REKOMENDACJE PIERWSZEGO KONGRESU KULTURY PARTNERSTWA WSCHODNIEGO

Forum twórców, menadżerów i animatorów kultury, przedstawicieli ministerstw, samorządów, organizacji pozarządowych, środowisk akademickich, mediów;reprezentujących kraje Partnerstwa Wschodniego (PW) i Unii Europejskiej (UE).

Lublin, 21-23 października 2011

Kultura jest szczególnie istotnym czynnikiem warunkującym rozwój społeczny i ekonomiczny. Dlatego deklarujemy wspólną pracę na rzecz budowania Partnerstwa Wschodniego jako projektu kulturowego: respektującego podmiotowość wszystkich jego uczestników, opartego o wielokie-runkową współpracę pomiędzy krajami PW i UE. Uważamy, że tworzone w ramach współpracy kulturalnej modele i mechanizmy stymulowania rozwoju, partycypacji społecznej i transparent-ności mogą stanowić wzór dla innych obszarów życia publicznego w krajach PW, dając kluczowy impuls do zmiany standardów funkcjonowania instytucji publicznych i niepublicznych.

Za najważniejsze zadania uważamy wypracowanie nowych modeli współpracy kulturalnej z kraja-mi PW: włączenie podmiotów z PW w prace nad kształtem europejskiej polityki sąsiedztwa; zbu-dowanie sieci wspierającej organizacje i twórców krajów PW; stworzenie i wdrażanie rozwiązań dla rozwoju sektora kultury i systemu edukacji kulturalnej.

Ponadto uważamy, że należy podjąć zdecydowane działania zmierzające do podniesienia efektyw-ności już istniejących mechanizmów finansowania kultury w krajach PW i UE, poprzez racjonalne wykorzystywanie środków i ich efektywniejszą alokację.

Rekomendacje wypracowane podczas Kongresu kierujemy do: organów Unii Europejskiej, admi-nistracji centralnej i lokalnej krajów PW i UE, a w szczególności do instytucji odpowiedzialnych za kulturę, edukację i ich finansowanie, a także do organizacji kulturalnych, uniwersytetów oraz środo-wisk twórczych.

I. Kongres za kluczowe dla integracji europejskiej uważa działania oparte na idei współistnienia:1. Budowanie wspólnej europejskiej przestrzeni kulturowej, włączającej kraje PW i respektującej

ich różnorodność;2. Modyfikowanie filozofii i mechanizmów projektów kulturalnych realizowanych w krajach

PW w kierunku długotrwałego procesu aktywizacji społecznej ze szczególnym naciskiem na dzielenie się osiągniętymi rezultatami;

3. Włączenie tematyki współistnienia do programów publicznych instytucji krajów PW;4. Wspieranie organizacji kulturalnych PW w tworzeniu i realizacji projektów dotyczących

szeroko rozumianego pogranicza (w rozumieniu pogranicza geograficznego, etnicznego, a także pogranicza dziedzin).

II. Kongres rekomenduje działania dążące do zwiększenia roli podmiotów kultury w krajach PW poprzez: 1. Włączenie organizacji kulturalnych w proces tworzenia programów realizowanych w krajach

PW w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa;2. Zwiększanie transparentności finansowania działań kulturalnych w krajach PW;3. Stworzenie i wdrażanie mechanizmów podmiotowego traktowania niezależnych operato-

rów kultury w krajach PW.

III. Kongres rekomenduje stworzenie i wdrażanie rozwiązań służących rozwojowi i profesjonalizacji sektora kultury w krajach PW poprzez:1. Utworzenie modeli szkoleniowych (w formie kursów, staży, rezydencji, wizyt studyjnych)

podnoszących kompetencje lokalnych menadżerów, animatorów i twórców kultury zajmują-cych się realizacją idei Partnerstwa Wschodniego jako projektu kulturowego;

2. Zacieśnianie interdyscyplinarnej współpracy pomiędzy przedstawicielami trzeciego sektora państw PW i UE;

3. Usprawnienie przepływu menadżerów, animatorów i twórców pomiędzy krajami UE i PW, umożliwiającego realizację projektów międzysektorowych, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności wypracowania mechanizmu ułatwień wizowych;

4. Optymalne wykorzystanie istniejącej infrastruktury kulturalnej i jej rewitalizację (np. domów kultury), a także adaptowanie przestrzeni dotychczas niewykorzystanych (np. budynki post-industrialne) na innowacyjne działania kulturalne i społeczne;

5. Priorytetowe traktowanie inicjatyw i projektów promujących sztukę nowoczesną, tak aby przełamać stereotypy na temat kultur krajów PW, redukujące ich bogactwo wyłącznie do egzotyki i folkloru.

IV. Kongres rekomenduje stworzenie i wdrażanie nowych rozwiązań w obszarze edukacji kulturalnej krajów PW i UE. Za niezbędne Kongres uznaje:1. Interdyscyplinarny charakter edukacji kulturalnej, realizowanej na każdym poziomie kształce-

nia, poczynając od edukacji wczesnoszkolnej;2. Włączenie zagadnień edukacji kulturalnej do programu szkoleń dla nauczycieli;3. Wprowadzenie długofalowych projektów i praktyk edukacyjnych do programów i metod

działania instytucji kultury;4. Tworzenie i wdrażanie programów wzajemnie upowszechniających wiedzę o kulturach i

językach PW, zarówno w UE, jak i w krajach PW.

V. Kongres rekomenduje rozpoczęcie prac nad programem ścisłej współpracy uniwersy-teckiej krajów PW i UE:1. Utworzenie bazy danych instytucji naukowych, badaczy, problemów badawczych istotnych

dla PW, pomocnej w realizacji międzysektorowych projektów badawczych, usprawniającej współpracę pomiędzy badaczami zorientowanymi na PW;

2. Rozwiązanie problemu uznawalności dyplomów pomiędzy krajami UE a krajami PW;3. Zwiększenie mobilności badaczy oraz studentów z krajów PW poprzez stworzenie oferty sty-

pendialnej uwzględniającej realia ekonomiczne krajów pochodzenia, oraz włączenie krajów PW do istniejących programów stypendialnych UE;

4. Stworzenie i wdrażanie systemu ewaluacji programów stypendialnych w krajach PW.

VI. Kongres rekomenduje tworzenie nowych oraz racjonalizację istniejących mechani-zmów wsparcia kultury krajów PW oraz zwiększenie efektywności wydatkowania środ-ków finansowych, poprzez:1. Stworzenie funduszu wspierającego współpracę międzynarodową oraz programu małych

grantów przeznaczonych na działania lokalne;2. Respektowanie normy podmiotowego traktowania krajów PW w procedurach rozdziału

środków finansowych UE, poprzez włączenie przedstawicieli krajów PW w procesy przygoto-wawcze i decyzyjne;

3. Zdecentralizowanie finansowania podmiotów z krajów PW, poprzez wspieranie rozwoju silnych, niezależnych grantodawców, a także przekazywanie większych środków na szczebel lokalny i regionalny.

Rozpoczynając długofalową pracę nad wspieraniem powyższych działań uczestnicy Pierwszego Kongresu Kultury Partnerstwa Wschodniego przystępują do tworzenia sieci skupiającej organizacje i twórców z krajów UE i PW działających na rzecz kulturowego wymiaru Partnerstwa Wschodniego.

Najważniejszymi zadaniami sieci są: – budowanie partnerstw wewnątrz PW i pomiędzy krajami PW i UE (internetowa platforma

– „mapa kultury PW”);– wspieranie współpracy międzynarodowej i profesjonalizacji kadr kultury (grupy warsztatowe,

seminaria, spotkania, rezydencje), oraz wymiany i dystrybucji wiedzy pomiędzy ośrodkami kulturalnymi i akademickimi;

– reprezentację i rzecznictwo na poziomie EU, krajowym, regionalnym i lokalnym; – tworzenie i wdrażanie nowych programów finansowych dla PW, stymulowanie organów decy-

zyjnych UE do włączania krajów PW w istniejące programy grantowe, decentralizacja systemów finansowych w PW.

Ponadto uczestnicy ustanawiają dwuletni cykl organizacji kolejnych Kongresów realizo-wanych zgodnie z zasadą respektowania podmiotowości, opartych na pracy w małych grupach oraz transparentności finansowej, dążąc do wysokiego poziomu organizacyjnego i merytorycznego.

Biuro Kongresu:Warsztaty Kultury, ul. ks. J. Popiełuszki 5, 20-052 Lublin, Polska | tel. / fax + 48 81 533 08 18

info@epccongress.eu | www.epccongress.eu

РЕКОМЕНДАЦИИ ПЕРВОГО КОНГРЕССА КУЛЬТУРЫ ВОСТОЧНОГО ПАРТНЕРСТВА

Форум автортворцов и менеджеров культуры, культурных аниматоров, представителей министерств, органов самоу-правления, негосударственных учреждений, академической среды и СМИ, представляющих страны «Восточного партнер-ства» (ВП) и Европейского Союза (ЕС).

Люблин, 21-23 октября 2011

Культура является особенно важным фактором, обусловливающим общественное и эконо-мическое развитие. Поэтому мы провозглашаем совместную деятельность на благо развития «Восточного партнерства» как культурного проекта, которыйпредусматривающего уважает субъектность всех его участников и основанного на многовекторном сотрудничестве между странами ВП и ЕС, во многих областях културной жизни. Мы считаем, что подготовленнсози-даемые в рамках культурного партнерства модели и механизмы, для стимулирования раз-вития, общественного участия и транспарентности могут стать образцом для других сфер публичобщественной жизни в странах ВП и основноым импульсом к измениению стандартов функционирования общественных и частных учреждений.

Мы считаем, что важнейшей задачей является разработка новых моделей культурного со-трудничества со странами ВП: включение субъектов из ВП в работу над формой европейской политики ; создание сети поддержки организаций и авторовтворцов культуры из стран ВП; изготовлениеразработка и внедрение решений на благо развития сектора культуры и систе-мы культурного образования.

Кроме того, мы учитивсчитаем, что необходимо принять решительные меры по повышению эффективности существующих механизмов финансирования культуры в странах ВП и ЕС путем рационального использования ресурсов и их эффективного распределения.

Рекомендации, разработанные во время Конгресса, адресованы: органам Европейского Союза, центральным и местным органам власти стран ЕС и ВП, а в частности в учреждениям, ответственным за культуру, образование и их финансирование, а тоакже культурным органи-зациям, университетам и творческим кругам.

ЛЮБЛИН 21-23 ОКТЯБРЯ 2011

I. Конгресс считает, что ключевыми для европейской интеграции являются дей-ствия, основанные на идее сосуществования:1. Создание общеевропейского культурного пространства, включающего страны ВП и

учитывающего их разнообразие;2. Изменение философии и механизмов культурных проектов, реализованных в странах

ВП, в направлении длительного процесса социальной активизации, с особым акцентом на обмен достигнутыми результатами;

3. Включение вопросов сосуществования в программы общественных учреждений стран ВП;4. Поддержка культурных организаций ВП в разработке и реализации проектов, касаю-

щихся пограничья в широком смысле слова (в частности географического, этнического, а также пограничья сфер культурной практики).

II. Конгресс рекомендует действия, способствующие повышению роли субъектов культуры в странах ВП путем:1. Включения культурных организаций в процесс разработки программ, которые реализу-

ются в странах ВП в рамках европейской политики соседства;2. Повышение транспарентности в финансировании культурных мероприятий в странах

ВП, путем публичной публикации данных по решениям финансирования проектов,3. Разработка и внедрение механизмов субъектного подхода к независимым операторам

культуры в странах ВП.

III. Конгресс рекомендует разработку и внедрение решений на благо развития и про-фессионализации сектора культуры в странах ВП путем:1. Создания моделей обучения (в виде курсов, стажировок, арт-резиденций, учебных визи-

тов) повышающих компетенции местных менеджеров, аниматоров и творцов культуры, участвующих в реализации идеи «Восточного партнерства» как культурного проекта;

2. Усиления междисциплинарного сотрудничества между представителями третьего сек-тора государств ВП и ЕС;

3. Оптимизации овперемещения менеджеров, аниматоров и творцов культуры между странами ЕС и ВП, которое сделает возможной йреализацию межсекторных проектов с уделяяением особоего внимания необходимости разработки механизма визовых упро-щений;

4. Оптимального использования существующей культурной инфраструктуры и ее ревита-лизации (например, домов культуры), а также адаптация не используемого ранее про-странства (например, бывших промышленных зданий) для проведения инновационных социальных и культурных мероприятий;

5. Заострения внимания на инициативах и проектах, касающихся популяризации совре-менного искусства, с целью разрушения стереотипов о культурах стран ВП, сводящиех их богатство лишь к экзотике и фольклору.

IV. Конгресс рекомендует создание и внедрение новых решений в области культур-ного образования стран ВП и ЕС. Конгресс считает необходимым учесть:1. Междисциплинарный характер культурного образования, проводимого на всех этапах

обучения , начиная с раннего детства;2. Включение культурного образования в программы подготовки учителей;3. Внедрение долгосрочных проектов и образовательных практик в программы и методи-

ку работы учреждений культуры;4. Создание и внедрение программ взаимно распространяющих знания о культурах и

языках ВП, как в ЕС, так и в странах ВП.

ЛЮБЛИН 21-23 ОКТЯБРЯ 2011

V. Конгресс рекомендует начать работу над программой тесного университетского сотрудничества стран ВП и ЕС:1. Создание базы данных научных учреждений, ученых, исследовательских задач, суще-

ственных для ВП, полезной в реализации межсекторных исследовательских проектов, содействующей сотрудничеству между исследователями, которые ориентируются на страны ВП;

2. Решение проблемы признания дипломов между странами ЕС и ВП;3. Увеличение мобильности исследователей и студентов из ВП путем создания стипен-

диального продукта с учетом экономических реалий страны происхождения, а также включение стран ВП в существующие стипендиальные программы ЕС;

4. Создание и внедрение системы оценки стипендиальных программ в странах ВП.

VI. Конгресс рекомендует создание новых и оптимизацию существующих механиз-мов поддержки культуры стран ВП, а также повышение эффективности расходо-вания финансовых средств путем:1. Создания фонда поддержки международного сотрудничества и программы малых гран-

тов, выделяемых на проведение местных мероприятий;2. Соблюдения нормы субъектного подхода к странам ВП в процедурах распределения

фондов ЕС благодаря включению представителей стран ВП в процессы подготовки и принятия решений;

3. Децентрализации финансирования субъектов из стран ВП благодаря поддержке раз-вития сильных независимых спонсоров, а также предоставления более значительных средств на местный и региональный уровень.

Начиная долгосрочную работу над поддержкой вышеупомянутых действий, участ-ники Первого Конгресса культуры «Восточного партнерства» приступают к созданию сети, объединяющей организации и деятелей культуры из стран ЕС и ВП, работаю-щих в пользу культурного измерения Восточного партнерства.

Наиболее важными задачами сети являются:– налаживание партнерских связей внутри ВП и между странами ВП и ЕС (интернет-

платформа – «культурная карта ВП»);– содействие международному сотрудничеству и профессионализации персонала культуры

(группы мастер-классов, семинары, встречи, пребывание), а также обмену и распростране-нию знаний между научными и культурными центрами;

– представительство и пропаганда на уровне ЕС, национальном, региональном и местном уровнях;

– создание и внедрение новых финансовых программ для ВП, стимулирование директивных органов ЕС к включению стран ВП в существующие грантовые программы, децентрализа-ция финансовых систем в ВП.

В заключение участники устанавливают двухлетний цикл организации следующих Конгрессов, которые будут проходить, в соответствии с принципами субъектного подхода базироваться на, работе в небольших группах и на финансовой прозрач-ности, а также стремиться к достижению базируются на лении участников высокого уровня организованности и компетентности.

ЛЮБЛИН 21-23 ОКТЯБРЯ 2011

Секретариат Конгресса:Warsztaty Kultury (Мастерские культуры), ul. ks. J. Popiełuszki 5, 20-052 Lublin, Polska | tел. / факс + 48 81 533 08 18

info@epccongress.eu | www.epccongress.eu

RECOMMENDATIONS OF THE FIRST EASTERN PARTNERSHIP CULTURE CONGRESS

Forum of authors, cultural managers and organizers of cultural activities, representatives of ministries, local governments, non-governmental organizations, academia, and media from mem-ber states of the Eastern Partnership (EaP) project and the Euro-pean Union (EU).

Lublin, 21-23th of October 2011

Culture is a vital factor in determining social and economic growth. Therefore, we dedicate our-selves to building the Eastern Partnership as a common cultural project, one which respects the diversity and subjectivity of all of its participants, and is based on a multidirectional cooperation between the member states of the EaP and the EU. We believe that the models and mechanisms for stimulating growth, social participation and transparency created by cultural cooperation can serve as an example to other spheres of public life in EaP countries. They could become a catalyst for changing the standards and working practices of both public and non-public institutions.

We believe that, in order to develop new models of cultural cooperation with EaP countries, the priorities are these: to involve entities from EaP countries into shaping the European Neighbour-hood Policy; to build a network to support organizations and authors from the EaP countries; to create and to implement solutions for cultural development and cultural education.

In addition, we think that it is necessary to improve the current mechanisms for financing culture in EaP and EU countries through a more rational use of resources and their more effective allocation.

The following recommendations, which were formulated during the Congress, address the vari-ous institutions of the European Union, as well as central and local governments of EaP and the EU countries. In particular, they refer to the entities responsible for culture, education and its funding, together with cultural organizations, universities and the overall environment of the arts.

EASTERN PARTNERSHIP

CONGRESSL U B L I N 2 1 - 2 3 O C T O B E R 2 0 1 1

CULTURE

I. The Congress regards activities based on the principle of coexistence as crucial to European integration1. Creating a common European cultural space, one which incorporates EaP countries and

respects their diversity;2. Modifying the philosophy and practice of cultural projects within EaP countries to encour-

age long term social activism with a significant emphasis on sharing achievements;3. Including the principle of coexistence in the programmes of public institutions within EaP

countries;4. Supporting cultural organizations within the Eastern Partnership in formulating and imple-

menting projects concerned with a broadly defined notion of borderland (whether geo-graphic, ethnic or between different disciplines and sciences).

5. Encouraging local authorities and communities in EaP countries to use their cultural resourc-es, cultural heritage and creative assets as a key part of their strategies for development.

II. The Congress recommends activities that enhance the role of cultural entities in the EaP countries by:1. Including cultural organizations in developing the programmes, which are implemented

in EaP countries within the European Neighbourhood Policy;2. Improving the financial transparency of cultural activities in EaP countries;3. Formulating and implementing a relevant methodology for independent cultural managers

in the EaP countries.

III. The Congress recommends the development and professionalization of the cultural sector in EaP countries by:1. Creating training models (in the form of courses, internships, residencies, study visits) which

aim to improve the qualifications of local cultural managers, authors and organizers who see the Eastern Partnership as a cultural project;

2. Strengthening interdisciplinary cooperation between representatives of civil society within the EaP and the EU;

3. Improving the mobility of managers, authors and organizers of culture between the EaP and the EU countries, with a particular emphasis on liberalising visa requirements, so that collabo-rative intersectoral projects can flourish;

4. Optimising the existing cultural infrastructure (such as cultural centres) and revitalising it by adapting unused spaces (for example post-industrial buildings) for innovative cultural and social activities;

5. Prioritising projects and initiatives that promote contemporary art to overcome the stere-otypes that reduce the richness of EaP countries’ cultures to exoticism and folklore.

IV. The Congress recommends a new approach to cultural education within EaP and EU countries. The Congress regards the following issues as essential:1. The interdisciplinary character of cultural education at each level starting from early child-

hood education;2. The inclusion of cultural education in teacher training courses;3. The introduction of long-term educational and training projects on the programmes and

working methods of cultural institutions;4. The formulation and implementation of programmes that promote mutual knowledge

of the cultures and languages of EaP countries within both the Eastern Partnership and the European Union.

EASTERN PARTNERSHIP

CONGRESSL U B L I N 2 1 - 2 3 O C T O B E R 2 0 1 1

CULTURE

V. The Congress recommends a programme of intensified co-operation between universi-ties in EaP and EU countries:1. The establishment of a database of academic institutions, scholars, and research problems

relevant to the Eastern European Partnership This would be particularly helpful for intersec-toral scientific projects and, in addition, would facilitate cooperation between scholars;

2. A resolution of the problem of diploma recognition between EaP and EU countries;3. The improvement of the mobility of scholars and students from EaP countries by setting up

a scholarship programme which takes into account the economic realities of home countries, and incorporates EaP countries into the existing EU scholarship programmes;

4. The formation and implementation of an evaluation system for scholarship programmes within EaP countries.

VI. The Congress recommends forming new mechanisms to support the culture of EaP countries as well as streamlining existing ones. In addition, it suggests enhancing the efficiency of the disbursement of funds through:1. Opening a fund to support international co-operation and a programme of small grants

intended for local activities;2. Respecting EaP countries in the distribution procedures of EU funds through the inclusion

of those countries in both preparatory and decision-making processes;3. Decentralization of financing entities of EaP countries through empowering independent

donors and allotting larger funds to local and regional levels.

The participants of the first Eastern Partnership Culture Congress hereby commence their long-term work in support of the activities mentioned above. They have set about creating a network that connects organizations and authors from EaP and EU countries, and organ-ises them to act together for the common benefit of the cultural dimension of the Eastern Partnership.

The most important tasks for the network are as follows:– To build partnerships within the EaP and between EaP and EU countries (for example an

e-platform “culture map of the Eastern Partnership”);– To support the international cooperation and professionalization of cultural personnel

(workshop groups, seminars, meetings, residencies) as well as assisting at exchange and distribution of knowledge between cultural and academic centres;

– To provide representation and advocacy at local, regional, state, and EU levels;– To formulate and implement new financial programmes for the EaP, encouraging the decision-

making bodies of the EU to include EaP countries in their existing grant programmes, and decentralize the financial systems in the EaP.

Additionally, the participants hereby establish a two-year for organising subsequent Congresses that, first of all, would respect the diversity and subjectivity of its participants. Secondly, it would be based on small working groups. Finally, it would preserve its financial transparency by aspiring to the highest levels of organization and competence.

Congress’ OfficeWorkshops of Culture, Ks. J. Popiełuszki 5 St., 20-052 Lublin, Poland | tel. / fax no. + 48 81 533 08 18

info@epccongress.eu | www.epccongress.eu

EASTERN PARTNERSHIP

CONGRESSL U B L I N 2 1 - 2 3 O C T O B E R 2 0 1 1

CULTURE