząca od nazwiska

zdobywcy Warszawy; nastąpiły wówczas represje wobec Królestwa Polskiego.

– tajny wysłannik polityczny, którego celem jest zebranie informacji o sytuacji

na danym terenie.

0–2 p.9


0–4 p.


[...]mocnopodkreślaliw Manifeście,iżniewyobrażająsobiezwycięstwa[...]bezuwłaszczeniachłopówi bezuoby-watelnieniaŻydów.Manifestzawierałdwieczęści:napierwsząskładałasięwizjadrogidowolnejPolski,drugazawierałapomysłnaprzyszłąPolskę–suwerenną,odbudowanąw granicachz 1771r.,ludową,demokratycznąi sprawiedliwą.Miałazagwarantowaćszerokiewolnościobywatelskiei zapewnićrównośćwszystkichwobecprawa.Monarchięzastąpiłabyrepublika.

Źródło: A. Chwalba, HistoriaPolski1795–1918, Kraków 2000, s. 296.

a) Podaj, której organizacji politycznej Wielkiej Emigracji dotyczy tekst źródłowy.

b) Podaj imię i nazwisko jednego z działaczy organizacji politycznej, której program przedstawiono w tekście.

10

Grupa B


wprowadzenie Statutu organicznego

Wiosna Ludów w Wielkopolsce



1. Zdanie prawdziwe:Car Aleksander I nadał konstytucję Królestwu Polskiemu.


2. rozpoczęcie powstania krakowskiego – 4 zawiązanie spisku podchorążych – 1nadanie Statutu organicznego Królestwu Polskiemu – 3 wybuch powstania listopadowego – 2


3. Joachim Lelewel, Krzysztof Mrongowiusz, Adam Mickiewicz 0–3 1 pkt – za poprawne imię i nazwisko

4. Przykładowe odpowiedzi:• rzeź mieszkańców Woli • klęska powstania listopadowego • wzrost represji władz rosyjskich wobec Polaków


5. a) 1. Wielkie Księstwo Poznańskie, 2. Rzeczpospolita Krakowska, 3. Królestwo Polskie

b) Przykładowa odpowiedź:Ziemie polskie podzielono w 1815 r. na kongresie wiedeńskim. Klęska Napoleona spowodowała, że postanowiono zlikwidować Księstwo Warszawskie, a zwycięskie mocarstwa ponownie podzieliły między siebie ziemie polskie.

c) 2

0–5 1 pkt – za poprawną nazwę terytorium1 pkt – za poprawne wyjaśnienie1 pkt – za poprawny numer obszaru

6. 1. romantyzm, 2. Arsenał, 3. Lambert, 4. Zan, 5. Chopin, 6. Józef, 7. PlaterHasło: rabacjaPrzykładowe wyjaśnienie:Wystąpienia chłopów przeciwko szlachcie w Galicji w 1846 r.; wydarzenia te nazywane są również rzezią galicyjską.




7. a) Ostrołęka, Dębe Wielkieb) Przykładowe odpowiedzi:

Francja, Wielka Brytania, Belgia

0–2 1 pkt – za poprawne podkreślenie dwóch bitew

1 pkt – za poprawne wymienienie dwóch państw

8. Przykładowe odpowiedzi:a) Do skutków detronizacji cara Mikołaja I można zaliczyć wybuch

wojny polsko-rosyjskiej, w dalszej konsekwencji upadek powstania listopadowego i represje wobec Polaków.

b) Przyczyną wydania aktu detronizacji Mikołaja I był brak porozumienia pomiędzy carem a władzami polskimi powstałymi po wybuchu powstania listopadowego.


9. noc paskiewiczowska, emisariusz 0–2 1 pkt – za poprawne pojęcie

10. wprowadzenie Statutu organicznego – przyczyna: klęska powstania listopadowego, skutek: ograniczenie autonomii Królestwa PolskiegoWiosna Ludów w Wielkopolsce – przyczyna: wybuch rewolucji w Prusach, dążenie do uzyskania większych praw przez Polaków, skutek: stała polska reprezentacja w pruskim sejmie


11. a) Towarzystwo Demokratyczne Polskie [TDP]b) Przykładowa odpowiedź:

Witold Heltman, Ludwik Mierosławski

0–2 1 pkt – za poprawną odpowiedź1 pkt – za poprawne imię i nazwisko

Klucze odpowiedzi do rozdziału II (grupa B)

Test

Europa i świat po Wiośnie LudówTest podsumowujący rozdział III

Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.

1 0–1 p.


powstanie Królestwa Włoch

zakończenie wojny secesyjnej

Komuna Paryska

klęska Austrii w wojnie z Prusami

2 0–1 p.

Przeczytaj opisy. Wpisz pod każdym z nich nazwę ideologii lub ruchu społeczno-politycznego, którego dotyczą.

• Przedstawiciele tej ideologii uznawali państwo za szczególne zagrożenie dla wolności człowieka, źródło niespra-wiedliwości i ucisku. Niektórzy z nich organizowali zamachy.

• Ten ruch społeczno-polityczny powstał jako odpowiedź Kościoła katolickiego na rozwój ruchu robotniczego. Propagował solidaryzm społeczny, czyli współpracę różnych grup dla dobra ogółu. Program tego ruchu zapocząt-kowała papieska encyklika Rerumnovarum.

3 0–2 p.


4 0–3 p.

– wynalazł szczepionkę przeciwko wściekliźnie.

– z jego inicjatywy powstała międzynarodowa organizacja humanitarna – Czerwony Krzyż.

– generał, dowodził siłami Konfederacji podczas wojny secesyjnej.

imię i nazwisko

klasa data

Stany Zjednoczone kupiły Alaskę od Francji. P F

Giuseppe Garibaldi był premierem Królestwa Sardynii. P F

Królowa Wiktoria stanowi symbol potęgi kolonialnej Wielkiej Brytanii w XIX w. P F

HenriDunant,RobertLee,UlyssesGrant,RobertKoch,LudwikPasteur

Grupa A

Do podanych postaci dopisz ich osiągnięcia.

Bracia Lumière –

Bracia Wright –

Aleksander Graham Bell –

0–3 p.5

Test

Zapoznaj się z mapą i wykonaj polecenia a) i b).6 0–4 p.

Rozwiąż krzyżówkę i wyjaśnij hasło.

1. Imię Skłodowskiej-Curie.2. Nazwisko niemieckiego polityka, nazywanego „żelaznym

kanclerzem”, który doprowadził do zjednoczenia Niemiec.3. Imię Roentgena, odkrywcy promieni X.4. Nazwisko jednego z wynalazców żarówki elektrycznej. 5. Państwo włoskie, które przewodziło idei zjednoczenia Włoch.

7 0–4 p.

Hasło:

Wyjaśnienie:

a) Wpisz nazwy państw europejskich, do których należały terytoria oznaczone na mapie cyframi 1, 2, 3.

1 –

2 –

3 –

b) Zaznacz na mapie szlak morski prowa-dzący z Europy Zachodniej do Indii po powstaniu Kanału Sueskiego.

OC

EA

N

SP

OK

OJ

NY

OC

EA

N

SP

OK

OJ

NYO C E A N

I N D Y J S K I

O C E A N

I N D Y J S K I

OC

EA

N

AT

LA

NT

YC

KI

OC

EA

N

AT

LA

NT

YC

KI

0 3000 km

1

2

3

Wyjaśnij, zgodnie z zasadami którego kierunku artystycznego został namalowany poniższy obraz. W uzasadnieniu swojej odpowiedzi podaj jeden argument odnoszący się do ilustracji.

0–2 p.8

Kierunek artystyczny:

Uzasadnienie:

1.

2.

3.

4.

5.

Grupa A

Test

a) Wyjaśnij, w jakim celu autorka listu zbierała pieniądze.

b) Podaj, w jakim państwie rozegrały się opisane wydarzenia i kiedy rozwiązano w nim kwestię niewolnictwa.

Na podstawie tekstu źródłowego wykonaj polecenia a) i b). 9 0–2 p.

Wymień dwa pozytywne skutki postępu technicznego w drugiej połowie XIX w.

•

•

0–2 p.

WłaśniewysłałamdomojegosynaAugustusa,doAlabamy,1100dolarówzaniegoi30dolarównajegopodróżdoWaszyngtonu.Pożyczyłam118dolarów,bymiećcałąsumę.NiepowiodłomisięwSyracuse.Zebrałamtamtylko12dolarów,awRochesterjedyniedwadolary.Niewiem,czysezonjestniesprzyjający,czymożecośinnegosięstało?[...]MójsynAugustusjestostatnimczłonkiemnaszejrodziny,któryjestwniewoli.

Źródło:WiekXIXwźródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2002, s. 256.

Oceń, czy poniższe zdania dotyczące danych statystycznych są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.

0–1 p.

Ludność świata w latach 1850–1900 (w mln)

12

1850 1900

Afryka 95 120

Ameryka Południowa 20 38

Ameryka Północna 39 106

Azja 749 937

Europa 266 401

Oceania 2 6

W drugiej połowie XIX w. we wszystkich rejonach świata wzrosła liczba ludności. P F

W latach 1850–1900 liczba ludności Europy wzrosła pięciokrotnie. P F

W drugiej połowie XIX w. liczba ludności w Ameryce Północnej wzrosła więcej niż w Ameryce Południowej. P F

Grupa A


– kobiety walczące o uzyskanie praw wyborczych.

– akcja, która doprowadziła do zajęcia Sycylii przez oddziały Garibaldiego.

– partia w Stanach Zjednoczonych, reprezentująca interesy bogatych plantatorów

z Południa.

11 0–3 p.

10

95Klucze do testów


1. F, F, P 0–1 1 pkt – za trzy poprawne odpowiedzi

2. powstanie Królestwa Włoch – 1zakończenie wojny secesyjnej – 2Komuna Paryska – 4klęska Austrii w wojnie z Prusami – 3


3. anarchizm, chrześcijańska demokracja [chadecja] 0–2 1 pkt – za poprawną nazwę

4. Ludwik Pasteur, Henri Dunant, Robert Lee 0–3 1 pkt – za poprawne imię i nazwisko

5. Bracia Lumière – pierwszy film [powstanie kina]Bracia Wright – pierwszy lot samolotem,Aleksander Graham Bell – skonstruowanie telefonu

0–3 1 pkt – za poprawne podanie osiągnięcia

6. a) 1 – Wielka Brytania, 2 – Francja, 3 – Niemcyb) [zaznaczenie szlaku morskiego zaczynającego się w Europie

Zachodniej, przez Morze Śródziemne, a następnie Kanał Sueski aż do Indii]

0–4 1 pkt – za poprawną nazwę państwa1 pkt – za poprawne zaznaczenie

7. 1. Maria, 2. Bismarck, 3. Wilhelm, 4. Edison, 5. PiemontHasło: MahdiPrzykładowe wyjaśnienie:Przywódca ruchu islamskiego w Sudanie, które było skierowane przeciwko Egipcjanom i wspierającym ich Brytyjczykom.



8. Kierunek artystyczny: impresjonizmPrzykładowe uzasadnienie:Obraz przedstawia subiektywne wrażenia jego twórcy, kontury nie są dokładne.

0–2 1 pkt – za poprawną nazwę kierunku artystycznego

1 pkt – za poprawne uzasadnienie wraz z argumentem odnoszącym się do źródła

9. Przykładowe odpowiedzi:a) Autorka listu zbierała pieniądze na wyzwolenie swojego syna

[na wykup syna z niewoli].b) Opisane wydarzenia wystąpiły w Stanach Zjednoczonych. Kwestie

niewolnictwa rozwiązano w tym państwie w trakcie wojny secesyjnej [w 1863 r. zniesiono je na obszarze stanów południowych].


10. Przykładowe odpowiedzi:• rozwój środków transportu umożliwiający szybsze przemieszczanie

się ludzi i towarów,• nowe wynalazki ułatwiające prowadzenie gospodarstwa domowego,

np. lodówki,• szybsza komunikacja pomiędzy ludźmi i wymiana informacji dzięki

telefonom, telegrafom.

0–2 1 pkt – za poprawny skutek

11. sufrażystki, wyprawa „tysiąca czerwonych koszul”, partia demokratyczna [demokraci]

0–3 1 pkt – za poprawne pojęcie


Klucze odpowiedzi do rozdziału III (grupa A)

Test


1 0–1 p.


powstanie Cesarstwa Niemieckiego

bitwa pod Solferino

wybuch wojny secesyjnej

pierwszy lot samolotem

2 0–1 p.

Przeczytaj opisy. Wpisz pod każdym z nich nazwę ideologii lub ruchu społeczno-politycznego, którego dotyczą.

• Przedstawiciele tej ideologii uważali, że system kapitalistyczny upadnie w wyniku międzynarodowej rewolucji, która doprowadzi do zniesienia własności.

• Zwolennicy tej ideologii dążyli do utworzenia przez Żydów własnego państwa w Palestynie.

3 0–2 p.


4 0–3 p.

– włoski rewolucjonista, organizator wyprawy „tysiąca czerwonych koszul”.

– angielski pisarz i publicysta polskiego pochodzenia.

– generał, dowodził siłami Unii podczas wojny secesyjnej.

imię i nazwisko

klasa data

Dekret o zniesieniu niewolnictwa w Stanach Zjednoczonych ogłoszono w 1861 r. P F

Niemiecki Związek Celny powstał z inicjatywy Prus. P F

Powstanie mahdystów wybuchło w Afryce. P F

JosephConrad,CamilloCavour,GiuseppeGaribaldi,RobertLee,UlyssesGrant

Grupa B

Europa i świat po Wiośnie LudówTest podsumowujący rozdział III

Do podanych postaci dopisz ich osiągnięcia.

Dmitrij Mendelejew –

Maria Skłodowska-Curie –

Thomas Alva Edison –

0–3 p.5

Test

Zapoznaj się z mapą i wykonaj polecenia a) i b).6 0–4 p.


1. Miejsce zwycięskiej dla Prus bitwy w wojnie z Francją w 1870 r.

2. Nazwisko prezydenta Stanów Zjednoczonych, za którego rządów wybuchła wojna secesyjna.

3. Kanał, którego powstanie skróciło szlak morski z zachodniego na wschodnie wybrzeże USA.

4. Ruch dążący do zniesienia niewolnictwa. 5. Państwo w Azji, które w XIX w. przeszło szybką

modernizację.

7 0–4 p.

a) Wpisz nazwy państw europejskich, do których należały terytoria oznaczone na mapie cyframi 1, 2, 3.

1 –

2 –

3 –

b) Zaznacz na mapie szlak morski prowa-dzący z Europy Zachodniej do Indii przed powstaniem Kanału Sueskiego.

OC

EA

N

SP

OK

OJ

NY

OC

EA

N

SP

OK

OJ

NYO C E A N

I N D Y J S K I

O C E A N

I N D Y J S K I

OC

EA

N

AT

LA

NT

YC

KI

OC

EA

N

AT

LA

NT

YC

KI

0 3000 km

1

3

2

1.

2.

3.

4.

5.

Grupa B

Hasło: Wyjaśnienie:

Wyjaśnij, zgodnie z zasadami którego kierunku artystycznego został namalowany poniższy obraz. W uzasadnieniu swojej odpowiedzi podaj jeden argument odnoszący się do ilustracji.

0–2 p.8

Kierunek artystyczny:

Uzasadnienie:

Test

a) Podaj imię i nazwisko autora powyższych słów.

b) Wyjaśnij, co oznacza sformułowanie „żelazem i krwią” i podaj jeden przykład świadczący o tym, że autor powyż-szych słów wprowadził w życie opisaną ideę.


Wymień dwa pozytywne skutki rozwoju medycyny w drugiej połowie XIX w.

•

•

0–2 p.

Prusypowinnyzebraćizachowaćswojesiłyażdoodpowiedniejchwili,którąjużniejednokrotniezmarnowały.GranicePruspotraktaciewiedeńskimniesprzyjajązdrowemużyciupaństwowemu.Wielkichzagadnieńchwilinierozstrzygasięzapomocąmówczypostanowieńwiększości(towłaśniebyłwielkibłądlat1848i1849),leczżelazemikrwią.

Źródło: WiekXIXwźródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2002, s. 259.

Oceń, czy poniższe zdania dotyczące danych statystycznych są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.

0–1 p.

Długość linii kolejowych na świecie w latach 1880–1900 (w % według udziału kontynentu lub kraju)

12

1880 1900

Afryka 1,3 2,2

Wielka Brytania 7,0 4,4

Ameryka Północna 45,5 4,7

Japonia – 0,8

Rosja 5,0 5,9

Francja 6,6 4,9

Linie kolejowe w Japonii zaczęły powstawać dopiero pod koniec XIX w. P F

Procentowy udział Francji i Wielkiej Brytanii w długości linii kolejowych na świecie uległ zmniejszeniu w ostatnich dwudziestu latach XIX w.

P F

W ostatnim dwudziestoleciu XIX w. w Ameryce Północnej nie budowano linii kolejowych. P F

Grupa B


– międzynarodowa organizacja robotnicza powołana z inicjatywy Karola Marksa.

– amerykańska partia, jej członkowie byli zwolennikami zniesienia niewolnictwa.

– konflikty w Chinach, które wybuchły w połowie XIX w.; ich celem było powstrzy-manie ingerencji obcych mocarstw i szerzącej się wśród Chińczyków narkomanii.

11 0–3 p.

10



1. F, P, P 0–1 1 pkt – za trzy poprawne odpowiedzi

2. powstanie Cesarstwa Niemieckiego – 3 bitwa pod Solferino – 1wybuch wojny secesyjnej – 2pierwszy lot samolotem – 4


3. komunizm, syjonizm 0–2 1 pkt – za poprawną nazwę

4. Giuseppe Garibaldi, Joseph Conrad, Ulysses Grant 0–3 1 pkt – za poprawne imię i nazwisko

5. Dmitrij Mendelejew – opracowanie układu okresowego pierwiastków Maria Skłodowska-Curie – odkrycie pierwiastków promieniotwórczych [polonu i radu], [badania nad promieniotwórczością]Thomas Alva Edison – żarówka

0–3 1 pkt – za poprawne podanie osiągnięcia

6. a) 1 – Wielka Brytania, 2 – Portugalia, 3 – Francjab) [zaznaczenie szlaku morskiego zaczynającego się w Europie

Zachodniej, dalej wzdłuż wybrzeży Afryki aż do Indii]

0–4 1 pkt – za poprawną nazwę państwa1 pkt – za poprawne zaznaczenie

7. 1. Sedan, 2. Lincoln, 3. Panamski, 4. abolicjonizm, 5. JaponiaHasło: sipajPrzykładowe wyjaśnienie:Żołnierz hinduski w służbie brytyjskiej [uczestnik powstania przeciwko Brytyjczykom w Indiach].



8. Kierunek artystyczny: realizmPrzykładowe uzasadnienie:Obraz przedstawia wierne odtworzenie rzeczywistości, kształty są bardzo dokładne.

0–2 1 pkt – za poprawną nazwę kierunku artystycznego

1 pkt – za poprawne uzasadnienie wraz z argumentem odnoszącym się do źródła

9. a) Otto von Bismarckb) Przykładowa odpowiedź:Sformułowanie „żelazem i krwią” oznaczało opowiedzenie się za polityką prowadzoną za pomocą wojny. Przykładem mogą był konflikty Prus z Austrią lub Francją [albo Danią].


10. Przykładowe odpowiedzi:• umożliwienie leczenia chorób, które do tej pory były śmiertelne,• zmniejszenie się śmiertelności ludzi,• łatwiejsze przeprowadzanie badań lekarskich.


11. [I] Międzynarodówka, partia republikańska [republikanie], wojny opiumowe

0–3 1 pkt – za poprawne pojęcie


Klucze odpowiedzi do rozdziału III (grupa B)

Test

Ziemie polskie po Wiośnie LudówTest podsumowujący rozdział IV


1 0–1 p.

Do podanych postaci dopisz po jednej informacji z nimi związanej. Wybierz je spośród podanych w ramce.2 0–3 p.

Jarosław Dąbrowski –

Aleksander Wielopolski –

Karol Marcinkowski –

imię i nazwisko

klasa data

Bazar był ważnym ośrodkiem polskiego życia gospodarczego w Galicji. P F

Na czele Związku Walki Czynnej stał Kazimierz Sosnkowski. P F

Maria Konopnicka została laureatką Literackiej Nagrody Nobla. P F

dyktatorpowstaniastyczniowego,działaczspołeczny,prezesTowarzystwaRolniczego,rewolucjonistaidziałacz„czerwonych”,zwolennikprowadzeniaugodowejpolitykizRosją


pierwszy lot samolotem na ziemiach polskich

wybuch powstania styczniowego

powstanie Bazaru w Poznaniu

uwłaszczenie chłopów w Królestwie Polskim

3 0–1 p.

Grupa A

Na podstawie ilustracji wykonaj polecenia a) i b). 4 0–2 p.

Członkowie Związku Strzeleckiego

a) Wyjaśnij, co spowodowało, że w Galicji na początku XX w. zaczęły powstawać organizacje takie jak ta przedstawiona na fotografii.

b) Przedstaw cel działalności organizacji takich jak ta przedstawiona na fotografii.

Test


1. Organizacja ……… PPS – m.in. ochraniała spotkania i manifestacje partyjne.2. Nazwisko ostatniego dyktatora powstania styczniowego.3. Niewielkie oddziały powstańcze z okresu powstania styczniowego.4. Środowisko niepodległościowe, które dążyło do szybkiego wybuchu powstania.5. Nazwisko wynalazcy lampy naftowej.6. Imię cara rosyjskiego, który wydał ukaz o uwłaszczeniu chłopów w Królestwie Polskim.

5 0–4 p.

Na podstawie mapy uzupełnij tekst.6 0–4 p.

• Obszar oznaczony literą A to

okręg

przemysłowy. Główną gałęzią przemysłu

w tym regionie było .

• Obszar oznaczony literą B to

okręg

przemysłowy, w którym rozwijało się

.

Hasło:

Wyjaśnienie:

1.

2.

3.

4.

5.

6.

M o r z e B a ł t y c k i e

CE

SA

RS

TW

O

RO

SY

JS

KI

E

C E S A R S T W O N I E M I E C K I E

M O N A R C H I A A U S T R O - W Ę G I E R S K A

Królestwo

Polskie

Wilno

Gdańsk

Poznań

Kraków Lwów

Warszawa

Lublin

0 100 km

B

A

Grupa A


– czyli „walka o kulturę”; celem tych działań było ograniczenie roli Kościoła katolickiego w Niemczech.

– inicjatywy społeczne, gospodarcze i kulturalne, które służyły wzmocnieniu świadomości narodowej oraz modernizacji polskiego społeczeństwa.

– warstwa społeczna, którą tworzyli ludzie dobrze wykształceni, m.in. pisarze, lekarze, prawnicy, nauczyciele.

7 0–3 p.

Test

Wyjaśnij, jakie działania podjęli Polacy w odpowiedzi na opisaną w tekście politykę władz niemieckich.8 0–1 p.

Jednymwłaśnieześrodków[...]jestudzielenienaukireligiiw wyższychoddziałachszkółludowychw językuniemieckim.[...]Przeciwkotymśrodkompowstajenajwyższeprzeciwdziałaniepartiipolskiejalbo,jakmówiąobrońcy,Polaków,i tenopórstalesięujawnianapolskichzebraniach,w prasiepolskiej.[...]Jakonastępstwotejagitacjipowstałgorącyopórprzeciwkowykładomreligiiw językuniemieckimwśródludupolskiego,a takżew szkołach.


Podaj, z jakimi ruchami politycznymi były związane opisane poniżej partie.

• Ugrupowanie kładło duży nacisk na solidaryzm, który zdaniem jego zwolenników polegał na współpracy różnych grup w celu budowy silnego narodu.

• Partia, która za najważniejszy cel uznawała odzyskanie niepodległości przez Polskę. W wolnym państwie miały być przeprowadzone reformy społeczne.

0–2 p.9


0–4 p.

Struktura zatrudnienia ludności w latach 1897–1907 (według liczby na 1000 mieszkańców)

Obszar rolnictwo przemysł, górnictwo handel

Galicja 768 90 78

Królestwo Polskie 566 260 84

W. Ks. Poznańskie 540 234 87

Śląsk Austriacki 350 460 76

Śląsk Pruski 310 424 102

Na podstawie danych statystycznych oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe. Zaznacz literę „P” przy zdaniach prawdziwych, a „F” – przy fałszywych.

0–2 p.12

Grupa A

Wymień dwa rodzaje represji, które władze rosyjskie zastosowały wobec Polaków po upadku powstania styczniowego.

•

•

11 0–2 p.

10


rewolucja 1905–1907 na ziemiach polskich

rugi pruskie

Na Śląsku Austriackim i Pruskim największa grupa ludności znajdowała zatrudnienie w rolnictwie.

P F

Przemysł i górnictwo były najbardziej rozwinięte w Galicji. P F

Na obszarze Królestwa Polskiego ponad połowa zatrudnionych pracowała w rolnictwie. P F

103Klucze do testów

Nr zadania Prawidłowa odpowiedź Punktacja Schemat przyznawania punktów

1. F, P, F 0–1 1 pkt – za trzy poprawne odpowiedzi

2 Jarosław Dąbrowski – rewolucjonista i działacz „czerwonych”Aleksander Wielopolski – zwolennik prowadzenia ugodowej polityki

wobec RosjiKarol Marcinkowski – działacz społeczny

0–3 1 pkt – za podanie poprawnej informacji

3. pierwszy lot samolotem na ziemiach polskich – 4wybuch powstania styczniowego – 2powstanie Bazaru w Poznaniu – 1uwłaszczenie chłopów w Królestwie Polskim – 3


4. Przykładowe odpowiedzi:a) Na początku XX w. wzrosło napięcie pomiędzy mocarstwami,

ponadto Galicja od lat 60. XIX w. posiadała dość szeroką autonomię. Umożliwiło to powstawanie na jej obszarze organizacji formowanych na wzór wojskowych [paramilitarnych].

b) Polacy szkolili w organizacjach tego rodzaju przyszłe kadry wojskowe, które miały w niedalekiej przyszłości walczyć o niepodległe państwo polskie. Kształtowano również postawy patriotyczne.


5. 3. bojowa, 4. Traugutt, 5. partie, 6. „czerwoni”, 7. Łukasiewicz, 8. AleksanderHasło: brankaPrzykładowe wyjaśnienie:Nadzwyczajny imienny pobór do wojska, który stał się bezpośrednią przyczyną wybuchu powstania styczniowego.




6. łódzki, włókiennictwogórnośląski, górnictwo


7. kulturkampf, praca organiczna, inteligencja 0–3 1 pkt – za poprawne pojęcie

8. Przykładowe wyjaśnienie:Polacy przeprowadzili strajk szkolny. Na początku XX w. [w 1901 r.] we Wrześni dzieci odmówiły nauki religii w języku niemieckim [– dotknęły je za to kary, a rodziców represje].

0–1 1 pkt – za poprawne wyjaśnienie

9. ruch narodowy, ruch robotniczy [socjalistyczny – nurt niepodległościowy] 0–2 1 pkt – za poprawną nazwę ruchu

10. Przykładowe odpowiedzi:rewolucja 1905–1907 na ziemiach polskich – przyczyna: wybuch rewolucji w Rosji; skutki: polscy posłowie zasiadali w rosyjskim parlamencie, powstanie polskich stowarzyszeń, możliwość legalnej edukacji w języku polskimrugi pruskie – przyczyna: antypolska polityka władz niemieckich, chęć zmniejszenia odsetka ludności polskiej w Wielkopolsce; skutek: wysiedlanie Polaków przebywających nielegalnie w Niemczech


11. • rusyfikacja [np. szkolnictwa i administracji]• zsyłki powstańców w głąb Rosji [, najczęściej na Syberię i Kaukaz]• konfiskaty majątków powstańców

0–2 1 pkt – za poprawny rodzaj represji


Klucze odpowiedzi do rozdziału IV (grupa A)

Test


1 0–1 p.

Do podanych postaci dopisz po jednej informacji z nimi związanej. Wybierz je spośród podanych w ramce.2 0–3 p.

Andrzej Zamoyski –

Hipolit Cegielski –

Roman Dmowski –

imię i nazwisko

klasa data

Aleksander Wielopolski był gubernatorem Galicji. P F

Jan Matejko napisał dramat Wesele. P F

„Rewolucja moralna” w Królestwie Polskim rozpoczęła się na początku lat 60. XIX w. P F

przemysłowiecpoznański,organizatorkasspółdzielczychwGalicji,jedenzprzywódców„białych”, politykzwiązanyzruchemnarodowym,jedenzprzywódców„czerwonych”


upadek powstania styczniowego

założenie pierwszej partii politycznej na ziemiach polskich

powstanie Związku Walki Czynnej

zniesienie granicy celnej pomiędzy Królestwem Polskim a Rosją

3 0–1 p.

Grupa B

Ziemie polskie po Wiośnie LudówTest podsumowujący rozdział IV

Na podstawie ilustracji wykonaj polecenia a) i b). 4 0–2 p.

a) Wyjaśnij, po jakim wydarzeniu wprowadzono tego rodzaju szyldy w Królestwie Polskim.

b) Przedstaw, jaki cel chciały osiągnąć władze rosyjskie poprzez wprowadzanie tablic widocznych na fotografii.

Test


1. Imię autora Trylogii.2. Nazwisko polskiego chłopa, który w związku ze sporem z władzami niemieckimi zamieszkał w wozie cyrkowym. 3. Towarzystwo Gimnastyczne „……..” – jednym z jego celów było krzewienie sprawności fizycznej.4. Od początku lat 60. XIX w. cieszyła się nią Galicja. 5. Tytuł pieśni patriotycznej, której słowa napisała Maria Konopnicka. 6. Nazwisko Polaka, który pełnił funkcję premiera rządu wiedeńskiego.

5 0–4 p.

Na podstawie mapy uzupełnij tekst.6 0–4 p.

Hasło:

Wyjaśnienie:

1.

2.

3.

4.

5.

6.


CE

SA

RS

TW

O

RO

SY

JS

KI

E

C E S A R S T W O N I E M I E C K I E

M O N A R C H I A A U S T R O - W Ę G I E R S K A

Królestwo

Polskie

Wilno

Gdańsk

Poznań

Kraków Lwów

Warszawa

Lublin

0 100 km

A

B

Grupa B

• Obszar oznaczony literą A to

okręg

przemysłowy. Główną gałęzią przemysłu

w tym regionie było .

• Obszar oznaczony literą B to

okręg

przemysłowy, w którym rozwijało się

.


– dążenia do rozbudzenia świadomości narodowej Polaków oraz szerzenie oświaty wśród ludu.

– warstwa społeczna, którą tworzyli właściciele fabryk, bankierzy i bogaci kupcy.

– grupa konserwatywnych polityków krakowskich, która krytykowała ideę powstań, a za przyczynę upadku Rzeczypospolitej uznawała „złotą wolność szlachecką”.

7 0–3 p.

Test

Wyjaśnij, dlaczego mieszkańcy Galicji podejmowali opisane w tekście działania.8 0–1 p.

Mimowprostszalonychtrudnościrobionychprzezwładze,jakiprzeszkódpiętrzącychsięnakażdymkroku,emi-gracjatazaczęłazmieniaćsięwfalęniedającąsięniczympowstrzymać.Władze,idącenarękęwielkiejwłasno-ściobawiającejsiębrakurobotnikaipodrożeniapracy,przezdługiczasniewydawałyzupełniezezwoleńnawyjazd.Ogólnybrakgotówkistanowiłtakżebardzopoważnąprzeszkodę,toteżwielu[…]maszerowałopiechotąnietylkodopruskiejgranicy,alenawetnierazdosamegoHamburga.


Podaj, z jakimi ruchami politycznymi były związane opisane poniżej partie.

Przedstawiciele tej partii zrezygnowali z walki o niepodległość Polski na rzecz dążeń do rewolucji proletariackiej. Opowiadali się także za likwidacją własności prywatnej.

Stronnictwo powstało jako odpowiedź na biedę galicyjskich chłopów, walczyło o ich prawa socjalne i polityczne.

0–2 p.9


0–4 p.

Ludność miast i wsi zaboru pruskiego według języka w 1910 r. (w % ogółu ludności)

10

Rejencja

Miasto Wieś

Ludność według języka

polskiego niemieckiego polskiego niemieckiego

gdańska 7,1 92,7 43,9 56,1

bydgoska 40,5 55,2 55,3 44,4

poznańska 54,0 45,8 75,2 24,7


0–2 p.

11

12

W rejencji gdańskiej większość ludności zarówno w miastach, jak i na wsiach zadeklarowała język niemiecki jako język ojczysty.

P F

We wszystkich trzech rejencjach ludność polskojęzyczna częściej zamieszkiwała wieś niż miasto.

P F

W rejencji poznańskiej ludność polskoję-zyczna przeważała zarówno w miastach, jak i na wsiach.

P F

Grupa B

Wymień dwa przykłady antypolskiej polityki władz niemieckich, która nasiliła się w latach 70. XIX w.

•

•

11 0–2 p.

przyczyna wydarzenie/proces skutek

powstanie styczniowe

rozwój gospodarczy ziem pol-skich w drugiej połowie XIX w.


Nr zadania Prawidłowa odpowiedź Punktacja Schemat przyznawania punktów


2. Andrzej Zamoyski – jeden z przywódców „białych”, Hipolit Cegielski – przemysłowiec poznański, Roman Dmowski – polityk związany z ruchem narodowym

0–3 1 pkt – za podanie poprawnej informacji

3. upadek powstania styczniowego – 2założenie pierwszej partii politycznej na ziemiach polskich – 3powstanie Związku Walki Czynnej – 4zniesienie granicy celnej pomiędzy Królestwem Polskim a Rosją – 1


4. Przykładowe odpowiedzi:a) Szyldy z dwujęzycznymi napisami, jak na fotografii, wprowadzono

na obszarze Królestwa Polskiego po upadku powstania styczniowego. b) Władze rosyjskie prowadziły politykę rusyfikacji i wypierania języka

polskiego z wszystkich dziedzin życia mieszkańców Królestwa Polskiego.


5. 3. Henryk, 4. Drzymała, 5. Sokół, 6. autonomia, 7. Rota, 8. BadeniHasło: HakataPrzykładowe wyjaśnienie:Antypolska organizacja w zaborze pruskim, która prowadziła szkodzące polskiej ludności działania m.in. upowszechniając stereotypy o Polakach.




6. górnośląski, górnictwobiałostocki, włókiennictwo


7. praca u podstaw, burżuazja, stańczycy 0–3 1 pkt – za poprawne pojęcie

8. Przykładowe wyjaśnienie:Mieszkańcy Galicji decydowali się na emigrację z powodów ekonomicznych. Chcieli w ten sposób poprawić swoją sytuację życiową. [Najczęściej emigrowali do Ameryki.]

0–1 1 pkt – za poprawne wyjaśnienie

9. ruch robotniczy [socjalistyczny – nurt internacjonalistyczny], ruch ludowy 0–2 1 pkt – za poprawną nazwę ruchu

10. Przykładowe odpowiedzi:powstanie styczniowe – przyczyna: branka, dążenie do uzyskania niepodległości przez Polaków; skutek: represje władz carskich, rusyfikacja, utrata majątków przez powstańcówrozwój gospodarczy ziem polskich w drugiej połowie XIX w. – przyczyna: rewolucja przemysłowa, unowocześnianie się pod względem gospodarczym [modernizacja] państw zaborczych; skutek: powstanie nowych grup społecznych, nowe środki transportu

0–4 1 pkt – za podanie poprawnej przyczyny lub skutku wskazanego wydarzenia/procesu

11. Przykładowe odpowiedzi:• germanizacja [np. w szkołach, administracji]• kulturkampf [walka z polskim Kościołem katolickim wspierającym

Polaków w zaborze pruskim]• wspieranie niemieckiego osadnictwa na ziemiach polskich



Klucze odpowiedzi do rozdziału IV (grupa B)

Test

I wojna światowaTest podsumowujący rozdział V

Uzupełnij luki. Wpisz nazwę trzeciego państwa członkowskiego i sojuszu, który tworzyły poniższe kraje.

Rosja – Francja –

Nazwa sojuszu:

1 0–2 p.


5 0–1 p.

imię i nazwisko

klasa data

Bezpośrednią przyczyną wybuchu I wojny światowej było zabójstwo arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. P F

Akt 5 listopada to manifest wydany przez cesarzy Niemiec i Austro-Węgier. P F

Na konferencji w Paryżu Polska była reprezentowana przez Józefa Piłsudskiego. P F

GrigorijRasputin,MikołajII,ThomasWoodrowWilson,DavidLloydGeorge,IgnacyJanPaderewski


I wojna bałkańska

wybuch I wojny światowej

rewolucja lutowa

bitwa pod Tannenbergiem

2 0–1 p.


– armia polska utworzona we Francji w 1917 r.; dowodził nią generał Józef Haller.

– rodzaj wojny, podczas której linia frontu jest stała i umocniona przez okopy oraz zasieki.

– odmowa złożenia przysięgi na wierność cesarzowi przez I i III Brygadę Legionów Polskich w 1917 r.

3 0–3 p.


6 0–3 p.

– car rosyjski, który sprawował władzę do 1917 r.

– sławny polski pianista, który działał w Stanach Zjednoczonych na rzecz odzyskania niepodległości przez Polskę.

– prezydent Stanów Zjednoczonych, który w 1918 r. postulował powstanie niepodległej Polski.

Grupa A

Wymień dwie przyczyny wybuchu rewolucji w Rosji.

•

•

4 0–2 p.

Test

Rozwiąż krzyżówkę. Hasłem będzie miejsce bitwy z okresu I wojny światowej – podaj, na którym froncie do niej doszło oraz jaki rodzaj broni wówczas zastosowano po raz pierwszy.

1. Państwo na Bałkanach, któremu jako pierwszemu Austro--Węgry wypowiedziały wojnę w 1914 r.

2. Radykalny odłam socjalistów, na którego czele stał Włodzimierz Lenin.

3. Miejsce podpisania rozejmu kończącego I wojnę światową. 4. Rzeka, nad którą rozegrała się bitwa w 1914 r. – powstrzy-

mano tam natarcie Niemców na Paryż.5. Państwo, które wygrało wojnę z Rosją w latach 1904–1905.

7 0–5 p.

Hasło: Front: Rodzaj broni:

a) Podaj, jak jest nazywany sposób prowadzenia wojny przez Niemcy, który opisano w tekście.

b) Wyjaśnij, jakie były konsekwencje stosowania działań opisanych w tekście dla dalszych losów I wojny światowej.

Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenia a) i b). 8 0–2 p.

Już3lutegoprzedłożyłempanomnadzwyczajnązapowiedźrząduniemieckiego,iżod7lutegozamierzaporzucićwszelkieprawneiludzkieskrupułyiżebędziełodziamipodwodnymizatapiaćwszystkieokręty,którebypróbowa-łydotrzećdonieprzyjacielskichportów.Okrętyneutralneizaprzyjaźnionezatapiasiętaksamojakokrętynieprzyjacielskie[…].

Źródło: WiekXXwźródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk i S.B. Lenard, Warszawa 2002, s. 35.

a) Podaj, jaki problem przedstawiono na ilustracji.

b) Wyjaśnij, jaki wpływ na wybuch I wojny światowej miała sytuacja ukazana na ilustracji.

Zapoznaj się z rysunkiem satyrycznym i wykonaj polecenia a) i b). 0–2 p.

Bałkańskiekłopoty

9

1.

2.

3.

4.

5.

Grupa A

Test

Powołani do wojska i zmobilizowani na obszarze Polski1 w latach 1914–1918

1 Granice Polski z 1923 r.; 2 Z tego ok. 2 mln Polaków; 3 Dane przybliżone, inne oceny ok. 450 tys.

Wyszczególnienie

Zmobilizowani z zaborów w tys.

ogółem austriackiego pruskiego rosyjskiego

Ogółem 33762 1401 779 1196

Straty ludności polskiej (zabici, zaginięci)

3873 219 108 60


0–1 p.12

Najwięcej osób powołanych do wojska pochodziło z ziem polskich zaboru austriackiego.

P F

Najmniejsze straty poniosła ludność z zaboru pruskiego. P F

Straty ludności polskiej wyniosły połowę osób zmoblizowanych z ziem polskich. P F

Grupa A

a) Podaj, od którego roku sytuacja w Króle-stwie Polskim podczas I wojny światowej przedstawiała się tak jak na mapie.

b) Wyjaśnij, w wyniku jakich działań militarnych ziemie polskie znalazły się w sytuacji widocznej na mapie.

Zapoznaj się z mapą i wykonaj polecenia a) i b). 0–2 p.


WilnoGdańsk

WarszawaPoznań

KrakówLwów

0 100 km

granice Królestwa Polskiegoobszar okupacji niemieckiejobszar okupacji austro-węgierskiejlinia frontu

Wpisz obok zdjęcia imię i nazwisko przedstawionej postaci oraz literę odpowiadającą właściwemu opisowi widocznej osoby.

11 0–2 p.

Imię i nazwisko:

Opis:

A. polityk i działacz niepodległościowy, który twierdził, że głównym wrogiem narodu polskiego są Niemcy i dlatego Polacy powinni współpracować z Rosją

B. polityk i działacz niepodległościowy, który twierdził, że Polacy powinni walczyć o niepodległość u boku Austrii

10


Nr zadania Odpowiedzi punktacja Schemat przyznawania punktów

1. Nazwa państwa: Wielka BrytaniaNazwa sojuszu: trójporozumienie [ententa]

0–2 1 pkt – za poprawną nazwę państwa1 pkt – za poprawną nazwę sojuszu

2. II wojna bałkańska – 1wybuch I wojny światowej – 2rewolucja lutowa – 4bitwa pod Tannenbergiem – 3


3. Błękitna Armia, wojna pozycyjna, kryzys przysięgowy 0–3 1 pkt – za poprawne pojęcie

4. Przykładowe odpowiedzi:• kryzys polityczny, krytyka rządów Mikołaja II• kryzys gospodarczy, problemy z zaopatrzeniem, strajki• kryzys społeczny• wzrastające niezadowolenie z trwającej wojny i rosnąca liczba ofiar



6. Mikołaj II, Ignacy Jan Paderewski, Thomas Woodrow Wilson 0–3 1 pkt – za poprawne imię i nazwisko

7. 1. Serbia, 2. bolszewicy, 3. Compiègne, 4. Marna, 5. JaponiaHasło: SommaFront: zachodniRodzaj broni: czołgi


haseł3 pkt – za poprawne rozwiązanie 5 haseł1 pkt – za poprawne podanie frontu1 pkt – za poprawne podanie rodzaju broni

8. a) nieograniczona wojna podwodnab) przykładowa odpowiedź:Prowadzenie przez Niemcy nieograniczonej wojny podwodnej spowodowało przystąpienie Stanów Zjednoczonych do konfliktu po stronie ententy. Pozycja państw centralnych uległa przez to osłabieniu.

0–2 1 pkt – za poprawną odpowiedź1 pkt – za poprawne wyjaśnienie

9. Przykładowe odpowiedzi:a) Na ilustracji przedstawiono kocioł bałkański, czyli konflikty

i sprzeczności interesów mocarstw na Bałkanach.b) Konflikty i napięta sytuacja na Bałkanach należały do przyczyn wybuchu

I wojny światowej. To tam doszło do zamachu w Sarajewie, który był bezpośrednią przyczyną Wielkiej Wojny.


10. a) 1915 r.b) Przykładowe wyjaśnienie:Widoczną na mapie sytuację spowodowała przegrana wojsk rosyjskich najpierw z Niemcami, a następnie z wojskami Austro-Węgier, które wsparli też Niemcy. Z tego powodu Rosjanie wycofali się na wschód, a Królestwo Polskie znalazło się pod okupacją Niemiec i Austro-Węgier.

0–2 1 pkt – za poprawną datę1 pkt – za poprawne wyjaśnienie

11. Imię i nazwisko: Józef PiłsudskiOpis: B

0–2 1 pkt – za poprawne imię i nazwisko1 pkt – za poprawną odpowiedź

12. P, F, F 0–1 1 pkt – za trzy poprawne odpowiedzi

Klucze odpowiedzi do rozdziału V (grupa A)

Test

Uzupełnij luki. Wpisz nazwę państwa i sojuszu, który tworzyły poniższe kraje.

Niemcy – Austro-Węgry –

Nazwa sojuszu:

1 0–2 p.


5 0–1 p.

imię i nazwisko

klasa data

Niemiecki plan w 1914 r. zakładał w pierwszej kolejności szybkie pokonanie Rosji. P F

W bitwie pod Tannenbergiem zwyciężyli Rosjanie. P F

Stany Zjednoczone włączyły się do I wojny światowej w 1917 r. po stronie państw ententy. P F

LewTrocki,FeliksDzierżyński,JózefHaller,DavidLloydGeorge,ThomasWoodrowWilson


rozejm w Compiègne

bitwa nad Sommą

przewrót bolszewicki

deklaracja wersalska

2 0–1 p.


– sposób prowadzenia wojny, w którym linia frontu jest zmienna, wojska często przemieszczają się w celu uzyskania jak najlepszej pozycji do ataku na przeciwnika

– oddział polski, który w sierpniu 1914 r. nieskutecznie próbował wzniecić antyrosyjskie powstanie w Królestwie Polskim.

– organizacja polityczna uznana za oficjalną reprezentację narodu polskiego przez państwa ententy.

3 0–3 p.


6 0–3 p.

– polski komunista, stanął na czele Czeki – organizacji bezwzględnie likwidującej opór wobec władzy sowieckiej.

– brytyjski premier, uczestnik konferencji paryskiej.

– dowódca Błękitnej Armii, polskiego wojska utworzonego we Francji.

Grupa B

I wojna światowaTest podsumowujący rozdział V

Wymień dwa skutki wyścigu zbrojeń na przełomie XIX i XX w.

•

•

4 0–2 p.

Test

Rozwiąż krzyżówkę. Hasłem będzie miejsce bitwy z okresu I wojny światowej – podaj, na którym froncie do niej doszło oraz jaki rodzaj broni wówczas zastosowano po raz pierwszy.

1. Rada ………… – utworzona w Królestwie Polskim w 1917 r.

2. Austro-Węgry ogłosiły ją 3 listopada 1918 r.

3. Miejsce bitwy z 1915 r., podczas której polscy legioniści dokonali brawurowej szarży.

4. Nazwisko przywódcy bolszewików.5. Skrót nazwy państwa, które powstało w 1922 r. w miejsce Rosji Sowieckiej.

7 0–5 p.

a) Podaj tytuł cytowanego dokumentu.

b) Wyjaśnij, jakie były konsekwencje podpisania powyższego dokumentu dla dalszych losów I wojny światowej.


Art.1.Rosjazjednejstrony,aNiemcy,Austro-Węgry,BułgariaiTurcjazdrugiejstronyoświadczają,żestanwojnypomiędzynimizostałzakończony[…].Art.3.OkręgileżącenazachódodliniiustanowionejprzezumawiającesięStrony,należąceuprzedniodoRosji,niebędąpodlegałyjejzwierzchnictwu[…]. […]Rosjawyrzekasięingerowaniawwewnętrznesprawytychterytoriów.

Źródło: WiekXXwźródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk i S.B. Lenard, Warszawa 2002, s. 35.

1.

2.

3.

4.

5.

Grupa B

Hasło: Front: Rodzaj broni:

a) Podaj, co przedstawiono na ilustracji.

b) Wyjaśnij, jaki wpływ na wybuch I wojny światowej miało przedstawione na ilustracji wydarzenie.

Zapoznaj się z ilustracją i wykonaj polecenia a) i b). 0–2 p.9

Test

Ludność1 Polski2 w latach 1914–1919 1 Z wojskiem skoszarowanym.2 W granicach według podziału administracyjnego z 1 I 1939 r.

Grupy województw

Ludność (w tys.) według stanu z

1914 r. 1919 r.

Polska (ogółem) 30 310 26 282

Centralne 12 563 10 948

Wschodnie 5377 3852

Zachodnie 4152 3987

Południowe 8218 7495


0–1 p.12

Grupa B

a) Podaj, do którego roku sytuacja w Króle-stwie Polskim podczas I wojny światowej przedstawiała się tak jak na mapie.

b) Wyjaśnij, co działo się na ziemiach polskich w pierwszych miesiącach I wojny światowej. W uzasadnieniu odwołaj się do mapy.

Zapoznaj się z mapą i wykonaj polecenia a) i b). 0–2 p.


WilnoGdańsk

WarszawaPoznań

LwówKraków

0 100 km

granice Królestwa Polskiegonajdalszy zasięg działań wojskrosyjskich latem i jesienią 1914 r.

10

Liczba ludności na wszystkich ziemiach polskich uległa zmniejszeniu podczas I wojny światowej. P F

Największy spadek liczbowy ludności nastąpił w województwach zachodnich. P F

W województwach centralnych liczba ludności zmniejszyła się o ponad 5 mln. P F

Wpisz pod zdjęciem imiona i nazwisko przedstawionej postaci oraz literę odpowiadającą właściwemu opisowi widocznej osoby.

11 0–2 p.

Imiona i nazwisko:

Opis:

A. polityk; przywódca polskiego ruchu narodowego, stał na czele Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu.

B. sławny pianista, który w Stanach Zjednoczonych nagłaśniał sprawę polską i prowadził działania na rzecz odzyskania niepodległości przez Polskę.


Nr zadania Odpowiedzi punktacja Schemat przyznawania punktów

1. Nazwa państwa: WłochyNazwa sojuszu: trójprzymierze [państwa centralne]

0–2 1 pkt – za poprawną nazwę państwa1 pkt – za poprawną nazwę sojuszu

2. rozejm w Compiègne – 4bitwa nad Sommą – 1przewrót bolszewicki – 2deklaracja wersalska – 3


3. wojna manewrowa, Kompania Kadrowa, Komitet Narodowy Polski 0–3 1 pkt – za poprawne pojęcie

4. Przykładowe odpowiedzi:• powstanie nowych rodzajów broni• wybuch nowych konfliktów i wojen• wzrost napięcia międzynarodowego



6. Feliks Dzierżyński, David Lloyd George, Józef Haller 0–3 1 pkt – za poprawne imię i nazwisko

7. 1. Regencyjna, 2. kapitulacja, 3. Rokitna, 4. Lenin, 5. ZSRShasło: Ypresfront: zachodnirodzaj broni: gaz bojowy


haseł3 pkt – za poprawne rozwiązanie 5 haseł1 pkt – za poprawne podanie frontu1 pkt – za poprawne podanie rodzaju

broni

8. a) traktat brzeskib) Przykładowa odpowiedź:Rosja wycofała się z wojny i zawarła pokój z państwami centralnymi. Niemcy wykorzystały to i przerzuciły swoje oddziały na front zachodni. Chcieli w ten sposób doprowadzić do pokonania Francji. Jednak na front zachodni przybyły oddziały amerykańskie i plan niemiecki zakończył się niepowodzeniem.

0–2 1 pkt – za poprawny tytuł1 pkt – za poprawne wyjaśnienie

9. Przykładowe odpowiedzi:a) Na ilustracji przedstawiono zamach w Sarajewie, do którego doszło

w czerwcu 1914 r. Ofiarą serbskich zamachowców był następca tronu Austro-Węgier [arcyksiążę Franciszek Ferdynand Habsburg].

b) Zamach w Sarajewie był bezpośrednią przyczyną wybuchu I wojny światowej. Po tym wydarzeniu Austro-Węgry wystosowały do Serbii ultimatum. Jego częściowe przyjęcie nie było wystarczające dla władz w Wiedniu i doprowadziło do rozpoczęcia Wielkiej Wojny.


10. a) 1915 r.b) W 1914 r. Rosja rozpoczęła walkę zarówno z Niemcami, jak i Austro-

-Węgrami. Wojska rosyjskie poniosły porażkę w Prusach z Niemcami. Odmiennie sytuacja przedstawiała się w Galicji, gdzie żołnierze Austro--Węgier ponosili klęski w starciach z Rosjanami.


11. Imię i nazwisko: Ignacy Jan PaderewskiOpis: B

0–2 1 pkt – za poprawne imiona i nazwisko1 pkt – za poprawną odpowiedź

12. P, F, F 0–1 1 pkt – za trzy poprawne odpowiedzi

Klucze odpowiedzi do rozdziału V (grupa B)

Test

Świat w okresie międzywojennymTest podsumowujący rozdział VI


1 0–1 p.

imię i nazwisko

klasa data

Japonia prowadziła ekspansję w Azji w latach 20. XX w. P F

Pakt reński zagwarantował nienaruszalność granic Francji i Belgii z Niemcami. P F

W dwudziestoleciu międzywojennym budowano autostrady. P F

Wymień trzy postanowienia traktatu wersalskiego wobec Niemiec.

•

•

•

2 0–3 p.

Podaj dwa społeczne skutki I wojny światowej.

•

•

3 0–2 p.


– organizacja utworzona po I wojnie światowej, której celem było zachowanie pokoju na świecie.

– określenie wydarzenia z 1934 r., podczas którego zamordowano przywódców SA (stanowili wewnątrzpartyjną opozycję wobec Hitlera) w Niemczech.

– obozy pracy w Rosji Sowieckiej, a następnie w ZSRS.

4 0–3 p.

Uzupełnij poniższe informacje na temat państwa włoskiego w okresie międzywojennym.

A. Data roczna przejęcia władzy przez faszystów:

B. Imię i nazwisko przywódcy faszystowskich Włoch:

C. Tytuł, jakim określano przywódcę faszystowskich Włoch:

D. Dwa przykłady działań faszystów w polityce wewnętrznej:

•

•

E. Jeden przykład działania faszystowskich Włoch w polityce zagranicznej:

•

5 0–6 p.

Grupa A

Test


konferencja w Locarno

remilitaryzacja Nadrenii

„czarny czwartek”

Anschluss Austrii

6 0–1 p.


1. Spółdzielcze gospodarstwo rolne w ZSRS. 2. Państwo centralne, z którym podpisano dwa traktaty po zakończeniu I wojny światowej. 3. Port zajęty w 1939 r. przez Niemcy, wcześniej autonomiczna część Litwy. 4. Nazwisko jednego z najpopularniejszych aktorów dwudziestolecia międzywojennego na świecie. 5. Jeden z nurtów modernizmu w architekturze, według jego założeń miały dominować prostota i użyteczność.

7 0–4 p.

Hasło:

Wyjaśnienie:

1.

2.

3.

4.

5.

a) Podaj skrót nazwy partii, która organizowała powyższe spotkania.

b) Wyjaśnij, dlaczego na spotkaniach partyjnych poruszano wymienione wyżej tematy.


Kalendarium imprez partyjnych w 1920 r.Data Mówca Temat 9.4. Köhler Załamaniesiętyraniiodsetek9.4. Hitler Owydarzeniachpolitycznych[…]10.5. Ernstberger,Hitler RobotnikiŻyd[…]19.6. Hitler „Haniebny”pokójbrzeskiiwersalskie„pojednanie”

Źródło: WiekXXwźródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2002, s. 89–90.


0–4 p.9

Grupa A


konferencja w Monachium

wojna domowa w Hiszpanii

Test

a) Zakreskuj obszar trzech państw, w których ustrój demokratyczny istniał przez cały okres międzywojenny.

b) Wpisz nazwy państw oznaczone na mapie cyframi 1, 2, 3.

1– 2– 3–

Zapoznaj się z mapą i wykonaj polecenia a) i b). 0–6 p.10

M o r z e

P ó ł n o c n e

M o r z e Ś r ó d z i e m n e

M.

Ba ł

t yck

ie

OC

EA

N

AT

LA

NT

YC

KI

Mo r z e C z a r n e

WARSZAWA

MOSKWA

HELSINKIOSLO

SZTOKHOLM

KOPENHAGAKOPENHAGA

BERLIN

PRAGA

BUDAPESZT

BUKARESZT

SOFIA

ATENY

TIRANA

BELGRAD

RZYMMADRYT

LIZBONALIZBONA

BERNO

PARYŻ

BRUKSELALONDYN

DUBLIN

AMSTERDAM

TALLINN

RYGA

KOWNO

WIEDEŃWIEDEŃ

1

2

3

Wymień dwa przykłady wykorzystywania massmediów w państwach demokratycznych.

•

•

0–2 p.11


0–1 p.

Spadek produkcji w wyniku wielkiego kryzysu

12

We wszystkich państwach nastąpił spadek produkcji w wyniku wielkiego kryzysu. P F

Największy spadek produkcji nastąpił w Niemczech i Stanach Zjednoczonych. P F

Spadek produkcji w Wielkiej Brytanii był wyższy niż we Włoszech. P F

Niemcy StanyZjednoczone

Włochy Francja WielkaBrytania

[%]100

80

90

70

60

50

40

30

20

10

0

1929 r. 1932 r.

Niemcy StanyZjednoczone

Włochy Francja WielkaBrytania

[%]100

80

90

70

60

50

40

30

20

10

0

1929 r. 1932 r.

Grupa A




2. Przykładowe odpowiedzi:• utrata Alzacji i Lotaryngii• demilitaryzacja Nadrenii• utrata kolonii• pozbawienie armii niemieckiej lotnictwa i floty wojennej• konieczność zapłaty odszkodowań wojennych

0–3 1 pkt – za poprawne postanowienie traktatu wersalskiego wobec Niemiec

3. Przykładowe odpowiedzi: • wysoka liczba zabitych i rannych • dalsza emancypacja kobiet• kalectwo wielu weteranów i brak pracy dla nich


4. Liga Narodów, „noc długich noży”, łagry 0–3 1 pkt – za poprawne pojęcie

5. A. 1922 r., B. Benito Mussolini, C. duceD. Przykładowe odpowiedzi:

• zakaz działalności wszystkich partii z wyjątkiem faszystowskiej• podpisanie traktatów laterańskich z papieżem• konieczność współdziałania w korporacjach

E. Przykładowa odpowiedź:• zajęcie Etiopii• zajęcie Albanii

0–6 1 pkt – za poprawną datę1 pkt – za poprawne imię i nazwisko1 pkt – za poprawny tytuł1 pkt – za poprawny przykład

6. konferencja w Locarno – 1 remilitaryzacja Nadrenii – 3„czarny czwartek” – 2Anschluss Austrii – 4


7. 1. kołchoz, 2. Turcja, 3. Kłajpeda, 4. Chaplin, 5. funkcjonalizmHasło: kułak Przykładowe wyjaśnienie:Terminem tym określano w ZSRS bogatych chłopów, którzy byli poddawani szczególnie surowym represjom przez władzę sowiecką.



8. a) NSDAPb) Przykładowa odpowiedź:

Na spotkaniach partyjnych poruszano tematy, które wiązano z klęską Niemiec podczas I wojny światowej i traktatem wersalskim, negatywnie ocenianym przez Niemców. Specjalnie podkreślano rzekomą odpowiedzialność Żydów za klęskę Niemiec w Wielkiej Wojnie, złą sytuację gospodarczą państwa.

0–2 1 pkt – za poprawny skrót partii1 pkt – za poprawne wyjaśnienie

9. Przykładowe odpowiedzi:konferencja w Monachium – przyczyna: postulat przyłączenia Sudetów [części Czechosłowacji] do Niemiec, dążenie przez mocarstwa do rozwiązania konfliktu pomiędzy Czechosłowacją i Niemcami na drodze pokojowej; skutek: włączenie Sudetów do Niemiecwojna domowa w Hiszpanii – przyczyna: przejęcie władzy w Hiszpanii przez Front Ludowy, bunt oddziałów dowodzonych przez generała Franco; skutek: przejęcie władzy w Hiszpanii przez generała Franco, wysoka liczba ofiar, testowanie nowych rodzajów broni przez Niemcy i ZSRS podczas wojny domowej w Hiszpanii


10. a) [zakreskowanie trzech państw o ustroju demokratycznym, np. Czechosłowacji, Francji, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Belgii, Holandii, Szwajcarii, Danii]

b) 1 – Czechosłowacja, 2 – Węgry, 3 – Niemcy

0–6 1 pkt – za poprawne zakreskowanie jednego państwa

1 pkt – za poprawne wpisanie nazwy jednego państwa

11. Przykładowe odpowiedzi:• edukacja• przekazywanie informacji• rozrywka



Klucze odpowiedzi do rozdziału VI (grupa A)

Test


1 0–1 p.

imię i nazwisko

klasa data

Niemcy, Włochy i Japonia utworzyły sojusz pod koniec lat 30. XX w. P F

Polityka NEP-u w gospodarce została wprowadzona w ZSRS przez Stalina. P F

W dwudziestoleciu międzywojennym ludzie coraz częściej korzystali z transportu samochodowego. P F

Wymień trzy postanowienia traktatów, które podpisano z państwami centralnymi (z wyjątkiem Niemiec).

•

•

•

2 0–3 p.

Podaj dwa polityczne skutki I wojny światowej.

•

•

3 0–2 p.


– dokument, w którym m.in. Polska zobowiązała się do przestrzegania praw mniejszości narodowych.

– program reform ekonomiczno-społecznych, wprowadzony przez prezydenta Stanów Zjednoczonych w 1933 r. w celu naprawy sytuacji gospodarczej państwa.

– nurt w sztuce dwudziestolecia międzywojennego, którego przedstawiciele fascynowali się nowoczesną techniką i rozwojem miast.

4 0–3 p.

Uzupełnij poniższe informacje na temat państwa niemieckiego w okresie międzywojennym.

A. Data roczna przejęcia władzy przez nazistów w Niemczech:

B. Imię i nazwisko przywódcy Niemiec po przejęciu władzy przez nazistów:

C. Tytuł, jakim określano przywódcę nazistowskich Niemiec:

D. Dwa przykłady działań nazistów w polityce wewnętrznej Niemiec:

•

•

E. Jeden przykład działania nazistowskich Niemiec w polityce zagranicznej:

•

5 0–6 p.

Grupa B

Świat w okresie międzywojennymTest podsumowujący rozdział VI

Test


marsz na Rzym

powstanie Ligi Narodów

utworzenie Protektoratu Czech i Moraw

wybuch wojny domowej w Hiszpanii

6 0–1 p.


1. Nazwisko sowieckiego komisarza spraw zagranicznych, który w 1939 r. podpisał pakt z Niemcami. 2. Kraina w Chinach, zajęta przez Japonię w latach 30. XX w.3. Nazwisko niemieckiego ministra propagandy w latach 30. XX w. 4. Miejsce podpisania traktatu z Niemcami po I wojnie światowej.5. Nazwa ideologii obowiązującej we Włoszech w czasach rządów Mussoliniego.

7 0–4 p.

Hasło:

Wyjaśnienie:

1.

2.

3.

4.

5.

a) Podaj datę roczną podpisania powyższego dokumentu.

b) Wyjaśnij, jakie były przyczyny podpisania tego aktu.


Niemcy,ZjednoczoneKrólestwo,FrancjaiWłochy,biorącpoduwagęosiągniętejużwzasadzieporozumieniecodoodstąpieniaNiemcomobszaruzamieszkanegoprzezNiemcówsudeckich,zgodziłysięnaponiżejwymienionesposobyiwarunkitejcesji[…].4.Obsadzaniestopnioweobszarówoprzeważającejludnościniemieckiejprzezwojskaniemieckierozpoczniesię1 października.

Źródło: WiekXXwźródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2002, s. 114.

Grupa B


0–4 p.9


wielki kryzys gospodarczy

objęcie władzy przez Józefa Stalina w ZSRS

Test

Zapoznaj się z mapą i wykonaj polecenia a) i b). 0–6 p.10

KOWNO

M o r z e

P ó ł n o c n e

M o r z e Ś r ó d z i e m n e

M.

Ba ł

t yck

ie

OC

EA

N

AT

LA

NT

YC

KI

Mo r z e C z a r n e

WARSZAWA

MOSKWA

HELSINKIOSLO

SZTOKHOLM

KOPENHAGAKOPENHAGA

BERLIN

PRAGA

BUDAPESZT

BUKARESZT

SOFIA

ATENY

TIRANA

BELGRAD

RZYMMADRYT

LIZBONALIZBONA

BERNO

PARYŻ

BRUKSELALONDYN

DUBLIN

AMSTERDAM

TALLINN

RYGA

WIEDEŃWIEDEŃ

1

2

3

Wymień dwa przykłady wykorzystywania massmediów w państwach totalitarnych.

•

•

0–2 p.11


0–1 p.

Straty w ludziach podczas I wojny światowej

12

Liczba osób rannych w Niemczech była wyższa niż we Francji. P F

Rosja poniosła wyższe straty w liczbie osób zabitych niż Niemcy. P F

Ogólna liczba zabitych i rannych na świecie wyniosła ponad 29 milionów osób. P F

W. Brytania

Włochy

USA

pozosta

łe

Francja

NiemcyRosja

Austro-W

ęgry

ranni (w mln)

zabici (w mln)

Łączna liczba rannych i zabitych

21 202 907 8 540 120

4,95

1,70

4,22

1,77

4,25

1,36

3,62

1,20

2,09

0,90

0,95

0,65

0,90

0,82

0,23 0,13

Grupa B

a) Zakreskuj obszar trzech państw, w których wprowa-dzono rządy autorytarne w okresie międzywojennym.

b) Wpisz nazwy państw oznaczone na mapie cyframi 1, 2, 3.

1– 2– 3–




2. Przykładowe odpowiedzi:• utrata części terytorium• ograniczenie sił zbrojnych [armii]• konieczność zapłaty odszkodowań wojennych

0–3 1 pkt – za poprawne postanowienie traktatów

3. Przykładowe odpowiedzi: • powstanie nowych państw• powstanie Ligi Narodów• wzrost popularności haseł głoszących wprowadzenie dyktatury• upadek monarchii w Rosji, Niemczech i Austrii [rozpad Austro-Węgier]


4. mały traktat wersalski, Nowy Ład (New Deal), futuryzm 0–3 1 pkt – za poprawne pojęcie

5. A. 1933 r., B. Adolf Hitler, C. führer, D. Przykładowe odpowiedzi:

• zakaz działalności wszystkich partii z wyjątkiem NSDAP• prześladowania Żydów• kontrola społeczeństwa

E. Przykładowa odpowiedź:• Anschluss Austrii• zajęcie Kłajpedy• udział oddziałów niemieckich w wojnie domowej w Hiszpanii

0–6 1 pkt – za poprawną datę1 pkt – za poprawne imię i nazwisko1 pkt – za poprawny tytuł1 pkt – za poprawny przykład

6. marsz na Rzym – 2powstanie Ligi Narodów – 1 utworzenie Protektoratu Czech i Moraw – 4wybuch wojny domowej w Hiszpanii – 3


7. 1. Mołotow, 2. Mandżuria, 3. Goebbels, 4. Wersal, 5. faszyzmHasło: łagry Przykładowe wyjaśnienie:Obozy przymusowej pracy w ZSRS. Zsyłano do nich osoby uznane za przeciwników władzy sowieckiej. Trudne warunki w nich panujące doprowadzały do śmierci wielu uwięzionych.



8. a) 1938 r. b) Przykładowa odpowiedź:

Z inspiracji władz III Rzeszy Niemcy sudeccy zamieszkujący Czechosłowację wystąpili z żądaniami przyłączenia przygranicznych terenów do Niemiec. Aby nie dopuścić do wybuchu wojny, mocarstwa zdecydowały się zwołać konferencję i na niej rozstrzygnąć kwestię przynależności Sudetów.


9. Przykładowe odpowiedzi:wielki kryzys gospodarczy – przyczyna: krach na giełdzie nowojorskiej, zawyżanie kursów akcji; skutek: spadek produkcji, wzrost bezrobocia, upadek systemu demokratycznego w Niemczechobjęcie władzy przez Józefa Stalina w ZSRS – przyczyna: śmierć Włodzimierza Lenina [dotychczasowego przywódcy ZSRS]; skutek – rezygnacja z polityki NEP-u, prześladowania obywateli i represje [wielka czystka], kult jednostki


10. a) [zakreskowanie trzech państw, w których wprowadzono rządy autorytarne, np. Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Austrii, Węgier, Rumunii, Jugosławii, Bułgarii, Turcji, Grecji, Albanii, Hiszpanii, Portugalii]

b) 1 – Francja, 2 – Litwa, 3 – Austria

0–6 1 pkt – za poprawne zakreskowanie jednego państwa

1 pkt – za poprawne wpisanie nazwy jednego państwa

11. Przykładowe odpowiedzi:• wpajanie społeczeństwu idei partii rządzącej• szerzenie propagandy i manipulacja społeczeństwem• przedstawianie fałszywej wizji świata• wychwalanie przywódców państw i partii sprawującej władzę



Klucze odpowiedzi do rozdziału VI (grupa B)

Test

Polska w okresie międzywojennymTest podsumowujący rozdział VII


1 0–1 p.

imię i nazwisko

klasa data

Pierwszym premierem rządu niepodległej Polski był Jędrzej Moraczewski. P F

Józef Piłsudski zmarł w latach 20. XX w. P F

Władysław Reymont otrzymał Literacką Nagrodę Nobla za powieść Chłopi. P F


Bitwa Warszawska

powstanie wielkopolskie

rozpoczęcie budowy COP-u

zamach majowy

2 0–1 p.

Na podstawie informacji biograficznych dopisz imię i nazwisko postaci. Wybierz je spośród podanych w ramce.3 0–3 p.

– polityk i ekonomista, premier ponadpartyjnego rządu, który przeprowadził m.in. reformę walutową.

– polityk, jeden z przywódców ruchu ludowego, trzykrotnie sprawował urząd premiera.

– pierwszy prezydent II Rzeczypospolitej, wybrany w grudniu 1922 r., zginął w wyniku zamachu.

IgnacyDaszyński,GabrielNarutowicz,StanisławWojciechowski,WincentyWitos,WładysławGrabski

a) Podaj nazwę cytowanego aktu prawnego oraz datę roczną jego uchwalenia.

b) Scharakteryzuj zakres władzy prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.


Artykuł 2.WładzazwierzchniawRzeczypospolitejPolskiejnależydoNarodu.OrganamiNaroduwzakresieustawodawstwasąSejmiSenat,wzakresiewładzywykonawczej–PrezydentRzeczypospolitejłączniezodpowie-dzialnymiministrami,wzakresiewymiarusprawiedliwości–niezawisłeSądy.[…]Artykuł 44. […]KażdyaktrządowyPrezydentaRzeczypospolitejwymagadlaswejważnościpodpisuPrezesaRadyMinistrówiwłaściwegoministra,którzyprzezpodpisanieaktubiorązańodpowiedzialność.[…]Artykuł 48. PrezydentRzeczypospolitejreprezentujePaństwonazewnątrz,przyjmujeprzedstawicielidyploma-tycznychpaństwobcychiwysyłaprzedstawicielidyplomatycznychPaństwaPolskiegodopaństwobcych.

Źródło: Dz.U. z […] Nr 44 poz. 267.

Grupa A

Test

a) Zaznacz ukośnymi kreskami terytoria plebiscytowe.

b) Otocz kółkiem nazwę miasta zajętego przez oddział generała Lucjana Żeligowskiego w październiku 1920 r.

Zapoznaj się z mapą i wykonaj polecenia a) i b). 5 0–2 p.

GdańskGdańsk

Poznań

WARSZAWA

Wilno

Katowice

KrakówLwów

Lublin

Olsztyn

Łuck

NI

EM

CY

RO

SJ

A

SO

WI

EC

KA

CZ

EC

H O S Ł O W A C J A

R U M U N I AW Ę G R Y

A U S T R I A

L I T W A

M o r z e B a ł ty c k i e

0 100 km

Grupa A

Wyjaśnij, jakim państwem była II Rzeczpospolita pod względem narodowościowym. W uzasadnieniu odwołaj się do danych z wykresu.

6 0–2 p.

Polacy 69%

Ukraińcy14%

Żydzi 8%

Białorusini 4%

Niemcy 4% Inni 1%

Wyjaśnij, na czym polegała federacyjna koncepcja wschodnich granic Polski. Podaj imię i nazwisko jej głównego zwolennika.

7 0–2 p.

Struktura narodowościowa II RP

Test

1.

2.

3.

4.

5.

6.

a) Podaj imię i nazwisko autora dokumentu.

b) Wyjaśnij, w jakim celu został wysłany powyższy telegram.

Na podstawie tekstu źródłowego wykonaj polecenia a) i b). 0–2 p.

Jakowódznaczelnyarmiipolskiej,pragnęnotyfikować[…]istnieniepaństwapolskiegoniepodległego,obejmu-jącegowszystkieziemiezjednoczonejPolski.Sytuacjapolitycznaw Polscei jarzmookupacjiniepozwoliłydotych-czasnarodowipolskiemuwypowiedziećsięswobodnieo swymlosie.Dziękizmianom,którenastąpiływskutekświetnychzwycięstwarmiisprzymierzonych–wznowienieniepodległościi suwerennościPolskistajesięodtądfaktemdokonanym.Państwopolskiepowstajez wolicałegonarodui opierasięnapodstawachdemokratycznych.[…]Opierającsięnaarmiipolskiejpodmojąkomendą,mamnadzieję,żeodtądżadnaarmiaobcaniewkroczydoPolski,nimniewyrazimyw tejsprawieformalnejwolinaszej.[…]Warszawa,16listopada1918r.

Źródło: „Monitor Polski”, 18 XI 1918, nr 206, s. 1.

10


1. Nazwisko bliskiego współpracownika Józefa Piłsud-skiego, przywódcy BBWR.

2. Hasło, którym posługiwał się Józef Piłsudski, mówiąc o konieczności uzdrowienia państwa.

3. Pseudonim Stanisława Ignacego Witkiewicza. 4. Nazwisko konstruktora, który wraz z pilotem Żwirką

wygrał zawody „Challenge”.5. Nazwisko prezydenta II Rzeczypospolitej w latach6. Terytorium zajęte przez Polskę w 1938 r.

8 0–4 p.


Wyjaśnij, jaki był cel powstania plakatu z 1920 r. W uzasadnieniu odwołaj się do jego dwóch elementów graficznych.

9 0–3 p.

Grupa A

1926–1939.


Nr zadania Odpowiedź Punktacja Schemat przyznawania punktów


2. Bitwa Warszawska – 2powstanie wielkopolskie – 1rozpoczęcie budowy COP-u – 4zamach majowy – 3


3. Władysław Grabski, Wincenty Witos, Gabriel Narutowicz 0–3 1 pkt – za poprawne imię i nazwisko

4. a) konstytucja marcowa, 1921 r.b) Przykładowa odpowiedź:

Funkcja prezydenta miała charakter reprezentacyjny. Prezydent miał ograniczone uprawnienia, np. każdy jego akt prawny wymagał podpisu premiera i właściwego ministra.

0–3 1 pkt – za poprawną nazwę dokumentu1 pkt – za poprawną datę1 pkt – za poprawną odpowiedź

5. a) [zakreskowanie Górnego Śląska, Powiśla oraz południowej części Warmii i Mazur]

b) [otoczenie kółkiem nazwy: Wilno]

0–2 1 pkt – za poprawne zakreskowanie terenów plebiscytowych

1 pkt – za poprawne otoczenie kółkiem nazwy: Wilno

6. Przykładowa odpowiedź:II Rzeczpospolita była państwem wielonarodowościowym. Polacy stanowili w niej niecałe 70% wszystkich obywateli. Do pozostałych 30% społeczeństwa należały mniejszości narodowe, nie zawsze przychylnie nastawione do polskiego państwa (np. Ukraińcy, Niemcy).

0–2 1 pkt – za poprawne wyjaśnienie1 pkt – za poprawne odwołanie się

do danych z wykresu

7. Przykładowe wyjaśnienie:Była to koncepcja popierana przez Józefa Piłsudskiego, zakładająca stworzenie federacji Polski z Ukrainą, Białorusią, Łotwą i Litwą. Blok powiązanych państw miał zabezpieczyć je przed agresywną polityką Rosji.

0–2 1 pkt – za poprawne wyjaśnienie1 pkt – za poprawne podanie imienia

i nazwiska

8. 1. Sławek, 2. sanacja, 3. Witkacy, 4. Wigura, 5. Mościcki, 6. ZaolzieHasło: Enigma Przykładowe wyjaśnienie:Była to niemiecka maszyna szyfrująca, której kod złamali polscy uczeni [matematycy]. Ich odkrycia zostały przekazane sojuszniczym państwom zachodnim.




9. Przykładowa odpowiedź:Celem powstania plakatu było zmobilizowanie społeczeństwa Polski do podjęcia walki przeciwko bolszewikom. Wzywał on do zjednoczenia różnych warstw społecznych (na plakacie ukazano postacie żołnierza, robotnika [rzemieślnika] i chłopa wspólnie walczących na froncie). Ponadto w widocznym haśle „Hej, kto Polak na bagnety” [pochodzącym z Warszawianki – popularnej pieśni z okresu powstań narodowych w XIX w.] odwołano się również do uczuć narodowych Polaków, aby zachęcić ich do obrony swojej ojczyzny.

0–3 1 pkt – za poprawny cel1 pkt – za poprawne odwołanie się

do jednego elementu graficznego plakatu

10. a) Józef Piłsudskib) Przykładowe wyjaśnienie:

Telegram został wysłany w celu poinformowania o powstaniu niepodległego państwa polskiego. Stawiało to inne rządy przed faktem dokonanym, który był wynikiem dążeń Polaków. Piłsudski podkreślił również, że liczy na poparcie Polski przez inne państwa i pomoc w jej odbudowie.

0–2 1 pkt – za podanie poprawnego imienia i nazwiska

1 pkt – za poprawne wyjaśnienie

Klucze odpowiedzi do rozdziału VII (grupa A)

Test


1 0–1 p.

imię i nazwisko

klasa data

W 1918 r. Polacy walczyli z Ukraińcami o Lwów. P F

Poznań stał się wolnym miastem w wyniku postanowień traktatu wersalskiego. P F

Jednym z najpopularniejszych polskich aktorów okresu międzywojennego był Eugeniusz Bodo. P F


konferencja w Locarno

zamach na prezydenta Gabriela Narutowicza

wybory brzeskie

uchwalenie małej konstytucji

2 0–1 p.

Na podstawie informacji biograficznych dopisz imię i nazwisko postaci. Wybierz je spośród podanych w ramce.3 0–3 p.

– polityk, lider chrześcijańskiej demokracji, przywódca trzeciego powstania śląskiego.

– prezydent II Rzeczypospolitej w latach 1922–1926.

– minister przemysłu i handlu, miał szczególny wkład w budowę portu w Gdyni i COP-u.

WojciechKorfanty,RomanDmowski,IgnacyMościcki,StanisławWojciechowski,EugeniuszKwiatkowski

a) Podaj nazwę cytowanego aktu prawnego oraz datę roczną jego uchwalenia.

b) Scharakteryzuj zakres władzy prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Na podstawie tekstu źródłowego wykonaj polecenia a) i b).4 0–3 p.

Art. 2.(1)NaczelePaństwastoiPrezydentRzeczypospolitej.(2)NanimspoczywaodpowiedzialnośćwobecBogaihistoriizalosyPaństwa.[…](4)WJegoosobieskupiasięjednolitainiepodzielnawładzapaństwowa.Art. 3.(1)OrganamiPaństwa,pozostającymipodzwierzchnictwemprezydentaRzeczypospolitej,są:Rząd,Sejm,Senat,SiłyZbrojne,Sądy,KontrolaPaństwowa.[…]Art. 13.(1)PrezydentRzeczypospolitejkorzystazuprawnieńosobistych,stanowiącychJegoprerogatywy.(2)Doprerogatywtychnależy:a)wskazywaniejednegozkandydatównaPrezydentaRzeczypospolitejizarządzaniegłosowaniapowszechnego;[…]f)powoływaniesenatorów,piastującychmandatzwyboruPrezydentaRzeczypospolitej;[…]h)rozwiązywanieSejmuiSenatuprzedupływemkadencji[…].

Źródło: Dz.U. z […] Nr 30 poz. 227.

Grupa B

Polska w okresie międzywojennymTest podsumowujący rozdział VII

TestGrupa B

a) Zaznacz ukośnymi kreskami terytoria przyznane Polsce na mocy traktatu wersalskiego.

b) Postaw znak „X” w miejscu najważniejszej bitwy wojny polsko- -bolszewickiej.

Zapoznaj się z mapą i wykonaj polecenia a) i b). 5 0–2 p.

GdańskGdańsk

Poznań

WARSZAWA

Wilno

Katowice

KrakówLwów

Lublin

Olsztyn

Łuck

NI

EM

CY

RO

SJ

A

SO

WI

EC

KA

CZ

EC

H O S Ł O W A C J A

R U M U N I AW Ę G R Y

A U S T R I A

L I T W A

M o r z e B a ł ty c k i e

0 100 km

Wyjaśnij, dlaczego port w Gdyni był ważny dla gospodarki II Rzeczypospolitej. W uzasadnieniu odwołaj się do danych z wykresu.

6 0–2 p.

Wielkość przeładunków w porcie w Gdyni

Wyjaśnij, na czym polegała inkorporacyjna koncepcja wschodnich granic Polski. Podaj imię i nazwisko jej głównego zwolennika.

7 0–2 p.

1925 r. 1928 r. 1929 r. 1930 r. 1938 r.

mln ton10

55,6 tys.

1 mln 957 tys.

2 mln 822,5 tys.

3 mln 625,7 tys.

9 mln 174 tys.

8

6

4

2

0

Test

a) Podaj imię i nazwisko autora przemówienia.

b) Wyjaśnij, w jakim celu została wygłoszona powyższa mowa.

Na podstawie tekstu źródłowego wykonaj polecenia a) i b). 0–2 p.

[…] kiedy[…]słyszężądanieaneksjiGdańskadoRzeszy[…]tomuszęsobiepostawićpytanie,o cowłaściwiechodzi?Czyo swobodęludnościniemieckiejGdańska,któraniejestzagrożona,czyo sprawyprestiżowe,czyteżo odepchnięciePolskiodBałtyku,odktóregoPolskaodepchnąćsięnieda![…]Pokójjestrzeczącennąi pożądaną.[…]Alepokój,jakprawiewszystkiesprawytegoświata,maswojącenęwysoką,alewymierną.Myw Polscenieznamypojęciapokojuzawszelkącenę.Jestjednatylkorzeczw życiuludzi,narodówi państw,którajestbezcenna.Tąrzecząjesthonor.

Źródło: WiekXXw źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2002, s. 178–180.

10

Grupa B


1. Nazwisko generała, którego oddziały zajęły w 1920 r. Wilno.2. Nazwa jednego z obszarów plebiscytowych w 1920 r.3. Nazwisko niemieckiego ministra spraw

zagranicznych, sygnatariusza paktu Niemiec z ZSRS z 1939 r.

4. Nazwisko generała, który dokonał zaślubin Polski z Bałtykiem.

5. Pokój ………. – zawarty pomiędzy Polską a bolszewikami w 1921 r.

6. Wagon spalinowy produkowany w Polsce w latach 30. XX w., o aerodynamicznym kształcie.

8 0–4 p.

1.

2.

3.

4.

5.

6.


Wyjaśnij, jaki był cel powstania plakatu z 1920 r. W uzasadnieniu odwołaj się do jego dwóch elementów graficznych.

9 0–3 p.


Nr zadania Odpowiedź Punktacja Schemat przyznawania punktów


2. konferencja w Locarno – 3zamach na prezydenta Gabriela Narutowicza – 2wybory brzeskie – 4uchwalenie małej konstytucji – 1


3. Wojciech Korfanty, Stanisław Wojciechowski, Eugeniusz Kwiatkowski 0–3 1 pkt – za poprawne imię i nazwisko

4. a) Konstytucja kwietniowa, 1935 r. b) Prezydent otrzymał bardzo duże uprawnienia – stał na czele państwa,

nie ponosił politycznej odpowiedzialności [odpowiadał tylko przed „Bogiem i historią”], mianował część senatorów, mógł rozwiązać sejm i senat przed końcem kadencji.

0–3 1 pkt – za poprawną nazwę dokumentu1 pkt – za poprawną datę1 pkt – za poprawną odpowiedź

5. a) [zaznaczenie Pomorza Gdańskiego oraz Wielkopolski]b) [zaznaczenie „X” w pobliżu Warszawy]

0–2 1 pkt – za poprawne zakreskowanie terytoriów przyznanych Polsce na mocy traktatu wersalskiego

1 pkt – za poprawne postawienie znaku „X” w okolicach Warszawy

6. Przykładowa odpowiedź:Dzięki własnemu portowi morskiemu w Gdyni Polska mogła rozwijać handel. Zbudowano prowadzącą do niego specjalną linię kolejową z Górnego Śląska. Umożliwiało to bezpośredni transport węgla z tamtejszych kopalni. Na wykresie widać, że z każdym kolejnym rokiem przeładunek towarów w gdyńskim porcie był coraz większy, szczególnie w latach 30. XX w. wzrosła jego wartość.

0–2 1 pkt – za poprawne wyjaśnienie1 pkt – za poprawne odwołanie się

do danych z wykresu

7. Przykładowe wyjaśnienie:Była to koncepcja granic popierana przez Romana Dmowskiego, według której w skład Polski miały wejść tylko ziemie zamieszkane w większości przez Polaków, a mniejszości narodowe miały być przymusowo polonizowane.

0–2 1 pkt – za poprawne podanie definicji1 pkt – za poprawne podanie imienia

i nazwiska

8. 1. Żeligowski, 2. Powiśle, 3. Ribbentrop, 4. Haller, 5. ryski, 6. LuxtorpedaHasło: ŻwirkoPrzykładowe wyjaśnienie:[Franciszek] Żwirko był pilotem, który wygrał zawody „Challenge” [w 1932 r.].




9. Przykładowa odpowiedź:Celem powstania plakatu było zachęcenie społeczeństwa do walki przeciwko wojskom Rosji sowieckiej [bolszewikom], które zaatakowały w tamtym czasie odrodzoną Polskę. Ukazano na nim straszliwą [„dziką”, przypominającą barbarzyńcę] postać czerwonoarmisty (na jego czapce widać charakterystyczną sowiecką gwiazdę), który przerażony ucieka, ponieważ atakują go polscy żołnierze [ułani, kawalerzyści]. Ponadto hasło „Bij bolszewika” jednoznacznie wskazuje, że należy zrobić wszystko, aby pozbyć się śmiertelnego wroga z obszaru polskiego państwa.

0–3 1 pkt – za poprawny cel1 pkt – za poprawne odwołanie się

do jednego elementu graficznego plakatu

10. a) Józef Beckb) Przykładowe wyjaśnienie:

Powyższa mowa była ostateczną odpowiedzią na niemieckie żądania wobec Polski. Władze II Rzeczypospolitej w tym wystąpieniu odmówiły przyjęcia propozycji niemieckich.

0–2 1 pkt – za podanie poprawnego imienia i nazwiska

1 pkt – za poprawne wyjaśnienie

Klucze odpowiedzi do rozdziału VII (grupa B)

Europa po kongresie wiedeńskim - pl-static.z-dn.net

Documents

Transcript of Europa po kongresie wiedeńskim - pl-static.z-dn.net