Dziecko / uczeń z niepełnosprawnością

w przedszkolu/ szkole/placówce,

diagnoza, kształcenie i wsparcie

Oświęcim, 24.11.2016 r.

Małgorzata Spendel ROME Metis w Katowicach WSB w Dąbrowie Górniczej

Plan wykładu

1. Rozpoznawanie potrzeb rozwojowych i edukacyjnych

dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością – diagnozo-

wanie dzieci/uczniów w przedszkolu/szkole, poradni

psychologiczno-pedagogicznej.

2. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego -

wymagania formalne i merytoryczne.

3. Zaspokajanie potrzeb rozwojowych i edukacyjnych

dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością – realizacja

orzeczeń w przedszkolu/szkole, konstruowanie IPET,

programu rewalidacji i programu z zakresu pomocy

psychologiczno-pedagogicznej, współpraca z rodzica-

mi, z poradnią.

4. Odpowiedzi na pytania uczestników.

Dzieci i młodzież niepełnosprawni

w systemie oświaty

formy pomocy i wsparcia

Dzieci od 0-9 lat Wczesne wspomaganie rozwoju

Kształcenie specjalne

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna

Uczniowie Kształcenie specjalne

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna

Dziecko niepełnosprawne

od chwili wykrycia niepełnosprawności

do podjęcia nauki w szkole

Wczesne wspomaganie rozwoju

Podstawy prawne:

Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r.

o systemie oświaty Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz.

2572, z późn. zm.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia

11 października 2013 r. w sprawie organizowania

wczesnego wspomagania rozwoju dzieci Dz.U.

2013 poz. 1257

WARUNKI ORGANIZOWANIA WWRD

określone w obowiązujących przepisach

DLA KOGO? dla dzieci, które uzyskały opinię o

potrzebie wwrd (od chwili wykrycia

niepełnosprawności, do podjęcia nauki w szkole).

GDZIE?

• w przedszkolach,

• szkołach podstawowych, w tym specjalnych,

• w innych formach wychowania przedszkolnego

• oraz w ośrodkach (wym. w art. 2 pkt 5 uso)

• a także w publicznych i niepublicznych poradniach

psychologiczno-pedagogicznych, w tym

specjalistycznych

jeżeli mają one możliwość realizacji wskazań zawartych w

opinii o potrzebie wwrd, w szczególności dysponują

środkami dydaktycznymi i sprzętem, niezbędnymi do

prowadzenia wczesnego wspomagania; mogą być

prowadzone w domu rodzinnym - w szczególności z

dziećmi, które nie ukończyły 3 roku życia;

KTO POWOŁUJE? Zespół wwrd powołany przez

dyrektora ww. szkół i placówek lub osobę kierującą

inną formą wychowania przedszkolnego.

KTO W ZESPOLE? osoby posiadające przygotowanie

do pracy z małymi dziećmi o zaburzonym rozwoju

psychoruchowym:

• pedagog posiadający kwalifikacje odpowiednie do

rodzaju niepełnosprawności dziecka, w

szczególności: oligofrenopedagog, tyflopedagog lub

surdopedagog;

• psycholog;

• logopeda;

• inni specjaliści - w zależności od potrzeb dziecka i

jego rodziny.

WARUNKI ORGANIZOWANIA WWRD

KTO KOORDYNUJE PRACĘ ZESPOŁU?

• dyrektor, osoba kierująca albo upoważniony przez

ww. nauczyciel

DOKUMENTOWANIE

• zespół szczegółowo dokumentuje działania

prowadzone w ramach indywidualnego programu

wczesnego wspomagania.

ORGANIZOWANIE WWRD

Wiek dzieci Liczba godzin Forma zajęć Miejsce

prowadzenia zajęć

Do

ukończenia

3. r. ż.

Od 4 do 8 godzin

w miesiącu,

w zależności od

możliwości

psychofizycznych

i potrzeb dziecka

Indywidualnie z

dzieckiem

i jego rodziną

w ww. szkołach,

placówkach - ustala

dyrektor, os. kierująca,

w uzgodnieniu

z rodzicami,

szczególnie w tej grupie

zajęcia mogą być

prowadzone

w domu rodzinnym

Po

ukończeniu

3. r. ż.

jw. jw. i mogą być

prowadzone w

grupach liczących

2 i 3 dzieci,

z udziałem ich

rodzin

jw.

Dziecko/uczeń z

niepełnosprawnością

„Ilekroć w ustawie jest mowa bez bliższego określe-

nia o niepełnosprawności uczniów – należy przez

to rozumieć potwierdzone orzeczeniem o potrzebie

kształcenia specjalnego ograniczenia funkcji orga-

nizmu występujące u uczniów wymagających

stosowania specjalnej organizacji nauki, metod

pracy i wychowania.”

Art. 3 ust 3, pkt 3, Ustawa o SIO Dz. U. z 2011 r. Nr 139, poz. 814

Niepełnosprawność sprzężona

„ Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa bez bliższego

określenia o niepełnosprawnościach sprzężonych

należy przez to rozumieć występowanie u dziecka:

• niesłyszącego lub słabosłyszącego,

• niewidomego lub słabowidzącego,

• z niepełnosprawnością ruchową,

• z upośledzeniem umysłowym,

• albo z autyzmem,

co najmniej jeszcze jednej z wymienionych niepełno-

sprawności”.

Art. 3 pkt 18, Ustawa o systemie oświaty

Dodanie w art. 3 pkt 18b przepisu wskazującego, że

ilekroć w ustawie mowa o upośledzeniu umysłowym w

stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym lub głębo-

kim – należy przez to rozumieć niepełnosprawność

intelektualną w stopniu odpowiednio lekkim, umiarko-

wanym, znacznym lub głębokim.

Zmiana ta pozwala na używanie określenia „niepełno-

sprawność intelektualna” zamiast „upośledzenie

umysłowe”.

Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie

oświaty oraz niektórych innych ustaw

Doprecyzowanie zadań dyrektorów szkół i placówek

w zakresie kształcenia specjalnego dzieci i

młodzieży niepełnosprawnej, niedostosowanej

społecznie i zagrożonej niedostosowaniem

społecznym poprzez dodanie w art. 39. ust. 1 pkt.

10 ustawy wskazującego dyrektora szkoły lub

placówki jako podmiotu odpowiedzialnego za

realizację zaleceń wynikających z orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego ucznia.

Uzupełnienie brzmienia art. 71b ust. 1 wskazującego, że kształceniem specjalnym obejmuje się dzieci i młodzież niepełnosprawne, niedostosowane społe-cznie i zagrożone niedostosowaniem społecznym, wymagające stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy.

Kształcenie to może być prowadzone w formie nauki

odpowiednio w przedszkolach i szkołach ogólnodos-tępnych, przedszkolach i szkołach lub oddziałach integracyjnych, przedszkolach i szkołach lub oddziałach specjalnych, innych formach wychowania przedszkolnego i ośrodkach, o których mowa w art. 2 pkt 5 ustawy.

W art. 71b dodano ust. 1b jednoznacznie wskazujący,

że uczniowi objętemu kształceniem specjalnym

dostosowuje się odpowiednio program wychowania

przedszkolnego i program nauczania do indywidual-

nych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz

możliwości psychofizycznych ucznia.

Dostosowanie następuje na podstawie opracowanego

dla ucznia indywidualnego programu edukacyjno-

terapeutycznego (IPET) uwzględniającego zalecenia

zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.

Rozporządzenie MEN w sprawie

warunków organizowania kształcenia,

wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży

niepełnosprawnych, niedostosowanych

społecznie i zagrożonych

niedostosowaniem społecznym

Dz.U. z 2015 poz. 1113

§ 1. Rozporządzenie określa warunki organizowania

kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzie-

ży:

1. Niepełnosprawnych: niesłyszących, słabosłyszących,

niewidomych, słabowidzących, z niepełnosprawnością

ruchową, w tym z afazją, z niepełnosprawnością

intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub

znacznym, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera,

z niepełnosprawnościami sprzężonymi, zwanych dalej

„uczniami niepełnosprawnymi”,

2. Niedostosowanych społecznie

3. Zagrożonych niedostosowaniem społecznym

wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i

metod pracy

SPE - orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, Zespół, IPET

Zaburzenia rozwoju

zmysłów wzroku i słuchu

Upośledzenie umysłowe -

niepełnosprawność intelektualna

Niepełnosprawności sprzężone

Zaburzenia rozwoju ruchowego w tym afazja Całościowe

zaburzenia rozwojowe

(np. autyzm w tym zespół Aspergera)

Zagrożenie i niedostosowanie społeczne

§ 2. 1. Kształcenie, wychowanie i opiekę dla uczniów niepełnosprawnych organizuje się w:

1) przedszkolach ogólnodostępnych;

2) przedszkolach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi;

3) przedszkolach integracyjnych;

4) przedszkolach ogólnodostępnych z oddziałami specjalnymi;

5) przedszkolach specjalnych;

6) innych formach wychowania przedszkolnego;

7) szkołach ogólnodostępnych;

8) szkołach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi;

9) szkołach integracyjnych

10) szkołach ogólnodostępnych z oddziałami

specjalnymi;

11) szkołach specjalnych, w tym szkołach specjalnych

przysposabiających do pracy;

12) młodzieżowych ośrodkach wychowawczych;

13) młodzieżowych ośrodkach socjoterapii;

14) specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych;

15) specjalnych ośrodkach wychowawczych;

16) ośrodkach umożliwiających dzieciom i młodzieży z

upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim, a

także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem

umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi

realizację odpowiednio obowiązku rocznego

przygotowania przedszkolnego, obowiązku

szkolnego i obowiązku nauki

Diagnoza dziecka

rodzice

nauczyciele

specjaliści

Diagnoza szkolna

Nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści w przedszkolu, szkole i placówce prowadzą w szczególności:

1. w przedszkolu – obserwację pedagogiczną zakończo-ną analizą i oceną gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna);

2. w szkole – obserwację pedagogiczną, w trakcie bieżą-cej pracy z uczniami, mającą na celu rozpoznanie u uczniów:

a) trudności w uczeniu się, w tym – w przypadku uczniów klas I–III szkoły podstawowej – ryzyka wystąpienia specyficznych trudności w uczeniu się, lub

b) szczególnych uzdolnień;

3. w gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej – doradztwo edukacyjno-zawodowe

Specjaliści, w tym poradnia

Wieloaspektowa diagnoza specjalistyczna

psychologiczna, pedagogiczna, logopedyczna

czasem lekarska,

przeprowadzana w przez specjalistów,

opinia ze szkoły – opisująca funkcjonowanie

dziecka w roli ucznia

EFEKT – orzeczenie o potrzebie kształcenia

specjalnego

Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego

• Jest decyzją administracyjną

• Wydane przez publiczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną

• Sporządzone na wzorze

• Obowiązuje określony czas

• Określa przyczynę wystawienia - diagnoza

• Wskazuje formy kształcenia i usprawniania dziecka /ucznia (rewalidacja, pomoc p-p, inne formy stymulacji,

terapii, usprawniania)

• Uzasadnia wskazaną formę kształcenia

• Orzeczenie dostarcza rodzic lub za jego zgodą przesyła poradnia

Efekt dostarczenia orzeczenia do

przedszkola, szkoły, placówki:

IPET – poprzedzony diagnozą

Program rewalidacji

Program zajęć z zakresu ppp

Program innych zajęć wsparcia dla

dziecka/ucznia rodziny

Tytuł i opracowanie do zmiany w Widok -> Nagłowek i stopka

Działania w przedszkolu/szkole/placówce

• Otrzymanie orzeczenia – zarejestrowanie daty wpływu

w sekretariacie

• Poinformowanie dyrektora o przyjęciu orzeczenia

• Wydanie przez dyrektora decyzji o powołaniu zespołu,

wyznaczenie koordynatora Zespołu

• Zwołanie przez koordynatora posiedzenia Zespołu

• Poinformowanie rodziców dziecka/ucznia o terminie

posiedzenia Zespołu (skutecznie)

• Dokonanie przez zespół wielospecjalistycznej oceny

poziomu funkcjonowania dziecka/ucznia wskazanie

form pomocy i wsparcia

• Opracowanie przez Zespół IPET (w tym dostosowania

wymagań)

• Przydzielenie przez dyrektora uczniowi odpowiedniego

typu zajęć rewalidacyjnych oraz z zakresu pomocy

psychologiczno-pedagogicznej

• Sporządzenie przez dyrektora pisemnej informacji

dla rodziców ucznia, zawierającej wskazane przez

zespół formy, sposoby i czas udzielania pomocy

psychologiczno-pedagogicznej ich dziecku

• Realizacja IPET

• Realizacja zajęć rewalidacyjnych oraz zajęć z

zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej

• Stała wymiana informacji o uczniu pomiędzy

nauczycielami, specjalistami i rodzicami

• Stała współpraca z rodzicami w usprawnianiu

dziecka/ucznia

• Przeprowadzenie przez nauczycieli, specjalistów i

rodziców okresowej oceny postępów ucznia

Opracowanie indywidualnego programu edukacyjno-

terapeutycznego (IPET)

Program opracowuje się na okres, na jaki zostało wydane orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, nie dłuższy jednak niż etap edukacyjny.

Program opracowuje się w terminie:

1) do 30 września roku szkolnego, w którym dziecko /uczeń rozpoczyna od początku roku szkolnego realizowanie wychowania przedszkolnego albo kształcenie odpowiednio w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub ośrodku, albo

2) 30 dni od dnia złożenia w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub ośrodku, orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, albo

3) 30 dni przed upływem okresu, na jaki został

opracowany poprzedni program – w przypadku gdy

dziecko/uczeń kontynuuje wychowanie przedszkol-

ne albo kształcenie odpowiednio w danym przed-

szkolu, danej innej formie wychowania przedszkol-

nego, danej szkole lub danym ośrodku.

Rozporządzenie

§ 6. 3. Program opracowuje zespół, który tworzą

odpowiednio nauczyciele, wychowawcy grup

wychowawczych i specjaliści, prowadzący zajęcia z

dzieckiem lub uczniem, zwany dalej „zespołem”.

4. Zespół opracowuje program po dokonaniu

wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowa-

nia dziecka lub ucznia oraz uwzględniając

zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie

kształcenia specjalnego, we współpracy, w

zależności od potrzeb, z poradnią psychologiczno-

pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną.

Wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia

Zespół (który tworzą odpowiednio nauczyciele,

wychowawcy grup wychowawczych i specjaliści,

prowadzący zajęcia z dzieckiem/uczniem), co

najmniej dwa razy w roku szkolnym, dokonuje

okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu

funkcjonowania dziecka, uwzględniając ocenę

efektywności pomocy psychologicznopedagogicz-

nej udzielanej dziecku, oraz w miarę potrzeb,

dokonuje modyfikacji indywidualnego programu

edukacyjno-terapeutycznego (IPET).

Oceny poziomu funkcjonowania dziecka i modyfikacji

programu dokonuje się, w zależności od potrzeb,

we współpracy z poradnią psychologicznopedago-

giczną, w tym poradnią specjalistyczną.

Rodzice dziecka albo pełnoletni uczeń mają prawo

uczestniczyć w spotkaniach zespołu, a także

w opracowaniu i modyfikacji programu oraz

dokonywaniu tej oceny.

IPET

§ 6. 1. Indywidualny program edukacyjno-terapeutycz-

ny, o którym mowa w art. 71b ust. 1b ustawy, zwany

dalej „programem”, określa:

1) zakres i sposób dostosowania odpowiednio progra-

mu wychowania przedszkolnego oraz wymagań

edukacyjnych, o których mowa w art. 44b ust. 8 pkt 1

ustawy, do indywidualnych potrzeb rozwojowych i

edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych

dziecka lub ucznia, w szczególności przez

zastosowanie odpowiednich metod i form pracy z

dzieckiem lub uczniem;

2) zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów,

prowadzących zajęcia z dzieckiem lub uczniem, w tym

w przypadku:

a) dziecka lub ucznia niepełnosprawnego – działania o

charakterze rewalidacyjnym,

b) ucznia niedostosowanego społecznie – działania o

charakterze resocjalizacyjnym,

c) ucznia zagrożonego niedostosowaniem społecznym –

działania o charakterze socjoterapeutycznym;

3) formy i okres udzielania dziecku lub uczniowi pomocy

psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar godzin, w

którym poszczególne formy pomocy będą realizowa-

ne, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art.

22 ust. 2 pkt 11 ustawy;

4) działania wspierające rodziców dziecka lub ucznia

oraz, w zależności od potrzeb, zakres współdziałania

z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym

poradniami specjalistycznymi, placówkami doskonale-

nia nauczycieli, organizacjami pozarządowymi oraz

innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny,

dzieci i młodzieży, a w przypadku przedszkoli, innych

form wychowania przedszkolnego, szkół i oddziałów, o

których mowa w § 2 ust. 1 pkt 1–3 i 6–9 – również ze

specjalnymi ośrodkami szkolno-wychowawczymi,

młodzieżowymi ośrodkami wychowawczymi i młodzie-

żowymi ośrodkami socjoterapii;

5) zajęcia rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeu-

tyczne oraz inne zajęcia, odpowiednie ze względu na

indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz

możliwości psychofizyczne dziecka lub ucznia, o

których mowa w § 5 ust. 1 pkt 4, a w przypadku ucznia

gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej – także działa-

nia z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego i

sposób realizacji tych działań;

6) zakres współpracy nauczycieli i specjalistów z rodzi-

cami dziecka lub ucznia w realizacji przez przedszko-

le, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub

ośrodek, o których mowa w § 2 ust. 1, zadań wymie-

nionych w § 5 ust. 1.

Zajęcia rewalidacyjne - zmiany warunków organizowania

kształcenia specjalnego

W ramach zajęć rewalidacyjnych należy uwzględnić w szczególności:

1) naukę orientacji przestrzennej i poruszania się oraz naukę systemu Braille’a lub innych alternatywnych metod komunikacji – w przypadku dziecka lub ucznia niewidomego

2) naukę języka migowego lub innych alternatywnych metod komunikacji – w przypadku dziecka lub ucznia niesłyszącego lub z afazją

3) zajęcia rozwijające umiejętności społeczne, w tym umiejętności komunikacyjne – w przypadku dziecka lub ucznia z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera.

40

14. 1. Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolach specjalnych, szkołach podstawowych specjal-nych, gimnazjach specjalnych, szkołach ponadgimnazjalnych specjalnych, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych oraz specjalnych ośrodkach wychowawczych, dla dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarko-wanym lub znacznym, szkołach specjalnych przysposabiają-cych do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, ośrodkach umożliwia-jących dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim oraz dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację

Tytuł i opracowanie do zmiany w Widok -> Nagłowek i stopka

Rozporządzenie MEN w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli

oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających

wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli

Dz.U. z 2015 r. poz.264 tekst jednolity

obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku

szkolnego i obowiązku nauki, a także kwalifikacje do prowadze-

nia zajęć rewalidacyjno-wychowawczych z dziećmi i młodzieżą z

upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim, posiada osoba,

która:

1) ukończyła studia wyższe w zakresie oligofrenopedagogiki lub

2) ma kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nau-

czyciela w danym typie szkoły lub rodzaju placówki, określone

w § 2–5, a ponadto ukończyła studia podyplomowe lub kurs

kwalifikacyjny w zakresie oligofrenopedagogiki, lub

3) ukończyła zakład kształcenia nauczycieli w specjalności

oligofrenopedagogika

Tytuł i opracowanie do zmiany w Widok -> Nagłowek i stopka

2. Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przed-szkolach specjalnych, szkołach podstawowych specjalnych, gimnazjach specjalnych, szkołach ponadgimnazjalnych spe-cjalnych, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych oraz specjalnych ośrodkach wychowawczych, dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami niewymienionymi w ust. 1, posiada osoba, która ma kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolu, danym typie szkoły lub rodzaju placówki, określone w § 2–5, a ponadto ukończyła:

1) studia wyższe na kierunku pedagogika lub pedagogika spe-cjalna w zakresie odpowiednim do niepełnosprawności ucz-niów lub

2) zakład kształcenia nauczycieli w specjalności odpowiedniej do niepełnosprawności uczniów, lub

3) studia podyplomowe lub kurs kwalifikacyjny w zakresie pedagogiki specjalnej odpowiedniej do niepełnosprawności uczniów.

Kadra wspierająca organizację kształcenia uczniów

niepełnosprawnych

Nauczyciele i specjaliści:

1. W przedszkolach ogólnodostępnych, innych

formach wychowania przedszkolnego i szkołach

ogólnodostępnych, do których uczęszczają dzieci

z autyzmem, w tym zespołem Aspergera, z

niepełnosprawnościami sprzężonymi, od 1 stycznia

2016 r. zatrudnia się dodatkowo:

nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie

pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania

kształcenia uczniów niepełnosprawnych, lub

specjalistów,

lub

asystenta nauczyciela, o którym mowa w art. 7 ust.

1e ustawy - w przypadku klas I-III szkoły

podstawowej lub

pomoc nauczyciela,

z uwzględnieniem realizacji zaleceń zawartych w

orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.

2.W przedszkolach ogólnodostępnych, innych

formach wychowania przedszkolnego i szkołach

ogólnodostępnych, do których uczęszczają dzieci

z innymi niepełnosprawnościami niż autyzm, w tym

zespół Aspergera lub niepełnosprawności sprzężone,

za zgodą organu prowadzącego, można zatrudnić

dodatkowo:

specjalistów, lub

asystenta nauczyciela, o którym mowa w art. 7 ust.

1e ustawy - w przypadku klas I-III szkoły

podstawowej, lub

pomoc nauczyciela,

z uwzględnieniem realizacji zaleceń zawartych w

orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.

Dokumentacja

• Orzeczenie (data wpływu)

• Decyzja dyrektora o wyznaczeniu koordynatora

• Decyzja dyrektora/koordynatora o powołaniu zespołu

• Powiadomienie rodziców o terminie posiedzenia

zespołu

• Wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania

dziecka/ucznia

• Opracowane

IPET (zakresy obowiązków i odpowiedzialności

nauczycieli i specjalistów)

Programy zajęć rewalidacyjnych z zakresu ppp i innych

(dzienniki)

Okresowa wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjo-

nowania dziecka/ucznia

Tytuł i opracowanie do zmiany w Widok -> Nagłowek i stopka

Dziecko chore

nauczanie indywidualne

orzeczenie

§ 2.1. W publicznych poradniach psychologiczno-peda-

gogicznych, w tym publicznych poradniach specja-

listycznych, zwanych dalej „poradniami”, są organi-

zowane i działają na zasadach określonych w rozpo-

rządzeniu zespoły orzekające, z zastrzeżeniem ust. 2,

ktore wydają:

1) orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego dla

dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz niedosto-

sowanej społecznie, wymagającej stosowania spe-

cjalnej organizacji nauki i metod pracy,

Tytuł i opracowanie do zmiany w Widok -> Nagłowek i stopka

Rozporządzenie MEN w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły

orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-

pedagogicznych Dz.U. nr 173 z 18 września 2008 r,

Tytuł i opracowanie do zmiany w Widok -> Nagłowek i stopka

2) orzeczenia o potrzebie indywidualnego obowiązko-

wego rocznego przygotowania przedszkolnego,

zwanego dalej „indywidualnym przygotowaniem

przedszkolnym”, dla dzieci, których stan zdrowia

uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do

przedszkola lub oddziału przedszkolnego zorganizo-

wanego w szkole podstawowej, zwanego dalej

„przedszkolem”,

3) orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania

dla dzieci i młodzieży, których stan zdrowia uniemoż-

liwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły,

4) orzeczenia o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wycho-

wawczych dla dzieci i młodzieży upośledzonych

umysłowo w stopniu głębokim

§ 6.3. Jeżeli do wydania orzeczenia albo opinii jest niezbędna informacja o stanie zdrowia dziecka, wnioskodawca dołącza do wniosku wydane przez lekarza zaświadczenie o stanie zdrowia dziecka, z zastrzeżeniem ust. 4.

4. Jeżeli wniosek dotyczy wydania orzeczenia o potrzebie indywidualnego przygotowania przedszkol-nego albo orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania, wnioskodawca dołącza do wniosku zaświadczenie o stanie zdrowia dziecka, w którym lekarz określa:

1) okres - nie krótszy jednak niż 30 dni - w którym stan zdrowia dziecka uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do przedszkola lub szkoły;

2) rozpoznanie choroby lub innej przyczyny powodującej,

że stan zdrowia dziecka uniemożliwia lub znacznie

utrudnia uczęszczanie do przedszkola lub szkoły;

3) zakres, w jakim dziecko, któremu stan zdrowia znacznie

utrudnia uczęszczanie do przedszkola, może brać udział

w zajęciach, w których realizowana jest podstawa

programowa wychowania przedszkolnego, organizowa-

nych z grupą wychowawczą lub indywidualnie w

odrębnym pomieszczeniu w przedszkolu;

4) zakres, w jakim uczeń, któremu stan zdrowia znacznie

utrudnia uczęszczanie do szkoły, może brać udział w

obowiązkowych zajęciach edukacyjnych, organizowa-

nych z oddziałem w szkole lub indywidualnie w

odrębnym pomieszczeniu w szkole.

§ 2. Indywidualne przygotowanie przedszkolne oraz

indywidualne nauczanie organizuje się na czas okre-

ślony, wskazany w orzeczeniu o potrzebie indywidual-

nego obowiązkowego rocznego przygotowania przed-

szkolnego lub orzeczeniu o potrzebie indywidualnego

nauczania, zwanych dalej „orzeczeniem”.

§ 8.1.Tygodniowy wymiar godzin zajęć indywidualnego

przygotowania przedszkolnego realizowanych z

dzieckiem wynosi od 4 do 6 godzin.

2. Tygodniowy wymiar godzin zajęć indywidualnego

przygotowania przedszkolnego, o którym mowa w ust. 1,

realizuje się w ciągu co najmniej 2 dni.

Rozporządzenie MEN w sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego

przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży z dnia 28 sierpnia 2014 r.

§ 9.1.Tygodniowy wymiar godzin zajęć indywidualne-go

nauczania realizowanych z uczniem wynosi:

1) dla uczniów klas I–III szkoły podstawowej – od 6 do 8

godzin;

2) dla uczniów klas IV–VI szkoły podstawowej – od 8 do 10

godzin;

3) dla uczniów gimnazjum – od 10 do 12 godzin;

4) dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych – od 12 do 16

godzin.

2. Tygodniowy wymiar godzin zajęć indywidualnego

nauczania dla uczniów, o których mowa w ust. 1 pkt 1,

realizuje się w ciągu co najmniej 2 dni, a dla uczniów, o

których mowa w ust. 1 pkt 2–4 – w ciągu co najmniej 3

dni

Tytuł i opracowanie do zmiany w Widok -> Nagłowek i stopka

§ 10. 1. Dzieciom i młodzieży objętym indywidualnym przy-

gotowaniem przedszkolnym lub indywidualnym naucza-

niem, których stan zdrowia znacznie utrudnia uczęszcza-

nie do przedszkola, innej formy wychowania przedszkol-

nego lub szkoły, w celu ich integracji ze środowiskiem i

zapewnienia im pełnego osobowego rozwoju, dyrektor, w

miarę posiadanych możliwości, z uwzględnieniem zale-

ceń zawartych w orzeczeniu oraz aktualnego stanu

zdrowia dziecka lub ucznia, organizuje różne formy

uczestniczenia dziecka lub ucznia w życiu przedszkola,

innej formy wychowania przedszkolnego lub szkoły.

Dyrektor w szczególności umożliwia udział w zajęciach

rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, uroczystoś-

ciach i imprezach przedszkolnych lub szkolnych.

Pomoc i wsparcie

w przedszkolu, szkole, placówce

Rozporządzenie MEN w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno – pedagogi-cznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Dz.U. 2013 poz. 532

Działania w szkole

1. Dostosowanie wymagań edukacyjnych do

możliwości i potrzeb ucznia – zasady, metody,

formy i środki na podstawie rozpoznania n-la

2. Udzielanie pomocy psychologiczno-

pedagogicznej – formy i sposoby dostosowane

do potrzeb ucznia

3. Współpraca z rodzicami ucznia;

• omówienie wyników diagnozy szkolnej

• propozycja form pomocy – rodzice wyrażają (lub

nie) zgodę

• stała współpraca z rodzicami w realizacji

pomocy i wsparcia

Kto?

Prowadzący zajęcia z uczniem

nauczyciele

wychowawcy grup wychowawczych

specjaliści wykonujący w przedszkolu, szkole i

placówce zadania z zakresu pomocy

psychologiczno-pedagogicznej, w szczególności

psycholodzy, pedagodzy, logopedzi, doradcy

zawodowi i terapeuci pedagogiczni, zwani dalej

„specjalistami”

we współpracy z:

rodzicami uczniów

poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w

tym poradniami specjalistycznymi

placówkami doskonalenia nauczycieli

innymi przedszkolami, szkołami i placówkami

organizacjami pozarządowymi oraz innymi

instytucjami działającymi na rzecz rodziny,

dzieci i młodzieży

Formy pomocy psychologiczno-

pedagogicznej

W szkole pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest

udzielana w trakcie bieżącej pracy z uczniem oraz w

formie:

klas terapeutycznych

zajęć rozwijających uzdolnienia

zajęć dydaktyczno-wyrównawczych

zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyj-

nych, logopedycznych, socjoterapeutycznych oraz

innych o charakterze terapeutycznym

zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i

zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery

zawodowej

warsztatów

porad i konsultacji

W przedszkolu i placówce

W przedszkolu i placówce pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana w trakcie bieżącej pracy z uczniem oraz w formie: 1) zajęć rozwijających uzdolnienia; 2) zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyj-nych, logopedycznych, socjoterapeutycznych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym; 3) porad i konsultacji

W szkołach dla dorosłych pomoc psychologiczno-

pedagogiczna jest udzielana w trakcie bieżącej

pracy ze słuchaczem oraz w formie:

1) zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia

i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery

zawodowej;

2) porad i konsultacji;

3) warsztatów i szkoleń.

Dla rodziców uczniów i nauczycieli: porady i konsultacje

warsztaty i szkolenia

Rodzaje zajęć

1. Zajęcia rozwijające uzdolnienia organizuje się

dla uczniów szczególnie uzdolnionych przy wy-

korzystaniu aktywnych metod pracy. Liczba

uczestników zajęć wynosi do 8 uczniów.

2. Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze organizuje

się dla uczniów mających trudności w nauce, w

szczególności w spełnianiu wymagań edukacyj-

nych określonych w podstawie programowej

kształcenia ogólnego dla danego etapu eduka-

cyjnego. Liczba uczestników zajęć wynosi do 8

uczniów.

3. Zajęcia specjalistyczne:

zajęcia korekcyjno-kompensacyjne dla uczniów

z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub

specyficznymi trudnościami w uczeniu się.

Liczba uczestników - do 5 uczniów

zajęcia logopedyczne dla uczniów z zaburze-

niami mowy, liczba uczestników - do 4 uczniów

zajęcia socjoterapeutyczne oraz inne zajęcia o

charakterze terapeutycznym organizuje dla

uczniów z dysfunkcjami i zaburzeniami

utrudniającymi funkcjonowanie społeczne.

Liczba uczestników - do 10 uczniów

Kto prowadzi zajęcia?

Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i

zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery

zawodowej prowadzą nauczyciele, wychowawcy

grup wychowawczych i specjaliści

Zajęcia rozwijające uzdolnienia, zajęcia

dydaktyczno-wyrównawcze oraz zajęcia

specjalistyczne prowadzą nauczyciele i specjaliści

posiadający kwalifikacje odpowiednie dla rodzaju

prowadzonych zajęć

Czas trwania zajęć

Godzina zajęć rozwijających uzdolnienia i zajęć

dydaktyczno-wyrównawczych trwa 45 minut, a

godzina zajęć specjalistycznych trwa 60 minut.

W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się

prowadzenie godzin zajęć specjalistycznych w

czasie krótszym niż 60 minut, zachowując łączny

czas zajęć ustalony dla danego ucznia.

Okres udzielania pomocy

Nauka ucznia w klasie terapeutycznej oraz udział

ucznia w zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych i

zajęciach specjalistycznych trwa do czasu

zlikwidowania opóźnień w uzyskaniu osiągnięć

edukacyjnych wynikających z podstawy progra-

mowej kształcenia ogólnego dla danego etapu

edukacyjnego lub złagodzenia albo wyeliminowa-

nia zaburzeń stanowiących powód objęcia ucznia

daną formą pomocy psychologiczno-pedagogicz-

nej.

O potrzebie objęcia ucznia pomocą psychologiczno-

pedagogiczną informuje się rodziców ucznia albo

pełnoletniego ucznia.

O ustalonych dla ucznia formach, okresie udzielania

pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz

wymiarze godzin, w którym poszczególne formy

pomocy będą realizowane, dyrektor przedszkola,

szkoły lub placówki, o której mowa w art. 2 pkt 5

ustawy, niezwłocznie informuje pisemnie, w sposób

przyjęty w danym przedszkolu, szkole lub placów-

ce, rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia.

„Wsparcie merytoryczne dla nauczycieli, wychowaw-

ców grup wychowawczych i specjalistów udzielają-

cych pomocy psychologiczno-pedagogicznej w

przedszkolu, szkole i placówce zapewniają poradnie

oraz placówki doskonalenia nauczycieli.”

STANDARDY I PROCEDURY

opieki nad uczniem posiadającym orzeczenie

lub opinię w szkole ogólnodostępnej

STANDARDY kształcenia

i opieki dla uczniów z SPE

PROCEDURY ogólne

PROCEDURY szczegółowe

Procedury ogólne

• Otrzymanie orzeczenia lub opinii – zarejestrowanie daty wpływu w sekretariacie

• Zgłoszenie dyrektorowi informacji o potrzebie objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach

• Wydanie przez dyrektora decyzji o powołaniu Zespołu (IPET, opracowanie dostosowania wymagań)

• Wyznaczenie przez dyrektora koordynatora Zespołu (w formie pisemnej)

• Zwołanie przez koordynatora posiedzenia Zespołu (w formie pisemnej)

• Poinformowanie przez koordynatora rodziców ucznia o terminie posiedzenia Zespołu (skutecznie w formie pisemnej lub ustnej)

• Ustalenie przez Zespół ram IPETU oraz zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej – dostosowanych do możliwości i potrzeb ucznia; określenie form, sposobów i czasu jej udzielania

• Sporządzenie przez dyrektora pisemnej informacji dla rodziców ucznia, zawierającej wskazane przez Zespół formy, sposoby i czas udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej ich dziecku

Szczegółowe – orzeczenie (kształcenie specjalne)

• dokonanie przez zespół wielospecjalistycznej oceny

poziomu funkcjonowania ucznia

• przydzielenie przez dyrektora uczniowi

odpowiedniego typu zajęć rewalidacyjnych oraz z

zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej

• opracowanie przez Zespół Indywidualnego

Programu Edukacyjno-Terapeutycznego dla ucznia

( w tym dostosowania wymagań)

• realizacja IPET

• opracowanie i realizacja programu zajęć

rewalidacyjnych oraz programu zajęć z zakresu

pomocy psychologiczno-pedagogicznej

• stała wymiana informacji o uczniu pomiędzy

nauczycielami, specjalistami i rodzicami

• przeprowadzenie przez nauczycieli i specjalistów

okresowej oceny postępów ucznia • stała współpraca z rodzicami ucznia

Współpraca z rodzicami

• Diagnoza ucznia

• Udział rodziców w zespole

• Praca nad IPET (rodzice mają prawo otrzymać

kopię IPET-u)

• Poinformowanie o przydzielonej ppp

• Współpraca w udzielaniu pomocy i wsparcia

• Wspólna ocena postępów ucznia ew. modyfikacja

IPET

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ1) z dnia 29 sierpnia 2014 r. w sprawie

sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu

nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji z późn. Zm.

Poz. 1170

§ 13. 1. Przedszkole, szkoła i placówka prowadzą dzienniki

innych zajęć niż zajęcia wpisywane odpowiednio do dzien-

nika zajęć przedszkola, dziennika lekcyjnego, dziennika

zajęć w świetlicy oraz dziennika zajęć, o którym mowa w §

12, jeżeli jest to uzasadnione koniecznością dokumento-

wania przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i

opiekuńczej, w szczególności zajęć z zakresu pomocy

psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęć opiekuńczych i

wychowawczych wynikających z potrzeb i zainteresowań

uczniów, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy z

dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela.

3. Do dziennika innych zajęć wpisuje się w porządku alfabetycznym nazwiska i imiona odpowiednio dzieci, uczniów, słuchaczy lub wychowanków oraz oddział, do którego uczęszczają, adresy poczty elektronicznej rodziców i numery ich telefonów, jeżeli je posiadają, indywidualny program pracy z dzieckiem, uczniem, słuchaczem lub wychowankiem, a w przypadku zajęć grupowych – program pracy grupy, tygodniowy plan zajęć, daty i czas trwania oraz tematy przeprowadzo-nych zajęć, ocenę postępów i wnioski dotyczące dalszej pracy z dzieckiem, uczniem, słuchaczem lub wychowankiem oraz odnotowuje się obecność dzieci, uczniów, słuchaczy lub wychowanków na zajęciach. Przeprowadzenie zajęć nauczyciel potwierdza podpisem, z zastrzeżeniem § 22 ust. 5.

Teczka ucznia: rozporządzenie o dokumentowaniu…

§ 20. Przedszkole, szkoła i placówka gromadzi, w

indywidualnej teczce, dla każdego dziecka, ucznia,

słuchacza lub wychowanka objętego pomocą

psychologiczno-pedagogiczną dokumentację badań

i czynności uzupełniających prowadzonych w

szczególności przez pedagoga, psychologa, logo-

pedę, doradcę zawodowego, terapeutę pedago-

gicznego, lekarza oraz innego specjalistę, a także

inną dokumentację związaną z udzielaniem pomo-

cy psychologiczno-pedagogicznej.”

Pomoc i wsparcie

Planowanie Dyrektor

Rada Pedagogiczna

we

Koordynowanie Dyrektor

lub wskazana osoba

współpracy

Udzielanie pomocy

nauczyciele, wychowawcy

specjaliści

z rodzicami

Regulacje prawne

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o

systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr

256, poz. 2572, z późn. zm.2)

Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie

ustawy o systemie oświaty oraz

niektórych innych ustaw

Dz. U. z 2015, poz. 357

Rozporządzenia MEN

w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym Dz.U. z 2015 poz. 1113

w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno – pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Dz.U. 2013 poz. 532

w sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży Dz.U. z 2014 r. poz. 1157

w sprawie w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych, z dnia Dz.U. z 2015 r. Poz. 843

w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych Dz.U. 2012 nr 0 poz. 204 z późn. zm.

w sprawie w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji Dz.U. 2014 nr 0 poz. 1170 z późn. zm.

w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych Dz.U. 2013 poz. 199

Dziękuję za uwagę