EGZAMIN MATURALNY MAJ 2014 POZIOM … podstawowy... · Na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL...

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu.

Uk

ad g

rafi

czn

y ©

CK

E 2

01

3

Miejsce

na naklejk

z kodem

WPISUJE ZDAJ CY

KOD PESEL

EGZAMIN MATURALNY

Z HISTORII

POZIOM PODSTAWOWY

Instrukcja dla zdaj cego

1. Sprawd , czy arkusz egzaminacyjny zawiera 29 stron

(zadania 1 – 37). Ewentualny brak zg o

przewodnicz cemu zespo u nadzoruj cego egzamin.

2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym

przy ka dym zadaniu.

3. Pisz czytelnie. U ywaj d ugopisu/pióra tylko z czarnym

tuszem/atramentem.

4. Nie u ywaj korektora, a b dne zapisy wyra nie przekre l.

5. Pami taj, e zapisy w brudnopisie nie b d oceniane.

6. Na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej

naklejk z kodem.

7. Nie wpisuj adnych znaków w cz ci przeznaczonej

dla egzaminatora.

MAJ 2014

Czas pracy:

120 minut

Liczba punktów

do uzyskania: 100

MHI-P1_1P-142

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l

Egzamin maturalny z historii

Poziom podstawowy

2

Zadanie 1. (3 pkt) Przyporz dkuj wybrane obiekty architektoniczne, spo ród przedstawionych

na ilustracjach, do kr gów kulturowych wymienionych w tabeli. Wpisz odpowiedni

liter do w a ciwej rubryki.

A. B.

C. D.

Sztuka wiata, t. 2, Warszawa 1990, s. 27; J. Ruffieux, Tak yli ludzie [...], Wroc aw 1991, s. 33;

A. Mason, Historia sztuki zachodniej, Warszawa 2009, s. 25;

http://cnes.cla.umn.edu/courses/archaeology/3152/CNES3152Lectures.pdf.html [dost p 30.12.2012].

Kr g kulturowy Litera, któr oznaczono obiekt

1) kultura grecka epoki klasycznej

2) kultura babilo ska

3) kultura myke ska

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy 3

Zadanie 2. (3 pkt) Na podstawie tekstów i w asnej wiedzy wykonaj polecenia.

ród o 1. Wspó czesny historyk o warunkach naturalnych Grecji [fragment]

W przeciwie stwie do wi kszo ci pa stw orientalnych, rozwijaj cych si w dolinach

wielkich rzek, [...] losy Grecji pozbawionej dzia ania tego czynnika u o y y si odmiennie

[...]. Zaledwie 20–30% obszaru przypada o tu na powierzchni uprawn . Reszt obszaru

zajmowa y góry i nieu ytki, g ównie pastwiska. [...] Ma o urodzajna z natury ziemia grecka

stawia a cz owiekowi trudne zadania do pokonania.

J. Wolski, Historia powszechna. Staro ytno , Warszawa 2002, s. 110.

ród o 2. Herodot, Dzieje [fragment] Herodot – grecki historyk, y w V w. p.n.e., odby podró e do Egiptu, Babilonu, Syrii.

Egipcjanie, którzy zamieszkuj [delt Nilu], w porównaniu ze wszystkimi innymi lud mi

i z reszt Egipcjan, z najmniejszym trudem zbieraj plony z ziemi: wszak nie potrzebuj si

biedzi , eby p ugiem rozrywa bruzdy, albo kopa , albo wykonywa jak inn prac z tych,

którymi reszta ludzi trudzi si dla zasiewu, lecz u nich rzeka sama z siebie przybywa,

nawadnia pole, a nawodniwszy je, znowu opada; wtedy ka dy obsiewa sw rol

i [...] oczekuje niw.

Herodot, Dzieje, Wroc aw 2005, s. 122.

ród o 3. Tekst egipski zamieszczony na papirusie [fragment]

Robaki zjad y mu po ow ywno ci, [hipopotam] drug . Mnóstwo myszy wyl g o si

w polu, szara cza wyt pi a byd o, wróble rozkrad y ziarno. O n dza dla rolnika! [...] A tu

zjawia si pisarz, eby zabra zbo e. Towarzysze jego maj kije w r kach [...] i mówi : Oddaj

ziarno – nie ma go wcale. Wi c rozci gni tego na ziemi bij .

Te sty ród owe do nauki historii w szkole, nr 1, Warszawa 1959, s. 7–8.

A. Na podstawie róde 1. i 2. wyja nij, co mog o mie wp yw na opini Herodota

o pracy ch opów mieszkaj cych w delcie Nilu.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

B. Na podstawie ród a 3. okre l powinno ch opa egipskiego wobec faraona.

.......................................................................................................................................................

C. Na podstawie w asnej wiedzy podaj przyk ad obowi zków ch opa egipskiego wobec

faraona, o których nie wspomniano w ród ach 2. i 3.

.......................................................................................................................................................

Wype nia

egzaminator

Nr zadania 1. 2.A. 2.B. 2.C.

Maks. liczba pkt 3 1 1 1

Uzyskana liczba pkt

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

4

Zadanie 3. (2 pkt) Spo ród wymienionych wydarze wybierz chronologicznie pierwsze i oznacz je liter A,

a potem – chronologicznie ostatnie i oznacz je liter B.

bitwa pod Issos zburzenie Kartaginy bitwa pod Maratonem zdobycie Rzymu przez Wandalów w czenie Galii do pa stwa rzymskiego zdobycie Jerozolimy przez Babilo czyków

Zadanie 4. (2 pkt) Na podstawie tekstu ród owego i w asnej wiedzy wykonaj polecenia.

Platon, Uczta [fragment]

Ka dy odla z kielicha troch napoju na cze bogów, pochwali boga piewem wedle

zwyczaju i przyst pili do trunków. [...] Uchwalili [...], eby precz posz a flecistka [...], niech

sobie sama gra, je li ma ochot , albo niewiastom, tam w dalszych pokojach [...].

[Eryksimachos powiedzia ] – Dzisiaj zabawiajmy si rozmow . I je li pozwolicie, spróbuj

wam te zaproponowa temat do dyskusji [...], a niechaj Fajdros pierwszy zaczyna [mówi ],

bo i le y na pierwszym miejscu.

S. Sprawski, G. Chomicki, Staro ytno . Teksty ród owe, komentarze i zagadnienia do historii w szkole

redniej, Kraków 1999, s. 176–177.

A. Podkre l poprawne zako czenie zdania.

W tek cie opisano form spotkania towarzyskiego w staro ytnej Grecji, nosz c nazw

1. gimnazjon.

2. sympozjon.

3. muzejon.

B. Podaj polski termin pochodz cy od greckiej nazwy spotkania towarzyskiego, które

zosta o opisane w tek cie ród owym. Wyja nij znaczenie polskiego terminu.

Polski termin ................................................................................................................................

Wyja nienie znaczenia .................................................................................................................

.......................................................................................................................................................


Diodor Sycylijski, Biblioteka historyczna [fragment]

Appiusz Klaudiusz [...] pomiesza [...] senat, wci gaj c na list [senatorów] nie tylko ludzi

znakomitego rodu i góruj cych powag , jak to by o zwyczajem, lecz wielu prostych

obywateli, […] z tego powodu bardzo si oburzyli ludzie che pi cy si swym urodzeniem.

[…] Widz c, e ci gn na siebie nienawi ze strony najznakomitszych obywateli, unika

nara ania si komukolwiek […]. Przy uk adaniu listy senatorów nie usun adnego

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

5

z senatorów ciesz cych si z s aw [...]. Appiusz Klaudiusz [...] przeprowadzi do Rzymu

wodoci g [...]. Potem [...] cz zwanej od niego [drogi] [z] Rzymu do Kapui wy o y

twardymi kamieniami.

S. Sprawski, G. Chomicki, Staro ytno . Teksty ród owe, komentarze i zagadnienia do historii w szkole

redniej, Kraków 1999, s. 225–226.

A. Podaj nazw urz du, którego sprawowanie przez Appiusza Klaudiusza wywo a o

reakcj obywateli opisan w tek cie.

.......................................................................................................................................................

B. Wyja nij znaczenie obiektów wspomnianych w tek cie dla miasta i pa stwa.

Nazwa obiektu i znaczenie ...........................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Nazwa obiektu i znaczenie ...........................................................................................................

.......................................................................................................................................................


Kasjusz Dion, Historia rzymska [fragment]

Rzymianie tak dalece nienawidzili samego tytu u monarchy, e w adców swych nie

nazwali ani dyktatorami, ani królami, ani jakim innym tego rodzaju tytu em, chocia wobec

oddania im steru rz dów nie mo na zaprzeczy , e Rzymianie podlegali w adzy królewskiej.

[W adcy] ci cz sto bywaj konsulami, a zawsze ilekro znajd si poza murami Rzymu

okre laj si prokonsulami. [...] W adza trybu ska [...] daje im prawo zniesienia zarz dze

ka dego innego urz dnika. [...] Wszystkie godno ci przyj li z czasów republika skich z tymi

samymi nazwami, aby zachowa pozór, e nie otrzymali adnej w adzy bez przyznania

ze strony ludu.

Teksty ród owe do nauki historii w szkole, nr 3, Warszawa 1961, s. 33–34.

A. Podaj nazw formy ustrojowej cesarstwa rzymskiego, której dotyczy tekst.

.......................................................................................................................................................

B. Podkre l poprawne zako czenie zdania.

Opisan w tek cie form rz dów w Rzymie zapocz tkowa

1. Oktawian August.

2. Neron.

3. Dioklecjan.

4. Konstantyn I Wielki.

Wype nia

egzaminator

Nr zadania 3. 4.A. 4.B. 5.A. 5.B. 6.A. 6.B.

Maks. liczba pkt 2 1 1 1 2 1 1

Uzyskana liczba pkt

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

6

Zadanie 7. (2 pkt) Na podstawie róde wykonaj polecenie.

ród o 1. Mapa. Plemiona polskie

Na podstawie: Atlas historyczny Polski, Wroc aw 1987, s. 4.

ród o 2. Tabela. Nazwa Polska w obcych j zykach

J zyk Nazwa Polska w obcym j zyku

niemiecki Polen

w gierski Lengyelország (czyt. Lendzielorsag)

Wyja nij pochodzenie nazwy Polska w podanych j zykach.

w j zyku niemieckim .............................................................................................................

................................................................................................................................................

w j zyku w gierskim .............................................................................................................

................................................................................................................................................

Zadanie 8. (2 pkt) Do bitew wymienionych w tabeli dobierz w adców, którzy w nich uczestniczyli.

Odpowiedzi wybierz spo ród podanych i wpisz je do w a ciwych rubryk tabeli.

Boles aw Chrobry, Henryk Pobo ny, W adys aw okietek, W adys aw Jagie o

Bitwa W adca

1) bitwa pod Legnic

2) bitwa pod P owcami

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

7


Tymczasem królowie i ksi ta s siedni, ka dy od swej strony, gn bili Polsk i do swego

w adztwa ka dy przy cza [...] grody graniczne [...]. I cho tak wielkie krzywdy i kl ski

znosi a Polska od obcych, to jeszcze [...] dr czona by a przez w asnych mieszka ców.

Albowiem niewolnicy powstali na panów, [...] sami si do rz dów wynosz c [...]. Nadto

jeszcze, porzucaj c wiar katolick [...], podnie li bunt przeciw biskupom i kap anom Bo ym

i niektórych [...] mieczem zg adzili, a innych [...] ukamienowali. Wtedy to Czesi zniszczyli

Gniezno i Pozna i zabrali cia o w. Wojciecha. Ci za , co uszli z r k wrogów lub którzy

uciekali przed buntem swoich poddanych, uchodzili za rzek Wis na Mazowsze.

Gall Anonim, Kronika polska, Wroc aw 2003, s. 42– 43.

A. Wyja nij, dlaczego d ugoletnie wojny w pierwszej po owie XI w. mia y wp yw

na reakcj spo ecze stwa, o której mowa w tek cie ród owym.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

B. Podaj imi i przydomek w adcy Polski, który podj dzie o odbudowy pa stwa

po kryzysie opisanym w tek cie ród owym.

.......................................................................................................................................................


Dokument immunitetowy dla biskupa pozna skiego Bogufa a (1246 rok)

Niech b dzie wiadome wszystkim, e my, Przemys , z Bo ej aski ksi Polski […]

powodowani mi o ci , jak ywimy […] do czcigodnego ojca naszego pana Bogufa a,

biskupa pozna skiego, i do jego Ko cio a.

1. Przyznajemy temu biskupowi i jego nast pcy wolno lokowania wsi tego biskupstwa

na prawie niemieckim. [...]

3. A nadto, zastrzegaj c dla naszego tylko s du jedynie sprawy o g ow i cz onki, zwalniamy

ca kowicie i we wszystkim w a cicieli [posiadaczy] od s du czy jurysdykcji wszystkich

wojewodów, kasztelanów albo innych s dziów, tak aby odno nie […] ich skarg nie

inaczej, jak przed obliczem pana swego, biskupa lub so tysa, w poszczególnych sprawach

mieli odpowiada .

Wiek V–XV w ród ach. Wybór tekstów ród owych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii,

studentów i uczniów, oprac. M. Soba ska-Bondaruk, S. B. Lenard, Warszawa 1999, s. 228.

A. Wyja nij, jaki wp yw na rozwój gospodarczy terenów nale cych do biskupstwa

pozna skiego mog a mie decyzja, o której mowa w pierwszym punkcie dokumentu.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Wype nia

egzaminator

Nr zadania 7. 8. 9.A. 9.B. 10.A.

Maks. liczba pkt 2 2 1 1 1

Uzyskana liczba pkt

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

8

B. Rozstrzygnij, czy nadanie tego immunitetu wzmacnia o, czy – os abia o w adz

ksi cia. Odpowied uzasadnij. .......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Zadanie 11. (3 pkt) Uzupe nij schemat: wpisz obok numerów 1, 2, 3 w a ciwe nazwy grup spo ecznych

mieszkaj cych w redniowiecznych miastach.

Zadanie 12. (4 pkt) Na podstawie róde i w asnej wiedzy wykonaj polecenia.

ród o 1. Piecz majestatyczna Kazimierza Wielkiego z 1336 roku (awers)

Obja nienie: w otoku piecz ci biegnie napis: „+ KAZIMIRUS. DI. GRA. REX POLONIE

CCOVIE. SADOM. SIRAD. LANC. CUYAV. POMORAIE”, czyli „+ Kazimierz z Bo ej

aski król Polski (pan ziem) Krakowa, Sandomierza, Sieradza, czycy, Kujaw, Pomorza”.

M. Tymowski, redniowiecze. wiczenia ród owe z historii dla szko y redniej, t. 2, Warszawa 1999, s. 181.

najemni pracownicy

ubodzy wyrobnicy

ebracy

najbogatsi kupcy

mistrzowie cechowi 1. ................

2. ...............

3. ...............

drobni kupcy

rzemie lnicy

kramarze

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

9

ród o 2. Mapa. Zmiany terytorialne pa stwa polskiego za panowania Kazimierza

Wielkiego

Na podstawie: Atlas historyczny Polski, Wroc aw 1987, s. 12–13.

A. Wyja nij, dlaczego w ród ziem wymienionych na awersie piecz ci nie ma Rusi

Halickiej.

.......................................................................................................................................................

B. Podaj nazw ziemi wymienionej na awersie piecz ci, a nienale cej do pa stwa

polskiego do ko ca panowania Kazimierza Wielkiego. Wyja nij, dlaczego w adca

Polski tytu owa si panem tej ziemi oraz pod czyim panowaniem znajdowa a si

ta ziemia.

Nazwa ziemi: ................................................................................................................................

W adca Polski tytu owa si panem tej ziemi, gdy .....................................................................

.......................................................................................................................................................

Nazwa pa stwa, pod którego panowaniem znajdowa a si ta ziemia: .........................................

Wype nia

egzaminator

Nr zadania 10.B. 11. 12.A. 12.B.


Uzyskana liczba pkt

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

10

Zadanie 13. (4 pkt) Na podstawie róde wykonaj polecenia.

ród o 1. Jana D ugosza Roczniki, czyli Kroniki s awnego Królestwa Polskiego [fragment]

Jako król, [...] bi si do zmroku z nieprzyjacielem, i odpar szy Turków, ciga ich blisko

dziesi tysi cy kroków od zamku Warny, sk d by wyruszy . [...] Sam król [...] walczy do

upad ego; [...] nie z o y [...] ani na chwil or a, lecz s aw rycersk przenosz c nad ocalenie

i mier chwalebn nad ywot [...], rzuci si w najg stszy t um nieprzyjació [...], a w ko cu

otoczony [...] t umami barbarzy ców, leg mierci bohatera, z po wi ceniem krwi w asnej,

kl sk nies ychan ca ego chrze cija stwa i Polski […].

ród o 2. Anonim turecki Kronika z XV w. [fragment]

Albowiem w sercu [...] króla zwyci y a pokusa szatana, czyni c go zbyt ufnym [w swe

si y]. W zarozumia o ci swej uwa aj c si za bohatera, s dzi , e wojska [tureckie] on jeden

rozp dzi i dlatego uderzy w ich rodek [...]. Gdy jednak dotar do skraju szyku, ko jego

potkn si , a on sam spad ze na twarz. W tym miejscu znajdowa o si dwu janczarów, [...]

którzy [...] uci li g ow [...] króla.

Wielka historia Polski, t. 3, Kraków 1999, s. 156–157.

ród o 3. Tablica genealogiczna Jagiellonów [fragment]

Na podstawie: Dynastie Europy, pod red. A. M czaka, Wroc aw 2003, s. 174–176.

El bieta

Bonifacja

† 1399

W adys aw Warne czyk,

król polski 1434,

król w gierski 1440

* 1424 † 1444

– ma e stwo * – urodzi /a si † – zmar /a

c. – córka

1, 2, 3, 4 – numery oznaczaj ce kolejne ony w adcy oraz potomstwo z tych ma e stw

W adys aw Jagie o,

wielki ksi litewski 1377, król polski 1386

* 1351 † 1434

1. Jadwiga, c. Ludwika, króla w gierskiego i polskiego

2. Anna, c. hrabiego Cilly

3. El bieta, c. Ottona z Pilczy

4. Zofia, c. ksi cia Andrzeja Holsza skiego

Jadwiga

* 1408

† 1431

Kazimierz Jagiello czyk,

wielki ksi litewski 1440,

król polski 1447

* 1427 † 1492

El bieta, c. Albrechta Habsburga

1 2 4 4

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

11

A. Porównaj oceny postawy króla przedstawione w ród ach 1. i 2.

......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

B. Wyja nij, co mog o mie wp yw na opinie o w adcy zaprezentowane w ród ach 1. i 2.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

C. Na podstawie róde 1., 2. i 3. rozstrzygnij, które spo ród zda podanych w tabeli s

fa szywe. Wpisz obok tych zda s owo fa sz.

1. W adys aw III oraz Kazimierz Jagiello czyk byli synami W adys awa

Jagie y z ma e stwa z Zofi Holsza sk .

2. Nast pca W adys awa Jagie y na tronie polskim by jego najstarszym

dzieckiem.

3. Kazimierz Jagiello czyk dopiero trzy lata po mierci brata koronowa si

na króla Polski.

4. Unia personalna Polski i W gier za panowania w adcy, którego mier

opisano w ród ach 1. i 2., trwa a 10 lat.

Zadanie 14. (2 pkt) Na podstawie danych z wykresu i w asnej wiedzy wykonaj polecenie.

Wykres. Zmiany populacji Majów w XVI w. na obszarze wspó czesnej Gwatemali1

1.99

0.43

0.13

0

0.5

1

1.5

2

2.5

1480 1500 1520 1540 1560 1580 1600 1620

Rok

mlnosób

Na podstawie: Wielka historia wiata, t. 6, Kraków 2005, s.169.

1 W XVI w. obszar ten by cz ci prowincji Nowa Hiszpania.

Wype nia

egzaminator

Nr zadania 13.A. 13.B. 13.C.

Maks. liczba pkt 1 1 2

Uzyskana liczba pkt

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

12

Podaj dwie przyczyny zmian w liczbie Majów w XVI w. na obszarze wspó czesnej

Gwatemali.

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

Zadanie 15. (3 pkt) Spo ród wymienionych wydarze wybierz te, do których dosz o w redniowieczu. Wpisz

je w wykropkowanych miejscach.

powstanie Akademii Krakowskiej, noc w. Bart omieja w Pary u,

wykonanie przez Wita Stwosza o tarza dla ko cio a Mariackiego w Krakowie,

spalenie Jana Husa na stosie, budowa Kaplicy Zygmuntowskiej, powstanie zakonu jezuitów

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................


Miko aj Kopernik, O obrotach sfer niebieskich – Przedmowa [fragment]

Dostatecznie jasno, Ojcze wi ty, zdaj sobie spraw z tego, e znajduj si ludzie, którzy

gdy tylko pos ysz , i w tych moich ksi gach [...] przypisuj jakie ruchy kuli ziemskiej,

zaraz podnios krzyk, e nale y mnie wraz z takim przekonaniem pot pi . [...] By mo e,

e znajd si tacy, co lubi bredzi i mimo zupe nej nieznajomo ci nauk matematycznych

[...], na podstawie jakiego miejsca w Pi mie wi tym, t umacz c le i wykr tnie,

odpowiednio do ich zamierze , o miel si pot pia moj teori . [...] Dzie a matematyczne

pisane s dla matematyków, którzy – o ile si nie myl – dostrzegaj , e te moje trudy

przynios pewn korzy Ko cio owi powszechnemu, nad którym w adz sprawuje teraz

Twoja wi tobliwo .

T. Maresz, K. Juszczyk, Historia w ród ach – nie tylko pisanych, dla liceum ogólnokszta c cego, liceum

profilowanego i technikum. Staro ytno i redniowiecze, Toru 2004, s. 201.

A. Wyja nij, dlaczego Miko aj Kopernik obawia si reakcji Ko cio a na opublikowanie

swojego dzie a.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

13

B. Na podstawie w asnej wiedzy oce , czy obawa Miko aja Kopernika by a s uszna.

Odpowied uzasadnij.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Zadanie 17. (3 pkt) Na podstawie ryciny i w asnej wiedzy wykonaj polecenie.

Rycina opublikowana przez protestantów, XVI wiek

Encyklopedia edukacyjna, t. 24, Warszawa 2008, s. 40.

Wyja nij wymow ryciny, interpretuj c jej elementy graficzne.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Wype nia

egzaminator

Nr zadania 14. 15. 16.A. 16.B. 17.

Maks. liczba pkt 2 3 1 1 3

Uzyskana liczba pkt

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

14


Andrzej Frycz Modrzewski, Mowy [fragment]

Wypowiedzmy, co my limy o tej ustawie, któr za zgod senatu i szlachty wyda król,

mianowicie, e nie wolno odt d nikomu z mieszczan nabywa posiad o ci wiejskich, te za ,

które przedtem nabyli, musz sprzeda . [...] Ja przeto, cho oboje moi rodzice pochodzili

ze szlachty, to jednak, poniewa kieruje mn ogromna dza poszukiwania prawdy, tak samo

wypowiem moje zdanie [...]. Powiadam wi c, e wedle mego zdania to postanowienie sejmu

jest okrutnie niesprawiedliwe, napisane wbrew rozumowi i wbrew prawom boskim i ludzkim.

J. Adamski, L. Chmiel, A. Syta, Czasy, ludzie, wydarzenia. Cz 1, Warszawa 1986, s. 167.

A. Podaj przyczyny wydania zakazu, o którym mowa w tek cie.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

B. Oce , czy pochodzenie spo eczne wp yn o na pogl dy autora przedstawione

w tek cie. Odpowied uzasadnij.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................


Jan Bernoulli1, Podró przez [...] Polsk w latach 1777–1778 [fragment]

W pierwszej fabryce [w Grodnie], któr ogl da em, robiono jedwabne materie, aksamity

itp. ze z otem i srebrem, lub bez nich, lio skim sposobem. […] Robi tu [...] pasy dla

Polaków, pomi dzy nimi bardzo kosztowne do 30 dukatów za sztuk . [...]

Fabryka powozów zatrudnia oko o 50 robotników. [...] Sprowadzi hr. Tyzenhaus2 do 20

powozów z Anglii [...]. Kilka, które ogl da em, pochodz cych ju z grodzie skiej fabryki,

robi y dobre wra enie.

M. Ferenc, Epoka nowo ytna. Teksty ród owe. Tematy lekcji i zagadnienia do historii w szkole redniej,

Kraków 2001, s. 255–256.

1Jan Bernoulli (1742–1807) – cz onek Berli skiej Akademii Nauk. 2Antoni Tyzenhauz (1733–1785) – kanonik litewski od roku 1764, podskarbi nadworny litewski od 1765.

A. Podaj termin u ywany w historiografii do okre lenia przedsi biorstw, które

w zacytowanym tek cie nazwano fabrykami.

.......................................................................................................................................................

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

15

B. Oce , czy tekst zawiera informacje pozwalaj ce okre li , dla jakich odbiorców

przeznaczone by y towary wspomniane w relacji podró nika. Odpowied uzasadnij.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................


Stanis aw Konarski, O skutecznym rad sposobie [fragment]

Z przyrównania inszych pa stw [...] z nasz ojczyzn , jako Wenecji, Anglii, Szwajcarów,

Holandii, serce si kraje na niesko czon ró no mi dzy nami i nimi [...]. Rzuci oko

na sprawiedliwo [w tych pa stwach] [...], urz dów punktualno [...] praw moc i [ich]

dobrze dopilnowan egzekucj . Widzie skarb publiczny […] na wszystkie publiczne

wystarczaj cy potrzeby. [...] Widzie to wszystko, [...] a porównywa to wszystko z nasz

[ojczyzn ], jak serce dobrego patriot boli, jak si ledwie nie wstydzi, e w takim horyzoncie

yje, jak sobie tysi c razy my li: czy by to wszystko by nie mog o i u nas. Mog oby, gdyby

dochodzi y1 rady, dochodzi y sejmiki i sejmy; b d dochodzi , gdy b dzie wi kszej liczby

w radach poszanowanie.

M. Ferenc, Epoka nowo ytna. Teksty ród owe. Tematy lekcji i zagadnienia do historii w szkole redniej,

Kraków 2001, s. 193–194.

1

Dochodzi – ko czy si uchwa ami.


Z tekstu wynika, e Stanis aw Konarski by zwolennikiem

1. wprowadzenia rz dów bez udzia u reprezentacji spo ecze stwa.

2. odebrania szlachcie prawa do udzia u w sprawowaniu w adzy.

3. utrzymania zasady jednomy lno ci w sejmie.

4. wprowadzenia w sejmie g osowania wi kszo ci g osów.

B. Stanis aw Konarski otrzyma od króla Stanis awa Augusta Poniatowskiego,

za zas ugi dla Ojczyzny, medal z napisem „Sapere auso” (Temu, który odwa y si

by m drym). Wymie dwie zas ugi Konarskiego uzasadniaj ce napis na medalu.

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

Wype nia

egzaminator

Nr zadania 18.A. 18.B. 19.A. 19.B. 20.A. 20.B.

Maks. liczba pkt 1 1 1 1 1 2

Uzyskana liczba pkt

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

16


Anonimowa fraszka zwi zana z ufundowaniem w 1788 r. pomnika Jana III Sobieskiego

przez króla Stanis awa Augusta Poniatowskiego

Sto tysi cy na pomnik! Ja bym dwakro o y ,

Gdyby Sta by skamienia , a Jan Trzeci o y .

J. Wa ek, Dzieje Polski w malarstwie i poezji, Warszawa 1987, s. 153.

A. Wyja nij zwi zek mi dzy decyzj o ufundowaniu pomnika a planami politycznymi

Stanis awa Augusta Poniatowskiego dotycz cymi udzielenia wsparcia Rosji w wojnie

z Turcj .

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

B. Oce stosunek autora tekstu ród owego do fundatora pomnika. Odpowied

uzasadnij.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................


List Kamila Desmoulinsa [fragment]

Jak e zmieni o si wszystko w ci gu trzech dni. W niedziel [12 lipca] na pró no stara em

si rozgrza umys y, nikt nie chwyta za bro . [...] By wtorek, ca y ranek przeszed

na zbrojeniu si . Gdy zaopatrzono si w bro , ruszono na Bastyli . [...] Strzelanina trwa a

godzin lub dwie. [...] Komendant [...] wywiesza flag , spuszcza most zwodzony, a gdy t umy

wpad y, podnosi go i zaczyna strzela kartaczami. Lecz tymczasem armata [...] zrobi a wy om

w murze. [...] Po zamachu na Bastyli oczekiwano, e wojsko, stoj ce obozem dooko a

Pary a, b dzie usi owa o wtargn do rodka i dlatego nikt nie k ad si na spoczynek.

ród a i materia y do nauczania historii, pod red. S. Sierpowskiego, Warszawa 1998, s. 146–147.


W tek cie opisano wydarzenia zwi zane z

1. Wielk Rewolucj Francusk .

2. rewolucj lipcow .

3. Wiosn Ludów.

4. Komun Parysk .

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

17

B. Wyja nij, dlaczego zaatakowano w Pary u budowl , o której mowa w tek cie.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

C. Oce , któr ze stron reprezentuje autor listu – atakuj cych czy obro ców.

Odpowied uzasadnij, cytuj c odpowiedni fragment tekstu.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................


List ministra skarbu Franciszka Ksawerego Druckiego-Lubeckiego [fragment]

Przemys domaga si wielkim g osem czynnej pomocy. [...] [Rozwijanie] robót

publicznych: kana ów, nadbrze y, dróg […] b dzie mia o ogromny wp yw na rolnictwo [...].

Skoro wyrabia zaczniemy rocznie 300 000 kwintali elaza i podwoimy, jak si

spodziewam, nasz produkcj cynku, [...] usp awnienie Kamiennej1 stanie si piln potrzeb .

G. Chomicki, L. liwa, Wiek XIX. Teksty ród owe. Tematy lekcji i zagadnienia do historii w szkole redniej,

Kraków 2001, s.178.

1 Kamienna – rzeka, lewobrze ny dop yw Wis y, p ynie przez województwo wi tokrzyskie (wówczas:

województwo sandomierskie).


Tekst dotyczy rozwoju gospodarczego

1. Ksi stwa Warszawskiego.

2. Królestwa Polskiego.

3. Wielkiego Ksi stwa Pozna skiego.

4. Galicji.

B. Wyja nij, w jaki sposób inwestycje, o których mowa w tek cie, wi za y si

z rolnictwem.

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

Wype nia

egzaminator

Nr zadania 21.A. 21.B. 22.A. 22.B. 22.C. 23.A. 23.B.


Uzyskana liczba pkt

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

18

Zadanie 24. (4 pkt) Na podstawie fragmentu tekstu pie ni wykonaj polecenia.

Julius Mosen1, Walecznych tysi c

Walecznych tysi c opuszcza Warszaw ,

przysi ga kl cz c: wiadkiem naszym Bóg!

Z bagnetem w r ku pójdziem w wi t spraw ,

mier has em naszem, niechaj zadr y wróg! [...]

Wiadoma wiatu ta s awna Olszyna,

Gdzie twardym murem nieprzyjaciel sta .

Paszcz tysi c zieje, rze si krwawa wszczyna

Ju mur zwalony, nie pad ani strza ! [...]

Pod Ostro k wróg si dumny z yma,

Otacza wolnych dzikiej hordy wa ;

mier albo ycie, tu wyboru nie ma!

Z bagnetem naprzód! – nie pad ani strza . [...]

Daremne m stwo! Ojczyzna zgubiona!

Ach, nie pytajcie, kto ten spe ni czyn;

Zabójczy potwór wyszed z matki ona,

Ojczyzny zgub jej wyrodny syn.

W kawa ki znowu kraj polski rozdarty…

Krwawemi zami zap aka pu k czwarty2! [...]

Jak biedny tu acz na kiju oparty

W kraj obcy idzie na zawsze pu k czwarty! [...]

Ojczyzna w pie niach poetów polskich, oprac. W. Be za, Lwów 1906, s. 152–153. 1 Julius Mosen (1803–1867) – poeta niemiecki. 2 4. Pu k Piechoty Królestwa Polskiego (tzw. czwartacy).

A. Podaj nazw powstania, o którym mowa w tek cie pie ni. Odpowied uzasadnij

dwoma argumentami.

Nazwa powstania ........................................................................................................................

Uzasadnienie

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

B. Okre l stosunek autora pie ni do o nierzy 4. Pu ku Piechoty. Odpowied uzasadnij.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

19


Zygmunt Szcz sny Feli ski o yciu polskiej emigracji

[...] Oburzenie w nieprzyjaznym obozie wywo ywa y coroczne bale [...]. Wej cie

kosztowa o dwa luidory. [...] Ca y dziedziniec hotelu zamieniony zosta na olbrzymi balow

sal [...]. W galerii urz dzony by tak zwany bazar, przynosz cy niemal drugie tyle dochodu,

co bilety wchodowe. Na d ugo przed balem ksi na Adamowa i najbli si jej znajomi zbierali

na ten cel drobne [przedmioty], dokupywa o si wiele modnych i eleganckich drobiazgów

i wzd u ca ej galerii urz dza y si ma e kramiki [...]. Ka dy taki sklepik mia swoj

specjalno , kramark za by a jedna z dam [...]. Wynik finansowy bywa zwykle tak wietny,

e czysty dochód z balu stanowi dla biednych emigrantów równie królewsk ofiar : bo cho

urz dzenie zabawy kosztowa o ze czterdzie ci tysi cy, do kasy za to wp ywa o ze dwie cie.

wietny za ten rezultat bale polskie zawdzi cza y jedynie ksi nie Annie Czartoryskiej [...].

Z. S. Feli ski, Pami tniki, Warszawa 2009, s. 263–265.

A. Podaj nazw ugrupowania Wielkiej Emigracji, w którego rodowisku organizowano

bale opisane w tek cie.

.......................................................................................................................................................

B. Podaj najwa niejszy cel organizowania tych balów.

.......................................................................................................................................................


Józef Kajetan Janowski, architekt i pami tnikarz, o prapremierze Halki w 1858 r.

Gdy po przygrywce podnios a si kurtyna, a na scenie zobaczono poloneza i stroje polskie,

zerwa a si prawdziwa burza oklasków, okrzyków, po czonych z p aczem i g o nym

kaniem, wszyscy z miejsc powstali, porwani nie daj cym si opisa uniesieniem. Dla nas

wszystkich, co my si rodzili po roku 1831 i którzy my tylko z opowiadania lub z obrazków

znali polski ubiór, widok ywych Polaków by czym tak porywaj cym, e wprost nie umiem

wyrazi s owami tego wra enia, jakiego doznali my.

S. B. Lenard, I. Wywia , Historia Polski w datach, Warszawa 2000, s. 374.

A. Podaj nazwisko kompozytora opery, której prapremiery dotyczy tekst.

.......................................................................................................................................................

B. Wyja nij, dlaczego ta opera wywo a a reakcje publiczno ci opisane w pami tniku.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Wype nia

egzaminator

Nr zadania 24.A. 24.B. 25.A. 25.B. 26.A. 26.B.


Uzyskana liczba pkt

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

20


List biskupów do duchowie stwa i wiernych w zaborze pruskim w 1873 r. [fragment]

Umi owani w Panu, wiecie, w jakim po o eniu […] znalaz si […] w naszej ojczy nie

Ko ció Chrystusowy. Wkrótce ma by przyj ty ca y szereg ustaw, stoj cych w zasadniczych

punktach w sprzeczno ci z nadan przez Boga struktur wewn trzn i wolno ci Ko cio a.

[…] Ale nie usz o i waszej uwagi […], e wprowadzenie ich oznacza oby oddzielenie

biskupów od […] zwierzchnika Ko cio a katolickiego, oddzielenie duchowie stwa i wiernych

od swych biskupów […]. Wy jednak, kochani wspó pracownicy i diecezjanie, […] b dziecie

mogli uzna za prawowitego duszpasterza tylko tego […], któremu prawowity biskup urz d

ten powierzy […]. Ka dy inny by by intruzem. […]

„Mówi wieki” 2003, nr 12, s. 29.

A. Podaj nazw polityki pa stwa niemieckiego, w ramach której przygotowywano

ustawy wspomniane w tek cie.

.......................................................................................................................................................

B. Wyja nij, w jaki sposób polityka w adz niemieckich, przeciwko której wyst powali

biskupi, wp ywa a na sytuacj Polaków w zaborze pruskim.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Zadanie 28. (1 pkt) Na podstawie tekstu i ilustracji (na nast pnej stronie) wykonaj polecenie.

ród o 1. Marcin Kula, Ani wolno , ani równo , a z braterstwem te marnie [fragment

artyku u]

13 maja 1888 roku brazylijski parlament przeg osowa tzw. z ote prawo, uwalniaj ce

ok. 750 tys. niewolników yj cych jeszcze wówczas w kraju. Brazylia obali a niewolnictwo

jako ostatni kraj ameryka ski. [...] Dzi [jeszcze] w Brazylii hierarchia spo eczna jest wci

równie wyra nie statystycznie powi zana z czynnikiem etnicznym.

„Mówi wieki” 2005, nr 9, s. 24.

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

21

ród o 2. Litografia. Scena rodzajowa, Brazylia, XIX w. [fragment]

„Mówi wieki” 2005, nr 9, s. 25.

Podaj argument wiadcz cy o tym, e w tre ci litografii zawarte s informacje

potwierdzaj ce przyczyny zró nicowania spo ecznego w Brazylii, o których mowa

w ródle 1.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Zadanie 29. (2 pkt) Spo ród wymienionych wydarze z XIX w. wybierz chronologicznie pierwsze i oznacz

je liter A, a potem – chronologicznie ostatnie i oznacz je liter B.

wybuch rewolucji lipcowej we Francji

utworzenie II Rzeszy Niemieckiej

og oszenie niepodleg o ci Belgii

powstanie wi tego Przymierza

cesarska koronacja Napoleona III Bonaparte

og oszenie niepodleg o ci Grecji

Wype nia

egzaminator

Nr zadania 27.A. 27.B. 28. 29.


Uzyskana liczba pkt

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

22

Zadanie 30. (5 pkt) Na podstawie tekstów ród owych i w asnej wiedzy wykonaj polecenia.

ród o 1. Odezwa wielkiego ksi cia Miko aja Miko ajewicza, 14 sierpnia 1914 r.

[fragment]

Polacy!

Przed pó tora wiekiem ywe cia o Polski rozszarpano na kawa y, ale dusza jej nie umar a.

y a ona nadziej , e nadejdzie godzina zmartwychwstania dla narodu polskiego i dla

pojednania si braterskiego z Wielk Rosj . [...]

Niech Naród Polski po czy si w jedno cia o pod ber em Cesarza Rosyjskiego. Pod

ber em tym odrodzi si Polska, swobodna w swojej wierze, j zyku i samorz dzie. [...]

Z sercem otwartym, z r k po bratersku wyci gni t , kroczy na Wasze spotkanie

Wielka Rosja. Wierzy ona, i nie zardzewia miecz, który porazi wroga pod Grunwaldem.

Z dziejów Polski 1864–1939. Teksty ród owe do nauczania historii Polski, Warszawa 1978, s. 60, 62.

ród o 2. Ignacy Daszy ski, Pami tniki [fragment]

Podzia a a ta odezwa na Warszaw i na szlacht podolsk , wo y sk i wile sk itd. jak

haszysz... [...] Poj li [j ] liczni Polacy jako pierwszorz dny dokument konstytucyjny. [...]

Odezwa rosyjska dzia a a podniecaj co na wyobra ni Polaków [...].

W po owie sierpnia 1914 roku Polska wesz a w wir wojny wiatowej rozdwojona [...].

Polacy musieli walczy z Polakami za cele nie polskie, lecz rosyjskie, pruskie, austriackie.

W okopach wrogich armii strzelali do siebie o nierze polscy [...]. Rzeka krwi polskiej mia a

si pola bezimiennie, bez celu polskiego. Tylko gar [ o nierzy] Pi sudskiego wywiesi a

mia o sztandar niepodleg ej Polski, ona jedna nie tai a swoich zamiarów, ona jedna by a

przekonana, e trudzi si i umiera za Polsk .

G. Chomicki, L. liwa, Wiek XIX. Teksty ród owe, tematy lekcji i zagadnienia do historii w szkole redniej,

Kraków 2001, s. 272–273.

A. Oce , czy mieli racj Polacy, którzy uznali odezw wielkiego ksi cia Miko aja

Miko ajewicza za dokument o charakterze konstytucyjnym. Odpowied uzasadnij.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

B. Wyja nij, w jakim celu przypomniano w odezwie o zwyci stwie wojsk polsko-

litewskich pod Grunwaldem.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

C. Wyja nij, na czym – wed ug autora Pami tników – polega tragizm Polaków

walcz cych w pierwszej wojnie wiatowej.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

23

D. Wyja nij, jak Ignacy Daszy ski oceni intencj autora odezwy.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

E. Wyja nij, jak autor Pami tników oceni inicjatyw Józefa Pi sudskiego.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Zadanie 31. (3 pkt) Na podstawie fotografii i w asnej wiedzy wykonaj polecenia.

Nowa encyklopedia powszechna PWN, t. 5, Warszawa 1996, s. 784.

A. Podaj nazw stylu w sztuce u ytkowej prze omu XIX i XX wieku, dla którego

reprezentatywny jest dzban przedstawiony na fotografii.

.......................................................................................................................................................

B. Podaj dwie cechy tego stylu.

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

Wype nia

egzaminator

Nr zadania 30.A. 30.B. 30.C. 30.D. 30.E. 31.A. 31.B.


Uzyskana liczba pkt

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

24


Relacja pu kownika Ludwika Kmicic-Skrzy skiego [fragment]

Oddzia y garnizonu warszawskiego powróci y do swoich koszar [...]. Warszawa

uspokaja a si . W par dni potem odby o si Zgromadzenie Narodowe w celu wyboru nowego

prezydenta RP. [...] Spodziewali my si , e Marsza ek zostanie wybrany prezydentem. [...]

Nowa wiadomo , e Marsza ek wyboru nie przyj , ale wysun innego kandydata.

Zamienili my si w s upy soli. Nie mogli my tego posuni cia Marsza ka zrozumie .

Warszawa […], Seria edukacyjna Domu Spotka z Histori i O rodka Karta, Warszawa 2006, s. 58.

A. Podaj stosowan w historiografii nazw wydarze , po których Warszawa uspokaja a

si .

.......................................................................................................................................................

B. Podaj nazw konstytucji, na mocy której odby y si wybory nowego prezydenta

wspomniane w tek cie.

.......................................................................................................................................................

C. Podaj imi i nazwisko kandydata na prezydenta zaproponowanego przez Marsza ka.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 33. (3 pkt) Na podstawie rysunku satyrycznego, który ukaza si w 1943 r. na amach

konspiracyjnego pisma „Demokrata”, wykonaj polecenie.

Satyra w konspiracji 1939–1944, oprac. G. Za ski, Warszawa 2011, s. 271.

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

25

Wyja nij propagandowy cel rysunku satyrycznego, interpretuj c jego elementy.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Zadanie 34. (4 pkt) Na podstawie tekstu i w asnej wiedzy wykonaj polecenia.

W 1958 roku Przewodnicz cy [...] wezwa naród [...] do szukania sposobów masowej

produkcji elaza i stali, aby [...] dogoni[ ] pa stwa uprzemys owione, takie jak Stany

Zjednoczone. [...] Wie niacy wybudowali w naszej wi tyni prowizoryczny piec. [...]

Tymczasem miejscowe w adze apelowa y te do obywateli, eby przynosili z domu metal

w ka dej mo liwej postaci [...]. Przy wej ciu do wi tyni sta y dwa królewskie eliwne kot y,

podarunki cesarza Yongle z dynastii Ming. [...] Przetopienie tych wielkich, starych eliwnych

naczy te nie by o atwe. Trzeba by o ci setki grubych drzew, eby napali w piecu. [...]

Po wielu dniach i nocach ci kiej pracy wreszcie zobaczyli my pierwsze rezultaty – surówk

o nieregularnych kszta tach. Niektóre kawa ki [...] ca powierzchni mia y usian

kamieniami. [...] Sprawdzali my ich jako , uderzaj c w nie m otkiem, [...] natychmiast

rozsypa y si na ma e kawa ki.

L. Yiwu, Prowadz cy umar ych. Opowie ci prawdziwe [...], Wo owiec 2011, s. 100–102.

A. Podaj nazw pa stwa, w którym dosz o do wydarze opisanych w tek cie.

.......................................................................................................................................................

B. Rozpoznaj posta Przewodnicz cego.

.......................................................................................................................................................

C. Podkre l poprawne zako czenie zdania.

Kampania, o której mowa w tek cie, nosi a nazw

1. D ugi Marsz.

2. Nowy ad.

3. Wielki Skok Naprzód.

4. Nowa Ekonomiczna Polityka.

Wype nia

egzaminator

Nr zadania 32.A. 32.B. 32.C. 33. 34.A. 34.B. 34.C.


Uzyskana liczba pkt

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

26

D. Oce , czy kampania, której dotyczy tekst, osi gn a zamierzony cel. Odpowied

uzasadnij, podaj c jeden argument.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Zadanie 35. (5 pkt) Na podstawie róde 1. i 2. oraz w asnej wiedzy wykonaj polecenia.

ród o 1. Dzienniki Anny Kowalskiej [fragment]

Oczywi cie [...] pisz o kontrrewolucji [...]. Teraz dopiero zaczn si k amstwa, komedie,

ohydne narzekania. Wojsko strzela do ludu, do kobiet i dzieci robotniczych. [...] I to Pozna !

Rzeczowy, rozs dny Pozna ! Prawda, e i najbardziej reakcyjny, ale najbardziej zachodni.

Targi, z bogactwem i teatrem handlu, musia y rozdra ni tych, co przy ko cu miesi ca nie

mieli co w o y do g by! Ale te i to: „niechaj nas widz , przecie, jak konamy”.

A. Kowalska, Dzienniki [...], Warszawa 2008, s. 273.

ród o 2. Dzienniki Stefana Kisielewskiego [fragment]

A wi c by y dwudniowe walki [...]. Podpalono szereg gmachów (w ród nich Komitet

Wojewódzki) [...], wesz o w ko cu do akcji wojsko [...]. Rozpocz li wszystko robotnicy

stoczni [...], którzy zastrajkowali z powodu nieotrzymania trzynastej pensji oraz z powodu

wiadomej podwy ki cen. Ruszyli oni pochodem pod K[omitet] W[ojewódzki], wznosz c

okrzyki przeciw Gomu ce [...]. Nasza telewizja i radio odezwa y si na ten temat po dwóch

dniach [...]. Przypominaj , e zmiana cen jest podyktowana „konieczno ci uzdrowienia

gospodarki” [...]. To ostentacyjne podniesienie cen przed wi tami – [...] za plajt

gospodarcz obwini mo na wszystkich tylko nie g ównego winowajc – ustrój, który od 25

lat konstruuje absurdalne stosunki. [...]

Wczoraj odby o si VII Plenum, na którym usuni to [...] Gomu k .

S. Kisielewski, Dzienniki, Warszawa 1996, s. 516–517.

A. Podaj, kiedy dosz o do wydarze komentowanych przez Ann Kowalsk i Stefana

Kisielewskiego w zacytowanych fragmentach ich Dzienników. Lata wybierz spo ród

podanych.

1956 1968 1970 1976

Rok wydarzenia opisanego przez Ann Kowalsk .....................................................................

Rok wydarzenia opisanego przez Stefana Kisielewskiego .........................................................

B. Wyja nij, dlaczego informacje o wydarzeniach, których dotyczy ród o 1., mog y

szybko przedosta si na Zachód.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

27

C. Podaj, jak funkcj przesta pe ni W adys aw Gomu ka w wyniku decyzji podj tych

na plenum, o którym mowa w ródle 2.

.......................................................................................................................................................

D. Podaj, gdzie dosz o do strajku, o którym mowa w ródle 2.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 36. (2 pkt) Na podstawie danych statystycznych i w asnej wiedzy wykonaj polecenia.

Wykres. rednioroczne tempa wzrostu produkcji w wybranych pa stwach w latach

1956–1960 (w procentach)

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

Bu garia Czechos owacja NRD Polska Rumunia W gry

%

Tempo wzrostu produkcji przemys owej

Tempo wzrostu produkcji rolniczej

Na podstawie: W. Roszkowski, Gospodraka. Wzrost i upadek systemu nakazowo-rozdzielczego, Warszawa 2008,

s. 108.

A. Porównaj rednioroczne tempo wzrostu produkcji przemys owej i rednioroczne

tempo wzrostu produkcji rolniczej w latach 1956–1960 we wszystkich pa stwach

uwzgl dnionych na wykresie. Sformu uj wniosek wynikaj cy z tego porównania.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Wype nia

egzaminator

Nr zadania 34.D. 35.A. 35.B. 35.C. 35.D. 36.A.


Uzyskana liczba pkt

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

28

B. Wyja nij wp yw czynnika politycznego na rednioroczne tempo wzrostu produkcji

przemys owej i na rednioroczne tempo wzrostu produkcji rolniczej we wszystkich

wymienionych pa stwach.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Zadanie 37. (3 pkt)

Przyporz dkuj w a ciwe tytu y do fragmentów tekstów zacytowanych w tabeli. Liter ,

któr oznaczono tytu , wpisz w odpowiedni rubryk .

A. Homilia papie a Jana Paw a II wyg oszona w Warszawie w 1979 roku.

B. Homilia ks. Jerzego Popie uszki, kapelana „Solidarno ci”, z 1982 roku.

C. List biskupów polskich do biskupów niemieckich z 1965 roku.

D. Memoria Episkopatu Polski z 1953 roku.

Fragment tekstu Litera, któr

oznaczono tytu tekstu

1. Gdyby postawiono nas wobec alternatywy: albo poddanie

jurysdykcji ko cielnej, albo osobista ofiara – waha si nie

b dziemy. [...] Rzeczy Bo ych na o tarzach Cezara sk ada

nam nie wolno. Non possumus!

2. W tym najbardziej chrze cija skim, ale bardzo ludzkim

duchu, wyci gamy do Was, siedz cych tu na awkach

ko cz cego si Soboru, nasze r ce oraz udzielamy

wybaczenia i prosimy o nie.

3. I wo am ja, syn polskiej ziemi, [...], wo am z ca ej g bi

tego tysi clecia [...]. Niech zst pi Duch Twój! I odnowi

oblicze ziemi. Tej ziemi.

Dzieje Ko cio a w Polsce, Warszawa – Bielsko-Bia a 2008, s. 432, 440, 455.

Wype nia

egzaminator

Nr zadania 36.B. 37.

Maks. liczba pkt 1 3

Uzyskana liczba pkt

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l


Poziom podstawowy

29

BRUDNOPIS

pobr

ano

z w

ww

.sql

med

ia.p

l

EGZAMIN MATURALNY MAJ 2014 POZIOM … podstawowy... · Na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL...

Documents

Transcript of EGZAMIN MATURALNY MAJ 2014 POZIOM … podstawowy... · Na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL...