Epidemiology of osteoporosis in Silesia Epidemiologia ...osteoporosis in the years 2002-2003....

1 (5) 2007

Epidemiology of osteoporosis in Silesia

BEATA ŁĄCKA-GAŹDZIK, ZYGMUNT KLOSA, JÓZEF WAWRZYCZEKNZOZ Medi-Diab w KatowicachNarodowy Fundusz Zdrowia Oddział w Katowicach

© J ORTHOP TRAUMA SURG REL RES 1 (5) 2007Original article/Artykuł oryginalny

Summary

Number of patients seeking for counseling related to osteoporosis both in GPs and specialists inthe years 2002-2003 rose in Silesian Voivodship. A total number of patients treated or counseledfor osteoporosis was reduced in 2004 in almost all age groups. . In the group up to 30y.o. the amountof men and women was comparable. In the subsequent group ages number of women rose signi-ficant, so as in 50+y.o. was 4-7 fold greater than men. Treatment and counseling of osteoporosisin GPs and specialty practices begins at the age of 50. Patients’ preferences of specialties were:rheumatology, orthopaedics, less frequently rehabilitation and gynaecology. Patients living in bigagglomerations were treated more often. Least of them were living in farming areas of the Southand West of region. Hospital admissions linked with osteoporosis were most often in the rheuma-tology ward, traumatology-orthopaedics, geriatrics, nephrology and internal diseases ward. More-over patients were treated in centers of general rehabilitation and daily care units.Key-words: osteoporosia, epidemiology, Silesia

Streszczenie

W województwie śląskim w latach 2002-2003 stwierdzono stopniowe zwiększanie się liczby cho-rych oraz udzielonych porad z powodu osteoporozy zarówno przez lekarzy rodzinnych, jak i w po-radniach specjalistycznych. Natomiast w 2004 roku zarówno liczba leczonych chorych jak i udzie-lonych porad uległa znacznemu zmniejszeniu w prawie wszystkich grupach wiekowych. U osóbmłodych do 30 roku życia liczba leczonych kobiet i mężczyzn była podobna. W następnych gru-pach wiekowych liczba leczonych kobiet znacznie wzrasta, by po 50 roku życia przekroczyć 4-7krotnie liczbę leczonych mężczyzn. Zarówno w POZ, jak i w poradniach specjalistycznych szczytudzielanych porad rozpoczyna się u osób 50 letnich. Wśród poradni specjalistycznych chorzy zwyklezwracali się o pomoc w poradniach: reumatologicznej, ortopedycznej, rzadziej w rehabilitacyjnejoraz ginekologicznej. Zwykle leczeni byli pacjenci mieszkający w dużych aglomeracjach miejskich.Najmniej porad udzielono ich w powiatach położonych na południu i zachodzie województwa, awięc głównie rolniczych. Chorych z osteoporozą najczęściej hospitalizowano w oddziałach reuma-tologicznych, urazowo-ortopedycznych, neurologicznych, geriatrycznych, nefrologicznych i choróbwewnętrznych. Ponadto leczono ich w punktach rehabilitacji ogólnoustrojowej oraz w ramach ho-spitalizacji dziennej.Słowa kluczowe: osteoporoza , epidemiologia, województwo śląskie

Statistic/Statystyka

Word count/Liczba słów 1298/1407

Tables/Tabele 0

Figures/Ryciny 12

References/Piśmiennictwo 5

Epidemiologia osteoporozyw województwie śląskim

Received: 06.02.2007Accepted: 06.02.2007Published: 14.02.2007

Address for correspondence/Adres do korespondencji:Beata Łącka-Gaździk, ul. Osikowa 4, 40-181 Katowicee-mail: [email protected]

104 B. ŁĄCKA-GAŹDZIK, Z. KLOSA, J. WAWRZYCZEK

THE JOURNAL OF ORTHOPAEDICS TRAUMA SURGERYAND RELATED RESEARCH

WSTĘPOsteoporoza jest postępującą uogólnioną chorobą cechu-jącą się niską gęstością tkanki kostnej i zmianami zwy-rodnieniowymi w obrębie jej mikroarchitektury prowa-dzącymi do zmniejszenia jej oporności na działanie czyn-ników zewnętrznych i wzmożonym ryzykiem powstawa-nia złamań. W ostatnich latach liczba chorych na oste-oporozę ulega znacznemu zwiększeniu co spowodowa-ne jest starzeniem się społeczeństw. Problem ten dotyczyrównież naszego kraju gdzie od dwóch lat obserwujemyujemny przyrost naturalny. W przyszłości wraz z wydłu-żaniem się czasu życia należy się liczyć ze zwiększonymobciążeniem ekonomicznym społeczeństwa wydatkamizwiązanymi z leczeniem osteoporozy oraz jej następstw,zwłaszcza zaś złamań patologicznych. Wiele z nichkończy się trwałym kalectwem lub powoduje koniecznośćopieki nad chorymi do końca życia (1, 2).

Pomimo licznych doniesień dotyczących etiopatoge-nezy i leczenia osteoporozy niestety nadal posiadamybardzo mało informacji pozwalających na określenie,z jakim mierzymy się problemem, bowiem nie dyspo-nujemy odpowiednią liczbą danych epidemiologicznych(3, 4).

MATERIAŁ I METODYKAW naszym kraju w ostatnich latach obserwujemy wzra-stające zainteresowanie osteoporozą nie tylko ze stronypracowników służby zdrowia lecz również samych cho-rych. Dlatego bardzo istotne jest określenie problemówjakie stwarza choroba. W tym celu postanowiliśmy jeocenić w województwie śląskim. Wykorzystaliśmy danepochodzące ze Śląskiego Oddziału NFZ obejmującegoopieką ok. 5 mln obywateli naszego kraju.

WYNIKIW województwie śląskim w latach 2002-2003 stwierdzo-no stopniowe zwiększanie się liczby chorych oraz udzie-lonych porad z powodu osteoporozy zarówno przez le-karzy rodzinnych, jak i w poradniach specjalistycznych.Natomiast w 2004 roku zarówno liczba leczonych cho-rych jak i udzielonych porad uległa znacznemu zmniej-szeniu w prawie wszystkich grupach wiekowych. (Ryc. 1).To ostatnie zjawisko jest trudne do wytłumaczeniai wymaga dalszych obserwacji w następnych latach. Byćmoże jest ono wynikiem braku odpowiednich kampanimedialnych zwróconych na konieczność badań profilak-tycznych w przypadku osteoporozy.

Jak można się było spodziewać częściej leczone byłykobiety niż mężczyźni. Stosunek leczonych kobiet domężczyzn zmieniał się w zależności od dekady życia.U osób młodych do 30 roku życia liczba leczonych kobieti mężczyzn była podobna. W następnych grupach wie-kowych liczba leczonych kobiet znacznie wzrasta, by po50 roku życia przekroczyć 4-7 krotnie liczbę leczonychmężczyzn (Ryc. 2, 3). Bardzo trudny do wytłumaczeniajest gwałtowny spadek w 2004 roku liczby leczonychmężczyzn do 40 roku życia (Ryc. 3).

INTRODUCTIONOsteoporosis is a progressive, general disease character-ized by low density of bones and degeneration in itsmicroarchitecture, which reduces bone durability andrises the risk of fractures. Aging of the populations islinked with a significantly increasing incidence of os-teoporosis. Such a problem is also observed in our state,where a negative birth-rate has been observed since twoyears. Longer life span in the future must be consideredas bigger charge for population’s economy due to thecosts of treatment of osteoporosis and its complications,especially pathologic fractures. Many of these end witha pertained handicap or even need of nursing till the endof life [1,2].

Despite abundant amount of reports on pathogenesisand treatment of osteoporosis, very little information isknown on the size of problem we are dealing with, mainlybecause of incomplete epidemiologic data registry [3,4].

MATERIAL AND METHODSA rising public interest of both medical officers and pa-tients is observed nationwide in Poland. Estimation of therelated to osteoporosis problems is thus very important. Onsuch grounds authors made a survey of data from SilesianUnit of National Health Fund covering a 5 million pop-ulation.

RESULTSBoth GPs and specialists observed a gradual increase innumber of patients seeking for counseling related toosteoporosis in the years 2002-2003. However a totalnumber of patients treated or counseled for osteoporosiswas reduced in 2004 in all age groups (Pic.1). It is a hardlyexplainable phenomenon and requires further observation.Supposingly it results from the lack of efficient publiccampaigns aimed at prophylactic tests for osteoporosis.

As expected, women were more often treated thanmen. The relation between the gender changed depend-ing on life’s decades. In the younger group up to 30y.o.the number of men and women was comparable. In thesubsequent group ages number of women rose significant-ly in such manner, that in 50+year old. was 4-7 foldgreater than men (Pic 2,3). A sudden fall in the amountof treated men at the age 40+ in 2004 is difficult toexplain (Pic. 3).

The GPs counseled more patients (Pic.4) than special-ists (Pic. 5). Both in General Practices and SpecialistsCare the peak of counseled patients is in the patient 50y.o.It strongly correlates with postmenopausal osteoporosisincidence in females. Decrease in overall number ofcounseled patient over 80 years of age results from astrongly reduced population in this age group.

Patients’ preferences of specialty distribution were asfollows: rheumatology, orthopaedics, less frequently re-habilitation and gynaecology. In the remaining special-ties the medical services were given less often or occa-sionally.

105Epidemiology of osteoporosis in Silesia

1 (5) 2007

Fig. 2. Women registered in ambulatories, 2002 – 2004, diagnosed as M.80 and M.81, in age groups (10 years intervals)Ryc. 2. Liczba kobiet zarejestrowana w poradniach latach 2002 – 2004 z rozpoznaniem M80 i M81 wg grup wiekowych (przedział 10 lat)

Fig. 1. Ambulatory patients counseled for osteoporosis, 2002-2004, in group ages (10 years intervals)Ryc. 1. Liczba porad u chorych z osteoporozą w placówkach lecznictwa otwartego w latach 2002-2004 wg grup wiekowych (przedziały co 10 lat)



Fig. 4. Outpatients’ counseling for M80 i M81, 2002 – 2004 in Primary Heath CareRyc. 4. Liczba udzielonych porad i liczba pacjentów z rozpoznaniem M80 i M81 przyjęta w latach 2002 – 2004 w Podstawowej Opiece Zdrowotnej (POZ)

Fig. 3. Men registered in ambulatories, 2002 – 2004, diagnosed as M.80 and M.81,in age groups (10 years intervals)Ryc. 3. Liczba mężczyzn zarejestrowana w poradniach w latach 2002 – 2004 z rozpoznaniem M80 i M81 wg grup wiekowych (przedział 10 lat)


1 (5) 2007

Fig. 6. Inpatients’ distribution among hospital wards (logarrhythmic scale)Ryc. 6. Liczba hospitalizowanych wg oddziałów (skala logarytmiczna)

Fig. 5. Outpatients’ counseling for M.80 and M.81, 2002 – 2004, in Ambulatory Specialist CareRyc. 5. Liczba udzielonych porad i liczba pacjentów z rozpoznaniem M80 i M81 przyjęta w latach 2002 – 2004 w Ambulatoryjnej OpieceSpecjalistycznej (AOS)



Map 1. Patients diagnosed forM.80 or M.81 (ICD) in 2002, inCommunitiesMapka 1. Liczba pacjentów z roz-poznaniem M80 i M81 w roku2002 wg powiatów

Map 2. Number of patients dia-gnosed for M.80 or M.81 in 2002per 10.000, in CommunitiesMapka 2. Liczba pacjentów na 10tyś mieszkańców z rozpoznaniemM80 i M81 w roku 2002 wg po-wiatów


1 (5) 2007

Map 3. Number of patients dia-gnosed for M.80 i M.81 in 2003,inCommunitiesMapka 3. Liczba pacjentów z roz-poznaniem M80 i M81 w roku2003 wg powiatów

Map 4. Number of patientsper10,000inhabitants diagnosedfor M.80 and M.81 in2003, inCommunitiesMapka 4. Liczba pacjentów na 10tyś mieszkańców z rozpoznaniemM80 i M81 w roku 2003 wg po-wiatów



Map 5. Number of patients dia-gnosed for M.80 and M.81 in2004, in CommunitiesMapka 5. Liczba pacjentów z roz-poznaniem M80 i M81 w roku2004 wg powiatów

Map 6. Number of patients per10,000inhabitants diagnosed forM.80 i M.81 in 2004, in Commu-nitiesMapka 6. Liczba pacjentów na 10tyś mieszkańców z rozpoznaniemM80 i M81 w roku 2004 wg po-wiatów


1 (5) 2007

Najczęściej porad udzielali lekarze podstawowejopiece zdrowotnej (Ryc. 4), rzadziej w ambulatoryjnejopiece specjalistycznej (Ryc. 5). Zarówno w POZ, jaki w poradniach specjalistycznych szczyt udzielanych po-rad rozpoczyna się u osób 50 letnich. Koreluje to zezwiększoną częstością występowania osteoporozy post-menopauzalnej u kobiet Spadek całkowitej liczby poradpo 80 roku życia spowodowany jest zmniejszeniem siępopulacji osób w tej grupie wiekowej.

Wśród poradni specjalistycznych chorzy zwyklezwracali się o pomoc w poradniach: reumatologicznej,ortopedycznej, rzadziej w rehabilitacyjnej oraz ginekolo-gicznej. W pozostałych poradniach świadczenia byłyudzielane o wiele rzadziej lub sporadycznie.

Oceniając miejsce zamieszkania można zauważyć, iżzwykle leczeni byli pacjenci mieszkający w dużychaglomeracjach miejskich. Świadczyć to może w miastachz jednej strony o lepszej dostępności do leczenia specja-listycznego a z drugiej o większej dbałości chorycho swoje zdrowie (Mapki 1-6).

Liczba leczonych chorych z powodu osteoporozy nierozkłada się równomiernie w całym województwie.Najmniej udzielono ich w powiatach położonych napołudniu i zachodzie województwa, a więc głównie rol-niczych (Mapki 1-6).

Chorych z osteoporozą najczęściej hospitalizowanow oddziałach reumatologicznych, urazowo-ortopedycz-nych, neurologicznych, geriatrycznych, nefrologicznych ichorób wewnętrznych. Ponadto leczono ich w punktachrehabilitacji ogólnoustrojowej oraz w ramach hospitaliza-cji dziennej. Na uwagę zasługuje fakt znacznego zmniej-szenia się hospitalizacji długoterminowych w oddziałachreumatologicznych i geriatrycznych na korzyść rehabilitacjiw ramach punktów rehabilitacji ogólnoustrojowej orazhospitalizacji w opiece dziennej (Ryc. 5).

DYSKUSJAW ostatnich latach lawinowo rośnie liczba doniesieńnaukowych dotyczących epidemiologii, patogenezy i le-czenia osteoporozy. Pozwoliły one na lepsze zrozumie-nie zjawisk zachodzących w tkance kostnej w okresiemeno- i andropauzy oraz starzenia się organizmu. Zwra-ca się w nich szczególną uwagę na profilaktykę osteopo-rozy, która powinna się rozpoczynać już w wieku dzie-cięcym. Odpowiednie żywienie, unikanie zagrożeń jakieniesie ze sobą współczesna cywilizacja oraz postępowa-nie z terapeutyczne może zapobiec powstawaniu lubnasilaniu się procesów niszczenia tkanki kostnej. W kon-sekwencji staramy się uniknąć najgroźniejszych powikłańosteoporozy, którymi są złamania patologiczne wielokrot-nie kończące się zgonem chorego (2, 3).

W naszym postępowaniu zawsze dążymy do zapew-nienia komfortu życia u ludzi po 60 roku życia, którychliczba w naszym kraju szybko ulega zwiększeniu. Powin-ni oni po zakończeniu aktywności zawodowej dalej cie-szyć się życiem i mieć możliwość spełnienia swoichmarzeń. W tym celu niezbędne jest prawidłowe funkcjo-

Study of patients domicile distribution shown thatpatients from agglomerations were most often treated.Such a result may prove better accessibility of medicalcare in cities, and on the other hand of greater health self-concern (Maps 1-6).

Distribution of the treated patients in the region is notequal. Least patients were counseled in the southern andwestern part of the voivodship, i.e. in the farming regions(Maps 1-6).

Hospital admissions linked with osteoporosis weremost often in the rheumatology ward, traumatology-or-thopaedics, geriatrics, nephrology and internal diseasesward. Moreover patients were treated in centers of gen-eral rehabilitation and daily care units. Change in the ratiobetween long-term hospitalizations in rheumatology orgeriatric wards vs. rehabilitation centers or daily carewards, giving advantage to the latter ones is worthyemphasizing (Pic.5).

DISCUSSIONNumber of research reports on epidemiology, pathogen-esis and treatment of osteoporosis has grown enormous-ly in recent years. They all allowed for better under-standing of changes affecting bones in menopause, inandropause and in aging. Special attention is paid to pro-phylaxis, starting even in childhood. Adequate nutrition,avoidance of civilization threats and therapeutic stan-dards may prevent from or reduce already existing le-sions of the bone tissue. The worst consequences, likepathologic fractures, often deadly, can be thus omitted[2,3].

Group of the people over 60y.o. increases in ourcountry, securing their life quality is the objective. Theyshould be able to enjoy their life and realize the wishesafter retirement. Efficacy of the locomotor system is thennecessary. This need was strongly appreciated by WHO,who acclaimed years 2000-2010 a decade of bones andjoints. The former actions of WHO can be simplified as:1980-1990 “Decade of Heart” – to live, 1990-2000“Decade of Brain” – to know of staying alive, 2000-2010“Decade of Bones and Joints” – to enjoy the life.

We are still missing adequate reports about how bigis the problem of osteoporosis in our population. What’simportant, more and more money will be spent in thecoming years to prevent and treat osteoporosis and itsconsequences. Silesia is the only region of Poland own-ing a reliable report on morbidity thanks to a consequentpublic health service of the former Silesian RegionalHealth Service and its successor, Silesian Unit of NationalHealth Fund. The area of interest covers a 5-millionpopulation. It seems correct to apply our evaluation toother regions, even though environmental pollution, es-pecially with heavy elements ousting calcium in bones,is thought to cause higher osteoporosis morbidity inSilesia than in other regions. These fact must be awareto physicians, patients and authorities responsible for theirco-habitants wealth. Urgent decisions concerning prophy-



nowanie narządu ruchu. Fakt ten zauważyła ŚwiatowaOrganizacja Zdrowia ogłaszając lata 2000-2010 dekadąkości i stawów. Śledząc przemyślane działania tej orga-nizacji można w uproszczeniu powiedzieć: lata 1980-1990 dekada serca, – aby żyć, lata 1990-2000 dekadamózgu, – aby wiedzieć, że się żyje, lata 2000-2010dekada kości i stawów – aby cieszyć się życiem.

Ze względu na brak odpowiedniej sprawozdawczościnadal nie wiemy jaki problem stanowi w naszym społe-czeństwie osteoporoza. Jest to o tyle ważne, iż w najbliż-szych latach będziemy zmuszeni wydawać coraz więk-sze kwoty na zapobieganie jej występowaniu oraz naleczenie jej następstw. Jedynym rejonem dysponującymwiarygodnymi danymi jest obszar województwa śląskie-go gdzie opiekę nad chorymi zapewniała Śląska Regio-nalna Kasa Chorych a obecnie Oddział Śląski NFZ. Natym terenie mieszka około 5 mln Polaków. Wydaje się,że z podobnymi problemami należy się liczyć w innychregionach naszego kraju, chociaż ze względu na znacznezanieczyszczenie środowiska naturalnego zwłaszcza me-talami ciężkimi wypierającymi wapń z tkanki kostnej ist-nieje uzasadnione podejrzenie, iż osteoporoza w woje-wództwie śląskim występuje o wiele częściej. Fakt tenmusi zostać uświadomiony nie tylko chorym i lekarzom,lecz również osobom odpowiadającym za zachowanienaszego wspólnego dobra jakim jest zdrowie współoby-wateli. W związku z tym konieczne jest szybkie podjęcieodpowiednich działań profilaktycznych oraz racjonaliza-cja sposobów postępowania terapeutycznego. Zmniejszyto naszym zdaniem obciążenia ekonomiczne ponoszenieprzez wszystkich podatników na leczenie osteoporozy.

Nasze doniesienie w tym zakresie nie znajduje odpo-wiedników w naszym kraju dlatego bardzo trudno porów-nywać nasze wyniki. Największe ryzyko wystąpieniaosteoporozy dotyczy kobiet rasy białej po menopauzie,toteż badania poświęcone problemom jej rozpoznawania,zapobiegania i leczenia dotyczą głównie tej populacji.Dane epidemiologiczne wykazują, że co najmniej, u cotrzeciej kobiety, która ukończyła 50 rok życia dojdzie wciągu dalszego życia do złamania kręgu, a u co szóstejdo złamania w obrębie stawu biodrowego. W tej ostat-niej grupie złamanie wskutek rozwoju różnych powikłańmoże stać się przyczyną zgonu u 10-20% kobiet. Roz-powszechnienie osteoporozy, tzn. liczba osób w określo-nej grupie, u których masa kości mieści się ponad 2,5 SDponiżej średniej szczytowej masy kostnej u osób doro-słych w USA ocenia się na 30% wszystkich kobiet rasybiałej po menopauzie. Szacuje się, że 16,5% przypadkówtakiej osteoporozy dotyczy kręgosłupa lędźwiowego,16,2% bliższej nasady kości udowej i 17,4% środkowejczęści kości promieniowej. Według innych danych jed-na z 5-7 kobiet rasy białej w wieku ponad 50 lat maosteoporozę końca bliższego kości udowej (2, 3, 5).

Z przedstawionych danych wynika, iż liczba leczo-nych chorych oraz udzielanych porad z powodu osteopo-rozy w ostatnich latach stopniowo rośnie. Naszym zda-niem jest to spowodowane starzeniem się społeczeństwaoraz większym zrozumieniem chorych w zakresie lecze-

laxis of osteoporosis and saving therapeutic standards area true need. In authors’ opinion such action shall releasegross economic charge resulting from treatment of os-teoporosis.

This survey finds no counterparts in Poland becauseof incomparable data. Highest risk of osteoporosis cov-ers Caucasian postmenopausal women, that is why mostof the researches focus on such population. Epidemiologicdata show, that every third women in 50s will experiencea vertebral fracture, ever sixth of them will suffer fromfractures in hip joint. In 10-20% of the latter group ofwomen deadly complications of the fracture will devel-op. Incidence of osteoporosis, diagnosed as people hav-ing bone density below 2,5SD, is weighed as 30% of allCaucasian postmenopausal women. It is estimated, that16,5% of them affect lumbar vertebrae, 16,2% proximalpart of femur, 17,4% middle segment of radius. Otherstudies show that one in 5-7 postmenopausal Caucasianwomen develops osteoporosis of the proximal end offemur [2,3,5].

The presented data show, that total amount of peopletreated or counseled for osteoporosis increase graduallyin the recent years. It results in our opinion from bothaging of population and health awareness of the publicin terms of one of the most serious diseases of the cen-tury. It is important in a postindustrial society, for itsamount of people in elderly increases. Even in our coun-try these people may wish an active life style witha sufficient motoric system.

In our studies we found that accessibility of medi-cal help for osteoporosis is distributed unequally. Mostof the treatment was given to patients in the agglomer-ations of Silesia, Bielsko-Biała and Częstochowa. Quitemany, surprisingly, in Bielsko and Żywiec Communities,where pollution is relatively minor. One of the majorproblems, we are currently dealing with is accessibilityof the highly specialized medical service. Its facilitationmust be parallel to least costs, because of insufficientmedical finances of public health. There is a need for new,equipped medical centers in the regions, where numberof treated patients is the smallest. These centers shouldalso engage in public prophylaxis campaigns of os-teoporosis.


1 (5) 2007

nia jednego z najpoważniejszych schorzeń naszego stu-lecia. Ma to istotne znaczenie, bowiem w społeczeństwiepostindustrialnym liczna osób w trzecim wieku znaczniewzrasta. W przyszłości także w naszym kraju będą onipragnęli prowadzić aktywne życie co wymaga wydolne-go narządu ruchu.

Z naszych badań wynika, iż nadal dostępność dousług w zakresie profilaktyki i leczenia osteoporozy wnaszym regionie nie jest równomierna. Większość cho-rych zgłaszało się do lekarza w aglomeracji: śląskiej,bielskiej i częstochowskiej. Ciekawy jest fakt, znacznejliczby przypadków osteoporozy w powiecie bielskim iżywieckim, których środowisko nie jest znacznie zatru-te. Jednym z najistotniejszych problemów, z jakimi spo-tykamy się obecnie jest zwiększenie dostępności chorychdo wysokospecjalistycznych usług medycznych. Musi toiść w parze z jak najmniejszymi wydatkami w związkuz ograniczonymi funduszami jakimi dysponuje naszasłużba zdrowia. Dlatego wydaje się konieczne otwarciei odpowiednie wyposażenie poradni leczących osteporo-zę zwłaszcza w tych regionach naszego województwagdzie liczba udzielanych porad jest niewielka. Wydaje sięrównież, iż mogły by one prowadzić szeroką akcję pro-filaktyczną w zakresie zapobieganiu jej powstawania.

Najwięcej porad z powodu osteoporozy jak można siębyło spodziewać udzielali lekarze POZ. Wśród poradnispecjalistycznych chorzy zwracali się o pomoc główniedo reumatologów, ortopedów oraz o wiele rzadziej doginekologów i neurologów. W pozostałych typach porad-ni świadczenia z zakresu osteoporozy były o wiele rzad-sze lub wyjątkowe. Zastanawiający jest fakt małej licz-by świadczeń w poradniach geriatrycznych oraz porad-niach urazowych przy izbach przyjęć. Być może spowo-dowane jest to mała liczbą poradni geriatrycznych lubrzadszym zgłaszaniem się do nich chorych z dolegliwo-ściami spowodowanymi osteoporozą. Mała liczba rozpo-znań w poradniach urazowych przy izbach przyjęć świad-czy zapewnie o niepełnej sprawozdawczości bowiemznaczna liczba chorych leczonych ze złamaniami to osobyw podeszłym wieku z osteoporozą.

References/Piśmiennictwo:1. Avioli L. V.: Osteoporoza. Poradnik klinicysty. Sandoz, Gdańsk 1996.

2. Rosen C. J.: Osteoporoza. Zasady rozpoznawania i leczenia.

Springer PWN, Warszawa 1998.

3. Kanis J. A., McCloskey E. V.: Epidemiology of vertebral osteopo-

rosis. Bone, 1992, 13, S1-S10.

4. Lorenc R. S., Warnik-Szymankiewicz A.: Leczenie osteoporozy.

Osteoforum, Warszawa 1999.

5. Matuszkiewicz-Rowińska J.: Aktualne poglądy na zapobieganie

i leczenie osteoporozy. Standardy medyczne. 2002, 4, 3-17.

As expected, most of osteoporosis-related counselingwas performed by GPs. Specialists care was searched bypatients mainly among rheumatologists, orthopaedists,less often gynaecologists and neurologists. Other special-ties were rare or even weren’t searched for. Interestinglysmall amount of service was provided by geriatricians andin ambulatories for emergency traumatology. One of theexplains could be insufficient number of geriatricians orless popular practice of seeking help in osteoporoticcomplaints among elderly. Infrequent diagnoses of os-teoporosis in emergency ambulatories may result fromincomplete reports of fractures since many of them orig-inate from osteoporosis in old people.

Epidemiology of osteoporosis in Silesia Epidemiologia ...osteoporosis in the years 2002-2003....

Documents

Transcript of Epidemiology of osteoporosis in Silesia Epidemiologia ...osteoporosis in the years 2002-2003....