Edukacyjny poradnik informacyjny - InfoMarketinfomarket.edu.pl/uploads/magazines/files/2016/1/IP_DAB...

E d u k a c y j n y p o r a d n i k i n f o r m a c y j n yDAB+Infoprodukt.plAGD RTV IT FOTO LIGHT

W numerze: Zasig DAB+ w Polsce

Stacji nadawanych w standardzie DAB+ moemy sucha obecnie w 17 regionach Polski. W 2016 r. plano-wane jest uruchomienie kolejnych nadajnikw. Docelowo do koca 2020 r. zasigiem radiofonii cyfrowej ma zosta pokryty niemal cay kraj. Sprawd, gdzie mona ju odbiera nadawane cyfrowo naziemnie sta-cje radiowe. str. 10

Pobierz numer!

Po cyfryzacji telewizji w naszym kraju przysza pora na cyfryzacj radiofonii. To nowy rozdzia w historii radia. DAB+, czyli nowy standard radiofonii cyfrowej, jest nieuniknionym nastpc obecnie dostpnego analogowego medium. Cyfryzacja niesie ze sob wiele korzyci zarwno dla odbiorcw, jak i dla nadawcw.

Stacje radiowe w DAB+

Obecnie w naszym kraju, niezale-nie od lokalizacji, mona w DAB+ su-cha minimum 8 stacji radiowych. S to cztery gwne stacje radiowe Pol-skiego Radia, czyli Jedynka, Dwj-ka, Trjka i Czwrka oraz Polskie Ra-dio 24, Radio Poland, Polskie Radio Rytm, a take Polskie Radio Dzieciom. Zobacz, co ciekawego mona zna-le na tych antenach. str. 12

W cyfroWej jakoci!czas na radio

Kowary

Jin

Dn

GraKamienna

Pieszyce

lskie Zbkowice

Bystrzyca Kodzka

-Zdrj Kudowa-

Zibice

Strzelin

-Gorce Boguszw-

Bogatynia

Luba

Szprotawa

Lubsko

Krosno Odrz.

Lbbenau

Sulechw

wiebodzin

Midzyrzecz

Subice

Kostrzyn Skwierzyna

StrzelceKrajeskie

Mylibrz

Dbno

Pyrzyce

Gryfino

Barlinek

Zocieniec

DrawskoPomorskie

Gryfice

Trzebiatw

Anklam

Ueckermnde

Torgelow

Pasewalk

Prenzlau

Oranienburg

Hennigsdorf

Bad Freienwalde

Ludwigsfelde

Finsterwalde

Kamenz

BischofswerdaLbau

Neustadt Ebersbach

Niesky

Angermnde

Nowogard

obez

widwin

Sawno

Darowo

Ustka

Wadysawowo

Puck

Reda

Kartuzy

Miastko

Sztum

Wgorzewo

Godap

WarmiskiLidzbark

Dobre Miasto

Biskupiec

Pisz

Kolno

Grajewo

Moki

apy

Zambrw

Sokka

Olecko

Dziadowo

Nidzica

Nowe MiastoLubawskie

Pask

Morg Mrgowo

Braniewo

Tuchola

Koronowo

Zotw

Trzcianka

Chodzie

Czarnkw

Solec Kujawski

n. NoteciNako

ninCiechocinek

-DobrzyRypin

Przasnysz

MakwMazowiecki

LipnoSierpc

Golub-

AleksandrwKujawski

Chemno

Wbrzeno

Chema

Czuchw

Kocierzyna

BytwGdaski

Nowy Dwr

PruszczGdaski

Choszczno

Drezdenko

Wronki

Nw. Tomyl

Wolsztyn

Grodzisk Wlkp.

Kocian

Gosty Pleszew

Ostrzeszw

ask

Opoczno

Rawa Mazowiecka

czyca

ychlin

Ozorkw Gowno

Brzeziny

Koluszki

Aleksandrw dzki

Konstantynw dzki

omianki MarkiKobyka

Zbki

Karczew

Warka

Poniatowa

MidzyrzecPodlaski Gra

Kalwaria

PiastwBonie

BrwinwMilanwek

Konstancin--Jeziorna

Jzefw

Sulejwek

Zielonka

Gostynin

Posk

Putusk

Wgrw

Radzy Podlaski

Garwolin

Grjec

Ryki

Kozienice

Parczew

Lubartw

czna

Janw Lubelski

Staszw

Busko-Zdrj

Dbrowa Tarn.

Brzesko

Krasnystaw

Sokal

Hrubieszw

Tomaszw Lubelski

Lubaczw

Leajsk

Nw. Dba

Nisko

acutRopczyce

Przeworsk

Ustrzyki Dln.

Wodawa

Sokow Podlaski

Siemiatycze

HajnwkaOstrw Mazowiecka

Koskie

Szydowiec

Kobuck

Rawicz

Szamotuy

Lubo

roda Wlkp.

Supca

Mogilno

Koo

Mosina

Oborniki

Rogono

Wgrowiec

Midzychd

Gubin

Zotoryja

TrzebnicaBrzeg Dln.

Gra

Wschowa

Milicz

Strzegom

wiebodzice

Jelcz--Laskowice

Namysw

Olesno

Sycw

BrzeskiLewin

Ozimek

Blachownia

Jdrzejw

Woszczowa

Pionki

Dblin

Piczw

Sdziszw

Pyskowice

Wojkowice Miechw

Radzionkw

PszwRadlin

Skoczw

Ustro

Wisa

Jablunkov

Rydutowy

Bohumn

Ldziny

Bieru

Brzeszcze

Kty

Andrychw

Wadowice

Skawina

Rabka-Zdrj

Mylenice

Limanowa

Wieliczka

Libi

Bukowno

Trzebinia

aziskaGrn.

Orzesze

Krapkowice

Prudnik

Zdzieszowice

Strzelce Opolskie

Gubczyce

Grodkw

Guchoazy

Niemodlin

Kpno

Chojnw

Polkowice

Templin

Zehdenick

Bernau b. B.

Zossen

Falkensee

Rdersdorf b. B.

Teltow

Beeskow

Jterbog

Werder

Knigs Wusterhsn.

LbbenDahme

Luckau

Grditz

HerrnhutSebnitz

KnigsteinDippoldiswalde

Rumburk

Turnov

Rychnovn. Knnou

HavlikvBrod

Tbor

Nchod

Nov Mstonad Metuji

DvrKrlov n. L.

Podbrady

Nymburk

Vrchlab

Jarom

Jesenk

KopivniceFrenttp. Radh.

Studnka

Hranice

Bruntl

Ronovp. Radh.

ternberk

Uniov

Litovel

Zbeh

Lankroun

SvitavyMor.Tebov

MedzilaborceStar ubova Svidnk

Zhuravno

Turka

StaryjSambir

Vynnyky

Truskavets

Mostys'ka

Nikolayev

Khodoriv

Zhydachiv

NovyiRozdil

Horodok

Zhovkva Kamianka-Buzka

Yavoriv

Malaryta

Liuboml

abinka

Kamianiec

Pruzhany

Vysokaje

Skidel

Masty

uyn

Druskininkai

Varena

Prienai

Kalvarija

GusevBaltijskGvardejsk Kybartai

Vilkavikis

Olbernhau

Marienberg

Lesko

Zgorzelec

Bolesawiec

ary

Luckenwalde

Guben

Forst

Spremberg

Lauchhammer

Zittau

Trutnov

Riesa

Meissen

Freiberg

Radebeul

Senftenberg

Weisswasser

eska Lpa Jablonecn. Nisou

aga

Wrzenia

Wacz

Nowa Sl

Swarzdz

Police

winoujcie

Sassnitz

Bergen

Wolgast

Grimmen

Demmin

ReuterstadtStavenhagen

Strausberg

Frstenwalde

Neustrelitz

Koobrzeg

Biaogard

Lbork

Wejherowo

Rumia

Sopot

Malbork

Bartoszyce

ernjahovsk

Ostrda

Mawa

Ciechanw

Wyszkw

Bielsk Podlaski

Kobryn

Vaukavysk

ukw

Misk Mazowiecki

Woomin

SzczytnoIawa

Brodnica

KtrzynGiycko

Augustw

Chojnice Kwidzyn

wiecie

Szczecinek

Goleniw

rem

Krotoszyn

Wielu

Jarocin

Turek

owicz

Skierniewice

Sochaczew

Nowy DwrMaz.

yrardw

Otwock

widnik

Sandomierz

Kranik

PiasecznoGrodzisk Maz.

Jawor

Brzeg

Olenica

Nysa

umperk

Kluczbork

Myszkw

Lubliniec

Oawa

Dzieroniw

Bielawa

Knurw

Czelad

Chrzanw

Bochnia

Krynica-Zdrj

Dbica

Bigoraj

Volodymyr--Volyns'kyi

Jarosaw

Jaso

Gorlice

Krosno

SanokSambir

Boryslav

Owicim

Nowy Targ

ZakopaneBardejov

LiptovskMikul

Mikow

Olkusz

Czechowice-Dziedzice

Pszczyna

Krnov

Karvin

CieszyneskyTn

Tinec

adca

DolnKubn

Nov Jiin

ywiec

-LeszczynyCzerwionka-

Nowa Ruda

Kodzko

Groenhain

Coswig

Freital

Pirna

ValaskMezi

Vsetn

Lubin

Konin

Gniezno

Sieradz

RadomskoStarachowice

Puawy

Tarnobrzeg

Przemyl

Drohobych

Stryi

Zamo

Chervonohrad

Novovolynsk

Kowel

Stalowa Wola

Mielec

Bechatw

Pruszkw

Kutno

Legionowo

oma

Ek

Suwaki

Ostroka

Siedlce

Chem

BiaaPodlaska

Pabianice

PiotrkwTrybunalski

Skarysko--Kamienna

Ostrowiecwitokrzyski

TomaszwMazowiecki

TarnowskieGry

ZduskaWola

Zgierz

Inowrocaw

StarogardGdaski

Tczew

Pia

Stargard

Schwedt

Frankfurt (Oder)

Eisenhttenstadt

Hoyerswerda

BautzenGrlitz

Stralsund

Greifswald

Neubrandenburg

Leszno

Ostrw Wlkp.

Gogw

widnica

Jelenia Gra

Racibrz

Opava

Zln

Pardubice

Kladno

Chomutov

Most

Teplice

MladBoleslav

ory

Jaworzno

Nowy Scz

Mysowice

Bdzin

Piekary l.

Siemanowice l.witochowice

Zawiercie

Wodzisawlski

Kdzierzyn--Kole

Jastrzbie--Zdrj

Eberswalde

Perov

Havov

Frdek--Mstek

Alytus

Marijampole

WABRZYCH

LEGNICA

ZIELONA GRA

OPOLE

KALISZ

CZSTOCHOWA

GLIWICEBYTOM

KIELCE

TARNWRZESZW

RADOM

BREST

LUBLIN

BIAYSTOK

HRODNA

VILNIUS (Wilno)

KAUNAS (Kowno)

KALININGRAD

OLSZTYN

ELBLG

GDASK

GDYNIA

KOSZALIN

SUPSK

GRUDZIDZ

BYDGOSZCZ

SZCZECIN

TORU

CHORZWRUDA L.

ZABRZE

KATOWICESOSNOWIEC

RYBNIKTYCHY

GRNICZADBROWA

BIELSKO-BIAA

ILINA

OSTRAVA

OLOMOUC

HRADECKRLOV

PILZNO

USTI N. L. LIBEREC

BRNO

GORZW WLKP.

POTSDAM

COTTBUS

WOCAWEKPOCK

VIV

WROCAWDRESDEN

KRAKW

D

POZNA

WARSZAWA

BERLIN

PRAHA

http://www.infomarket.edu.pl/?cont=artykuly&tt=Kontakt

roboty sprztajce

nr 1, stycze 20152

Zadaniem Polskiego Radia, jako nadawcy publicznego, jest ograniczanie barier technologicznych oraz organizacyjnych zwizanych z dostpem do radiofonii. Dla DAB+ zaplanowane s w Polsce cznie trzy multipleksy, kady po 12 programw. Daje to realn szans na rozwj rynku nadawcw radiowych w naszym kraju. Polskie Radio podjo si misji cyfryzacji radiofonii w Polsce rwnie ze wzgldu na odczuwaln potrzeb dalszego poszerzania wasnej oferty programowej i zasigu poszczeglnych programw radiowych. Emisja programw i zasig u nadawcw komercyjnych rzdz si za, ze zrozumia-ych wzgldw, cakiem innymi prawami. Moliwoci rozbudowy sieci nadajcych analogowo zostay jednak ju wyczerpane. Trzeba byo wic znale nowy sposb dotarcia do suchaczy. Postawilimy wic ostatecznie na standard DAB+. Jednoczenie nie konkurujemy z Internetem, ktry jest zupenie odmienn platform dystrybucji, a do tego patn z punktu widzenia odbiorcy. Radio jest przede wszystkim medium towarzyszcym, a jego

infoMarket sp. z o.o. Ul. Trylogii 2/16

01-982 Warszawa Tel. (22) 835 19 17

e-mail: [email protected]

W przygotowaniu numeru wykorzystano materiay i opracowania prasowe firm. Redakcja nie ponosi od-powiedzialnoci za tre oraz przekaz reklam. Wydaw-nictwa InfoMarket maj charakter informacyjny inie s ofert handlow wrozumieniu prawa. Redakcja zastrze-ga sobie prawo do bdw wynikajcych zopracowania, interpretacji technicznej oraz skadu idruku. InfoMarket nie ponosi odpowiedzialnoci za szkody wynikajce zniewaciwego wykorzystania danych, opracowa oraz materiaw zamieszczonych wwydawnictwach spki.

DAB+ szans dla polskiej radiofonii

od analogu po cyfr

z daB+ po Polsce

Krzysztof uszczewski,

dyrektor Centrum Rozwoju Radiofonii Cyfrowej Polskiego Radia SA. W 2015 r. Polskie Radio obchodzio swoje

90-lecie. Pierwsz audycj radiow nada-no z rozgoni Polskiego Towarzystwa Radiotechnicznego w Warszawie 1 lutego 1925 r. Bya to emisja eksperymentalna. 18 kwietnia 1926 r. rozpoczto ju regularne nadawanie. W 1931 r. zostaa wybudowana stacja nadawcza w azach k. Raszyna. Miaa ona moc 120 kW, a swoim zasigiem pokrywaa ok. 90 proc. powierzchni kraju (do 1962 r. bya to najwysza budowla w Europie). Na pocztku program ra-diowy nadawano jedynie wieczorem, przez kilka godzin. W latach 30. radio nadawao ju przez cay dzie od 6.15 rano do pnocy. Okres midzywojenny to nie tylko dalszy rozwj radiofonii, ale te produkcja polskich radioodbiornikw. Radio docierao do coraz wikszej grupy odbiorcw. W czasie wojny Polskie Radio prowadzio tajn dziaalno. Ludno dowiadywaa si t drog o postpach walk, a spikerzy radiowi budowali poczucie jednoci narodowej. 6 wrzenia 1939 r., eby unikn przejcia przez Niemcw nadajnika w Raszynie zosta on wysadzony. Jednak ju dzie pniej nadawanie rozpocza Warszawa II, ktra emitowaa m.in. synne przemwienia Stefana Starzyskiego i informacje o na-

lotach bombowych. Po wojnie nadawano najpierw z bocznicy kolejowej w Lublinie, a potem z Parku Praskiego w Warszawie. Zrekonstruowano te radiostacj Warsza-wa II. Pod koniec 1949 r. nadawano ju dwa oglnopolskie programy. W 1958 r. zacz nadawa Program 3 Polskiego Radia, a w 1976 r. Program 4. W 1974 r. w Konstantynowie koo Gbina powsta najwyszy na wiecie maszt radiowy. Mia on wysoko 646 metrw i nadajnik o mocy 2000 kW. Dziki niemu Program 1

Polskiego Radia by dostpny nie tylko w caej Europie, ale nawet w Afryce Pnocnej. W cza-sach PRL-u radio byo czsto wyko-

rzystywane przez komunistyczne wadze w celach propagandowych, ale nawet wwczas nie przestao ono peni roli kulturotwrczej i edukacyjnej. Z kocem 1993 r. Polskie Radio stao si spk akcyjn Skarbu Pastwa, a rok pniej doczyo do Europejskiej Unii Radiowej (EBU). Z okazji 85-lecia Polskiego Radia uruchomiono stron internetow moje.polskieradio.pl. Z pocztkiem padziernika 2013 r. Polskie Radio rozpoczo nadawa-nie w cyfrowym standardzie DAB+. Tym samym, w Polsce rozpocza si zupenie nowa era radiofonii.

Aby zwikszy wiadomo konsumentw w zakresie cyfrowej radiofonii, Polskie Ra-dio, ktre jest pionierem procesu cyfryzacji w Polsce, wykorzystuje dostpne rozwizania techniczne do uzupenienia swojej oferty programowej o nowe anteny wyspecjalizo-wane. Komunikacja wartoci dodanej jest rwnie wykorzystywana przy dziaaniach promocyjnych radia cyfrowego, ukazujcych odbiorcom korzyci pynce z nowej formy dystrybucji sygnau radiowego. W tym celu projektowane s kampanie informa-cyjno-promocyjne, informujce suchaczy o nowym, cyfrowym wymiarze dotychczaso-wych programw Polskiego Radia, a take kampanie produktowe poszczeglnych programw wyspecjalizowanych. I tak, na przeomie listopada i grudnia realizowana bya oglnopolska kampania programu informacyjnego Polskie Radio 24, ktra obejmowaa m.in. reklamy prasowe, emisje spotw reklamowych w telewizji i radiu oraz dziaania PR-owe i outdoorowe. Wraz z uruchomieniem nowych nadajnikw plano-wane s rwnie szkolenia dla pracownikw sklepw i elektromarketw ze sprztem

RTV. W caej Polsce, w ramach promocji DAB+, odbyway si rwnie spotkania powicone cyfryzacji radia. W padzierniku i listopadzie w czterech wybranych galeriach

handlowych w Szczecinie (CH Kaskada), Katowicach (CH Silesia), Warszawie (CH

Arkadia) i Wrocawiu (Sky Tower) zorganizowano specjalne showroomy Polskiego Radia, w kt-rych kady mg pozna szczegy dotyczce procesu cyfryzacji oraz przetestowa moliwo-ci radioodbiornikw cyfrowych. W Szcze-cinie podczas imprezy powstao wyjazdowe studio Polskiego Radia 24, z ktrego nadawano

na ywo program dotyczcy regionalnych wydarze kulturalnych. Partnerami akcji byy firmy Hama, Pioneer, Lenco, TechniSat, Onkyo oraz Philips.

W innym ujciu prowadzone s dziaania komunikujce obecno w ofercie Polskiego Radia programu dedykowanego najmod-szym suchaczom i ich rodzicom Polskiego Radia Dzieciom, ktre ma na celu zapewni dzieciom ciekaw alternatyw medium to-warzyszcego zabawie, pozbawionego blokw reklamowych i treci handlowych. W poowie grudnia 2015 r. ruszya akcja spoeczna, ktrej celem jest dotarcie z ofert tej anteny do dzieci najbardziej potrzebujcych ciekawej rozrywki i radiowego towarzystwa, tj. do pacjentw oddziaw szpitalnych. Pierwszym partnerem akcji jest warszaw-skie Centrum Zdrowia Dziecka, na ktrego oddziay w grudniu trafio 115 odbiornikw cyfrowych ufundowanych przez producenta sprztu elektronicznego firm TechniSat. W planach jest objecie akcj kolejnych pla-cwek dugotrwaego pobytu dzieci.

zadaniem jest zainteresowanie suchacza wartociowymi tematami i moliwie jak najszersz ich prezentacj. Ani radio, ani Internet nie powinny by postrzegane jako paszczyzny ze sob konkurujce, ale wzajemnie si uzupeniajce.Oprcz poszerzania zasigu radiofonii cyfrowej wana jest te popularyzacja nadawania cyfrowego w spoeczestwie. Wykorzystujemy do tego nasze progra-my radiowe. Stworzylimy te specjalny serwis internetowy dab.polskieradio.pl. Doskonaym przykadem na popularyzacj radia DAB+ by nasz roadshow, ktry cieszy si ogromn popularnoci, co byo wida po liczbie odwiedzajcych nasze weekendowe stoiska, budowane w najwikszych galeriach handlowych w Polsce. Staramy si promowa cyfrow radiofoni i nasze programy rwnie w prasie i telewizji. Wszystko to dosko-nale wpisuje si w jubileusz 90-lecia Polskiego Radia i pokazuje, e mimo upywu lat, stale si rozwijamy, chcemy by nowoczeni i, co najwaniejsze, jak najbliej naszych radiosuchaczy.

Fot.

Igo

r Sm

irnow

DAB+

01/2016 www.infoprodukt.pl

DAB+

4 5

rzeprowadzenie cyfryzacji radiofonii jest w duej mie-rze wynikiem braku mo-liwoci dalszego rozwoju

radiofonii analogowej w Polsce ze wzgl-du na wyczerpanie zakresw czstotliwo-ci dostpnych w aktualnie wykorzystywa-nym pamie UKF. Wprowadzenie standar-

du DAB+ daje take moliwo zwiksze-nia zasigu terytorialnego i ludnociowego przez stacje radiowe, a take pojawienia si w eterze zupenie nowych rozgoni radio-wych, np. takich, ktre dotd funkcjonowa-y wycznie w Internecie. Cyfryzacja radio-fonii niesie wic ze sob wiele korzyci za-rwno dla odbiorcw, jak i dla nadawcw.

na pocztku by DABPierwsze plany wdroenia cyfrowej ra-diofonii w Polsce byy zwizane z wcze-niejsz wersj DAB+ (Digital Audio Bro-adcasting Plus), czyli DAB. Standard ten, opracowany w pnych latach 80. XX w., oparty by pocztkowo na kodowaniu MP2 (MPEG Audio Layer II). Chcc zwikszy wydajno i efektywno transmisji, zde-cydowano si pniej na wykorzystanie w nim standardu MPEG-4 (AAC). W Pol-sce stosuje si nowoczesny cyfrowy stan-dard DAB z plusem, ktry zosta ustalo-ny w lutym 2007 r. i zdoby popularno w wielu krajach Europy. Wykorzystuje on transmisj dwiku w formacie AAC+.Uzupenieniem radiofonii cyfrowej DAB+ jest radio hybrydowe, w ktrym podsta-wowym rodkiem przekazu jest radiofo-

nia naziemna DAB+, a dodatkowe tre-ci przesyane s za porednictwem In-ternetu. Przewodowe lub bezprzewodo-we (zalenie od urzdzenia) poczenie z sieci umoliwia m.in. aktywne uczest-nictwo odbiorcw w tworzeniu progra-mu radiowego.W DAB+ do transmisji radiowej wykorzy-stywane jest pasmo czstotliwoci z zakresu od 174 do 230 MHz. Jest to tzw. III zakres pasma VHF (z ang. Very High Frequency). Standard DAB+ wykorzystuje modulacj OFDM (Orthogonal Frequency-Division Mul-tiplexing, czyli ortogonalne zwielokrotnia-nie w dziedzinie czstotliwoci). Maksy-malna przepywno dla multipleksu DAB/DAB+ w przyjtym w Polsce trybie trans-misji wynosi 2432 kbit/s, z ktrych 2304 kbit/s to tzw. gwny kana usug (MSC

Co DAje DAB+?Po cyfryzacji telewizji w naszym kraju przysza pora na cyfryzacj radiofonii. To nowy rozdzia w historii radia. DAB+,

czyli nowy standard radiofonii cyfrowej, jest nieuniknionym nastpc obecnie dostpnego analogowego medium i odpowiedzi na oczekiwania wspczesnych odbiorcw.

Fot.

Tech

niSat

Fot.

Alpin

e

ang. Main Service Canal), 96kb/s to szyb-ki kana informacyjny (FIC ang. Fast In-formation Canal). Pozostae bity, jak rw-nie cz bitw MSC przeznaczone s na potrzeby kodowania korekcyjnego, ktre zabezpiecza przesyane dane przed bda-mi transmisji. Zalenie od wykorzystywa-nego stopnia ochrony liczba programw radiowych, jaka moe by transmitowana w jednym multipleksie, moe wynosi od 6 do 13 (dla przepywnoci 128 kb/s) lub od 4 do 9 (dla sygnau audio o przepyw-noci 192 kb/s). W Polsce za optymaln

liczb kanaw przyjto 12. Aby odtwa-rza nadawane cyfrowo programy radiowe, trzeba, oczywicie, znajdowa si w za-sigu nadajnika sygnau DAB+, ktrych liczba w Polsce stopniowo si zwiksza.

Pasmo korzyciW porwnaniu z radiofoni analogow nada-wanie w standardzie DAB+ przynosi wiele dodatkowych funkcji i moliwoci. Umoli-wia emisj dwiku cyfrowego, pozbawio-nego analogowego szumu, oferujc przy tym szereg przydatnych rozwiza, w tym m.in. przesyanie tekstu czy obrazw. Do takich dodatkowych informacji nale te nagwki aktualnych wydarze, szczeg-owe dane pogodowe, a nawet najnowsze ceny akcji na giedzie oraz informacje o ru-chu drogowym dla systemw nawigacji sa-mochodowej. Dlatego wanie cyfrowe ra-dio jest tak wyjtkowe, poniewa zarwno muzyka, jak i inne usugi mog by odbie-rane za pomoc tego samego urzdzenia. Poniewa technika cyfrowa pozwala na

przesyanie ogromnych iloci rnych da-nych, konkretne informacje przeznaczone dla okrelonych grup uytkownikw mo-g by kierowane z du dokadnoci ze wzgldu na dostp do kadego cyfrowe-go odbiornika. W standardzie DAB+ uytkownik ma mo-liwo zaplanowania tego, czego chce sucha. Dziki usudze EPG mona zoba-czy, jakie audycje bd wkrtce emito-wane w naszej ulubionej stacji, i zapro-gramowa ich odsuchiwanie w przyszo-ci (nawet na 7 dni przed emisj). Podob-nie jak w wypadku tunerw telewizyjnych istnieje te moliwo nagrywania audycji.Wrd rozwiza wykorzystywanych w stan-dardzie DAB+ dostpne s te funkcje BWS (Broadcast Website) oraz Jurnaline. Funk-

cja BWS umoliwia transmisj stron inter-netowych, ktre mona pniej oglda na ekranie odbiornika cyfrowego w trybie of-fline. Oczywicie, odbiornik DAB+ obsu-gujcy funkcj BWS musi by wyposaony w ekran i odpowiednie oprogramowanie pozwalajce na wywietlanie stron inter-netowych. Z wykorzystaniem funkcji BWS mona te odtwarza pliki graficzne, ani-macje oraz pliki audio w formacie MP3 i pliki wideo. Funkcja Journaline jest sto-sunkowo nowym rozwizaniem w syste-mie DAB+. Jest to waciwie elektronicz-ny magazyn informacyjny, nieco przypo-minajcy znany z odbiornikw telewizyj-nych teletekst. Journaline wykorzystuje hie-rarchiczny ukad danych i mae przepyw-noci bitowe. Dziki temu pod wzgldem technicznym nie jest zbyt wymagajcym rozwizaniem dla odbiornikw DAB+.Co wane, cyfrowo nadawane stacje mo-na wyszukiwa nie tylko wedug czstotli-woci (jak w radiofonii analogowej), ale te wedug nazwy. DAB+ to take (oczy-

wicie docelowo) wikszy wybr kana-w radiowych, a tym samym bogatsza oferta programowa, w tym kanay tema-tyczne, np. dla dzieci (jak Polskie Radio Dzieciom). Dziki nadawaniu cyfrowemu mona w jednym multipleksie (na jednej czstotliwoci) umieci wicej ni je-den (jak w radiofonii analogowej) pro-gram radiowy.DAB+ nie tylko daje moliwo zwik-szenia liczby programw, ale rwnie ma istotne znaczenie dla zmniejszenia kosz-tw transmisji, co pozwoli zaistnie mniej-szym rozgoniom radiowym, a tym samym da moliwo pojawienia si konkurencji na trudnym rynku nadawcw radiowych. Dziki standardowi DAB+ nowi nadawcy bd mogli atwo dotrze do duego grona odbiorcw, a praktycznie wyczerpane za-soby czstotliwoci w radiofonii analogo-

wej w ogle nie pozwalayby im zaistnie. Co ciekawe, nadawanie w DAB+ jest ko-rzystne nawet dla Polskiego Radia, ktre wydawaoby si, i swoim analogowym zasigiem obejmuje cay nasz kraj. W rze-czywistoci tak nie jest. Przy wykorzysta-niu do transmisji cyfrowego multiplek-su i standardu DAB+ pokrycie dla kadej z tych stacji docelowo moe sign nie-mal 100 proc.DAB+ jest ponadto alternatyw dla ra-dia internetowego. Internet jest przecie medium patnym, a przy tym charaktery-zuje si ograniczonym dostpem. Uyt-kownik posiadajcy odpowiednie urz-dzenie pozwalajce na odbir stacji ra-diowych nadawanych naziemnie i cyfro-wo moe bezpatnie sucha dostpnych rozgoni, swobodnie przemieszczajc si po obszarze objtym zasigiem DAB+.

P

Porwnanie pasm czstotliwoci dla radiofonii FM i DAB+

Zakres fal Czstotliwo Dugo fali [m]

Ultrakrtkie (UKF) 87,5108 MHz 2,83,4

DAB+ (VHF) 174230 MHz 1,31,7

brak znieksztace i zakce, take podczas odtwarzania w ruchu,

wikszy wybr kanaw, bogata oferta programowa (docelowo), moliwo planowania i zaprogra-

mowania odsuchu, moliwo zaplanowania nagrania

audycji nawet tydzie przed ich emisj,

atwa obsuga urzdzenia, czysty, pozbawiony szumu dwik, uproszczone wyszukiwanie stacji

(rwnie po nazwach), przesyanie i wywietlanie tekstw,

obrazkw, pokazw slajdw, wiele usugi dodatkowych (m.in. BWS,

Jurnaline).

korzyci wynikajce ze standardu daB+:

AAC+ (Advanced Audio Coding Plus) system stratnego kodowania dwiku wykorzystywany w standar-dzie DAB+ w Polsce.

blok czstotliwoci wskie pasmo czstotliwoci powstae z podziau pojedynczego kanau o szerokoci 7 MHz na cztery czci. Podziau doko-nano z zachowaniem odpowiednich odstpw ochronnych midzy poszcze-glnymi blokami. W pamie DAB+ (174230 MHz) moemy wyrni 32 takie bloki czstotliwociowe, oznaczone odpowiednio od 5A do 12D.

ERP (Effective Radiated Power) efektywna moc wypromieniowana, wykorzystywana do oblicze mocy wyjciowej nadajnika wzgldem an-teny dipolowej. Dla nadajnika moe by te podawana maksymalna moc promieniowania.

multipleks radiowy jest to inaczej pakiet stacji radiowych i ewentualnie dodatkowych usug transmitowanych cyfrowo z wykorzystaniem jednego pasma czstotliwoci. W porwnaniu z klasycznym nadawaniem analogowym w DAB+ moliwe jest transmitowanie na jednej czstotliwoci sygnau nie jednej, a kilku, a nawet kilkunastu stacji radiowych.

polaryzacja fali waciwo fali zalena od pooenia linii si pola elek-trycznego dla kierunku rozchodzenia si fal. Determinuje ona przestrzenne ustawienie anteny. W DAB+ stoso-wana jest polaryzacja pozioma lub pionowa. Pozioma wystpuje wwczas, gdy linie si pola elektrycznego s uoone rwnolegle do powierzchni ziemi. Z polaryzacj pionow mamy do czynienia wwczas, gdy linie te uoone s do powierzchni ziemi prostopadle.

przepywno bitowa prdko, z jak sygna cyfrowy przepywa przez kana transmisyjny. Zwykle podawana jest w kbit/s. Ma ona znaczcy wpyw na jako transmitowanego sygnau radiowego. Zalenie od tego, co nadaje stacja radiowa, jej sygna moe by przesyany z inn przepywnoci. Dla kanaw informacyjnych, gdzie dominuje mowa, warto ta moe wynosi 48 kbit/s.

SBR (Spectral Band Replication) rozwizanie poprawiajce jako dwiku. Dziki unikatowej technice poszerzania pasma czstotliwoci sygnau moliwe jest uzyskanie po-dobnej jakoci sygnau przy o poow mniejszym strumieniu binarnym danych.

najwaniejsze pojcia i definicje

Fot.

InfoM

arke

t

Urzdzenia z DAB+ coraz czciej prezentowane s podczas rnorodnych targw sprztu audio.

Jeeli nie posiadamy radioodbiornika pozwalajcego na odbir stacji radiowych nadawanych w DAB+, moemy wykorzysta odpowiedni przystawk.

DAB+


DAB+

6 7

rajem, ktry jako pierwszy na wiecie rozpocz emi-sj cyfrowego sygnau ra-diowego, bya Wielka Bry-

tania (stacja BBC). Za jej przykadem poszy inne kraje. Niektre z nich s ju nawet na takim etapie wdraania radiofonii cyfrowej, e oficjalnie ogosiy wyczenie nadawania analogowej radiofonii lub planuj ju termi-ny takich dziaa. W Polsce w chwili obec-nej nie mwi si o zaprzestaniu nadawania analogowego z modulacj FM.

organizacje krajowe i wiatoweWdraanie cyfrowego standardu wspoma-gaj i koordynuj rnorodne organizacje. Jedn z nich jest WorldDAB (wczeniej World-DMB) z siedzib w szwajcarskiej Genewie. Jest to midzynarodowa organizacja, global-ne forum cyfrowego radia. W skad World-DAB wchodzi ponad 85 firm i organizacji

z ponad 25 krajw. Czonkami tej organi-zacji s przede wszystkim regulatorzy ryn-ku medialnego, nadawcy publiczni i komer-cyjni, operatorzy sieci telekomunikacyjnych, producenci odbiornikw radiowych oraz chi-pw cyfrowych. Forum WorldDAB skupia in-ynierw, kadr kierownicz i specjalistw z brany technik cyfrowych uczestnicz-cych w pracach zwizanych z wdraaniem radia cyfrowego. Uczestnictwo w organiza-cji WorldDAB daje duy dostp do najnow-szych informacji ze wiatowego rynku radio-wej emisji cyfrowej, rozlegej sieci midzyna-rodowych kontaktw w zakresie konsultowa-nia rozporzdze i standardw okrelajcych emisj cyfrow oraz specjalistycznej wiedzy na temat licencji, bada technicznych i dzia-

daB+ W Polsce i na Wiecieradiofonia cyfrowa w Polsce powoli nabiera wiatru w agle. Na wiecie, a zwaszcza w Europie, standard DAB+

zdy ju zdoby ogromn popularno. Doskonaym przykadem sukcesu radiofonii cyfrowej jest m.in. Norwegia, gdzie odbiorniki DAB+ znajduj si ju w 58 proc. gospodarstw domowych.

Fot.

Philip

sFo

t. On

kyo

a marketingowych zwizanych z wdraa-niem radia cyfrowego. Czonkowie World-DAB mog uczestniczy w warsztatach, se-minariach oraz grupach badawczych, a po-nadto maj wpyw na dziaanie organizacji przez udzia w gosowaniach, jakie maj miej-sce podczas zgromadze oglnych. World-

DAB wsppracuje te z Komisj Europej-sk w zakresie wczenia naziemnej radio-fonii cyfrowej do nowej strategii Digital Sin-gle Market Jednolitego Rynku cyfrowego. Czonkiem organizacji WorldDAB jest Krajo-wa Rada Radiofonii i Telewizji. Na stronie in-ternetowej KRRiT mona znale wiele przy-danych informacji zwizanych z dziaalnoci WorldDAB, zespou ds. wdraania radiofo-nii cyfrowej, jak i samego standardu DAB+.Do przyjcia standardu cyfrowej emisji w Eu-ropie i umieszczania tunerw cyfrowych w urzdzeniach z moliwoci odbioru ra-dia zachca te EBU (European Broadcasting Union), czyli Europejska Unia Nadawcw.Ponadto w Europie powoana zostaa nie-formalna grupa, ktrej celem jest populary-zacja sprawdzonych rozwiza w procesie ksztatowania marki i promocji. Jednym z jej zada jest propagowanie rnorodnych ini-cjatyw, ktre maj umacnia pozycj DAB+ i budowa jego znaczenie, zwaszcza pod k-tem urzdze mobilnych i samochodowego sprztu audio-wideo.Inna grupa odpowiedzialna jest za opraco-wywanie spjnych specyfikacji odbiornikw DAB+ w poszczeglnych krajach. Jej dzia-anie pozwala na wykorzystanie uniwersal-nych schematw czy oznacze umieszczanych na radioodbiornikach DAB+, np. w Wielkiej Brytanii stosowany jest tzw. digital tick lub tick mark. Umieszczenie tego oznakowania na opakowaniu urzdzenia ma oznacza, e poprawnie pracuje ono w zakresie cz-stotliwoci stosowanych w Europie w stan-dardzie DAB+ i jednoczenie jest przysto-sowane do poprawnego wywietlania pe-nego zakresu znakw alfabetu aciskiego.

DAB+ na wiecieStandard DAB+ z powodzeniem funkcjo-nuje ju w wielu europejskich krajach. Wy-korzystywany jest m.in. w Belgii, Czechach, Danii, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Monako, Norwegii, Szwajcarii, Szwecji, Wielkiej Bry-tanii, a take w Niemczech, we Woszech i na Malcie.W Wielkiej Brytanii zasig ludnociowy ra-dia cyfrowego siga 95 proc. Moliwy jest odbir ponad 205 stacji radiowych. Dostp-ne s dwa krajowe multipleksy pierwszy naley do BBC, drugi do ponadregionalnych stacji komercyjnych. Ponadto dostpnych jest

10 multipleksw regionalnych i 38 lokal-nych. Dodatkowo wprowadzany jest dwu-fazowy plan uruchomienia kolejnych 13 lo-kalnych multipleksw, ktre pozwol ponad siedmiu milionom Brytyjczykw doczy do grona odbiorcw radia cyfrowego.U naszych zachodnich ssiadw, w Niem-czech, radio DAB+ nadawane jest ju na szerok skal od kilku lat. Na multipleksach

dostpnych jest tam 13 gwnych kanaw radiowych i ponad 80 regionalnych, a take ponad 20 stacji lokalnych. cznie daje to po-nad 100 kanaw w 16 landach.Szwajcaria rozpocza nadawanie cyfrowe ju w 1999 r. Dziaania promocyjne popu-laryzujce standard DAB+ podjto w 2007 r. Przyczyniy si one do zakupu ponad mi-liona odbiornikw radiowych pozwalaj-cych na odbir cyfrowego radia. Zasig tech-

niczny radia cyfrowego w Szwajcarii siga 94 proc., a oferta programowa jest do po-zazdroszczenia. Poza multipleksem krajo-wym odbiera mona 6 regionalnych multi-pleksw, na ktrych znajduj si a 42 sta-cje niemieckojzyczne, 14 programw fran-cuskojzycznych, 15 nadajcych w jzyku woskim i 19 programw nadajcych w j-zykach retoromaskich.

Jako pierwsza oficjaln dat wyczenia nada-wania analogowego ogosia Norwegia, kt-ra wprowadzanie standardu DAB+ rozpo-cza ju w 1995 r. Wyczenie ma nastpi w styczniu 2017 r. Ofert stacji otwiera mul-tipleks oglnokrajowy. Oprcz niego dostp-nych jest 7 multipleksw regionalnych. Po-nadregionalnie cyfrowe radio umoliwia od-such 19 stacji. 13 z nich naley do nadaw-cy publicznego, a w samym Oslo suchacze

K

czonkiem organizacji WorlddaB jest krajowa rada radiofonii i Telewizji. Na stronie internetowej KRRiT mona znale wiele przydanych informacji zwizanych z dziaalnoci WorldDAB, zespou ds. wdraania radiofonii cyfrowej, jak i samego standardu DAB+.

W 1990 r. w Wielkiej Brytanii od-byy si pierwsze testy nadawania cyfrowego w standardzie DAB, a ju 5 lat pniej uruchomiono pierwszy multipleks.

Pierwsze testy standardu DAB+ w Polsce rozpoczy si ju 2 czerwca 2009 r. Prowadzone byy m.in. przy wsppracy Polskiego Radia Wrocaw i firmy EmiTel.

W 2012 r. Polskie Radio decyzj prezesa UKE (Urzdu Komunikacji Elektro-nicznej) otrzymao trzeci multipleks T-DAB+ w celu rozpowszechnienia programw radiowych.

1 padziernika 2013 r. punktualnie o godzinie 12.00 Polskie Radio zaczo nadawa swj program w jakoci cyfrowej. Pierwsze stacje nadawcze do regularnej emisji radia DAB+ w naszym kraju zostay zainstalowane w Warszawie oraz Katowicach.

10 czerwca 2014 r. KRRiT przyja rekomendacje dla nadawcw i pro-ducentw odbiornikw radiofonii cyfrowej. Dokument Minimalne wy-magania techniczne i eksploatacyjne dla odbiornika radiofonii cyfrowej DAB+ opisuje podstawowe para-metry i wymagania dla odbiornika radiowego przeznaczonego do odbioru usug radiofonii cyfrowej.

11 stycznia 2017 r. rozpocznie si w Norwegii proces wyczania nadaj-nikw radiofonii analogowej. Jest to oficjalna data podana przez norweskie Ministerstwo Kultury. Norwegia jest pierwszym krajem na wiecie, ktry ustali ostateczn dat wyczenia radia analogowego i przeczy si cakowicie na nadawanie cyfrowe.

Wyczenie emisji radia analogowego w Szwajcarii ma nastpi w latach 20202024.

kalendarium daB+

Harmonogram wprowadzania standardu daB+ w Polsce:

Etap I Etap II Etap III Etap IV Etap V Etap VI Etap VII

1.10.2013Katowice Warszawa

1.08.2014Szczecin Wrocaw

1.10.2014d

Opole

1.01.2015Gdask Kielce

Krakw Pozna

1-30.04.2015Biaystok

Bydgoszcz Koszalin Lublin

Olsztyn Rzeszw

Zielona Gra

1.07.2016Giycko Kalisz Pock

Siedlce

do 1.12.2020Pozostae

Odtwarzanie radia w standardzie DAB+ umoliwiaj rwnie niektre modele zestaww wieowych.

DAB+

01/20168

maj dostpne jeszcze 4 dodatkowe. Wszyst-kie liczce si stacje radiowe w Norwegii po-za sygnaem analogowym nadaj jednocze-nie sygna cyfrowy.wiatowym rekordem pod wzgldem licz-by uytkownikw DAB+ w stosunku do ogu ludnoci moe poszczyci si Dania.

W tym prawie 6-milionowym kraju, w kt-rym aktywnie dziaaj dwa multipleksy po-nadregionalne, pokrycie nowym cyfrowym standardem radiofonii siga ponad 95 proc. Duczycy korzystajcy z odbiornikw cyfro-wych mog wybiera midzy 15 dostpny-mi ju wczeniej w wersji analogowej sta-cjami, jak te sucha 8 cakiem nowych pro-gramw nadawanych tylko w systemie cy-frowym. Planowane jest uruchomienie trze-ciego multipleksu, ktry bdzie zawiera sta-cje regionalne oraz lokalne.

radio cyfrowe w PolscePolska jest zaliczana do tzw. krajw rozwija-jcych si, jeli chodzi o cyfryzacj radiofo-nii. Pionierem i prekursorem dziaa zwiza-nych z cyfryzacj radiofonii w naszym kraju byo Polskie Radio, ktre wci prnie an-gauje si we wdraanie standardu DAB+.Pierwsze, eksperymentalne emisje, jeszcze w standardzie DAB (poprzedniku DAB+), miay miejsce w 1996 r. Staa emisja te-stowa w Warszawie zostaa uruchomio-

na z pocztkiem wrzenia 2003 r. Sygna piciu stacji radiowych emitowano z Pa-acu Kultury i Nauki. Oprcz czterech pro-gramw podstawowych (Jedynki, Dwjki, Trjki i Czwrki Polskiego Radia) transmito-wano wwczas rwnie Polskie Radio RDC. W 2005 r. na terenie Warszawy i Wroca-

wia ruszya testowa emisja programw ra-diowych z wykorzystaniem istniejcych ju multipleksw DVB-T.Testy radiofonii DAB+ ruszyy na dobre do-piero w 2009 r. Nowy rozdzia w cyfryza-cji radiofonii w Polsce rozpocz si jednak wwczas, gdy Polskie Radio decyzj Urz-du Komunikacji Elektronicznej otrzymao tzw. trzeci multipleks DAB+. Tym samym w 2012 r. ruszyy kolejne testy cyfrowej ra-diofonii. W 2013 r., a dokadniej 1 padzier-nika, rozpoczto sta emisj radia DAB+ (w aglomeracjach warszawskiej i katowic-kiej). Obecnie trwa sukcesywna rozbudowa infrastruktury DAB+, a wic proces urucha-miania nadajnikw w kolejnych czciach naszego kraju. Niemal wszystkie nadajniki zostay uruchomione przy udziale firmy Emi-Tel. W 2016 r. planowane jest uruchomie-nie kolejnych, a w nastpnych latach sukce-sywne wypenianie zasigiem DAB+ pozo-staej powierzchni kraju. Po uruchomieniu nadawania cyfrowego w gwnych aglo-meracjach miejskich ma ruszy rozbudowa

sieci nadajnikw wzdu gwnych szlakw komunikacyjnych w kraju. Dziki temu nie tylko stacjonarni, ale rwnie mobilni od-biorcy standardu DAB+ bd mogli cie-szy si odbiorem radia w cyfrowej jakoci.

zasig daB+ w PolsceCharakter stopniowego pokrywania tere-nu Polski zasigiem DAB+ i obecne pokry-cie terytorialne w naszym kraju s zwiza-ne z czynnikami demograficznymi. Na spo-sb rozmieszczenia dotychczasowych nadaj-nikw cyfrowej radiofonii wpyw ma przede wszystkim gsto zaludnienia na danym te-renie. Celem podejmowanych przez Polskie Radio dziaa jest dotarcie do jak najwikszej liczby odbiorcw jak najmniejszym kosztem. eby zoptymalizowa ten proces, w pierw-szej kolejnoci zasigiem radia cyfrowego po-krywane s wic najwiksze miasta, bdce jednoczenie siedzibami rozgoni regional-nych. Dlatego w pierwszej kolejnoci moli-wo odbioru cyfrowego radia mieli miesz-kacy dwch najwikszych aglomeracji warszawskiej i katowickiej.

sukcesywne powikszanie zasiguZ pocztkiem kwietnia 2015 r. Polskie Radio uruchomio dziesi nowych nadajnikw, a zasigiem DAB+ zostao objtych sze kolejnych miast: Biaystok, Koszalin, Lublin, Olsztyn, Rzeszw i Zielona Gra. Od 1 grud-nia 2015 r. mieszkacy wojewdztwa kujaw-sko-pomorskiego mog sucha emitowanych cyfrowo audycji Polskiego Radia z nowego obiektu w Solcu Kujawskim. Dziki przecze-niu nadawania z obiektw RTCN Bydgoszcz (Trzeciewiec) oraz SLR Toru (ul. Moniusz-ki) na nowy nadajnik znacznie zwikszy si obszar, do ktrego dociera sygna DAB+.Sygna cyfrowy jest aktualnie dostpny ju w 17 duych miastach i na pobliskich im te-renach, a radio cyfrowe dociera do ponad 50 proc. ludnoci naszego kraju. Obecnie ju wic co drugi Polak moe odbiera programy radiowe nadawane w standardzie DAB+.Kluczowa faza projektu dotarcia z sygnaem DAB+ do wszystkich Polakw ma rozpocz

si w 2017 r. Jej celem bdzie sukcesywne pokrywanie zasigiem radia cyfrowego ob-szaru caej Polski. Zakada si, e do koca 2020 r. pokrycie ludnociowe kraju cyfrowym nadawaniem bdzie wynosio ok. 95 proc.

daB+ moe by wszdzieWraz z rosnc popularnoci i zwikszaj-cym si zasigiem radiofonii DAB+ zwik-sza si liczba urzdze obsugujcych ten standard nadawania. Dostpne s zarwno urzdzenia przenone, proste radioodbiorni-ki, jak i zaawansowane urzdzenia do sys-temw stereofonicznych, ktre maj wbu-dowany modu do odbioru stacji nadawa-nych w DAB+. Dziki temu cyfrowego ra-dia moemy sucha nie tylko w domu, ale i w plenerze. Popularnym segmentem rynku staj si te radioodtwarzacze samochodo-we. Korzystanie z tego standardu w samo-chodzie sprawia, e suchajc radia i prze-mieszczajc si po terenie objtym zasi-giem DAB+, nie stracimy zasigu stacji, tak jak czsto ma to miejsce w wypadku radio-fonii analogowej. Wiele urzdze z tunerem DAB+ to kon-strukcje hybrydowe wyposaone zarw-no w odbiornik DAB+, jak i stacji radiowych nadawanych analogowo, gwnie z modula-cj FM. Najtasze urzdzenie do odbioru sy-gnau cyfrowej naziemnej radiofonii mona ju naby za kilkadziesit zotych.Jeli nasze urzdzenie nie jest w stanie ode-bra cyfrowego radia nic straconego mo-emy zaopatrzy si w odpowiedni przy-stawk DAB+. Dziki niej nawet na urzdze-niach wyposaonych jedynie w klasyczny, analogowy tuner radiowy bdzie moliwo odtwarzania rozgoni radiowych w standar-dzie DAB+. Wymagana jest jedynie obecno odpowiedniego wejcia audio, z wykorzysta-niem ktrego podcza si taki adapter. Moe by to np. wejcie jack 3,5 mm, ktre dostp-ne jest w wikszoci urzdze audio.

sygna cyfrowy jest aktualnie dostpny ju w 17 duych miastach i na pobliskich im terenach, a radio cyfrowe dociera do ponad 50 proc. ludnoci naszego kraju.

Standard DAB+ pozwala na przesyanie nie tylko dwiku stereofonicznego, ale nawet 5.1-kanaowego dwiku prze-strzennego. Umoliwiaj to dekodery MPEG Surround, opracowane przez nie-miecki Instytut Fraunhofera przy wsp-pracy z Dolby Laboratories, LSI Corpora-tion i Philips Applied Technology. Sys-tem wielokanaowy powstaje przez do-danie dwiku przestrzennego do pod-stawowej, stereofonicznej wersji sygna-u. Wykorzystywany jest do tego celu

dodatkowy strumie bitw, przy czym zarwno sygna stereo, jak i surround transmitowane s jednoczenie. Dobrej jakoci dwik wielokanaowy powinien by przesyany strumieniem o cznej przepywnoci 128 kbit/s. Polskie Ra-dio ma w swoich zbiorach wiele nagra zrealizowanych wielokanaowo. Jest te w stanie nadawa audycje z dwikiem przestrzennym na ywo, transmitu-jc wielokanaowo np. koncert orkie-stry symfonicznej.

dwik surround w daB+

Fot.

Cam

bridg

e Aud

io

Fot.

Wojci

ech

Kusi

ski

Prekursorem radia DAB+ w naszym kraju jest Polskie Radio SA. Jednym z programw nadawanych w tym standardzie jest informacyjno-publicystyczne Polskie Radio 24, wczeniej dostpne wycznie w Internecie.

Kowary

Jin

Dn

GraKamienna

Pieszyce

lskie Zbkowice

Bystrzyca Kodzka

-Zdrj Kudowa-

Zibice

Strzelin

-Gorce Boguszw-

Bogatynia

Luba

Szprotawa

Lubsko

Krosno Odrz.

Lbbenau

Sulechw

wiebodzin

Midzyrzecz

Subice

Kostrzyn Skwierzyna

StrzelceKrajeskie

Mylibrz

Dbno

Pyrzyce

Gryfino

Barlinek

Zocieniec

DrawskoPomorskie

Gryfice

Trzebiatw

Anklam

Ueckermnde

Torgelow

Pasewalk

Prenzlau

Oranienburg

Hennigsdorf

Bad Freienwalde

Ludwigsfelde

Finsterwalde

Kamenz

BischofswerdaLbau

Neustadt Ebersbach

Niesky

Angermnde

Nowogard

obez

widwin

Sawno

Darowo

Ustka

Wadysawowo

Puck

Reda

Kartuzy

Miastko

Sztum

Wgorzewo

Godap

WarmiskiLidzbark

Dobre Miasto

Biskupiec

Pisz

Kolno

Grajewo

Moki

apy

Zambrw

Sokka

Olecko

Dziadowo

Nidzica

Nowe MiastoLubawskie

Pask

Morg Mrgowo

Braniewo

Tuchola

Koronowo

Zotw

Trzcianka

Chodzie

Czarnkw

Solec Kujawski

n. NoteciNako

ninCiechocinek

-DobrzyRypin

Przasnysz

MakwMazowiecki

LipnoSierpc

Golub-

AleksandrwKujawski

Chemno

Wbrzeno

Chema

Czuchw

Kocierzyna

BytwGdaski

Nowy Dwr

PruszczGdaski

Choszczno

Drezdenko

Wronki

Nw. Tomyl

Wolsztyn

Grodzisk Wlkp.

Kocian

Gosty Pleszew

Ostrzeszw

ask

Opoczno

Rawa Mazowiecka

czyca

ychlin

Ozorkw Gowno

Brzeziny

Koluszki

Aleksandrw dzki

Konstantynw dzki

omianki MarkiKobyka

Zbki

Karczew

Warka

Poniatowa

MidzyrzecPodlaski Gra

Kalwaria

PiastwBonie

BrwinwMilanwek

Konstancin--Jeziorna

Jzefw

Sulejwek

Zielonka

Gostynin

Posk

Putusk

Wgrw

Radzy Podlaski

Garwolin

Grjec

Ryki

Kozienice

Parczew

Lubartw

czna

Janw Lubelski

Staszw

Busko-Zdrj

Dbrowa Tarn.

Brzesko

Krasnystaw

Sokal

Hrubieszw

Tomaszw Lubelski

Lubaczw

Leajsk

Nw. Dba

Nisko

acutRopczyce

Przeworsk

Ustrzyki Dln.

Wodawa

Sokow Podlaski

Siemiatycze

HajnwkaOstrw Mazowiecka

Koskie

Szydowiec

Kobuck

Rawicz

Szamotuy

Lubo

roda Wlkp.

Supca

Mogilno

Koo

Mosina

Oborniki

Rogono

Wgrowiec

Midzychd

Gubin

Zotoryja

TrzebnicaBrzeg Dln.

Gra

Wschowa

Milicz

Strzegom

wiebodzice

Jelcz--Laskowice

Namysw

Olesno

Sycw

BrzeskiLewin

Ozimek

Blachownia

Jdrzejw

Woszczowa

Pionki

Dblin

Piczw

Sdziszw

Pyskowice

Wojkowice Miechw

Radzionkw

PszwRadlin

Skoczw

Ustro

Wisa

Jablunkov

Rydutowy

Bohumn

Ldziny

Bieru

Brzeszcze

Kty

Andrychw

Wadowice

Skawina

Rabka-Zdrj

Mylenice

Limanowa

Wieliczka

Libi

Bukowno

Trzebinia

aziskaGrn.

Orzesze

Krapkowice

Prudnik

Zdzieszowice

Strzelce Opolskie

Gubczyce

Grodkw

Guchoazy

Niemodlin

Kpno

Chojnw

Polkowice

Templin

Zehdenick

Bernau b. B.

Zossen

Falkensee

Rdersdorf b. B.

Teltow

Beeskow

Jterbog

Werder

Knigs Wusterhsn.

LbbenDahme

Luckau

Grditz

HerrnhutSebnitz

KnigsteinDippoldiswalde

Rumburk

Turnov

Rychnovn. Knnou

HavlikvBrod

Tbor

Nchod

Nov Mstonad Metuji

DvrKrlov n. L.

Podbrady

Nymburk

Vrchlab

Jarom

Jesenk

KopivniceFrenttp. Radh.

Studnka

Hranice

Bruntl

Ronovp. Radh.

ternberk

Uniov

Litovel

Zbeh

Lankroun

SvitavyMor.Tebov

MedzilaborceStar ubova Svidnk

Zhuravno

Turka

StaryjSambir

Vynnyky

Truskavets

Mostys'ka

Nikolayev

Khodoriv

Zhydachiv

NovyiRozdil

Horodok

Zhovkva Kamianka-Buzka

Yavoriv

Malaryta

Liuboml

abinka

Kamianiec

Pruzhany

Vysokaje

Skidel

Masty

uyn

Druskininkai

Varena

Prienai

Kalvarija

GusevBaltijskGvardejsk Kybartai

Vilkavikis

Olbernhau

Marienberg

Lesko

Zgorzelec

Bolesawiec

ary

Luckenwalde

Guben

Forst

Spremberg

Lauchhammer

Zittau

Trutnov

Riesa

Meissen

Freiberg

Radebeul

Senftenberg

Weisswasser

eska Lpa Jablonecn. Nisou

aga

Wrzenia

Wacz

Nowa Sl

Swarzdz

Police

winoujcie

Sassnitz

Bergen

Wolgast

Grimmen

Demmin

ReuterstadtStavenhagen

Strausberg

Frstenwalde

Neustrelitz

Koobrzeg

Biaogard

Lbork

Wejherowo

Rumia

Sopot

Malbork

Bartoszyce

ernjahovsk

Ostrda

Mawa

Ciechanw

Wyszkw

Bielsk Podlaski

Kobryn

Vaukavysk

ukw

Misk Mazowiecki

Woomin

SzczytnoIawa

Brodnica

KtrzynGiycko

Augustw

Chojnice Kwidzyn

wiecie

Szczecinek

Goleniw

rem

Krotoszyn

Wielu

Jarocin

Turek

owicz

Skierniewice

Sochaczew

Nowy DwrMaz.

yrardw

Otwock

widnik

Sandomierz

Kranik

PiasecznoGrodzisk Maz.

Jawor

Brzeg

Olenica

Nysa

umperk

Kluczbork

Myszkw

Lubliniec

Oawa

Dzieroniw

Bielawa

Knurw

Czelad

Chrzanw

Bochnia

Krynica-Zdrj

Dbica

Bigoraj

Volodymyr--Volyns'kyi

Jarosaw

Jaso

Gorlice

Krosno

SanokSambir

Boryslav

Owicim

Nowy Targ

ZakopaneBardejov

LiptovskMikul

Mikow

Olkusz

Czechowice-Dziedzice

Pszczyna

Krnov

Karvin

CieszyneskyTn

Tinec

adca

DolnKubn

Nov Jiin

ywiec

-LeszczynyCzerwionka-

Nowa Ruda

Kodzko

Groenhain

Coswig

Freital

Pirna

ValaskMezi

Vsetn

Lubin

Konin

Gniezno

Sieradz

RadomskoStarachowice

Puawy

Tarnobrzeg

Przemyl

Drohobych

Stryi

Zamo

Chervonohrad

Novovolynsk

Kowel

Stalowa Wola

Mielec

Bechatw

Pruszkw

Kutno

Legionowo

oma

Ek

Suwaki

Ostroka

Siedlce

Chem

BiaaPodlaska

Pabianice

PiotrkwTrybunalski

Skarysko--Kamienna

Ostrowiecwitokrzyski

TomaszwMazowiecki

TarnowskieGry

ZduskaWola

Zgierz

Inowrocaw

StarogardGdaski

Tczew

Pia

Stargard

Schwedt

Frankfurt (Oder)

Eisenhttenstadt

Hoyerswerda

BautzenGrlitz

Stralsund

Greifswald

Neubrandenburg

Leszno

Ostrw Wlkp.

Gogw

widnica

Jelenia Gra

Racibrz

Opava

Zln

Pardubice

Kladno

Chomutov

Most

Teplice

MladBoleslav

ory

Jaworzno

Nowy Scz

Mysowice

Bdzin

Piekary l.

Siemanowice l.witochowice

Zawiercie

Wodzisawlski

Kdzierzyn--Kole

Jastrzbie--Zdrj

Eberswalde

Perov

Havov

Frdek--Mstek

Alytus

Marijampole

WABRZYCH

LEGNICA

ZIELONA GRA

OPOLE

KALISZ

CZSTOCHOWA

GLIWICEBYTOM

KIELCE

TARNWRZESZW

RADOM

BREST

LUBLIN

BIAYSTOK

HRODNA

VILNIUS (Wilno)

KAUNAS (Kowno)

KALININGRAD

OLSZTYN

ELBLG

GDASK

GDYNIA

KOSZALIN

SUPSK

GRUDZIDZ

BYDGOSZCZ

SZCZECIN

TORU

CHORZWRUDA L.

ZABRZE

KATOWICESOSNOWIEC

RYBNIKTYCHY

GRNICZADBROWA

BIELSKO-BIAA

ILINA

OSTRAVA

OLOMOUC

HRADECKRLOV

PILZNO

USTI N. L. LIBEREC

BRNO

GORZW WLKP.

POTSDAM

COTTBUS

WOCAWEKPOCK

VIV

WROCAWDRESDEN

KRAKW

D

POZNA

WARSZAWA

BERLIN

PRAHA

DAB+


DAB+

10 11

Dotychczas uruchomione stacje nadawcze i ich podstawowe parametry:

Lokalizacja Numer i nazwa nadajnikaCzstotliwo

(MHz)Numer bloku

Maksymalna moc promie-

niowania [kW]Polaryzacja

Biaystok 1 RTCN, Krynice 176,640 5B 2 pozioma

Bydgoszcz 2 RCN, Solec Kujawski 220,352 11C 10 pionowa

Gdask 3 RTCN, Chwaszczyno 215,072 10D 10 pozioma

Katowice 4 RTCN, Kosztowy 209,936 10A 6 pozioma

Kielce5 RTCN, wity Krzy 220,352 11C 10 pionowa

6 SLR, ul. Targowa 220,352 11C 1,2 pionowa

Koobrzeg 7 RON, Stramnica 229,072 12D 1,5 pionowa

Koszalin 8 RTON, Gra Chemska 229,072 12D 3,2 pionowa

Krakw 9 RTCN, Chorgwica 229,072 12D 10 pionowa

Lublin10 RTCN, Piaski 211,648 10B 6,5 pionowa

11 RTON, ul. Raabego 211,648 10B 0,8 pionowa

d 12 EC4, ul. Andrzejewskiej 178,352 5C 10 pionowa

Olsztyn 13 RTCN, Pieczewo 213,360 10C 5,5 pionowa

Opole14 ECO, ul. Harcerska 220,352 11C 10 pionowa

15 SLR, Gra witej Anny 220,352 11C 2 pionowa

Pozna16 SLR, Pitkowo 223,936 12A 1 pionowa

17 RTCN, rem 223,936 12A 7,5 pozioma

Rzeszw18 RTCN, Baranwka 216,928 11A 0,8 pionowa

19 RTCN, Sucha Gra 216,928 11A 10 pionowa

Szczecin 20 RTCN, Koowo 216,928 11A 20 pozioma

Warszawa 21 RTCN, PKiN 183,648 6B 6 pozioma

Wrocaw 22 RTON, rawina 225,648 12B 5 pionowa

Zielona Gra23 RTCN, Jemiow 227,360 12C 3 pionowa

24 RTON, ul. Ptasia 227,360 12C 1,5 pionowa

Oznaczenia stosowane w tabeli:EC4 ElektrociepowniaECO Energetyka Cieplna OpolszczyznyRCN Radiowe Centrum NadawczeRON Radiowy Orodek NadawczyRTCN Radiowo-Telewizyjne Centrum NadawczeRTON Radiowo-Telewizyjny Orodek NadawczySLR Stacja Linii Radiowych

20

78

3

13

1

21

11

5

19

18

9

4

15

14

22

24

23

17

12

16

6

10

2

Bloki czstotliwoci DAB+ w III zakresie pasma VHF.

5A

9A

6A

10A

7A

11A

8A

12A

E8

E12

E7

E11

E6

E10

E5

E9

174

202

181

209

188

216

195

223

202 MHz

230 MHz

5B

9B

6B

10B

7B

11B

8B

12B

5C

9C

6C

10C

7C

11C

8C

12C

5D

9D

6D

10D

7D

11D

8D

12D

DAB+


DAB+

12 13

sTacje radioWe W daB+stopniowo zwiksza si w Polsce nie tylko zasig naziemnej radiofonii cyfrowej, ale rwnie liczba nadawanych

w standardzie daB+ stacji radiowych. Obecnie w ofercie cyfrowej dostpne s wycznie programy nadawcw publicznych, ktrzy jako pierwsi zdecydowali si wdroy now technik dystrybucji sygnau radiowego.

Fot.

Wojci

ech

Kusi

ski

Parametry stacji radiowych nadawanych w przykadowym war-szawskim multipleksie DAB+ (wszystkie stacje radiowe nadaj sygna w trybie stereo zczstotliwoci prbkowania 48 kHz):

Nazwa stacji Format kodowania Przepywno bitowa [kbit/s]

Polskie Radio Program 1 AAC+ 112




Polskie Radio dla Zagranicy AAC+ SBR* 72

Polskie Radio 24 AAC+ SBR* 72

Polskie Radio Rytm AAC+ SBR* 72

Polskie Radio Dzieciom AAC+ SBR* 72

Program regionalny RDC AAC+ 112

*SBR to unikatowa technika poszerzania pasma czstotliwoci sygnau, ktra pozwa-la kodekom audio dostarcza tak sam jako sygnau przy o poow mniejszym strumieniu binarnym danych.

tak, w standardzie DAB+ do-stpne s cztery gwne pro-gramy Polskiego Radia (Jedyn-ka, Dwjka, Trjka i Czwr-

ka) oraz Polskie Radio dla Zagranicy, a take trzy nowe programy wyspecjalizowane: Pol-skie Radio 24 (wczeniej dostpne wycznie w Internecie), Polskie Radio Rytm (kana o pro-filu muzycznym) i Polskie Radio Dzieciom (pro-gram dla najmodszych suchaczy). Ponadto dostpne s lokalne rozgonie radio-we: w rejonie bydgoskim Radio PiK, gda-skim Radio Gdask, katowickim Radio Katowice, kieleckim Radio Kielce, kosza-liskim Radio Koszalin i Radio Supsk, kra-kowskim Radio Krakw i OFF Radio Krakw, dzkim Radio d, lubelskim Radio Lu-

blin, olsztyskim Radio Olsztyn, opolskim Radio Opole i Radio Opole 2, poznaskim Radio Merkury, rzeszowskim Radio Rze-szw i OFF Radio Krakw, szczeciskim Ra-dio Szczecin i Radio 94i4, warszawskim Pol-skie Radio RDC, wrocawskim Radio Wro-caw i Radio Wrocaw Kultura, a w zielono-grskim Radio Zachd. Zalenie od regionu (a jest ich 17) w DAB+ dostpnych jest wic zwykle 9 lub 10 stacji radiowych.

stacje nadajce okazjonalnieStandard DAB+ pozwala nie tylko na regu-larne nadawanie, ale rwnie na udostp-nienie nadawania stacji radiowych stworzo-nych na specjalne okazje, tzw. programw pop-up. Przykadem takiego wykorzystania naziemnej radiofonii cyfrowej byo urucho-mienie w padzierniku 2015 r. cyfrowego Radia Chopin na czas trwania Midzynaro-dowego Konkursu Pianistycznego im. Fry-deryka Chopina. W programie znalazy si m.in. retransmisje wszystkich przesucha konkursowych, portrety jurorw i uczest-nikw konkursu. Wszystko opatrzone byo fachowym komentarzem dziennikarzy Pro-gramu 2 Polskiego Radia.

Prezentowano te najciekawsze nagrania laureatw poprzednich edycji konkursu.Inny przykad programu typu pop-up to cy-frowe Radio Gwiazdka, ktre zostao uru-chomione 8 grudnia ubiegego roku. Mo-na go byo sucha przez cay okres wi-teczny. Na antenie pojawiay si piosenki o tematyce przedwitecznej i witecznej, a od Wigilii do 6 stycznia prezentowano naj-pikniejsze koldy.

nowa, cyfrowa oferta programowa Polskiego RadiaDziki moliwociom, jakie daje techni-ka emisji cyfrowej, Polskie Radio SA za-oferowao swoim odbiorcom trzy nowe programy wyspecjalizowane: Polskie Ra-dio 24, Polskie Radio Rytm oraz Polskie Radio Dzieciom. W planach s rwnie Polskie Radio Edukacyjne, a take Pol-skie Radio dla Seniorw, w ktrym b-dzie mona usysze audycje o zdrowiu,

suchowiska i kabarety oraz muzyk polskich i zagranicznych wykonawcw z ostatnich 50 lat.Istotnym argumentem skaniajcym do za-poznania si z nowociami programowy-mi nadawcy publicznego jest okoliczno, i wszystkie nadawane przez Polskie Ra-dio programy wyspecjalizowane zapro-jektowane zostay jako anteny pozbawio-ne blokw reklamowych oraz przekazw handlowych, co stanowi dodatkow war-to dla suchaczy.

i

Polskie radio sa oferuje swoim odbiorcom trzy programy wyspecjalizowane: Polskie Radio 24, Polskie Radio Rytm oraz Polskie Radio Dzieciom. W planach s rwnie Polskie Radio Edukacyjne, a take Polskie Radio dla Seniorw.

charakterystyka cyfrowej oferty Polskiego radia (dostpnej na wszystkich terenach objtych zasigiem radiofonii daB+)

Program 1 Polskiego Radia JedynkaProgram 1 Polskiego Radia regularnie nadaje ju od 18 kwietnia 1926 r. Tej najpopularniejszej niekomer-cyjnej stacji mona sucha w standardzie DAB+ od 1 padziernika 2013 r. Ze wzgldu na swj uniwer-salny charakter Jedynka znajduje uznanie u szero-kiego grona odbiorcw. Na antenie znajdziemy ak-tualnoci z kraju i ze wiata oraz informacje sporto-we, pogodowe i kulturalne. Nie brakuje rwnie mu-zyki w dobrym stylu. Dla najmodszych radiosucha-czy przygotowano audycj Jedynka dzieciom. Jedn z najpopularniejszych audycji w Jedynce s Cztery pory roku. W okresie letnim audycja zmienia nazw na Lato z Radiem. Jest wwczas poczona z kon-certami odbywajcymi si w caej Polsce.

Program 4 Polskiego Radia CzwrkaProgram 4 Polskiego Radia regularn emisj roz-pocz w styczniu 1976 r. Obecnie jest to rozgo-nia skierowana gwnie do modych radiosucha-czy i prezentujca najwiesze trendy w muzy-ce i kulturze. Stawia na interakcj ze suchaczami. W ramwce znajdziemy wiele interesujcych audy-cji zwizanych m.in. z nowoczesnymi rozwizania-mi technicznymi, muzyk elektroniczn czy aktyw-nym trybem ycia. Misj radiowej Czwrki jest roz-wija, bawi i pobudza do aktywnoci, zachowu-jc przy tym dotychczasowe elementy wyjtkowe-go charakteru Programu 4 Polskiego Radia mul-timedialnego radia, ktre kreuje trendy, prezen-tuje twrczo modego pokolenia, czsto pomija-n przez innych nadawcw.

Polskie Radio 24Program informacyjno-publicystyczny, ktry powsta w grudniu 2010 r. jako kana internetowy Polskiego Radia tworzony przez Informacyjn Agencj Radiow. W DAB+ dostpny jest od 1 padziernika 2013 r. Do-stosowuje swj profil do formuy programu news & talk. Polskie Radio 24 to jedyna wyspecjalizowana in-formacyjna antena radiowa w kraju, ktra 24 godziny na dob przez 7 dni w tygodniu prezentuje najwa-niejsze informacje z kraju i ze wiata. Ten program to przede wszystkim informacja i publicystyka, poda-ne wraz z merytorycznym komentarzem, pozwalaj-cym suchaczowi wyrobi sobie wasne zdanie na da-ny temat. Dopenieniem anteny jest podajcy za dy-namik wydarze portal Polskiego Radia 24.

Program 2 Polskiego Radia DwjkaProgram 2 Polskiego Radia to stacja dla prawdziwych koneserw, dostpna w DAB+ od 1 padziernika 2013 r. Na antenie prezentowane s muzyka i literatura naj-wyszych lotw. Stacja nadaje te audycje kulturalne. Stawia przede wszystkim na muzyk klasyczn, jazzo-w i ludow. Emitowane s ponadto powieci czyta-ne w odcinkach oraz transmisje i retransmisje z kon-certw. Z okazji 90-lecia Polskiego Radia na antenie Dwjki emitowany jest cykl 90 lat dookoa dwiku, w ktrym odtwarzane s najciekawsze nagrania archi-walne. Prezentowana jest muzyka nagrywana w stu-diach Polskiego Radia i podczas radiowych koncer-tw, a take wypowiedzi osb, przede wszystkim ar-tystw, zwizanych z Polskim Radiem.

Polskie Radio dla ZagranicyRozgonia radiowa stworzona z myl o Polakach rozsianych po caym wiecie, a jednoczenie dla cu-dzoziemcw z myl o Polsce. Na antenie rozgo-ni przekazywane s rnorodne wiadomoci na tematy gospodarcze, w tym biznesowe i zwiza-ne z inwestycjami zagranicznymi. Radio dostarcza suchaczom obiektywnych i bezstronnych informa-cji o Polsce i polskim punkcie widzenia na wyda-rzenia w regionie i na wiecie. Oprcz serwisw informacyjnych w ramwce znajdziemy przegldy prasy, wywiady i dyskusje, a take audycje i ma-gazyny literackie. Rnorodne audycje emitowane s w a 7 rnych jzykach oprcz polskiego s to: angielski, niemiecki, rosyjski, ukraiski, biao-ruski i hebrajski.

Polskie Radio RytmRozpoczo nadawanie 1 padziernika 2013 r., w Mi-dzynarodowym Dniu Muzyki. Z zaoenia ma stanowi platform muzyczno-informacyjn. Nazwa Polskie Ra-dio Rytm to odniesienie do formatu stacji, opartego w zdecydowanej wikszoci na muzyce popularnej i ta-necznej, a take gatunkach mniej obecnych na gwnych antenach Polskiego Radia. Polskie Radio Rytm to no-woczesny kana muzyczny, pozbawiony elementw publicystycznych i innych form dziennikarskich, poza krtkimi serwisami informacyjnymi. Ma ono stanowi muzyczn wizytwk platformy cyfrowej DAB+ Pol-skiego Radia, prezentujc aktualne przeboje i najbar-dziej znane piosenki z ostatnich 30 lat w niespotyka-nym dotychczas w Polskim Radiu zakresie.

Program 3 Polskiego Radia TrjkaStacja radiowa o profilu muzyczno-rozrywkowym, nada-jca regularnie ju od 1 kwietnia 1962 r. W standardzie DAB+ dostpna jest od 1 padziernika 2013 r. W ra-mwce nie brakuje informacji z kraju i ze wiata oraz audycji publicystycznych zwizanych z biecymi spra-wami politycznymi, spoecznymi i kulturalnymi. Sta-ymi jej elementami s te rozmaite suchowiska ra-diowe, audycje kabaretowe, a take Lista Przebo-jw Programu Trzeciego. Swoje audycje w Progra-mie 3 Polskiego Radia prowadzio lub nadal prowadzi wiele znanych osobistoci ze wiata mediw, m.in. Marek Niedwiecki czy Artur Orzech. Trjka chtnie udziela si charytatywnie. Ma take swoje nagrody muzyczne Mateusze.

Polskie Radio DzieciomProgram nadawany od 1 kwietnia 2015 r. adresowa-ny jest do dzieci oraz ich rodzicw i opiekunw. Jest to jedyna antena dla najmodszych pozbawiona tre-ci komercyjnych i blokw reklamowych. Tworzona jest z pasj przez dziennikarzy, aktorw teatralnych i dubbingowych. Zaoeniem Polskiego Radia Dzieciom jest, aby realizowany na ywo przez 7 dni w tygodniu program towarzyszy dzieciom i ich rodzicom zarwno w trakcie aktywnego spdzania czasu, jak i w porze odpoczynku. Na antenie mona usysze postaci za-rwno te dobrze znane, jak Kulfon i Monika, oraz te, ktre dopiero zdobywaj sympati maych suchaczy, jak Smok Ada, Mi Micha czy Lew Leopold. Wieczo-rami, gdy pociechy po caym dniu wrae ju pi, an-tena otwiera si na problemy i zainteresowania rodzi-cw. Noce wypenia natomiast kojca muzyka jazzowa. Inicjatyw stworzenia przez Polskie Radio bezpiecz-nej medialnej przestrzeni dla dzieci, stanowicej cie-kaw alternatyw dla telewizji, poparo wiele instytu-cji i organizacji, w tym Rzecznik Praw Dziecka i Mazo-wiecki Kurator Owiaty. Warto wspomnie o projekcie Ambasador Polskiego Radia Dzieciom, do ktrego przystpio ponad 500 Optymistycznych Przedszko-li, aktywnie angaujc si we wspprac z progra-mem. Podstaw tej interakcji jest uczynienie z tworzo-nych przez Polskie Radio Dzieciom i dostosowanych do programu i biecych potrzeb przedszkoli cyklicz-nych audycji, ktre wykorzystywane s przez nauczy-cieli w codziennej pracy z dziemi. Do tych audycji na-le m.in. Rytmika, Dr Witaminka (audycja o zdro-wiu), Itsy Bitsy (kurs jzyka angielskiego), Smak na Tak (audycja kulinarna) czy Bezpieczny Maluch (au-dycja o bezpieczestwie prowadzona przez prawdzi-wego policjanta z udziaem legendarnego Kulfona). Uzupenieniem anteny jest strona internetowa, na kt-rej znajduj si audycje archiwalne, a take dodatko-we treci do kreatywnej pracy z dziemi.

01/201614 www.infoprodukt.pl 15

URZDZENIA Z DAB+ radioodbiorniki przenone oraz stacjonarne, zestawy wieowe

CHARAKTeRySTyKAURZDZenIA

DYSTRYBUTOR

MODEL

MARKA

radioodbiornikiprzenone

Olga to niewielki radioodbiornik, ktry moe by zasilany sieciowo lub bateryjnie (za pomoc czterech baterii typu AA). Ma wbudowane wejcie Aux (jack 3,5 mm) i wyjcie suchawkowe. Oprcz stacji nada-wanych w DAB+ obsuguje analogowe radio FM. Urzdzenie moe peni funkcj elektronicznego budzika. Dostpne jest te automatyczne wyczanie.

Audiox

Olga

ELTRA

DR1100 to kompaktowy radioodbiornik wy-konany z bardzo dobrej jakoci drewna. Ma wbudowany wywietlacz LCD z pomara-czowym podwietleniem, wyjcie suchaw-kowe, goniki i wzmacniacz stereofoniczny o mocy 2 W RMS na kana. Dostpny jest alarm z funkcj drzemki oraz wycznik cza-sowy. Urzdzenie moe by zasilane siecio-wo lub czterema bateriami typu AA.

Hama Polska Sp. z o.o.

DR1100

HAMA

Urzdzenie ma zintegrowany uchwyt oraz anten teleskopow, ktra zapewnia od-bir dostpnych stacji radiowych. Odtwarza rwnie te analogowe (z modulacj FM). Moe by zasilane sieciowo lub bateryjnie (czterema bateriami LR14). Wskanik niskie-go poziomu naadowania baterii informuje uytkownika o koniecznoci ich wymiany lub podczenia zasilania.

Gibson Innovations Poland Sp. z o.o.

AE5020/12

PHILIPS


DYSTRYBUTOR

MODEL

MARKA

radioodbiornikistacjonarne

Radioodbiornik eltry zosta wyposaony w wywietlacz LCD typu Dot-Matrix z regula-cj jasnoci podwietlenia. Urzdzenie ma funkcje wycznika czasowego oraz elek-tronicznego budzika (z moliwoci zapro-gramowania dwch niezalenych czasw uruchomienia alarmu). Moc wyjciowa ra-dioodbiornika wynosi 5 W. Dostpne jest wejcie analogowe jack 3,5mm.

Audiox

Enigma

ELTRA

Przystosowany do podszafkowego mon-tau radioodbiornik IR320 dostpny jest w czterech wersjach kolorystycznych: biaej, niebieskiej, zielonej i rowej (magenta). Urzdzenie wyposaono w gonik o mocy 4 W RMS. Obsuguje ono protok UPnP i odtwarzanie internetowych stacji radio-wych (wbudowany modu Wi-Fi). Ma funk-cj budzika i wejcie liniowe Aux.

Hama Polska Sp. z o.o.

IR320

HAMA

Urzdzenie to zostao wyposaone w 2,4-calowy kolorowy wywietlacz LCD. Ma te wbudowany elektroniczny budzik z funkcj podwjnego alarmu. Obsuguje ponadto funkcje Snooze (dobudzania) i Sle-ep (wyczania urzdzenia po zaprogramo-wanym czasie). Radioodbiornik ma wejcie oraz wyjcie audio (jack 3,5 mm). W zesta-wie znajduje si pilot zdalnego sterowania.

DSV Sp. z o.o. Sp. k.

CR-2004 DAB+

LENCO


DYSTRYBUTOR

MODEL

MARKA

zestawywieowe

Jednostka centralna zestawu ma wbudo-wany napd CD i wzmacniacz o mocy 2 30 W. Dostpne s ponadto dwa cyfrowe optyczne wejcia audio, jedno analogowe 2 RCA oraz wyjcie na aktywny subwoofer. Model D-M40 DAB+, oprcz odtwarzania radia analogowego i cyfrowego ma wbudo-wane zcze USB z obsug plikw audio w formatach: MP3, WMA, WAV, FLAC i ALAC.

Horn Distribution SA

D-M40 DAB+

DENON

Ten niewielki zestaw wieowy pozwala na odtwarzanie pyt CD (obsuguje odtwarza-nie plikw MP3 nagranych na ten nonik optyczny), a take radia DAB+ i FM (z sys-temem RDS). Zosta wyposaony w mono-chromatyczny wywietlacz LCD. Dostpne jest wejcie audio jack 3,5 mm. Moc wyj-ciowa zestawu to 10 W RMS. W komplecie znajduje si pilot zdalnego sterowania.


MC-148 DAB+

LENCO

Urzdzenie charakteryzuje si moc 2 15 W. Zostao wyposaone w wyjcie na zewntrzny aktywny subwoofer oraz wej-cie analogowe audio. na przednim panelu znajduj si wyjcie suchawkowe oraz z-cze USB, ktre pozwala na odtwarzanie mu-zyki z pamici przenonych. System audio obsuguje odtwarzanie pyt CD. Dostpna jest regulacja niskich i wysokich tonw.

Electronic International Commerce Sp. z o.o.

CS-255DAB

ONKYO

Radioodbiornik DAB+ w stylu retro. Zosta wyposaony rwnie w tuner radiowy FM z RDS, pamici do 20 stacji i syntez PLL. Obsuguje standard Bluetooth. na przednim panelu urzdzenia dostpna jest korekcja niskich i wysokich tonw (Bass i Treble). Moc wyjciowa urzdzenia to 30 W RMS. W zestawie znajduje si pilot zdalnego ste-rowania.


DR-05 BT

LENCO

Urzdzenie to nawizuje swoim wzornic-twem do radioodbiornikw Philetta, produ-kowanych w poowie XX w. Obsuguje radio FM i DAB+ oraz standard Bluetooth. Ma wbudowany wzmacniacz o mocy 2 10 W RMS. Charakteryzuje si pasmem przeno-szenia od 60 Hz do 16 kHz. Ma wbudowane wejcie Aux i zcze USB, ktre umoliwia adowanie baterii urzdze mobilnych.


ORT7500/10

PHILIPS

Urzdzenie zostao wyposaone w wy-wietlacz OLeD. Obsuguje radio DAB+ i FM. Jest zgodne ze standardem Bluetooth. Wbudowany modu Wi-Fi umoliwia m.in. odtwarzanie internetowych stacji radio-wych oraz sterowanie za pomoc aplikacji MyDigitRadio. Model ten dostpny jest w dwch wersjach kolorystycznych: biaej oraz imitujcej drewno orzechowe.

TechniSat Digital Sp. z o.o.

DigitRadio 450

TECHNISAT

Model w stylu retro. Dostpny jest w dwch wersjach kolorystycznych czarnej i biaej. na wbudowanym ekranie oprcz informacji o stacji radiowej i odtwarzanych utworach prezentowana jest take aktualna godzina. Dane s automatycznie pobierane wraz z odbieranym programem radiowym. Radio-odbiornik ma te funkcje budzika i wycz-nika czasowego.


DigitRadio Classic

TECHNISAT

Model ten ma moc 2 22 W i pasmo prze-noszenia od 55 Hz do 35 kHz. Wykorzystuje wzmacniacze wykonane w technice WRAT. Ma wbudowany napd CD, a z pamici przenonych odtwarza pliki audio w forma-tach: MP3, WMA, AAC. System audio jest dostpny w dwch wersjach kolorystycz-nych: z jednostk centraln w kolorze srebr-nym lub czarnym.


CS-555DAB

ONKYO

Zestaw wieowy Philipsa czy w sobie funkcje odtwarzacza pyt CD, radioodbiorni-ka i radiobudzika. Ma wbudowane tunery FM i DAB+. Moc wyjciowa urzdzenia to 15 W. Wbudowane zcze USB pozwala na odtwarzanie plikw MP3 z przenonych pamici flash. Pliki MP3 mona odtwarza rwnie z pyt CD. Dostpne jest te wejcie liniowe jack 3,5 mm.


MCB2305/10

PHILIPS

Ten kompaktowy system audio o mocy 2 75 W skada si z amplitunera SX-P01DAB, odtwarzacza sieciowego n-P01 i kolumn gonikowych S-P01-LR. Mona go obsugi-wa nie tylko z wykorzystaniem pilota, ale rwnie za pomoc darmowej aplikacji mo-bilnej. Oprcz radia DAB+ i FM dostpne s serwisy vTuner i Spotify. Urzdzenie ma te zcze USB oraz modu Bluetooth.


P2DAB-S

PIONEER

Model X-HM72D to prawdziwy kombajn multimedialny. Ma moc 2 50 W na kana. Zosta wyposaony w odtwarzacz CD i mul-timedialne zcze USB. Pozwala na korzysta-nie z aplikacji vTuner i Spotify (dziki funkcji Spotify Connect). Obsuguje te standardy AirPlay, DLnA i Bluetooth. Jest dostpny w dwch wersjach kolorystycznych: z jednostk centraln w kolorze czarnym lub srebrnym.


X-HM72D-K

PIONEER

Urzdzenie obsuguje nie tylko DAB+, ale te radio FM i AM. Ma funkcj budzika i wy-cznika czasowego. Wywietlacz LCD ma regulowane podwietlenie. Model DPR-45 moe by zasilany sieciowo lub bateryjnie (czterema bateriami typu R20). Wbudowa-ne zcze USB suy do aktualizacji oprogra-mowania urzdzenia. Dostpne jest wyjcie audio jack 3,5 mm.


DPR-45

SANGEAN

Duy, kolorowy wywietlacz pozwala na prezentacj elementw graficznych (np. okadek pyt) i zapewnia wygodn obsug radioodbiornika. Urzdzenie ma wbudo-wany modu Wi-Fi i odtwarza internetowe stacje radiowe (serwis vTuner). Obsuguje te protok UPnP. Moliwe s wsppraca z serwisem Spotify, a take odtwarzanie mu-zyki z pamici przenonych.


WFR-29C

SANGEAN

niewielkie urzdzenie z automatycznym wyszukiwaniem stacji radiowych w stan-dardzie DAB+. Dostpne jest w kolorze czarnym lub biaym. Wbudowana bateria litowo-polimerowa pozwala na ok. 6 go-dzin pracy urzdzenia. Do jej naadowania mona wykorzysta przewd USB, znajdu-jcy si w komplecie. W zestawie znajduj si te suchawki.


DigitRadio GO

TECHNISAT

Urzdzenie ma dwuliniowy, podwietlany ekran LCD. Obsuguje odtwarzanie radia DAB+ i FM. Dwa wbudowane goniki umoliwiaj odtwarzanie dwiku w trybie stereo. Dostpne jest wyjcie suchawko-we jack 3,5 mm. Model Ditalio ST1 ma te funkcj elektronicznego budzika. Moe by zasilany sieciowo lub bateryjnie (za pomoc czterech baterii typu AA).


Ditalio ST1

TECHNISAT

01/201616 www.infoprodukt.pl 17

URZDZENIA Z DAB+


DYSTRYBUTOR

MODEL

MARKA

Komponentydo systemw audio

Model One to poczenie wzmacniacza klasy AB z odtwarzaczem CD i tunerem radiowym. Ma wbudowany modu Bluetooth, a take rnorodne wejcia audio cyfrowe i analo-gowe. Dostpne jest te wyjcie na aktywny subwoofer. Zcze USB-B pozwala na wsp-prac z komputerem, a USB-A umoliwia odtwarzanie muzyki z pamici przenonych i adowanie baterii urzdze mobilnych.

Audio Center Poland

One

CAMBRIDGE AUDIO

Amplituner stereofoniczny Marantza ma wbudowany napd CD. Charakteryzuje si moc 2 60 W (przy impedancji 6 ). Ob-suguje standardy DLnA, AirPlay i Bluetooth (z nFC). Ma wbudowany modu Wi-Fi. Po-zwala na odtwarzanie internetowych stacji radiowych i muzyki z serwisu Spotify (dziki Spotify Connect). Dostpne s m.in. 2 wej-cia USB i 2 wejcia optyczne audio.


M-CR611

MARANTZ

T-4030 jest tunerem FM/DAB/DAB+ do hi--endowych systemw audio. Pozwala na zaprogramowanie do 40 stacji radiowych DAB+. Wykorzystuje przetwornik D/A WM 8718 uznanej firmy Wolfson i zaawanso-wan technik wektorow VLSC. Zosta wyposaony w cyfrowe wejcia optyczne i koaksjalne, a take wyjcie analogowe 2 RCA. Pilot w zestawie.


T-4030

ONKYO


DYSTRYBUTOR

MODEL

MARKA

radioodtwarzaczesamochodowe 1-DIN-owe

Radioodtwarzacz oprcz podstawowych funkcji, takich jak odtwarzanie pyt CD i ra-dia FM, pozwala na obsug plikw audio z pamici przenonych. Do odbioru cyfrowe-go radia w standardzie DAB+ niezbdna jest opcjonalna kompatybilna antena, np. KAe-220DA. Moliwe jest dopasowanie koloru podwietlenia przyciskw (osobno przycisku gwnego i pozostaych).


CDE-136BT

ALPINE

Urzdzenie o mocy 4 50 W. Ma czerwo-ne podwietlenie przyciskw. Pozwala na odtwarzanie formatw MP3, WMA i WAV z pamici przenonych i pyt CD. na przednim panelu znajduje si wejcie analogowe au-dio. Dostpnych jest 12 ustawie equalizera oraz 3-zakresowy korektor parametryczny ieQ. Do urzdzenia mona dokupi adapter Bluetooth.

JVC Polska Sp. z o.o.

KD-DB65

JVC

Jest to jeden z najlepiej wyposaonych 1-DIn--owych samochodowych radioodtwarzaczy w ofercie firmy JVC. Oprcz odtwarzania pyt CD, radia DAB+ i FM (z RDS) obsuguje te standard Bluetooth. Ma wbudowane wejcie Aux i zcze USB. Wraz z nagonieniem sa-mochodowym moe peni funkcj zestawu gonomwicego. Do urzdzenia mona naby opcjonalny pilot RM-RK52P.


KD-DB95BT

JVC


DYSTRYBUTOR

MODEL

MARKA

radioodtwarzaczesamochodowe 2-DIN-owe

Model Ine-W925R to nie tylko radioodtwa-rzacz samochodowy, ale rwnie zaawan-sowany system nawigacyjny iGo Primo z tunerem TMC. Ma 6,1-calowy wywietlacz dotykowy i napd DVD. Dostpne s te z-cze USB oraz modu Bluetooth. Odtwarzanie radia DAB+ z wykorzystaniem modelu Ine--W925R jest moliwe po dokupieniu anteny (np. KAe-220DA).


INE-W925R

ALPINE

Model Ine-W987D zosta wyposaony w 7-calowy ekran dotykowy z interfejsem One Look navi trzeciej generacji. Uytkownik ma moliwo skorzystania z aplikacji Alpine TuneIt App, ktra pozwala m.in. na cz-no z Facebookiem. Urzdzenie obsuguje standard Bluetooth z funkcj wybierania gosowego. Dostpna jest te technika Mir-rorLink.


INE-W987D

ALPINE

Radioodtwarzacz multimedialny Alpinea ma a 8-calowy ekran dotykowy z interfejsem One Look navi XL, ktry doskonale spraw-dza si w praktyce, zarwno do sterowania systemem nawigacji, jak i odtwarzania mul-timediw. Dostpna jest funkcja MirrorLink oraz moliwo tworzenia spersonalizowa-nych profili uytkownikw. Urzdzenie moe wsppracowa z kamer cofania.


X800D-U

ALPINE

Stereofoniczny amplituner firmy Onkyo umoliwia odtwarzanie plikw audio du-ej rozdzielczoci. Ma wbudowane zcze ethernet oraz moduy Wi-Fi i Bluetooth. Obsuguje standard AirPlay i odtwarzanie muzyki z serwisw streamingowych, np. Spotify czy Deezer. Przedni panel zosta wyposaony w zcze USB oraz wyjcie su-chawkowe jack 6,3 mm.


TX-8150

ONKYO

Ten stereofoniczny model wyposaony jest we wzmacniacz o mocy 100 W na kana i tuner radiowy FM/DAB/DAB+. Jest kompa-tybilny z wieloma rdami dobrej jakoci muzyki. Ma wbudowane cztery wejcia analogowe audio 2 RCA (w tym wejcie gramofonowe) oraz jedno wyjcie 2 RCA. na przednim panelu znajduje si wyjcie suchawkowe.


SX-20DAB

PIONEER

SX-n30DAB to amplituner stereofoniczny o mocy 85 W na kana. Oprcz obsugi ra-dia analogowego FM i cyfrowego DAB+ umoliwia odtwarzanie internetowych stacji radiowych. Ma wbudowane zcze ethernet oraz moduy Wi-Fi i Bluetooth. na tylnym pa-nelu umieszczono m.in. wejcie gramofono-we oraz wyjcie na aktywny subwoofer. Am-plituner obsuguje standardy DLnA i AirPlay.


SX-N30DAB

PIONEER

Model ten jest poczeniem stereofoniczne-go wzmacniacza lampowego (o mocy 75 W na kana) z odtwarzaczem CD i tunerem FM/DAB+. Obsuguje standard Bluetooth i kodek aptX. Urzdzenie zostao wyposao-ne w wejcie audio 2 RCA. na przednim panelu ma wejcie jack 3,5 mm oraz zcze USB. W zestawie znajduje si pilot zdalnego sterowania.

Polpak Poland Sp. z o.o.

HTR-1000CD

TAGA HARMONY

Urzdzenie wyposaone zostao w 13-zna-kowy wywietlacz LCD i odtwarzacz pyt CD. Ma czerwone podwietlenie przyciskw. na przednim panelu znajduje si zcze USB, dziki ktremu mona odtwarza muzyk z pendrivew. Wrd obsugiwanych forma-tw audio s MP3, WMA, AAC i WAV. Mo-del ten ma wbudowany korektor dwiku i regulacj tonw niskich i wysokich.


DEH-4800DAB

PIONEER

Radioodtwarzacz zosta wyposaony we wzmacniacz MOSFeT o mocy 4 50 W. Do urzdzenia mona podczy dodatkowe wzmacniacze i subwoofery. Funkcja Auto DAB Tuning ogranicza przerwy w transmi-sji sygnau radia cyfrowego do minimum, a funkcja Time Shift umoliwia przewijanie, pauzowanie i wznawianie transmisji. Z CD i USB obsugiwane s formaty MP3 i WMA.


DEH-X6800DAB

PIONEER

Urzdzenie nie zostao wyposaone w na-pd optyczny CD. Ma natomiast zcze USB, ktre umoliwia odtwarzanie plikw au-dio z przenonych pamici flash. Wszelkie niezbdne informacje prezentowane s na 13-znakowym wywietlaczu LCD. Funkcja Advanced Sound Retriever automatycznie poprawia jako dwiku podczas odtwa-rzania skompresowanych plikw audio.


MVH-280DAB

PIONEER

Ten samochodowy radioodtwarzacz CD zosta wyposaony w zcze USB, ktre umoliwia odtwarzanie plikw MP3, WMA i WAV z pamici przenonych. Ponadto ob-suguje standard Bluetooth (z funkcj nFC wcznie). na przednim panelu znajduje si wejcie audio Aux. Dostpna jest funkcja Dynamic Colour Illuminator, pozwalajca na zmian koloru podwietlenia przyciskw.

Sony Poland Sp. z o.o.

MEX-N6000BD

SONY

Urzdzenie zostao wyposaone w wywie-tlacz o przektnej 6,2 cala i rozdzielczoci 800 480 pikseli. Obsuguje odtwarzanie pyt CD, DVD, radia analogowego i cyfro-wego. Ma wbudowany modu Bluetooth i zcze USB. Wrd odtwarzanych formatw audio i wideo s m.in. MP3, WMA, WAV oraz DivX. W oddzielnej sprzeday dostp-ny jest pilot zdalnego sterowania.


KW-V215DBT

JVC

Jest to multimedialny radioodtwarzacz z 6,2-calowym ekranem dotykowym. Tuner DAB+ obsuguje funkcj Time Shift. Urz-dzenie ma wbudowany napd DVD oraz zcze USB. Obsuguje standard Bluetooth. Funkcja Sound Retriever poprawia jako odtwarzania skompresowanych plikw au-dio, a funkcja Mixtrax eZ umoliwia automa-tyczne miksowanie odtwarzanych utworw.


AVH-X3700DAB

PIONEER

Radioodtwarzacz ten ma 7-calowy ekran dotykowy. Wsppracuje z urzdzeniami mobilnymi. Materiay audio-wideo mog by odtwarzane z pyt CD, DVD oraz za porednictwem zcza USB. Model AVH--X5700DAB jest kompatybilny ze stan-dardem Bluetooth. Dostpne s m.in. pasmowy korektor graficzny oraz funkcja automatycznej kalibracji dwiku.


AVH-X5700DAB

PIONEER

Ten samochodowy odtwarzacz multime-dialny czy bardzo dobr jako dwiku i obrazu z inteligentn nawigacj. Ma 7-ca-lowy ekran dotykowy. Model AVIC-F77DAB zosta wyposaony w zcze HDMI, a take pozacane gniazda RCA. Obsuguje stan-dard Bluetooth i wiele innowacyjnych funk-cji, takich jak Apple CarPlay, Android Auto, MirrorLink oraz tryb AppRadio.


AVIC-F77DAB

PIONEER

Komponenty do systemw audio, radioodtwarzacze samochodowe 1-DIN-owe, 2-DIN-owe

DAB+

01/201618

Fot.

Tech

niSat

ygna radiowy z nadajnikw naziemnych rozchodzi si od stacji nadawczej i ma okre-lony zasig (do kilkudzie-

siciu kilometrw) w zalenoci od mocy nadajnika, charakterystyki i wysokoci za-wieszenia anteny nadawczej oraz ukszta-towania terenu. Nadawca nie ma ograni-cze co do liczby odbiorcw, a odbiorca, nie ponosi kosztw transferu danych, tak jak ma to miejsce np. w wypadku odbio-ru internetowego. Odbiorca jest rwnie anonimowy, chroni swoj prywatno co do preferencji suchanych stacji czy audy-cji. Jest to dua zaleta odbioru radiowe-go naziemnego.

od nadajnika do odbiornika transmisja fal radiowychSystem nadawczo-odbiorczy skada si z na-dajnika i odbiornika oraz anten nadawczych i odbiorczych. Do anteny nadawczej dopro-wadzony jest z nadajnika sygna zmienny o wielkiej czstotliwoci, pod wpywem kt-rego w antenie pynie prd i powstaje po-le elektromagnetyczne. Zadaniem anteny nadawczej jest wypromieniowanie sygna-u radiowego w eter. Energia promienio-wana przez anten rozchodzi si z prdko-ci wiata w postaci fali elektromagne-tycznej. Po stronie odbiorczej, gdy w po-lu oddziaywania fal elektromagnetycz-nych znajdzie si antena (przewodnik me-

talowy), indukowane jest w niej napicie zmienne o tej samej czstotliwoci co fala elektromagnetyczna. Wytworzony prd do-prowadza si do odbiornika (np. radia sta-cjonarnego). Po odpowiednim wzmocnie-niu i przetworzeniu powstaje sygna elek-tryczny powodujcy wytworzenie dwi-ku syszalnego z gonika.Sygna radiowy FM i DAB+ jest nadawany w rnych pasmach czstotliwoci, a wic potrzebna jest szerokopasmowa antena obejmujca oba pasma lub przeznaczona do odbioru jednego z nich.

Anteny w radioodbiornikach przenonychW radioodbiornikach kieszonkowych DAB+/UKF anten jest przewd suchawkowy. Jego dugo jest tak dobrana, aby two-rzya anten suc do odbioru obu za-kresw fal. W wikszych odbiornikach przenonych jest stosowana prtowa an-tena teleskopowa. Zoona nie zabiera miejsca, a radio mona wygodnie prze-nosi. Do prawidowego odbioru stacji radiowych anten naley wysun. Ob-racajc j i zmieniajc jej dugo, mo-na uzyska lepszy odbir przy sabym sy-gnale radiowym.

Anteny DAB+ samochodowe Standardowo w samochodach montowana jest antena zewntrzna do odbioru stacji radiowych UKF, ktr docza si do zcza antenowego w radioodtwarzaczu. Produ-cenci radioodtwarzaczy, ktre pozwalaj na suchanie stacji radiowych w DAB+ do-daj w zestawie anten lub mona ja do-kupi jako dodatkowy element. Zazwyczaj s to anteny aktywne, czyli wyposaone we wzmacniacz sygnau. Wymagaj one ustawienia w opcjach odbiornika wcze-nia zasilania anteny.

Anteny do zestaww audio W tunerach i amplitunerach stacjonarnych sy-tuacja jest bardziej skomplikowana. Maj one jedno wejcie do doczenia zewntrznej anteny radiowej FM i DAB+. Ze wzgl-

du na tumienie sygnau radiowego przez ciany budynku i mieszkania warto stoso-wa anteny zewntrzne. Jeeli chcemy od-biera oba zakresy radiowe, najlepiej uy zewntrznej anteny szerokopasmowej obej-mujcej oba pasma (UKF i DAB+). Skada si ona z dwch anten zewntrznych do za-mocowania na maszcie, ustawionych zgod-nie z polaryzacj poziom (UKF) i pionow (DAB+). Sygnay z obu anten s sumowa-ne w sumatorze i jednym przewodem prze-syane do odbiornika.Zwolennicy radia cyfrowego mog rwnie uy np. anteny telewizyjnej przeznaczonej do odbioru pasma III VHF. Moe jednak wystpi konieczno zmiany polaryza-cji z poziomej na pionow lub odwrotnie. W najtrudniejszych warunkach odbioru, np. w grach oraz na granicy zasigu, mo-na stosowa anteny wieloelementowe. Ich konstrukcja i dosy wska charakterystyka kierunkowa zapewniaj zysk energetycz-ny rzdu kilku decybeli.W niektrych przypadkach mona wyko-rzystywa anteny pokojowe do odbioru te-lewizji i radia. Maj one dodatkowe cha-rakterystyczne elementy anteny do odbio-ru pasma radiowego i wzmacniacz, kt-ry kompensuje czciowo straty sygnau, jeli tumienie toru radiowego jest due. Konstrukcja takich anten szerokopasmo-wych pozwala na odbir radia analogowe-go (w pamie UKF), cyfrowego (w pamie VHF) oraz telewizji DVB-T (w pamie UHF). Poprawny odbir za pomoc anteny poko-jowej jest w zasadzie moliwy w promie-niu kilku kilometrw od nadajnika TV, lecz rzeczywista odlego moe by mniejsza z powodu rnych uwarunkowa tereno-wych. Natenie pola elektromagnetycz-nego wewntrz budynkw jest znacznie mniejsze ni na zewntrz z powodu tu-mienia wprowadzanego przez ciany, ru-ry, zbrojenia itp. Pole elektromagnetyczne w pomieszczeniu z powodu wielokrotnych odbi jest bardzo nierwnomierne, dlatego due znaczenie ma waciwe ustawienie anteny. Aby poprawia odbir, anten na-ley stara si umieci jak najbliej okna.Najwiksze problemy z odbiorem sygnau w miecie za pomoc anten pokojowych mog mie odbiorcy zamieszkujcy na najniszych kondygnacjach. W tych przy-padkach konieczny moe by zakup ante-ny zewntrznej.

S

anTeny radioWedo odbioru radia cyfrowego, tak jak w kadym systemie wykorzystujcym do

transmisji fale radiowe, potrzebna jest odpowiednia antena.

Zewntrzna antena Maximum FM/DAB jest poczeniem dwch anten: na pasma UKF i DAB+ za pomoc sumatora.

Fot.

Diom

ar

Przycisk 56: Przycisk 53: Przycisk 58: Przycisk 59: Przycisk 64: Przycisk 65: Przycisk 4: Przycisk 5:

Edukacyjny poradnik informacyjny - InfoMarketinfomarket.edu.pl/uploads/magazines/files/2016/1/IP_DAB...

Documents

Transcript of Edukacyjny poradnik informacyjny - InfoMarketinfomarket.edu.pl/uploads/magazines/files/2016/1/IP_DAB...