Dyplom inżynierski: "Fab-lab" - warsztat elektroniczny z wypożyczalnią narzędzi

FAB LAB | FILIP NOWAK

Promotor: Dr inż. arch. Magdalena Staniszkis Prof. nzw. dr inż. arch. Marek Budzyński Konsultacje specjalistyczne: Budownictwo: dr inż. arch. Grzegorz Figiel mgr inż. arch. Hanna KarpińskaKonstrukcje: dr inż. Ireneusz CałaInstalacje: mgr inż. Sławomir Sawicki Filip Nowak 2013

arch. Magdalena Staniszkis Marek Budzyński

arch. Grzegorz Figiel Karpińska

Ireneusz Cała mgr inż. Sławomir Sawicki

| SPIS TREŚCI

Spis treści

Wprowadzenie

WSTĘP 10

LOKALIZACJA 10

PODŁOŻE IDEOLOGICZNE 11

DLACZEGO FAB-LAB? 12

PRZYJĘTE ZAŁOŻENIA 13

PASYWNOŚĆ 13 DREWNO KREJONE KRZYŻOWO (CLT). FIRMITAS ET INFIRMITAS ARCHITECTURAE 13 MISJA EDUKACYJNO-WYCHOWAWCZA 13

ANALIZA UWARUNKOWAŃ 14

HISTORIA MIEJSCA 14 UKŁAD FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNY 15 ANALIZA ISTNIEJĄCEJ ZABUDOWY 15 ZIELEŃ I WODA 15 UWARUNKOWANIA FORMALNO-PRAWNE 15

Część I Projekt zagospodarowania działki

STAN ISTNIEJĄCY 18

PROJEKT 18

ZABUDOWA 19 DOJAZD I PARKINGI 19 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 19 ODPROWADZANIE WÓD DESZCZOWYCH 19 ODPADKI I NIECZYSTOŚCI STAŁE 19 ZIELEŃ I UKSZTAŁTOWANIE TERENU 19 OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA 19 DOSTĘPNOŚĆ DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH 19

ZESTAWIENIE POWIERZCHNI 19

ZGODNOŚĆ Z USTALENIAMI MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 19

Część II Projekt architektoniczno-budowlany

PRZEZNACZENIE I PROGRAM UŻYTKOWY INWESTYCJI 22

CHARAKTERYSTYCZNE PARAMETRY TECHNICZNE BUDYNKU 23

KUBATURA 23 ZESTAWIENIE POWIERZCHNI 23

Ogólne zestawienie powierzchni 23 Szczegółowe zestawienie powierzchni netto 23

PODSTAWOWE WYMIARY BUDYNKU 23

ROZWIĄZANIA ARCHITEKTONICZNO-FUNKCJONALNE 26

ZASADY UKSZTAŁTOWANIA ARCHITEKTURY BUDYNKU 26

Bryła 26 Elewacje 26 Wnętrza 26

ORGANIZACJA KOMUNIKACJI W BUDYNKU 27 ROZMIESZCZENIE PROGRAMU 27

ROZWIĄZANIA KONSTRUKCYJNO-MATERIAŁOWE 28

STAN SUROWY 28 Konstrukcja głównej części 28 Konstrukcja łącznika 29

ROZWIĄZANIA BUDOWLANO-MATERIAŁOWE 30

IZOLACJE 30 SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEGRÓD 30

Przegrody Pionowe 30 Przegrody Poziome 30

ROBOTY WYKOŃCZENIOWE WEWNĘTRZNE 31 ROBOTY WYKOŃCZENIOWE ZEWNĘTRZNE 31

WYPOSAŻENIE INSTALACYJNE BUDYNKU 32

INFORMACJE OGÓLNE 32 INSTALACJA WODOCIĄGOWA WODY ZIMNEJ 32 INSTALACJA WODOCIĄGOWA WODY CIEPŁEJ 32 INSTALACJA KANALIZACJI DESZCZOWEJ 32


6

INSTALACJA KANALIZACJI SANITARNEJ 32 INSTALACJA WENTYLACYJNA MECHANICZNA 32 INSTALACJA GRZEWCZA I CHŁODNICZA 33 INSTALACJA ELEKTRYCZNA 33 INSTALACJA GAZOWA 33 INSTALACJE TELETECHNICZNE 33 INNE 33

CHARAKTERYSTYKA ENERGETYCZNA BUDYNKU 34

ZAPOTRZEBOWANIE CIEPŁA DLA BUDYNKU 34 ENERGIA ELEKTRYCZNA 34 WŁAŚCIWOŚCI CIEPLNE PRZEGRÓD ZEWNĘTRZNYCH I WEWNĘTRZNYCH 34

WPŁYW BUDYNKU NA ŚRODOWISKO ORAZ WARUNKI HIGIENICZNE I ZDROWOTNE 35

INSTALACJA WODOCIĄGOWA 35 INSTALACJA KANALIZACJI SANITARNEJ 35 INSTALACJA GRZEWCZA 35 ODPADY 35 ZIELEŃ I WODY PODZIEMNE 35 EMISJE HAŁASU, WIBRACJI, PROMIENIOWANIA 35 ZAGOSPODAROWANIE ZIEMI Z WYKOPÓW 35

ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWE 36

KLASYFIKACJA POŻAROWA 36 STREFY POŻAROWE I ODDZIELENIA PRZECIWPOŻAROWE 36 KLASA ODPORNOŚCI POŻAROWEJ, KLASA ODPORNOŚCI OGNIOWEJ 36 WARUNKI EWAKUACJI 36 PRZECIWPOŻAROWE INSTALACJE I URZĄDZENIA 36 USYTUOWANIE BUDYNKU I DROGI POŻAROWE 36

DOSTĘPNOŚĆ BUDYNKU DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH 37

SPIS ILUSTRACJI 39

BIBLIOGRAFIA 40

SPIS RYSUNKÓW NA PLANSZACH 42

PRZYPISY 43

| PODZIĘKOWANIA

7

Podziękowania

Praca nad dyplomem nie była tylko sprawdzeniem moich umiejętności, ale również okazją do nabycia nowych. Spotkałem na swojej drodze mnóstwo inspirujących osób i tak, chciałbym przede wszystkim podziękować za swój wkład promotorom: Pani dr inż. arch. Magdalenie Sta-niszkis oraz prof. nzw. dr. inż. arch. Markowi Budzyńskiemu.

Dziękuję wszystkim konsultantom specjalności, tym z WAPW oraz z poza niego – Panu dr. inż. Ireneuszowi Cale oraz dr. inż. Januszowi Kotwicy za ukształtowanie konstrukcji, ś.p. Panu dr. inż. arch. Grzegorzowi Figlowi oraz Pani mgr. inż. arch. Hannie Karpińskiej za wszystkie rady dotyczące detali budowlanych i Panu mgr. inż. Sławomirowi Sawickiemu za pomoc w doborze instalacji technicznych. Ponadto wszystkim członkom Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Budownictwa Naturalnego za wskazówki związane z naturalnymi materiałami w budownictwie i Panu dr. inż. Szymonowi Firlągowi za udzielenie mi konsultacji z dziedziny budownictwa pasywnego na Wydziale Inżynierii Lądowej PW. Ogromne wyrazy wdzięczności kieruję również do Pana prof. dr. hab. inż. arch. Mykoly Bewza z Politechniki Lwowskiej za konsultacje dotyczącą ochrony zabytków architektury w trakcie mojego pobytu na wymianie Erasmus Mundus.

Oraz wszystkim pozostałym pracownikom naukowym, kolegom i koleżankom z WAPW i wszystkim, których nie wymieniłem a bez których ta praca nie zostałaby ukończona.

Dziękuję.


8

| WPROWADZENIE

9

Rysunek 1. Maker Faire Detroid. Własność boingboing.net

Wprowadzenie


10

Wprowadzenie

WSTĘP

Nowoczesne technologie uwolniły nas w wielkim stopniu od pracy, ułatwiły dostęp do nauki, poprawiły jakość życia. Dzisiaj rodzimy się z własnym intercomem1 i umieramy pod-łączeni do cyfrowego kardiogramu. Dzięki technice ludzie żyją coraz szybciej, specjalizu-ją się coraz wężej, kupują coraz to nowsze, ładniejsze i szybsze urządzenia.

Staliśmy się od technologii zależni. Bardzo często nie rozumiemy jak działają nasze urzą-dzenia, zamiast naprawiać kupujemy nowe a serwisem zajmuje się wąskie grono specjali-stów. Jeżeli chcielibyśmy na przykład ulepszyć swój telefon albo zbudować nowy (jesteśmy architektami, stale wpadamy na nowe pomy-sły) wydaje się to praktycznie niemożliwe – brakuje nam specjalnych narzędzi, wiedzy a opłacalna produkcja musiałaby być masowa.

A wystarczy wydrukować na drukarce 3D obudowę, wydrukować i zespawać płytkę, za-programować procesor i doczepić antenkę. Steve Jobs, założyciel firmy Apple zbudował swój pierwszy komputer we własnym garażu. Proste.

Właśnie dlatego wykonałem w ramach pracy dyplomowej projekt pierwszego w Pol-sce niezależnego Fab-Labu z wypożyczalnią narzędzi. Projekt stara się być odpowiedzią na potrzeby współczesnego społeczeństwa na świecie będąc jednocześnie przystosowanym do warunków lokalnych miejsca.

Fab-lab [ang. Fabrication laboratory] to warsztat-laboratorium produkcyjne - prze-strzeń, w której za pomocą komponentów elektronicznych i narzędzi manualnych użyt-kownik z pomocą instruktorów może poznać jak działają urządzenia, tworzyć ich prototypy oraz nauczyć się je naprawiać. Fab-lab daje

możliwość tworzenia rzeczy od telefonów ko-mórkowych po zabawki, protezy, makiety, me-ble czy instalacje artystyczne.

Takie miejsca pomagają odzyskać kontro-lę, świadomość o zasobach, uczą odpowie-dzialności za wyprodukowane rzeczy, za śro-dowisko, promują kreatywność i współpracę opartą na dzieleniu się.

Żyjemy w erze rewolucji cyfrowej otwarte-go dostępu do informacji – open software. Teraz nadszedł czas na nową erę otwartego dostępu do technologii – open hardware.

LOKALIZACJA

Projektowany obiekt znajduje się w Żyrar-dowie (województwo mazowieckie) na terenie dawnych Zakładów Lniarskich na tzw. Bielni-ku przy ulicy Karola Dittricha przy placu, na którym dominuje betonowa wieża ciśnień (tzw. Sputnik) oraz znajduje się sklep Fabryki Wyro-bów Lnianych w Żyrardowie.

Moja promotor, dr arch. M. Staniszkis jest autorką koncepcji zagospodarowania dla tego terenu, więc lokalizacja obiektu była jej propo-

Rysunek 2. Neil Gershenfeld, wykładowca MIT, twórca pierwszego Fab-labu. Własność: Bill Cramer / Forbes

| WPROWADZENIE

11

zycją, na którą przystałem. Zgodnie z Koncep-cją Urbanistyczną Zagospodarowania Rejonu Zakładów Lniarskich w Żyrardowie działka jest oznaczona numerem 16.2.U.

PODŁOŻE IDEOLOGICZNE 2

„Praca architekta to posłannictwo speł-niane przez tego, kto umie patrzeć z wysoka na sprawy tego świata”3

Lech Niemojewski Projektując kieruję się swoimi osobistymi

przekonaniami. Potraktowałem więc swój projekt nie tylko jako miejsce użyteczności publicznej (funkcja użytkowa), ale jako narzę-dzie propagandy (funkcja wychowawcza) od-działując na odbiorcę za pomocą symboli, rozwiązań przestrzennych, elementów wystro-ju oraz określając przeznaczenie budynku kreując lub uwypuklając pewne określone wzorce kulturowe.

Popieram zrównoważony rozwój środo-wiska i społeczeństw

„Taki rozwój, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokojone bez umniej-szania szans przyszłych pokoleń na ich zaspo-kojenie”4

Jest to związane z walką o odpowiedzial-ność społeczną dotyczącą redukcji tzw. śladu ekologicznego, czyli zrównoważonym wyko-rzystaniem zasobów przez człowieka. Polacy eksploatują 2 razy więcej niż wynoszą zasoby naturalne ich kraju.5

Uważam bowiem, że człowiek należy do Ziemi a nie odwrotnie. Ziemia była tutaj przed nami i będzie po naszej śmierci. Mamy wobec niej i przyszłych pokoleń pewne zobowiązania.

Im bardziej naturalne tym lepsze

Ze względu na poszanowanie zasobów Ziemi uznałem za odpowiednie wybieranie materiałów naturalnych ponad sztuczne i wy-soko przetworzone. Zawsze staram się zna-leźć złoty środek przy stosowaniu rozwiązań high-tech.

Dbam o lokalną tożsamość i przyjazne sąsiedztwo

Aby uczynić społeczeństwo bardziej przy-jaznym i otwartym projektując wykorzystuję symbole i kody głęboko zakorzenione w świa-domości lub po prostu łatwo rozpoznawalne wzorce dla danej społeczności. Staram się kreować miejsca, które łączą i umacnia-ją więzi.

Nadal w życiu społecznym Polacy są raczej nieufni. Badanie zaufania społecznego CBOS z 2012 roku wykazuje: „blisko trzy czwarte (74%) wyznaje zasadę zachowywania daleko idącej ostrożności w stosunkach z innymi.” Chociaż z roku na rok współczynnik zaufania poprawia się.6

Wnoszę nową jakość i wartości do społeczeństwa

„Zdajemy sobie sprawę, że budownictwo samo przez się nie rozwiąże problemów spo-łecznych i ekonomicznych, ale z pewnością społeczna i ekonomiczna witalność i stabil-ność oraz zdrowie środowiska naturalnego mogą i powinny trwać ujęte w ramy architek-tury oraz przez architekturę wspierane.”7

Jako osoba zaangażowana staram się ko-

munikować za pomocą projektu pewną myśl moralizatorską, a ta może zostać odczytana tylko wtedy, gdy zrealizowany projekt będzie nowoczesny oraz atrakcyjny funkcjonalnie i wizualnie.

Wierzę w rozwój indywidualny

Uważam, że w każdym drzemie indywidu-alny potencjał, ale bardzo często nie potrafimy go sami w sobie odkryć. Wyrażam życzenie, aby uczono jednostki kreatywności – jednej z cech najbardziej potrzebnej polskiej przedsię-biorczości i sztuce.

Idee są zawsze open-source

Jestem przekonany, że powyższe cele mo-gą być osiągnięte poprzez dzielenie się.


12

W końcu nauka i rozwój to nic innego jak dzie-lenie się wiedzą i umiejętnościami. Open source, czyli „otwarte źródło” oznacza uniwersalny dostęp do planów i projektów umożliwiający innym użytkownikom i projek-tantom dalsze ulepszanie i powielanie.8 Fab-laby działają przede wszystkim po to, że-by „otworzyć” coraz więcej niezrozumiałych technologii i kolektywnie je doskonalić.

Przez ostatnie kilka lat zdeprecjonowana została podstawowa funkcja dyplomu inży-nierskiego, czyli pracy, która rozwiązuje real-ne problemy, ma komuś służyć a nie zostać schowana do szuflady.

Dlatego też, dopóki nie jest to określone inaczej, zawartość tej pracy jest udostępniona na licencji Creative Commons (cc-by-nc-sa 3.0 pl - uznanie autorstwa, użycie niekomer-cyjne, na tych samych warunkach).9

DLACZEGO FAB-LAB?

Filozofia funkcjonowania Fab-labów od-zwierciedla moje założenia i cele.

Przypomnijmy – Fab-lab to warsztat oferu-jący przede wszystkim indywidualne korzysta-nie z maszyn sterowanych komputerowo. Na-tomiast ten projekt zawiera również dodatko-we funkcje jak m.in. wypożyczalnię narzędzi. Uczymy się tam obsługi tych maszyn a na-stępnie dajemy się ponieść nieokiełznanej twórczości. Jeżeli mamy jakiś pomysł, ale nie mamy wiedzy i umiejętności – w Fab-labie są osoby, które pomogą go zrealizować.

Fab-lab to miejsce dla zwykłych użytkow-

ników, projektantów, artystów, programistów i naukowców. Zajęcia angażują osoby starsze oraz dzieci.10

Należy dodać, że Fab-laby stają się bardzo popularne. Na całym świecie jest ich już po-nad 100 i powstają nawet w takich krajach jak Ghana czy Afganistan11.

Fab-laby dają ogromne możliwości w kra-

jach ubogich. W przytoczonym Afganistanie grupa studentów wykonała anteny oplatające miasto umożliwiające darmowy dostęp do in-ternetu Wifi, swój projekt nazwali Fabfi.12 Dla-tego rozwój takich miejsc jak Fab-laby nazy-wamy demokratyzacją produkcji.

Fab-laby powstają przy uczelniach wyż-szych, w specjalnych jednostkach badaw-czych, w muzeach, jako niezależne-mobilne (w przyczepach i kontenerach) oraz jako nie-zależne, wolnostojące budynki jak mój pro-jekt.13

Ponadto Żyrardów a szczególnie działka, na której znajduje się obiekt jest miejscem o silnych tradycjach przemysłowych z przemy-słową architekturą XIX w., dostęp do lokaliza-cji sprzyja mieszkańcom i turystom a podob-nych miejsc nie ma w promieniu 500 km. [stan na 1.10.2012]

Fab-laby z ciężkim sprzętem oraz bardziej

ustandaryzowanymi procedurami w USA określane są nazwą

„Techshop”. Można spotkać się

również z nazwą „Makerspace”.

Rysunek 3. Pracownia ciężkiego sprzętu. Techshop San Francisco. Źródło: techshop.ws

| WPROWADZENIE

13

PRZYJĘTE ZAŁOŻENIA

Na podstawie powyższych wniosków pod-jąłem decyzje, które mają świadczyć o wyjąt-kowości tego projektu. Oparłem go na trzech filarach:

Pasywność

Określiłem standard zużycia energii na pasywny lub wyższy, to znaczy taki, który na ogrzewanie w ciągu roku potrzebuje co najwy-żej 15 kWh/m² energii, czyli ok. 1,5 litra oleju opałowego lub 2,3 kg węgla.14

Jest to związane z dodatkową poprawą izolacyjności przegród zewnętrznych, poprawą szczelności oraz zastosowania systemów ogrzewania oraz wentylacji z odzyskiem cie-pła. Lokalizacja sprzyja pobieraniu zysków ciepła z energii słonecznej.

Drewno krejone krzyżowo (CLT). Firmitas et infirmitas architecturae*

Konstrukcja budynku postanowiłem wyko-nać jest z nowoczesnego materiału jakim jest drewno klejone krzyżowo. To nowy na polskim rynku materiał budowlany, który cieszy się uznaniem w zachodniej Europie, USA oraz Kanadzie.

Właściwości konstrukcyjne są zbliżone do żelbetu co umożliwia budowanie wysoko. Najwyższy budynek z CLT (inna funkcjonująca nazwa tego materiału to XLAM) jest 9-kondygnacyjny.15 Natomiast istnieje już pro-jekt budynku 34-kondygnacyjnego.16

Czas budowy jest drastycznie skrócony - stan surowy budynku 4-kondygnacyjnego można osiągnąć w 6 dni.17 Struktura jest ok. 6 razy lżejsza od standardowej konstrukcji żel-betowej co pozwala na redukcję fundamentów budynku.18

CLT spełnia standardy ognioodporności.19 Komputerowo, precyzyjnie wykrawane

elementy drewniane w moim projekcie Fab-labu mają sprawiać wrażenie jakby budy-

* Łac. Trwałość i nietrwałość architektury

nek można było wytworzyć w dużym stopniu za pomocą maszyn, które się w nim znajdują.

Drewno klejone tak jak wiele pozostałych przyjętych rozwiązań materiałowych zostało dobrane w celu zachowania trwałości i nie-trwałości architektury. Mam na myśli uznanie, że architekt nie może zdecydować czy jego projekt jest właściwym, wartościowym i osta-tecznym rozwiązaniem pewnego problemu, o tym zadecydują przyszłe pokolenia. Należy dać im szansę zachowania budynku w razie uznania jego kulturowej wartości, a zarazem w przeciwnym wypadku umożliwić im sprawną utylizację.

Misja edukacyjno-wychowawcza

Fab-lab ma służyć celom ideowym, o któ-rych pisałem wyżej. Z oczywistych względów jako budynek o funkcji edukacyjnej będzie sta-rał się spełnić swoją rolę, natomiast oprócz nadania funkcji podjąłem próbę wpływu na odbiorcę przez architekturę, czyli rozwiązania przestrzenne, symbole, odniesienia tożsamo-ściowe w celu umacniania tejże tożsamości i wzbudzeniu poczucia potrzeby kontynuowania kultury lokalnej. Dobrana lokalizacja przy pla-cu stwarza szanse na utrwalenie więzi lokal-nej społeczności poprzez częste wspólne spo-tkania.

Fab-lab jest brakującym ogniwem w edu-kacji, ponieważ brakuje w Polsce miejsc, w których naukę łączy się z aktywną i kreatywną

Rysunek 4. Projekt 34-kondygnacyjnego budynku o kon-strukcji z CLT. Arch. C. F. Møller. Źródło: dezeen.com


14

pracą, doświadczeniami i zabawą. Takie miej-sca już powstają, to m.in. Centrum Nauki Ko-pernik w Warszawie.

Projektowany budynek jest platformą wie-lofunkcyjną skupiającą wiele branż, środowi-ska naukowe i artystyczne – uczy więc współ-pracy i wzajemnego zrozumienia.

Poprzez naukę naprawiania rzeczy i rozu-mienia w jaki sposób coś działa oraz funkcjo-nując w miejscu wykonanym z naturalnych materiałów budzimy świadomość ekologiczną i odpowiedzialność społeczną.

ANALIZA UWARUNKOWAŃ

Historia miejsca

Żyrardów odegrał dużą rolę w okresie re-wolucji przemysłowej. Dziedzictwo tamtych czasów w postaci architektury jest silnie zako-rzenione w lokalnej świadomości.

Na początku XIX wieku rewolucja przemy-słowa dosięgła Królestwo Polskie – w tamtych czasach w granicach Carstwa Rosyjskiego. XIX wiek to początek historii wielkiej sławy Żyrar-dowa.

Przedsiębiorca Karol Scholtz wraz ze swo-ją spółką zdecydował wybudować fabrykę w 1829 r. korzystając z rewolucyjnego wynalazku Filipa de Girarda – maszyny-przędzarki włó-kien lnianych. Girard stał się pierwszym dy-rektorem technicznym Fabryki. Założony kompleks zawierał również osadę robotniczą.

Nazwa osady – Żyrardów – pochodzi od nazwi-ska tego wielkiego wynalazcy.

Po bankructwie w 1847 r. Bank Polski przejmuje prawa własności fabryki. Dziesięć lat później kupił ją Karol Hielle i Karol Dietrich, którzy rozwinęli przedsiębior-stwo w takim stopniu, że produkcja wzrosła o 750% a liczba pracowników zwiększyła się z 500 do 10 000. Zostały wybudowane nowe szkoły, szpitale, kościół oraz mieszkania. Mia-sto zostało zbudowane w koncepcji „miasta ogrodu”. Właściciele i zarządcy dbali o jakość życia mieszkańców.

W tym okresie rozbudowano obszar Biel-nika, na którym znajduje się projektowany obiekt. Fabryka Wyrobów Lnianych w Żyrar-dowie za czasów jej świetności była najwięk-szą i najbardziej produktywną fabryką lnia-nych tkanin w Europie. Jej produkty były na-gradzane na wielu międzynarodowych targach – w Amsterdamie, Antwerpii, Filadelfii, Londy-nie, Moskwie, Paryżu, Turynie i Wiedniu. Po-siadała swoje sklepy w Japonii, Persji, Chi-nach i w całym Carstwie Rosyjskim. Fabryka Wyrobów Lnianych w Żyrardowie była eksklu-zywnym producentem tkanin dla Cara Rosji.

Nadchodzące wojny doprowadziły Fabrykę do upadku, ale szczęśliwie nie ucierpiała na tym zabudowa fabryczna. Dzięki temu dziś możemy podziwiać wyjątkowy XIX-wieczny układ urbanistyczny. Osada Fabryczna 4 stycznia 2012 r. została zarejestrowana jako Pomnik Historii przez Prezydenta RP.

Rysunek 5. Panorama Żyrardowa z 1899 r. Źródło: turystycznemazowsze.pl

| WPROWADZENIE

15

Układ funkcjonalno-przestrzenny

„(...) Podstawową wartością obszaru jest pofabryczny zespół zabudowy zabytkowej o charakterystycznym, typowym dla zespołów fabrycznych, układzie urbanistycznym „wielo-przestrzennym” – system powiązanych placów i ulic o różnej skali i różnym charakterze wnętrz urbanistycznych. Układ urbanistyczny Bielnika jest całkowicie odmienny od zespołu pofabrycznego Centrali, co jest dodatkową wartością dla atrakcyjności przestrzeni całego projektowanego zespołu.”20

Całe założenie w przeszłości miało służyć

przemysłowi. Projektowany budynek odnosi się do tej przeszłości poprzez swoją formę oraz funkcję. Uzupełnia istniejącą tkankę two-rząc place i podkreślając tym samym zacho-wany układ urbanistyczny.

Analiza istniejącej zabudowy

Architektura Fabryki Wyrobów Lnianych w Żyrardowie jest typowa dla okresu rewolucji przemysłowej.

Konstrukcja składa się z murowanych, ce-glanych ścian zewnętrznych oraz ceramicz-nych stropach opartych na stalowych belkach i słupach lub murowanych filarach.

Zależnie od miejsca oraz zainwestowane-go kapitału fasady były bogaciej zdobione ce-glanym detalem a konstrukcja stalowa przy-bierała bardziej dekoratywne formy. Szcze-gólnie budynki publiczne zachwycały swoim złożonym, pięknym, proporcjonalnym detalem ceglanych kształtek.

Zieleń i woda

Obecnie działka i okoliczne place są zaro-śnięte chwastami i samosiejkami, są zanie-dbane. Na środku tzw. Placu Sputnika znajdu-je się największe drzewo – wierzba, które nie-stety unieczytelnia układ i odbiór architektury z powodu bardzo gęstego listostanu. Wiązy.

W przeszłości na obszarze bielnika praco-wało się korzystając intensywnie z wody, po-

nieważ tkaniny wymagały płukania, dlatego w pobliżu znajdują się sztuczne zbiorniki wodne. Wymagają one pielęgnacji.

Uwarunkowania formalno-prawne

Rolę miejscowego planu zagospodarowa-nia przestrzennego, wyłącznie do celów pro-jektu dyplomowego, stanowi Koncepcja Urba-nistyczna Zagospodarowania Rejonu Zakła-dów Lniarskich w Żyrardowie opracowana w 2008 roku przez zespół autorski pracowni Staniszkis – Architekt. Głównym projektantem jest dr inż. arch. Magdalena Staniszkis, współpracownikami M. Malewska oraz K. Szoplik, analiz historycznych dokonała J. Porębska-Srebrna, zaś wizualizacje do kon-cepcji w postaci akwarel wyko-nał M. Ziarkowski.

Wyciąg z opisu Koncepcji Urbanistycznej

Zagospodarowania Rejonu Zakładów Lniar-skich w Żyrardowie: 21

„ (…) Założenia do projektu sformułowano w oparciu o wnioski i wskazania konserwator-skie z analizy przestrzeni historycznej, która stanowi integralną część niniejszego opraco-wania, oraz autorską analizę wartości i możli-wości oraz uwarunkowań przekształceń i roz-woju obszaru na tle miasta i regionu. Podsta-wowym celem projektu jest przekształcenie obszaru dawnych Zakładów Lniarskich w no-we centrum Żyrardowa, powiązane funkcjo-nalnie i przestrzennie z istniejącym centrum miasta.

Rysunek 6. Urząd miasta w Żyrardowie. Detal fasady. Źródło: fotopolska.eu


16

Stworzenie nowego centrum miasta na te-renach i w zabudowie pofabrycznej jest rów-nocześnie realizacją nadrzędnego celu jakim jest ochrona dziedzictwa kulturowego i toż-samości Żyrardowa w układzie urbanistycz-nym i istniejących obiektach zabytkowych.”

Wyciąg z opisu Koncepcji Urbanistycznej

Zagospodarowania Rejonu Zakładów Lniar-skich w Żyrardowie dla dzielnicy Bielnik:22

„ (…)Uznano, że podstawowym warunkiem umożliwiającym rewitalizację obszaru jest zdeterminowany układ przestrzenny otwarty na różne scenariusze funkcjonalne.

(…) Przyjmuje się, że każdy program akty-wizujący funkcjonalnie opuszczony obecnie teren, w szerokim rozumieniu planistycznym funkcji usług, mieszkalnictwa i usług przemy-słowych (nieuciążliwych), oraz umożliwiający rewitalizację obiektów zabytkowych może być realizowany w tym rejonie.”

Wyciąg z opisu Koncepcji Urbanistycznej Zagospodarowania Rejonu Zakładów Lniar-skich w Żyrardowie dla działki, na której znaj-duje się projektowany obiekt:23

„Teren 16.2.U. – projektuje się nowy bu-dynek 4 kondygnacyjny (nawiązujący do wyso-kości budynku zabytkowego na terenie 9.1.U,P.) o funkcji usługowej (…) powiązany „bramą” (brama przejrzysta z racji na zacho-wanie charakterystycznego widoku z ulicy w stronę otwartego krajobrazu) nad ulicą z bu-dynkiem planowanym do przekształceń na funkcje hotelowe na terenie 9.1.U,P., lub inne funkcje. Budynek kształtuje przymknięcie od północy Placu ze Sputnikiem. Parkowanie przy ulicy oraz możliwość korzystania z miejsc postojowych w projektowanym garażu na te-renie 15.U.

Rysunek 7. Fragment projektu Koncepcji Urbanistycznej Zagospodarowania Rejonu Zakładów Lniarskich w Żyrardo-wie dla jednostki 16.2.U. Własność: Staniszkis-Architekt.

| PROJEKT ZAGOSPODAROWANIA DZIAŁKI

17

Część I Projekt zagospodarowania działki


18

Przedmiot i podstawa inwestycji

Przedmiotem inwestycji jest budowa bu-dynku Fab-labu z wypożyczalnią narzędzi oraz innymi funkcjami towarzyszącymi w Żyrardo-wie przy ul. Dittricha na Bielniku dawnych Za-kładów Lniarskich w sąsiedztwie dawnego zespołu drukarni i wieży ciśnień, tzw. Sputni-ka.

Podstawa inwestycji:

1. Koncepcja Urbanistyczna Zagospodarowa-nia Rejonu Zakładów Lniarskich w Żyrardowie została opracowana w 2008 roku przez zespół pracowni STANISZKIS – ARCHITEKT.

2. Prawo budowlane - tekst jednolity - (Dz.U. Nr 243 poz.1623 z 2010r.).

3. Ustawa - Warunki techniczne, jakim powin-ny odpowiadać budynki i ich usytuowanie - tekst ujednolicony - (Dz. U. Nr 220, poz. 1289 z 2012 r.).

4. Podkład geodezyjny do celów projektowych.

5. Wizje lokalne w terenie.

STAN ISTNIEJĄCY

Działka pod budowę jest zbliżona do kwa-dratu o boku 24 m i jest obrócona ok. 45 stopni od osi północ-południe.

Od północnej i północno-wschodniej stro-ny otacza ją kompleks budynków wpisanych do rejestru zabytków. Są to dawna drukarnia, szwalnia ze składem i budynkiem ekspedycji. To budynki jedno lub 3 kondygnacyjne, muro-wane z cegły. Od strony południowo-wschodniej znajduje się lokalna dominanta - betonowa wieża ciśnień zwana Sputnik, zabyt-kowy kompleks budynków uzdatniania wody oraz budynek przyległy do projektowanego budynku. Dwa ostatnie formują z południo-wymi budynkami korytarz ze sztucznym cią-

giem wodnym. Ten, idąc na północ wpada do zbiornika, który razem z planowaną zabudową i drukarnią tworzą Plac Północny. Ten zbior-nik symbolizuje dawne znaczenie produkcyjne związane z bieleniem tkanin.

Projektowany budynek jest połączony z budynkiem drukarni za pomocą łącznika-bramy. Sputnik i otaczające go budynki tworzą tzw. Plac Sputnika, do którego prowadzi od południa Plac Za Bramą.

Obecnie poza kompleksem budynków za-bytkowych na terenie działki znajduje się przeznaczony do likwidacji niewielki, 1-kondygnacyjny, niepodpiwniczony budynek gospodarczy firmy zajmującej również zabyt-kowy budynek sąsiadujący. Działka jest obec-nie zagrodzona i funkcjonuje jako odkryty skład materiałów.

Niewybrukowaną część terenu porasta nieuporządkowana zieleń: drzewa samosiejki, trawy oraz 3 wysokie wierzby płaczące.

Zabytkowy budynek dzielący z budynkiem projektowanym od strony południowo-wschodniej krótszy bok jest 1-kondygnacyjny, murowany z cegły, z dachem dwuspadowym o spadku ok. 15 stopni, pokrytym papą. Wybu-dowany najprawdopodobniej ok. 1854 r.

PROJEKT

Zakłada się uporządkowanie kompozycyj-no-przestrzenne zabudowy, zieleni oraz stwo-rzenie przyjaznej dla użytkownika przestrzeni placu obsługującego działkę podkreślając walory projektowanego budynku i szczególne wartości miejsca, czyli zabytkowy układ urba-nistyczny składający się z sekwencji placów i ulic o zmiennym charakterze.

| PROJEKT ZAGOSPODAROWANIA DZIAŁKI

19

Zabudowa

Projektowany budynek Fab-labu jest 4-kondygnacyjny o planie zbliżonym do kwa-dratu o boku 24 m. zgodnie z obowiązującymi liniami zabudowy. Projektowany budynek jest połączony z budynkiem drukarni za pomocą łącznika-bramy. Budynek uzupełnia istniejącą tkankę zabudowy podkreślając przestrzeń placu.

Dojazd i parkingi

Działka znajduje się na rogu ulicy Dittricha i Placu Północnego, które są przejezdne.

Obiekt jest ogólnodostępny ze wszystkich stron dla pieszych i rowerzystów.

Nie przewiduje się garażu podziemnego, parkowanie odbywa się wzdłuż ulicy. W odle-głości o promieniu 25 m od projektowanego budynku znajduje się 16 miejsc parkingowych. Oprócz tego planowany jest 4-kondygnacyjny garaż.

Infrastruktura techniczna

W obszarze działki znajduje się niezbędna infrastruktura techniczna umożliwiająca wy-konanie podłącza wody (ze studzienki), kanali-zacji bytowej i deszczowej oraz podłącza elek-trycznego i gazowego.

Odprowadzanie wód deszczowych

Woda deszczowa będzie odprowadzana z dachu rurami spustowymi drenażem opasko-wym do graniczącego z działką południowego sztucznego cieku wodnego prowadzącego do Stawu na Bielniku.

Odpadki i nieczystości stałe

Odpadki pokonsumpcyjne oraz odpadki ogólne będą podlegały segregacji. Odpadki będą składowane w specjalnej komorze, z której będą odbierane przez odpowiednie służby utylizujące odpady.

Planuje się rozmieszczenie na obszarze placu kubły na śmieci.

Zieleń i ukształtowanie terenu

Projekt uwzględnia uporządkowanie ziele-ni – nasadzenie nowych drzew na miejscu sta-rych - wiązy zamiast gęstych, połamanych wierzb. Zieleń obrastająca działkę zostanie usunięta. Ukształtowanie terenu jest płaskie i pozostaje bez zmian.

Ochrona przeciwpożarowa

Drogi dojazdowe pozwalają na swobodną interwencję wozu strażackiego.

Ponadto planuje się likwidację ogrodzenia działki ułatwiając ewakuację oraz dostęp dla Straży Pożarnej.

Budynek będzie wyposażony w hydranty wewnętrzne DN 25 zasilane z miejskiej sieci wodociągowej oraz w gaśnice proszkowe 6 kg do gaszenia pożarów grup A, B, C, rozmiesz-czonych przy wejściach tak, aby długość doj-ścia do każdej z nich nie przekraczała 30 m. Przewiduje się też hydranty zewnętrzne DN 80 w odległości maksymalnie 75 m od budynku.

Dostępność dla osób niepełnosprawnych

Teren płaski, bez niebezpiecznych prze-szkód, łatwo dostępny dla osób niepełno-sprawnych. Na parkingu znajduje się miejsce dla osoby niepełnosprawnej. Budynek projek-towany zaopatrzony w pochylnię oraz windy.

ZESTAWIENIE POWIERZCHNI

Powierzchnia całkowita terenu: 2425 m2 Powierzchnia zabudowy: 485 m2 Powierzchnia niezabudowana: 1940 m2. Liczba miejsc parkingowych: 16+

ZGODNOŚĆ Z USTALENIAMI MIEJ-SCOWEGO PLANU ZAGOSPODA-ROWANIA PRZESTRZENNEGO

Projektowany budynek jest zgodny z uzna-ną jako obowiązujący MPZP Koncepcją Urba-nistyczną Zagospodarowania Rejonu Zakła-dów Lniarskich w Żyrardowie (patrz: Warunki Warunki Warunki Warunki formalnoformalnoformalnoformalno----prawneprawneprawneprawne).


20

| PROJEKT ARCHITEKTONICZNO-BUDOWLANY

21

Część II Projekt architektoniczno-budowlany


22

Przeznaczenie i program użytkowy inwestycji

Budynek Fab-labu pełni funkcje edukacy

ne oraz usługowe. Program użytkowy koncetruję na przeznaczeniu w duchu „zrób to sam”, czyli opartej na samodzielnej pracy z ewentualną pomocą instruktora. To przede wszystkim pracownie maszynowe i komputrowe, pracownie na wynajem, sale edukacyjne i wypożyczalnia narzędzi.

Zachowałem również miejsce, dla wypczynku członków Fab-labu oraz na kawiarnię pełniącą również rolę poczekalni.

"Ten, kto pracuje rękami jest robotnikiem.

Ten, kto pracuje rękami i umysłem jest rzmieślnikiem. Ten, kto pracuje rękami, umsłem i sercem jest artystą!"24

Louis Nizer

Rysunek 8. Pierwsze koncepcje programu użytkowego.

Przeznaczenie i program użytkowy

pełni funkcje edukacyj-. Program użytkowy koncen-

truję na przeznaczeniu w duchu „zrób to sam”, czyli opartej na samodzielnej pracy z ewentualną pomocą instruktora. To przede

pracownie maszynowe i kompute-, pracownie na wynajem, sale edukacyjne

ejsce, dla wypo-labu oraz na kawiarnię

"Ten, kto pracuje rękami jest robotnikiem. kto pracuje rękami i umysłem jest rze-

kto pracuje rękami, umy-

Louis Nizer

. Pierwsze koncepcje programu użytkowego.

Przeznaczenie i program użytkowy


23

Charakterystyczne parametry techniczne budynku

PODSTAWOWE WYMIARY BUDYNKU

Wymiary budynku bez łącznika: Długość: 23,90 m Szerokość: 23,40 m Wysokość: 19,40m Wymiary łącznika: Długość: 21,14 m Szerokość: 4,20 m Wysokość: 11,40 m

KUBATURA

Kubatura budynku wynosi 7798,4 m3.

ZESTAWIENIE POWIERZCHNI

Ogólne zestawienie powierzchni

Powierzchnia zabudowy: 643 m2 Powierzchnia całkowita Pc = 1826 m2 Powierzchnia usługowa Pu = 36 m2 Powierzchnia użytkowa Puż = 1790 m2

Szczegółowe zestawienie powierzchni netto

Parter NrNrNrNr 0.01. 0.02. 0.03. 0.04. 0.05. 0.06. 0.07. 0.08. 0.09. 0.10. 0.11. 0.12. 0.13. 0.14. 0.15. 0.16. 0.17. 0.18. 0.19. 0.20.

Nazwa pomieszczeniaNazwa pomieszczeniaNazwa pomieszczeniaNazwa pomieszczenia Wiatrołap Westybul Sala konsumpcyjna Kuchnia Zmywalnia Przebieralnia Toaleta Magazyn żywności Centrum obsługi Szatnia Pomieszczenie zasobnika wody Toaleta M Toaleta dla os. niepełnosprawnych Toaleta K Rozdzielnia elektryczna Komora na odpadki Pomieszczenie gospodarcze Wypożyczalnia narzędzi Galeria / sala pokazowa Komunikacja ogólna

Powierzchnia [mPowierzchnia [mPowierzchnia [mPowierzchnia [m2222]]]] 5,0 27,3 58,3 11,7 5,9 2,2 2,1 3,5 43,0 4,3 17,2 8,4 7,3 7,7 5,9 7,6 14,9 93,4 64,4 58,5


24

Piętro 1. NrNrNrNr 1.01. 1.02. 1.03. 1.04. 1.05. 1.06. 1.07. 1.08. 1.09. 1.10. 1.11. 1.12. 1.13. 1.14. 1.15. 1.16. 1.17. 1.18. 1.19.

Nazwa pomieszczeniaNazwa pomieszczeniaNazwa pomieszczeniaNazwa pomieszczenia Sala programowania Pomieszczenie robota Kuka Obróbka metalu Szlifierka i wykończenie Obróbka drewna i tworzyw szt. Tokarki i frezarki 3d Montaż i zadania specjalne Tłoczenie form Strefa obsługi Magazyn materiałów Magazyn materiałów Toaleta M Toaleta dla os. niepełnosprawnych Toaleta K Szatnia Łazienka Łazienka Szatnia Komunikacja ogólna

Powierzchnia [mPowierzchnia [mPowierzchnia [mPowierzchnia [m2222]]]] 29,1 34,6 28,9 28,9 34,7 31,9 34,7 21,3 22,5 5,8 17,2 8,4 7,3 7,7 8,0 2,3 2,2 8,0 62,6

Piętro 2. NrNrNrNr 2.01. 2.02. 2.03. 2.04. 2.05. 2.06. 2.07. 2.08. 2.09. 2.10. 2.11. 2.12. 2.13. 2.14. 2.15. 2.16. 2.17.

Nazwa pomieszczeniaNazwa pomieszczeniaNazwa pomieszczeniaNazwa pomieszczenia Modelarnia grupowa Sala konferencyjna Sala konferencyjna Strefa szkoleniowa Druk 3D Strefa indywidualna Strefa wypoczynkowa Strefa wypoczynkowa Punkt obsługi Magazyn materiałów Toaleta M Toaleta dla os. niepełnosprawnych Toaleta K Pokój socjalny Łazienka Sala dydaktyczna Komunikacja ogólna

Powierzchnia [mPowierzchnia [mPowierzchnia [mPowierzchnia [m2222]]]] 58,0 34,7 28,6 31,4 34,6 28,4 5,1 75,5 7,5 18,6 8,4 7,3 7,7 11,7 4,5 47,1 58,8


25

Piętro 3. NrNrNrNr 3.01. 3.01. 3.02. 3.03. 3.04. 3.05. 3.06. 3.07. 3.08. 3.09. 3.10. 3.11. 3.12. 3.13. 3.14. 3.15. 3.16. 3.17.

Nazwa pomieszczeniaNazwa pomieszczeniaNazwa pomieszczeniaNazwa pomieszczenia Biuro L Biuro S Biuro S Biuro S Biuro S Sala konferencyjna Biuro M Biuro M Biuro L Biuro M Biuro Sekretariat Administracja Toaleta M Toaleta dla os. niepełnosprawnych Toaleta K Biuro M Komunikacja ogólna

Powierzchnia [mPowierzchnia [mPowierzchnia [mPowierzchnia [m2222]]]] 39,9 14,3 14,3 14,3 14,3 40,0 23,3 26,2 39,9 22,6 14,4 14,3 17,7 8,4 7,3 7,7 22,9 58,8


26

Rozwiązania architektoniczno-funkcjonalne ZASADY UKSZTAŁTOWANIA ARCHITEKTURY BUDYNKU

Bryła

Forma budynku jest bezpośrednim powtó-rzeniem form sąsiadujących, tworzących za-bytkową tkankę w celu poszanowania i inte-gracji przestrzeni, którą tworzy. To prostopa-dłościenna bryła o planie kwadratu z dwuspa-dowym, symetrycznym dachem.

Kompozycja urbanistyczna składa się z wyrazistych, oddzielnych brył, więc „łącznik” został wizualnie oddzielony i sprawia wrażenie osobnego elementu tkanki miejskiej, pomimo że stanowi integralną część Fab-labu.

Elewacje

Najważniejszym środkiem komunikacji pomiędzy architektem i codziennym prze-chodniem są elewacje. Elewacje oddziałują wizualnie nie tylko na użytkowników danego budynku, ale na wszystkich użytkowników da-nej przestrzeni.

Elewacja Fab-labu składa się z pionowych elementów drewnianych w regularnym roz-stawie wyciętych w taki sposób, aby naślado-wały formy XIX-wiecznej architektury przemy-słowej.

Wykrawane elementy mają świadczyć o dzisiejszej przemysłowości i technologii. Są właściwie elementami powtarzalnymi. Nawią-zują przez to do materiału sąsiednich budyn-ków – cegły, która również jest wyrazem cza-sów przemysłu, jest powtarzalna.

Podkreślając przeznaczenie Fab-labu elementy drewniane zostały zaprojektowane tak aby mogły zostać wycięte wewnątrz tego budynku, za pomocą dostępnych w nim na-rzędzi.

Elewacja posiada „skórę” wewnętrzną składającą się z nieregularnych podziałów otworów okiennych, przez to regularny podział imitujących otworów elewacji drewnianej two-rzy gdzie niegdzie stałe żaluzje dla otworów prawdziwych – wewnętrznych. Dzięki temu ograniczam nadmiar energii słonecznej, która powodowałaby przegrzanie budynku.

Łącznik z zewnątrz pokazuje swoją stalo-wą konstrukcję kratownicy z elementami drewnianymi, więc oddzielając się od formy Fab-labu jednocześnie zaznacza jego związek z budynkiem. Drewnianymi częściami łącznika są słupki kratownicy, poziome żaluzje oraz widoczny od spodu strop z paneli CLT.

Wnętrza

Układ komunikacyjny determinuje atrium, które jest nawiązaniem do otwartych dziedziń-ców pierwszych placówek edukacyjnych w Polsce – klasztorów i uniwersytetów.

Wnętrza eksponują konstrukcję drewnianą oraz instalacje techniczne. Panele CLT posia-dają wykrawane wzory, cytaty wybitnych wyna-lazców oraz płaskorzeźby wykonane za pomo-cą frezarki 3D. Wzory i rzeźby również odno-szą się do działalności wybitnych naukowców, wizjonerów i pionierów.

Łącznik wewnątrz wykończony został w drewnie a przestrzeń wewnątrz podzielona miejscami do siedzenia tworząc kilka punktów wypoczynkowych równocześnie neutralizując korytarzowy charakter tego miejsca.


27

ORGANIZACJA KOMUNIKACJI W BUDYNKU

Fab-lab posiada trzy wejścia: główne od strony Placu Sputnika oraz techniczne i ewa-kuacyjne od strony Placu Północnego.

Komunikacja wewnątrz odbywa się na czterech kondygnacjach. Poziom parteru jest całkowicie dostępny dla użytkowników. Kolej-ne piętra obchodzi się dookoła atrium. Komu-nikacja pionowa składa się ze schodów stalo-wych wewnątrz atrium, windy oraz klatki schodowej drogi ewakuacyjnej.

ROZMIESZCZENIE PROGRAMU

Poziom 0. Ekspozycja Kawiarnia Wypożyczalnia narzędzi Punkt obsługowy Serwis Infrastruktura techniczna Piętro 1. Szatnia Punkt obsługi Pracownie techniczne maszyn ciężkich Piętro 2. Pracownie komputerowe Pracownie techniczne maszyn lekkich Punkt wypoczynkowy - łącznik Piętro 3. Pracownie na wynajem Sala konferencyjna / wykładowa Administracja


28

Rozwiązania konstrukcyjno-materiałowe STAN SUROWY

Konstrukcja podzielona jest na 2 części: 1. Konstrukcja głównej części Fab-labu. 2. Konstrukcja łącznika pomiędzy

Fab-labem oraz zabytkowym budyn-kiem drukarni.

Konstrukcja głównej części

1. Układ konstrukcyjny Konstrukcja zasadniczej części budynku

jest konstrukcją słupowo-belkową usztywnio-ną klatką schodową oraz fragmentami ścian zewnętrznych. Strop z drewna klejonego krzy-żowo (dalej: CLT) opiera się na belkach z drewna klejonego, które przenoszą obciążenia na słupy CLT o przekroju krzyża oraz na słupy stalowe szybu windy. Konstrukcja stężona klatką schodową. Wszystkie elementy drew-niane pokryte powłoką ognioodporną.

2. Posadowienie Budynek opiera się na ławach fundamen-

towych żelbetowych o wysokości 40cm i sze-rokości 65 cm ze ścianami fundamentowymi grubości 20cm pod ściany konstrukcyjno-osłonowe oraz na żelbetowych stopach fun-damentowych pod słupy konstrukcyjne. Ława poszerzona jest w strefach podpór do 132 cm. Stopy pod słupy CLT mają wysokość 40 cm i wymiary 200 x 200 cm. Przenoszą obciążenia z fundamentowych słupów o przekroju krzyża grubości 20 cm.

Stopy pod słupy stalowe konstrukcji szybu, łącznik oraz stalowe schody mają wymiary 80 x 80 cm oraz wysokość 40 cm.

Fundamenty wykonane są z betonu wo-doszczelnego B25 W8. Pręty zbrojeniowe wy-konane ze stali klasy AIII 34GS.

3. Elementy konstrukcji StropyStropyStropyStropy Stropy oparte na słupach, ścianach ze-

wnętrznych i belkach wykonane są z paneli CLT o grubości 23 cm. Elementy połączone są sztywno wkrętami za pomocą łączników kąto-wych z blachy perforowanej rozstawionych co 50 cm. Belki z drewna klejonego o przekroju 12,5 x 30 cm rozstawione są w osiach słupów.

DachDachDachDach Dach dwuspadowy o kącie nachylenia 12

stopni. Konstrukcja dachu składa się również z paneli stropowych CLT opartych na słupach i belkach.

Konstrukcja świetlika nad atrium składa się z wiązarów krokwiowych z drewna klejo-nego rozstawionych co 1m. Przekrój wiązara ma wymiary 6 x 20 cm. Na wiązarach opiera się konstrukcja przeszklenia z lekkich profili stalowych.

ŚcianyŚcianyŚcianyŚciany Ściany konstrukcyjne tworzą panele CLT o

grubości 12,5 cm, długości 310 cm i zróżnico-wanej szerokości. W zależności od potrzeb panele mają wycięte wewnątrz otwory okienne i drzwiowe. Jak pozostałe elementy drewniane połączone są sztywno wkrętami za pomocą łączników kątowych z blachy perforowanej.

Ściany klatki schodowej pokryte dodatko-wą bezbarwną powłoką przeciwogniową.


29

SłupySłupySłupySłupy W konstrukcji występuje kilka rodzajów

słupów. Słupy CLT składają się z paneli CLT o grubości 12,5 cm i wysokości 310 cm – jeden z nich o szerokości 200 cm i dwóch (lub jedne-go) o szerokości 94 cm połączonego prosto-padle tak aby tworzył słup o przekroju krzyża (lub teowym). Siatka słupów jest nieregularna, rozpiętość pomiędzy słupami CLT waha się pomiędzy 600 cm a 500 cm.

Słupy stalowe dwuteowe HEB 200 tworzą konstrukcję szybu windowego. Rozpiętość pomiędzy słupami stalowymi – 270 cm a 250 cm.

Węzły słupów z belkami są węzłami sztywnymi łączonymi na spaw.

Komunikacja pionowaKomunikacja pionowaKomunikacja pionowaKomunikacja pionowa

Schody drogi ewakuacyjnej wykonane z CLT prefabrykowane, zabezpieczone powłoką przeciwogniową.

Konstrukcja łącznika

1. Układ konstrukcyjny Konstrukcja łącznika to konstrukcja kra-

townicowa składająca się z dwóch kratownic o pasach równoległych rozstawionych po-przecznie w odległości 4 m o rozpiętości mię-dzy podporami 21 m. Kratownica opiera się w podporach na słupach stalowych.

Kratownica składa się ze słupów drewnia-nych o rozstawie pomiędzy przęsłami 3 m. Krzyżulce wykonane z cięgien stalowych. Pas dolny i górny kratownicy składa się z belki stalowej dwuteowej łączonej sztywno ze słu-pami w podporach.

Poprzecznice stalowe rozstawione są na długości przęsła, co 2,9 m. Na nich opiera się strop użytkowy oraz stropodach.

2. Posadowienie Stopy pod słupy stalowe konstrukcji łącz-

nika mają wymiary 80 x 100 cm oraz wysokość 40 cm.

Fundamenty wykonane są z betonu wo-doszczelnego B25 W8. Pręty zbrojeniowe wy-konane ze stali klasy AIII 34GS.

3. Elementy konstrukcji SłupySłupySłupySłupy Słupy podporowe to słupy stalowe dwute-

owe HEB 20 x 30 cm wysokości 7 m. Połączo-ne z fundamentem za pomocą blach stopo-wych mocowanych śrubami rozporowymi do fundamentu.

Słupki międzyprzęsłowe drewniane 20 x 20 cm montowane w stalowych gniazdach na łącznikach stalowych w przegubowych wę-złach przęsłowych.

Węzły słupów podporowych z belkami są węzłami sztywnymi łączonymi na spaw.

KratownicaKratownicaKratownicaKratownica Belki pasa górnego i dolnego tworzą dwu-

teowniki stalowe IPE 300. Cięgna krzyżujące się pomiędzy słupami

kratownicy montowane na łącznikach stalo-wych w węzłach przęsłowych, tych samych, do których przymocowane są słupy drewniane.

StropyStropyStropyStropy Strop użytkowy jak i stropodach tworzą

panele CLT grubości 10 cm oparte na po-przecznicach i podłużnicach stalowych.

BelkiBelkiBelkiBelki Poprzecznice tworzą dwuteowniki stalowe

IPE 200.


30

Rozwiązania budowlano-materiałowe IZOLACJE

Izolacje termiczne ścian zewnętrznych stanowi 30 cm warstwy wełny mineralnej lub 30 cm polistyrenu ekstrudowanego. Izolacja termiczna stropodachu to warstwa 30 cm wełny mineralnej.

Izolację przeciwwodną poziomą w war-stwach dachu i podłogi na gruncie stanowi folia wodoszczelna zgrzewana.

Izolację przeciwwodną pionową w strefie posadowienia budynku stanowi masa asfalto-wo-kauczukowa nakładana powłokowo.

Współczynniki przenikania ciepła

[W/(m*mK)] dla danych przegród wynoszą: 1. ściana zewnętrzna U = 0,089 2. dach U = 0,097 3. ściana zew. łącznika U = 0,096 4. strop łącznika U = 0,094 5. stropodach łącznika U = 0,09

[obliczenia w załączniku] Co oznacza, że przegrody spełniają stan-

dardy budynku pasywnego U < 0,15.

SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEGRÓD

Przegrody Pionowe

Ściany konstrukcyjno-osłonowe - 12,5 cm panel CLT - folia uszczelniająca - 18 cm izolacja term. – wełna mineralna // // słupy 6x18 drew. klej. co 120 cm - 12 cm izolacja term. - wełna mineralna // // rygle 5x12 drew. klej. co 60 cm - folia PE – wiatroizolacja - 2 cm deskowanie – deski świerkowe - 4 cm pustka powietrzna ~ 20 cm żebra z desek świerkowych 6x~20 rozstaw co 20 cm

Ściany konstrukcyjne wewnętrzne - 12,5 cm panel CLT Ściany działowe - 2 cm płyty paździerzowe - 6 cm stelaż stalowy // wełna mineralna - 2 cm płyty paździerzowe

Przegrody Poziome

Podłoga na gruncie - 1 cm posadzka cienkowarstwowa betonowa - 5 cm szlichta zbrojona siatką - 2 cm rurki wodnego ogrz. podłogowego // // izolacja term. systemowa – styropian - 2,5 cm izolacja term. systemowa – styropian - 5 cm izolacja termiczna – wełna mineralna z wierzchnią warstwą utwardzoną - izolacja przeciwwodna – masa asfaltowo-kauczukowa - 10 cm wylewka betonowa - 10 cm warstwa ubitego piasku - grunt rodzimy Pozostałe stropy - 1 cm posadzka cienkowarstwowa betonowa - 5 cm szlichta zbrojona siatką - foliowa stopa paska brzegowego - 2 cm rurki wodnego ogrz. podłogowego // // izolacja term. i akust. systemowa – styropian - 2,5 cm izolacja term. i akust. systemowa – styropian - 5 cm izolacja akust. – wełna mineralna z wierzchnią warstwą utwardzoną - 23 cm panel stropowy CLT


31

Dach - blacha stalowa ocynkowana na rąbek stojący - folia paroprzepuszczalna - 2,5 cm deskowanie - 2,5 cm pustka powietrzna // // kontrłaty - 30 cm izolacja term. - polistyren XPS - folia paroizolacyjna - 23 cm panel dachowy CLT

Szczegóły Szczegóły Szczegóły Szczegóły przegród przegród przegród przegród łącznikałącznikałącznikałącznika Strop użytkowy - 1 cm posadzka cienkowarstwowa betonowa - 5 cm szlichta zbrojona siatką - folia PE - 30 cm izolacja termiczna – polistyren XPS - 10 cm panel stropowy CLT Stropodach - 2 cm deskowanie – deski świerkowe - 3 cm kontrłaty drewniane 3x5 - izolacja przeciwwodna – masa asfaltowo-kauczukowa - 10 cm panel stropowy CLT - 30 cm poprzecznice stalowe // // wełna mineralna - 25 cm izolacja term. - wełna mineralna // // stelaż drewniany - folia paroizolacyjna - 2 cm deskowanie – deski świerkowe Ściana zewnętrzna łącznika - 2 cm deskowanie – deski świerkowe - folia paroprzepuszczalna - 30 cm szkielet drewniany // // wełna mineralna - folia paroizolacyjna - 2cm deskowanie – deski świerkowe

ROBOTY WYKOŃCZENIOWE WEWNĘTRZNE

Elementy konstrukcyjne pozostawione są w formie surowej. Konstrukcja stalowa szybu windy oraz schodów wewnętrznych pomalo-wana farbą zabezpieczającą w kolorze czar-nym.

Posadzki w zależności od przeznaczenia pomieszczenia są wykonane z betonu wykoń-czone na półmat lub kafelek ceramicznych w sanitariatach oraz kuchni.

Sufity podwieszane instalowane są jedynie w małych biurach na 3. piętrze w celu wizual-nej korekty proporcji pomieszczenia.

ROBOTY WYKOŃCZENIOWE ZEWNĘTRZNE

Deskowanie elewacji „skóry wewnętrznej” wykonane z desek świerkowych zabarwionych bejcą na kolor orzechowy.

Deski na ruszt elewacyjny („skóry ze-wnętrznej”) wykonane z desek świerkowych, impregnowanych, w naturalnym kolorze.

Elementy metalowe: barierek oraz dachu nad wejściem wykonane ze stali nierdzewnej wykończonej na mat.

Obróbka blacharska dachu i stropodachu wykonana ze stali ocynkowanej.


32

Wyposażenie instalacyjne budynku INFORMACJE OGÓLNE

W zasięgu działki znajdują się miejskie sieci: elektroenergetyczna, ciepłownicza, kanalizacyjna, telekomunikacyjna, wodociągowa i gazowa.

W projektowanym budynku znajdują się

następujące instalacje wewnętrzne:

1. instalacja kanalizacji sanitarnej,

2. instalacja wodociągowa wody zimnej i

ciepłej,

3. instalacja wodociągowa

przeciwpożarowa,

4. instalacja centralnego ogrzewania,

5. instalacje teletechniczne,

6. instalacja wentylacyjna mechaniczna.

INSTALACJA WODOCIĄGOWA WODY ZIMNEJ

Dwa rodzaje instalacji wodociągowych – instalacja przeciwpożarowa oraz do celów socjalnych będzie zasilana w wodę z sieci miejskiej przez przyłącze od studzienki wodociągowej z wodomierzem znajdującej się przy ul. Dittricha.

Instalacje wewnętrzna zostanie wykonana ze spawanych rur ze stali nierdzewnej i poprowadzona w grubości posadzki.

INSTALACJA WODOCIĄGOWA WODY CIEPŁEJ

Ciepła woda użytkowa zostanie podgrzana za pomocą gazowej pompy ciepła a następnie poprowadzona do poszczególnych pomieszczeń spawanymi rurami ze stali nierdzewnej.

INSTALACJA KANALIZACJI DESZCZOWEJ

Deszczówka zostanie odprowadzona rurami spustowymi o średnicy 100 mm na zewnątrz budynku. Drenaż opaskowy poprowadzony zostanie do rowu melioracyjnego skąd trafi do Stawu na Bielniku.

INSTALACJA KANALIZACJI SANITARNEJ

Ścieki bytowe ze wszystkich urządzeń sanitarnych budynku zostaną odprowadzone do istniejącej przy ul. Dittricha kanalizacyjnej sieci miejskiej. Piony umieszone zostaną w szachtach z płyt paździerzowych i wykonane z rur niskoszumowych. Piony zakończone wywiewkami.

INSTALACJA WENTYLACYJNA MECHANICZNA

Instalacja wentylacyjna mechaniczna nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepła jest obsługiwana za pomocą dwóch central wentylacyjnych znajdujących się na dachu


33

budynku. Wymiary centrali to 4,5x1,3m, wysokość 1,7m. Pomiędzy nimi znajduje się korytarz obsługujący szerokości 1,5m.

W pomieszczeniach o natężonej emisji spalin, pyłów i gazów projektuje się miejscowy odciąg wentylacyjny.

INSTALACJA GRZEWCZA I CHŁODNICZA

Instalacja centralnego ogrzewania to instalacja podłogowa, wodna zasilana przez gazową pompę ciepła. Pompa będzie źródłem ciepła i chłodu. Przewiduje się wyznaczenie pomieszczenia na zasobnik ciepłej wody (ok. 20 m2) na parterze.

Chłodzenie odbywa się za pomocą paneli strukturalnych umieszonych pod stropem. Zapewniając wysoką sprawność całego układu.

Łącznik budynku zostanie wyposażony w grzejniki kanałowe elektryczne umieszczone w grubości stropu.

INSTALACJA ELEKTRYCZNA

Zasilanie budynku w energię elektryczną umożliwi przyłącze do istniejacej sieci miejskiej.

Pomieszczenie przyłącza elektycznego znajduje się na parterze przy zewnętrznej ścianie budynku. W rozdzielni głównej umieszczony zostanie wyłącznik główny budynku, zasilane będą obwody oświetleniowe, obwody gniazd wtykowych ogólnych oraz liczniki. Tu będzie znajdował się układ ograniczników zabezpieczających urządzenia przed przepięciami łączeniowymi i atmosferycznymi.

Instalacja oświetleniowa składa się z wiszących lamp świetlówkowych. Oświetlenie awaryjne i ewakuacyjne posiada własne zasilanie umożliwiające oświetlenie przy braku napięcia w instalacji.

Wszystkie gniazdka wtykowe to para gniazd zblokowanych. Gniazdka ogólnego przeznaczenia zostały umieszczone na

wysokości 20 cm a w toaletach i pomieszczeniach socjalnych gniazda zaprojektowano jako szczelne i umieszczono na wysokości co najmniej 120 cm.

INSTALACJA GAZOWA

Instalacja do użytku w kuchni kawiarni na parterze oraz dla zasilania gazowej pompy ciepła. Przyłącze gazu umożliwia gazowa sieć miejska niskiego ciśnienia.

INSTALACJE TELETECHNICZNE

W budynku będzie znajdował się szereg instalacji teletechnicznych takich jak: instalacja alarmowa, instalacja automatyki budynku, instalacja telekomunikacyjna, monitoring oraz instalacja internetowa.

Przewody instalacyjne zostaną eksponowane na ścianach i stropach.

INNE

Budynek zostanie zaopatrzony w instalację odgromową.


34

Charakterystyka energetyczna budynku ZAPOTRZEBOWANIE CIEPŁA DLA BUDYNKU

Budynek został zaprojektowany w standardzie pasywnym, to znaczy potrzebuje co najwyżej 15 kWh/m² energii na ogrzewanie w trakcie roku.

Orientacja zapewnia zyski z energii słonecznej.

Elementami akumulacyjnymi są posadzki

betonowe na każdej kondygnacji. Przegrzewanie budynku jest kontrolowane

i regulowane za pomocą systemu inteligentnego budynku, który steruje automatycznie rozszczelnianiem okien. Przegrzewaniu zapobiega elewacja z drewnanych żeber pełniących rolę żaluzji.

ENERGIA ELEKTRYCZNA

Energia dostarczana jest w sposób konwencjonalny poprzez podłączenie do sieci miejskiej. Ilość urządzeń w budynku będzie generowała duże zapotrzebowanie na energię elektryczną.

Powierzchnia oraz orientacja dachu umożliwia w przyszłości umieszczenie na nim ogniw fotowoltaicznych.

WŁAŚCIWOŚCI CIEPLNE PRZEGRÓD ZEWNĘTRZNYCH I WEWNĘTRZNYCH

Przegrody zewnętrzne są wysoko zaizolowane termicznie ze względu na jak najmniejsze straty ciepła. Szczeliny połączeń

konstrukcyjnych oraz otworów są dodatkowo izolowane taśmami i foliami uszczelniającymi uniemożliwiającymi przedostawanie się powietrza.

Współczynniki przenikania ciepła dla danych przegród znajdują się w rozdziale IzolacjeIzolacjeIzolacjeIzolacje....

OKNA

Zastosowano okna 3-szybowe dla zapewnienia lepszej izolacyjności termicznej. Część okien pełniących rolę świetlików posiada mechanizm automatycznego rozszczelniania w razie przegrzania budynku.


35

Wpływ budynku na środowisko oraz warunki higieniczne i zdrowotne INSTALACJA WODOCIĄGOWA

Indywidualne opomiarowanie instalacji zapewni racjonalną ekspoalację.

W budynku przewiduje się prowadzenie akcji edukacyjnych świadomości ekologicznej dotyczącej zużycia wody.

INSTALACJA KANALIZACJI SANITARNEJ

Ścieki odprowadzane są szczelnym systemem kanalizacji do oczyszczalni miejskiej.

INSTALACJA GRZEWCZA

Wysoka wydajność układu ogrzewania podłogowego i chłodzenia strukturalnego ogranicza wpływ na środowisko dzięki mniejszemu zużyciu energii.

ODPADY

Odpadki pokonsumpcyjne oraz odpadki ogólne będą podlegały segregacji. Odpadki będą składowane w specjalnej komorze, z której będą odbierane przez odpowiednie służby utylizujące odpady.

ZIELEŃ I WODY PODZIEMNE

Budynek jest niepodpiwniczony, więc ingerencja w system wód podziemnych jest ograniczona. Zieleń na działce pod budowę jest nieuporządkowana i planuje się jej likwidację.

EMISJE HAŁASU, WIBRACJI, PROMIENIOWANIA

Budynek nie emituje hałasu w stopniu szkodliwym dla otoczenia pomimo obecności ciężkich maszyn. Hałas jest tłumiony przez odpowiednio zaizolowane akustycznie przegrody. Budynek nie jest źródłem wibracji i promieniowania.

ZAGOSPODAROWANIE ZIEMI Z WYKOPÓW

Ziemia z wykopów nie będzie wykorzystana i zostanie wywieziona w wyznaczone miejsce.


36

Zabezpieczenia przeciwpożarowe KLASYFIKACJA POŻAROWA

Budynek jest zakwalifikowany do grupy obiektów średniowysokich, należy do kategorii zagrożenia ludzi ZL III.

STREFY POŻAROWE I ODDZIELENIA PRZECIWPOŻAROWE

W budynku znajduje się wiele stref pożarowych oddzielonych elementami oddzielenia przeciwpożrowego wraz z drogą ewakuacyjną stanowiącą osobną strefę pożarową.

Odległości dojść do drogi ewakuacyjnej nie przekraczają 20 m przy jednym dojściu ani 60 m przy co najmniej dwóch dojściach.

Strefa nie przekracza 5000m2. Żadne z pomieszczeń nie przekracza

300m2 powierzchni oraz nie jest przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób.

KLASA ODPORNOŚCI POŻAROWEJ, KLASA ODPORNOŚCI OGNIOWEJ

Budynek należy do klasy odporności pożarowej „B”.

Elementy budowlane powinny posiadać następującą klasę odporności ogniowej:

- główna konstrukcja nośna R 120

- konstrukcja dachu R 30

- ściany zewnętrzne EI 60

[tu: jak konstrukcja nośna]

- ściany wewnętrzne EI 30

- przekrycie dachu RE 30

WARUNKI EWAKUACJI

Drogi ewakuacyjne należy oznakować znakami ewakuacyjnymi i bezpieczeństwa oraz wyposażyć w oświetlenia awaryjne.

Ewakuacja odbywa się głównym wejściem do budynku oraz drogą ewakuacyjną klatką schodową, która posiada bezpośrednie wyjście na zewnątrz budynku.

PRZECIWPOŻAROWE INSTALACJE I URZĄDZENIA

Budynek będzie wyposażony w hydranty wewnętrzne DN 25 zasilane z miejskiej sieci wodociągowej oraz w gaśnice proszkowe 6 kg do gaszenia pożarów grup A, B, C, rozmieszczonych przy wejściach tak, aby długość dojścia do każdej z nich nie przekraczała 30 m.

USYTUOWANIE BUDYNKU I DROGI POŻAROWE

Budynek jest dostępny od ul. Dittricha oraz od strony Placu Północnego, na który bezpośrednio wychodzi droga ewakuacyjna z budynku.


37

Dostępność budynku dla osób niepełnosprawnych

Budynek został w pełni dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Wszystkie pomieszczenia są dostosowane do potrzeb osób z różnymi dysfunkcjami.

Zapewniono odpowiednie miejsca parkingowe, przystosowano toalety oraz windę. Progi drzwiowe zostały zminimalizowane dla ułatwienia dostępu dla osób poruszających się na wózku inwalidzkim.

Instruktorzy zapewniają stałą pomoc w obsłudze urządzeń.


38

Modele finansowania

Istnieje wiele różnych możliwości finansowania takiego typu obiektu:

1. Subwencje rządowe i NGO. 2. Dotacje. 3. Składki członkowskie. 4. Odpłatne wydarzenia specjalne. 5. Odpłatne wypożyczanie sprzętu. 6. Sprzedaż własnych produktów. 7. Wynajmowanie przestrzeni. 8. Dodatkowa działalność (np. bistro).

Warto zaznaczyć, że podane wcześniej za

przykład Centrum Nauki Kopernik od powstania w 2005 do dziś pomimo ponad milionu odwiedzających rocznie nie może utrzymać się samo bez dotacji miasta [dane na 2013].

W projektowanym Fab-labie można wykorzystywać każdą z zaproponowanych form biznesowych.


39

Spis ilustracji Rysunek 1. Maker Faire Detroid. Własność boingboing.net .............................................................. 9

Rysunek 2. Neil Gershenfeld, wykładowca MIT, twórca pierwszego Fab-labu. Własność: Bill Cramer / Forbes ............................................................................................................................... 10

Rysunek 3. Pracownia ciężkiego sprzętu. Techshop San Francisco. Źródło: techshop.ws ........... 12

Rysunek 4. Projekt 34-kondygnacyjnego budynku o konstrukcji z CLT. Arch. C. F. Møller. Źródło: dezeen.com ......................................................................................................................................... 13

Rysunek 5. Panorama Żyrardowa z 1899 r. Źródło: turystycznemazowsze.pl ................................ 14

Rysunek 6. Urząd miasta w Żyrardowie. Detal fasady. Źródło: fotopolska.eu ................................ 15

Rysunek 7. Fragment projektu Koncepcji Urbanistycznej Zagospodarowania Rejonu Zakładów Lniarskich w Żyrardowie dla jednostki 16.2.U. Własność: Staniszkis-Architekt. ........................... 16

Rysunek 8. Pierwsze koncepcje programu użytkowego. ................................................................. 22


40

Bibliografia

1. Neil Gershenfeld o fablabach,”TED. Ideas worth speading”, 02.2007 [dostęp: 1.07.2013], http://www.ted.com/talks/lang/pl/neil_gershenfeld_on_fab_labs.html

2. Marcin Jakubowski: Otwarte źródło projektów dla cywilizacji, ”TED. Ideas worth speading”, 04.2011 [dostęp: 1.07.2013], http://www.ted.com/talks/lang/pl/marcin_jakubowski.html

3. „Portal urzędu miasta Żyrardowa”, [dostęp: 1.07.2013], http://www.zyrardow.pl/

4. Vademecum Żyrardowa, „Muzeum Żyrardowa”, [dostęp: 1.07.2013], http://www.muzeumzyrardow.pl/index.php?p=vademecum

5. Bill Mollison, Permaculture – A Designer's Manual, Tagari Publications, 1988

6. Open Source, „Wikipedia. The free encyclopedia”, 1.07.2013 [dostęp: 1.07.2013], http://en.wikipedia.org/wiki/Open_source

7. „Creative commons Polska”, [dostęp: 1.07.2013], http://creativecommons.pl/

8. „FabWIKI”, [dostęp: 1.07.2013], http://wiki.fablab.is/wiki/Main_Page

9. IAAC, Fablab Kids-Fablab Barcelona, „IAAC Blog”, 10.05.2010 [dostęp: 1.07.2013], http://www.iaacblog.com/blog/2010/fablab-kids-fablab-barcelona/

10. Fablabs globally, „Fablab Amersfoort”, [dostęp: 1.07.2013], http://fablabamersfoort.nl/nl/fablabs-globally

11. Fabfolk, FabFi Afghanistan, „Fabfolk”, [dostęp: 1.07.2013], http://fabfi.fabfolk.com/

12. Fabien Eychenne, Fab Labs overview, “Slideshare”, [dostęp: 1.07.2013], http://www.slideshare.net/slidesharefing/fab-labs-overview

13. Wolfgang Feist, Uwe Munzenberg, Jorg Thumulla, Podstawy budownictwa pasywnego, Polski In-stytut Budownictwa Pasywnego, 2006

14. Passive house, „Wikipedia. The free encyclopedia”, 20.07.2013 [dostęp: 20.07.2013], http://en.wikipedia.org/wiki/Passive_house

15. „KLH Massivholz”, [dostęp: 1.07.2013], http://www.klh.at/

16. Murray Grove, „Waugh Thistleton Architects”, [dostęp: 20.07.2013], http://www.waughthistleton.com/project.php?name=murray

17. Amy Frearson, C. F. Møller designs world's tallest wooden skyscraper, „Dezeen”, 18.06.2013, [dostęp: 20.07.2013], http://www.dezeen.com/2013/06/18/c-f-moller-designs-worlds-tallest-wooden-skyscraper/

18. Mehrgeschossiger Wohnbau, “Zellhofer Haus”, [dostęp: 20.07.2013], http://www.zellhofer-haus.at/website/mehrgeschossiger-wohnbau-italien.php

19. About CrossLam, “Structurlam”, [dostęp: 20.07.2013], http://www.structurlam.com/product/cross-laminated-timber.php

| BIBLIOGRAFIA

41

20. Materiały producenta KLH Massivholz GmbH, Structural pre-analysis tables, KLH Massivholz GmbH, 2012, [dostęp: 20.07.2013], http://www.klh.at/fileadmin/klh/kunde/2011/Technische%20Anwendungen/Statik/EN/120712_KLH_Structural_pre-analysis_Tables.pdf

21. Filip Nowak, „Fab lab design blog”, [dostęp: 1.07.2013], fablabdesign.tumblr.com

22. Lech Niemojewski, Uczniowie Cieśli. Rozważania nad zawodem architekta, Trzaska, Evert i Michalski, Warszawa 1948

23. Zrównoważony rozwój, „Wikipedia. Wolna encyklopedia”, 12.06.2013 [dostęp: 1.07.2013], http://pl.wikipedia.org/wiki/Zr%C3%B3wnowa%C5%BCony_rozw%C3%B3j

24. Ślad ekologiczny, „Wikipedia. Wolna encyklopedia”, 15.03.2013 [dostęp: 1.07.2013], http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Alad_ekologiczny

25. CBOS, Badanie zaufania społecznego BS/33/2012, „CBOS”, 2012 [dostęp: 1.07.2013], http://cbos.pl/SPISKOM.POL/2012/K_033_12.PDF

26. Staniszkis Architekt, Wyciąg z opisu Koncepcji Urbanistycznej Zagospodarowania Rejonu Zakładów Lniarskich w Żyrardowie, Warszawa 2008

27. Louis Nizer, Between You and Me, Beechurst Press, 1948

28. Witruwiusz, O Architekturze Ksiąg Dziesięć, Prószyński i S-ka, 1999

29. Kongres Nowej Urbanistyki, KARTA NOWEJ URBANISTYKI, [dostęp: 1.07.2013], http://www.cnu.org/sites/www.cnu.org/files/cnucharter_polish.pdf


42

Spis rysunków na planszach

Plansza 1 - Plan zagospodarowania terenu. Skala 1:500 - Aksonometria - Infografika - ideogramy Plansza 2 - Rzut parteru. Skala 1:100 - Rzut piętra 1. Skala 1:100 Plansza 3 - Rzut piętra 2. Skala 1:100 - Rzut piętra 3. Skala 1:100 - Wizualizacja wnętrza - Wizualizacje elewacji Plansza 4 - Infografika – ideogramy - Schemat funkcjonalny - Schemat konstrukcyjny - Elewacja południowo-zachodnia. Skala 1:100 Plansza 5 - Przekrój A-A 1:100 - Przekrój B-B 1:100. Schemat wentylacji i zysków ciepła - Elewacja północno-wschodnia 1:100 - Elewacja północno-zachodnia 1:100 - Detal B. Skala 1:20 Plansza 6 - Elewacja południowo-wschodnia 1:100 - Wizualizacja zewnętrzna - Detal A. Skala 1:10

| SPIS RYSUNKÓW

43

Przypisy

1 Intercom – urządzenie głosowe nadawczo-odbiorcze komunikacji wewnętrznej np. krótkofalówka.

2 Więcej informacji na moim blogu pod adresem: fablabdesign.tumblr.com [dostęp: 1.07.2013]

3 Lech Niemojewski, Uczniowie Cieśli. Rozważania nad zawodem architekta, Trzaska, Evert i Michalski, Warszawa 1948

4 Zrównoważony rozwój, „Wikipedia. Wolna encyklopedia”, 12.06.2013 [dostęp: 1.07.2013], http://pl.wikipedia.org/wiki/Zr%C3%B3wnowa%C5%BCony_rozw%C3%B3j

5 Ślad ekologiczny, „Wikipedia. Wolna encyklopedia”, 15.03.2013 [dostęp: 1.07.2013], http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Alad_ekologiczny

6 CBOS, Badanie zaufania społecznego BS/33/2012, „CBOS”, 2012 [dostęp: 1.07.2013], http://cbos.pl/SPISKOM.POL/2012/K_033_12.PDF

7 Kongres Nowej Urbanistyki, Karta Nowej Urbanistyki

8 Open Source, „Wikipedia. The free encyclopedia”, 1.07.2013 [dostęp: 1.07.2013], http://en.wikipedia.org/wiki/Open_source

9 Więcej informacji na temat licencji CC na stronie pod adresem: creativecommons.pl

10 IAAC, Fablab Kids-Fablab Barcelona, „IAAC Blog”, 10.05.2010 [dostęp: 1.07.2013], http://www.iaacblog.com/blog/2010/fablab-kids-fablab-barcelona/

11 Fablabs globally, „Fablab Amersfoort”, [dostęp: 1.07.2013], http://fablabamersfoort.nl/nl/fablabs-globally

12 Fabfolk, FabFi Afghanistan, „Fabfolk”, [dostęp: 1.07.2013], http://fabfi.fabfolk.com/

13 Fabien Eychenne, Fab Labs overview, “Slideshare”, [dostęp: 1.07.2013], http://www.slideshare.net/slidesharefing/fab-labs-overview

14 Passive house, „Wikipedia. The free encyclopedia”, 20.07.2013 [dostęp: 20.07.2013], http://en.wikipedia.org/wiki/Passive_house

15 Murray Grove, „Waugh Thistleton Architects”, [dostęp: 20.07.2013], http://www.waughthistleton.com/project.php?name=murray

16 Amy Frearson, C. F. Møller designs world's tallest wooden skyscraper, „Dezeen”, 18.06.2013, [dostęp: 20.07.2013], http://www.dezeen.com/2013/06/18/c-f-moller-designs-worlds-tallest-wooden-skyscraper/

17 Mehrgeschossiger Wohnbau, “Zellhofer Haus”, [dostęp: 20.07.2013], http://www.zellhofer-haus.at/website/mehrgeschossiger-wohnbau-italien.php

18 About CrossLam, “Structurlam”, [dostęp: 20.07.2013], http://www.structurlam.com/product/cross-laminated-timber.php


44

19 Materiały producenta KLH Massivholz GmbH, Structural pre-analysis tables, KLH Massivholz GmbH, 2012, [dostęp: 20.07.2013], http://www.klh.at/fileadmin/klh/kunde/2011/Technische%20Anwendungen/Statik/EN/120712_KLH_Structural_pre-analysis_Tables.pdf

20 Staniszkis Architekt, Wyciąg z opisu Koncepcji Urbanistycznej Zagospodarowania Rejonu Zakładów

Lniarskich w Żyrardowie, Warszawa 2008

21 Tamże,

22 Tamże,

23 Tamże,

24 Louis Nizer, Between You and Me, Beechurst Press, 1948

Dyplom inżynierski: "Fab-lab" - warsztat elektroniczny z wypożyczalnią narzędzi

Documents

Transcript of Dyplom inżynierski: "Fab-lab" - warsztat elektroniczny z wypożyczalnią narzędzi