E-commerce manger book - volume I - sample chapter

TOM I PRAWO, LOGISTYKA & TECHNOLOGIA

DECYZJE TECHNOLOGICZNE

PLANOWANIE I PROJEKTOWANIE UX SERWISU E-COMMERCE

JAK WYBRAĆ ODPOWIEDNIE ROZWIĄZANIE DO SPRZEDAŻY ONLINE

PLATFORMY E-COMMERCE W MODELU SAAS

DEDYKOWANE PLATFORMY E-COMMERCE

INTEGRACJA Z SYSTEMAMI ZARZĄDZANIA PRZEDSIĘBIORSTWEM

KOSZTOCHŁONNOŚĆ BIZNESU W E-COMMERCE

PROJEKTOWANIE KANAŁU E-COMMERCE Z UWZGLĘDNIENIEM RWD I M-COMMERCE

157Kosztochłonność biznesu w e-commerce

KOSZTOCHŁONNOŚĆ BIZNESU W E-COMMERCE

Wybór systemu e-commerce jest jedną z najtrudniejszych decyzji, którą muszą podjąć managerowie odpowiedzialni za tworzenie nowego czy rozwój działającego już sklepu internetowego.

Uruchamiając niewielki sklep, można sobie pozwolić na wybór prostego rozwią-

zania i liczyć na to, że w wypadku powodzenia zostanie ono zmienione na nowy,

bardziej zaawansowany system (gdy sprzedawca lepiej pozna potrzeby zarów-

no swoje, jak i klientów). Przy tworzeniu sklepu, który ma być zintegrowany

z istniejącymi kanałami sprzedażowymi firmy czy też zastąpić już istniejące

rozwiązanie, błędny wybór może wiązać się z wysokimi kosztami finansowymi,

a także stratą cennego czasu oraz problemami organizacyjnymi.

W wypadku średnich i dużych sklepów wdrożenie systemu e-commerce to nie

tylko praca programistyczna i uruchomienie strony internetowej, lecz także

wiele procesów, które należy przeanalizować, zweryfikować i wdrożyć. Wiąże

się to z ogromnym wysiłkiem zespołu odpowiedzialnego za implementację oraz

wszystkich pracowników zaangażowanych w obsługę kanału e-sprzedaży.

JAKI SYSTEM E-COMMERCE WYBRAĆ?

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wybór systemu jest zależny

od wielu czynników, takich jak:

( potrzeby w zakresie prezentacji i budowania oferty w sklepie,

( wielkość ruchu, bazy klientów i przewidywana sprzedaż,

ŁUKASZ PLUTECKI

Total Cost of Ownership (TCO) – całkowity koszt pozyskania, instalowania, użytkowania, utrzymywania i w końcu pozbycia się aktywów w firmie na przestrzeni określonego czasu(źródło: Wikipedia).

158 e-commerce manager profesjonalista w ehandlu

! potrzeby w zakresie architektury systemu – wielojęzyczności,

wielowalutowości, sprzedaży zagranicznej, różnorodności klientów,

! konieczne integracje z systemami zewnętrznymi i wewnętrznymi,

! posiadane zasoby – w tym czas i kompetencje.

RODZAJE KOSZTÓW ZWIĄZANYCH Z WDROŻENIEM I UTRZYMANIEM SYSTEMU E-COMMERCECzęść kosztów wdrożenia i rozwoju systemu e-commerce jest niezależna od wybranego rozwiązania

(np. przygotowanie specyfikacji, analiza istniejących wymagań, projekt graficzny). Inne wydatki mogą

wynikać ze strategii biznesowej dostawcy, modelu, w którym udostępniane jest oprogramowanie (koszty

zakupu licencji, koszty SaaS), kompetencji zespołu czy tempa rozwoju sklepu.

Tab. 1. Zestawienie najważniejszych kosztów uruchomienia e-sprzedaży z podziałem na grupy i ich charakterystyką

Koszt Grupa Opis

Specyfikacja wymagań AnalizaPrzygotowanie „inwentaryzacji” obecnie używanego systemu (lista istotnych funkcji wykorzystywanych dotychczas) oraz listy wymagań co do nowego systemu.

Analiza rozwiązań dostępnych na rynku

AnalizaZestawienie i wybór rozwiązań spełniających wymaga-nia oraz mieszczących się w wyznaczonym budżecie.

Zakup licencjiNabycie praw

autorskich

Koszt związany z zakupem systemu oferowanego przez komercyjnego dostawcę oprogramowania lub nabycie roz-szerzonej wersji systemu open source (np. wersji enterprise).

Zakup gotowych modułów dodatkowych i modułów integracji

Nabycie praw autorskich

Zakup modułów dodatkowych oraz modułów integracji z systemami zewnętrznymi.

Projekt graficznyNabycie praw

autorskichPrzygotowanie projektu graficznego sklepu.

Wdrożenie szablonu WdrożenieKoszt prac związanych z oprogramowaniem szablonu sklepu (wiele platform koszt projektu graficznego i jego wdrożenia przedstawia jako 1 pozycje w ofercie).

Migracja danych WdrożenieOpracowanie skryptów migracji danych produktów i klientów.

Oprogramowanie modułów dedykowanych

Wdrożenie Przygotowanie dedykowanych funkcji dodatkowych.

Uruchomienie integracji WdrożeniePrzygotowanie dedykowanych modułów integracji (np. z systemem ERP czy partnerami firmy).

Hosting Utrzymanie Koszty utrzymania sklepu na serwerach WWW.

Wsparcie programistyczne UtrzymanieKoszt świadczenia serwisu gwarancyjnego i pogwarancyjnego, koszty świadczenia usługi SLA (gwarancji dostępności systemu).

Aktualizacja oprogramowania UtrzymanieZakup nowych wersji oprogramowania lub koszt aktualizacji w ramach wsparcia programistycznego.

Skalowanie systemu UtrzymanieKoszty związane z obsługą zwiększonego ruchu i sprze-daży – dostosowanie systemu do większej skali działania.


KOSZTY A RODZAJ WYBRANEGO OPROGRAMOWANIA

Manager sklepu internetowego, wybierając oprogramowanie dla swojego biznesu, może zdecydować się na:

% zakup licencji,

% dzierżawę systemu (SaaS),

% wdrożenie systemu open source,

% stworzenie systemu dedykowanego przez firmę zewnętrzną,

% stworzenie systemu dedykowanego wewnętrznie.

W zależności od wybranego rodzaju oprogramowania (w związku z jego wdrożeniem i utrzymaniem)

koszty opisane w tab. 1 mogą występować z różną intensywnością lub nie występować w ogóle.

Tab. 2. Zestawienie kosztów w zależności od wybranego rodzaju oprogramowania

Rodzaj kosztu Licencja SaaSOpen

sourceDedykowane zewnętrzne

Dedykowane wewnętrzne

Specyfikacja wymagań


Zakup licencji* - -/

Zakup gotowych modułów dodatkowych i modułów integracji*

Projekt graficzny

Wdrożenie szablonu

Migracja danych

Oprogramowanie modułów dedy-kowanych

Uruchomienie integracji

Hosting

Wsparcie programistyczne

Aktualizacja oprogramowania

Skalowanie systemu

Utrzymanie systemu

Intensywność kosztu: duża, średnia, niewielka*) W wypadku oprogramowania dedykowanego są przez to rozumiane koszty związane ze stworzeniem systemu e-commerce. W wypadku oprogramowania open source może pojawić się koszt zakupu rozszerzonej wersji oprogramowania (wersji komercyjnej, enterprise itp.).


SZCZEGÓŁOWA CHARAKTERYSTYKA KOSZTÓWSpecyfikacja wymagań. Pierwsza rzecz, którą należy zrobić przed przystą-

pieniem do dalszych działań związanych z wyborem czy modyfikacjami istnie-

jącego oprogramowania. Temat analizowania i planowania projektu IT jest sze-

roko opisany w literaturze informatycznej oraz prasie branżowej. Niezależnie

od wielkości wdrożenia warto zapoznać się z podstawami metodologii wdrażania

projektów i stworzyć dokument będący bazą do dalszych działań.

Analiza rozwiązań dostępnych na rynku. Na podstawie opracowanej specy-

fikacji, określonych celów i budżetu projektu budowana jest lista dostępnych

na rynku rozwiązań. Następnie odrzuca się systemy, które nie spełniają

istotnych założeń wymienionych w specyfikacji (rodzaj licencji, koszty, bezpie-

czeństwo, kluczowe funkcjonalności, skalowalność).

Specyfikacja i analiza to procesy realizowane często wewnętrznie przez firmę

lub w 2 etapach we współpracy z wykonawcą.

Zakup licencji. Koszt występujący w razie zakupu produktu gotowego (licen-

cji), wyboru systemu udostępnionego w modelu SaaS (w takim wypadku

ma on charakter miesięcznego lub rocznego kosztu stałego), zakupu rozsze-

rzonej wersji systemu open source lub wdrożenia systemu dedykowanego

w oparciu o licencję systemu udostępnianego komercyjnie.

W wypadku mniejszych wdrożeń koszt licencji może stanowić 30–50%

kosztów całego projektu. W większych projektach jego udział maleje na rzecz

kosztów dostosowania (modułów dodatkowych, integracji).

Zakup gotowych modułów dodatkowych i modułów integracji. Oprócz

zakupu licencji wdrożenie lub rozwój systemu może wiązać się z zakupem

dodatkowych modułów, np.: modułu ofertowania, integracji z dostawcami,

integracji z ERP, portalami (porównywarkami, Allegro, eBay itp.).

Wraz z rozwojem sklepu ilość powiązań z partnerami zewnętrznymi będzie

coraz większa. Koszty modułów dodatkowych mogą być wliczone w cenę

licencji lub stanowić dodatkowy wydatek. Często są one jednak niższe niż

rozbudowanie takich funkcji przez programistę zatrudnionego w firmie.

Projekt graficzny. W wypadku niewielkich sklepów właściciele decydują się

często na wykorzystanie gotowych szablonów sklepów dostępnych wraz

z oprogramowaniem. Więksi sprzedawcy, chcąc wyróżnić się na tle konkurencji

i zapewnić jak najlepsze doznania swoim klientom, decydują się na zaprojekto-

wanie indywidualnej grafiki sklepu.

Prace związane z przygotowaniem projektu graficznego mogą obejmować elementy takie jak:

) przygotowanie identyfikacji wizualnej – logotypu, papieru firmowego, taśmy, opakowań,

) stworzenie kreacji graficznej,

) przygotowanie kompletnego projektu sklepu internetowego (lista produktów, karta produktu, koszyk, ścieżka zakupowa, panel klienta, bannery),

) stworzenie projektów e-mailów systemowych, newsle*era, aukcji,

) przygotowanie makiet,

) badania i optymalizacja UX.


Wdrożenie szablonu. Koszty związane z oprogramowaniem projektu graficz-

nego i dostosowaniem go do działania w wybranym systemie. Mogą obejmo-

wać także przygotowanie szablonów e-mailów systemowych, newsle&era czy

aukcji w systemach zewnętrznych.

Koszt wdrożenia szablonu graficznego zależy od trudności projektu, liczby stron

do oprogramowania i użytej technologii (przygotowanie szablonu responsyw-

nego zajmie znacznie więcej czasu niż klasycznej wersji desktopowej).

Migracja danych. Prace związane z przygotowaniem skryptów migracji ze sta-

rego systemu, np.:

) kartotek produktów,

) kategorii, stron producentów,

) danych klientów – w tym specyficznych ustawień, jak np. grupa cenowa

czy saldo punktów w programie lojalnościowym,

) zamówień,

) przekierowań adresów URL.

Oprogramowanie modułów dedykowanych. Prace programistyczne zwią-

zane z koniecznością włączenia do systemu dodatkowych funkcji, np.: skryp-

tów automatyzujących pracę obsługi sklepów (automatyczne rozpoznawanie

przedpłat na konto, sprawdzanie dostępności w systemach ERP itp.), konfigu-

ratorów produktów czy modułów integracji.

Przy szacowaniu kosztów modułów dedykowanych należy pamiętać o koniecz-

ności szczegółowego wyspecyfikowania działania tych funkcji oraz testach.

Uruchomienie integracji. Prace wdrożeniowe związane z uruchomieniem

przygotowanych modułów wymiany danych (zmapowanie danych z różnych

systemów, testy procesów, szkolenie dla pracowników, dokumentacja).

Hosting. Koszty utrzymania systemu na serwerach, w tym utrzymania kopii

zapasowych, administracji serwerami, monitoringu.

Wsparcie programistyczne. Koszty wsparcia programistycznego w zakresie:

) usług gwarancyjnych,

) SLA – gwarancji dostępności systemu i czasu reakcji na zgłoszenie błędów,

) dodatkowych prac programistycznych.

Aktualizacja oprogramowania. Koszty zakupu aktualizacji programu oraz prac

programistycznych nad aktualizacją programu do najnowszej wersji.


Systemy e-commerce szybko się „starzeją” ze względu na zmieniające się otoczenie, w którym funkcjo-

nują, zmiany API w systemach zewnętrznych, zmiany formatów XML, nowe systemy płatności, nowe

przeglądarki internetowe, urządzenia mobilne itp.

Skalowanie systemu. Prace związane z optymalizacją systemu i jego dostosowaniem do wzrostu skali

działania sklepu. Należy pamiętać, że koszty utrzymania mogą zależeć nie tylko od wielkości ruchu,

lecz także od wielkości bazy produktowej, ilości i częstotliwości procesów integracji, konstrukcji

szablonu itp.

Tab. 3. Zestawienie przykładowych cen usług związanych z wdrożeniem i utrzymaniem sklepu internetowego w zależności od rodzaju platformy

Rodzaj kosztuProsta

platforma SaaS/system

Zaawansowana platforma

SaaS/system

Agencja e-commerce

Koszty wdrożenia

Przygotowanie projektu graficznego (w tym makiet, kreacji i oprogramowania szablonu)*

1000–1500 zł 3000–5000 złod 2000 zł wzwyż

w zależności od poziomu skomplikowania projektu

Specyfikacja wymagań nd. 500 zł do uzgodnienia

Zakup licencji 1000–2000 zł 4000–8000 zł ceny dedykowane


10% 10% 7,5%

Migracja danych 400–800 zł 1000 zł od 2000 zł

Koszty utrzymania

Dzierżawa oprogramowania na mies.

30–80 zł 150–200 zł do uzgodnienia

Hostingw cenie

dzierżawy50–200 zł do uzgodnienia

Stawka godzinowa pracy programisty

80–100 zł 100–150 zł od 100 zł

*) Większość firm oferuje różne pakiety usług graficznych – koszt prac jest zależny od ilości propozycji, podstron oraz zakresu działania (tylko szablon, dodatkowe bannery, szablony e-mailów, newsle)era itp.).


ZESTAWIENIE KOSZTÓW WDROŻENIA W ZALEŻNOŚCI OD WIELKOŚCI SKLEPUW tab. 4 przedstawione są udziały kosztów w całkowitej cenie wdrożenia systemu AtomStore w zależności

od rodzaju i wielkości sklepu. Przedstawione wielkości mają na celu zilustrowanie zależności pomiędzy

wielkością wdrożenia a poszczególnymi grupami kosztów i dotyczą tylko części przypadającej na wyna-

grodzenie firmy zewnętrznej (nie obejmują kosztów wewnętrznych):

Tab. 4. Udziały kosztów w całkowitej cenie wdrożenia systemu AtomStore w zależności od rodzaju i wielkości sklepu

Rodzaj kosztu Mały sklep Średni sklepŚredni sklep z modułami

dedykowanymi

Koszty wdrożenia 8000 zł 25 000 zł 60 000 zł

Rodzaj systemu SaaS SaaS licencja

Specyfikacja wymagań 5% 10% 5%


5% 5% 3%

Zakup licencji – – 22%


10% 10% 7,5%

Projekt graficzny 30% 25% 15%

Wdrożenie szablonu* 40% 35% 25%

Migracja danych nowy sklep 5% 5%

Oprogramowanie modułów dedykowanych

0% 5% 15%

Uruchomienie integracji 10% 5% 2,5%

Koszty utrzymania przez 12 mies.

3500 zł 5000 zł 5000 zł

Hosting 20% 30% 70%

Wsparcie programistyczne** 20% 20% 20%

Aktualizacja oprogramowania i gwarancja***

0% 30% 0%

Skalowanie systemu nd. 10% 10%

*) W wypadku małego sklepu – prosty szablon, w wypadku sklepu dedykowanego – projekt z szablonami e-mailów systemowych, newslettera, szablon w wersji responsywnej.**) Dotyczy drobnych prac dodatkowych zleconych w ciągu pierwszych 12 mies. ***) W wypadku SaaS aktualizacje są dostępne przez cały okres trwania umowy. W wypadku licencji aktualizacja jest bezpłatna przez pierwsze 12 mies., tak więc coroczny koszt aktualizacji i przedłużenia gwarancji przypada na 13. mies. użytkowania systemu.


RODZAJ SYSTEMU A KSZTAŁTOWANIE SIĘ KOSZTÓW W CZASIE

Dla osoby planującej wdrożenie systemu e-commerce istotne może być porównanie kosztów nie tyl-

ko wdrożenia, lecz także użytkowania systemu w czasie. Poniżej przedstawiono porównanie kosztów

migracji niewielkiego sklepu internetowego (przychody roczne na poziomie < 1 mln zł). W skład usługi

wdrożenia wchodzą:

& przygotowanie specyfikacji,

& projekt graficzny sklepu oraz newsle'era,

& wdrożenie szablonu w wersji RWD,

& migracja danych ze starego sklepu.

Przewidziano także cykliczne zmiany w szablonie (2 razy do roku po 1000 zł) oraz uruchomienie modu-

łów integracji z Allegro, kurierem oraz portalami tematycznymi. W wypadku open source dokonane

będą 2 aktualizacje do najnowszej wersji systemu (każdorazowo koszt 1000 zł – 1 dzień pracy progra-

misty). Koszty hostingu wynoszą 50 zł na mies.

Tab. 5. Porównanie kosztów wdrożenia i utrzymania niewielkiego sklepu w 3 modelach

Mies. SaaS LicencjaOpen

sourceUwagi

1 15 000 zł 20 000 zł 15 000 złWdrożenie (migracja danych, szablon RWD,

moduły dodatkowe) + zakup licencji (w wypadku 2. wariantu)

2 250 zł 50 zł 50 zł –

3 250 zł 50 zł 50 zł –

4 250 zł 50 zł 550 złUruchomienie integracji z Allegro (SaaS i licencja – moduł w cenie)

5 250 zł 50 zł 50 zł –

6 1250 zł 1050 zł 1050 zł Zmiany w szablonie sklepu

7 250 zł 50 zł 50 zł –

8 250 zł 50 zł 550 złUruchomienie integracji z kurierem

(SaaS i licencja – moduł w cenie)

9 250 zł 50 zł 50 zł –

10 250 zł 50 zł 1050 złOpen source – usługa aktualizacji

do nowej wersji (1 dzień pracy)


11 250 zł 50 zł 50 zł –

12 1250 zł 1050 zł 1050 zł Zmiany w szablonie sklepu – okres świąteczny

13 250 zł 1550 zł 50 zł Licencja – wykupienie aktualizacji na kolejny rok

14 250 zł 50 zł 50 zł –

15 250 zł 50 zł 50 zł –

16 750 zł 550 zł 550 złIntegracja z nowym dostawcą

(prace dedykowane)

17 250 zł 50 zł 50 zł –

18 1250 zł 1050 zł 1050 zł Zmiany w szablonie sklepu

19 250 zł 50 zł 50 zł –

20 250 zł 50 zł 1050 złOpen source – usługa aktualizacji

do nowej wersji (1 dzień pracy)

21 250 zł 50 zł 50 zł –

22 250 zł 50 zł 550 złUruchomienie integracji z portalem

tematycznym (SaaS i licencja – moduł w cenie)

23 250 zł 50 zł 50 zł –

24 1250 zł 1050 zł 1050 zł Zmiany w szablonie sklepu – okres świąteczny

Suma 25 250 zł 27 150 zł 24 150 zł

ŁUKASZ PLUTECKI

Współwłaściciel agencji NetArch, od 2009 r. zarzą-

dza rozwojem platformy e-commerce AtomStore.

NETARCH

Agencja interaktywna specjalizująca się w projek-

towaniu dedykowanych systemów e-commerce,

portali internetowych, aplikacji biznesowych oraz

realizacji kampanii marketingowych w wyszu-

kiwarkach internetowych. Na rynku od 2006 r.

W 2010 r. w ramach grupy NetArch powstała

marka Sempai, a w 2011 – AtomStore, które

uzupełniają ofertę firmy.

MIEJSCE NA NOTATKI

E-commerce manger book - volume I - sample chapter

Documents

Transcript of E-commerce manger book - volume I - sample chapter