EGZAMIN MATURALNY Z GEOGRAFIIbi.gazeta.pl/im/8/4041/m4041548.pdf · A. Uherce Mineralne C. Solina...

41

EGZAMIN MATURALNY Z GEOGRAFII

Miejsce na naklejkê

z kodem szko³y

EGZAMIN MATURALNY

Z GEOGRAFII

POZIOM ROZSZERZONY

Czas pracy 150 minut

Za rozwi¹zanie wszystkich zadañ mo¿na otrzymaæ ³¹cznie 60 punktów

2007

Wype³nia zdaj¹cy

przed rozpoczêciem pracy

PESEL ZDAJ¥CEGO KOD ZDAJ¥CEGO

Instrukcja dla zdaj¹cego

1. Sprawd�, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 15 stron (zadania 1�33)

oraz barwn¹ mapê. Ewentualny brak zg³o� przewodnicz¹cemu zespo-

³u nadzoruj¹cego egzamin.

2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy ka¿dym

zadaniu.

3. Pisz czytelnie. U¿ywaj d³ugopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/

atramentem.

4. Nie u¿ywaj korektora, a b³êdne zapisy wyra�nie przekre�l.

5. Pamiêtaj, ¿e zapisy w brudnopisie nie podlegaj¹ ocenie.

6. Podczas egzaminu mo¿esz korzystaæ z o³ówka i gumki (wy³¹cznie

do rysunków) oraz linijki.

7. Wype³nij tê czê�æ karty odpowiedzi, któr¹ koduje zdaj¹cy. Nie wpi-

suj ¿adnych znaków w czê�ci przeznaczonej dla egzaminatora.

8. Na karcie odpowiedzi wpisz swoj¹ datê urodzenia i PESEL. Zama-

luj pola odpowiadaj¹ce cyfrom numeru PESEL. B³êdne zazna-

czenie otocz kó³kiem i zaznacz w³a�ciwe.

¯yczymy powodzenia!

dysleksja

42


POZIOM ROZSZERZONY

Zadania 1�10 rozwi¹¿, korzystaj¹c z barwnej mapy turystycznej �Bieszczady�Solina�.

Zadanie 1. (2 pkt)

Zapisz podzia³kê mapy �Bieszczady�Solina� w postaci skali mianowanej.

Obliczenia:

Skala mianowana ��..

Zadanie 2. (2 pkt)

Powierzchnia Jeziora Soliñskiego na za³¹czonej mapie wynosi 84 cm

2.

Oblicz powierzchniê jeziora w terenie (zapisz obliczenia).

Obliczenia:

Powierzchnia jeziora ..........................

Zadanie 3. (1 pkt)

Przeanalizuj przebieg poziomic na pó³wyspach po³o¿onych w polu G3 i zaznacz poprawne zakoñczenie

zdania.

Wysoko�æ bezwzglêdna lustra wody Jeziora Soliñskiego wynosi

A. 16 m.

B. 410�420 m.

C. 410�420 m n.p.m.

D. 390�400 m n.p.m.

Zadanie 4. (2 pkt)

Odszukaj na mapie i wpisz do tabeli nazwy opisanych obiektów.

Lp.

Obiekt Nazwa

1.

Wzniesienie w Polañczyku, na którego stokach znajduje siê

wyci¹g narciarski

2.

Rezerwat przyrody po³o¿ony na lewym brzegu rzeki Bere�nicy

(uchodz¹cej do Jeziora Myczkowskiego)

3.

Wzniesienie oko³o 2 km na po³udniowy wschód od stacji

kolejowej Uherce

4.

Pó³wysep, na którym znajduje siê o�rodek wczasowy z krytym

basenem

43


POZIOM ROZSZERZONY

Zadanie 5. (2 pkt)

Wyja�nij wp³yw rze�by terenu na przebieg drogi asfaltowej na odcinku od hotelu Jawor w miejscowo�ci

Jawor (D4) do o�rodka wodnego na pó³wyspie Jawor (F4). W wyja�nieniu uwzglêdnij dwie cechy prze-

biegu drogi na tym odcinku.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Zadanie 6. (1 pkt)

Zaznacz miejscowo�æ, w której 21 marca S³oñce góruje najwy¿ej.

A. Uherce Mineralne C. Solina

B. £obozew D. Polañczyk

Zadanie 7. (1 pkt)

Solina jest miejscowo�ci¹ dobrze przygotowan¹ na przyjêcie turystów zmotoryzowanych.

Udowodnij prawdziwo�æ tego stwierdzenia, podaj¹c trzy argumenty.

1. .......................................................................................................................................................

2. .......................................................................................................................................................

3. ......................................................................................................................................................

Zadanie 8. (3 pkt)

Poni¿szy przekrój topograficzny wykonano wzd³u¿ linii zaznaczonej na mapie czarn¹ kresk¹.

Wpisz w umieszczonych na rysunku prostok¹tach kierunki linii przekroju, a w elipsach � numery zaznaczonych

na nim obiektów (obiekty wybierz spo�ród podanych ni¿ej).

1 � rzeka San 5 � czerwony szlak rowerowy

2 � schronisko PTSM 6 � droga nr 895

3 � punkt widokowy 7 � wzniesienie o wysoko�ci 431 m n.p.m.

4 � zielony szlak turystyczny 8 � potok (ciek wodny)

Zadanie 9. (1 pkt)

Podaj numer, którym oznaczono brakuj¹cy na profilu (w zadaniu 8) fragment przekroju.

1

2 3

Numer rysunku uzupe³niaj¹cego profil ............��..

44


Zadanie 11. (2 pkt)

Na mapie poni¿ej cechy ilo�ciowe przedstawiono dwiema metodami.

...................................................

...................................................

pogórza

Podaj nazwê metody, któr¹ zastosowano do przedstawienia:

a) liczby liceów ogólnokszta³c¹cych w poszczególnych województwach

.......................................................................................................................................................

b) liczby uczniów w liceach ogólnokszta³c¹cych

.......................................................................................................................................................

POZIOM ROZSZERZONY

Zadanie 10. (1 pkt)

Uzupe³nij rysunek, tak aby przedstawia³ uk³ad piêter ro�linnych w Bieszczadach.

Zadanie 12. (2 pkt)

Oblicz, któr¹ godzinê wskazuj¹ zegary na lotnisku w Sydney (34°S,151°E) w chwili, gdy na lotnisku

w Warszawie (52°N, 21°E) wskazuj¹ godzinê 13.00. Nie bierz pod uwagê zmiany czasu na letni. Zapisz

obliczenia.

Obliczenia:

Zegary w Sydney wskazuj¹ godzinê .....................

45


Zadanie 13. (1 pkt)

Wpisz literê P obok zdañ prawdziwych i literê F obok zdañ fa³szywych.

� Planety Uk³adu S³onecznego obiegaj¹ S³oñce w tym samym kierunku. ��

� Czas trwania pe³nego obiegu planet wokó³ S³oñca jest tym d³u¿szy,

im wiêksza jest ich odleg³o�æ od S³oñca. �..

� Spo�ród planet Uk³adu S³onecznego najwiêksz¹ masê ma Saturn. ��

Zadanie 14. (1 pkt)

Wska¿ prawid³owe zakoñczenie zdania.

Okre�lenie ilo�ci izotopu uranu w danej próbce ska³y s³u¿y do okre�lenia

A. wzglêdnego wieku ska³y.

B. bezwzglêdnego wieku ska³y.

C. typu genetycznego ska³y.

D. sposobu promieniowania ska³y.

Zadanie 15. (2 pkt)

Przyporz¹dkuj podanym obszarom le¿¹ce w ich obrêbie jednostki tektoniczne, wpisuj¹c w miejsce

kropek odpowiednie litery.

A � Zapadlisko �l¹sko-Krakowskie, B � Zapadlisko Przedkarpackie, C � Monoklina Przedsudecka,

D � Wyniesienie Mazursko-Suwalskie, E � Obni¿enie Nadba³tyckie, F � Karpaty

1) obszar fa³dowañ prekambryjskich ..........., ...........

2) obszar fa³dowañ paleozoicznych ..........., ...........

3) obszar fa³dowañ alpejskich ..........., ...........

Zadanie 16. (2 pkt)

W zdaniach dotycz¹cych przedstawionej na ry-

sunku struktury geologicznej skre�l b³êdne okre-

�lenia, tak aby zdania by³y prawdziwe.

� Przedstawiona na rysunku struktura to wysad

solny / pok³ad solny.

� Tego typu struktury wystêpuj¹ w okolicach K³o-

dawy / Wieliczki.

� Sól powsta³a wcze�niej / pó�niej ni¿ ska³y ju-

rajskie.

� Utwory plejstoceñskie s¹ m³odsze / starsze od

trzeciorzêdowych.

POZIOM ROZSZERZONY

46


Zadanie 17. (2 pkt)

Mapa przedstawia zró¿nicowanie przyrostu naturalnego na �wiecie.

Podaj nazwy dwóch pañstw afrykañskich, w których przyrost naturalny jest wiêkszy ni¿ 30� i wymieñ

dwie konsekwencje eksplozji demograficznej dla poziomu rozwoju tych pañstw.

Pañstwa:

1. ........................................................

2. ........................................................

Konsekwencje:

1. ..........................................................................................................................................................

2. ..........................................................................................................................................................

Zadanie 18. (1 pkt)

Korzystaj¹c z mapy w zadaniu 17, oceñ prawdziwo�æ zdañ poni¿ej. Wstaw w miejsce kropek literê P (prawda)

lub literê F (fa³sz).

� Przyrost naturalny w Somalii jest wy¿szy ni¿ w Etiopii. ........ .

� W Azji krajami o najwiêkszym przyro�cie naturalnym s¹: Jemen, Oman i Afganistan. ........ .

� W Chinach przyrost naturalny przekracza 20�. ........ .

� Ukraina ma ujemny przyrost naturalny. ......... .

POZIOM ROZSZERZONY

47


Zadanie 19. (3 pkt)

Na podstawie mapy i w³asnej wiedzy wykonaj polecenia.

a) Podaj przyczyny wystêpowania w Brazylii wszystkich trzech ras g³ównych.

1. ..........................................................................................................................................................

2. ..........................................................................................................................................................

3. ..........................................................................................................................................................

b) Wymieñ rasy g³ówne, z których powsta³y nastêpuj¹ce rasy mieszane.

� Metysi � .....................................................................................................................................................

� Mulaci � .....................................................................................................................................................

� Zambo � ....................................................................................................................................................

Zadanie 20. (1 pkt)

Obok nazw o�rodków kultu religijnego wpisz nazwy religii, których wyznawcy pielgrzymuj¹ do tych

o�rodków.

a) Mekka � ...............................................................

b) Lourdes � .............................................................

c) Jerozolima � .........................................................

Zadanie 21. (2 pkt)

Podaj nazwy miast, w których znajduj¹ siê wymienione ni¿ej polskie obiekty wpisane na Listê �wiato-

wego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.

a) Renesansowy zespó³ urbanistyczno-architektoniczny ..............................................................................

b) Zabytkowa kopalnia soli .............................................................................................................................

c) Zamek krzy¿acki ........................................................................................................................................

d) Zespó³ architektoniczny i krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy ..............................................................

.......................................................................................................................................................

POZIOM ROZSZERZONY

48


Zadanie 22. (2 pkt)

Korzystaj¹c z danych zawartych w tabeli, wykonaj zadania.

Rolnictwo wybranych województw w 2004 r.

1 2 3 4 5 6 7

Województwo Przeciêtna

powierz-

chnia

gospodar-

stwa

indywidu-

alnego

(w ha)

Plony z 1 ha

(w dt)

Przeciêtny

roczny

udój

mleka od

1 krowy

(w litrach)

Skup

produktów

rolnych na

1 ha

(w jed-

nostkach

zbo¿o-

wych)

Zu¿ycie

nawozów

sztucz-

nych

(w kg na

1 ha

u¿ytków

rolnych)

Po-

wierzchnia

u¿ytków

rolnych na

1 ci¹gnik

(w ha)

zbo¿a

podsta-

wowe

ziem-

niaki

Polska 8,4 35,5 196 4082 24,5 99,3 12,0

Dolno�l¹skie 10,7 44,7 221 4228 25,8 93,8 17,0

�ród³o: Rocznik statystyczny województw 2005, GUS, Warszawa 2005

Porównaj rolnictwo województw dolno�l¹skiego i �wiêtokrzyskiego pod wzglêdem wydajno�ci, towaro-

wo�ci, chemizacji i struktury wielko�ci gospodarstw. Wymieñ mierniki, na których podstawie dokona-

³e� ka¿dego porównania.

Wydajno�æ rolnictwa:

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Towarowo�æ:

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Stopieñ chemizacji rolnictwa:

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Struktura wielko�ci gospodarstw:

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

�wiêtokrzyskie 5,8 28,1 175 4006 13,3 73,0 8,6

POZIOM ROZSZERZONY

49


Zadanie 23. (2 pkt)

Ka¿dej zapisanej w tabeli cesze rolnictwa przyporz¹dkuj typ rolnictwa i kraj, w którym dany typ jest

charakterystyczny (wybieraj¹c spo�ród wymienionych ni¿ej). Wpisz do tabeli odpowiednie oznaczenia

literowe.

Typy rolnictwa: 1 � rolnictwo plantacyjne; 2 � towarowe rolnictwo farmerskie; 3 � rolnictwo ¿arowo-od³ogowe

Kraje: a � Stany Zjednoczone; b � Demokratyczna Republika Konga; c � Argentyna

Cechy rolnictwa Typ rolnictwa Kraj

A. Rolnictwo nastawione na produkcjê ro�linn¹,

pola u¿y�niane przez wypalanie lasu, najczê�ciej

u¿ytkowane przez kilka lat, czêsto do utraty ¿yzno�ci.

B. Rolnictwo wyspecjalizowane, jego cech¹ jest monokultura.

Gospodarstwa wielkopowierzchniowe s¹ czêsto

w³asno�ci¹ przedsiêbiorstw zagranicznych.

C. Rolnictwo wysoko zmechanizowane, towarowe,

wyspecjalizowane; du¿e powierzchnie gospodarstw;

grunty zmeliorowane, racjonalnie nawo¿one.

Zadanie 24. (2 pkt)

W latach 1990�2002 spad³o w Polsce pog³owie zwierz¹t gospodarskich.

Podaj po jednej przyczynie spadku pog³owia wymienionych zwierz¹t.

A) byd³o ��..��...............................

.......................................................................................................................................................

B) owce ...��..............................

.......................................................................................................................................................

C) konie��...........................

.......................................................................................................................................................

D) drób��...��.............................

.......................................................................................................................................................

POZIOM ROZSZERZONY

50


Zadanie 25. (2 pkt)

Dobierz najodpowiedniejszy rodzaj transportu do przewozu wymienionych towarów.

Rodzaje transportu do wyboru:

a) kolejowy

b) samochodowy

c) lotniczy

d) wodny �ródl¹dowy

e) morski

f) przesy³owy (ruroci¹gowy)

A. 2000 t wêgla kamiennego z Gliwic do elektrowni Dolna Odra (Nowe Czarnowo) w warunkach przeci¹¿e-

nia linii kolejowej ��...

B. 2 t cukru z cukrowni Werbkowice do hipermarketu w Radomiu ��

C. Partiê �wie¿o ciêtych kwiatów z Amsterdamu do Warszawy ��

D. 3000 t rudy ¿elaza z Krzywego Rogu (Ukraina) do huty �Katowice� w D¹browie Górniczej ��

E. 200 000 t ropy naftowej z Ras Tannura (Arabia Saudyjska) do Tokio ��.

Zadanie 26. (2 pkt)

Wyja�nij znaczenie terminu �kraje tanich bander� i podaj dwa przyk³ady krajów zaliczanych do tej grupy.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Zadanie 27. (2 pkt)

Podaj trzy argumenty przemawiaj¹ce za decyzj¹ o lokalizacji fabryki samochodów osobowych w O�wiê-

cimiu, a nie w Gi¿ycku nad jeziorem Niegocin.

1. ..........................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

2. .........................��..

.......................................................................................................................................................

3. ..........................��..

.......................................................................................................................................................

Zadanie 28. (1 pkt)

W�ród podanych cech wska¿ trzy charakterystyczne dla krajów s³abo rozwiniêtych.

A. ma³y odsetek zatrudnionych w us³ugach

B. du¿a warto�æ PKB na 1 mieszkañca

C. wysoki wska�nik urbanizacji

D. wysoki wska�nik mechanizacji rolnictwa

E. ma³e zu¿ycie energii elektrycznej na 1 mieszkañca

F. du¿y udzia³ w eksporcie surowców i artyku³ów rolnych

POZIOM ROZSZERZONY

51


Zadanie 29. (3 pkt)

Korzystaj¹c z danych zawartych w tabeli, wykonaj polecenia.

Wydobycie wêgla kamiennego

Kraj 1960 1970 1980 1995 2002

w mln ton

�wiat 1972 2134 2728 3580 3618

Wielka Brytania 198

147

130 51 30

Niemcy (RFN) 143 111 94,5 59 26

Indie 53 74

105

266 335

Rep. Pd. Afryki 38 55 115 184 222

a) Opisz tendencje oraz tempo zmian wielko�ci wydobycia wêgla kamiennego w latach 1960�2002 w skali

globalnej i w wymienionych krajach.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

b) Wymieñ po dwie przyczyny zmian wielko�ci wydobycia wêgla kamiennego w wymienionych krajach

europejskich i pozaeuropejskich.

Kraje europejskie

1. ............................................................................................................................. .....................

2. ............................................................................................................................ ......................

Kraje pozaeuropejskie

1. ............................................................................................................................. .....................

2. ............................................................................................................................. .....................

Zadanie 30. (2 pkt)

W�ród podanych rodzajów transportu (kolejowy, samochodowy, lotniczy, morski) wska¿ dwa, których

znaczenie w ostatnich 10 latach w Polsce wzros³o i dwa, których znaczenie zmala³o. Uzasadnij przyczy-

ny tych zmian.

Zmala³o znaczenie:

1. .................................................................... przyczyna ............................................................

.......................................................................................................................................................

2. .................................................................... przyczyna ............................................................

.......................................................................................................................................................

Wzros³o znaczenie:

1. .................................................................... przyczyna ............................................................

.......................................................................................................................................................

2. .................................................................... przyczyna ............................................................

.......................................................................................................................................................

POZIOM ROZSZERZONY

52


Zadanie 31. (2 pkt)

Wymieñ dwa pozytywne i dwa negatywne skutki likwidacji nierentownych kopalñ na Górnym �l¹sku.

Skutki pozytywne

1. ............................................................................................................................ .......................

2. ............................................................................................................................ .......................

Skutki negatywne

1. �........................................................................................................................... ....................

2. ............................................................................................................................ .......................

Zadanie 32. (3 pkt)

Jedn¹ z najgro�niejszych chorób zaka�nych koñca XX w. jest AIDS (ang. Acquired Immunodeficiency

Syndrome � nabyty zespó³ braku odporno�ci).

Korzystaj¹c z mapy i w³asnej wiedzy, wykonaj polecenia.

Chorzy na AIDS na �wiecie

a) Scharakteryzuj przestrzenne zró¿nicowanie zagro¿enia t¹ chorob¹ na �wiecie.

.......................................................................................................................................................

b) Wymieñ dwie przyczyny spo³eczne jej rozprzestrzenienia na �wiecie.

.......................................................................................................................................................

c) Podaj dwie propozycje mo¿liwych do realizacji metod walki z t¹ chorob¹.

.......................................................................................................................................................

POZIOM ROZSZERZONY

53


POZIOM ROZSZERZONY

Zadanie 33. (2 pkt)

Mieszkañcy strefy miêdzyzwrotnikowej czêsto zapadaj¹ na choroby tropikalne (malariê, ¿ó³t¹ febrê, �pi¹czkê

afrykañsk¹ i inne).

Wymieñ dwa czynniki przyrodnicze i dwa spo³eczne wp³ywaj¹ce na powszechno�æ tych chorób w stre-

fie miêdzyzwrotnikowej.

Czynniki przyrodnicze:

a) .................................................................................................................................................

b) ............................................................................................................................. .....................

Czynniki spo³eczne

a) ............................................................................................................................. .....................

b) ............................................................................................................................. .....................

56


MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA

Numer

zadania

Przewidywana odpowied�

Pkt Kryteria zaliczania odpowiedzi

1

Skala mianowana: 1 cm � 50 000 cm; 1 cm � 500 m

(1 cm � 0,5 km; 1 mm � 50 m)

0�2

Za poprawny zapis obliczeñ

...................................... 1 pkt


i poprawny wynik ......... 2 pkt

2 Obliczenia:

1 cm � 0,5 km; 1 cm

2 � 0,25 km

2;

84 ´ 0,25 km

2 = 21 km

2

Powierzchnia: 21 km

2

0�2 Za poprawny:

� zapis obliczeñ ............ 1 pkt

� zapis obliczeñ i wynik

...................................... 2 pkt

3 C. 410�420 m n.p.m. 0�1

Za wskazanie odpowiedzi C

...................................... 1 pkt

4 1 � Kiczera; 2 � Prze³om Sanu pod Grodziskiem;

3 � Wysoki Garb; 4 � P³w. Jawor

0�2

Za podanie:

� dwóch, trzech nazw

...................................... 1 pkt

� czterech nazw ........... 2 pkt

5 Np.:

Rze�ba terenu na tym odcinku trasy jest bardzo

urozmaicona. Droga pokonuje du¿e ró¿nice wysoko�ci,

prowadz¹c na niektórych odcinkach serpentynami,

a na innym odcinku � zataczaj¹c du¿y ³uk, tak aby nie

przecinaæ doliny potoku o stosunkowo stromych

zboczach. Ostatni odcinek drogi biegnie grzbietem

wzniesienia. W efekcie ta droga jest znacznie d³u¿sza ni¿

odleg³o�æ w linii prostej miêdzy wskazanymi obiektami.

0�2 Za uwzglêdnienie:

� jednej cechy przebiegu

drogi ............................. 1 pkt

� dwóch cech przebiegu

drogi ��...�.. 2 pkt

6 D. Polañczyk 0�1 Za wskazanie odpowiedzi D

...................................... 1 pkt

7

Np.:

� przez Solinê przebiega droga wojewódzka;

� s¹ liczne parkingi, restauracje i kawiarnie;

� turysta mo¿e skorzystaæ z bazy noclegowej

o ró¿nym standardzie

0�1 Za podanie trzech argumen-

tów ................................ 1 pkt

8 Kierunki na linii przekroju: lewy W, prawy E

Obiekty (od lewej): 5; 2; 7; 3; 8

0�3 Za opisanie kierunków na

przekroju ....................... 1 pkt

Za w³a�ciwie zaznaczone

obiekty:

� trzy, cztery ................. 1 pkt

� piêæ ............................ 2 pkt

9 Rysunek 3 0�1

Za wskazanie rysunku nr 3

...................................... 1 pkt

10 Od do³u:

pogórza, regiel dolny, hale

0�1 Za poprawne zaznaczenie

obydwu piêter .............. 1 pkt

11 a) kartodiagram

b) kartogram

0�2 Za poprawne podanie:

� jednej metody ............ 1 pkt

� dwóch metod ............ 1 pkt

12 Obliczenia, np:

150°E � 15°E = 135°

135 : 15 = 9

13

00 + 9h = 22

00

Odpowied�:

Zegary w Sydney wskazuj¹ godzinê 22

00.

0�2 Za poprawny zapis obliczeñ

...................................... 1 pkt


i podanie w³a�ciwej godziny

...................................... 2 pkt

POZIOM ROZSZERZONY

57


Numer

zadania


Kryteria zaliczania odpowiedzi

13 Od góry: P; P; F 0�1 Za trzy poprawne oznaczenia

...................................... 1 pkt

14 B. bezwzglêdnego wieku ska³y 0�1 Za wskazanie odpowiedzi B

...................................... 1 pkt

15 1 � D, E

2 � A, C

3 � B, F

0�2 Za poprawne przyporz¹dko-

wanie:

� trzech, czterech jednostek

...................................... 1 pkt

� wszystkich jednostek 2 pkt

16 Skre�lone: pok³ad solny, Wieliczki, pó�niej, starsze 0�2 Za poprawne skre�lenia:

� dwa, trzy .................... 1 pkt

� cztery ......................... 2 pkt

17 Np.:

Pañstwa: Czad, Somalia, Madagaskar (Republika

Malgaska)

Konsekwencje: g³ód, brak dostêpu do szkó³, brak

miejsc pracy, s³aba opieka medyczna

0�2 Za podanie:

� dwóch pañstw........... 1 pkt

� dwóch konsekwencji

...................................... 1 pkt

18 Od góry:

P, P, F, P

0�1 Za poprawne okre�lenie

czterech zdañ ............... 1 pkt

19 Np.:

a)

� rasa ¿ó³ta (Indianie) to rdzenna ludno�æ Brazylii;

� rasa czarna (Murzyni) � potomkowie niewolników

przywiezionych z Afryki;

� rasa bia³a � imigranci z Europy

b)

Metys � potomek rodziców nale¿¹cych do ras ¿ó³tej

i bia³ej;

Mulat � potomek rodziców nale¿¹cych do ras czarnej

i bia³ej;

Zambo � potomek rodziców nale¿¹cych do ras czarnej

i ¿ó³tej

0�3 Za obja�nienie przyczyn

wystêpowania ras ¿ó³tej,

czarnej i bia³ej ............... 1 pkt

Za podanie ras g³ównych

dla:

� dwóch ras mieszanych

...................................... 1 pkt

� trzech ras mieszanych

...................................... 2 pkt

20 a) islam

b) katolicyzm

c) katolicyzm, islam, judaizm

0�1 Za podanie wyznawców

pielgrzymuj¹cych do trzech

miejsc ............................ 1 pkt

(w Jerozolimie wystarczy

jedna grupa wyznawców)

Pkt

21 Od góry:

Zamo�æ, Wieliczka, Malbork, Kalwaria Zebrzydowska

0�2 Za podanie:

� dwóch, trzech miast

...................................... 1 pkt

� czterech miast ........... 2 pkt

22

Np.:

Wydajno�æ rolnictwa: Rolnictwo województwa

dolno�l¹skiego jest bardziej wydajne. �wiadczy o tym

wysoko�æ plonów zbó¿ i ziemniaków oraz wiêksza

mleczno�æ krów.

Towarowo�æ: Znacznie wiêksz¹ towarowo�æ ma

rolnictwo województwa dolno�l¹skiego. �wiadczy

o tym ponaddwukrotnie wiêksza warto�æ skupu

produktów rolnych na 1 ha. Natomiast w województwie

�wiêtokrzyskim wiêksza czê�æ p³odów rolnych

przeznaczona jest na potrzeby w³asne rolników.

Chemizacja: O wiêkszej chemizacji województwa

dolno�l¹skiego �wiadczy wiêksze zu¿ycie nawozów

sztucznych w przeliczeniu na 1 ha.

0�2 Za porównanie

ze wskazaniem w³a�ciwych

mierników dla:

� dwóch, trzech kryteriów

...................................... 1 pkt

� czterech kryteriów ..... 2 pkt

POZIOM ROZSZERZONY

58


Numer

zadania


Pkt Kryteria zaliczania odpowiedzi

23 A � 3 � b

B � 1 � c

C � 2 � a

0�2

Za uzupe³nienie:

� czterech komórek ...... 1 pkt

� piêciu, sze�ciu komórek

...................................... 2 pkt

24 Np.:

A) zmniejszenie popytu na miêso wo³owe,

ograniczenie eksportu miêsa, nadprodukcja mleka,

mniejsza rentowno�æ produkcji

B) zahamowanie popytu na krajow¹ we³nê, za³amanie

siê eksportu do krajów zachodnich

C) postêpuj¹ca mechanizacja rolnictwa

D) niekontrolowany import miêsa i jaj, polityka pañstwa

0�2 Za poprawne wyja�nienia:

� dwa, trzy .................... 1 pkt

� cztery ......................... 2 pkt

25 A. d

B. b

C. c

D. a

E. e

0�2

Za prawid³owe przyporz¹d-

kowanie:

� trzem, czterem towarom

...................................... 1 pkt

� piêciu towarom ......... 2 pkt

26 Np.:

S¹ to pañstwa, w których op³aty zwi¹zane z rejestracj¹

statków s¹ ni¿sze ni¿ w innych krajach. Nale¿¹ do nich

m.in. Liberia, Panama, Cypr, Bahamy.

0�2 Za wyja�nienie terminu

...................................... 1 pkt

Za podanie dwóch krajów

...................................... 1 pkt

27

Np.:

Argumenty:

� blisko�æ elektrowni cieplnych (nie trzeba przesy³aæ

energii na du¿e odleg³o�ci, gdy¿ to powoduje jej straty);

� blisko�æ z³ó¿ wêgla kamiennego s³u¿¹cego do

produkcji energii, blisko�æ hut ¿elaza;

� dostêpno�æ wykwalifikowanej kadry;

� infrastruktura techniczna (zmniejsza koszty budowy

fabryki);

� korzy�ci aglomeracji � w okolicy znajduje siê wiele

zak³adów przemys³owych (np. huty dostarczaj¹ce stali,

zak³ady wyrobów gumowych), co zmniejsza koszty

dowozu;

� mniejsze ograniczenia dotycz¹ce wp³ywu na

�rodowisko przyrodnicze ni¿ w Gi¿ycku, którego

po³o¿enie (w obrêbie Zielonych P³uc Polski) jest

barier¹ lokalizacji przemys³u

0�2 Za podanie:

� dwóch argumentów

...................................... 1 pkt

� trzech argumentów... 2 pkt

28 A, E, F 0�1 Za poprawne wskazanie

trzech cech ................... 1 pkt

29 Np.:

a) Wydobycie �wiatowe zwiêkszy³o siê prawie

dwukrotnie. W tym samym okresie w Wielkiej Brytanii

zanotowano ponadsze�ciokrotny, a w Niemczech

ponadpiêciokrotny spadek wydobycia. W tym samym

okresie w Indiach i RPA zanotowano kilkakrotny wzrost

wydobycia.

b) Kraje europejskie � wyczerpanie najbogatszych

z³ó¿, wzrost kosztów wydobycia, pozyskiwanie energii

z innych �róde³.

Kraje pozaeuropejskie � stosunkowo niskie koszty

wydobycia, du¿e zasoby.

0�3 Za okre�lenie tendencji i

tempa zmian w podanych

krajach .......................... 1 pkt

Za podanie dwóch przyczyn

dla jednej grupy krajów

...................................... 1 pkt

(lub po jednej przyczynie dla

dwóch grup krajów...... 1 pkt)

POZIOM ROZSZERZONY

Struktura wielko�ci gospodarstw: W województwie

�wiêtokrzyskim jest wiêksze rozdrobnienie

gospodarstw rolnych. �wiadczy o tym prawie

dwukrotnie mniejsza przeciêtna powierzchnia

gospodarstwa indywidualnego.

59


Numer

zadania


Kryteria zaliczania odpowiedziPkt

30 Zmala³o znaczenie transportu kolejowego i transportu

morskiego.

Przyczyny � np.:

transport kolejowy � spadek zapotrzebowania

ze strony likwidowanych wielkich zak³adów

przemys³owych, ma³a elastyczno�æ tego �rodka

transportu,

transport morski � zmniejszenie eksportu niektórych

surowców, m.in. wêgla kamiennego i siarki.

Wzros³o znaczenie transportu samochodowego

i transportu lotniczego.

Przyczyny � np.:

transport samochodowy � wiêksza elastyczno�æ,

szczególnie korzystna dla ma³ych prywatnych firm,

transport lotniczy � zwiêkszenie liczby pasa¿erów

odwiedzaj¹cych Polskê w zwi¹zku ze zmianami

spo³eczno-gospodarczymi w ostatnich latach, u³atwienia

w podró¿owaniu dla obywateli naszego kraju,

korzystanie z us³ug tanich linii lotniczych.

0�2 Za wskazanie dwóch �rod-

ków transportu, których

znaczenie zmala³o i podanie

przyczyn zmian znaczenia

ka¿dego nich ................ 1 pkt

Za wskazanie dwóch �rod-

ków transportu, których

znaczenie wzros³o i podanie

przyczyn zmian znaczenia

ka¿dego nich ................ 1 pkt

31 Np.:

Skutki pozytywne:

� oszczêdno�ci w bud¿ecie (pañstwo nie dop³aca

ró¿nicy miêdzy kosztami wydobycia a dochodami ze

sprzeda¿y wêgla);

� zmniejszenie zanieczyszczenia �rodowiska

Skutki negatywne:

� ubo¿enie spo³eczeñstwa;

� wzrost bezrobocia

0�2 Za podanie przyk³adów:

� dwóch skutków

pozytywnych ................ 1 pkt

� dwóch skutków

negatywnych ................ 1 pkt

� lub za jeden skutek

pozytywny i jeden

negatywny .................... 1 pkt

32 Np.

a) Choroba wystêpuje na ca³ym �wiecie, ale

najbardziej zagro¿onym kontynentem jest Afryka

(z wyj¹tkiem Afryki Pó³nocnej), w której liczba

zara¿onych jest znacznie wiêksza ni¿ w pozosta³ych

czê�ciach �wiata ³¹cznie. Pozosta³e obszary o du¿ej

liczbie chorych to Azja Po³udniowo-Wschodnia

i Ameryka £aciñska. Najmniej chorych jest w Australii.

b) G³ówne przyczyny rozprzestrzeniania siê choroby:

brak wiedzy o drogach zara¿ania i sposobach

zapobiegania chorobie, niski poziom higieny.

c) Podjêcie szerokiej akcji u�wiadamiania

i informowania o drogach szerzenia siê choroby oraz

o sposobach zapobiegania jej; pomoc krajów wysoko

rozwiniêtych w zaopatrzeniu w prezerwatywy i leki;

kontynuacja prac nad znalezieniem skutecznego leku.

0�3 Za:

� charakterystykê

zró¿nicowania

przestrzennego

................................... 1 pkt

� podanie dwóch przyczyn

................................... 1 pkt

� podanie dwóch propozycji

walki z chorob¹ ......... 1 pkt

POZIOM ROZSZERZONY

33 Np.:

Czynniki przyrodnicze: wysoka temperatura i wysokie

opady sezonowe lub ca³oroczne (oba czynniki

sprzyjaj¹ rozmna¿aniu siê owadów), du¿a liczba

owadów i gryzoni przenosz¹cych zarazki.

Czynniki spo³eczne: niski stopieñ higieny, utrudniony

dostêp do czystej wody, brak szczepieñ ochronnych,

niedo¿ywienie i g³ód.

0�2 Za podanie dwóch czynni-

ków:

� przyrodniczych .......... 1 pkt

� spo³ecznych .............. 1 pkt

EGZAMIN MATURALNY Z GEOGRAFIIbi.gazeta.pl/im/8/4041/m4041548.pdf · A. Uherce Mineralne C. Solina...

Documents

Transcript of EGZAMIN MATURALNY Z GEOGRAFIIbi.gazeta.pl/im/8/4041/m4041548.pdf · A. Uherce Mineralne C. Solina...