Działanie 5.3 i 2 - RPO WSL...2011/07/19 · 2 Źródła prezentacji • Pomoc publiczna w...
88
Działanie 5.3 i 2.1 Optyka pomocy publicznej Katowice, dn. 15 lipca 2011 r. Artur Bartoszewicz/Fundusze Europejskie
Transcript of Działanie 5.3 i 2 - RPO WSL...2011/07/19 · 2 Źródła prezentacji • Pomoc publiczna w...
Działanie 5.3 i 2.1
Optyka pomocy publicznejKatowice, dn. 15 lipca 2011 r.
Artur Bartoszewicz/Fundusze Europejskie
2
Źródła prezentacji
• Pomoc publiczna w programach operacyjnych 2007-2013.
Poradnik dla administracji publicznej - marzec 2008 r.
• Wspólnotowe zasady dotyczące pomocy państwa - Vademecum
• Ustawy i rozporządzenia krajowe i wspólnotowe
• Wytyczne MRR
• Publikacje w ramach projektu: Szkolenia, ekspertyzy i publikacje
w zakresie pomocy publicznej dla UOKiK w ramach programu
Transition Facility PL2004/016-829.01.10 Rezerwa Elastyczna
• Możliwości wsparcia Infrastruktury społeczeństwa
informacyjnego w ramach RPO WSL 2007-2013 – prezentacja IZ
autorstwa Justyny Kozak
Definicja i podstawowe uregulowania pomocy publicznej
4
Pojęcie pomocy publicznej
• Źródłowym przepisem całego systemu prawnego w zakresie
pomocy publicznej jest art. 107 TFUE(dawniej 87) , który stanowi
co następuje:
– Z wyjątkiem sytuacji opisanych w niniejszym traktacie,
wszelka pomoc udzielona przez Państwo Członkowskie
lub z użyciem zasobów państwowych w jakiejkolwiek
formie, która zakłóca lub może zakłócić konkurencję
poprzez faworyzowanie określonych podmiotów lub
wytwarzania określonych dóbr, jest niezgodna ze
wspólnym rynkiem, o ile wpływa na handel między
Państwami Członkowskimi.
• Wykładnia tego przepisu była wielokrotnie dokonywana, w różnych
aspektach i przez rożne organy stosujące TWE, w szczególności
przez ETS oraz KE.4
5
Warunki pomocy
• Zgodnie z ugruntowaną wykładnią pomocą publiczną jest
transfer zasobów przypisywany władzy publicznej, o ile spełnione
są łącznie następujące warunki:
– transfer ten skutkuje przysporzeniem na rzecz określonego
podmiotu, na warunkach korzystniejszych niż rynkowe,
– transfer ten jest selektywny – uprzywilejowuje określone
podmioty lub wytwarzanie określonych dóbr,
– w efekcie tego transferu występuje lub może wystąpić
zakłócenie konkurencji,
– transfer ten wpływa na wymianę gospodarczą między
krajami członkowskimi.
5
6
Test pomocy
• Ustalenie, czy w określonej transakcji występuje pomoc publiczna
polega na zbadaniu, czy jednocześnie występują wszystkie wyżej
przedstawione przesłanki.
• Taką metodologią, zwaną testem pomocy publicznej, posługuje się
Komisja Europejska, która jest jedynym organem uprawnionym do
wydania wiążącego rozstrzygnięcia w tej materii.
• Niejednokrotnie, mimo stosowania tej samej metodologii do tego
samego stanu faktycznego, rożne podmioty dochodzą do rożnych
konkluzji.
• Komisja Europejska w licznych sprawach uznawała, że dany
instrument stanowi pomoc publiczną, mimo że państwo
członkowskie było przeciwnego zdania.
6
7
Przesłanka 1 – następuje transfer zasobów,
przypisywany władzy publicznej
7
8
Pojecie władzy publicznej
• Przez „władzę publiczną” należy rozumieć wszelkie podmiotywykonujące władcze funkcje państwa, zarówno na szczeblucentralnym jak i na szczeblu samorządowym.
• Wszelkie zasoby przynależne podmiotom publicznym są zasobamipublicznymi.
• Są to przede wszystkim zasoby finansowe (środki pieniężne) orazzasoby rzeczowe (rzeczowe składniki majątku).
• Zasób publiczny może również przybrać formę niematerialną.
• Pojęcie „władzy publicznej” nie obejmuje natomiast jednostekgospodarczych posiadających osobowość prawną, nawet gdyjednostki te pozostają pod kontrolą właścicielską władz publicznych(np. przedsiębiorstwa państwowe, spółki skarbu państwa, spółkikomunalne).
• Zasoby takich podmiotów nie są zasobami publicznymi sensustricte.
• Tym niemniej władza publiczna może w pewnych okolicznościach,w sposób pośredni dysponować zasobami takich jednostek.
8
9
Uwaga!
• Przesłanką wystąpienia pomocy publicznej jest
wpływ władzy publicznej na dokonanie transferu
zasobów („przypisywalność” transferu władzy
publicznej) – niezależnie od tego, czy zasoby te są
przynależne podmiotowi publicznemu, czy też nie.
9
10
Transfer zasobów
• To transakcja, w wyniku której następuje przepływ zasobów
między dwoma podmiotami.
• Najczęściej mamy do czynienia z sytuacją, w której jeden z tych
podmiotów (podmiot przekazujący zasoby) jest podmiotem
publicznym zaś drugi z nich (otrzymujący te zasoby) nie jest takim
podmiotem.
• Jednakże transfer zasobów może mieć miejsce i wówczas, gdy obie
strony transakcji są podmiotami publicznymi.
• W pewnych okolicznościach transfer zasobów, przypisywalny
władzy publicznej, może mieć miejsce również w przypadku
transakcji zawieranych między dwoma podmiotami niepublicznymi.
10
11
Formy transferów
• Transfer zasobów, poza najprostszą formą, jaką jestbezzwrotne przekazanie danemu podmiotowi środkówpochodzących z budżetu, może przybrać również inneformy, takie jak np.:
– obniżenie obciążeń podatkowych i para fiskalnych (ulgapodatkowa, umorzenie lub odroczenie płatności podatkubądź innej daniny publicznej),
– przeniesienie własności składników majątkowych (np.poprzez sprzedaż lub wniesienie aportem do spółki) luboddanie takich składników majątkowych w użytkowanie(np. poprzez zawarcie umowy dzierżawy albo najmu),
– udzielenie pożyczki lub innej formy finansowaniazwrotnego,
– udzielenie gwarancji lub poręczenia (np. gwarancjeSkarbu Państwa),
– objęcie akcji/udziałów w spółce prawa handlowego.
11
12
Przesłanka 2 – transfer ten skutkuje przysporzeniem na
rzecz określonego podmiotu, na warunkach
korzystniejszych niż rynkowe
12
13
Przysporzenie
• Przez „przysporzenie” należy rozumieć korzyść
ekonomiczną osiąganą przez podmiot, na rzecz którego
dokonywany jest transfer zasobów.
• Nie każdy transfer zasobów powoduje przysporzenie.
• Niejednokrotnie bywa tak, że określony podmiot zarządza
zasobami ale nie osiąga z tego powodu korzyści
ekonomicznych.
13
14
Przysporzenie c.d.
• Przesłanką wystąpienia pomocy publicznej nie jest jakiekolwiek
przysporzenie, lecz jedynie takie przysporzenie, które następuje na
warunkach korzystniejszych, niż rynkowe.
• W przypadku, gdy określonemu podmiotowi zostało udzielone zamówienie
publiczne, przy czym:
• 1) zastosowany został taki tryb zamówienia publicznego, który zapewniał
możliwość ubiegania się o jego otrzymanie na równych i
niedyskryminujących warunkach każdemu zainteresowanemu podmiotowi
oraz
• 2) jedynym kryterium wyboru wykonawcy lub dostawcy była cena
• należy uznać, że transakcja między stronami (zamawiającym i wykonawcą
zamówienia) została zawarta na warunkach rynkowych, nawet gdyby
wykonawca osiągnął na tym zamówieniu wysoki zysk.
• Istotą warunków rynkowych jest bowiem możliwość swobodnego – i na
równych, konkurencyjnych prawach – oferowania towarów i usług przez
wszystkie zainteresowane podmioty.14
15
Uwaga!
• Transfer zasobów dokonywany na warunkach
ustalonych w wyniku otwartego przetargu
zazwyczaj nie stanowi pomocy publicznej.
15
16
Przesłanka 3 - transfer ten jest selektywny tzn.
uprzywilejowuje określone podmioty lub
wytwarzanie określonych dóbr
16
17
Selektywność
• Przepisy TWE dotyczą selektywności polegającej na faworyzowaniu
określonych podmiotów (ang. „undertaking”).
• Traktat nie ogranicza zatem zagadnienia pomocy publicznej do
relacji władze publiczne - przedsiębiorstwo (ang. „enterprise”).
• Pomocą publiczną może być transfer zasobów dokonany na rzecz
dowolnego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą w
myśl prawa wspólnotowego, o ile spełnione są wszystkie z
omawianych tu przesłanek.
• Kryterium selektywności oznacza, że nie jest pomocą publiczną taki
transfer zasobów, z którego na równych prawach mogą skorzystać
wszystkie zainteresowane podmioty.
17
18
Uwaga!
• Forma prawna podmiotu otrzymującego transfer
zasobów nie ma znaczenia dla oceny, czy ten
transfer stanowi pomoc publiczną.
18
19
Przesłanka 4 - w efekcie tego transferu występuje
lub może wystąpić zakłócenie konkurencji
19
20
Zakres przepisów
• Przesłanka ta ma szczególne znaczenie, jako że nadrzędnym
celem przepisów o pomocy publicznej jest ochrona konkurencji na
jednolitym rynku europejskim.
• Zakres podmiotowy przepisów o pomocy publicznej jest
nieograniczony (przepisy te dotyczą wszystkich podmiotów,
niezależnie od cech tych podmiotów).
• Zakres przedmiotowy tych przepisów obejmuje wszelką
działalność zdefiniowaną w orzecznictwie ETS jako „oferowanie
dóbr i usług na określonym rynku”; niezależnie od tego, czy owo
„oferowanie” następuje w celu zarobkowym.
20
Zakres przepisów c.d.
• Podmiot prowadzący działalność gospodarczą, do której maja
zastosowanie reguły konkurencyjności określone w przepisach
części III tytułu VII rozdziału I TFUE (dawniej części III tytułu
VI rozdziału I TWEI)
• Wszelka działalność polegająca na oferowaniu towarów i usług
na danym rynku jest działalnością gospodarczą (orzeczenie ETS
z dnia 18 czerwca 1998 roku w sprawie C35/98 Komisja
przeciwko Włochom oraz w sprawach C180/98-184/98 Pavlov)
22
Uwaga!
• Dla oceny występowania pomocy publicznej nie ma znaczenia
cel działalności wykonywanej przez określony podmiot.
• Istotne jest tylko to, czy działalność ta jest wykonywana w
warunkach faktycznej lub potencjalnej konkurencji.
22
23
Monopol
• Pomoc publiczna nie dotyczy tych dziedzin działalności, które nie
są wykonywane w warunkach konkurencyjnych, nawet jeśli jest
to działalność zarobkowa (działalność gospodarcza w rozumieniu
prawa polskiego).
• Taka sytuacja występuje wówczas, gdy działalność jest
wykonywana w warunkach monopolu naturalnego lub monopolu
prawnego.
• Wspomaganie zasobami publicznymi działalności wykonywanej
w warunkach monopolu naturalnego lub monopolu
ustanowionego prawem nie stanowi pomocy publicznej.
23
24
Przesłanka 5 - transfer ten wpływa na wymianę
gospodarczą między krajami członkowskimi
24
25
Wymiana - handel
• Pojęcie „handlu” należy rozumieć szeroko – jako wszelkie aspekty
międzynarodowej wymiany gospodarczej, w tym przepływy
kapitału.
• W warunkach jednolitego rynku europejskiego stosunkowo rzadko
występują sytuacje, w których wsparcie udzielone danemu
podmiotowi, wykonującemu działalność w warunkach konkurencji,
nie wywierałoby w ogóle takiego wpływu (zgodnie z orzecznictwem
ETS „siła” tego wpływu nie ma znaczenia).
• KE wydając indywidualne decyzje w sprawach dotyczących pomocy
publicznej, niejednokrotnie zajmowała stanowisko, że w określonym
przypadku pomoc publiczna nie występuje ze względu na brak
oddziaływania na handel między krajami członkowskimi.
25
26
Dopuszczalność pomocy publicznej
• Przepis art. 107 ust. 1 TFUE stanowi, że pomoc publiczna jest
niezgodna ze wspólnym rynkiem (a zatem jest niedopuszczalna)
z wyjątkiem sytuacji opisanych w niniejszym traktacie.
• Wyjątki te zostały skatalogowane w przepisach art. 107 ust. 2 i 3
TFUE.
26
27
art. 107 ust. 2 TFUE
2. Zgodna ze wspólnym rynkiem jest:
a) pomoc o charakterze socjalnym przyznawana indywidualnym
konsumentom, pod warunkiem, że jest przyznawana bez
dyskryminacji związanej pochodzeniem produktów,
b) pomoc mająca na celu naprawienie szkód spowodowanych
klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi,
c) pomoc przyznawana gospodarce niektórych regionów Republiki
Federalnej Niemiec dotkniętych podziałem Niemiec, w zakresie,
w jakim jest niezbędna do skompensowania niekorzystnych
skutków gospodarczych spowodowanych tym podziałem.
27
28
art. 107 ust. 2 TFUE c.d.
• Ust. 2 dotyczy sytuacji, w których pomoc jest
dopuszczalna z mocy samego Traktatu.
• Przepisy ust. 2 lit. b i c nie znajdują zastosowania
w przypadku pomocy udzielanej w ramach
programów operacyjnych na lata 2007-13.
• Natomiast przepis ust. 2 lit. a dotyczy pomocy o
charakterze socjalnym przyznawanej
konsumentom.
28
29
art. 107 ust. 3 TFUE
3. Za zgodną ze wspólnym rynkiem może zostać uznana:
a) pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemuregionów, w których poziom życia jest nienormalnie niski lubregionów, w których istnieje poważny stan niedostatecznegozatrudnienia;
b) pomoc przeznaczona na wspieranie realizacji ważnych projektówstanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowanialub mająca na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom wgospodarce Państwa Członkowskiego;
c) pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działańgospodarczych lub niektórych dziedzin gospodarczych, o ile niezmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym zewspólnym interesem;
d) pomoc przeznaczona na wspieranie kultury i zachowanie dziedzictwakulturowego, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej ikonkurencji we Wspólnocie w zakresie sprzecznym ze wspólnyminteresem;
e) inne kategorie pomocy, jakie Rada może określić decyzją,podejmowaną większością kwalifikowaną, na wniosek Komisji.
29
30
art. 107 ust. 3 TFUE c.d.
• W ust. 3 wymienione są sytuacje, w których pomoc publiczna
może zostać uznana za dopuszczalną.
• Organem, w którego kompetencji pozostaje uznanie pomocy za
dopuszczalną (lub niedopuszczalną) jest KE, co wynika z
przepisów art. 108 TFUE.
• KE może wykonywać tę kompetencję na dwa sposoby:
– poprzez ocenę środka pomocowego zgłoszonego przez państwo
członkowskie,
– poprzez wydanie rozporządzenia, uznającego określone środki
pomocowe za zgodne ze wspólnym rynkiem.
• W pierwszym z powyższych przypadków państwo członkowskie
zgłasza Komisji Europejskiej zamiar zastosowania określonego
środka pomocowego.
30
Definicja i podstawowe uregulowania pomocy
publicznej
• Trzy główne kategorie pomocy wynikające z art. 107
ust. 3 TFUE
– pomoc regionalna,
– pomoc horyzontalna,
– pomoc sektorowa.
Definicja i podstawowe uregulowania pomocy
publicznej
Zatwierdzanie pomocy publicznej (art. 108 ust. 3 TFUE)
• Komisja jest informowana, w czasie odpowiednim do
przedstawienia swych uwag, o wszelkich planach
przyznania lub zmiany pomocy. Jeśli uznaje ona, że
plan nie jest zgodny ze wspólnym rynkiem w
rozumieniu artykułu 107, wszczyna bezzwłocznie
procedurę zmiany pomocy lub jej zwrotu.
• Dane Państwo Członkowskie nie może wprowadzać w
życie projektowanych środków dopóki procedura ta nie
doprowadzi do wydania decyzji końcowej.
Definicja i podstawowe uregulowania pomocy
publicznej
Zwrot pomocy publicznej (art. 108 ust. 2 TFUE)
• Jeśli Komisja stwierdzi, po wezwaniu zainteresowanych stron
do przedstawienia uwag, że pomoc przyznana przez Państwo
lub przy użyciu zasobów państwowych nie jest zgodna ze
wspólnym rynkiem w rozumieniu artykułu 107, lub że pomoc
ta jest nadużywana, decyduje o zniesieniu lub zmianie tej
pomocy przez dane Państwo w terminie, który ona określa.
• Jeśli dane Państwo nie zastosuje się do tej decyzji w
wyznaczonym terminie, Komisja lub każde inne
zainteresowane Państwo może wnieść sprawę bezpośrednio do
Trybunału Sprawiedliwości.
Definicja i podstawowe uregulowania pomocy
publicznej
Monitorowanie pomocy publicznej
(art. 108 ust. 1 TFUE)
• Komisja we współpracy z Państwami Członkowskimi
stale bada systemy pomocy istniejące w tych
Państwach. Proponuje im ona stosowne środki
konieczne ze względu na stopniowy rozwój lub
funkcjonowanie wspólnego rynku.
Definicja i podstawowe uregulowania
pomocy publicznej
Art. 14 (16) TFUE
• Bez uszczerbku dla artykułu 4 Traktatu o Unii Europejskiej i artykułów
93, 106 i 107 oraz zważywszy na miejsce, jakie usługi świadczone w
ogólnym interesie gospodarczym zajmują wśród wspólnych wartości Unii,
jak również ich znaczenie we wspieraniu jej spójności społecznej i
terytorialnej, Wspólnota i Państwa Członkowskie, każde w granicach
swych kompetencji i w granicach stosowania niniejszego Traktatu,
zapewniają, aby te usługi funkcjonowały na podstawie zasad i na
warunkach, które pozwolą im wypełniać ich zadania.
36
Definicja i podstawowe
uregulowania pomocy publicznej
Art. 106 TWE
• Państwa Członkowskie, w odniesieniu do przedsiębiorstw publicznych iprzedsiębiorstw, którym przyznają prawa specjalne lub wyłączne, niewprowadzają ani nie utrzymują żadnego środka sprzecznego z normamiTraktatów, w szczególności z normami przewidzianymi w artykułach 18oraz 101–109.
• Przedsiębiorstwa zobowiązane do zarządzania usługami świadczonymi wogólnym interesie gospodarczym lub mające charakter monopoluskarbowego podlegają normom Traktatów, zwłaszcza regułomkonkurencji, w granicach, w jakich ich stosowanie nie stanowi prawnejlub faktycznej przeszkody w wykonywaniu poszczególnych zadań impowierzonych. Rozwój handlu nie może być naruszony w sposóbpozostający w sprzeczności z interesem Unii.
• Komisja czuwa nad stosowaniem postanowień niniejszego artykułu i wmiarę potrzeby kieruje stosowne dyrektywy lub decyzje do PaństwCzłonkowskich.
37
Środki pomocowe
Środkiem pomocowym może być:
• pomoc indywidualna – przyznawana określonemu, z
góry znanemu podmiotowi, na określony cel,
• program pomocowy, czyli akt normatywny wydawany
przez państwo członkowskie, stanowiący podstawę do
przyznawania pomocy na określony cel grupie
podmiotów; grupa ta powinna być zdefiniowana w
programie pomocowym w sposób abstrakcyjny, tzn.
podmioty te nie mogą być imiennie wskazane.
37
38
Notyfikacja
• Zgłoszenie środka pomocowego do oceny KE jest
zwane notyfikacją pomocy publicznej.
• Komisja, na podstawie informacji zawartych we
wniosku notyfikacyjnym (oraz ewentualnych dalszych
informacji pozyskanych w trakcie prowadzonego
postępowania od państwa członkowskiego lub w inny
sposób) dokonuje oceny, czy dany środek pomocowy
spełnia warunki określone w art. 107 ust. 3 TFUE.
38
39
Notyfikacja c.d.
• Postępowanie to kończy się wydaniem przez
Komisję Europejską decyzji, w której KE stwierdza,
czy badany środek pomocowy stanowi pomoc
publiczną, a jeśli tak – to czy jest ona zgodna ze
wspólnym rynkiem (dopuszczalna).
• Decyzja ta może ponadto zawierać inne
postanowienia, w szczególności może zawierać
obowiązek okresowego informowania Komisji o
wielkości pomocy publicznej faktycznie udzielonej
na podstawie tej decyzji.
40
Notyfikacja c.d.
• Jeżeli przedmiotem notyfikacji był program
pomocowy (a nie pomoc indywidualna) to decyzja
KE uznająca ten program za zgodny ze wspólnym
rynkiem oznacza, że wszystkie indywidualne
przypadki udzielenia pomocy na podstawie tego
programu są dopuszczalne.
• KE może jednak w wydawanej decyzji zastrzec, że w
określonych przypadkach pomoc, mimo że udzielana
zgodnie z programem pomocowym, powinna być
notyfikowana jako pomoc indywidualna.
40
41
Uwaga!
• Udzielanie pomocy publicznej podlegającej
notyfikacji jest dozwolone dopiero po wydaniu
przez Komisję decyzji uznającej środek pomocowy
za zgodny ze wspólnym rynkiem.
41
42
Wyłączenia blokowe
• Wyłączenie grupowe jest to rozporządzenie Komisji
Europejskiej znoszące obowiązek notyfikacji
środków pomocowych spełniających warunki
określone w tym rozporządzeniu.
42
43
Wyłączenia blokowe c.d.
• W sierpniu 2008 r. zakończono prace nad rozporządzeniem
tzw. generalnego wyłączenia grupowego, które obejmuje
swoim zakresem niemal wszystkie dotychczas istniejące
wyłączenia grupowe, a także wiele przypadków udzielania
pomocy nieobjętych żadnym z dotychczasowych wyłączeń
grupowych.
• ROZPORZADZENIE KOMISJI (WE) NR 800/2008 z dnia 6
sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za
zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88
Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń
blokowych)
43
44
Wyłączenia blokowe c.d.
• Udzielanie pomocy publicznej w oparciu o
wyłączenia grupowe ma tę zaletę, że może nastąpić
bezzwłocznie po ustanowieniu przez państwo
członkowskie środka pomocowego - bez
oczekiwania na stanowisko Komisji Europejskiej,
gdyż stanowisko takie nie jest wymagane.
44
45
Zwrot pomocy
• Pomoc publiczna uznana przez Komisję Europejską za „niezgodną
ze wspólnym rynkiem”, a więc nielegalna, a także pomoc
wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem, podlega zwrotowi do
organu lub podmiotu, który tej pomocy udzielił, wraz z odsetkami
naliczanymi według tzw. stopy referencyjnej.
• Procedurę postępowania w tych przypadkach określają przepisy
rozdziału III rozporządzenia Rady (WE) Nr 659/1999 z dnia 22
marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art.
93 Traktatu WE oraz przepisy rozdziału 4 ustawy z dnia 30 kwietnia
2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej
(Dz.U. z 2007 r. Nr 59, poz. 404).
45
46
Działanie 5.3
• Celem działania jest poprawa jakości powietrza.
• Wsparcie uzyskają inicjatywy eliminujące lub ograniczające ilość
wprowadzanych do powietrza substancji zanieczyszczających, a
także projekty zwiększające udział alternatywnych źródeł energii,
zapobiegające powstawaniu zanieczyszczeń powietrza.
• Wsparciu nie podlegają projekty związane z budową systemów
wykorzystujących energię wiatrową.
46
47
Przykładowe rodzaje projektów
1. Budowa (w tym rozbudowa, odbudowa), przebudowa i remont elementów
systemów ciepłowniczych, a także wyposażenie systemów ciepłowniczych w
instalacje ograniczające emisje zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do
powietrza.
2. Kompleksowa termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej, w
szczególności ograniczenie „niskiej emisji” (Kompleksowa termomodernizacja
wraz z wymianą lub modernizacją źródła ciepła. Ze wsparcia wyłączono
budynki stanowiące siedzibę administracji publicznej.)
3. Budowa infrastruktury służącej do produkcji i przesyłu energii pochodzącej ze
źródeł odnawialnych – energia słoneczna.
4. Budowa infrastruktury służącej do produkcji i przesyłu energii pochodzącej ze
źródeł odnawialnych – energia z biomasy.
5. Budowa infrastruktury służącej do produkcji i przesyłu energii pochodzącej ze
źródeł odnawialnych – pozostałe (np. energetyka geotermalna, biogaz,
energetyka wodna).
47
48
Typ beneficjentów
1. Jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia.
2. Podmioty, w których większość udziałów lub akcji posiadają
jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki i stowarzyszenia.
3. Podmioty działające na zlecenie jednostek samorządu terytorialnego,
wybrane zgodnie z prawem zamówień publicznych.
4. Jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych posiadające
osobowość prawną (nie wymienione wyżej).
5. Porozumienia podmiotów wymienionych w pkt 1-4 reprezentowane
przez lidera.
6. Podmioty działające w oparciu o umowę/ porozumienie zgodne z
zapisami ustawy o partnerstwie publiczno – prywatnym.
48
49
50
51
52
53
54
Odp. IZ
• W odpowiedzi na pytanie w sprawie wątpliwości dot. sposobu realizacji projektu związanego z
montażem kolektorów słonecznych na budynkach osób fizycznych.
• Celem weryfikacji wystąpienia pomocy publicznej w ww. projekcie, gmina będąca jego
beneficjentem, zobowiązana będzie do każdorazowego przeanalizowania czy montaż instalacji
nie będzie prowadził do zmniejszenia kosztów prowadzenia działalności gospodarczej bądź w
jakikolwiek inny sposób uprzywilejowywał przedsiębiorcy poprzez poprawę jego sytuacji na
rynku.
• We wskazanym przypadku wydaje się, że montaż instalacji nie będzie się wiązał z udzieleniem
pomocy publicznej (co uprawniać mogłoby beneficjenta do występowania o maksymalny
możliwy poziom dofinansowania), niemniej jednak ostateczne rozstrzygnięcie tej kwestii może
nastąpić dopiero po dogłębnej analizie pod kątem przesłanek wystąpienia pomocy publicznej.
Przy powyższej analizie można posiłkować się załącznikiem nr 3 „Karta sprawdzająca
dopuszczalność pomocy publicznej w projektach. TEST POMOCY PUBLICZNEJ” do
Wytycznych ogólnych opracowania studiów wykonalności w ramach Regionalnego Programu
Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013.
• Z uwagi na fakt, że warunki udziału w programie określa gmina, ona też powinna określić sankcje
jakie będą zastosowane wobec osób, które nie dopełnią obowiązków w niej określonych.
• Właściwa weryfikacja wniosku i dokumentacji– w tym również pod kątem występowania pomocy
publicznej w projekcie, będzie mogła mieć miejsce dopiero na etapie oceny formalnej.
54
55
Odp. IZ
• Beneficjentem projektu, który dotyczyć będzie wyposażenia budynków osób fizycznych w instalacje
solarne, w przypadku wyboru do dofinansowania, będzie Gmina. Gmina, jako właściciel majątku
powstałego w ramach projektu, udostępni go na zasadach przez siebie określonych użytkownikom
końcowym. W przypadku kiedy użytkownikiem tym jest przedsiębiorca, w rozumieniu załącznika nr 1 do
rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008, istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia pomocy
publicznej udzielanej przez Gminę. Pomoc ta, aby była dopuszczalna, musi być zgodna z warunkami
określonymi we właściwym dla danego zakresu merytorycznego rozporządzeniu. W przedmiotowym
przypadku wydaje się, że możliwe byłoby udzielenie pomocy de minimis (rozporządzenie Ministra
Rozwoju Regionalnego z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach
regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. Nr 236, poz. 1562). która ze względu na niewielką
wartość nie wpływa na wymianę gospodarczą między krajami członkowskimi i/lub nie zakłóca
konkurencji.
• W związku z tym, Gmina mogłaby udzielić takiej pomocy przedsiębiorcom, jednakże w momencie
składania wniosku aplikacyjnego powinna określić na podstawie jakiego aktu prawnego będzie udzielała
pomocy publicznej. W celu zbadania, czy określona czynność prawna lub faktyczna stanowi pomoc
publiczną należałoby przeprowadzić analizę przesłanek jej wystąpienia. Przy powyższej analizie można
posiłkować się załącznikiem nr 3 „Karta sprawdzająca dopuszczalność pomocy publicznej w projektach.
TEST POMOCY PUBLICZNEJ” do Wytycznych ogólnych opracowania studiów wykonalności w
ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013. W przypadku
prowadzenia działalności gospodarczej w budynku, który ma zostać wyposażony w układ solarny, należy
każdorazowo przeanalizować czy montaż instalacji nie będzie prowadził do zmniejszenia kosztów
prowadzenia takiej działalności bądź w jakikolwiek inny sposób uprzywilejowywał przedsiębiorcę
poprzez poprawę jego sytuacji na rynku.
55
56
Odp. IZ
• Właściwym wydaje się także, by w ewentualnej umowie pomiędzy gminą a użytkownikiem
końcowym instalacji objętej wsparciem, zawarta została klauzula dotycząca zobowiązania
użytkownika instalacji do niewykorzystywania jej na rzecz prowadzonej działalności
gospodarczej – co w znacznym stopniu zmniejszyć może ryzyko wystąpienia pomocy publicznej.
• Ze względu na fakt, że to gmina określa warunki przystąpienia do projektu powinna ona określić
jakie budynki mogą być wyposażane w instalację będącą przedmiotem projektu. Należy przy tym
pamiętać o konieczności weryfikacji czy udostępnienie instalacji nie będzie nosiło znamion
pomocy publicznej, t.j. jak już wcześniej wspomniano, należy zbadać czy instalacja będąca
przedmiotem wniosku w jakikolwiek sposób nie poprawia sytuacji rynkowej przedsiębiorcy.
• We wskazanych przypadkach wydaje się, że montaż instalacji nie będzie się wiązał z udzieleniem
pomocy publicznej. Ostateczne rozstrzygnięcie tej kwestii może nastąpić jednakże dopiero po
dogłębnej analizie pod kątem przesłanek wystąpienia pomocy publicznej. Pragnę podkreślić, iż
właściwa weryfikacja wniosku i dokumentacji – w tym również pod kątem występowania
pomocy publicznej w projekcie, będzie mogła mieć miejsce dopiero na etapie oceny formalnej.
56
57
Beneficjentem przedmiotowego projektu, jeżeli zostanie on wybrany dodofinansowania, będzie Gmina. Gmina, jako właściciel majątku powstałego wramach projektu, udostępni go na zasadach przez siebie określonychużytkownikom końcowym. W przypadku kiedy użytkownikiem tym jestprzedsiębiorca, w rozumieniu załącznika nr 1 do rozporządzenia Komisji (WE) nr800/2008, istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia pomocy publicznejudzielanej przez Gminę. Pomoc ta, aby była dopuszczalna, musi być zgodna zwarunkami określonymi we właściwym dla danego zakresu merytorycznegorozporządzeniu. W przedmiotowym przypadku wydaje się, że możliwe byłobyudzielenie pomocy de minimis (rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego zdnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramachregionalnych programów operacyjnych (Dz. U. Nr 236, poz. 1562). która zewzględu na niewielką wartość nie wpływa na wymianę gospodarczą międzykrajami członkowskimi i/lub nie zakłóca konkurencji. W związku z tym, Gminamogłaby udzielić takiej pomocy przedsiębiorcom, jednakże w momencie składaniawniosku aplikacyjnego powinna określić na podstawie jakiego aktu prawnegobędzie udzielała pomocy publicznej. W celu zbadania, czy określona czynnośćprawna lub faktyczna stanowi pomoc publiczną należałoby przeprowadzić analizęprzesłanek jej wystąpienia. Przy powyższej analizie można posiłkować sięzałącznikiem nr 3 „Karta sprawdzająca dopuszczalność pomocy publicznej wprojektach. TEST POMOCY PUBLICZNEJ” do Wytycznych ogólnych opracowaniastudiów wykonalności w ramach Regionalnego Programu OperacyjnegoWojewództwa Śląskiego na lata 2007-2013.
58
Z uwagi na fakt, że to Gmina jest beneficjentem RPO WSL (oraz ewentualnie
udziela pomocy publicznej), to ona powinna określić warunki, które należy spełnić
aby stać się użytkownikiem instalacji będącej przedmiotem wniosku, a także
rodzaj dowodów, które potwierdzają spełnienie warunków, upoważniających do
udziału w projekcie. Należy mieć przy tym na względzie, że w ramach kontroli
projektu może być weryfikowana prawdziwość wszelkich dokumentów, w tym
także oświadczeń. W przypadku prowadzenia działalności w budynku, który ma
zostać wyposażony w układ solarny, należy każdorazowo przeanalizować czy
montaż instalacji nie będzie prowadził do zmniejszenia kosztów prowadzenia
takiej działalności bądź w jakikolwiek inny sposób uprzywilejowywał
przedsiębiorcę poprzez poprawę jego sytuacji na rynku. Biorąc powyższe pod
uwagę należy pamiętać, że obowiązek odzyskania udzielonej niedozwolonej
pomocy publicznej spoczywał będzie na organie udzielającym tej pomocy, czyli
Gminie.
59
Ze względu na fakt, że to gmina określa warunki przystąpienia do projektu
powinna ona określić jakie budynki mogą być wyposażane w instalację będącą
przedmiotem projektu.
Należy przy tym pamiętać o konieczności weryfikacji czy udostępnienie instalacji
nie będzie nosiło znamion pomocy publicznej, t.j. jak już wcześniej wspomniano,
należy zbadać czy instalacja będąca przedmiotem wniosku w jakikolwiek sposób
nie poprawia sytuacji rynkowej przedsiębiorcy.
We wskazanym przypadku wydaje się, że montaż instalacji nie będzie się wiązał z
udzieleniem pomocy publicznej.
Jednakże ostateczne rozstrzygnięcie tej kwestii może nastąpić dopiero po
dogłębnej analizie pod kątem przesłanek wystąpienia pomocy publicznej.
60
Działanie 2.1
• Celem działania jest zapewnienie powszechnego,
szerokopasmowego i bezpiecznego dostępu do
Internetu.
60
61
Przykładowe rodzaje projektów
1. Budowa i przebudowa miejskich i regionalnych sieci
szkieletowych.
2. Budowa i przebudowa sieci dostępowych.
3. Tworzenie publicznych punktów dostępu do Internetu
(PIAP).
4. Wyposażenie inwestycyjne centrów zarządzania sieciami
regionalnymi i lokalnymi w infrastrukturę teleinformatyczną.
61
62
Typ beneficjentów
1. Jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia.
2. Podmioty działające na zlecenie jednostek samorządu terytorialnego
wybrane zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych.
3. Jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość
prawną.
4. Podmioty, w których większość udziałów lub akcji posiadają
jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki i stowarzyszenia.
5. Szkoły wyższe publiczne.
6. Organy administracji rządowej.
7. Policja, Straż Pożarna.
8. Porozumienia podmiotów wymienionych w pkt. 1-7 reprezentowane
przez lidera.
9. Podmioty działające na podstawie ustawy o partnerstwie publiczno-
prywatnym. 62
63
Najważniejsze zasady konkursu
• Neutralność technologiczna = niefaworyzowanie żadnej z
dostępnych technologii (możliwość tworzenia infrastruktury w
oparciu o kabel/radiolinię/satelitę)
• Wybór technologii powinien być uzasadniony (warunki techniczne,
ekonomiczne)
• Otwartość sieci = otwarty dostęp do sieci/infrastruktury
telekomunikacyjnej; stworzenie możliwości podłączenia do
zbudowanej infrastruktury sieciowej każdego chętnego
przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu (bez dyskryminacji
któregokolwiek z nich). Lokalizacja i wymogi techniczne punktów
dostępu do nowej infrastruktury sieciowej nie powinny faworyzować
żadnego operatora, ani zakłócać warunków na innych rynkach.
63
64
Działalność telekomunikacji jak zadanie
własne JST
• Zaleca się, aby jednostka samorządu terytorialnego przed podjęciem
działalności wystąpiła do Prezesa UKE z wnioskiem o opinię w sprawie
wykonywania danej działalności
• Wzór wniosku dostępny jest na stronie UKE
• Wniosek podlega opłacie
• Prezes UKE wydaje opinię w terminie 3 miesięcy
• Wniosek do Prezesa UKE powinien zawierać:
– liczbę mieszkańców
– stopień pokrycia zasięgiem sieci telekomunikacyjnych, z podziałem na rodzaje tych sieci;
– odsetek mieszkańców korzystających z usług telekomunikacyjnych;
– liczbę przedsiębiorców telekomunikacyjnych działających na obszarze danej jednostki samorządu
terytorialnego oraz opis zakresu ich działalności telekomunikacyjnej;
– inne informacje istotne dla oceny potrzeby podjęcia działalności
64
65
Działalność na rynku telekomunikacji
• WPIS DO REJESTRU JST prowadzących działalność w zakresie
telekomunikacji JST powinna zgłosić działalność do rejestru JST,
jeżeli nie prowadzi gospodarczej działalności telekomunikacyjnej, a
jedynie niegospodarczą działalność z art. 3 ustawy
szerokopasmowej.
• Co do zasady oznacza to, że beneficjent albo będzie budował tylko
sieć na potrzeby własne (internetsocjalny), albo będzie projekt
notyfikował
• WPIS DO REJESTRU PRZĘDSIĘBIORCÓW TELEKOMUNIACYJNYCH
jeżeli podmiot ubiegający się o wsparcie prowadzi gospodarczą
działalność telekomunikacyjną
65
66
Przykłady projektów
• Sieć operatorska
• Sieć na potrzeby własne JST + sieć operatorska
• Sieci na potrzeby własne JST wraz z PIAP
• Publiczne punkty dostępu do Internetu (PIAP)
• Sieć PIAP połączonych np. poprzez sieć kratową
• Uwaga: Łącząc różne kategorii interwencji należy wykazać
dominujący typ projektu (w polu E.3 wniosku -przewagę
kosztów dla dominującego typu)
66
67
Przykłady projektów wg prezentacji IZ
68
Przykłady projektów wg prezentacji IZ
69
Przykłady projektów wg prezentacji IZ
70
Przykłady projektów wg prezentacji IZ
71
Przykłady projektów wg prezentacji IZ
72
Przykłady projektów wg prezentacji IZ
73
Pomoc publiczna
Środki państwowe wspierające projekty wdrożenia dostępu
szerokopasmowego na ogół są ukierunkowane na prowadzenie
działalności gospodarczej(takie jak budowa i obsługa oraz umożliwienie
dostępu do infrastruktury szerokopasmowej).
Wyjątkowo – gdy sieć nie jest wykorzystywana do celów komercyjnych
(np. sieć zapewnia tylko szerokopasmowy dostęp do stron
internetowych, usług i informacji o charakterze niekomercyjnym;
Internet socjalny; sieć na potrzeby JST) –interwencja państwa nie wiąże
się z przyznaniem korzyści przedsiębiorstwu (brak pomocy publicznej)
np. decyzja KE z 30.5.2007 r. w sprawie NN 24/07 – Republika Czeska,
PragueMunicipalWirelessNetwork
74
Pomoc publiczna –
typologia obszarów
Obszary białe (brak infrastruktury dostępu szerokopasmowego lub w
najbliższym czasie nie zostanie prawdopodobnie rozbudowana)pomoc
państwa konieczna do uzyskania dostępu powszechnego pomoc zgodna z
polityką wspólnotową
Obszary szare (usługi świadczy tylko jeden operator sieci
szerokopasmowej) szczegółowa analiza KE, staranna ocena zgodności
Obszary czarne (usługi świadczy co najmniej 2 operatorów
infrastruktury szerokopasmowej – konkurencja oparta na
infrastrukturze) brak nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku
interwencja państwa niepotrzebna - negatywna ocena KE
75
Analiza obszarów szarych
Komisja Europejska ocenia w szczególności, czy:
ogólne warunki rynkowe są nieodpowiednie, przyglądając się między
innymi poziomowi aktualnych cen dostępu szerokopasmowego,
rodzajowi usług oferowanych użytkownikom końcowym i warunkom z
nimi związanym;
jeśli uregulowania ex antenie zostały nałożone przez krajowy organ
regulacyjny -skuteczny dostęp do sieci nie jest oferowany osobom
trzecim lub warunki dostępu nie sprzyjają skutecznej konkurencji;
ogólne bariery wejścia wykluczają ewentualne wejście na rynek innych
operatorów łączności elektronicznej;
żadne środki lub działania naprawcze podejmowane przez właściwe
krajowe organy regulacyjne lub organy ds. konkurencji nie były w stanie
rozwiązać tych problemóww odniesieniu do obecnego dostawcy sieci.
76
UWAGA
Przy wyznaczaniu obszarów BSC należy uwzględnić nie tylko istniejącą
infrastrukturę, ale także realistyczne plany inwestycyjne operatorów na
okres najbliższych 3 lat (plany muszą zostać potwierdzone).
Niezbędne jest dokonanie starannej inwentaryzacji.
KE wymaga przeprowadzania formalnych konsultacji z operatorami.
Zanim samorząd przyjmie rolę operatora, powinien skonsultować
planowane przedsięwzięcia ze wszystkimi działającymi na danym rynku
lokalnym przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi posiadającymi własną
infrastrukturę; listę takich przedsiębiorców można uzyskać w UKE.
77
UWAGA
Szczegółowe mapy i analiza zasięgu „państwa członkowskie powinny
wyraźnie wskazać obszary geograficzne, które zostaną objęte środkiem
wsparcia. Przeprowadzając jednocześnie analizę warunków konkurencji i
strukturę przeważającą na danym obszarze oraz konsultacje ze wszystkimi
stronami zainteresowanymi środkiem, państwa członkowskie zmniejszają do
minimum zakłócenia konkurencji w odniesieniu do obecnych dostawców oraz
dostawców, którzy już zaplanowali inwestycję w najbliższej przyszłości, a
także umożliwiają tym inwestorom planowanie działalności”
Neutralność technologiczna - „biorąc pod uwagę, że usługi dostępu
szerokopasmowego mogą być świadczone za pośrednictwem infrastruktury
sieciowej opartej o technologie przewodowe(xDSL, kabel), bezprzewodowe
(Wi-Fi, WiMAX), satelitarnei mobilne, państwa członkowskie nie powinny
faworyzować żadnej konkretnej technologii ani platformy sieciowej, jeżeli nie
są w stanie wykazać, że istnieje dla tego obiektywne uzasadnienie.”
78
Efekt zachęty
Badanie, czy istnieje efekt zachęty, tzn. czy pomoc
powoduje zmianę zachowania beneficjenta?
Czy dana inwestycja w sieć szerokopasmową nie
zostałaby podjęta w tych samych ramach czasowych bez
pomocy państwa?
79
Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego –informacja uzupełniająca do konkursu nr 02.01.00-110/11
• W związku z pojawiającymi się pytaniami dotyczącymi projektów częściowo objętych pomocą publiczną,tj. zakładających konieczność budowy sieci na potrzeby własne jst, uzupełnionej o część infrastrukturyotwartej, przedstawiamy informacje precyzujące przedmiotową kwestię.
• W przypadku projektu budowy sieci telekomunikacyjnych na potrzeby własne jst., istnieje możliwośćuzupełnienia sieci o elementy infrastruktury na potrzeby świadczenia usług dostarczania Internetu dlamieszkańców/przedsiębiorców (zwanej dalej siecią otwartą), zgodnie z zasadami określonymi dlaprojektów częściowo objętych pomocą publiczną, opisanych w załączniku nr 4 do Instrukcji wypełnianiawniosków. W projektach tego typu konieczne jest uwzględnienie następujących warunków:
• - istnieje możliwość wydzielenia odrębnych części infrastruktury (np. odrębny przewód, odrębnestacje bazowe) na potrzeby własne jst i na potrzeby sieci otwartej, które będą generowały niezależnerezultaty;
• - przebieg sieci powinien uwzględniać zapotrzebowanie społeczne na inwestycję oraz analizowaćmożliwość zaspokojenia tych potrzeb przez istniejącą na danym obszarze infrastrukturę (lub planowanądo realizacji w ciągu najbliższych 3 lat);
• - potrzeba realizacji elementów otwartych sieci bezwzględnie powinna wynikać z braku infrastrukturysieci szerokopasmowych na danym terenie lub z niewystarczającej jakości świadczonych usług(zdiagnozowanych na podstawie przeprowadzonych konsultacji z operatorami oraz sporządzonych mapinwentaryzacyjnych obrazujących stan infrastruktury na danym terenie), niedopuszczalna jestrealizacja tego typu inwestycji na obszarze wystarczająco pokrytym infrastrukturą(tzw. obszary czarne);
• - podział kosztów kwalifikujących się do wsparcia oraz poziom ich dofinansowania powinien znajdowaćuzasadnienie w głównym celu realizacji projektu, przy czym kwestia ta będzie każdorazowo weryfikowanana etapie oceny dokumentacji aplikacyjnej;
• - część projektu objęta pomocą publiczną (tj. część sieci otwartej) powinna spełniać warunkiwynikające z rozporządzenia pomocowego, na podstawie którego wnioskowane jest dofinansowanietej części inwestycji (rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z 7 grudnia 2009 r. w sprawieudzielania pomocy na inwestycje w zakresie: energetyki, infrastruktury telekomunikacyjnej,infrastruktury sfery badawczo-rozwojowej, lecznictwa uzdrowiskowego w ramach RPO (Dz. U. Nr 214,poz.1661 lub rozporządzenie z 15 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnejw ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 239, poz. 1599).
79
80
81
82
83
84
85
86
87
