Dziecko 5-letnie i 6-letnie w szkole-

jak pomóc mu osiągnąć sukces w szkole?

Przygotowała: Renata Jamorska

Podstawowa różnica między sześciolatkiem a siedmiolatkiem polega na tym, że dziecko sześcioletnie jest ciągle dzieckiem i tak powinno być traktowane, a dziecko siedmioletnie powoli dorasta do roli ucznia i stopniowo powinno być traktowane jak uczeń .

Rozwój psychoruchowy jest procesem ciągłym, stopniowym z dwoma wyjątkami. Jeden skok rozwojowy przypada na około 6 rok życia, drugi na okres dorastania. (skok rozwojowy polega na dokonywaniu się w organizmie znacznych zmian w stosunkowo krótkim czasie). U prawidłowo rozwijającego się dziecka w wieku 5,5 do około 6,5 roku w ciągu pół roku dokonują się istotne zmiany rozwojowe we wszystkich sferach. Spowodowane są one uaktywnieniem układu hormonalnego, który wpływa na rozwój fizyczny, wpływa na różnicowanie się wielu cech związanych z płcią, przyspiesza dojrzewanie układu nerwowego.

.

Jeden rok w życiu dziecka to cała epoka w jego rozwoju

rosną stopy i powoli zanika fizjologiczne płaskostopie, kości stóp wysklepiają się;

wydłużają się i twardnieją kości kończyn, rosną zęby stałe, zmieniają się proporcje ciała, powoli kształtuje się większa odporność na zmęczenie związane z przebywaniem w jednej pozycji;

rozpoczyna się pierwszy etap kostnienia nadgarstka- część chrząstek zmienia się w kości, ruchy dłoni stają się bardziej odporne na zmęczenie, poprawia się płynność i szybkość ruchów;

mięśnie stają się silniejsze, wzrasta siła skurczu, wzrasta siła zwieraczy – dziecko nie musi już tak często załatwiać potrzeb fizjologicznych;

rozwijają się wszystkie narządy wewnętrzne - lepiej pracuje serce, płuca – lepsze dotlenienie, jednocześnie rośnie potrzeba ruchu, zwiększa się pojemność żołądka- zmniejsza się częstotliwość przyjmowania pokarmów a zwiększa objętość przyjmowanej jednorazowo porcji;

dzieci są bardziej odporne na choroby.

Zmiany w rozwoju fizycznym dziecka

u chłopców rozwija się pas barkowy, u dziewcząt pas miednicowy;

u chłopców kości długie grubieją bardziej niż u dziewczynek, do tego dopasowuje się układ mięśniowy. Z tego powodu u chłopców pojawia się głód ruchu- ogromna potrzeba biegania, skakania, rywalizacji, siłowania się. Chłopcy w tym wieku muszą biegać i krzyczeć, grać w piłkę, jeździć na rowerze. Ta potrzeba ruchu dominuje dominuje do około 9-10 roku życia. Jest to także kryterium oceny społecznej w grupie rówieśniczej. Zdarza się, że dzieciom mniej sprawnym dokucza się. Dziewczynki preferują aktywność ruchową wymagającą większej precyzji skakanie przez gumę, taniec;

Kościec kształtuje się około 1,5 do 2 lat dłużej u chłopców niż u dziewczynek. W związku z tym dziewczynki bardziej lubią wycinać, rysować malować, zeszyty dziewcząt są bardziej schludne, pismo staranniejsze;

W związku z tymi zmianami inaczej kształtują się zainteresowania, pojawia się poczucie my dziewczyny ,my chłopaki. Ułatwia to integrację dzieci określonej płci i stopniowe uczenie się społecznych ról męskich i kobiecych.

Zmiany związane z płcią

Zmiany w układzie nerwowym są tak znaczące, że to one decydują o istotnych różnicach między dziećmi:

Wydłużają się wypustki komórek nerwowych, dojrzewają drogi nerwowe, dzięki czemu poprawia się koordynacja ruchów.

Poprawia się ostrość wzroku i wrażliwość na barwy, polepsza się zdolność odbioru bodźców słuchowych, smakowych, węchowych dotykowych

Dojrzewają okolice ruchowe kory mózgowej - polepsza się koordynacja i płynność ruchów- pojawia się automatyzacja pisania

Dojrzewają struktury kory mózgowej odpowiedzialne za czynności typowo szkolne- dzieci łatwiej różnicują kształty liter podobnych do siebie , mają lepszą analizę słuchową, jest lepsza analiza i synteza wyrazowa.

Pojawiają się początki myślenia konkretno –wyobrażeniowego, operacyjnego na konkretach, umożliwia to tworzenie pierwszych pojęć, np.: zrozumienie że odejmowanie jest odwrotnością dodawania.

Poprawia się zdolność do skupienia uwagi, lepsza pamięć trwała Sprawniej przebiegają procesy hamowania i pobudzania – kontrola emocji

Zmiany w układzie nerwowym

Dojrzałość emocjonalno-społeczna:

Dziecko jest w znacznym stopniu samodzielne;

Łatwo i chętnie nawiązuje kontakty zarówno z rówieśnikami jak i nauczycielem;

Posiada umiejętność współdziałania i współpracy w grupie, potrafi podporządkować się niezbędnym wymaganiom dyscypliny;

Jest obowiązkowe, wytrwałe i wrażliwe na opinię nauczyciela;

Cieszy się z osiągnięć całej grupy;

Jest odpowiedzialne za podjęte zadania, np.: rolę dyżurnego;

Rozpoczętą pracę stara się doprowadzić do końca, pomimo zmęczenia.

O dojrzałości emocjonalnej możemy mówić wówczas, gdy….. dziecko cechuje pewna równowaga psychiczna, gdy siła jego reakcji jest

adekwatna do działającego nań bodźca

Dziecko niezrównoważone emocjonalnie z błahego powodu wybucha, złości się, płacze, często jest agresywne, drażliwe, lękliwe i napięte.

Osiągnięcie dojrzałości emocjonalnej pozwala mu przeżywać pozytywne emocje solidarności, życzliwości i przyjaźni.

Dojrzałość do czytania i pisania

Uczeń umie dokonywać analizy oraz syntezy wzrokowej i słuchowej, niezbędnej w procesie różnicowania kształtów, dźwięków, ich rozpoznawania, porównywania i odtwarzania.

Rozumie znaczenie wyrazów, jako graficznych odpowiedników słów. Posiada orientację przestrzenną, która umożliwia mu rozpoznawanie i odtwarzanie kierunków położenia i proporcji, wymiarów odwzorowanych form graficznych;

Posiada umiejętność kontrolowania wzrokiem własnych ruchów, pozwala mu świadomie nimi kierować.

Zabawa- dominuje w działaniach dziecka

Uwaga- przeważa uwaga mimowolna, czas skupienia na czynności szkolnych około 15 minut, nie potrafi skupić uwagi na kilku czynnościach jednocześnie

Szybko się męczy, najlepiej odpoczywa w zabawach ruchowych Przeważa pamięć mechaniczna, nowe treści powinny być często utrwalane z

wykorzystaniem wielu zmysłów( dlatego ważne jest uczestnictwo w lekcjach ) Ruch- mają słaby kościec i słabe mięśnie, muszą często zmieniać pozycję

Nie należy karać dzieci za ich właściwości rozwojowe

Pisanie - silne napięcie mięśniowe Stosunki przestrzenne- konieczność rozwijania znaczenia pojęć prawo-lewo,

nad, obok, pod, przed. Słuchanie – konieczność rozwijania i rozumienia pojęć: zdanie, wyraz, sylaba,

głoska. Spostrzeżenia zmysłowe i wyobrażeniowe- kształtowanie pojęć czasowych,

wzbogacać słownik, właściwe rozumienie słów dla dzieci np.: kura i kogut to jest to samo tylko inaczej wyglada.

Emocje i motywacje – labilność emocjonalna uczenie empatii, umiejętności przepraszania, bycia w grupie

6-latek