Egipt

- pierwsze ślady osadnictwa w Dolinie Nilu datuje się na VI tysiąclecie p.n.e.

- początkowo dzielił się na Egipt Dolny i Egipt Górny

- w 3100 r. p.n.e. połączony został w wyniku podboju – Egipt Dolny podbił Egipt Górny

- cztery epoki Egiptu: Starego, Średniego i Nowego państwa oraz Epoka Późna

Struktura społeczeństwa

Faraon dynastyczny władca Egiptu uznawany za syna boga Re (Ra) ma nieograniczoną, despotyczną władzę był mumifikowany i umieszczany w specjalnym

grobowcu; z czasem grobowce przekształciły się w monumentalne piramidy stanowiące kompleks grobowców dla faraona i jego rodziny, zabalsamowane ciało (mumia) umieszczano w kamiennym sarkofagu pełniącym rolę trumny

nosił podwójną koronę na znak władania połączonym państwem egipskim

Piramida Cheopsa

fot. wikipedia.com

Piramidy w Gizie

fot. wikipedia

Sfinks

symbol władzy królewskiej przedstawiony jako lew z głową

człowieka, najczęściej faraona sfinksy egipskie zawsze były płci

męskiej sfinksy egipskie nie miały

skrzydeł (w przeciwieństwie do sfinksów z mit. gr. i sumeryjskiej)

Sfinks w Gizie

fot. /michaelfairchild.com

Kapłani mieli wiedzę religijną, matematyczną

i astronomiczną często zagrażali władzy faraona w dziedziczonych rodzinnie

świątyniach posiadali wielkie majątki potrafili określić datę wylewu Nilu rok podzielili na 12 miesięcy i 365 dni kierowali pracami nawadniającymi i

budowlanymi

Urzędnicy rządzili w imieniu faraona pobierali podatki w formie zboża,

zwierząt organizowali i nadzorowali roboty

publiczne wśród urzędników była grupa

pisarzy zajmujących się prowadzeniem biur, rachunków, magazynów

Żołnierze mieli specjalne względy u faraona żyli z łupów brali jeńców niektórzy otrzymywali od faraona

ziemie, od której nie musieli płacić podatków, ale zobowiązywali się do pełnienia służby w trudnych warunkach

Chłopi najliczniejsza i najbiedniejsza

grupa społeczna w starożytnym Egipcie

uprawiali ziemie faraona, a połowę plonów musieli mu oddać jako podatek

jeśli faraon tak zażądał, to musieli pracować przy budowach

Niewolnicy bez jakichkolwiek praw podstawowa siła robocza traktowani jak zwierzęta

pociągowe lub narzędzia do prac najczęściej byli nimi jeńcy wojenni używani do budowy piramid,

systemów irygacyjnych lub jako służba w bogatych domach

Życie nad Nilem Nil co roku regularnie wylewał, nanosząc na

ziemie żyzny muł stworzono system irygacyjny, który

kontrolował wylewy Nilu Przy pomocy kanałów i śluz doprowadzano

wodę do basenów zalewowych, które otoczone były wysokimi groblami ziemnymi i krawędziami pustyni. Starano się przy tym maksymalnie zwiększyć obszar zalewowy doprowadzając wodę tam gdzie nie doszedłby naturalny wylew lub gdzie uprawiano rośliny wymagające dużo wilgoci

Dzięki urodzajnej glebie i ujarzmieniu wód Nilu Egipcjanie uzyskiwali ponad 20-

krotnie większe plony zbóż - głównie pszenicy i jęczmienia. Dobrze

funkcjonujący system irygacyjny zapewniał wyżywienie całej ludności Egiptu, a także uzyskanie nadwyżki

żywności, którą można było wymienić na cenne surowce. System odegrał także

ważną rolę w procesie powstanie państwa egipskiego.

Skalne brzegi doliny Nilu dostarczały rozmaitych rodzajów kamienia, od

twardego marmuru do łatwiejszych w obróbce piaskowców i wapieni. Na pustyni na wschód od Nilu oraz w

Nubii wydobywano złoto, a na półwyspie Synaj miedź. Brakowało rud ważnych metali, głównie cyny i

żelaza oraz drewna nadającego się do budowy statków.

Pismo starożytnych Egipcjan pismo egipskie powstało tuż po

połączeniu Dolnego i Górnego Egiptu

nieliczni potrafili pisać za najwcześniejsze uznaje się

pismo hieroglificzne (hieroglify) pozostałe dwa rodzaje pisma:

demotyczne i hieratyczne

Hieroglify, czyli święte znaki były pismem obrazkowym

(piktograficznym), umożliwiały zapis czynności, rzeczy za pomocą obrazków

rodzaje znaków: ideograficzne, fonetyczne, determinatywy

pojęcie stosowane również do pisma Azteków, Majów

Hieroglify

fot. wsp.krakow.pl

Hieratyka

Hieratyka początkowo służyła do zapisywania świętych tekstów na papirusie, później wyparła hieroglify

uproszczone hieroglify (uproszczenie polegało na ułatwieniu zapisu znaków, co w codziennym użytku było bardzo pomocne)

Pismo hieratyczne

fot. wsp.krakow.pl

Pismo demotyczne

początkowo używane dla celów administracyjnych, handlowych, do pisania korespondencji, akt prawnych, a także celem sporządzania podręcznych notatek, później wyparło hieratykę

wyparte przez grekę

Pismo demotyczne

Życie codzienne Egipcjan

informacji o tamtejszej kulturze dostarczają nam przede wszystkim naczynia, ozdoby, narzędzia pokryte malowidłami i płaskorzeźbami, wszelkiego rodzaju pisma

domy Egipcjan początkowo stanowiły szałasy z trzciny i papirusu, później z rzecznego mułu na szkielecie z drewna

o reszcie była mowa wcześniej

Życie codzienne Egipcjan

uprawa zbóż, cebuli, ogórków, grochu

hodowla bydła rzemiosło: kamień, róg, kość,

obrabianie metali, obróbka metali, szkło

płatności w zbożu, zwierzętach, złocie

Zabytki starożytnego Egiptu

Wierzenia Egipcjan

politeizm czczono siły przyrody bóstwa przedstawiane jako ludzie z głowami zwierząt

gigantyczne świątynie, którymi opiekowali się kapłani

Bogowie starożytnego Egiptu

Osiągnięcia Egipcjan

dokonywali trepanacji czaszki kalendarz słoneczny: 365 dni, 12

miesięcy po 30 dni oraz 5 dni dodawanych na końcu roku

piramidy algebra, geometria – obliczenia objętości,

pola, medycyna, szkoły medyczne pismo astronomia

Słowniczek

mumifikacja - balsamowanie zwłok w celu zabezpieczenia ich przed rozkładem

sarkofag - ozdobna trumna z kamienia, brązu, drewna lub gliny

mastaba – najwcześniejsze grobowce władców Egiptu i ich rodzin