dwutygodnik BIULETYNksięgowego - INFORINTRASTAT złożenie zgłoszeń INTRASTAT za grudzień 2013...
Transcript of dwutygodnik BIULETYNksięgowego - INFORINTRASTAT złożenie zgłoszeń INTRASTAT za grudzień 2013...
2014BIU
LETYN
głównego księgowego nr 1(193)
EWIDENCJA z SPRAWOZDAWCZOŚĆ z PODATKI z ZARZĄDZANIE
dwutygodnik
www.bgk.infor.pl
głównego księgowegoBIULETYN
1 stycznia 2014 nr 1(193)
ISSN 2084-5863
INDEKS�328995cena�24,90�zł�(w�tym�5%�VAT)
spis treści:
ciąg dalszy spisu treści na następnej stronie >
I. OTYMMUSISZWIEDZIEĆ 1. Nowe przepisy dotyczące wystawiania faktur . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 2. Alokacja kosztów z tytułu odsetek wypłaconych przez zakład
zagraniczny do zakładów znajdujących się w innych państwach . . . . 4 3. Teleporadnia. Jak należy wykazać w księgach rachunkowych
przekazane zaliczki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
II. RACHUNKOWOŚĆ 1. Ewidencja roszczeń spornych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 1.1. Jak dokonać odpisów aktualizujących na należności sporne . . . . 8 1.2. Ewidencja księgowa po uzyskaniu korzystnego
wyroku sądowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 1.3. Ewidencja księgowa po oddaleniu roszczenia
przez sąd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 1.4. Aspekty podatkowe dokonania odpisów aktualizujących
wartość należności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 2. Rozliczenia międzyokresowe a rozliczenie zakupu . . . . . . . . . . . . . . 13 2.1. Zasady księgowania na koncie „Rozliczenie zakupu” . . . . . . . . . 13 2.2. Zasady ujmowania kosztów na koncie „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” . . . . . . . 15 2.3. Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 2.4. Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 3. Kursy walutowe stosowane przez nabywców towarów i usług
do przeliczeń na potrzeby VAT, podatku dochodowego i rachunkowości . . . . . . . . . . . . . . 22 4. Loterie promocyjne w księgach rachunkowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 4.1. Kto może urządzić loterię promocyjną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 4.2. Skutki podatkowe otrzymanej nagrody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 4.3. Skutki w VAT loterii promocyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
W�tym�numerze��dodatek:�
Kalendarz�księgowego��
–�styczeń�2014
BIULETYN głównego księgowego nr 1(193)/2014
7 stycznia
ZUS�� zapłata składek za grudzień 2013 r. na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i FGŚP przez jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe, złożenie deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA i raportów imiennych
PDOP �� zapłata zryczałtowanego podatku dochodowego z tytułu udziału w zyskach osób prawnych pobranego przez płatnika w grudniu 2013 r. �� przekazanie przez płatnika podatnikowi informacji CIT-7 o wysokości pobranego w grudniu 2013 r. podatku dochodowego od dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zy-skach krajowych osób prawnych �� zapłata zryczałtowanego podatku dochodowego pobranego w grudniu 2013 r. od zagra-nicznych osób prawnych niemających siedziby lub zarządu na terytorium Polski z tytułów wskazanych w art. 21 ust. 1 updop, m.in. z tytułu odsetek i należności licencyjnych
AKCYZA �� deklaracja o wpłacie akcyzy pobranej i wpłaconej przez płatnika (dotyczy samochodów osobowych sprzedanych w grudniu) – AKC-P
9 stycznia
PDOF �� złożenie oświadczenia w celu rocznego rozliczenia podatku dochodowego za 2013 r. przez płatnika (PIT-12)
10 stycznia
ZUS �� zapłata składek za grudzień 2013 r. na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i Fundusz Pra-cy przez osoby fizyczne opłacające składki wyłącznie za siebie oraz złożenie deklaracji roz-liczeniowej ZUS DRA
INTRASTAT �� złożenie zgłoszeń INTRASTAT za grudzień 2013 r. (INTRASTAT–Przywóz, INTRASTAT–Wy-wóz)
NBP �� przedsiębiorcy prowadzący działalność kantorową przekazują NBP sprawozdanie z obro-tów i stanów zagranicznych środków płatniczych w postaci banknotów i monet za IV kwar-tał 2013 r.
15 stycznia
VAT �� złożenie informacji podsumowującej VAT-UE za grudzień lub IV kwartał 2013 r. (nie dotyczy podatników składających VAT-UE w formie elektronicznej, którzy składają informacje pod-sumowujące za ten okres w terminie do 25 stycznia 2014 r.)
ZUS �� zapłata składek za grudzień 2013 r. na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, FP, FGŚP i FEP przez płatników niebędących jednostkami budżetowymi i samorządowymi zakładami
�
Kalendarz księgowegoSTYCZEŃ 2014
dwutygodnikgłównego księgowegoBIULETYN
Info
rorganizer
nic
zeg
o n
ie p
rzeg
api
sz!
Pob
ierz
bez
pła
tnie
ww
w.in
foro
rgan
izer
.pl
Zaw
sze
na p
ulpicie
Twoje
go kom
pute
ra
BIULETYN głównego księgowego�stanowi�integralną�część�Platformy�Nowoczesnych�Księgowych�INFORFK�–�www.inforfk.pl
FUN
DUSZ
E
EURO
PEJS
KIE
5. Towary przeterminowane w księgach rachunkowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 5.1. Skutki podatkowe odpisania przeterminowanych towarów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 5.2. Skutki w VAT likwidacji towarów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
III. ROZLICZENIAPODATKOWE 1. Zakup nieruchomości z budynkiem magazynowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 2. Czy prezent wręczony za granicą stanowi koszt uzyskania przychodu . . . . . . . . . . . . . . . . 37 2.1. Jak wykazać w księgach przekazanie prezentu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
IV. PRAWOGOSPODARCZE 1. Informacja ORD-U – kto ją składa i kiedy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 1.1. Kto ma obowiązek składać ORD-U . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 1.2. Kiedy i na jakim formularzu należy składać informacje o transakcjach
z nierezydentami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 1.3. Według jakiego kursu należy przeliczyć umowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 1.4. Czym grozi niezłożenie informacji i jej korekty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
V. RACHUNEKKOSZTÓWIZARZĄDZANIEFINANSAMI 1. Fundusze europejskie na lata 2014–2020 (część 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 1.1. Cele programów, cele tematyczne, priorytet inwestycyjny,
fundusz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
„BIULETYN głównego księgowego” w 2014 roku. W kolejnych numerach omówimy następujące zagadnienia:
Rachunkowość mikropodmiotów, w tym:4��rachunkowość jednostek prowadzących działalność gospodarczą,4��rachunkowość organizacji nieprowadzących działalności gospodarczej.
Fundusze europejskie 2014–2020 r.:4��jak przygotowywać wnioski,4��jak rozliczać otrzymane środki.
Zamówienia prenumeraty „BIULETYNU głównego księgowego”:[email protected], tel. 22 761 30 30, 801 626 666, faks 22 761 30 31 (32)
POLECAMY!
UWAGA!Aby ułatwić Państwu kontakt z redakcją– na stronie internetowej BGK przygotowaliśmy specjalny formularz:
Podziel się opinią o BIULETYNIE głównego księgowego :)
Zachęcamy do przesyłania opinii o naszym dwutygodniku.
Wejdź na stronę www.bgk.infor.plKażdy Czytelnik jest dla nas ważny!
3
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
I. O TYM MUSISZ WIEDZIEĆ
1. Nowe przepisy dotyczące wystawiania faktur
W Dzienniku Ustaw z 9 grudnia 2013 r. opublikowano rozporzą-dzenie Ministra Finansów z 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawia-nia faktur (Dz.U. poz. 1485). Obowiązuje ono od 1 stycznia 2014 r. Zgodnie z nowymi przepisami podatnicy mają obowiązek wystawiać faktury tylko na żądanie nabywcy towaru lub usługi. Do wystawienia faktury zobowiązany jest każdy podatnik, niezależnie od tego, czy jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, podatnik VAT zwolniony i czy w ogóle dokonał rejestracji dla celów VAT.
Rozporządzenie�określa:��� przypadki,�w�których� faktury�mogą�zawierać�zakres�danych�węższy�niż�
określony�w�art.�106e�ustawy�o�VAT,�oraz�zakres�tych�danych,�� inny�niż�określony�w�art.�31a�ust.�1�ustawy�o�VAT�sposób�przeliczania�wyka-
zywanych�na�fakturach�kwot�w�walutach�obcych,�stosowanych�do�określe-nia�podstawy�opodatkowania,�� późniejsze�niż�określone�w�art.�106i�ustawy�o�VAT�terminy�wystawiania�
faktur.
Zakres�danych�na�fakturze�jest�zbliżony�do�zakresu�danych�wymaganych�na�rachunku,�zgodnie�z�przepisami�Ordynacji�podatkowej.�Nie�ma�regulacji�dotyczącej�obowiązku�podawania�numeru,�za�pomocą�którego�nabywca�jest�zidentyfikowany�na�potrzeby�podatku�w�przypadku�faktur�dokumentujących�sprzedaż�tzw.�mediów.
Nowe�rozporządzenie�zastępuje:�� rozporządzenie�Ministra�Finansów�z�28�marca�2011�r.�w�sprawie�zwro-
tu�podatku�niektórym�podatnikom,�wystawiania�faktur,�sposobu�ich�prze-chowywania�oraz�listy�towarów�i�usług,�do�których�nie�mają�zastosowania�zwolnienia�od�podatku�od� towarów� i�usług� (Dz.U.�Nr�68,�poz.�360�oraz�z�2012�r.�poz.�1428),�oraz�� rozporządzenie�Ministra�Finansów�z�4�kwietnia�2011�r.�w�sprawie�wykonania�
niektórych�przepisów�ustawy�o�podatku�od�towarów�i�usług�(Dz.U.�z�2013�r.�poz.�247�i�362),�które�w�zakresie�dotyczącym�innego�niż�określony�w�art.�31a�ust.�1�ustawy�o�VAT�sposobu�przeliczania�wykazywanych�na�fakturach�kwot�w�walutach�obcych,�stosowanych�do�określenia�podstawy�opodatkowania,�traci�moc�z�dniem�wejścia�w�życie�niniejszego�rozporządzenia�na�podstawie�art.�13�ustawy�z�7�grudnia�2012�r.�o�zmianie�ustawy�o�podatku�od�towarów�i�usług�oraz�niektórych�innych�ustaw�(Dz.U.�z�2013�r.�poz.�35�i�1027).
oprac. Dorota Ryterska – prawnik w spółce doradztwa podatkowego
I. O TYM MUSISZ WIEDZIEĆ4
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
2. Alokacja kosztów z tytułu odsetek wypłaconych przez zakład zagraniczny do zakładów znajdujących się w innych państwach
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawierają szcze-gólnych zasad ustalania dochodu podatnika zagranicznego prowadzącego w Polsce działalność gospodarczą poprzez położony w Polsce zagraniczny zakład. To zaś oznacza, że w stosunku do takiego podatnika, w zakresie dochodów uzyskiwanych za pośrednictwem zakładu, zastosowanie znajdują zasady opodatkowania analo-giczne do zasad obowiązujących podmioty krajowe.
Ministerstwo�Finansów�w�piśmie�z�23�października�2013�r.�(sygn.�SPS-023-20999/13)�skomen-towało�zasady�przypisywania�zysku�zagranicznemu�zakładowi.�
Wśród�obecnie�obowiązujących�umów�o�unikaniu�podwójnego�opodatkowania�znajdują�się�umowy�zawierające�art.�7�wzorowany�na�treści�tego�przepisu�z�modelowej�konwencji�OECD,�w�brzmieniu�aktualnym�do�22�lipca�2010�r.�W�konsekwencji�w�tych�przypadkach�zastosowanie�znajdzie�komentarz�stanowiący�aneks�do�ówczesnej�wersji�modelowej�konwencji�(komentarz�do�art.�7�MK�OECD�z�2008�r.).
Zasady�przypisywania�zysku�zakładowi�zostały�określone�w�art.�7�ust.�2�i�3�MK�OECD�z�2008�r.�Dla�celów�prawidłowego�przypisania�zysku�zakładowi�nie�rozpoznaje�się�ewentualnych�przepły-wów�(tzw.�odsetek)�wynikających�z�przesunięcia�środków�pieniężnych�pomiędzy�centralą�a�jej�zakładem.�Zasada�ta�nie�dotyczy�instytucji�finansowych�(pkt�41�komentarza�do�art.�7�MK�OECD�z�2008�r.).
Innym�zagadnieniem�jest�natomiast�wliczenie�w�koszty�odsetek�od�długów�faktycznie�zaciąg-niętych�przez�przedsiębiorstwo�i�w�konsekwencji�określenie,�w�jakiej�części�odsetki�od�takiej�wie-rzytelności�powinny�być�przypisane�zakładowi�(pkt�43�komentarza�do�art.�7�MK�OECD�z�2008�r.).
Niezależne�przedsiębiorstwo�posiada�pewien�poziom�„wolnego”�kapitału.�Prawidłowa�struk-tura�kapitałowa�zakładu�również�musi�odzwierciedlać�tę�zasadę,�tj.�w�celu�prowadzenia�dzia-łalności�zakład�może�finansować�się�z�„wolnego”�kapitału�oraz�oprocentowanego�zadłużenia.�Celem�jest�zatem�przypisanie�zakładowi�wielkości�odsetek�odpowiadającej�zasadzie�wartości�rynkowej�(arm's�length�principle),�po�przypisaniu�odpowiedniej�wielkości�„wolnego”�kapitału,�tj.�stosownie�do�funkcji,�aktywów�i�ryzyk�zakładu�(pkt�45�komentarza�do�art.�7�MK�OECD�z�2008�r.).
Należy� jednak� podkreślić,� że� celem� umów� o� unikaniu� podwójnego� opodatkowania� jest�rozdzielenie�praw�do�opodatkowania�konkretnego�dochodu�między�umawiające�się�państwa.�Postanowienia�umów�(art.�7�ust.�1�i�2)�określają�zyski,�jakie�można�przypisać�zakładowi,�rozdziela-jąc�prawo�do�opodatkowania�tych�zysków�między�umawiające�się�jurysdykcje.�Jeżeli�zyski,�które�można�przypisać�zakładowi,�zostały�ustalone�zgodnie�z�przepisami�umowy,�do�prawa�wewnętrz-nego�każdego�umawiającego�się�państwa�należy�określenie,�czy�i�jak�takie�zyski�powinny�być�opodatkowane,�pod�warunkiem�przestrzegania�wymogów�zawartych�w�art.�7�i�innych�przepisach�umowy.�Artykuł�7�nie�dotyczy�kwestii,�czy�przy�obliczaniu�dochodu�podlegającego�opodatko-waniu�przedsiębiorstwa�w�którymkolwiek�umawiającym�się�państwie�można�odliczyć�konkretne�
I. O TYM MUSISZ WIEDZIEĆ 5
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
wydatki.�Warunki�odliczania�kosztów�podlegają�ustaleniu�przez�prawo�wewnętrzne,�przy�czym�należy�mieć�na�względzie�zakaz�dyskryminacji�zapisany�w�art.�24�ust.�3�MK�OECD�(pkt�30�komen-tarza�do�art.�7�MK�OECD�z�2010�r.).
Kosztami�uzyskania�przychodów�(art.�15�ust.�1�ustawy�o�podatku�dochodowym�od�osób�prawnych)�są�koszty�poniesione�w�celu�osiągnięcia�przychodów�lub�zachowania�albo�zabezpie-czenia�źródła�przychodów,�z�wyjątkiem�kosztów�wymienionych�w�art.�16�ust.�1.�Koszty�ponie-sione�w�walutach�obcych�przelicza�się�na�złote�według�kursu�średniego�ogłaszanego�przez�Narodowy�Bank�Polski�z�ostatniego�dnia�roboczego�poprzedzającego�dzień�poniesienia�kosztu.�Z�kolei�art.�16�ust.�1�pkt�13�ww.�ustawy�stanowi,�że�nie�uważa�się�za�koszty�uzyskania�przycho-dów�odsetek�od�własnego�kapitału�włożonego�przez�podatnika�w�źródło�przychodów.�Powołane�wyżej�przepisy�ustalają�zasadę,�że�za�koszt�uzyskania�przychodów�w�podatku�dochodowym�od�osób�prawnych�należy�uznać�każdy�uzasadniony�koszt�związany�z�prowadzoną�działalnością�gospodarczą,�który:�� został�poniesiony�przez�podatnika,�� służy�osiągnięciu�przychodu,�czyli�został�poniesiony�w�celu�jego�osiągnięcia�lub�zachowania�
albo�zabezpieczenia�źródła�przychodów,�oraz�� nie�został�wymieniony�w�art.�16�ust.�1�ww.�ustawy�jako�wyłączony�z�katalogu�kosztów�uzy-
skania�przychodów.
Z�regulacji�zawartej�w�art.�16�ust.�1�pkt�13�ustawy�o�podatku�dochodowym�od�osób�prawnych�wynika,�że�wypłacone�odsetki�nie�stanowią�kosztów�uzyskania�przychodów�dla�podatnika�podat-ku�dochodowego�od�osób�prawnych�od�jego�własnego�kapitału�włożonego�w�źródło�przycho-du�w�Polsce.�W�związku�z�tym�w�przypadku�przepływów�własnych�środków�pieniężnych�między�centralą�a�zakładem,�które�służą�działalności�gospodarczej,�w�świetle�art.�16�ust.�1�pkt�13�ww.�ustawy,�wartość�takich�środków�nie�będzie�stanowiła�kosztów�uzyskania�przychodów�podatko-wych,�również�w�sytuacji,�gdy�są�to�odsetki�płacone�z�tytułu�przekazanego�zakładowi�zagranicz-nemu�kapitału.�Nie�zmienia�to�faktu,�że�koszt�uzyskania�przychodu�musi�być�poniesiony,�a�więc�związany�ze�zdarzeniem�zewnętrznym�mającym�wpływ�na�uszczuplenie�aktywów�podatnika.
W�kwestii�podatkowych�skutków�rozliczenia�odsetek,�stanowiących�przeniesienie�kosztów�finansowania�zewnętrznego�(np.�kredyty�osoby�zagranicznej�zaciągane�na�cele�inwestycyjne)�na�zakład�zagraniczny,�należy�wskazać,�iż�w�przypadku�gdy�podatnik�zaciągnie�zobowiązanie�pie-niężne�na�całą�swoją�działalność�i�część�tych�odsetek�przenosi�na�swój�zakład�w�Polsce,�to�sto-sownie�do�art.�15�ust.�1�ww.�ustawy�musi�istnieć�związek�przyczynowo-skutkowy�z�przychodami�zakładu,�czyli�z�tą�częścią�przychodów�podatnika,�która�może�zostać�w�Polsce�opodatkowana.�
Ustawa�o�podatku�dochodowym�od�osób�prawnych�nie�różnicuje�sytuacji�prawnopodatkowej�podatników�prowadzących�działalność�gospodarczą�w�Polsce�ze�względu�na�branżę,�nie�wpro-wadza�również�takich�pojęć,�jak�wolny�kapitał�(free�capital)�czy�kapitał�dłużny�(debt�capital),�co�oznacza,�iż�każda�forma�kosztu�związanego�z�finansowaniem�zakładu�zagranicznego�przez�cen-tralę�powinna�podlegać�ocenie�pod�kątem�spełnienia�przesłanek�właściwych�dla�kosztu�podat-kowego,�tj.�poniesionego�w�celu�osiągnięcia�przychodów�albo�zachowania�lub�zabezpieczenia�źródła�przychodów,�z�zastrzeżeniem�wyłączeń�określonych�w�art.�16�ust.�1�ww.�ustawy.
oprac. Dorota Ryterska – prawnik w spółce doradztwa podatkowego
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
www.inforlex.pl
Teleporadnia INFORLEX.PL Eksperci radzą
O to pytają Księgowi
Beata Skrobisz-Kaczmarek
Marek Żochowski
Joanna Skrobisz
Anna Welsyng
Jak należy wykazać w księgach rachunkowych przekazane zaliczki Problem Spółka podpisała umowę z dostawcą z UE na dostawę dużego, złożo-nego urządzenia produkcyjnego, bez montażu. Ten projekt inwestycyjny jest wykonywany i kompletowany na indywidualne zamówienie. Strony ustaliły harmonogram płatności. Na podstawie dwóch dokumentów „downpayment invoices” spółka dokonała dwukrotnie przelewów na konto kontrahenta. Do-stawca miał dostarczyć kompletne urządzenie do końca roku i wystawić fak-turę na wszystko, ale do końca roku tych faktur nie wystawił i nie było też do-staw. Jak wykazać dokonane płatności w bilansie i w jakiej kwocie (płatności dokonywaliśmy z rachunku PLN, a walutą transakcyjną było euro).
Odpowiedź Dokonane płatności należy wykazać jako zaliczki na poczet dostaw w przeliczeniu na PLN według kursu faktycznego.Uzasadnienie � Jeżeli�na�dzień�bilansowy�nie�
było� jeszcze� żadnej� dostawy,� wówczas�płatności� należy� wykazać� jako� zaliczki� na�poczet�dostaw.�Zapłatę�w�euro�z�rachunku�PLN�należy�prze-liczyć� według� kursu� faktycznego� banku.�Kurs� ten� wynika� z� wyciągu� bankowego,�
tj.� bank� na� WB� podaje� kurs� przeliczenia.�Zaliczki�na�dostawy�należy�wykazać�w�pozy-cji�B.I.5�w�aktywach.
PODSTawa PrawNa:�z ustawa� z� 29� grudnia� 1994� r.� o� rachunkowości�–�j.t.�Dz.U.�z�2013�r.�poz.�330;�ost.zm.�Dz.U.�z�2013�r.�poz.�613
7
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
II. RACHUNKOWOŚĆ
>> ewidencja roszczeń spornych, należności dochodzone na drodze sądowej, koszty egzekucji komorniczej, odpisy aktualizujące, koszty procesu
1. Ewidencja roszczeń spornych
Odroczony termin płatności, główna przyczyna powstawania należności, stosowa-ny jest z reguły w celu osiągania większych przychodów. Jednak u sprzedającego stwarza on ryzyko niewyegzekwowania należnych mu kwot od nieuczciwego kupu-jącego. Jednym z rozwiązań (często jedynym) jest w takiej sytuacji dochodzenie należności na drodze sądowej. Jak ująć w ewidencji roszczenia sporne?
Pojęcia� „roszczenie”�używa�się�w�kontekście�należności�kwestionowanych�przez�domnie-manego�dłużnika�(skierowanych�na�drogę�sądową)�lub�należności,�w�stosunku�do�których�spodziewamy� się� ich� kwestionowania,� jak� również� należności� potwierdzonych� wyrokiem�sądowym.�W�tej�grupie�należności�znajdą�się�te�pozycje,�uprzednio�klasyfikowane�do�innych�grup,�które�jednostka�zdecydowała�się�skierować�na�drogę�postępowania�sądowego.�Jest�to�jedyne�kryterium,�gdyż�należności�dochodzone�na�drodze�sądowej�nie�powstają�samoistnie�–�muszą�wpierw�powstać�z�innych�tytułów.
Tego�rodzaju�należności�ujmowane�są�na�koncie�„Należności�dochodzone�na�drodze�sądo-wej”�w�momencie�złożenia�pozwu�we�właściwym�sądzie.�Czas,�po�jakim�sprawa�powinna�być�skierowana�na�drogę�postępowania�sądowego,�jest�zależny�od�wielu�czynników.�W�niektórych�przypadkach�należność�zostanie�przekazana�do�sądu�już�po�kilku�dniach�od�niedotrzymanego�terminu�płatności,�głównie�w�celu�przyspiesze-nia� jej�zapłaty,�gdyż�sam�fakt� jej�uzyskania�nie�budzi�większych�wątpliwości.�W� innych�sytua-cjach,� np.� ze� względu� na� zależność� gospo-darczą�od�odbiorcy,�może�być�skierowana�po�dłuższym�czasie,�liczonym�nawet�w�latach.�
Tabela 1. Ewidencja operacji gospodarczych związanych ze skierowaniem należności na drogę postępowania sądowego
Konto Wn Operacja gospodarcza Konto Ma
Należności�dochodzone�na�drodze�sądowej
Skierowanie�należności�na�drogę�postępowania�
sądowego
Należności�(różne�konta)
Należności�dochodzone�na�drodze�sądowej�powinny�być�ewidencjonowane�w�rozbiciu�analitycznym� na�poszczególnych� kontrahentów,� co�pozwala�na�bieżąco�analizować� licz-bę,�a�także�wartość�tych�spraw.�Dodatkowo�ewidencja�księgowa�powinna�być�okresowo�uzgadniana�z�ewidencją�prowadzoną�przez�radców�prawnych�lub�kancelarią�prawną�obsłu-gującą�firmę.
UWAGA!W momencie skierowania sprawy do sądu nastę-puje wyksięgowanie dochodzonej kwoty z konta, na którym była pierwotnie ujęta.
II. RACHUNKOWOŚĆ8
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
W�sprawozdaniu� finansowym�należności�prezentowane�są�po�uwzględnieniu�ewentual-nych�odpisów�aktualizujących�ich�wartość.�W�związku�z�tym�omawiana�pozycja�bilansu�będzie�zawierać�zwykle�niewielkie�lub�wręcz�zerowe�kwoty.�Nie�zmienia�to�faktu,�że�wszystkie�należ-ności,�które�na�dzień�bilansowy�są�dochodzone�na�drodze�postępowania�sądowego,�powinny�zostać�zaprezentowane�w�tej�pozycji�sprawozdania�finansowego.
Tabela 2. Rodzaje należności wykazywanych jako sporne
Kategoria Wyjaśnienie
Należności dochodzone na drodze sądowej
�� kwestionowane�przez�dłużnika,�skierowane�w�kraju�lub�za�granicą�na�drogę�postępowania�sądowego,�co�do�których�prawomocny�wyrok�nie�zapadł�(do-tyczy�zarówno�należności�krótkoterminowych,�jak� i�należności�długotermi-nowych,�bez�względu�na�ich�tytuł)�� niekwestionowane,�skierowane�na�drogę�postępowania�sądowego�dla�prze-rwania�biegu�przedawnienia�lub�uzyskania�tytułu�do�egzekucji
Z�kolei�należności�sporne,�które�nie�zostały�jeszcze�skierowane�na�drogę�postępowania�sądowego,�należy�wykazać�w�ich�dotychczasowych�pozycjach.�Zmiana�klasyfikacji�do�pozycji�„Należności�krótkoterminowe�dochodzone�na�drodze�sądowej”�nastąpi�dopiero�w�momencie�formalnego�skierowania�ich�na�drogę�postępowania�sądowego�(np.�złożenia�pozwu).
Jako�należności�dochodzone�na�drodze�sądowej�nie�są�ujmowane�poniesione�przez�wie-rzyciela,�a�obciążające�dłużnika,�koszty�egzekucji�komorniczej.�Jest�tak�ze�względu�na�fakt,�że�proces�przed�sądem�już�się�zakończył,�a�sama�należność�figuruje�z�powrotem�na�koncie�pierwotnym.�Roszczenie�związane�z�takimi�kosztami�powinno�być�ujęte�jako�inne�należności.
Dla�należności�od�jednostek�powiązanych,�dochodzonych�na�drodze�postępowania�sądo-wego,�we�wzorze�bilansu�określonym�przez�ustawę�o�rachunkowości�nie�przewidziano�odpo-wiedniej�pozycji.�Z�tego�względu,�choć�takie�przypadki�są�rzadkością,�należności�te�powinny�być�wykazywane�jako�inne�należności�od�jednostek�powiązanych�(pozycja�B.II.1b�aktywów).
1.1. Jak dokonać odpisów aktualizujących na należności sporne
Odpowiednia�ewidencja,�w�szczególności�analityczna,�nabiera�szczególnego�znaczenia�w�przypadku�roszczeń�spornych,�gdyż�dochodzenie�należności�na�drodze�postępowania�sądo-wego�jest�zazwyczaj�przesłanką�utworzenia�na�dochodzone�kwoty�odpisów�aktualizujących.�Wprawdzie�ustawa�o� rachunkowości�zawiera� jedynie�szczątkowe�regulacje�dotyczące� two-rzenia�w�takiej�sytuacji�odpisu�aktualizującego�(właściwie�określające�jedynie�jego�wysokość,�a�nie�przesłanki�tworzenia),�jednak�w�obliczu�zasady�ostrożności�trudno�znaleźć�podstawy,�aby�w�przypadku�należności�dochodzonych�na�drodze�sądowej�takich�odpisów�nie�tworzyć.
Tylko�gdy�wynik�sprawy�jest�pewny,�a�z�uzyskanych�informacji�wynika,�że�majątek�dłużni-ka�wystarczy�na�pokrycie�dochodzonych�roszczeń,�istnieje�możliwość�odstąpienia�od�utwo-rzenia�odpisu�aktualizującego.�Należy�jednak�przeprowadzić�dokładną,�pogłębioną�analizę�w�tym�zakresie,�głównie�ze�względu�na�fakt,�że�należności�dochodzone�na�drodze�sądowej�są�prezentowane�w�oddzielnej�pozycji�bilansu,�w�wartości�netto,�a�zatem�po�uwzględnieniu�odpisów�aktualizujących�ich�wartość.�Istnieje�więc�duże�ryzyko�przedstawienia�w�tej�pozy-
II. RACHUNKOWOŚĆ 9
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
cji�kwot�nieprawidłowych,�o�małej�wiarygodności�(można�przyjąć,�że�w�tej�pozycji�bilansu�wartość�niezerowa�będzie�wykazana�tylko�wówczas,�gdy�między�dniem�bilansowym�a�dniem�zatwierdzenia� sprawozdania� finansowego� nastąpiła� zapłata� należności� dochodzonej� na�drodze�sądowej).
Tabela 3. Rodzaje należności i wysokość odpisów aktualizujących zgodnie z ustawą o rachunkowości (art. 35b ust. 1 ustawy o rachunkowości oraz § 6.2.16 KSR 4)
Rodzaje należności Wysokość odpisów aktualizujących
Należności� kwestionowane� przez� dłużników�oraz�należności,�z�których�zapłatą�dłużnik�zale-ga,�a�według�oceny�sytuacji�majątkowej�i�finanso-wej�dłużnika�spłata�należności�w�umownej�kwo-cie�nie�jest�prawdopodobna
Do� wysokości� niepokrytej� gwarancją� lub� innym�zabezpieczeniem�należności
Należności�stanowiące�równowartość�kwot�pod-wyższających� należności� (np.� odsetki,� koszty�sądowe� i� egzekucyjne),� w� stosunku� do� których�uprzednio�dokonano�odpisu�aktualizującego
W�wysokości�tych�kwot,�do�czasu�ich�otrzymania�lub�odpisania
Tabela 4. Ewidencja operacji gospodarczych związanych z utworzeniem i rozwiązaniem odpisu aktualizującego
Konto Wn Operacja gospodarcza Konto Ma
Pozostałe� koszty� opera-cyjne
Dokonanie� odpisu� aktualizującego� war-tość�należności�
Odpisy�aktualizujące
Koszty�finansowe Dokonanie� odpisu� aktualizującego� war-tość� należności� (jeśli� dotyczą� należności�wynikających�z�operacji�finansowych)
Odpisy�aktualizujące
Należności� z� tytułu� do-staw� i� usług� /Należności�dochodzone� na� drodze�sądowej
Zwiększenie� roszczenia� o� koszty� docho-dzenia� należności,� na� którą� wcześniej�utworzono�odpis�aktualizujący
Odpisy�aktualizujące
Odpisy�aktualizujące Rozwiązanie�odpisu�aktualizującego Pozostałe�przychody�ope-racyjne/Przychody� finan-sowe
Odpisy�aktualizujące Spisanie�należności�ostatecznie�uznanej�za�nieściągalną�z�wykorzystaniem�utworzone-go�wcześniej�odpisu�aktualizującego
Należności� z� tytułu� do-staw�i�usług
1.2. Ewidencja księgowa po uzyskaniu korzystnego wyroku sądowego
Należności�sporne�po�uprawomocnieniu�się�wyroku�sądowego�orzekającego�zobowią-zanie�dłużnika�do�zapłaty�należnego�świadczenia�na�rzecz�wierzyciela�przestają�być�sporne.�
II. RACHUNKOWOŚĆ10
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
Należy� je�wtedy�przekwalifikować�do�pierwotnych�pozycji.�Jeżeli� jednostka�zdecydowała�się�dochodzić�od�nierzetelnego�kontrahenta�również�odsetek�oraz�poniesionych�kosztów�sądowych� (ujętych� w� momencie� poniesienia�jako� pozostałe� koszty� operacyjne),� ich� war-tość�powiększa�przekwalifikowaną�należność.�Zwiększenia� należności� w� postaci� odsetek�oraz� zwrotu� kosztów� postępowania� ujmuje�się� w� korespondencji� z� kontem� przychodów�finansowych� oraz� pozostałych� przychodów�operacyjnych.�
Tabela 5. Ewidencja operacji gospodarczych po uzyskaniu prawomocnego wyroku sądowego.
Konto Wn Operacja gospodarcza Konto Ma
Należności�(różne�konta) Uzyskanie�prawomocnego�wyroku�sądo-wego�nakazującego�dłużnikowi�zapłatę�
Należności� dochodzone�na�drodze�sądowej
Należności�(różne�konta) Zwiększenie�roszczenia�o�kwotę�odsetek�oraz�o�koszty�postępowania
Przychody� finansowe/Po-zostałe� przychody� opera-cyjne/Odpisy�aktualizujące
Takie�ujęcie�zasądzonych�kosztów�procesu�może�budzić�pewne�wątpliwości�w�przypad-ku�należności�z�tytułu�dostaw�towarów�i�usług,�gdyż�z�dostawą�towarów�lub�usług�nie�mają�one�nic�wspólnego,�w�przeciwieństwie�do�odsetek,�w�przypadku�których�taki�związek�istnie-je.�Należy�jednak�mieć�na�uwadze,�że�sąd�zasądza�taką�należność�na�rzecz�wierzyciela�jako�całość,�trudno�zaś�zakwalifikować�ją,�nawet�częściowo,�do�grupy�„inne”�z�tego�tylko�powodu,�że�jej�dochodzenie�odbywa�się�w�taki�sposób.
1.3. Ewidencja księgowa po oddaleniu roszczenia przez sąd
Jeżeli� sąd�oddali� roszczenie,�należność�powinna�zostać�odpisana�w�ciężar�uprzednio�utworzonych�odpisów�aktualizujących�lub,�jeżeli�jednostka�ich�nie�ujęła,�w�ciężar�pozostałych�kosztów�operacyjnych.�Podobnie�będzie�z�poniesionymi�kosztami�procesu�(np.�usługa�praw-nika),�w�tym�również�z�kosztami�poniesionymi�w�trakcie�późniejszej�egzekucji�(np.�zaliczka�zapłacona�na�poczet�kosztów�egzekucyjnych).
Tabela 6. Ewidencja operacji gospodarczych w przypadku oddalenia roszczenia
Konto Wn Operacja gospodarcza Konto Ma
Koszty�finansowe/Pozosta-łe�koszty�operacyjne/Odpi-sy�aktualizujące
Oddalenie�przez�sąd�roszczeń�jednostki Należności� dochodzone�na�drodze�sądowej
UWAGA!Jeżeli uzyskanie dodatkowych kwot nie jest pewne, zgodnie z zasadą ostrożności nie powinny być one ujmowane jako przychody, a księgowanie powinno odbywać się w korespondencji z kontem odpisów aktualizujących.
II. RACHUNKOWOŚĆ 11
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
1.4. Aspekty podatkowe dokonania odpisów aktualizujących wartość należności
Według�przepisów�prawa�podatkowego�koszty�postępowania�procesowego�i�egzekucyj-nego�poniesione�przez�wierzyciela�stanowią,�co�do�zasady,�koszty�uzyskania�przychodów.�Podejmowane�przez�wierzyciela�działania�mają�na�celu�zabezpieczenie�źródła�przychodów,�jego�ochronę�przed�negatywnymi�skutkami�wynikającymi�z�niewypłacalności�dłużnika�oraz�dbałość�o�interesy�związane�z�prowadzeniem�działalności�gospodarczej.�Wypełniają�zatem�warunki�określone�w�art.� 22�ust.�1�updof� i�w�art.� 15�ust.�1�updop�oraz�są� rozpoznawane�dla�celów�podatkowych�w�dacie�ich�faktycznego�poniesienia.
Wyłączenie�z�kosztów�uzyskania�przychodów�kosztów�egzekucyjnych�(art.�23�ust.�1�pkt�14�updof�i�w�art.�16�ust.�1�pkt�17�updop)�dotyczy�jedynie�wydatków�związanych�z�niewykonaniem�zobowiązań.�Chodzi�zatem�o�wydatki�dłużnika,�a�nie�wierzyciela.
W�przypadku�zasądzenia�wierzycielowi�zwrotu�poniesionych�kosztów�przychodem�podat-kowym�u�wierzyciela�są�koszty�procesowe�faktycznie�zapłacone�przez�dłużnika,�stosownie�do�postanowień�art.�14�ust.�1i�updof�oraz�art.�12�ust.�3e�updop.
PRzykłAD Jednostka�posiada�wierzytelność�wobec�swojego�kontrahenta,�który�nie�odpowiada�na�wezwania�do�zapłaty,�choć�wiadomo,�że�funkcjonuje,�aczkolwiek�jego�sytuacja�finansowa�nie� jest� znana� wierzycielowi.� Jednostka� zdecydowała� się� dochodzić� swojej� należności�na� drodze� postępowania� sądowego� i� w� e-sądzie� (opłata� sądowa).� W� niedługim� czasie�uzyskała�nakaz�zapłaty�należności�wraz�z�odsetkami� i�poniesionymi�kosztami,�który�po�opatrzeniu�klauzulą�wykonalności�skierowała�do�egzekucji�komorniczej�(zaliczka�na�czyn-ności�komornika).
Księgowania opisanych operacji będą wyglądać następująco:1.� Skierowanie�sprawy�na�drogę�postępowania�sądowego: Wn� „Należności�dochodzone�na�drodze�sądowej”, Ma� „Należności�z� tytułu�dostaw� i�usług”.
2.� �Utworzenie�odpisu�aktualizującego�na�dochodzoną�należność�z�uwagi�na�brak� informacji�o�sytuacji�kontrahenta:
Wn� „Pozostałe�koszty�operacyjne”, Ma� „Odpisy�aktualizujące�wartość�należności”.
3.�Opłata�sądowa: Wn� „Pozostałe�koszty�operacyjne”, Ma� „Rachunek�bankowy”.
4.� �Uzyskanie�prawomocnego�wyroku�zasądzającego�należność�wraz�z�odsetkami�oraz�poniesionymi�kosztami:
Wn� „Należności�z� tytułu�dostaw� i�usług”� (kwota�należności�plus�należne�odsetki�oraz�poniesione�koszty),
Ma� „Należności�dochodzone�na�drodze�sądowej”� (kwota�należności). Ma� „Odpisy�aktualizujące�wartość�należności”� (kwota�należnych�odsetek�oraz�
poniesionych�kosztów).
II. RACHUNKOWOŚĆ12
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
5.� Skierowanie�należności�do�egzekucji�komorniczej�–�zaliczka�na�czynności�komornika: Wn� „Pozostałe�koszty�operacyjne”, Ma� „Rachunek�bankowy”.
6.� �Doliczenie�wpłaconej�zaliczki�na�czynności�komornika�do�pozostałej�kwoty�egzekwowanego�roszczenia:
Wn� „Należności�z� tytułu�dostaw� i�usług”, Ma� „Odpisy�aktualizujące�wartość�należności”.
7.� �W�wyniku�skutecznych�działań�komornika�wierzyciel�uzyskuje�zaspokojenie�całości�swojego�roszczenia:
Wn� „Rachunek�bankowy”� (całość�roszczenia), Ma� „Należności�z� tytułu�dostaw� i�usług”.
8.� Rozwiązanie�całości�odpisów�aktualizujących: Wn� � „Odpisy�aktualizujące�wartość�należności”, Ma� „Pozostałe�przychody�operacyjne”.� �Jeżeli�sytuacja�kontrahenta� jest�dobra,�a�brak�zapłaty�z� jego�strony� jest�skutkiem� innych�
okoliczności,�można�pominąć�tworzenie�odpisów�aktualizujących.�Z�kolei�w�przypadku�oddalenia�pozwu�przez�sąd�po�operacji�nr�3�nastąpiłyby�poniższe�księgowania:
4.� Oddalenie�pozwu: Wn� � „Należności�z� tytułu�dostaw� i�usług”� (kwota�należności), Ma� � „Należności�dochodzone�na�drodze�sądowej”.
5.� Usunięcie�należności�z�ksiąg�rachunkowych� jako�nieściągalnej: Wn� � „Odpisy�aktualizujące�wartość�należności”� (całość�roszczenia)� lub Wn� „Pozostałe�koszty�operacyjne”� (całość�roszczenia� jeżeli�odpisy�nie�były� tworzone), Ma� � „Należności�z� tytułu�dostaw� i�usług”.� �W�przypadku�zaś�nieskutecznej�egzekucji�komorniczej,�potwierdzonej�postanowieniem�
o�bezskuteczności� tego�postępowania,�po�operacji�nr�6�nastąpiłyby�poniższe�księgowania:
7.� �Postanowienie�o�bezskuteczności�egzekucji,�skutkujące�uznaniem�należności�za�nieściągalną� i�usunięciem� jej�z�ksiąg�rachunkowych:
Wn� � „Odpisy�aktualizujące�wartość�należności”� lub Wn� „Pozostałe�koszty�operacyjne”� (jeżeli�odpisy�nie�były� tworzone), Ma� „Należności�z� tytułu�dostaw� i�usług”.
Podsumowując,�koszty�postępowania�procesowego� i�egzekucyjnego�poniesione�przez�wierzyciela�stanowią�koszty�uzyskania�przychodów.�Dla�celów�podatkowych�są�rozpoznawa-ne�w�dacie�ich�faktycznego�poniesienia.�W�przypadku�zasądzenia�wierzycielowi�zwrotu�ponie-sionych�kosztów� faktycznie�zapła�cone�przez�dłużnika�koszty�procesowe�są�przychodem�podatkowym�u�wierzyciela.�Wydatki�dłużnika�są�wyłączone�z�kosztów�uzyskania�przychodów.
PoDstAwA PRAwNA:�z art.�35b�ust.�1�ustawy�z�29�września�1994�r.�o�rachunkowości�–�j.t.�Dz.U.�z�2013�r.�poz.�330;�ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�613�z §�6.2.16�uchwały�nr�6/07�Komitetu�Standardów�Rachunkowości�nr�4� „Utrata�wartości�aktywów”��z art.� 14� ust.� 1i,� art.� 22� ust.� 1,� art.� 23� ust.� 1� pkt� 14� ustawy� z� 26� lipca� 1991� r.� o� podatku� dochodowym� od�osób� fizycznych�–� j.t.�Dz.U.�z�2012� r.�poz.�361;�ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�985��z art.�12�ust.�3e,�art.�15�ust.�1,�art.�16�ust.�1�pkt�17�ustawy�z�15� lutego�1992� r.�o�podatku�dochodowym�od�osób�prawnych�–� j.t.�Dz.U.�z�2011� r.�Nr�74,�poz.�397;�ost.zm.�Dz.U.�z�2012� r.�poz.�1448
Maciej Jurczyga – doktor nauk ekonomicznych, biegły rewident, prezes zarządu Biura Rachunkowego JURCZYGA sp. z o.o. w Pilchowicach
II. RACHUNKOWOŚĆ 13
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
>> rozliczenia międzyokresowe kosztów, rozliczenie zakupu, ewidencja kosztów, dostawy niefakturowane, dostawy w drodze, zasada istotności
2. Rozliczenia międzyokresowe a rozliczenie zakupu
PRoBLEM Jakie są zasady księgowania na koncie „Roz liczenie zakupu” oraz na koncie „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”? Czym różnią się te dwie pozycje? Proszę o podanie przykładowych księgowań w przypadku ewidencji kosztów na kontach zespołu 4 oraz na kontach zespołu 4 i 5 zPk.
RADA konto „Rozliczenie zakupu” służy do ewidencji i rozliczania zakupu aktywów i usług. „Czynne i bierne rozliczenia międzyokresowe” stosowane są dla zachowania zasady współmierności, „Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów” są związane z podstawową działalnością jednostki. Natomiast „Rezerwy” tworzy się na pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować, a w szczególności na straty z transakcji gospodarczych w toku, które jednak nie są bezpośrednio związane z działalnością operacyjną jednostki.
UzAsADNIENIE �Pomimo�pewnej�zbieżności�nazw�konta:�„Rozliczenie�zaku-pu”�oraz�„Rozliczenia�międzyokresowe�kosztów”,�mają�zupełnie� inny�cha-rakter�oraz�przeznaczenie�w�rachunkowości.
2.1. zasady księgowania na koncie „Rozliczenie zakupu”
Konto�„Rozliczenie�zakupu”,�oznaczane�w�większości�zakładowych�pla-nów�kont�(ZPK)�symbolem�300,�jest�kontem�rozliczeniowym�przeznaczonym�do�ewidencji�i�rozliczania�zakupów:��� towarów,�materiałów,�w�tym�opakowań,��� różnego�rodzaju�usług�i�robót,�� wartości�niematerialnych�i�prawnych,��� środków�trwałych,��� nieruchomości�inwestycyjnych,��� innych�aktywów.�
Stosowanie� tego� konta� umożliwia� kontrolę� realizacji� dostaw� poprzez�porównywanie�danych�wynikających�z�dokumentów�zakupu�wystawionych�przez�kontrahentów�(np.� faktur)�z�danymi�z�dokumentów�potwierdzających�przyjęcie�dostaw�lub�realizację�zamówionych�usług�(np.�Pz,�protokoły�odbioru).
II. RACHUNKOWOŚĆ14
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
Ewidencja�zakupów�za�pośrednictwem�konta�300�pozwala�na�ustalenie� różnic�między�tymi�dokumentami,�dotyczących�np.�ilości�lub�cen.�Ponadto�konto�to�umożliwia�wyodrębnie-nie�wartości�dostaw�„w�drodze”�oraz�„dostaw�niefakturowanych”.�Mianem�dostaw�w�drodze�określa�się�te�dostawy,�które�fizycznie�nie�dotarły�na�dzień�bilansowy�do�jednostki,�natomiast�jednostka�otrzymała�wystawioną�przez�dostawcę� fakturę�na� tę�dostawę.�Dostawy�niefak-turowane�to�te�dostawy,�które�dotarły�do�jednostki�chociaż�na�dzień�bilansowy�nie�zostały�potwierdzone� fakturą.�Konto� „Rozliczenie�zakupu”�zapewnia� także�prawidłowe� rozliczenie�VAT�naliczonego�związanego�z�zakupami.
Ponadto�na�koncie�„Rozliczenie�zakupu”�możliwe�jest:�� ujmowanie�dodatkowych�kosztów�zakupu,�w�przypadku�ewidencji�towarów�lub�materia-
łów�w�cenach�nabycia,�� ustalenie�i�przeksięgowanie�odchyleń�od�cen�ewidencyjnych�materiałów,�jeżeli�jednostka�
prowadzi�ewidencję�zapasów�materiałowych�w�stałych�cenach�ewidencyjnych,�� rozliczenie�niedoborów,�szkód�i�nadwyżek�w�transporcie,��� ujmowanie�reklamacji�(sprostowań)�dotyczących�faktur�dostawców�itp.
Ze�względu�na�różnorodność�ewidencjonowanych�na�koncie�„Rozliczenie�zakupu”�dostaw�zazwyczaj�jednostki�wyodrębniają�konta�dotyczące�rozliczenia�poszczególnych�grup�naby-wanych�aktywów,�np.�konto:�� 301�–�„Rozliczenie�zakupu�materiałów”,�� 302�–�„Rozliczenie�zakupu�usług�i�robót”,�� 303�–�„Rozliczenie�zakupu�towarów”,�� 304�–�„Rozliczenie�zakupu�niefinansowych�
aktywów�trwałych”,�np.�środków�trwałych,�wartości�niematerialnych� i�prawnych�oraz�nieruchomości�inwestycyjnych.
Na� dzień� bilansowy� konto� „Rozliczenie�zakupu”�może�wykazywać�zarówno�saldo�debe-towe,� jak� i�saldo�kredytowe.�Saldo�Wn�ozna-cza�stan�dostaw�w�drodze,�natomiast�saldo�Ma�stan�dostaw�lub�usług�niefakturowanych.
Wykorzystanie� konta� „Rozliczenie� zakupu”� ilustruje� przykład� 1,� dotyczący� rozliczenia�zakupu�materiałów�ewidencjonowanych�w�stałych�cenach�ewidencyjnych.
PRzykłAD 1
Spółka�X�stosuje�do�ewidencji� zakupu�materiałów�konto� „Rozliczenie�zakupu�mate-riałów”.�Spółka�ta�kupiła�100�kg�materiału�A�za�kwotę�netto�10�000�zł�plus�23%�VAT.�Materiał�został�przyjęty�do�magazynu�według�stałej�ceny�ewidencyjnej�90�zł/kg.
Ewidencja księgowa
1.� Faktura�zakupu�od�dostawcy: Wn� „Rozliczenie�zakupu�materiałów”� � 12�300�zł Ma� „Rozrachunki�z�dostawcami”� � 12�300�zł
UWAGA!Nie ma obowiązku stosowania konta lub kont „Rozliczenie zakupu”, który wynikałby bezpośred-nio z przepisów ustawy o rachunkowości. Decyzję w sprawie stosowania tego rodzaju kont podejmu-je kierownik jednostki w formie decyzji zatwier-dzającej zakładowy plan kont, stanowiący część dokumentacji zasad (polityki) rachunkowości każdej jednostki prowadzącej księgi rachunkowe (art. 10 ustawy o rachunkowości).
II. RACHUNKOWOŚĆ 15
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
2.� Dowód�przyjęcia�materiałów�(Pz)�według�stałych�cen�ewidencyjnych:�9000�zł Wn� „Materiały”� � 9�000�zł Ma� „Rozliczenie�zakupu�materiałów”� � 9�000�zł
3.� VAT�naliczony: Wn� „Rozliczenie�VAT�naliczonego”� � 2�300�zł Ma� „Rozliczenie�zakupu�materiałów”� � 2�300�zł
4.� Przeniesienie�debetowego�odchylenia�od�cen�ewidencyjnych�(10�000�–�9000)�–�PK: Wn� „Odchylenia�od�cen�ewidencyjnych”� � 1�000�zł Ma� „Rozliczenie�zakupu�materiałów”� � 1�000�zł
Rozliczenie zakupu materiałów Rozrachunki z dostawcami
� 1)� 12�300� 9�000� (2� � � 12�300� (1� � � 2�300� (3� � � 1�000� (4
Materiały Rozliczenie VAT naliczonego
� 2)� 9�000� � � 3)� 2�300
Odchylenie od cen ewidencyjnych
� 4)� 1�000
Po� tych� księgowaniach� nastąpiło� całkowite� rozliczenie� zakupu.� Na� koncie� „Rozliczenie�zakupu�materiałów”�zaewidencjonowane�zostały�następujące�kwoty:Strona�Wn:�12�300�zł� (poz.�1)Strona�Ma:�9000�zł� (poz.�2)�+�2300�zł� (poz.�3)�+�1000�zł� (poz.�4)�=�12�300�zł
Jeżeli�spółka�kupiłaby�materiał�A�po�cenie�netto�niższej�niż�cena�ewidencyjna,�np.�po�85�zł/kg�+�VAT,�wówczas�powstałyby�odchylenia�od�cen�ewidencyjnych�o�charakterze�kredytowym,�przenoszone� (poz.�4):�Wn�konto�„Rozliczenie�zakupu”:�500�zł,�Ma�konto�„Odchylenia�od�cen�ewidencyjnych”:�500�zł.Oczywiście� jeżeli� spółka�ewidencjonowałaby�materiały�w� rzeczywistych�cenach�zaku-pu,�wówczas�księgowanie�odchyleń�od�stałych�cen�ewidencyjnych�–�poz.�4�–�nie�będzie�miało�miejsca.
2.2. zasady ujmowania kosztów na koncie „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”
Konto�„Rozliczenia�międzyokresowe�kosztów”,�do�którego�odnosi�się�pytanie,�w�przeci-wieństwie�do�konta�„Rozliczenie�zakupu”,�jest�kontem�„obowiązkowym”,�które�każda�jednost-ka�powinna�zamieścić�w�swoim�ZPK�ze�względu�na�obowiązek�rozliczania�niektórych�kosztów�w�czasie.�Konieczność�rozliczania�międzyokresowego�kosztów�wynika�z�zasady�współmier-ności�określonej�w�art.�6�ust.�2�ustawy�o�rachunkowości.�Przepis�ten�stanowi,�że�do�aktywów�lub�pasywów�danego�okresu�sprawozdawczego�zalicza�się�m.in.�koszty�dotyczące�przyszłych�
II. RACHUNKOWOŚĆ16
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
okresów�oraz�przypadające�na�ten�okres�sprawozdawczy�koszty,�które�jeszcze�nie�zostały�poniesione.�Jednostki�muszą�zatem�dokonywać:�� czynnych� rozliczeń�międzyokresowych�kosztów,� jeśli�dotyczą�one�przyszłych�okresów�
sprawozdawczych�(art.�39�ust.�1�ustawy�o�rachunkowości)�oraz�� biernych� rozliczeń� międzyokresowych� kosztów� w� odniesieniu� do� prawdopodobnych�
zobowiązań� przypadających� na� bieżący� okres� sprawozdawczy� (art.� 39� ust.� 2� ustawy�o�rachunkowości).
Chociaż�możliwe�jest�ujmowanie�czynnych�rozliczeń�międzyokresowych�kosztów�(RMK�czynne)�oraz�biernych�rozliczeń�międzyokresowych�kosztów�(RMK�bierne)�na�jednym�koncie�„Rozliczenia�międzyokresowe�kosztów”,� jednak�zdecydowanie� lepszym�rozwiązaniem� jest�ustalenie�w�ZPK�osobnych�kont�dla�RMK�czynnych�i�biernych.
W� ramach� rozliczeń� międzyokresowych� jednostki� mogą� wyodrębnić,� np.� następujące�konta�księgi�głównej:�� „Rozliczenia�międzyokresowe�czynne�kosztów�operacyjnych”,�� „Rozliczenia�międzyokresowe�czynne�kosztów�finansowych”,�� „Rozliczenia�międzyokresowe�czynne�odro-
czonego�podatku�dochodowego”,�� „Rozliczenia�międzyokresowe�bierne”.
2.3. Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne
Przykładowe� koszty� działalności� operacyj-nej,�które�rozlicza�się�w�czasie�jako�czynne�roz-liczenia�międzyokresowe,�obejmują:�� opłacone�z�góry�czynsze�lub�ubezpieczenia�majątkowe�dotyczące�dłuższego�okresu,�� opłacone�z�góry�prenumeraty�czasopism�i�innych�fachowych�publikacji�na�potrzeby�zwią-
zane�z�prowadzoną�działalnością,�� remonty�kapitalne�środków�trwałych,�� wydatki�na�trwające�prace�rozwojowe,� jeżeli�zgodnie�z�przewidywaniami�prace�te�mają�
się�zakończyć�powodzeniem�i�zostać�zaliczone�do�wartości�niematerialnych�i�prawnych,�� wydatki�na�uzyskanie�certyfikatu�jakości�ISO,�jeśli�ich�jednorazowe�rozliczenie�w�danym�
okresie�mogłoby�w�sposób�istotny�zniekształcić�wynik�finansowy,�� opłaty�wstępne�przy�umowach�leasingu�operacyjnego,�� koszty�zakupu�materiałów�niewliczone�w�cenę�nabycia,�przypadające�na�zapasy�materia-
łów�(w�bilansie�zwiększają�one�wartość�materiałów),�� koszty�energii�czy�usług�telekomunikacyjnych�dotyczące�przełomu�roku�obrotowego.
Zgodnie�z�zasadą�istotności�te�lub�inne�koszty�powinny�być�rozliczane�w�czasie,�o�ile�są�istotne,�tzn.�jeżeli�ich�jednorazowe�ujęcie�w�kosztach�miesiąca,�w�którym�zostały�poniesione,�zniekształciłoby�w�poważny�sposób�wynik�finansowy�jednostki,�gdyż�dotyczą�one�również�miesięcy�następnych.
UWAGA!Nie we wszystkich jednostkach konieczne będzie wyodrębnienie konta RMK czynne dla kosztów finansowych. Mniejsze jednostki, które nie usta-lają odroczonego podatku dochodowego, nie muszą posiadać osobnego konta dla ujmowania aktywów w podatku dochodowym.
II. RACHUNKOWOŚĆ 17
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
Sposób�ewidencji�czynnych� rozliczeń�międzyokresowych�kosztów�zależy�od� tego,� jaki�rachunek�kosztów�działalności�operacyjnej�jest�prowadzony�przez�daną�jednostkę�(czy�stosu-je�ona�konta�zespołu�4,�4�i�5�czy�tylko�zespołu�5�ZPK)�i�czy�stosuje�uproszczenie�polegające�na�ujmowaniu�kosztów�dotyczących�przyszłych�okresów�bezpośrednio�na�koncie�RMK�czyn-ne�w�korespondencji�z�kontami�rozrachunków,�środków�pieniężnych�lub�rozliczenia�zakupu.�Sprawy�te�zostaną�wyjaśnione�w�przykładzie�2.
PRzykłAD 2 W� listopadzie� 2013� r.� spółka� X� kupiła� prenumeratę� czasopism� specjalistycznych� za�okres�od�1�stycznia�do�31�grudnia�2014�r.�Zapłaciła�jednorazowo�z�rachunku�banko-wego�6480�zł,�w�tym�8%�VAT.�Spółka�prowadzi�ewidencję�kosztów�jak�w�wariancie�1�lub�2.
Wariant 1 Koszty� działalności� operacyjnej� ujmowane� są� tylko� na� kontach� zespołu� 4� –� „Koszty�według� rodzajów”� lub� na� kontach� rodzajowych� (zesp.� 4)� i� kontach� zespołu� 5� ZPK�–� „Koszty� według� typów� działalności”,� przy� stosowaniu� zasady� pierwotnego� ujęcia�kosztu�na�koncie�kosztów�rodzajowych.�
Zapisy w księgach rachunkowych 2013 r.
1.� WB�–�opłacenie�prenumeraty�czasopism�na�2014�r.: Wn� „Rozrachunki�z�dostawcami”� � 6�480�zł Ma� „Rachunek�bankowy”� 6�480�zł
2.� FV�–�zakup�czasopism�na�2014�r.:� a)� wartość�brutto�zobowiązania Wn� „Rozliczenie�zakupu”� 6�480�zł Ma� „Rozrachunki�z�dostawcami”� 6�480�zł� b)� VAT�naliczony�podlegający�odliczeniu Wn� „VAT�naliczony”� 480�zł Ma� „Rozliczenie�zakupu”� 480�zł� c)� wartość�prenumeraty�w�cenie�zakupu�netto Wn� „Koszty�według�rodzajów”� � 6�000�zł Ma� „Rozliczenie�zakupu”� � 6�000�zł
3.� PK�–�koszty�prenumeraty�do�rozliczenia�w�czasie: Wn� „Czynne�rozliczenia�międzyokresowe�kosztów”� –6�000�zł Ma� „Rozliczenie�kosztów”� –6�000�zł
Rozrachunki z dostawcami Rachunek bankowy
� 1)� 6�480� 6�480� (2a� � � 6�480� (1
Rozliczenie zakupu VAT naliczony
� 2a)� 6�480� 480� (2b� 2b)� 480�� � � 6�000� (2c
II. RACHUNKOWOŚĆ18
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
Koszty według rodzajów Rozliczenie kosztów
� 2c)� 6�000� � � � � 6�000� (3
RMK czynne
� 3)� 6�000
Zapisy w księgach rachunkowych 2014 r.
1.� Miesięczne�odpisy�kosztów�prenumeraty�w�wysokości�500�zł/miesiąc:� a)� w�przypadku�prowadzenia�kont�kosztowych�wyłącznie�w�zespole�4� � Wn� „Rozliczenie�kosztów”� 500�zł� � Ma� „Czynne�rozliczenia�międzyokresowe�kosztów”� � 500�zł� b)� w�przypadku�prowadzenia�kont�zespołu�4� i�zespołu�5 Wn� „Koszty�zarządu”� � 500�zł Ma� „Czynne�rozliczenia�międzyokresowe�kosztów”� 500�zł
Rozliczenie kosztów RMK czynne
� 1)� 500� � � Sp)� 6�000� � 500� (1
lub Koszty zarządu RMK czynne
� 1)� 500� � � Sp)� 6�000� � 500� (1
Wariant IIKoszty� działalności� operacyjnej� ujmuje� się� wyłącznie� na� kontach� zespołu� 5� ZPK�–�„Koszty�według�typów�działalności”
Zapisy w księgach rachunkowych 2013 r.
1.� WB�–�opłacenie�prenumeraty�czasopism�na�2014�r.: Wn� � „Rozrachunki�z�dostawcami”� � 6�480�zł Ma� � „Rachunek�bankowy”� � 6�480�zł
2.� FV�–�zakup�czasopism�na�2014�r.:� a)� wartość�brutto�zobowiązania Wn� � „Rozliczenie�zakupu”� � 6�480�zł Ma� � „Rozrachunki�z�dostawcami”� � 6�480�zł� b)� VAT�naliczony�podlegający�odliczeniu Wn� � „VAT�naliczony”� � 480�zł Ma� � „Rozliczenie�zakupu”� � 480�zł� c)� wartość�prenumeraty�w�cenie�zakupu�netto Wn� � „Czynne�rozliczenia�międzyokresowe�kosztów”� � 6�000�zł Ma� � „Rozliczenie�zakupu”� � 6�000�zł
Rozrachunki z dostawcami Rachunek bankowy
� 1)� 6�480� 6�480� (2a� � � 6�480� (1
II. RACHUNKOWOŚĆ 19
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
Rozliczenie zakupu VAT naliczony
� 2a)� 6�480� 480� (2b� 2b)� 480�� � � 6�000� (2c
RMK czynne
� 2c)� 6�000
Zapisy w księgach rachunkowych 2014 r.
1.� Miesięczne�odpisy�kosztów�prenumeraty�w�wysokości�500�zł/miesiąc: Wn� „Koszty�zarządu”� �500�zł Ma „Czynne�rozliczenia�międzyokresowe�kosztów”�500�zł
Koszty zarządu RMK czynne
� 1)� 500� � � Sp)� 6�000� � 500� (1
W�przedstawiony�w�przykładzie�sposób�rozlicza�się�także�inne�koszty�dotyczące�okresów�przyszłych,�po�miesiącu�ich�poniesienia.�Odpisy�czynnych�rozliczeń�międzyokresowych�kosz-tów�mogą�następować�stosownie�do�upływu�czasu�lub�wielkości�świadczeń.�Czas�i�sposób�rozliczenia�powinny�być�uzasadnione�charakterem�rozliczanych�kosztów,�z�zachowaniem�zasady�ostrożności�(art.�39�ust.�3�ustawy�o�rachunkowości).�Odnosi�się�to�również�do�RMK�biernych,�o�których�będzie�mowa�w�dalszej�części�odpowiedzi.
2.4. Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne
Bierne�rozliczenia�międzyokresowe�kosztów,�których�dotyczy�problem,�polegają�na�two-rzeniu�swego�rodzaju�rezerw�na�wydatki�przyszłych�okresów.�Można�zatem�postawić�pyta-nie,�jaka�jest�rzeczywista�różnica�między�biernymi�rozliczeniami�międzyokresowymi�kosztów,�ujmowanymi�na�koncie�umieszczonym�w�zespole�6�ZPK,�a�„właściwymi”�rezerwami�ewiden-cjonowanymi�na�kontach�„Rezerw”,�ujmowanych�z�reguły�w�zespole�8�ZPK?
Bierne�rozliczenia�międzyokresowe�kosztów�związane�są�z�podstawową�działalnością�jed-nostki.�Zgodnie�z�zapisami�art.�39�ust.�2�ustawy�o�rachunkowości�jednostki�dokonują�biernych�rozliczeń�międzyokresowych�kosztów�w�wysokości�prawdopodobnych�zobowiązań�przypa-dających�na�bieżący�okres�sprawozdawczy,�wynikających�w�szczególności:1)� �ze�świadczeń�wykonanych�na�rzecz�jednostki�przez�kontrahentów�jednostki,�jeżeli�kwotę�
zobowiązania�można�oszacować�w�sposób�wiarygodny,2)� �z�obowiązku�wykonania,�związanych�z�bieżącą�działalnością,�przyszłych�świadczeń�wobec�
pracowników� i� nieznanych� osób,� których� kwotę� można� oszacować,� pomimo� że� data�powstania�zobowiązania�nie� jest� jeszcze�znana,�w� tym�z� tytułu�napraw�gwarancyjnych�i�rękojmi�za�sprzedane�produkty�długotrwałego�użytku.
Natomiast�w�myśl�art.�35d�ustawy�o�rachunkowości�rezerwy�należy�tworzyć�na�pewne�lub�o�dużym�stopniu�prawdopodobieństwa�przyszłe�zobowiązania,�których�kwotę�można�w�spo-
II. RACHUNKOWOŚĆ20
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
sób�wiarygodny�oszacować,�a�w�szczególności�na�straty�z�transakcji�gospodarczych�w�toku,�w�tym�z�tytułu�udzielonych�gwarancji,�poręczeń,�operacji�kredytowych,�skutków�toczącego�się�postępowania�sądowego�oraz�na�przyszłe�zobowiązania�spowodowane�restrukturyzacją,�jeżeli�na�podstawie�odrębnych�przepisów�jednostka�jest�zobowiązana�do�jej�przeprowadzenia�lub�zawarto�w�tej�sprawie�wiążące�umowy,�a�plany�restrukturyzacji�pozwalają�w�sposób�wiary-godny�oszacować�wartość�tych�przyszłych�zobowiązań.�Tak�więc�przyszłe�pewne�lub�bardzo�prawdopodobne�zobowiązania,�na�które�tworzy�się�rezerwy,�nie�są�bezpośrednio�związane�z�działalnością�operacyjną�jednostki.
Pomimo�że�bierne�RMK�różnią�się�swoim�charakterem�od� rezerw,�na�dzień�bilansowy�podlegają�one�wykazaniu�w�pasywach�bilansu�w�pozycji�B.I.3.�Pozostałe� rezerwy.�Z�kolei�właściwe� rezerwy� ujmowane� są� w� pasywach�w�grupie�B.I�pasywów,�w�poszczególnych�pozy-cjach�zależnych�od�tytułu,�na�który�utworzono�daną�rezerwę.
Księgowania�związane�z�ewidencją�biernych�rozliczeń�międzyokresowych�kosztów�przedsta-wia�przykład�3.
PRzykłAD 3 Na�koniec�200X�r.�spółka�Z�oszacowała�przewidywany�koszt�napraw�z�tytułu�udzielonej�rocznej�gwarancji�na�sprzedany�sprzęt�AGD�w�kwocie�192�000�zł.�W�ciągu�następnego�roku� zostały� poniesione� koszty� napraw� w� kwocie� 180� 000� zł.� Niewykorzystana� część�rezerwy�została�rozwiązana.
Wariant ISpółka�prowadzi�ewidencję�kosztów�wyłącznie�w�zespole�4�ZPK�„Koszty�rodzajowe”
1.� Utworzenie�rezerwy�na�koszty�napraw�gwarancyjnych� (księgowanie�w�roku�200X): Wn� „Rozliczenie�kosztów”� � 192�000�zł Ma� „Bierne�rozliczenia�międzyokresowe�kosztów”� 192�000�zł
2.� Faktycznie�poniesione�koszty�napraw�gwarancyjnych� (księgowania�w�roku�200X�+�1): Wn�zespołu�4� �180�000�zł Ma�zespołu�1,�2,�3� � 180�000�zł
3.� Rozliczenie�utworzonej� rezerwy� (RMK�bierne): Wn� � „Bierne�rozliczenia�międzyokresowe�kosztów”� � 180�000�zł Ma� „Rozliczenie�kosztów”� � 180�000�zł
4.�Rozwiązanie�niewykorzystanej�części�utworzonej�w�poprzednim�roku�rezerwy: Wn� „Bierne�rozliczenia�międzyokresowe�kosztów”� 12�000�zł Ma� „Rozliczenie�kosztów”� � 12�000�zł
Rozliczenie kosztów RMK bierne
� 1)� 192�000� 180�000� (3� 3)� 180�000� 192�000� (1� � � 12�000� (4� 4)� 12�000�
UWAGA!Biernych rozliczeń międzyokresowych dokonuje się w ciężar kosztów działalności podstawowej, natomiast tworzone rezerwy, w zależności od okoliczności, z którymi wiąże się ich utworzenie, obciążają pozostałe koszty operacyjne, koszty finansowe ewentualnie straty nadzwyczajne.
II. RACHUNKOWOŚĆ 21
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
Koszty rodzajowe konta zespołu 1, 2, 3
� 2)� 180�000� � � � � 180�000� (2
Wariant II Spółka�prowadzi�ewidencję�kosztów�na�kontach�zespołu�4� i�5
1.� Utworzenie�rezerwy�na�koszty�napraw�gwarancyjnych� (księgowanie�w�roku�200X): Wn�zespołu�5� �–192�000�zł Ma� „Bierne�rozliczenia�międzyokresowe�kosztów”� 192�000�zł
2.� Faktycznie�poniesione�koszty�napraw�gwarancyjnych�(księgowania�w�roku�200X�+�1): Wn�konta�zespołu�4� � � 180�000�zł Ma�konta�zespołu�1,�2,�3� � 180�000�zł� oraz�zapis�równoległy: Wn�konto�zespołu�5�� 180�000�zł Ma� „Rozliczenie�kosztów”� � �180�000�zł
3.� Rozliczenie�utworzonej� rezerwy: Wn� „Bierne�rozliczenia�międzyokresowe�kosztów”� � 180�000�zł Ma�zespołu�5� � 180�000�zł
4.� Rozwiązanie�niewykorzystanej�części� rezerwy: Wn� „Bierne�rozliczenia�międzyokresowe�kosztów”� � 12�000�zł Ma�zespołu�5� � 12�000�zł
Konta zespołu 5 RMK bierne
� 1)� 192�000� 180�000� (3� 3)� 180�000� 192�000� (1� � � 12�000� (4� 4)� 12�000�
Koszty rodzajowe konta zespołu 1, 2, 3
� 2)� 180�000� � � � � 180�000� (2
Na�zakończenie�należy�dodać,�że�zasada�ostrożności�nakazuje�uwzględnić�w�wyniku�finan-sowym,�bez�względu�na�jego�wysokość,�m.in.�rezerwy�na�znane�jednostce�ryzyko,�grożące�straty�oraz�skutki�innych�zdarzeń,�co�dotyczy�również�biernych�rozliczeń�międzyokresowych,�które�potocznie�zwane�są�rezerwami�na�koszty.�Jednak�w�tym�przypadku�ma�zastosowanie�także�zasada�istotności.�Jeżeli�kwota�rozliczeń�międzyokresowych�biernych�nie�przekracza�poziomu�istotności�założonego�przez�jednostkę,�może�ona�zaniechać�tworzenia�tych�rezerw.�
Biernych�rozliczeń�międzyokresowych�kosz-tów�nie�dokonuje�się,� jeżeli�nie�ma�możliwości�wiarygodnego� oszacowania� kwoty� przyszłego�zobowiązania.
PoDstAwA PRAwNA:�z art.� 6� ust.� 2,� art.� 10,� art.� 35d,� art.� 39� ust.� 2–3� ustawy� z� 29� września� 1994� r.� o� rachunkowości� –� j.t.� Dz.U.�z�2013� r.�poz.�330;�ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�613
tadeusz waślicki – biegły rewident
UWAGA!Poziom istotności jednostka powinna określić w swojej polityce rachunkowości.
II. RACHUNKOWOŚĆ22
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
>> kursy walut
3. kursy walutowe stosowane przez nabywców towarów i usług do przeliczeń na potrzeby VAt, podatku dochodowego i rachunkowości
Ze względu na duże zmiany przepisów dotyczących VAT oraz ustaw o podatku dochodowym, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2014 r., mogą powstać wąt-pliwości co do stosowania właściwego kursu walutowego do operacji gospodar-czych wyrażonych w walutach obcych. Poniżej prezentujemy aktualne zestawienie kursów stosowanych przez nabywców towarów i usług do przeliczeń na potrzeby VAT, podatku dochodowego i rachunkowości.
Operacja gospodarcza (dokument)
Kurs walutowy
VAT podatek dochodowy rachunkowość
1 2 3 4
1. Zakup towarów lub usług (faktura od dostawcy krajowego, wystawiona w walucie obcej)
Kwoty� podatku� wyka-zuje�się�w�złotych,�bez�względu�na�to,�w�jakiej�walucie� określone� są�kwoty�w� fakturze� (§�5�ust.�7�rozporządzenia)
Koszty�w�walutach�obcych�przelicza� się� na� złote� we-dług� średniego� kurs� ogła-szanego� dla� danej� waluty�przez�Narodowy�Bank�Pol-ski� z� dnia� poprzedzające-go� dzień� wystawienia� fak-tury�(art.�15a�ust.�7�ustawy�o�CIT).
Ewidencja� operacji� we-dług�średniego�kursu�ogło-szonego� dla� danej� walu-ty� przez� Narodowy� Bank�Polski�z�dnia�poprzedzają-cego�dzień�przeprowadze-nia�operacji�zakupu�(art.�30�ust.�2�pkt�2�uor).Może�to�być�kurs�zastoso-wany� na� potrzeby� podat-ku� dochodowego,� tj.� kurs�z� dnia� poprzedzającego�dzień�wystawienia�faktury.
2. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (faktura wystawiona w walucie obcej)
Przeliczenie� podstawy�opodatkowania� w� wa-lucie�obcej�na�złote�we-dług� średniego� kursu�danej� waluty� ogłasza-nego� przez� Narodowy�Bank�Polski�na�ostatni�dzień�roboczy�poprze-dzający� dzień� powsta-nia� obowiązku� podat-kowego�w�WNT�(art.�20�ust.�5�ustawy�o�VAT).�Można�także�doko�nać�prze�liczenia� według�ostat��niego�kursu� �wy-
Koszty�w�walutach�obcych�przelicza� się� na� złote� we-dług�kursu�średniego�ogła-szanego� przez� Narodowy�Bank� Polski� z� ostatniego�dnia� roboczego� poprze-dzającego��dzień�wystawie-nia�faktury
Ewidencja� operacji� we-dług�średniego�kursu�ogło-szonego� dla� danej� waluty�przez�Narodowy�Bank�Pol-ski� z� dnia� poprzedzające-go�dzień�dokonania�opera-cji�WNT�(art.�30�ust.�2�pkt�2�uor)
II. RACHUNKOWOŚĆ 23
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
1 2 3 4
miany� opublikowane-go� przez� Europejski��Bank� Centralny� na�ostatni� dzień� poprze-dzający�dzień�powsta-nia� obowiązku� podat-kowego�(art.�31a�ust.�1�ustawy�o�VAT)
3. Przekazanie zaliczki, zadatku lub przedpłaty w walucie obcej (WB)
W� przypadku� wpłace-nia� zadatku,� zaliczki�w� walucie� obcej� kon-trahentowi�krajowemu�VAT�w�fakturze�zalicz-kowej� jest� określony�w�złotych
Ewidencja�wpłaconej�zaliczki�zależy�od�tego,�czy�została�ona�wpłacona�z�rachunku�bankowego�w�PLN�czy�w�EUR.�W�przypadku�zapłaty�z�rachunku�bankowego�w�PLN�nale-ży�ją�przeliczyć�według�kursu�faktycznego,�a�w�przypad-ku�zapłaty�z�rachunku�bankowego�w�EUR�–�według�kursu�średniego�ogłaszanego�dla�danej�waluty�przez�NBP�z�dnia�poprzedzającego� dzień� przekazania� zaliczki.� Jeżeli� jed-nostka�stosuje�metodę�FIFO,�średnią�ważoną,�wtedy�z�ra-chunku�bankowego�w�EUR�rozchód�wycenia�się�wówczas�kursu�odpowiedniego�dla�danej�metody.
4. Korekta sprzedaży (otrzymana faktura korygująca)
Należy�zastosować�kurs�historyczny,�czyli�kurs�zastosowany�do�przeliczenia�ope-racji�korygowanej,�tj.�kurs�pierwotny
5. Zapłata zobowiązania
Nie� spowoduje� ko-nieczności� stosowa-nia�kursu�przeliczenio-wego�z�punktu�widze-nia�ustawy�o�VAT
Należy� zastosować� kurs�faktycznie� zastosowany�w� dniu� zapłaty.� Gdy� nie�jest� to� możliwe,� stosuje�się� kurs� średni� ogłaszany�przez�Narodowy�Bank�Pol-ski�z�ostatniego�dnia�robo-czego� poprzedzającego�ten� dzień� (art.� 15a� ust.� 4�updop�oraz�art.�24c�ust.�4�updof)
Kurs� faktycznie� zastoso-wany�w�dniu�wypływu�środ-ków� walutowych� (art.� 30�ust.�2�pkt�1�uor).Jeżeli�nie� jest�zasadne�za-stosowanie� kursu� faktycz-nie� zastosowanego,� nale-ży�zastosować�średni�kurs�ogłoszony� dla� danej� walu-ty� przez� Narodowy� Bank�Polski�z�dnia�poprzedzają-cego�dzień�zapłaty�(art.�30�ust.�2�pkt�2�uor)
PoDstAwA PRAwNA:�z art.�30�ust.�2�pkt�2�ustawy�z�29�września�1994� r.�o� rachunkowości�–� j.t.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�330;�ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�613�z art.� 12,� art.� 15a�ust.� 4�ustawy�z�15� lutego�1992� r.�o�podatku�dochodowym�od�osób�prawnych�–� j.t.�Dz.U.�z�2011� r.�Nr�74,�poz.�397;�ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�1036�z art.� 11a� ust.� 2,� art.� 24c� ust.� 4� ustawy� z� 26� lipca� 1991� r.� o� podatku� dochodowym� od� osób� fizycznych�–� j.t.�Dz.U.�z�2012� r.�poz.�361;�ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�1036�z art.� 20,� art.� 31a� ust.� 1� ustawy� o� podatku� od� towarów� i� usług� –� j.t.� Dz.U.� z� 2011� r.� Nr� 177,� poz.� 1054;��ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�1027�z §� 5� ust.� 7� rozporządzenia� Ministra� Finansów� z� 28� marca� 2011� r.� w� sprawie� zwrotu� podatku� niektórym�podatnikom,� wystawiania� faktur,� sposobu� ich� przechowywania� oraz� listy� towarów� i� usług,� do� których� nie�mają� zastosowania� zwolnienia� od� podatku� od� towarów� i� usług� –� Dz.U.� Nr� 68,� poz.� 360;� ost.zm.� Dz.U.�z�2012� r.�poz.�1428
Dorota Ryterska – prawnik w spółce doradztwa podatkowego
II. RACHUNKOWOŚĆ24
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
>> loterie promocyjne
4. Loterie promocyjne w księgach rachunkowych
Organizacja loterii promocyjnych stanowi jedną z form działań marketingowych firmy. Loterie mają za zadanie uatrakcyjnić sprzedaż produktów, a dzięki temu pozyskać nowych klientów i utrzymać dotychczasowych. Kto i pod jakimi warun-kami może organizować loterię promocyjną? Jak związane z nią operacje należy wykazać w księgach?
Decydując� się� na� promocję� w� formie� loterii,�należy�brać�pod�uwagę�uregulowania�prawne�z�tym�związane.�Podstawowym�aktem�prawnym�regulującym�kwestię�organizacji� loterii�promo-cyjnych�jest�ustawa�o�grach�hazardowych�oraz�wydane�do�niej�akty�wykonawcze.
4.1. kto może urządzić loterię promocyjną
Loteria� polega� na� losowym� przyznaniu�nagrody� wśród� uczestników,� którzy� dokonali�zakupu�promowanego� towaru� lub�usługi� albo�nabyli� inny� dowód� udziału� w� grze� (np.� los,�kupon).�Loterie�promocyjne�mogą�być�urządza-ne�przez�osoby�fizyczne,�osoby�prawne�lub�jednostki�organizacyjne�niemające�osobowości�prawnej�na�podstawie�udzielonego�zezwolenia�(art.�7�ust.�1�ustawy�o�grach�hazardowych).
Zezwolenia�na�urządzanie� loterii� fantowej,� loterii�audioteksowej,�gry�bingo� fantowe� lub�loterii�promocyjnej�(art.�32�ust.�3–4�ustawy�o�grach�hazardowych)�udziela:�� na�obszarze�właściwości�miejscowej� jednego�dyrektora� izby�celnej�–�dyrektor� izby�cel-
nej,�na�którego�obszarze�właściwości�miejscowej�są�urządzane�i�prowadzone�takie�gry,�� na�obszarze�właściwości�miejscowej�więcej�niż�jednego�dyrektora�izby�celnej�–�dyrektor�
izby�celnej�właściwy�według�miejsca�zamieszkania�lub�siedziby�wnioskodawcy.
Za�wydanie�zezwolenia�należy�wnieść�sto-sowną�opłatę.�Opłata� ta�wynosi�w�przypadku�loterii�promocyjnej�10%�wartości�puli� nagród,�nie�mniej�jednak�niż�tzw.�kwota�bazowa.�Kwotą�bazową� jest�zaś�przeciętne�miesięczne�wyna-grodzenie� w� sektorze� przedsiębiorstw,� bez�wypłat� nagród� z� zysku,� w� drugim� kwartale�roku�poprzedniego,�ogłoszone�w�obwieszcze-
słowNICzEkGrami losowymi są gry o wygrane pienięż-ne lub rzeczowe, których wynik w szczegól-ności zależy od przypadku, a warunki gry określa regulamin. Ustawodawca zalicza do gier losowych m.in. loterie promocyjne. Loteria promocyjna to gra losowa, w której uczestniczy się przez nabycie towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze i tym sa-mym nieodpłatnie uczestniczy się w loterii, a podmiot urządzający loterię oferuje wy-grane pieniężne lub rzeczowe (art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy o grach hazardowych).
UWAGA!Przeprowadzenie loterii promocyjnej bez zezwo-lenia naraża podatnika na określone sankcje karnoskarbowe. Jest traktowane jak przestęp-stwo skarbowe zagrożone karą grzywny do 240 stawek dziennych.
II. RACHUNKOWOŚĆ 25
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
niu�Prezesa�Głównego�Urzędu�Statystycznego�w�Dzienniku�Urzędowym�Głównego�Urzędu�Statystycznego.�
Ze�względu�na�czas�i�koszty�związane�z�uzyskaniem�pozwolenia�na�loterię�promocyjną�niektóre�firmy,�planując�działania�marketingowe,�eliminują�element�losowy�wyboru�zwycięzcy.�Przyznanie�nagrody�może�być�uzależnione�od�udzielenia�prawidłowej�odpowiedzi�na�pyta-nie�konkursowe�lub�wykonania�zadania�konkursowego.�W�takich�przypadkach�należy�jednak�także�zwrócić�uwagę,�aby�wymóg�wykazania�się�wiedzą�nie�był�warunkiem�pozornym.
Sposób�rozdzielenia�nagród,�zawierający�element�losowy,�decyduje�o�kwalifikacji�przed-sięwzięcia� jako� podlegającego� ustawie� o� grach� hazardowych.� Tak� wynika� z� interpretacji�Dyrektora�Izby�Skarbowej�z�6�stycznia�2010�r.�(sygn.�IPPP1-443-1168/09-2/PR).
Do�typowych�kosztów�ponoszonych�w�związku�z�loterią�promocyjną�można�zaliczyć:�� opłatę�za�zezwolenie�na�organizację�loterii,�� koszty�ogłoszeń�w�mediach,�� koszty�druku�kuponów,�losów,�� koszty�obsługi�losowania,�� koszty�kupionych�lub�wytworzonych�wygranych�rzeczowych.
4.2. skutki podatkowe otrzymanej nagrody
Na� organizatorze� loterii� ciąży� obowiązek�zapłaty�podatku�dochodowego�od�osób� fizycz-nych� w� imieniu� osób� wygrywających.� W� świet-le�art.�20�ust.�1�ustawy�o�PIT�uzyskanie�nagrody�jest�przychodem�z�innych�źródeł.�Jeżeli�wartość�wygranej�przekracza�kwotę�2280�zł,�podatek�ten�wynosi�10%�wartości�nagrody.�
W�przypadku�loterii�promocyjnej�nagroda�naj-częściej�ma�postać�rzeczową.�Oznacza�to,�że�nie�ma�możliwości�potrącenia�podatku�z�wygranej.�W�związku�z�tym�osoba�wygrywająca�powinna�wpłacić�płatnikowi�podatek�przed�wydaniem�nagrody.�Wartość�wygranej�należy�określić�na�podstawie�cen�rynkowych�stosowanych�w�obrocie�rzeczami�lub�prawami�tego�samego�rodzaju�i�gatunku,�z�uwzględnieniem�w�szczególności�ich�stanu�i�stopnia�zużycia�oraz�czasu�i�miejsca�ich�uzyskania�(art.�11�ust.�2�ustawy�o�PIT).�Podstawą�opodatkowania�niekoniecznie�musi�być�więc�cena�uiszczona�przez�organizatora�loterii�przy�zakupie�danej�nagrody.�Należy�brać�pod�uwagę�wartość�rynkową�rzeczy�w�dacie�jej�wydania,�a�nie�zakupu�lub�wytworzenia.�
Kwotę�pobranego�zryczałtowanego�podatku�płatnik�jest�zobowiązany�przekazać�w�termi-nie�do�20�dnia�następnego�miesiąca�na�rachunek�urzędu� skarbowego� właściwego� według� swej�siedziby�(art.�42�ust.�1�ustawy�o�PIT).�Natomiast�zbiorczą�deklarację�roczną�na�wzorze�PIT-8AR�płatnik�składa�w�terminie�do�końca�stycznia�roku�następującego�po�roku�podatkowym�do�urzędu,�do�którego�odprowadził�podatek.�
UWAGA!Jeżeli jednorazowa wartość wygranych w loteriach promocyjnych urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach i zakładach wzajemnych nie przekracza 2280 zł – są one wolne od podatku dochodowego (art. 21 ust. 1 pkt 6a ustawy o PIT).
UWAGA!W odniesieniu do nagród w konkursach czy lote-riach płatnikiem jest zawsze organizator – rów-nież w przypadku, gdy wygrywającym jest osoba prowadząca działalność gospodarczą.
II. RACHUNKOWOŚĆ26
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
4.3. skutki w VAt loterii promocyjnej
Podatnik� może� odliczyć� VAT� od� zakupu�nagród,�które�będą�wydane�w� formie�nagrody�na�loterii,�jeżeli�istnieje�związek�wydatku�z�czyn-nościami�opodatkowanymi.�Natomiast�wydanie�nagrody�należy�opodatkować.
Co� istotne,�organy�skarbowe� i� sądy�admini-stracyjne�coraz�częściej�skłaniają�się�ku�stanowi-sku,�że�pełne�odliczenie�VAT�przysługuje�również�w�przypadku�zakupu�samochodów�osobowych,�które� będą� przeznaczone� jako� nagroda� w� lote-rii� promocyjnej.� NSA� w� wyroku� z� 28� czerwca�2011�r.�(sygn.�akt�I�FSK�1014/10)�uznał,�że�prawo�do� odliczenia� VAT� przysługuje� w� całości� –� tak�jak�przy�samochodach�osobowych�kupowanych�w�celu�odprzedaży.�Podobnie�uznał�Dyrektor�Izby�Skarbowej� w� Łodzi� w� interpretacji� z� 18� kwiet-nia�2013�r.� (sygn.� IPTPP4/443-690/12-5/S/UNR).�Należy�podkreślić,�że�interpretacje�te�dotyczą�indywidualnych�przypadków�i�nie�są�ogólnie�obo-wiązującym�prawem.�Oznacza�to,�że�podatnik�może�spotkać�się�z�innym�stanowiskiem�organów�skarbowych,�które�umożliwi�mu�odliczenie�60%�VAT,�jednak�nie�więcej�niż�6000�zł�(zobacz�interpre-tację�Dyrektora�Izby�Skarbowej�w�Warszawie�z�19�sierpnia�2011�r.�(sygn.�IPPP1/443-842/11-3/ISz).�
Wydanie�nagrody�na� loterii�należy�opodatkować.�Tak�wynika�z�wyroku�WSA�w�Warszawie�z�20�marca�2013�r.�(sygn.�akt�III�SA/Wa�2548/12).�Jak�stanowi�art.�7�ust.�2�ustawy�o�VAT,�nieodpłatne�przekazania�towarów,�przy�nabyciu�których�przysługiwało�prawo�do�odliczenia�VAT,�są�opodatko-wane.�Wyjątkiem�będzie�jedynie�sytuacja,�gdy�przedmio-tem�przekazania�będzie�prezent�o�małej�wartości.�
PRzykłAD Firma�zajmująca�się�produkcją�i�sprzedażą�żywności�zorganizowała�loterię�promocyjną.�Warunkiem�uczestnictwa�jest�zebranie�30�etykietek�z�dowol-nie�wybranych�produktów�firmy�i�nadesłanie�ich�wraz�z�kuponem�promocyjnym�do�siedzi-by�firmy.�Nagrodę�stanowi�samochód�osobowy�o�wartości�rynkowej�brutto�86�100�zł�oraz�roczny� zapas� produktów� firmowych� o� wartości� rynkowej� 5000� zł� i� koszcie� wytworzenia�3000�zł�(tj.�500�butelek�soków�o�koszcie�jednostkowym�3�zł�i�250�słoiczków�o�koszcie�jed-nostkowym�6�zł).�Łączna�pula�nagród�wynosi�więc�91�100�zł.
Firma�dokonała�płatności�za�niezbędne�zezwolenie�na�organizację� loterii�promocyjnej�w�kwocie�9110�zł� (tj.�10%�×�91�100�zł)�oraz�poniosła�następujące�koszty:�� reklama�w�mediach:�8000�zł�netto�plus�23%�VAT,�� wydruk�kuponów�promocyjnych:�3000�zł�netto�plus�23%�VAT,�� nowy�samochód�osobowy:�70�000�zł�netto�plus�23%�VAT.
słowNICzEkPrezenty o małej wartości – to zgodnie z art. 7 ust. 4 ustawy o VAT przekazywane przez podatnika jednej osobie towary: 1) o łącznej wartości nieprzekraczającej
w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeże-li podatnik prowadzi ewidencję pozwala-jącą na ustalenie tożsamości tych osób;
2) których przekazania nie ujęto w ewiden-cji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jed-nostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, okre-ślone w momencie przekazywania towa-ru, nie przekraczają 10 zł.
Posłuchaj audio-komentarza „Prezenty o małej wartości po 1 kwietnia 2013 r.” dostępnego w Bibliotece INFORFK na www.inforfk.pl
Radio
II. RACHUNKOWOŚĆ 27
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
Ewidencja księgowa
1.� WB�–�opłata�za�zezwolenie�na�organizację� loterii�promocyjnej:�9110�zł Wn� „Inne�podatki� i�opłaty”� 9�110�zł Ma� „Rachunek�bankowy”� 9�110�zł
2.� Faktura�VAT�za�usługi� reklamowe:� a)�netto:�8000�zł�� b)�23%�VAT:�1840�zł�� c)�brutto:�9840�zł� Wn� „Usługi�obce”� 8�000�zł Wn� „Rozrachunki�z� tytułu�VAT�naliczonego”� 1�840�zł Ma� „Rozrachunki�z�dostawcami�krajowymi”� 9�840�zł
3.� Faktura�VAT�za�usługi�drukarskie:� a)�netto:�3000�zł�� b)�23%�VAT:�690�zł�� c)�brutto:�3690�zł� Wn� „Usługi�obce”� 3�000�zł Wn� „Rozrachunki�z� tytułu�VAT�naliczonego”� 690�zł Ma� „Rozrachunki�z�dostawcami�krajowymi”� 3�690�zł
4.� Faktura�VAT�za�zakup�samochodu�osobowego:� a)�netto:�70�000�zł�� b)�23%�VAT�podlegający�odliczeniu:�16�100�zł�� c)�brutto:�86�100�zł�� d)�wprowadzenie�samochodu�do�ewidencji�pozabilansowej:�70�000�zł� Wn� „Pozostałe�koszty”� 70�000�zł Wn� „Rozrachunki�z� tytułu�VAT�naliczonego”� 16�100�zł Ma� „Rozrachunki�z�dostawcami�krajowymi”� 86�100�zł
� –� zapis�równoległy:�ewidencja�pozabilansowa Wn� „Samochód�do� loterii”� 70�000�zł
5.� �Koszty�własne�związane�z�wydaniem�własnych�wyrobów��(w�trakcie� trwania� loterii):�3000�zł,� tj.� (500�szt.�x�3�zł)�+� (250�szt.�x�6�zł)
Wn� „Pozostałe�koszty”� 3�000�zł Ma� „Rozliczenie�kosztów�wyrobów�gotowych”� (lub�„Inne�rozrachunki”)� 3�000�zł
6.� Wydanie�nagród� laureatom� loterii:� a)� samochód�osobowy�–�ewidencja�pozabilansowa Ma� „Samochód�do� loterii”� 70�000�zł� b)� roczny�zapas�produktów�firmy:�3000�zł� Wn� „Rozliczenie�kosztów�wyrobów�gotowych”� 3�000�zł Ma� „Wyroby�gotowe”� 3�000�zł
7.� Rozliczenie�VAT�od�przekazanych�nagród:� a)� �od�samochodu�osobowego�według�ceny�nabycia� (art.�29�ust.�10�ustawy�o�VAT):�
16�100�zł,� tj.�70�000�zł�×�23% Wn� „Rozliczenie�VAT”� 16�100�zł Ma� „Rozrachunki�z� tytułu�VAT�należnego”� 16�100�zł� b)� od�zapasu�produktów�według�kosztu�wytworzenia:�690�zł,� tj.�3000�zł�×�23% Wn� „Rozliczenie�VAT”� 690�zł Ma� „Rozrachunki�z� tytułu�VAT�należnego”� 690�zł
II. RACHUNKOWOŚĆ28
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
8.� WB�–�wpłata�podatku�dochodowego�od�osób�fizycznych�przez� laureatów� loterii:� a)� �od�samochodu�osobowego�według�wartości�rynkowej:��
8610�zł,�tj.�86�100�zł�×�10% Wn� „Rachunek�bankowy”� 8�610�zł Ma� „Rozrachunki�z� tytułu�PIT”� 8�610�zł� b)� �od�rocznego�zapasu�produktów�według�ceny�rynkowej:��
500�zł,� tj.�5000�zł�×�10% Wn� „Rachunek�bankowy”� 500�zł Ma� „Rozrachunki�z� tytułu�PIT”� 500�zł
9.� WB�–�przekazanie�podatku�do�urzędu�skarbowego:�9110�zł Wn� „Rozrachunki�z� tytułu�PIT”� 9�110�zł Ma� „Rachunek�bankowy”� 9�110�zł
Rozrachunki z dostawcami Inne podatki i opłaty Rachunek bankowy krajowymi
� 1)� 9�110� 8a)� 8�610� 9�110� (1� 9�840� (2c� � � 8b)� � 500� 9�110� (9� 3�690� (3c� � � � � � � 86�100� (4c
Rozliczenie kosztów wyrobów gotowych Rozrachunki z tytułu VAT naliczonego
� 6b)� 3�000� 3�000� (5� 2b)� 1�840� � � � � 3b)� 690� � � � � 4b)� 16�100
Usługi obce Pozostałe koszty
� 2a)� 8�000� � � 4a)� 70�000�� 3a)� 3�000� � � 5)� 3�000
Rozliczenie VAT Wyroby gotowe
� 7a)� 16�100� � � � � 3�000� (6b� 7b)� 690
Rozrachunki z tytułu VAT należnego Rozrachunki z tytułu PIT
� � � 16�100� (7a� 9)� 9�110� 8�610� (8a� � � 690� (7b� � � 500� (8b
Ewidencja�pozabilansowaSamochód w loterii
� 4d)� 70�000� 70�000� (6a
PoDstAwA PRAwNA:�z art.� 7� ust.� 2� i� 4� ustawy� z� 11� marca� 2004� r.� o� podatku� od� towarów� i� usług� –� j.t.� Dz.U.� z� 2011� r.� Nr� 177,�poz.�1054;�ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�1027�z art.�11�ust.�2,�art.�21�ust.�1�pkt�6a,�art.�42�ust.�1�ustawy�z�26�lipca�1991�r.�o�podatku�dochodowym�od�osób�fizycznych�–� j.t.�Dz.U.�z�2012� r.�poz.�361;�ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�1387�z art.�2�ust.�1�pkt�10,�art.�32�ust.�3–4��ustawy�z�19�listopada�2009�r.�o�grach�hazardowych�–�j.t.�Dz.U.�Nr�201,�poz.�1540;�ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�1036
Joanna Szyszkowska – specjalista ds. rachunkowości, właścicielka biura rachunkowego
II. RACHUNKOWOŚĆ 29
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
>> odpisy aktualizujące, towary przeterminowane
5. towary przeterminowane w księgach rachunkowych
Przy dokonywaniu na koniec roku inwentaryzacji zapasów często ujawniane są towary lub materiały, które nieodwracalnie utraciły swoją przydatność gospodar-czą i nie nadają się do użytku czy do dalszej odsprzedaży. Towar tracący na trwałe swoje cechy użytkowe i handlowe musi zostać poddany utylizacji. Jednostka może dokonać tego sama lub może oddać składniki majątku do utylizacji innej firmie.
W�wyniku�finansowym,�zgodnie�z�zasadą�ostrożności,�należy�uwzględnić�zmniejszenia�war-tości�użytkowej�lub�handlowej�towarów�(art.�7�ust.�1�pkt�1�uor).�Jednocześnie�zgodnie�z�art.�28�ust.�7�uor,�jeżeli�istnieje�duże�prawdopodobieństwo,�że�kontrolowany�przez�jednostkę�składnik�aktywów�nie�przyniesie�w�przyszłości�w�znaczącej�części�lub�w�całości�przewidywanych�korzy-ści�ekonomicznych,�to�zachodzi�trwała�utrata�wartości.�
Upływ�terminu�przydatności�towarów�handlowych�czy�brak�możliwości�zużycia�ich�do�celów�działalności�gospodarczej�jednostki�jest�wystarczającą�podstawą�do�uznania,�że�nastąpiła�trwa-ła�utrata�wartości�tych�towarów.�Przeterminowany�towar�nie�spełnia�również�definicji�aktywów.�Uzasadnia�to�dokonanie�odpisu�aktualizującego�doprowadzającego�wartość�składnika�akty-wów�wynikającą�z�ksiąg� rachunkowych�do�ceny�sprzedaży�netto,�a�w�przypadku� jej�braku�–�do�ustalonej�w�inny�sposób�wartości�godziwej.�
Odpisy� aktualizujące� wartość� rzeczowych�składników� aktywów� obrotowych� dokona-ne� w� związku� z� utratą� ich� wartości� zalicza� się�–�zgodnie�z�art.�34�ust.�5�uor�–�do�pozostałych�kosztów�operacyjnych.�W�dacie� fizycznej� likwi-dacji� nieprzydatnych� towarów,� potwierdzonej�protokołem� likwidacyjnym,� powinno� nastąpić�ich�wyksięgowanie�z�ewidencji�bilansowej�w�ciężar�dokonanego�uprzednio�odpisu�aktualizu-jącego.�Jeżeli�przeterminowane�towary�posiadają�wartość�rynkową�(godziwą)�równą�zeru,�to�jednostka�powinna�dokonać�odpisu�aktualizującego�100%�ich�wartości.�Szczegółowe�zasady�i�ocena�potrzeby�ustalania�utraty�wartości�aktywów�określone�zostały�w�Krajowym�Standardzie�Rachunkowości�nr�4�„Utrata�wartości�aktywów”.
Schemat. Ewidencja księgowa odpisu aktualizującego wartość towarów przeterminowanych
Zespół 7. Odpisy aktualizujące wartość towarów
Zespół 3. Odpisy aktualizujące wartość towarówTowary handlowe
12
3
UWAGA!Odpisów aktualizujących wartość zapasów towa-rów z tytułu utraty przez nie wartości użytkowej lub handlowej należy dokonywać bieżąco w ciągu roku i obligatoryjnie na dzień bilansowy.
II. RACHUNKOWOŚĆ30
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
Objaśnienia:1.�Odpis�aktualizujący�wartość�towarów�przeterminowanych.�2.�Fizyczna�likwidacja�towarów�przeterminowanych�objętych�odpisem�aktualizującym*.3.�Fizyczna�likwidacja�towarów�przeterminowanych�nieobjętych�odpisem�aktualizującym*.
*� �Gdy�jednostka�prowadzi�ewidencję�towarów�w�cenach�ewidencyjnych,�różniących�się�od�cen�zakupu�(nabycia),�dodatkowo�wyksięgowuje�się�odchylenia�od�cen�ewidencyjnych�przypadające�na� likwidowane�zapasy.
PRzykłAD Spółka�prowadzi�hurtownię�artykułów�spożywczych.�W�związku�z�przeterminowaniem�500�szt.�produktów�mlecznych�o� jednostkowej�cenie�zakupu�2,00�zł�dokonała�odpisu�aktualizującego� wartość� towarów� przeterminowanych.� W� kolejnym� miesiącu� zutylizo-wała� ten� towar,� a� następnie� sporządziła� i� podpisała� stosowny� protokół.� Ewidencję�wskazanych�operacji�gospodarczych�przedstawia�schemat.
Ewidencja księgowa
1.� �PK�–�odpis�aktualizujący�wartość�produktów�mlecznych�przeterminowanych:� �1000�zł� (500�szt.�x�2,00�zł)�
Wn� „Pozostałe�koszty�operacyjne”� 1�000�zł Ma� „Odpis�aktualizujący”� 1�000�zł
2.� �Protokół�–� likwidacja�przeterminowanych�produktów�mlecznych�objętych�odpisem�aktualizującym:
Wn� „Odpis�aktualizujący”� 1�000�zł Ma� „Produkty�mleczne”� 1�000�zł
Produkty mleczne Pozostałe koszty operacyjne
� Sp.)� X� 1�000� (2� 1)� 1�000
Odpis aktualizujący
� 2)� 1�000� 1�000� (1
Fakt� likwidacji� towarów�handlowych� trzeba�należycie�udokumentować.�W�przypadku�przeterminowanych�towarów�dokumentem�tym�może�być�protokół�podpisany�przez�upraw-nione� osoby.� Dokument� ten� jest� również� podstawą� zapisów� w� księgach� rachunkowych�jednostki,�w�związku�z�czym�powinien�być�sporządzony�zgodnie�z�wymaganiami� jak�dla�dowodów�księgowych,�określonymi�w�art.�21�ust.�1�uor.�W�przypadku�kontroli�podatkowej�taki�dokument�ułatwi�podatnikowi�wyjaśnienie�organom�podatkowym�przyczyn�wykazania�niższego�dochodu�do�opodatkowania.�W�wyroku�NSA�z�26�lutego�1999�r.�(sygn.�akt�I�SA/Wr�305/97)�czytamy:
NSADziałania�podatnika�muszą�być�w�taki�sposób�dokumentowane,�aby�była�możliwa�ich�kontrola�w�postępowaniu�podatkowym.
II. RACHUNKOWOŚĆ 31
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
Wzór. Protokół likwidacyjny
Alfa�sp.�z�o.o.�� �Warszawa,�25.11.2013��r.�ul.�Zielona�1��00-000�Warszawa��NIP��xxx-xx-xx-xxx
Protokół likwidacji towarów
Ze�względu�na�upływ�terminu�przydatności�do�spożycia�artykułów�spożywczych�zdecydowano�o�fizycznej�likwidacji�w�dniu�dzisiejszym�następujących�towarów:���� jogurtów�„x”�w�ilości�50�szt.,�w�cenie�jednostkowej�1�zł/szt.,�czyli�o�łącznej�wartości�50�zł,�� mleka�„x”�w�ilości�100�kartonów,�w�cenie�jednostkowej�2�zł/szt.,�czyli�o�łącznej�wartości�200�zł.
Likwidacja�nastąpiła�w�obecności�następujących�osób:�
Główny�księgowy:��Anna�Kowalska,Magazynier:��Jan�Nowak.�
Komisja�likwidacyjna�(podpisy):��Anna�Kowalska���
Jan�Nowak
Decyzję�komisji�zatwierdzam:�Kierownik�jednostki:�Jerzy�Nowy�
25.11.2013�r.
Dodatkowym�dokumentem�potwierdzającym�utylizację�produktów�może�być�dokument�wystawiony�przez�firmę�utylizującą�odpady.�
5.1. skutki podatkowe odpisania przeterminowanych towarów
Straty�powstałe�w�wyniku�likwidacji�towarów�handlowych�zaliczane�są�do�kosztów�uzyska-nia�przychodów�na�ogólnej�zasadzie�wyrażonej�w�art.�22�ust.�1�ustawy�o�PIT�i�art.�15�ust.�1�ustawy�o�CIT.�Należy�jednak�podkreślić,�że�w�kwalifikacji�tych�strat�do�kosztów�podatkowych�istotne�znaczenie�mają�działania�podatnika�w�celu�zapobieżenia�stratom.�
Organy�podatkowe�uznają�za�koszty�podatkowe�straty�będące�normalnym�następstwem�prowadzonej�działalności�w�danej�branży,�jeśli�podatnik�nie�mógł�przewidzieć�powstania�szko-dy,�ani�też�jej�zapobiec.�W�postanowieniu�Naczelnika�Urzędu�Skarbowego�w�Jeleniej�Górze�z��22�kwietnia�2006�r.�(sygn.�PDIII�423/1/49/06)�czytamy:
MFStraty�w�aktywach� firmy�powstałe�w� trakcie�normalnego� i� racjonalnego�działania�podatnika�(np.�właściwie�udokumentowane�ubytki�naturalne)�oraz�straty�powstałe�w�wyniku�zdarzeń�losowych�(np.�kradzież,�pożar,�powódź)�mogą�być�kwalifikowane�
do�kosztów�uzyskania�przychodów.
Przeterminowanie�towarów�uprawnia�podatnika�do�zaliczenia�wartości�szkody�do�kosz-tów�podatkowych.
II. RACHUNKOWOŚĆ32
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
Warto�dodać,�że�w�kwestii�przeterminowanych�towarów�wypowiedział�się�również�Drugi�Mazowiecki� Urząd� Skarbowy� w� Warszawie.� W� piśmie� z� 12� stycznia� 2007� r.� (sygn.� 1472/ROP1/423-361/06/KM)�czytamy:
MFSpółka�jest�producentem�cukierniczych�towarów�spożywczych.�Produkowane�przez�Spółkę�produkty�posiadają�okres�przydatności�do�spożycia�odpowiedni�dla�produk-tów�spożywczych�szybko�i�średnio�zbywalnych.�Zgodnie�z�odpowiednimi�przepisami�
prawa�Spółka�nie�może�sprzedawać�towarów�przeterminowanych,�a�towary�które�uległy�prze-terminowaniu�powinny�być�wycofywane�ze�sprzedaży�na�rzecz�konsumentów.�W�takim�przy-padku�część�produktów�(około�0,4%�całości�sprzedaży)�ulega�zupełnemu�przeterminowaniu�co�skutkuje�tym,�iż�towar�nie�może�być�sprzedawany�ze�względu�na�skrócony�okres�przydat-ności.�Mając�na�uwadze�określony�cykl�procesu�sprzedaży�tj.�okres�magazynowania�produk-tów� przez� Spółkę� oraz� ich� odbiorców� hurtowych� i� ostatecznie� sklepy� gdzie� towar� jest�sprzedawany.�Spółka�kwalifikuje�towar,�który�nie�został�sprzedany�następująco:a)� powyżej�50%�okresu�ważności�przydatności�–�towar�pełnowartościowy,b)� �od�50%�do�20%�okresu�ważności�przydatności�–�towar�niepełnowartościowy�podlegający�
sprzedaży�po�uwzględnieniu�przeceny�jego�wartości,c)� �poniżej�20%�okresu�ważności�przydatności�(zwykle�mniej�niż�2�miesiące�do�końca�daty�
przydatności)�–�towar�nienadający�się�do�sprzedaży�ze�względu�na�zbyt�krótki�okres.Po�przekroczeniu�20%�okresu�przydatności�(pkt�c�powyżej)�Spółka�ponosi�koszty�transportu�oraz�utylizacji�produktów�nienadających�się�do�sprzedaży.�W�przypadku�wymienionych�pro-duktów,�które�narażone�są�na�ryzyko�ich�przeterminowania,�Spółka�zamierza�przecenić�towar�do�wartości�około�5%�ceny�sprzedaży.�Tak�wymieniona�wartość�stanowi�około�20%�kosztów�wytworzenia�produktów.�Następnie�towar�ten�będzie�sprzedany�po�przecenionej�już�wartości�do�podmiotu�trzeciego.�Wymienione�w�pkt�a–c�powyżej�towary�są�dokumentowane�w�księ-gach�Spółki�jako�towary�przeceniane�ze�względu�na�utratę�ich�wartości�handlowej�powodo-wanej�skróceniem�okresu�przydatności�do�spożycia.�Podatnik�stoi�na�stanowisku,�że�zgodnie�z�obowiązującą�ustawą�o�CIT�Spółka�może�przece-nić�towar�w�wartości�95%�jego�pierwotnej�ceny�sprzedaży�zachowując�równocześnie�prawo�uznania�poniesionych�wydatków�wytworzenia� towaru�w�pełnej�poniesionej�wartości,� jako�kosztów�uzyskania�przychodu,�jeżeli�działanie�takie�jest�uzasadnione�i�racjonalne�ze�wzglę-du�na�charakter�prowadzonej�działalności�oraz�jest�udokumentowane�w�prawidłowy�sposób.�Zgodnie�z�opinią�organu�podatkowego�Spółka�ma�prawo�ujęcia�w�kosztach�uzyskania�przy-chodu�całości�poniesionych�wydatków�związanych�z�wyprodukowaniem�towaru,�który�został�następnie�przeceniony�z�uwagi�na�zbliżający�się�termin�przydatności�do�spożycia.�W�opisanej�sytuacji�nie�ma�bowiem�wątpliwości,�że�niesprzedane�artykuły�spożywcze�o�określonym�ter-minie�przydatności�do�spożycia�mogą�mieć�niższą�wartość�rynkową�–�im�bliżej�do�granicznej�daty�określającej�ww.�termin.
Podobny� pogląd� można� znaleźć� w� interpretacji� Dyrektora� Izby� Skarbowej� w� Poznaniu�z�18�stycznia�2013�r.�(sygn.�ILPB3/423-423/12-5/AO)�oraz�w�interpretacji�Dyrektora�Izby�Skarbo-wej�w�Łodzi�z�7�września�2012�r.�(sygn.�IPTPB3/423-198/12-4/IR).
Trzeba� jednak� pamiętać,� że� stosowane� zasady� kwalifikacji�należy�opisać�w�polityce� rachunkowości.�W�danym�przypadku�opis�zawiera�tabela.
Pełną treść interpretacji znajdziesz na www.inforfk.pl w zakładce Interpretacje
INTERPRETACJE
II. RACHUNKOWOŚĆ 33
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
Tabela. Klasyfikacja towarów według ich przydatności
Przydatność Kategoria kwalifikacji
Powyżej�50%�okresu�ważności�przydatności Towar�pełnowartościowy
Od�50%�do�20%�okresu�ważności�przydatności Towar�niepełnowartościowy�podlegający�sprze-daży�po�uwzględnieniu�przeceny�jego�wartości
Poniżej�20%�okresu�ważności�przydatności�(zwykle�mniej�niż�2�miesiące�do�końca�daty�przydatności)
Towar�nienadający�się�do�sprzedaży�ze�względu�na�zbyt�krótki�okres
5.2. skutki w VAt likwidacji towarówLikwidacja�towarów�zepsutych�lub�przeterminowanych�nie�podlega�opodatkowaniu�VAT.�Takie�
stanowisko�prezentują�organy�podatkowe�(interpretacja�Dyrektora�Izby�Skarbowej�w�Warszawie�z�23�stycznia�2013�r.,�sygn.�IPPP2/443-1152/12-2/RR).�W�ich�opinii�przekazanie�towarów�do�uty-lizacji�nie�wypełnia�dyspozycji�art.�5�ust.�1�ustawy�o�podatku�od�towarów�i�usług.�Przekazania�towaru�do�utylizacji�nie�można�bowiem�uznać�za�dostawę�towarów�w�rozumieniu�art.�7,�ani�też�za�świadczenie�usług�w�rozumieniu�art.�8�ust.�1�ww.�ustawy�(zobacz�też�interpretację�Dyrektora�Izby�Skarbowej�w�Warszawie�z�20�listopada�2007�r.,�sygn.�1401/PH-I/4407/14-17/07/KO/PV-I).�
Likwidacja� towarów� powoduje,� że� nie� będą� one� wykorzy-stane�do�czynności�opodatkowanych.�Natomiast�podatnicy�mogą�odliczać�VAT�od�zakupów�służących�czynnościom�opodatkowanym.�Pewne�wątpliwości�może�więc�budzić�ewentualna�konieczność�skorygowania�VAT�odliczonego�od�zakupu�towaru,�który�jest�likwidowany.�W�prze-konaniu�praktyków�nie�można�jednak�w�tym�przypadku�mówić�o�zmianie�przeznaczenia�towaru.�Przeznaczeniem�towarów�była�bowiem�ich�sprzedaż,�a�nie�likwidacja.�Bez�znaczenia�dla�celów�VAT�powinien�pozostawać�fakt,�że�towary�te�nie�zostały�sprzedane�w�odpowiednim�terminie�i�że�termin�ich�przydatności�do�spożycia�już�upłynął.�Podatnik�powinien�jednak�zebrać�dokumenty�potwierdzające,�że�towary,�które�zostały�zniszczone,�nie�nadawały�się�do�spożycia.�Może�to�wyni-kać�z�faktury�ich�zakupu,�gdzie�określony�jest�termin�przydatności�do�spożycia.�Podatnik�powi-nien�posiadać�również�protokół�likwidacyjny�poświadczający,�iż�towary�te�zostały�zniszczone.�
Jeżeli�przeterminowanie�towarów�wynika�z�niegospodarności�podatnika,�organy�podat-kowe�mogą�uznać,�że�powstał�niedobór�zawiniony�i�że�podatnik�powinien�skorygować�VAT�odliczony�przy�zakupie� tego� towaru� (zobacz�m.in.� interpretację�Dyrektora� Izby�Skarbowej�w�Poznaniu�z�29�września�2009�r.,�sygn.�ILPP2/443-914/09-2/EN).
PoDstAwA PRAwNA:�z art.�5�ust.�1�ustawy�z�11�marca�2004�r.�o�podatku�od�towarów�i�usług�–�j.t.�Dz.U.�z�2011�r.�Nr�177,�poz.�1054;�ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�1027�z art.� 22�ust.� 1�ustawy�z�26� lipca�1991� r.� o�podatku�dochodowym�od�osób� fizycznych�–� j.t.�Dz.U.� z�2012� r.�poz.�361;�ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�1387�z art.�15�ust.�1�ustawy�z�15� lutego�1992� r.�o�podatku�dochodowym�od�osób�prawnych�–� j.t.�Dz.U.�z�2011� r.�Nr�74,�poz.�397;�ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�1387�z Krajowy�Standard�Rachunkowości�nr�4� „Utrata�wartości�aktywów”�
Joanna szyszkowska – specjalista ds. rachunkowości, właścicielka biura rachunkowego
Pełną treść interpretacji znajdziesz na www.inforfk.pl w zakładce Interpretacje
INTERPRETACJE
34
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
III. ROZLICZENIA PODATKOWE
>> sprzedaż nieruchomości, amortyzacja budynku magazynowego, wyburzenie budynku, zwolnie-nie z VAT, pierwsze zasiedlenie
1. zakup nieruchomości z budynkiem magazynowym
PRoBLEM osoba fizyczna będąca podatnikiem VAt prowadzi jednoosobową firmę, dla której celów prowadzone są księgi rachunkowe. obecnie zamierza kupić dwie połączone działki. Na jednej z nich stoi budynek magazynowy w złym stanie technicznym. Przewidywana cena zakupu może wynieść 200 000 zł. sprzedawcą działek jest firma, która kupiła nieruchomość na fakturę z VAt do celów prowadzenia własnej działalności. Ponieważ budynek jest w złym stanie technicznym, przez jakiś czas nie będzie używany, po kilku latach zostanie wyburzony, a na jego miejsce zostanie wybudowany nowy budynek. ze względu na te okoliczności nasuwają się następujące pytania: 1. Czy przy sprzedaży tej nieruchomości można zastosować zwolnienie
z VAt, a jeżeli tak, to czy będzie to korzystne dla nabywcy?2. Jak należałoby rozbić kwotę należności na fakturze VAt dokumentują
cej sprzedaż nieruchomości, gdyby była opodatkowana 23% VAt, aby nabywca mógł odliczyć podatek naliczony?
3. Jakie skutki podatkowe mogą powstać w związku z amortyzowaniem budynku magazynowego?
4. Jakie skutki prawne powstałyby w odniesieniu do amortyzacji nabytego budynku magazynowego, gdyby został on wyburzony po kilku latach, a w jego miejsce zostałby zbudowany nowy budynek?
5. Na co jeszcze należy zwrócić uwagę w opisanym przypadku?6. w jaki sposób ująć wszystkie te zdarzenia w księgach rachunkowych?
RADA korzystniejszy jest wybór zwolnienia z VAt, ponieważ wówczas nie pojawi się problem ewentualnego sporu z organami podatkowymi o dokonanie korekty odliczonego VAt, jeśli w okresie 10 lat od nabycia budynek przestałby być wykorzystywany do czynności opodatkowanych. spór ten jest prawdopodobny z tego powodu, że opisany budynek ma zostać zburzony, co organy podatkowe mogą uznać za zaprzestanie wykorzystywania go do działalności opodatkowanej.
UzAsADNIENIE ��Opisane�w�pytaniu�zdarzenia�przyszłe�wywołają�skutki�na�gruncie�ustawy�o�VAT,�ustawy�o�podatku�dochodowym�oraz�ustawy�o�rachunkowości.
Jeżeli�przedmiotem�transakcji�jest�budynek,�wówczas�dla�celów�VAT�z�podstawy�opodat-kowania�nie�wyodrębnia�się�wartości�gruntu.�Grunt�dzieli�bowiem�los�prawny,�jaki�powstaje�
III. ROZLICZENIA PODATKOWE 35
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
z�tytułu�sprzedaży�budynku.�Dlatego�chociaż�w�opisanym�przypadku�moż-liwe�jest�odrębne�określenie�w�akcie�notarialnym�wartości�gruntu�i�budyn-ku� magazynowego,� jednak� w� fakturze� VAT,� którą� wystawi� sprzedawca,�powinna�być�ujęta�jedna�cena�za�sprzedaż�budynku�jako�towaru.�
Sprzedaż�budynku�wraz�z�gruntem�co�do�zasady�może�być�zwolniona�z�VAT,�jeżeli�byłaby�dokonana�po�upływie�dwóch�lat�od�pierwszego�zasied-lenia.� Za� pierwsze� zasiedlenie� uznaje� się� oddanie� pierwszemu� nabyw-cy� lub� użytkownikowi� budynku� do� użytkowania,� po� jego� wybudowaniu,�w�ramach�dostawy�podlegającej�opodatkowaniu.�Jeżeli�zatem�firma�sprze-dająca�nieruchomość�używała�go�co�najmniej�przez�dwa�lata�od�nabycia,�wówczas�jego�sprzedaż�byłaby�zwolniona�z�VAT.�
Możliwa�jest�także�rezygnacja�ze�zwolnienia�z�podatku.�Opodatkowanie�sprzedaży�wymaga�jednak�złożenia�przez�sprzedawcę�(czynnego�podatni-ka�VAT)�oraz�przez�nabywcę�(również�czynnego�podatnika�VAT)�oświadcze-nia,�że�obie�strony�wybierają�dla�transakcji�opodatkowanie.�Oświadczenie�to�składa�się�przed�sprzedażą,� do�urzędu�skarbowego�właściwego�dla�nabywcy.�Powinno�ono�zawierać:��� imiona�i�nazwiska�lub�nazwę,�� adresy,�� numery�identyfikacji�podatkowej�dokonującego�dostawy�oraz�nabywcy,��� planowaną�datę�zawarcia�umowy�dostawy�budynku,�� adres�budynku.�
Poddanie� transakcji� opodatkowaniu� skutkowałoby� tym,� że� nabywca�miałby�prawo�do�odliczenia�podatku�naliczonego.
W�podatku�dochodowym�grunty�oraz�budynki�stanowią�odrębne�środ-ki�trwałe.�Z�tego�względu�wyszczególnienie�w�akcie�notarialnym�ceny�za�grunt�oraz�za�budynek�ułatwi�ujęcie�zdarzenia�w�księgach�rachunkowych.�Znana�będzie�cena�nabycia�budynku�oraz�cena�gruntu.�Należy�dodać,�że�gdyby�w�akcie�notarialnym�nie�zostały�odrębnie�określone�wartości�grun-tu� i�budynku,� to� i� tak�dla�celów�rachunkowości�oraz�dla�celów�podatku�dochodowego�należałoby�samodzielnie�ustalić�wartość�początkową�obu�składników�majątku�trwałego.�Dokonuje�się�tego�w�drodze�wyceny.�Byłoby�to�jednak�możliwe�tylko�pod�warunkiem,�że�cena�nabycia�całej�nierucho-mości�(grunt�+�budynek)�odpowiadałaby�wartości�rynkowej�środków�trwa-łych�tego�samego�rodzaju�z�grudnia�roku�poprzedzającego�rok�ich�ujęcia�w�ewidencji,�z�uwzględnieniem�stanu�i�stopnia�ich�zużycia.
Odpowiadając�na�pytania�dotyczące�amortyzacji�nabytego�budynku,�trze-ba�powiedzieć,�że�dokonywanie�odpisów�amortyzacyjnych�budynku�w�okresie�jego�używania�w�działalności�jest�neutralne�w�skutkach�w�podatku�dochodo-
III. ROZLICZENIA PODATKOWE36
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
wym.�Odpisów�tych�można�dokonywać�tak�długo,�dopóki�wykorzystujemy�budynek.�Późniejsze�jego�wyburzenie�w�niczym�nie�zmienia�skutków�prawnych�dokonanych�już�odpisów.�
Jeżeli�wyburzenie�budynku�(likwidacja�środka�trwałego)�nastąpi�przed�jego�całkowitym�zamortyzowaniem,� wówczas� strata� równa� niezamortyzowanej� części� wartości� początko-wej�mogłaby�być�zaliczona�do�kosztów�uzyskania�przychodów.�Warunkiem�byłoby�zacho-wanie�tego�samego�rodzaju�działalności�po�wyburzeniu�budynku.�Gdyby�rodzaj�działalności�uległ�jednak�zmianie,�w�związku�z�czym�można�by�uznać,�że�dotychczasowy�budynek�stracił�przydatność�do�pozostałego�rodzaju�prowadzonej�działalności�lub�gdyby�był�nieprzydatny�do�nowego�jej�rodzaju,�wówczas�niezamortyzowanej�części�wartości�początkowej�budynku�nie�można�byłoby�zaliczyć�do�kosztów�uzyskania�przychodów.
Ewidencja księgowa opisanych zdarzeń może wyglądać następująco:
1.� �Faktura�za�nabycie�nieruchomości�budynkowej�za�kwotę�200�000�zł�przy�zwolnieniu��transakcji�z�VAT.�W�akcie�notarialnym�ustalono�cenę�budynku:�50�000�zł��oraz�gruntu:�150�000�zł:
� Wn�„Grunty�własne”�� 150�000�zł� Wn��„Budynki�i�lokale”�� 50�000�zł��� Ma�„Rozrachunki�z�dostawcami�krajowymi”�� 200�000�zł
2.� �Zapłata�za�kupioną�nieruchomość: Wn�„Rozrachunki�z�dostawcami�krajowymi”�� 200�000�zł Ma�„Rachunek�bankowy”�� 200�000�zł
3.� �Rozpoczęcie�amortyzacji�po�oddaniu�budynku�do�użytkowania.�Wysokość��comiesięcznego�odpisu�amortyzacyjnego�zależy�od�przyjętej�przez�jednostkę,��zgodnie�z�art.�32�ustawy�o�rachunkowości,�stawki�amortyzacji�oraz�metody��amortyzacji�i�wynosi�2,5%:
� Wn��„Amortyzacja”� � 1�250�zł� Ma�„Umorzenie�budynków�i�lokali”�� 1�250�zł
4.� �Likwidacja�(wyburzenie�budynku)�lokali�–�wyksięgowanie�dotychczasowej�amortyzacji��po�8�latach:�8�x�1250�zł�=�10�000�zł
� Wn�„Umorzenie�budynków�i�lokali”� 10�000�zł� Wn�„Pozostałe�koszty�operacyjne�–�wartość�niezamortyzowana”� 50�000�zł� Ma�„Budynki�i�lokale”� 150�000�zł�
PoDstAwA PRAwNA:�z art.� 2� pkt� 14,� art.� 5� ust.� 1� pkt� 1,� art.� 7� ust.� 1,� art.� 29� ust.� 1� i� 5,� art.� 43� ust.� 1� pkt� 10,� ust.� 10–11,� art.� 90,�art.� 91�ust.�1–2� i� 7�ustawy�o�podatku�od� towarów� i�usług�–� j.t.�Dz.U.�z�2011� r.�Nr�177,�poz.�1054,�ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�1027�z art.� 22a� ust.� 1� pkt� 1,� art.� 22c� pkt� 1,� art.� 22g� ust.� 1� pkt� 1,� ust.� 3� i� 8,� art.� 22i� ust.� 1,� art.� 22j� ust.� 1� pkt� 3,�ust.� 3,� art.� 23� ust.� 1� pkt� 6� � ustawy� z� 26� lipca� 1991� r.� o� podatku� dochodowym� od� osób� fizycznych� –� j.t.�Dz.U.�z�2012� r.� �poz.�361;�ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�985�z art.�3�ust.�1�pkt�15� lit.� a),�art.�28�ust.�1�pkt�1,�ust.�2,�art.�32�ustawy�z�29�września�1994� r.�o� rachunkowo-ści� –� j.t.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�330;�ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�613
Marian szałucki – doradca podatkowy, prowadzi kancelarię w Toruniu
III. ROZLICZENIA PODATKOWE 37
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
>> koszty uzyskania przychodu, reprezentacja, prezent o dużej wartości, wartość świadczeń otrzymanych w naturze
2. Czy prezent wręczony za granicą stanowi koszt uzyskania przychodu
PRoBLEM Jesteśmy firmą zajmującą się prowadzeniem szkoleń z dziedziny telekomunikacji. Do naszych głównych klientów należą lokalne oddziały znanych światowych producentów sprzętu telekomunikacyjnego. Jakiś czas temu przedstawicielka takiego oddziału w jednym z państw afrykańskich w rozmowie na temat dalszej współpracy zasugerowała sprezentowanie jej torebki markowego producenta o wartości około 1000 euro. w realiach tamtejszego rynku taką sugestię należy odczytać jako warunek dalszej współpracy, a więc osiągania przez nas przychodów. Czy w tych okolicznościach wartość takiego prezentu będziemy mogli uwzględnić w kosztach podatkowych? Czy w związku z jego przekazaniem będą na nas ciążyły jakieś dodatkowe obowiązki informacyjne lub płatnicze?
RADA wartość prezentu należy potraktować jako przychód u kontrahenta, w związku z którym powstanie u płatnika obowiązek wystawienia PIt8C. wydatek na prezent może stanowić koszty uzyskania przychodu.
UzAsADNIENIE ��Podstawową�zasadą�ujęcia�określonego�wydatku�jako�kosztu�uzyskania�przychodu�jest�jego�związek�z�osiąganymi�przychodami,�ewentualnie�z�zachowaniem�albo�zabezpieczeniem�źródła�przychodów.�Patrząc�zatem�z�tej�perspektywy,�opisaną�sytuację�można� potraktować� jako� modelowy� przykład� wydatku� poniesionego� w�celu� zachowania�źródła�przychodów�i�ich�osiągania�w�przyszłości.�Jest�to�sytuacja�całkowicie�odmienna�od�zwyczajowego�wręczania�prezentów,�np.�z�okazji�świąt,�gdzie�celem�jest�dbałość�o�wizeru-nek�i�wzmocnienie�relacji�z�partnerem,�a�związek�z�generowaniem�przychodów�jest�jedynie�pośredni.
Regulacje� podatkowe� zawierają� jednak� wyłączenia� od� tej� ogólnej� zasady.� Zgodnie�z�art.�16�ust.�1�pkt�28�ustawy�o�podatku�dochodowym�od�osób�prawnych�nie�uważa�się�za�koszt�uzyskania�przychodów�wydatków�o�charakterze�reprezentacyjnym.�Ustawa�nie�defi-niuje�pojęcia�„reprezentacja”,�jednak�przyjęło�się�wiązać�je�z�okazałością,�wystawnością,�działaniem�w�celu�wywarcia�odpowiedniego�wrażenia�na�konkretnych�osobach.�W�odnie-sieniu�zaś�do�prezentów�organy�podatkowe�przyjmują,�iż�charakteru�reprezentacyjnego�nie�posiadają�podarunki�o�stosunkowo�niskiej�wartości,�opatrzone�logo�firmy�i�kierowane�do�szerokiego�grona�osób.
III. ROZLICZENIA PODATKOWE38
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
Wydaje�się� zatem,� że� z�uwagi�na�dużą�wartość�prezentu�oraz�okoliczność�działania�w� odniesieniu� do� pojedynczej� osoby� organy� podatkowe� zakwalifikują� to� zdarzenie� jako�działanie�o�charakterze�reprezentacyjnym.�W�opisanej�sytuacji�mamy�jednak�do�czynienia�z�niecodzienną�sytuacją,�w�której�wręczenie�prezentu�nie�odbywa�się�z�inicjatywy�podatni-ka.�To�nie�on�chce�wywrzeć�określony�efekt�na�obdarowanym,�tylko�kontrahent�oczekuje�określonego�zachowania.�Działanie�podatnika�jest�jedynie�reakcją�na�zaistniałe�uwarunko-wania.�Z�tego�powodu�kwalifikacja�takiego�wydatku�jako�kosztu�reprezentacji�wydaje�się�nieuzasadniona.
Zasadne�wydaje�się�jednak�rozpatrzenie�innego�wyłączenia,�opisanego�w�art.�16�ust.�1�pkt�66�ustawy�o�podatku�dochodowym�od�osób�prawnych,�zgodnie�z�którym�nie�uważa�się�za�kosz-ty�uzyskania�przychodów�poniesionych�wydatków�oraz�wartości�przekazanych�rzeczy,�praw�lub�wykonanych�usług,�wynikających�z�czynności,�które�nie�mogą�być�przedmiotem�prawnie�sku-tecznej�umowy,�w�szczególności�w�związku�z�popełnieniem�przestępstwa�określonego�w�art.�229�Kodeksu�karnego�(przepis�ten�dotyczy�wręczenia�łapówki).�W�odniesieniu�do�opisywanej�sytuacji�powstaje�bowiem�pytanie,�czy�wręczany�prezent�nie�jest�właśnie�łapówką.
Znowu�jednak�należy�podkreślić,�że�w�sytuacji�opisanej�w�pytaniu�do�wręczenia�prezentu�nie�dochodzi�z�inicjatywy�podatnika,�czyli�nie�może�on�być�uznany�za�łapownika.�Poza�tym�wskazany�przepis�Kodeksu�karnego�skupia�się�na�wręczaniu�korzyści�majątkowych�osobom�reprezentującym�instytucje�publiczne,�a�nie�prywatne.�Z�drugiej�jednak�strony�Kodeks�karny�w�art.�296�i�art.�296a�sankcjonuje�działania�osób�reprezentujących�podmioty�gospodarcze,�które�wyrządzają�im�szkodę�albo�wykorzystują�swoje�stanowisko�i�w�zamian�za�odpowiednie�decyzje�lub�działania�przyjmują�korzyści�majątkowe.
Opisana�sytuacja�mogłaby�zostać�uznana�za�przestępstwo�tego�rodzaju,�dlatego�ponie-sione�w�związku�z�nią�koszty�nie�mogłyby�zostać�uznane�za�koszt�uzyskania�przychodów.�Bez�znaczenia�będzie�tu�fakt,�że�sytuacja�ma�miejsce�za�granicą�i�osoba�przyjmująca�korzyść�majątkową�pozostaje�poza�zakresem�polskich�organów�ścigania.�Niemniej� jednak�organy�podatkowe�nie�są�upoważnione�do� takiej�oceny,�a�skoro�żaden�akt�oskarżenia�nie�zosta-nie� postawiony,� ostatecznie� odmowa� zaliczenia� takiego� wydatku� do� kosztów� nie� będzie�uzasadniona.
Jeśli� zaś� chodzi� o� dodatkowe� obowiąz-ki� podatnika� będące� konsekwencją� przeka-zania� prezentu,� należy� wskazać,� że� co� do�zasady� każde� przysporzenie� majątkowe� sta-nowi� przychód� podlegający� opodatkowaniu.�Przychodem�jest�zatem�również�wartość�świad-czeń�otrzymanych�w�naturze�i�innych�nieodpłat-nych�świadczeń,�o�czym�wyraźnie�mówi�art.�11�ust.�1�ustawy�o�podatku�dochodowym�od�osób�fizycznych,�która�kwalifikuje�przychód�takiego�rodzaju�do�kategorii�przychodów�z�innych�źró-deł�(art.�20�ust.�1).
UWAGA!Z opodatkowania zwolniona jest wartość nieod-płatnych świadczeń, otrzymanych od świadcze-niodawcy w związku z jego promocją lub reklamą, jeżeli jednorazowa wartość tych świadczeń nie przekracza kwoty 200 zł. Zwolnienie nie ma zastosowania, jeśli świadczenie jest dokonywa-ne na rzecz pracownika świadczeniodawcy lub osoby pozostającej ze świadczeniodawcą w sto-sunku cywilnoprawnym.
III. ROZLICZENIA PODATKOWE 39
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
Tak�samo�jednak,�jak�niektóre�wydatki�są�wyłączone�z�kategorii�kosztów�podatkowych,�również�niektóre�przychody�są�zwolnione�z�opodatkowania.�Jedynym�zwolnieniem,�którego�możliwość�zastosowania�może�być�rozpatry-wana�w�analizowanej�sytuacji,�jest�wyłączenie�z�opodatkowania�wartości�nie-odpłatnych�świadczeń�otrzymanych�od�świadczeniodawcy�w�związku�z�jego�promocją�lub�reklamą�na�podstawie�art.�21�ust.�1�pkt�68a�ustawy�o�podatku�dochodowym�od�osób�fizycznych.�W�zwolnieniu�tym�wyraźnie�jednak�wska-zano,�że�wartość�prezentu�nie�może�przekraczać�200�zł,�a�dodatkowo�powi-nien�on�być�przekazany�w�związku�z�promocją�lub�reklamą.�
Stwierdzono�zaś�wcześniej,�że�działanie�podatnika�jest�reakcją�na�zacho-wanie�partnera,�a�nie�własną� inicjatywą,�której�celem�mogłaby�być�właś-nie� promocja� lub� reklama.� Przekazany� prezent� będzie� zatem� podlegał�opodatkowaniu.
W� takiej� sytuacji� wręczający� prezent� nie� musi� co� prawda� obliczać�i�potrącać�podatku,�aczkolwiek� jest�zobowiązany,�stosownie�do�postano-wień�zawartych�w�art.�42a�ustawy�o�podatku�dochodowym�od�osób�fizycz-nych,�do�sporządzenia�informacji�PIT-8C�oraz�jej�przekazania�w�terminie�do�końca� lutego�następnego� roku�podatkowego,�podatnikowi�oraz�urzędowi�skarbowemu,�którym�kieruje�naczelnik�urzędu�skarbowego�właściwy�według�miejsca�zamieszkania�podatnika,�a�w�przypadku�nierezydentów�–�urzędowi�skarbowemu,�którym�kieruje�naczelnik�urzędu�skarbowego�właściwy�w�spra-wach�opodatkowania�osób�zagranicznych.�Na� tej�podstawie�obdarowany�uwzględni�wartość�otrzymanego�prezentu�w�swoim�zeznaniu�podatkowym.
W� tej�kwestii�pojawia�się� jednak�poważny�problem,�ponieważ�w�przy-padku�wręczenia�prezentu�obcokrajowcowi�za�granicą�nie�został�określo-ny� naczelnik� urzędu� skarbowego� właściwy� do� złożenia� takiej� informacji.�Zgodnie�z�§�5�ust.�2�pkt�2�lit.�b)�rozporządzenia�Ministra�Finansów�w�spra-wie�właściwości�organów�podatkowych�w�przypadku�uzyskiwanych�przez�podatników�będących�nierezydentami�innych�dochodów�właściwi�miejsco-wo�są�naczelnicy�urzędów�skarbowych�ustaleni�ze�względu�na�miejsce�poby-tu�podatnika,� jeżeli�pobór�podatku�następuje�bez�pośrednictwa�płatnika.�Podatnik�przebywa�jednak�w�Afryce,�a�dla�tego�obszaru�nie�przewidziano�właściwego�organu�podatkowego.
W�opisanej�sytuacji�możliwe�są�dwa� rozwiązania.�Pierwsze�polega�na�sporządzeniu�informacji�PIT-8C�i�przesłaniu�jej�do�własnego�urzędu�skarbo-wego�z�odpowiednimi�wyjaśnieniami.�Drugie�rozwiązanie�polega�na�odstą-pieniu�od�jej�sporządzenia.�Takie�zachowanie�jest�co�prawda�sankcjonowane�przez�Kodeks�karny�skarbowy,�jednak�w�tym�przypadku�wręczającego�pre-zent�nie�mogą�spotkać�żadne�sankcje,�gdyż�przepisy�nie�określają�organu,�któremu�taka�informacja�powinna�zostać�złożona.�Nie�mógł�on�zatem�dopeł-nić�swoich�obowiązków.
III. ROZLICZENIA PODATKOWE40
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
2.1. Jak wykazać w księgach przekazanie prezentu
Zakup�prezentu�i�jego�przekazanie�obdarowanemu:Wn�„Pozostałe�koszty”Ma�„Zobowiązania�wobec�dostawców”
Zapłata�zobowiązania�gotówką/przelewem:Wn�„Zobowiązania�wobec�dostawców”Ma�„Kasa”/„Rachunek�bankowy”
PoDstAwA PRAwNA: �z art.� 16�ust.� 1�pkt�28,�pkt� 66�ustawy�z�15� lutego�1992� r.� o�podatku�dochodowym�od�osób�prawnych�–� j.t.�Dz.U�z�2011� r.�Nr�74,�poz.�397;�ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�1387�z art.�11�ust.�1,�art.�20�ust.�1,�art.�21�ust.�1�pkt�68a,�art.�42a�ustawy�z�26� lipca�1991� r.�o�podatku�dochodo-wym�od�osób� fizycznych�–� j.t.�Dz.U.�z�2012� r.�poz.�361;�ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�1387�z art.�296� i�art.�296a�ustawy�z�6�czerwca�1997� r.�–�Kodeks�karny�–�Dz.U.�z�1997� r.�Nr�88,�poz.�553;�ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�1247�z §� 5� ust.� 2� pkt� 2� lit.� b)� rozporządzenia� Ministra� Finansów� w� sprawie� właściwości� organów� podatkowych�–�Dz.U.�z�2005� r.�Nr�165,�poz.�1371;�ost.zm.�Dz.U.�z�2009� r.�Nr�195,�poz.�1508
Maciej Jurczyga – dr nauk ekonomicznych, biegły rewident, prezes zarządu Biura Rachunkowego JURCZYGA sp. z o.o. w Pilchowicach
CzytAJ tAkŻE
„Jakie są skutki bilansowe i podatkowe przekazania gratisów” oraz „Jak udokumentować przekazanie gratisów” – BGK23/2013 – dostępny na www.bgk.infor.pl
Polecamy dodatek kwartalny „Serwis Finansowo-Księgowy”, który ukaże się z 6 numerem BIULETYNU głównego księgowego w 2014 r.
Polityka rachunkowości mikropodmiotów – prowadzących działalność gospodarczą
Biuro Obsługi Klienta: 801 626 666, 22 212 07 30, e-mail: [email protected],www.sklep.infor.pl
Polityka�rachunkowości�mikropodmiotów��–�prowadzących�działalność�gospodarczą
Projekt�zmian�ustawy�o�rachunkowości�wprowadza�nową�grupę�pod-miotów.�Są�to�mikropodmioty,�które�po�wejściu�w�życie�zmian�mogą�sporządzić�uproszczone�sprawozdanie�finansowe.�Oznacza�to�też�możliwość�korzystania�z�wielu�innych�uproszczeń,�które�mogą�być�stosowane�pod�warunkiem�opisania�ich�w�polityce�rachunkowości.�Jak� dostosować� politykę� rachunkowości� do� zmian� –� opiszemy�w�pierwszym�numerze�SFK
Biuro�Obsługi�Klienta:tel.�801�626�666,�22�212�07�30,�e-mail:�[email protected],�www.sklep.infor.pl
dwutygodnik
głównego księgowegoBIULETYN
41
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
IV. PRAWO GOSPODARCZE
>> nierezydent, powiązania kapitałowe, informacja podatkowa
1. Informacja oRDU – kto ją składa i kiedyPRoBLEM Jesteśmy spółką córką spółki z siedzibą w Niemczech. Nasz
udziałowiec ma także spółki córki w Niemczech, we Francji i w szwajcarii. Czy w związku z tym powinniśmy składać do urzędu skarbowego informację o obrotach z podmiotami powiązanymi? Jeśli tak, to w jaki sposób i w jakich terminach trzeba to zrobić?
RADA tak. w przypadku umów zawartych z nierezydentami należy składać informację oRDU.
UzAsADNIENIE �Obowiązek�składania�informacji�podatkowych�wynika�z�przepisów�Ordynacji�podatkowej.�
Do� sporządzania� i� przekazywania� informacji� obowiązane� są� osoby� prawne,� jednostki�organizacyjne�niemające�osobowości�prawnej�oraz�osoby�fizyczne�prowadzące�działalność�gospodarczą�(art.�82�§�1�O.p.):1)� �na�pisemne�żądanie�organu�podatkowego�–�o�zdarzeniach�wynikających�ze�stosunków�
cywilnoprawnych�albo�z�prawa�pracy,�mogących�mieć�wpływ�na�powstanie�obowiązku�podatkowego�lub�wysokość�zobowiązania�podatkowego�osób�lub�jednostek,�z�którymi�zawarto�umowę;
2)� �bez wezwania przez organ podatkowy – o umowach zawartych z nierezydentami w rozumieniu przepisów prawa dewizowego;
3)� �w� zakresie� i� na� zasadach� określonych�w�odrębnych�ustawach.
O�jakich�umowach�należy�przekazać�informa-cje�do�urzędu�skarbowego?�Jak�wynika�z�rozpo-rządzenia�MF�w�sprawie�informacji�podatkowych,�informacje�o�umowach�należy�sporządzić�i�prze-kazać,�jeżeli:1)� jedna�ze�stron�tej�umowy:
a)��bierze�udział�w�zarządzaniu�lub�kontroli�drugiej�strony�umowy�bezpośrednio�lub�pośred-nio�albo
b)��posiada�udział�w�jej�kapitale�uprawniający�do�co�najmniej�5%�wszystkich�praw�głosu�lub
2)� inny�podmiot,�niebędący�stroną�umowy:a)��równocześnie�bierze�udział�w�zarządzaniu�lub�kontroli�podmiotów�będących�stronami�
umowy�(bezpośrednio�lub�pośrednio)��albo
słowNICzEkNierezydentami są osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania za granicą oraz osoby prawne mające siedzibę za granicą, a także inne podmioty mające siedzibę za granicą, posiadające zdolność zaciągania zobowią-zań i nabywania praw we własnym imieniu; nierezydentami są również znajdujące się za granicą oddziały, przedstawicielstwa i przed-siębiorstwa utworzone przez rezydentów.
IV. PRAWO GOSPODARCZE42
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
b)��posiada�udziały�w�kapitałach�tych�podmiotów�uprawniające,�w�każdym�z�nich,�do�co�najmniej�5%�wszystkich�praw�głosu,�lub
3)����nierezydent�będący�stroną�umowy�posiada�na�terytorium�Rzeczypospolitej�Polskiej�przed-siębiorstwo,�oddział�lub�przedstawicielstwo�w�rozumieniu�odrębnych�przepisów��i�jeżeli�podmiot�obowiązany�do�sporządzenia�i�przekazania�informacji�wiedział�lub�mógł�wiedzieć,�przy�zachowaniu�należytej�staranności,�o�fakcie�posiadania�takich�udziałów�lub�o�fakcie�posiadania�przez�nierezydenta�przedsiębiorstwa,�oddziału�lub�przedstawicielstwa�na�tery-torium�Rzeczypospolitej�Polskiej.
Podsumowując,�oznacza� to,�że�obowiązek�złożenia� informacji�podatkowej�o�umowach�zawartych�z�nierezydentami�wystąpi�wówczas,�gdy�między�podmiotami�(stronami�umowy�lub�stronami�umowy�i�podmiotem�trzecim)�występują�opisane�wcześniej�powiązania�kapitałowe�lub�organizacyjne�(nadzorcze)�albo�nierezydent�posiada�na�terytorium�Polski�przedsiębior-stwo,�oddział�lub�przedstawicielstwo�i�jednocześnie�podmiot�zobowiązany�wiedział�lub�mógł�wiedzieć�(dochował�należytej�staranności)�o�fakcie�istnienia�tych�powiązań�lub�zdarzeń.�Przy�czym�muszą�być�spełnione�opisane�progi�kwotowe.�
1.1. kto ma obowiązek składać oRDU
W�przypadku�spełnienia�wymogu�istnienia�określonych�powiązań�kapitałowych�lub�orga-nizacyjnych�w�informacjach�należy�uwzględnić�umowy,�które�zostały�zawarte:�� w�danym�roku�podatkowym,�� z�tym�samym�nierezydentem,�
a�suma�należności�albo�suma�zobowiązań�wynikająca�z�tych�umów�przekroczyła�równowar-tość�300�000�euro.
Dla�umów�zawartych�z�nierezydentem�posiadającym�na�terytorium�Polski�przedsiębior-stwo,�oddział�lub�przedstawicielstwo�w�informacjach�należy�uwzględnić�umowy,�w�których�jednorazowa�wartość�należności�albo�zobowiązań�przekroczyła�równowartość�5000�euro.
Należności� i� zobowiązania�należy� rozpatrywać�oddzielnie.�Przekroczenie�przez�którąś�z� tych�grup�rozrachunków�kwoty�300�000�euro�powoduje�powstanie�obowiązku�składania�ORD-U.�Najczęściej�występującą�w�tych�relacjach�umową�jest�umowa�kupna-sprzedaży�rze-czy,�praw�lub�usług�oraz�umowa�pożyczki.�Przy�czym�są�to�należności�i�zobowiązania,�które�wynikają:�� z�umów�sporządzonych�w�formie�pisemnej�lub�� z� wystawionych� lub� otrzymanych� faktur� albo� rachunków� potwierdzających� zawarcie�
umowy,�jeżeli�w�umowie�nie�określono�wartości�należności�lub�zobowiązań�albo�umowa�nie�ma�formy�pisemnej.
Wartość�przedmiotu�umów�obejmuje:�� �sumę�należności�i�zobowiązań,�jeżeli�z�tym�samym�nierezydentem�podmiot�obowiązany�
do�składania�deklaracji�jest�równocześnie�nabywcą�i�dostawcą,�pod�warunkiem�że�suma�należności�i�suma�zobowiązań�(odrębnie)�przekroczyła�próg�300�000,00�euro;
IV. PRAWO GOSPODARCZE 43
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
�� sumę�należności�lub�sumę�zobowiązań,�jeżeli�tylko�jedna�z�tych�sum�przekroczyła�war-tość�graniczną�lub�podmiot�zobowiązany�do�złożenia�informacji�występuje�we�wzajemnych�relacjach�tylko�jako�nabywca�lub�tylko�jako�dostawca,�wykazuje�się�tylko�tę�wartość,�która�przekroczyła�próg�300�000,00�euro;�� �sumę�jednorazowych�transakcji�przekraczających�5000,00�euro�dla�umów�zawartych�z�nie-
rezydentami�posiadającymi�na�terytorium�Polski�przedsiębiorstwo,�oddział�lub�przedsta-wicielstwo,�bez�względu�na� to,�czy�podmiot�zobowiązany�do�składania� informacji� jest�nabywcą�czy�dostawcą.
Wartość�należności�lub�zobowiązania�z�tytułu�udzielonej�lub�otrzymanej�pożyczki�obej-muje�kwotę�pożyczonego�kapitału�oraz�odsetek.
W�danym�przypadku�obowiązek�podatnika�wynika�z�§�3�ust.�1�pkt�1�(udziałowiec)�oraz�pkt�2�(spółki�córki�udziałowca)�rozporządzenia�MF.�Być�może�w�omawianej�spółce�powsta-nie� także�obowiązek� wynikający� z�pkt�3.�Podatnik�musi�dowiedzieć�się,� czy� jego�kontra-hent-nierezydent�posiada�przedsiębiorstwo,�oddział� lub�przedstawicielstwo�na� terytorium�Rzeczypospolitej�Polskiej.�Dobrym�rozwiązaniem�jest�przesłanie�kontrahentom�w�momencie�zawarcia�umowy�pisma�z�prośbą�o�podanie�takich�informacji�oraz�zobowiązaniem�się�do�poin-formowania�o�zmianie�stanu�faktycznego.�Wówczas�podatnik�posiada�dowód,�że�zachował�należytą�staranność.
Przy�niezbyt�rozbudowanych�strukturach�powiązań�ustalenie�zbioru�podmiotów�powiąza-nych�w�sposób�opisany�w�rozporządzeniu�może�nie�być�trudne,�zwłaszcza�że�takie�informacje�muszą�być�ujawnione�w�dokumentacji�podatkowej,�o�której�mowa�w�art.�9a�ustawy�o�podatku�dochodowym�od�osób�prawnych.
1.2. kiedy i na jakim formularzu należy składać informacje o transakcjach z nierezydentami
Właściwy�wzór�informacji�o�transakcjach�z�nierezydentami�stanowi�załącznik�do�rozporzą-dzenia�MF�i�ma�symbol�ORD-U.�Informacje�te�należy�sporządzić�za�rok�podatkowy�i�przesyłać�naczelnikowi�urzędu�skarbowego�właściwemu�ze�względu�na�adres�siedziby�albo�miejsce�zamieszkania�podmiotu�sporządzającego�informację,�w�terminie�trzech�miesięcy,�licząc�od�zakończenia�tego�roku�podatkowego.�
Ustawodawca�wymaga�podania�w�informacji�m.in.:�� danych�obowiązanego,��� danych�nierezydenta�(strony�umowy),��� danych�o�zawartych�umowach,�z�podaniem�wartości�przedmiotu�umów�ogółem,�w�tym�
dotyczących�usług�niematerialnych.�
Problem�może�powstać�z�powodu�braku�definicji�usług�niematerialnych.�W�praktyce�przyj-muje�się,�że�usługi�niematerialne� to�usługi,�których�przedmiotem�nie�są�rzeczy�materialne�(np.�usługa�remontowa,�usługa�transportowa),�lecz�prawa�i�wytwory�myśli�ludzkiej�(np.�usługi�prawnicze,�doradcze,�zarządzania,�prawa�autorskie,�licencje).�Czasami�trudno�jednak�ocenić,�z�jakimi�usługami�mamy�do�czynienia�w�konkretnym�przypadku.
IV. PRAWO GOSPODARCZE44
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
1.3. według jakiego kursu należy przeliczyć umowy
Transakcje�z�nierezydentami�mogą�być�zawierane�w� różnych�walutach,�w� tym�w�euro.�W�celu�sprawdzenia,�czy�dana�suma�należności�lub�zobowiązań�przekracza�limit,�trzeba�prze-liczyć�ich�wartość.
Wartości� limitów�wyrażone�w�euro�należy�przeliczyć�na�złote�po�średnim�kursie�ogło-szonym�przez�Narodowy�Bank�Polski�na�31�grudnia�roku�poprzedzającego�rok�podatkowy,�w�którym�zawarto�umowę.
Wartości�zobowiązań�lub�należności�wynikające�z�umów,�z�wystawionych�lub�otrzymanych�faktur�albo�rachunków�potwierdzających�zawarcie�umowy,�jeżeli�w�umowie�nie�określono�war-tości�należności� lub�zobowiązań�albo�umowa�nie�ma�formy�pisemnej,�wyrażone�w�walucie�obcej�należy�przeliczyć�na�złote�według�kursu�średniego�ogłoszonego�przez�Narodowy�Bank�Polski�na�31�grudnia�roku�poprzedzającego�rok�podatkowy,�w�którym:�� zawarto�umowę�lub�� wystawiono�faktury�albo�rachunki�potwierdzające�zawarcie�umowy.
Przy�założeniu,�że�rok�podatkowy�pokrywa�się�z�rokiem�kalendarzowym,�limity�wyrażone�w�kwotach�euro,�obowiązujące�na�2013�r.,�należy�przeliczyć�według�kursu�średniego�NBP�ogłoszonego�na�31�grudnia�2012�r.,�który�wynosił�4,0882�PLN/EUR.�Podane�w�rozporządze-niu�limity�wynoszą�więc:�� 300�000�euro�x�4,0882�PLN/EUR�=�1�226�460,00�zł,�� 5000�euro�x�4,0882�PLN/EUR�=�20�441,00�zł.
PRzykłAD 1 W�2013�r.�podatnik�zawarł�z�nierezydentem�posiadającym�zakład�na�terytorium�Polski�umowę�na�kwotę�6000�euro�po�kursie�4,0025�PLN/EUR.�Jednorazowa�wartość� trans-akcji� wykazana� w� księgach� wynosi� 24� 015� zł.� Zgodnie� z� wytycznymi� rozporządzenia�MF�należy� tę�kwotę�przeliczyć�po�kursie�4,0882�PLN/EUR,�podobnie� jak�kwotę� limitu�i�w� informacji�ORD-U�wykazać�wartość�24�529�zł.�Gdyby� jednorazowa�wartość�należ-ności�wynosiła�5000�euro,�nie�wystąpiłby�obowiązek�złożenia� informacji�ORD-U.�
PRzykłAD 2 Spółka�z�siedzibą�w�Niemczech�(A)�ma�100%�udziałów�w�spółce�z�o.o.� (X).Według�posiadanych�przez�spółkę�X�informacji�niemiecka�spółka�posiada�spółki�córki�także� w� Niemczech� (B),� we� Francji� (C)� i� w� Szwajcarii� (D).� Wszędzie� tam� ma� po� 70%�udziałów.�Pozostałe�30%�należy�do�innych�wspólników,�którzy�są�rezydentami�i�niere-zydentami,�ale�z�nimi�spółka�X�nie�ma�kontaktów�handlowych.�Ze�spółkami�B,�C� i�D�polska�spółka� także�prowadzi� interesy.�Polska�spółka�posiada�100%�udziałów�w�pol-skiej�spółce�z�ograniczoną�odpowiedzialnością�(E).�Ponadto�udziałowiec�będący�spół-ką� prawa� niemieckiego� (A)� jest� spółką� córką� innej� spółki� niemieckiej� (F),� z� którą�polski�podmiot�także�utrzymuje�kontakty�handlowe.�Spółka�F�posiada�100%�udziałów�w�spółce�A.
IV. PRAWO GOSPODARCZE 45
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
Polski�podatnik�nie�ma�wiedzy�na� temat�posiadania�przez� innych�kontrahentów-niere-zydentów�zakładów,�przedstawicielstw� lub�przedsiębiorstw.Rok�podatkowy�dla�spółki�X�pokrywa�się�z�rokiem�kalendarzowym.� �
Rok 201x:Dane� z� ksiąg� rachunkowych� na� temat� operacji� z� podmiotami� powiązanymi� na� koniec�31�grudnia�201x�r.;�kursy�walut�z�31�grudnia�201x�–�1:�EUR�=�3,9603�PLN/EUR,�CHF�=�3,1639�PLN/CHF.�
300�000,00�euro�x�3,9603�PLN/EUR�=�1�188�090,00�zł
Tabela 1. Podsumowanie danych do przekazania
Podmiot – charaktery
stykaNależności Zobowiązania
Kwota w złotych wykazana
w informacji (wartość
przedmiotu umów)
Wypełnienie dyspozycji z § 3 ust. 1
rozporządzenia(istnienie powiązań)
Wypełnienie dyspozycji z § 3 ust. 2
rozporządze nia (przekroczenie
limitów)
1 2 3 4 5 6
A�–�udziało-wiec�spółki�
z�o.o.�
11�627�370,00�zł� 13�820�010,48�zł 25�969�893,00 TAK�–�posiada�100%�udziałów
TAK�–�suma�na-leżności�i�suma�
zobowiązań�przekracza-ją�wartość�
300�000,00�euro
15�013,00�euro���3,9603�PLN/EUR�=�
=�59�455,98�zł
116�924,69�euro���3,9603�PLN/EUR�=�
=�463�056,85�zł
Razem 11 686 825,98 zł :
: 3,9603 PLN/EUR == 2 950 995,12 euro
Razem 14 283 067,32 zł :
: 3,9603 PLN/EUR = = 3 606 561,96 euro
B�–�niemiecka�spółka�córka�
spółki�A�
619�632,70�zł�:�:�3,9603�PLN/EUR�=
=�156�461,05�euro
458�117,48�euro���3,9603�PLN/EUR�==�1 814 282,66 euro
1�814�282,66 TAK�–�spółka�A�posiada�
równocześnie�udziały�w�pod-miocie�X�(100%)�i�podmiocie�B�
(70%)
TAK�–�suma�zobowiązań�przekracza�
300�000,00�euro�i�tylko��
kwotę�sumy�zobowiązań�wykazujemy��w�informacji�
C�–�francuska�spółka�córka�
spółki�A
307�417,60�euro���3,9603�PLN/EUR�=
=�1�217�465,92�zł
38�560,00�euro���3,9603�=�
=�152�709,17�zł
1�217�465,92 TAK�–�spółka�A�posiada�
równocześnie�udziały�w�pod-miocie�X�(100%)�i�podmiocie�C�
(70%)
TAK�–�suma�należności�przekracza�
300�000,00�euro;�w�informacji�
należy�wobec�tego�wykazać�
tylko�sumę�należności�
IV. PRAWO GOSPODARCZE46
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
1 2 3 4 5 6
D�–�szwajcar-ska�spółka�
córka�spółki�A
120�000,00�CHF���3,1639�CHF/PLN�=�
=�379�668,00�zł
310�240,00�CHF���3,1639�CHF/PLN�=
=�981�568,34�zł
0,00 TAK�–�spółka�A�posiada�
równocześnie�udziały�w�pod-miocie�X�(100%)�i�podmiocie�D�
(70%)
NIE�–�ani�suma�należności,�ani�suma�zobowią-zań�nie�prze-
kroczyły�kwoty�1�188�090,00�zł,�
tj.�kwoty�300�000,00�euro�przeliczonych�
na�złote
E�–�polska�spółka�córka�spółki�z�o.o.�X
0,00 NIE�–�spółka�E�nie�jest�nierezy-
dentem
Bez�znaczenia
F�–�niemiecka�spółka,�która�jest�udziałow-
cem�spółki�niemieckiej�A�
Nie�wystąpiły 247�900,00�euro 0,00 TAK�–�spółka�F�jest�100%�udzia-
łowcem�spół-ki�A,�która�jest�udziałowcem�
spółki�X�(wpływ�pośredni)
NIE�–�suma�zobowią-
zań�poniżej�300�000,00�euro
Spółka�z�o.o.�X�musi�złożyć�trzy�informacje�ORD-U�za�okres�od�1�stycznia�201x�r.�do�31�grudnia�201x�r.,�w�których�wykaże�wartość�przedmiotu�umów�ze�spółkami�A,�B� i�C.
Rok 201x + 1:Dane� z� ksiąg� rachunkowych� na� temat� operacji� z� podmiotami� powiązanymi� na� koniec�31�grudnia�201x�+�1�r.;�kurs�z�31�grudnia�201x:�EUR�=�4,4168�PLN/EUR,�CHF�=�3,6333�PLN/CHF.�300�000,00�euro�x�4,4168�=�1�325�040,00�zł
Stan� faktyczny�uległ�następującym�zmianom:��spółka�A�sprzedała�wszystkie�udziały�w�spółce�C�30�czerwca�2012�r.,�� �spółka�F�sprzedała�30�września�2012�r.�część�udziałów�w�spółce�A�i�posiada�pakiet�
51%.
Trzeba�pamiętać,�że�w�informacji�ORD-U�należy�wykazać�umowy,�które�zostały�zawar-te��w�roku�podatkowym,�jeżeli�strona�umowy�spełnia�wymogi�kapitałowe�lub�organiza-cyjne� albo� podmiot� niebędący� stroną� umowy� spełnia� wymogi� kapitałowe� lub�organizacyjne�w�stosunku�do�stron�umowy.�W�informacji�ORD-U�należy�wykazać�tylko�umowy� zawarte� ze� spółką� C� do� 30� czerwca,� pomimo� że� po� tym� dniu� umowy� nadal�były�zawierane�ze�spółką�C.�Po�tym�dniu�spółka�C�jako�strona�umowy�nie�była�zarzą-dzana� lub� kontrolowana� przez� wspólnego� udziałowca,� a� dotychczasowy� udziałowiec�(spółka�A)�przestał�nim�być�dla�spółki�C.
IV. PRAWO GOSPODARCZE 47
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
Tabela 2. Dane po zmianach
Podmiot – charaktery
stykaNależności Zobowiązania
Kwota w złotych wykazana
w informacji (wartość
przedmiotu umów)
Wypełnienie dyspozycji z § 3 ust. 1
rozporządzenia (istnienie
powiązań)
Wypełnienie dyspozycji z § 3 ust. 2
rozporządzenia (przekroczenie
limitów)
A�–�udzia-łowiec�
spółki�z�o.o.;�posiada�100%�
udziałów
10�412�220,97�zł 12�439�962,20�zł� 23�286�135,00 TAK�–�posiada�100%�udziałów
TAK�–�suma�należności�
i�suma�zobowiązań�przekraczają�
wartość�300�000,00�euro
98�250,30�euro���4,4168�PLN/EUR�=�
=�433�951,93�zł�
Razem 12 873 914,12 zł
B�–�niemiecka�spółka�córka�
spółki�A�
151�576,57�zł 181�701,94�euro�×�×�4,4168�PLN/EUR�=�
=�802�541,13�zł
0,00 TAK�–�spółka�A�posiada�
równocześnie�udziały�w�pod-
miocie�X�(100%)�i�podmiocie�B�
(70%)
NIE�–�ani�suma�zobowiązań,�
ani�suma�należności�nie�przekraczają�
300�000,00�euro
157�618,18�euro�××�4,4168�PLN/EUR�=�
=�696�167,98�zł
Razem 847 744,55 zł :
: 4,4168 PLN/EUR == 191 936,37 euro
C�–�francuska�spółka�córka�
spółki�A�(za okres
do 30 czerwca 2012 r.)
254�864,27�euro���4,4168�PLN/EUR�=
=�1�125�684,51�zł
90�264,88�euro���4,4168�PLN/EUR�=
=�398�681,92�zł
0,00 TAK�–�spółka�A�posiada�równo-cześnie�udziały�w�podmiocie�X�
(100%)�i�podmio-cie�C�(70%)
NIE�–�ani�suma�zobowiązań,�
ani�suma�należności�
nie�przekracza�300�000,00�euro
D�–�szwajcar-ska�spółka�
córka��spółki�A
Nie�wystąpiły 370�240,00�CHF�×�×�3,6333�PLN/CHF�=
=�1�345�192,99�zł
1�345�193,00 TAK�–�spółka�A�posiada�
równocześnie�udziały�w�pod-
miocie�X�(100%)�i�podmiocie�D�
(70%)
TAK�–�suma�zo-bowiązań,�prze-kroczyła�kwotę�1�325�040,00�zł,�
tj.�kwotę�300�000,00�
euro�przeliczo-ną�na�złote
E�–�polska�spółka�córka�spółki�z�o.o.�X
0,00 NIE�–�spółka�E�nie�jest�nierezy-
dentem
Bez�znaczenia
F�–�niemiecka�spółka,�która�jest�udziałow-
cem�spółki�niemieckiej�A�
Nie�wystąpiły 180�000,00�euro 0,00 TAK�–�spółka�F�posiadała�więcej�niż�5%�udziałów�
w�spółce�A,�która�jest�
udziałowcem�spółki�X�(wpływ�
pośredni)
NIE�–�suma�zobowią-
zań�poniżej�300�000,00�euro
IV. PRAWO GOSPODARCZE48
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
Spółka� z� o.o.� X� musi� złożyć� dwie� informacje� ORD-U� za� okres� od� 1� stycznia� 201x� +� 1� r.�do�31�grudnia�201x�+�1�r.,�w�których�wykaże�wartość�przedmiotu�umów�ze�spółkami�A�i�D.
Tryb postępowania przy wypełnianiu informacji ORDU:
Krok 1. Odrębnie rozpatrujemy należności i zobowiązania oraz porównujemy otrzymane kwoty z progiem 300 000,00 euro.
Krok 2. W informacji wykazujemy tylko wartość umów z tej grupy rozrachunków (należności lub zobowiązań), których suma przekroczyła próg 300 000,00 euro; jeżeli w obu grupach wartość progowa została przekroczona, podajemy sumę należności plus sumę zobowiązań.
Krok 3. Wśród tych umów, których wartość podano w pozycji 45 informacji, wyszukujemy usługi niematerialne (taki obowiązek mają tylko osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej) i ich wartość wpisujemy do pozycji 46 informacji.
1.4. Czym grozi niezłożenie informacji i jej korekty
Korekta�informacji�ORD-U�jest�możliwa�na�podstawie�art.�81�§�1�Ordynacji�podatkowej.�Jak�wynika�z�art.�3�O.p.,�przez�deklaracje�należy�rozumieć�wszelkie�informacje,�do�składania�których�obowiązani�są,�na�podstawie�przepisów�prawa�podatkowego,�podatnicy,�płatnicy�i�inkasenci.�Skorygowanie�złożonej�informacji�polega�na�złożeniu�informacji�korygującej�wraz�z�dołączonym�pisemnym�uzasadnieniem�przyczyn�korekty.
Kodeks�karny�skarbowy�przewiduje�odpowiedzialność�karną�za�niezłożenie�w� terminie�właściwemu� organowi� wymaganej� informacji� podatkowej.� Przewidziana� kara� to� grzywna�w�wysokości�120�stawek�dziennych,�a�w�przypadkach�mniejszej�wagi�sprawca�takiego�czynu�podlega�karze�grzywny�za�wykroczenie�skarbowe.�Jeżeli�jednak�złożono�nieprawdziwą�infor-mację,�sprawca�podlega�karze�grzywny�do�240�stawek�dziennych�(art.�80�k.k.s.).�Karalność�przestępstwa�skarbowego�ustaje,�jeżeli�od�czasu�jego�popełnienia�upłynęło,�dla�przestępstw�zagrożonych�karą�grzywny,�5�lat.
Aby�uniknąć�kary,�należy�skorzystać�z�instytucji�tzw.�czynnego�żalu,�która�polega�na�tym,�że�sprawca�czynu�zabronionego�zawiadamia�o�popełnieniu�takiego�czynu�organ�powołany�do�ścigania,�ujawniając�istotne�okoliczności�tego�czynu,�w�szczególności�osoby�współdziałające�w�jego�popełnieniu.�Konieczne�jest�równoczesne�złożenie�zaległej� lub�skorygowanej�infor-macji.�Zawiadomienie�jest�bezskuteczne,�jeżeli�zostało�złożone�w�czasie,�gdy�organ�miał�już�wyraźnie�udokumentowaną�wiadomość�o�popełnieniu�przestępstwa�skarbowego�lub�wykro-czenia�skarbowego�albo�po�rozpoczęciu�przez�organ�czynności�służbowych.��
PoDstAwA PRAwNA:�z art.� 82� ustawy� z� 29� sierpnia� 1997� r.� –� Ordynacja� podatkowa� –� j.t.� Dz.U.� z� 2012� r.� poz.� 749;� ost.zm.� Dz.U.�z�2013� r.�poz.�1289�z rozporządzenie�MF�z�24�grudnia�2002� r.�w�sprawie� informacji�podatkowych�–�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�190�z art.� 16,� art.� 80� ustawy� z� 10� września� 1999� r.� –� Kodeks� karny� skarbowy� –� j.t.� Dz.U.� z� 2013� r.� poz.� 186;��ost.zm.�Dz.U.�z�2013� r.�poz.�1304
Monika Kwiatkowska – specjalista ds. rachunkowości
49
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
V. RACHUNEK KOSZTÓW I ZARZĄDZANIE FINANSAMI
>> fundusze europejskie
1. Fundusze europejskie na lata 2014–2020 (część 2)
W numerze BGK 24/2013 przedstawiliśmy kwoty, jakie Polska ma zagwaranto-wane z budżetu unijnego w perspektywie finansowej 2014–2020. Wspomniane też zostało, że podstawowym dokumentem programowania perspektywy finan-sowej 2014–2020 jest Umowa Partnerstwa. Dokument ten został przyjęty przez Radę Ministrów 15 stycznia 2013 r. Jakie są najważniejsze założenia Umowy Partnerstwa i związanych z nią załączników, tj. załącznika 1 – Poziom krajowy, poziom regionalny?
Umowa Partnerstwa�jest�dokumentem�określającym�kierunki�interwencji�w�latach�2014–2020�trzech�polityk�unijnych�w�Polsce:�� Polityki�Spójności,�� Wspólnej�Polityki�Rolnej,��� Wspólnej�Polityki�Rybołówstwa.
Umowa�Partnerstwa�powstała�na�podstawie�Założeń�Umowy�Partnerstwa�2014–2020�przy-jętych�przez�Radę�Ministrów�15�stycznia�2013�r.�Przygotowując�Umowę,�wzięto�pod�uwagę�zapisy�unijnych�i�krajowych�dokumentów�strategicznych,�a�także�dotychczasowe�doświad-czenia�związane�z�wdrażaniem�perspektywy�2004–2006�oraz�2007–2013.�Dokument�ten�był�konsultowany�z�partnerami�społecznymi�i�gospodarczymi.
Umowa�Partnerstwa�przedstawia�m.in.:�� cele�i�priorytety�interwencji�w�ujęciu�tematycznym�i�terytorialnym�wraz�z�podstawowymi�
wskaźnikami,�� opis�stopnia�uzupełniania�się�działań�finansowanych�z�Polityki�Spójności,�Wspólnej�Polityki�
Rolnej�oraz�Wspólnej�Polityki�Rybołówstwa,�� układ�programów�operacyjnych,�� zarys�systemu�finansowania�oraz�wdrażania.
Zapisy załącznika do Umowy Partnerstwa.�Załącznik�poświęcony�jest�wstępnej�charak-terystyce�proponowanych�programów�operacyjnych.�
I. Poziom krajowy
W�poziomie�krajowym�planowane�do�realizacji�są:1.� �Program�operacyjny�dotyczący�innowacyjności,�badań�naukowych�i�ich�powiązań�ze�sferą�
przedsiębiorstw.�2.� �Program�operacyjny�dotyczący�gospodarki�niskoemisyjnej,�ochrony�środowiska,�przeciw-
działania�i�adaptacji�do�zmian�klimatu,�transportu�i�bezpieczeństwa�energetycznego.
FUNDUSZE EUROPEJSKIE
V. RACHUNEK KOSZTÓW I ZARZĄDZANIE FINANSAMI50
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
3.� �Program�operacyjny�dotyczący�rozwoju�kompetencji�i�umiejętności,�włączenia�społecz-nego�oraz�dobrego�rządzenia.�
4.� Program�operacyjny�dotyczący�rozwoju�cyfrowego.�5.� Program�dotyczący�rozwoju�obszarów�wiejskich.�6.� Program�dotyczący�rozwoju�obszarów�morskich�i�rybackich.7.� Program�pomocy�technicznej.8.� Program�operacyjny�dotyczący�Polski�Wschodniej�–�program�ponadregionalny.�9.� �Programy� dotyczące� europejskiej� współpracy� terytorialnej� –� programy� ponad�re�gio-
nalne.�
II. Poziom regionalny
W�poziomie�regionalnym�planowane�do�realizacji�są:1.� Regionalne�Programy�Operacyjne�(RPO).�2.� Regionalny�Program�Operacyjny�Województwa�Mazowieckiego.
1.1. Cele programów, cele tematyczne, priorytet inwestycyjny, fundusz
1. Program operacyjny dotyczący innowacyjności, badań naukowych i ich powiązań ze sferą przedsiębiorstw
Celem�programu�będzie�pobudzenie� innowacyjności�gospodarki�poprzez�zwiększenie�nakładów�prywatnych�na�B�+�R,�w�szczególności�poprzez:�� wsparcie�przedsiębiorstw�w�obszarach�innowacyjności�i�działalności�badawczo-rozwo-
jowej,�� podniesienie�jakości�i�interdyscyplinarności�badań�naukowych,��� zwiększenie�stopnia�ich�komercjalizacji,��� umiędzynarodowienie.�
Działania�w�ramach�niniejszego�programu�będą�się�skupiać�wokół�tzw.�narodowych�cen-trów�doskonałości,�zlokalizowanych�głównie�w�miastach�wojewódzkich.�Finansowane�będą�projekty�w�obszarze�B�+�R�(transfer�technologii,�badania�i�prace�rozwojowe�oraz�infrastruk-tura�B�+�R),�kierowane�do�najlepszych�w�skali�kraju�jednostek�naukowych�i�dydaktycznych.�Istotnym�elementem�programu�będą�również�działania�skierowane�do�przedsiębiorstw�inwe-stujących�w�innowacje�oraz�prowadzących�działalność�badawczo-rozwojową.�
Dofinansowanie�będzie�obejmowało�cały�proces�powstawania�innowacji:�od�fazy�tworze-nia�się�pomysłu,�poprzez�działalność�B�+�R,�prototypowanie,�aż�po�wdrażanie�wyników�badań,�transfer�technologii�oraz�działalność�innowacyjną�na�rynkach�międzynarodowych.�
Poza� innowacjami�technologicznymi�wspierane�będą�także�towarzyszące� im�innowacje�nietechnologiczne�pozwalające�na�zwiększenie�efektywności�działań�organizacyjnych�czy�zarządczych�w�przedsiębiorstwie.�
V. RACHUNEK KOSZTÓW I ZARZĄDZANIE FINANSAMI 51
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
Tabela 1. Cele tematyczne programu innowacyjności
Cel tematyczny Priorytet inwestycyjny Fundusz
Cel 1.�Wspieranie�badań��naukowych,�rozwoju�technologicznego�i�innowacji�oraz�jego�priorytety�inwestycyjne�
1.1.�Wzmacnianie�infrastruktury�B�+�R�(...)�i�możliwości�roz-woju�sektora�B�+�I�oraz�promowanie�centrów�kompetencji,�w�szczególności�tych�o�znaczeniu�europejskim
EFRR
1.2.�Promowanie� inwestycji�przedsiębiorstw�w�B�+� I,� roz-wój�powiązań�między�przedsiębiorstwami,�centrami�B�+�R�i�szkołami�wyższymi� (...),�wspieranie�badań� technologicz-nych�i�stosowanych,�linii�pilotażowych,�działań�w�zakresie�wczesnej�walidacji�produktów�i�zaawansowanych�zdolno-ści� produkcyjnych� oraz� pierwszej� produkcji� w� dziedzinie�kluczowych�technologii�(...)�
EFRR
Cel 3.�Podnoszenie�EFRR�konkurencyjności�MŚP,�sektora�rolnego�oraz�sektora�rybołówstwa�i�akwakultury
3.1.� Promowanie� przedsiębiorczości,� w� szczególności�poprzez� ułatwianie� gospodarczego� wykorzystywania�nowych� pomysłów� oraz� wspieranie� tworzenia� nowych�firm,�z�uwzględnieniem�inkubatorów�przedsiębiorczości
EFRR
3.2.�Opracowywanie� i�wdrażanie�nowych�modeli�bizne-sowych�dla�MŚP,�w�szczególności�w�celu�internacjona-lizacji
EFRR
3.4.� Wspieranie� zdolności� MŚP� w� zaangażowanie� się�w�proces�wzrostu�ekonomicznego�i�innowacji�
EFRR
Cel 4.�Wspieranie�przejścia�na�gospodarkę�niskoemisyjną�we�wszystkich�sektorach�
4.6.� Promowanie� badań,� badań� naukowych,� innowacji�i�wdrażania�technologii�niskoemisyjnych�
EFRR
Część�działań�dotyczących�wsparcia�rozwoju�kadr�innowacyjności,�w�tym�pracowników�naukowych�i�uczelni�wyższych�oraz�przedsiębiorców�i�ich�pracowników�(domena�ESF),�będzie�finansowana�na�zasadzie�crossfinancingu.
2. Program operacyjny dotyczący gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska, przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu, transportu i bezpieczeństwa energetycznego
Celem�programu�jest�wsparcie�gospodarki�efektywnie�korzystającej�z�zasobów,�bardziej�przyjaznej�środowisku,�sprzyjającej�zachowaniu�dziedzictwa�kulturowego,�spójności�spo-łecznej�i�terytorialnej�oraz�bardziej�konkurencyjnej.�
Realizacja�tego�celu�będzie�polegać�na�utrzymaniu�równowagi�i�wzajemnym�uzupełnianiu�się�działań�w�następujących�obszarach�interwencji:��� czystej�i�efektywnej�energii,�w�tym�efektywności�energetycznej,�rozwoju�energii�ze�źródeł�
odnawialnych�oraz�integracji�i�poprawy�funkcjonowania�na�europejskim�rynku�energii;���� ochrony�środowiska,�w�tym�ochrony�różnorodności�biologicznej,�adaptacji�i�przeciwdzia-
łania�zmianom�klimatu,�w� tym�ograniczenia�emisji�gazów�cieplarnianych,�efektywnego�korzystania�z�zasobów,�wzmocnienia�odporności�systemów�gospodarczych�na�zagroże-
V. RACHUNEK KOSZTÓW I ZARZĄDZANIE FINANSAMI52
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
nia�związane�z�klimatem�oraz�zwiększenia�możliwości�zapobiegania�klęskom�żywiołowym�i�reagowania�na�nie;��� większej�spójności�społecznej�i�terytorialnej,�w�tym�poprawy�dostępności�transportowej;��� konkurencyjności,� zakładającej�bardziej�efektywne�wykorzystanie�zasobów�kraju�oraz�
zapewnienie�lepszych�warunków�do�wykorzystania�zróżnicowanych�potencjałów�terytorial-nych�poprzez�usuwanie�przeszkód�w�działaniu�najważniejszych�infrastruktur�sieciowych.
Tabela 2. Cele tematyczne programu gospodarki niskoemisyjnej
Cel tematyczny Priorytet inwestycyjny Fundusz
1 2 3
Cel 4.�Wspieranie�przejścia�na�gospodarkę�niskoemisyjną�we�wszystkich�sektorach�
4.1.� Promowanie� produkcji� i� dystrybucji� odnawialnych�źródeł�energii�
FS
4.2.�Promowanie�efektywności�energetycznej�i�wykorzy-stania�OZE�przez�przedsiębiorstwa
FS
4.3.�Wspieranie�efektywności�energetycznej� i�wykorzy-stywania� odnawialnych� źródeł� energii� w� sektorze� pub-licznym�i�mieszkaniowym�
FS
4.4.�Rozwój�i�wdrażanie�inteligentnych�systemów�dystry-bucji�na�niskich�i�średnich�poziomach�napięcia�
FS
4.5.� Promowanie� strategii� niskoemisyjnych� dla� wszyst-kich� typów� obszarów,� w� szczególności� na� obszarach�miejskich,�wspieranie�zrównoważonego�transportu�miej-skiego�oraz�podejmowania�odpowiednich�działań�adap-tacyjnych�i�mitygacyjnych�
FS
4.7.� Promowanie� wysokosprawnej� kogeneracji� energii�cieplnej� i� elektrycznej� w� oparciu� o� popyt� na� użytkową�energię�cieplną
EFRR
Cel 5.�Promowanie�dostosowania�do�zmian�klimatu,�zapobiegania�ryzyku�i�zarządzania�ryzykiem
5.1.� Wspieranie� wyspecjalizowanych� inwestycji� służą-cych�dostosowaniu�do�zmiany�klimatu�
FS
5.2.� Promowanie� inwestycji� ukierunkowanych� na� kon-kretne� rodzaje� ryzyka,� zapewniających� odporność� na�klęski� żywiołowe� oraz� stworzenie� systemów� zarządza-nia�klęskami�żywiołowymi�
FS
Cel 6.�Ochrona�środowiska�naturalnego�i�wspieranie�efektywności�wykorzystania�zasobów�
6.1.�Zaspokojenie�znaczących�potrzeb�w�zakresie�inwe-stycji�w�sektorze�gospodarki�odpadami,�tak�aby�wypeł-nić�zobowiązania�wynikające�z�prawa�unijnego�
FS
6.2.�Zaspokojenie�znaczących�potrzeb�w�zakresie�inwe-stycji�w�sektorze�gospodarki�wodnej,� tak�aby�wypełnić�zobowiązania�wynikające�z�prawa�unijnego
FS
6.3.�Ochrona,�promocja�i�rozwój�dziedzictwa�kulturowe-go�i�naturalnego�
EFRR
V. RACHUNEK KOSZTÓW I ZARZĄDZANIE FINANSAMI 53
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
1 2 3
6.4.� Ochrona� i� przywrócenie� różnorodności� biologicznej,�ochrona�i�rekultywacja�gleby�oraz�promowanie�usług�eko-systemowych,�w� tym�działań�związanych�z�zarządzaniem�Europejską�Siecią�Ekologiczna�Natura�2000,�oraz�zielonej�infrastruktury
FS
6.5.� Działania� mające� na� celu� poprawę� stanu� środowiska�miejskiego,�w�tym�rekultywacja�terenów�poprzemysłowych�i�redukcja�zanieczyszczenia�powietrza�(tylko�działania�doty-czące�redukcji�zanieczyszczenia�powietrza)
FS
6.6.�Promowanie�technologii�innowacyjnych�w�celu�popra-wy�ochrony�środowiska�i�efektywnego�gospodarowania�za-sobami�w�sektorze�gospodarowania�odpadami,�gospodarki�wodnej� i� ochrony� gleby� w� celu� redukcji� zanieczyszczenia�powietrza� (wsparcie� wykorzystania� rozwiązań� innowacyj-nych�w�wymienionych�sektorach)
EFRR
6.7.� Wspieranie� przemian� przemysłowych� w� kierunku� go-spodarki� zasobooszczędnej� i� promowanie� ekologicznego�wzrostu�gospodarczego�
EFRR
Cel 7.�Promowanie�zrównoważonego�transportu�i�usuwanie�niedoborów�przepustowości�w�działaniu�najważniejszych�infrastruktur�sieciowych�
7.1.� Wspieranie� rozwoju� multimodalnego� Jednolitego� Eu-ropejskiego� Obszaru� Transportowego� (Single� European�Transport�Area�–�SEA)�poprzez�inwestycje�w�sieci�TEN-T�
FS
7.2.� Zwiększanie� mobilności� regionalnej� poprzez� łączenie�węzłów� drugorzędnych� i� trzeciorzędnych� z� infrastrukturą�TEN-T�(tylko�drogi�krajowe)
EFRR
7.3.�Rozwój�przyjaznych�dla�środowiska�i�niskoemisyjnych�systemów� transportu,� włączając� transport� śródlądowy,�morski,�porty�i�połączenia�multimodalne�
FS
7.4.�Rozwój�i�rehabilitacja�kompleksowego,�nowoczesnego�i�interoperacyjnego�systemu�transportu�kolejowego�
FS
7.5.�Rozwój�inteligentnych�systemów�dystrybuowania,�ma-gazynowania�i�przesyłu�gazu�i�energii�elektrycznej�
EFRR
Cel 9.�Wspieranie��włączenia�społecznego�i�walka�z�ubóstwem
9.1.�Inwestycje�w�infrastrukturę�zdrowotną�i�społeczną,�któ-re�przyczyniają�się�do�rozwoju�krajowego,�regionalnego�i�lo-kalnego,�zmniejszania�nierówności�w�zakresie�stanu�zdro-wia�oraz�przejścia� z�usług� instytucjonalnych�na�poziomie�społeczności�lokalnych�
EFRR
3. Program operacyjny dotyczący rozwoju kompetencji i umiejętności, włączenia społecznego oraz dobrego rządzenia
Celem�programu�jest:�� wzrost�poziomu�zatrudnienia�oraz�spójności�społecznej,��� poprawa�funkcjonowania�administracji�publicznej.�
V. RACHUNEK KOSZTÓW I ZARZĄDZANIE FINANSAMI54
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
Pomoc�koncentrować�się�będzie�przede�wszystkim�na�rozwiązaniach�systemowych,�pro-jektach�pilotażowych�oraz�działaniach�o�zasięgu�ogólnokrajowym.�
Wzrostowi�zatrudnienia�służyć�będą�działania�wspierające�reformę�polityki�edukacyjnej,�tj:�� rozwiązania�systemowe�z�zakresu�edukacji� i�szkolnictwa�wyższego,�skierowane�na� jakość�
kształcenia,�dostępność�i�jego�powiązanie�z�gospodarką�i�trendami�zrównoważonego�rozwoju,��� upowszechnienie�uczenia�się�przez�całe�życie.�
Równolegle�wspierane�będą�działania�z�zakresu�wzmocnienia� i�modernizacji� instytucji�działających�na� rynku�pracy.�Pełniejszemu�wykorzystaniu� istniejących�zasobów�na� rynku�pracy�służyć�będą�rozwiązania�ogólnokrajowe�i�systemowe�na�rzecz�godzenia�życia�zawo-dowego� i� rodzinnego.�Uzupełniającym�działaniem�wspierającym�zatrudnienie�będzie�pro-filaktyka�zdrowotna� (wtórna� i�pierwotna)�oraz�wsparcie� rozwoju�kadr,�w� tym�w�kontekście�starzejącego�się�społeczeństwa.
Tabela 3. Cele tematyczne programu rozwoju kompetencji
Cel tematyczny Priorytet inwestycyjny Fundusz
1 2 3
Cel 8.�Wspieranie�zatrudnienia�i�mobilności�pracowników�
8.6.�Trwała�integracja�na�rynku�pracy�ludzi�młodych�bez�pra-cy,�zwłaszcza�tych,�którzy�nie�uczestniczą�w�kształceniu�lub�szkoleniu�(NEET)�
EFS
8.8.� Równouprawnienie� płci� oraz� godzenie� życia� zawodo-wego�i�prywatnego�(wyłącznie�działania�systemowe)�
EFS
8.9.� Adaptacja� pracowników,� przedsiębiorstw� i� przedsię-biorców�do�zmian�
EFS
8.10.��Aktywne�i�zdrowe�starzenie�się� EFS
8.11.�Modernizacja�i�wzmocnienie�roli�instytucji�działających�na�rynku�pracy,�w�tym�działania�mające�na�celu�zwiększenie�transnarodowej�mobilności�pracowników�
EFS
Cel 9.�Wspieranie�włączenia�społecznego�i�walka�z�ubóstwem
9.6.�Zwalczanie�dyskryminacji�ze�względu�na�płeć,�rasę�lub�pochodzenie� etniczne,� religię� lub� światopogląd,� niepełno-sprawność�lub�orientację�seksualną
EFS
9.7.�Ułatwianie�dostępu�do�niedrogich,�trwałych�oraz�wyso-kiej�jakości�usług,�w�tym�opieki�zdrowotnej�i�usług�społecz-nych�świadczonych�w�interesie�ogólnym�
EFS
9.8.� Wspieranie� gospodarki� społecznej� i� przedsiębiorstw�społecznych�
EFS
Cel 10.�Inwestowanie�w�edukację,�umiejętności�i�uczenie�się�przez�całe�życie
10.1.�Ograniczenie�przedwczesnego�kończenia�nauki�szkol-nej� oraz� zapewnienie� równego� dostępu� do� dobrej� jakości�edukacji� elementarnej,� kształcenia� podstawowego� i� śred-niego
EFS
V. RACHUNEK KOSZTÓW I ZARZĄDZANIE FINANSAMI 55
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
1 2 3
10.2.� Poprawa� jakości,� skuteczności� i� dostępności� szkolni-ctwa�wyższego�oraz�kształcenia�na�poziomie�równoważnym�w�celu�zwiększenia�udziału�i�poziomu�osiągnięć�
EFS
10.3.� Poprawa� dostępności� i� wspieranie� uczenia� się� przez�całe�życie,�podniesienie�umiejętności�i�kwalifikacji�pracowni-ków�i�osób�poszukujących�pracy,�zwiększenie�dopasowania�systemów� kształcenia� i� szkolenia� do� potrzeb� rynku� pracy�m.in.�przez�poprawę�jakości�kształcenia�i�szkolenia�zawodo-wego�oraz�utworzenie�i�rozwijanie�systemów�uczenia�się�po-przez�praktyczną�naukę�zawodu�realizowaną�w�ścisłej�współ-pracy�z�pracodawcami�
EFS
Cel 11.�Wzmacnianie��potencjału�instytucjonalnego�i�skuteczności�administracji�publicznej
11.3.� Inwestycje� w� zdolności� instytucjonalne� i� w� skutecz-ność� administracji� publicznych� oraz� usług� publicznych�w�celu�przeprowadzenia�reform,�z�uwzględnieniem�lepsze-go�stanowienia�prawa�i�dobrych�rządów
EFS
11.4.�Budowanie�potencjału�podmiotów�kształtujących�po-litykę�w�zakresie�zatrudnienia�i�edukacji�oraz�politykę�spo-łeczną�i�wspieranie�paktów�sektorowych�i�terytorialnych�na�rzecz�realizacji�reform�na�szczeblu�krajowym,�regionalnym�i�lokalnym�
EFS
Część�działań�dotyczących�wsparcia�inwestycyjnego�(w�szczególności�w�obszarze�edu-kacji,� zdrowia,�wymiaru�sprawiedliwości,�działań�na� rzecz� rodziny)�może�być� finansowana�w�ramach�10%�crossfinancingu�z�EFRR.�
4. Program operacyjny dotyczący rozwoju cyfrowego
Celem�programu�jest�stworzenie�warunków�do�powszechnego�wykorzystania�technologii�cyfrowych�w�taki�sposób,�żeby�stały�się�one�kołem�zamachowym�gospodarki.
Osiągnięciu�tego�celu�będzie�służyć�m.in.:�� zapewnienie�masowego�dostępu�do�szerokopasmowego�Internetu,�� podniesienie�kompetencji�cyfrowych�różnych�grup�społecznych,�szczególnie�tych�zagro-
żonych�cyfrowym�wykluczeniem.�W�ramach�programu�realizowane�będą�projekty�z�zakresu:�� poszerzania�dostępu�do�sieci�szerokopasmowych,��� systemowych�projektów�dotyczących�rozwoju�elektronicznych�usług�publicznych�(admi-
nistracja,�zamówienia�publiczne,�sądownictwo,�zdrowie,�kultura�itp.),�� tworzenia�otwartych�zasobów�publicznych,��� systemowego�wsparcia�e-gospodarki�oraz�e-integracji�i�rozwijania�kompetencji�cyfrowych.�
Realizowane�będą�także�działania�mające�na�celu:�� ułatwienie�transakcji�internetowych�i�transgranicznych�poprzez�zapewnienie�interopera-
cyjności�systemów�umożliwiających�świadczenie�usług�na�rynku�międzynarodowym,�� wsparcie�tworzenia�bezpiecznego�systemu�korzystania�z�usług�w�sieci.
V. RACHUNEK KOSZTÓW I ZARZĄDZANIE FINANSAMI56
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
Działania� z� zakresu�umiejętności� i� kompetencji� cyfrowych�będą�dopełnieniem�działań�infrastrukturalnych�i�będą�ściśle�się�z�nimi�łączyły.�
Tabela 4. Cele tematyczne programu rozwoju cyfrowego
Cel tematyczny Priorytet inwestycyjny Fundusz
Cel 2.�Zwiększenie�dostępności,�stopnia�wykorzystania�i�jakości�technologii�informacyjno--komunikacyjnych
2.1.�Poszerzanie�dostępu�do�sieci�szerokopasmowych,� roz-wój� sieci� o� wysokiej� przepustowości� i� wspieranie� przyjęcia�nowych�technologii�i�sieci�w�gospodarce�cyfrowej
EFRR
2.2.�Rozwój�produktów�i�usług�opartych�na�TIK,�handlu�elek-tronicznego�oraz�zwiększenie�zapotrzebowania�na�TIK
EFRR
2.3.�Wzmacnianie�zastosowania�technologii�komunikacyjno--informacyjnych�dla�e-administracji,�e-learningu,�e-integracji,�e-kultury,�e-zdrowia
EFRR
5. Program dotyczący rozwoju obszarów wiejskich
Celem�programu�będzie:�� poprawa�konkurencyjności�rolnictwa,�� zrównoważone�zarządzanie�zasobami�naturalnymi�i�działania�w�dziedzinie�klimatu,�� zrównoważony�rozwój�terytorialny�obszarów�wiejskich.�
Program�rozwoju�obszarów�wiejskich�stanowić�będzie�kontynuację�i�rozwinięcie�kierun-ków�wsparcia�realizowanych�w�okresie�po�przystąpieniu�Polski�do�UE.
Tabela 5. Cele tematyczne programu rozwoju obszarów wiejskich
Cel tematyczny Priorytet inwestycyjny Fundusz
1 2 3
Cel 1.��Wspieranie�badań�naukowych,�rozwojutechnologicznego�i�innowacji
1.��Ułatwianie�transferu�wiedzy�i�innowacji�w�rolnictwie,�leśni-ctwie�i�na�obszarach�wiejskich,�ze�szczególnym�naciskiem�na�następujące�obszary:�a)��zwiększanie�innowacyjności�i�bazy�wiedzy�na�obszarach�
wiejskichb)��wzmacnianie�powiązań�między�rolnictwem�i�leśnictwem�
a�badaniami�i�innowacją
EFRROW
Cel 2.�Zwiększenie�dostępności,�stopnia�wykorzystania�i�jakości�technologii�informacyjno-�-komunikacyjnych
6)��zwiększanie� włączenia� społecznego,� ograniczanie� ubó-stwa�i�promowanie�rozwoju�gospodarczego�na�obszarach�wiejskich� ze� szczególnym� naciskiem� na� następujący� ob-szar:�c)��zwiększanie� dostępności� technologii� informacyjno-
-komunikacyjnych� (TIK)� na� obszarach� wiejskich� oraz�podnoszenie�poziomu�korzystania�z�nich�i�poprawianie�ich�jakości
V. RACHUNEK KOSZTÓW I ZARZĄDZANIE FINANSAMI 57
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
1 2 3
Cel 3.�Podnoszenie�konkurencyjnościmałych�i�średnich�przedsiębiorstw,�sektora�rolnego
2.��Poprawa�konkurencyjności�wszystkich�rodzajów�gospodar-ki�rolnej�i�zwiększenie�rentowności�gospodarstw�rolnych
3.��Poprawa� organizacji� łańcucha� żywnościowego� i� promo-wanie�zarządzania�ryzykiem�w�rolnictwie�ze�szczególnym�naciskiem�na�następujący�obszar:�a)��lepsze� zintegrowanie� głównych� producentów� z� łańcu-
chem�żywnościowym�poprzez�systemy�jakości,�promo-cję�na�rynkach� lokalnych� i�krótkie�cykle�dostaw,�grupy�producentów�i�organizacje�międzybranżowe
Cel 4.�Wspieranie�przejścia�na�gospodarkęniskoemisyjną�we�wszystkich�sektorach
5.��Wspieranie�efektywnego�gospodarowania�zasobami�oraz�przechodzenia�na�gospodarkę�niskoemisyjną�i�odporną�na�zmianę�klimatu�w�sektorach�rolnym,�spożywczym�i�leśnym,�ze�szczególnym�naciskiem�na�następujące�obszary:b)��poprawa�efektywności�korzystania�z�energii�w�rolnictwie�
i�przetwórstwie�spożywczym�c)��ułatwianie�dostaw�i�wykorzystywania�odnawialnych�źró-
deł�energii,�produktów�ubocznych,�odpadów,�pozosta-łości� i� innych� surowców� nieżywnościowych� dla� celów�biogospodarki�
d)��redukcja�emisji�podtlenku�azotu�i�metanu�z�rolnictwa�
Cel 5.�Promowanie�dostosowania�do�zmian�klimatu,�zapobiegania�ryzyku�i�zarządzania�ryzykiem
3.��Poprawa� organizacji� łańcucha� żywnościowego� i� promo-wanie�zarządzania�ryzykiem�w�rolnictwie�ze�szczególnym�naciskiem�na�następujący�obszar:�b)��wspieranie� zarządzania� ryzykiem� w� gospodarstwach�
rolnych
Cel 6.�Ochrona�środowiska�naturalnego�i�wspieranieefektywności�wykorzystywania�zasobów
4.��Odtwarzanie,� chronienie� i� wzmacnianie� ekosystemów�zależnych�od�rolnictwa� i� leśnictwa,�ze�szczególnym�naci-skiem�na�następujące�obszary:�a)��odtwarzanie� i� zachowanie� różnorodności� biologicznej,�
w� tym�na�obszarach�Natura�2000,�oraz� rolnictwa�o�wy-sokiej�wartości�przyrodniczej�i�stanu�europejskich�krajo-brazów�
b)�poprawa�gospodarki�wodnejc)�poprawa�gospodarowania�glebą
5.��Wspieranie�efektywnego�gospodarowania�zasobami�oraz�przechodzenia�na�gospodarkę�niskoemisyjną�i�odporną�na�zmianę�klimatu�w�sektorach�rolnym,�spożywczym�i�leśnym,�ze�szczególnym�naciskiem�na�następujące�obszary:�
a)��poprawa� efektywności� korzystania� z� zasobów� wodnych�w�rolnictwie�
e)��promowanie� pochłaniania� dwutlenku� węgla� w� rolnictwie�i�leśnictwie�
Cel 8.�Wspieranie�zatrudnienia�i�mobilności�pracowników�
6.��Zwiększanie�włączenia�społecznego,�ograniczanie�ubóstwa�i�promowanie� rozwoju�gospodarczego�na�obszarach�wiej-skich,�ze�szczególnym�naciskiem�na�następujący�obszar:�a)��ułatwianie� różnicowania� działalności,� zakładania� no-
wych�małych�przedsiębiorstw�i�tworzenia�miejsc�pracy
V. RACHUNEK KOSZTÓW I ZARZĄDZANIE FINANSAMI58
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
1 2 3
Cel 9.�Wspieranie�włączenia�społecznego�i�walka�z�ubóstwem�
6)��zwiększanie� włączenia� społecznego,� ograniczanie� ubó-stwa� i� promowanie� rozwoju� gospodarczego� na� obsza-rach�wiejskich,�ze�szczególnym�naciskiem�na�następują-cy�obszar:�b)�wspieranie�lokalnego�rozwoju�na�obszarach�wiejskich
Cel 10.�Inwestowanie�w�edukację,�umiejętności�i�uczenie�się�przez�całe�życie
1.��Ułatwianie�transferu�wiedzy�i�innowacji�w�rolnictwie,�leśni-ctwie�i�na�obszarach�wiejskich,�ze�szczególnym�naciskiem�na�następujący�obszar:�c)��promowanie�uczenia�się�przez�całe�życie�oraz�szkolenia�
zawodowego�w�sektorach�rolnym�i�leśnym
6. Program dotyczący rozwoju obszarów morskich i rybackich
Celem�programu�jest:�� podnoszenie�konkurencyjności�sektora�rybołówstwa�i�akwakultury,�� ochrona�środowiska�naturalnego�i�wspieranie�efektywności�wykorzystania�zasobów,�� wsparcie�w�zakresie�wdrażania�unijnego�systemu�kontroli,�inspekcji�i�egzekwowania.�
W�ramach�poszczególnych�obszarów�(celów)�tematycznych�środki�z�EFMR�koncentro-wać�się�będą�na:�� wzroście�produktywności�i�konkurencyjności�sektora�rybackiego�(modernizacja�i�wzrost�
innowacyjności�sektora�rybackiego),�� wzroście�jakości�kapitału�ludzkiego,�społecznego�i�zatrudnienia,��� przedsiębiorczości�sektora�rybackiego,��� ochronie�środowiska�i�adaptacji�do�zmian�klimatu�(ochrona�jakości�wód).�
Tabela 6. Cele tematyczne programu rozwoju obszarów morskich i rybackich
Cel tematyczny Priorytet inwestycyjny Fundusz
1 2 3
Cel 1.�Wspieranie�badań�naukowych,�rozwoju�technologicznego�i�innowacji
Wspieranie�innowacyjnego,�konkurencyjnego�i�opar-tego�na�wiedzy�rybołówstwa�i�akwakultury�
EFMR
Cel 3.�Podnoszenie�konkurencyjności�sektora�rybołówstwa�i�akwakultury
Cel 6.�Ochrona�środowiska�naturalnego�i�wspieranie�efektywności�wykorzystywania�zasobów�
Promowanie�zrównoważonego� i�zasobooszczędne-go�rybołówstwa�i�akwakultury
Cel 8.�Wspieranie�zatrudnienia�i�mobilności�pracowników�
Zwiększenie�zatrudnienia�i�spójności�terytorialnej
V. RACHUNEK KOSZTÓW I ZARZĄDZANIE FINANSAMI 59
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
1 2 3
Cel 9.�Wspieranie�włączenia�społecznego�i�walka�z�ubóstwem�
Zwiększenie�zatrudnienia�i�spójności�terytorialnej
Cel 11.�Wzmacnianie�potencjału�instytucjonalnego�i�skuteczności�administracji�publicznej
Wspieranie�procesu�wdrażania�WPRyb�przez:�a)��dostarczanie� wiedzy� naukowej� i� gromadzenie� da-
nych�b)��wspieranie�kontroli� i�egzekwowania,�zwiększanie�
potencjału� instytucjonalnego� oraz� skuteczności�administracji�publicznej�
7. Program pomocy technicznej
Program�będzie�instrumentem�służącym�budowie�potencjału�instytucji�odpowiedzialnych�za�realizację�interwencji�finansowanych�z�funduszy�strukturalnych.�
W�ramach�programu�realizowane�będą�działania,�które�zapewnią:�� kompleksowe�przygotowanie�instytucji�do�wdrażania�projektów�(instytucjonalny�project�
pipeline),�� spójny�system�informacji�i�promocji.�
Wzmocniona�zostanie�rola�pomocy�technicznej�jako:�� narzędzia�wspomagającego�sprawne�zarządzanie�poszczególnymi�programami�operacyj-
nymi,��� zwiększenie�efektywności�instytucji�w�systemie�wdrażania�instrumentów�strukturalnych.�
W�ramach�programu�pomocy�technicznej�finansowana�będzie�również�inicjatywa�project�pipeline�dla�projektów�indywidualnych,�która�ma�na�celu�usprawnienie�przygotowania�i�wdra-żania�projektów�realizowanych�w�poszczególnych�programach�operacyjnych.�W�przypad-ku�dużych�projektów�indywidualnych�będzie�zapewniona�weryfikacja�i�doradztwo�ze�strony�ekspertów.�Ponadto�dla�kluczowych�beneficjentów�możliwe�będzie�sfinansowanie�działań�wspierających�realizację�projektu�(np.�audyt�operacji,�ewaluacja,�tłumaczenie�dokumentacji).�Pomoc�techniczna�będzie�narzędziem�finansującym�także�koszty�koordynacji�oraz�zarządza-nia�i�wdrażania�projektów�w�ramach�Zintegrowanych�Inwestycji�Terytorialnych.�
Cele tematyczne oraz fundusze
Program�będzie�finansowany�z�Europejskiego�Funduszu�Rozwoju�Regionalnego.
8. Program operacyjny dotyczący Polski Wschodniej – program ponadregionalny
Polska�Wschodnia�to�jeden�z�obszarów�strategicznej�interwencji�państwa�(OSI)�o�charak-terze�terytorialnym,�na�których�będą�podejmowane�działania�współfinansowane�przez�fun-dusze�WRS�w�ramach�wszystkich�krajowych�programów�operacyjnych,�pięciu�programów�regionalnych�oraz�części�programów�EWT�i�EIS.�
Dodatkowe�środki�na�wsparcie�rozwoju�i�pozycji�konkurencyjnej�Polski�Wschodniej�będzie�miał�specjalny�ponadregionalny�program�zarządzany�przez�Ministra�Rozwoju�Regionalnego.�
V. RACHUNEK KOSZTÓW I ZARZĄDZANIE FINANSAMI60
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
Stanowiąc�kontynuację�programu�Polska�Wschodnia�z� lat�2007–2013,�program�będzie�kon-centrował�się�na�wspieraniu�tych�działań,�które�sprzyjając�rozwojowi,�zmianom�strukturalnym�i�wzrostowi�konkurencyjności�Polski�Wschodniej,�odnoszą�się�do�ponadregionalnych�proble-mów�i�potencjałów.
Celem�programu�jest�wzmocnienie�pozycji�rozwojowej�i�konkurencyjnej�Polski�Wschodniej.�Programem�zostanie�objętych�pięć�województw�o�najniższych�w�skali�kraju�wartościach�PKB�na�mieszkańca�i�o�jednej�z�najniższych�wartości�tego�wskaźnika�w�skali�UE,�tj.:�� województwo�warmińsko-mazurskie,�� województwo��podlaskie,�� województwo��lubelskie,�� województwo��podkarpackie,�� województwo�świętokrzyskie.
Tabela 7. Cele tematyczne programu
Cel tematyczny Priorytet inwestycyjny Fundusz
1 2 3
Cel 1.�Wspieranie�badań�naukowych,�rozwoju�technologicznego�i�innowacji�oraz�jego�priorytety�inwestycyjne�
1.2.� Promowanie� inwestycji� przedsiębiorstw� w� badania�i� innowacje,�budowanie�sieci�współpracy�między� firmami,�ośrodkami�naukowo-badawczymi,�ośrodkami�akademicki-mi�w�zakresie�rozwoju�produktów�i�usług,� transferu�tech-nologii,�innowacji�społecznych�i�aplikacji�z�dziedziny�usług�publicznych,�tworzenie�sieci,�pobudzanie�popytu,�klastrów�i�otwartych�innowacji�poprzez�inteligentną�specjalizację�
EFRR
Cel 3.�Podnoszenie�konkurencyjności�MŚP,�sektora�rolnego�oraz�sektora�rybołówstwa�i�akwakultury�
3.3.� Wspieranie� tworzenia� i� rozszerzania� zaawansowa-nych� zdolności� w� zakresie� rozwoju� produktów� i� usług�(w�szczególności�w�sferze�turystyki)�
EFRR
Cel 4.�Wspieranie�przejścia�na�gospodarkę�niskoemisyjną�we�wszystkich�sektorach
4.5.� Promowanie� strategii� niskoemisyjnych� dla� wszyst-kich� typów� obszarów,� w� szczególności� na� obszarach�miejskich,�w� tym�wspieranie�zrównoważonego� transpor-tu�miejskiego�oraz�podejmowania�odpowiednich�działań�adaptacyjnych�i�mitygacyjnych.�
EFRR
Cel 6.�Ochrona�środowiska�naturalnego�i�wspieranie�efektywności�wykorzystania�zasobów�
6.5.�Działania�mające�na�celu�poprawę�stanu�środowiska�miejskiego,�rekultywację�terenów�poprzemysłowych�i�re-dukcję�zanieczyszczenia�powietrza�
EFRR
Cel 7.�Promowanie�zrównoważonego�transportu�i�usuwanie�niedoborów�przepustowości�w�działaniu�najważniejszych�infrastruktur�sieciowych
7.2.�Zwiększanie�mobilności� regionalnej�poprzez� łącze-nie� węzłów� drugorzędnych� i� trzeciorzędnych� z� infra-strukturą�TEN-T�
EFRR
V. RACHUNEK KOSZTÓW I ZARZĄDZANIE FINANSAMI 61
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
1 2 3
Cel 9.�Wspieranie�włączenia�społecznego�i�walka�z�ubóstwem�(oprócz�działań�systemowych)�
9.2.� Wspieranie� rewitalizacji� fizycznej,� gospodarczej�i�społecznej�ubogich�społeczności�oraz�obszarów�miej-skich�i�wiejskich�komplementarnie�do�działań�realizowa-nych�w�ramach�programów�operacyjnych�
EFRR
9. Programy dotyczące europejskiej współpracy terytorialnej – programy ponadregionalne
Cele� i� szczegółowe� priorytety� poszczególnych� programów� Europejskiej� Współpracy�Terytorialnej�(EWT)�–�ze�względu�na�ich�międzynarodowy�charakter�i�partnerstwa�–�są�każdo-razowo�definiowane�i�wspólnie�wybierane�w�drodze�negocjacji�między�państwami�realizują-cymi�dany�program�(przy�udziale�przedstawicieli�KE).�
W�trakcie�negocjacji�stanowisko�konsultowane�jest�również�z�partnerami�samorządowymi.Ogólnym�priorytetem�współpracy�terytorialnej�będzie�kształtowanie� i�zrównoważony�rozwój�
przygranicznych�i�ponadgranicznych�obszarów�funkcjonalnych�powiązanych�gospodarczo,�społecz-nie�(w�tym�kulturowo�i�historycznie)�i�komunikacyjnie�oraz�wzmacnianie�ich�spójności�terytorialnej.�
�II. Poziom regionalny
1. Regionalne Programy Operacyjne (RPO)
Celem�Regionalnych�Programów�Operacyjnych�będzie:�� zwiększenie�konkurencyjności�regionów;�� poprawa�jakości�życia�ich�mieszkańców�poprzez:
–�wykorzystywanie�potencjałów�regionalnych,–��skoncentrowane�niwelowanie�barier�rozwojowych,�w�oparciu�o�strategie�rozwoju�woje-
wództw,�z�naciskiem�na�regionalne�strategie�inteligentnej�specjalizacji.�
Wybór�przedsięwzięć�będzie�podyktowany�stopniem�przyczyniania�się�do�osiągania�celów�wykorzystania�środków�UE�dotyczących:�wsparcia�dla�zwiększania�konkurencyjności�gospo-darki�oraz�poprawy�spójności�społecznej�i�terytorialnej.�
Na�poziom�regionalny�przeznaczonych�będzie�ok.�75%�środków�EFS�oraz�ok.�55%�środków�EFRR.�
Tabela 8. Cele tematyczne RPO
Cel tematyczny Priorytet inwestycyjny Fundusz
1 2 3
Cel 1.�Wzmacnianie�badań�naukowych,�rozwoju�technologicznego�i�innowacji�
1.2.�Promowanie�inwestycji�przedsiębiorstw�w�B�+�I,�rozwój�po-wiązań�między�przedsiębiorstwami,�centrami�B�+�R�i�szkołami�wyższymi�(...),�wspieranie�badań�technologicznych�i�stosowa-nych,� linii�pilotażowych,�działań�w�zakresie�wczesnej�walida-cji� produktów� i� zaawansowanych� zdolności� produkcyjnych�i�pierwszej�produkcji�w�dziedzinie�kluczowych�technologii�(...)�
EFRR
V. RACHUNEK KOSZTÓW I ZARZĄDZANIE FINANSAMI62
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
1 2 3
Cel 2.�Zwiększenie�dostępności,�stopnia�wykorzystania�i�jakości�technologii�informacyjno-�-komunikacyjnych�
2.2.� Rozwój� produktów� i� usług� opartych� na� TIK,� handlu�elektronicznego�oraz�zwiększenie�zapotrzebowania�na�TIK
EFRR
2.3.�Wzmacnianie�zastosowania�rozwiązań�cyfrowych�w�ra-mach�e-gov,�e-edukacji,�włączenia�cyfrowego,� �e-kultury,�e-zdrowia,
EFRR
Rozwój� kultury� informatycznej� i� e-learning,� inwestycje�w� e-integrację,� e-umiejętności� i� umiejętności� związane�z�przedsiębiorczością
EFS
Cel 3.�Podnoszenie�konkurencyjności�MŚP,�sektora�rolnego�oraz�sektora�rybołówstwa�i�akwakultury�
3.1.� Promowanie� przedsiębiorczości,� w� szczególności�poprzez� ułatwienie� gospodarczego� wykorzystywania� no-wych� pomysłów� oraz� sprzyjanie� tworzeniu� nowych� firm,�w�tym�również�przez�inkubatory�przedsiębiorczości�
EFRR
3.2.�Opracowywanie�i�wdrażanie�nowych�modeli�bizneso-wych�dla�MŚP,�w�szczególności�w�celu�umiędzynaroda-wiania�
EFRR
3.3.�Wspieranie�tworzenia�i�rozszerzania�zaawansowanych�zdolności�w�zakresie�rozwoju�produktów�i�usług�
EFRR
3.4.� Wspieranie� zdolności� MŚP� do� udziału� w� procesach�wzrostu�i�innowacji�
EFRR
Cel 4.�Wspieranie�przejścia�na�gospodarkę�niskoemisyjną�we�wszystkich�sektorach,�w�tym�priorytety�inwestycyjne
4.1.�Promowanie�produkcji�i�dystrybucji�odnawialnych�źró-deł�energii
EFRR
4.2.� Promowanie� efektywności� energetycznej� i� wykorzy-stania�OZE�przez�przedsiębiorstwa
EFRR
4.3.�Wspieranie�efektywności�energetycznej�i�wykorzysty-wania�odnawialnych�źródeł�energii�w�sektorze�publicznym�i�mieszkaniowym�
EFRR
4.4.� Opracowywanie� i� realizacja� inteligentnych� systemów�dystrybucji�na�niskich�i�średnich�poziomach�napięcia
EFRR
4.5.�Promowanie�strategii�niskoemisyjnych�dla�wszystkich�typów�obszarów,�w�szczególności�na�obszarach�miejskich,�wspieranie� zrównoważonego� transportu� miejskiego� oraz�podejmowania�odpowiednich�działań�adaptacyjnych� i�mi-tygacyjnych�
EFRR
Cel 5.�Promowanie�dostosowania�do�zmiany�klimatu,�zapobiegania�ryzyku�i�zarządzania�ryzykiem�
5.1.�Wspieranie�wyspecjalizowanych� inwestycji� służących�dostosowaniu�do�zmiany�klimatu�
EFRR
Cel 6.�Ochrona�środowiska�naturalnego�i�wspieranie
6.1.�Zaspokojenie�znaczących�potrzeb�w�zakresie�inwesty-cji�w�sektorze�gospodarki�odpadami,�tak�aby�wypełnić�zo-bowiązania�wynikające�z�prawa�unijnego�
EFRR
V. RACHUNEK KOSZTÓW I ZARZĄDZANIE FINANSAMI 63
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
1 2 3
efektywności�wykorzystaniazasobów
6.2.�Zaspokojenie�znaczących�potrzeb�w�zakresie�inwesty-cji�w�sektorze�gospodarki�wodnej,�tak�aby�wypełnić�zobo-wiązania�wynikające�z�prawa�unijnego�
EFRR
6.3.�Ochrona,�promocja�i�rozwój�dziedzictwa�kulturowego�i�naturalnego�
EFRR
6.4.� Ochrona� i� przywrócenie� różnorodności� biologicznej,�ochrona�i�rekultywacja�gleby�oraz�promowanie�usług�eko-systemowych,�w�tym�programu�Natura�2000�oraz�zielonej�infrastruktury�
EFRR
6.5.�Działania�mające�na�celu�poprawę�stanu�środowiska�miejskiego,� rekultywację� terenów� poprzemysłowych� i� re-dukcję�zanieczyszczenia�powietrza�
EFRR
Cel 7.�Promowanie�zrównoważonego�transportu�i�usuwanie�niedoborów�przepustowości�w�działaniu�najważniejszych�infrastruktursieciowych
7.2.�Zwiększanie�mobilności�regionalnej�poprzez�łączenie�wę-złów�drugorzędnych�i�trzeciorzędnych�z�infrastrukturą�TEN-T�
EFRR
7.3.�Rozwój�przyjaznych�dla�środowiska�i�niskoemisyjnych�systemów� transportu,� włączając� transport� śródlądowy,�morski,�porty�i�połączenia�multimodalne�
EFRR
7.4.�Rozwój�i�rehabilitacja�kompleksowego,�nowoczesnego�i�interoperacyjnego�systemu�transportu�kolejowego
EFRR
Cel 8.�Wspieranie�zatrudnienia��i�mobilności�pracowników�(oprócz�działań�systemowych)�
8.1.�Rozwój�inkubatorów�przedsiębiorczości�oraz�wsparcie�inwestycyjne�dla�samozatrudnienia,�mikroprzedsiębiorstw�oraz�rozwoju�firm�
EFRR
8.2.�Wspieranie�rozwoju�przyjaznego�dla�zatrudnienia�po-przez�rozwój�potencjałów�endogenicznych�jako�elementu�strategii� terytorialnej� dla� obszarów� ze� specyficznymi� po-trzebami,� łącznie� z� przekształceniem� upadających� regio-nów�przemysłowych�oraz�działaniami�na�rzecz�zwiększenia�dostępności�i�rozwoju�zasobów�naturalnych�i�kulturowych�
EFRR
8.3.� Inicjatywy�w�zakresie�rozwoju�lokalnego�oraz�pomoc�dla�struktur�świadczących�usługi�lokalne�w�tworzeniu�no-wych�miejsc�pracy,�o�ile�takie�działania�są�poza�zakresem�rozporządzenia�dotyczącego�EFS
EFRR
8.4.�Inwestowanie�w�rozwój�infrastruktury�dla�publicznych�służb�zatrudnienia�EFRR�
EFRR
8.5.�Zapewnianie�dostępu�do�zatrudnienia�osobom�poszu-kującym� pracy� i� nieaktywnym� zawodowo,� w� tym� podej-mowanie� lokalnych� inicjatyw� na� rzecz� zatrudnienia� oraz�wspieranie�mobilności�pracowników�
EFS
8.6.� Trwała� integracja� na� rynku� pracy� ludzi� młodych� bez�pracy,�zwłaszcza�tych,�którzy�nie�uczestniczą�w�kształce-niu�lub�szkoleniu�(NEET)�
EFS
V. RACHUNEK KOSZTÓW I ZARZĄDZANIE FINANSAMI64
BGK�nr�1(193)��� 1�stycznia�2014�r.�
1 2 3
8.7.�Samozatrudnienie,�przedsiębiorczość�oraz� tworzenie�nowych�miejsc�pracy�EFS�
EFS
8.8.�Równouprawnienie�płci�oraz�godzenie�życia�zawodo-wego�i�prywatnego�EFS�
EFS
8.9.� Adaptacja� pracowników,� przedsiębiorstw� i� przedsię-biorców�do�zmian�EFS�
EFS
Cel 9.�Wspieranie�włączenia�społecznego�i�walka�z�ubóstwem�(oprócz�działań�systemowych)
9.1.� Inwestycje� w� infrastrukturę� zdrowotną� i� społeczną,�które�przyczyniają�się�do�rozwoju�krajowego,�regionalne-go�i�lokalnego,�zmniejszania�nierówności�w�zakresie�stanu�zdrowia�oraz�przejścia�z�usług�instytucjonalnych�do�usług�na�poziomie�społeczności�lokalnych�
EFRR
9.2.�Wspieranie�rewitalizacji�fizycznej,�gospodarczej�i�spo-łecznej� ubogich� społeczności� oraz� obszarów� miejskich�i�wiejskich�
EFRR
9.3.�Wspieranie�przedsiębiorczości�społecznej�EFRR/EFS� EFRR/EFS
9.4.�Aktywna�integracja,�w�szczególności�w�celu�poprawy�zatrudnialności�EFS
EFS
9.5.�Integracja�społeczności�marginalizowanych,�takich�jak�Romowie�EFS
EFS
9.7.�Ułatwianie�dostępu�do�niedrogich,�trwałych�oraz�wyso-kiej�jakości�usług,�w�tym�opieki�zdrowotnej�i�usług�społecz-nych�świadczonych�w�interesie�ogólnym
EFS
9.8.� Wspieranie� gospodarki� społecznej� i� przedsiębiorstw�społecznych�EFRR�
EFRR
9.9.�Lokalne�strategie�rozwoju�realizowane�przez�społecz-ność�EFS�
EFS
Cel 10.�Inwestowanie�w�edukację,�umiejętności�i�uczenie�się�przez�całe�życie�(oprócz�działań�systemowych�
10.1.� Ograniczenie� przedwczesnego� kończenia� nauki�szkolnej�i�zapobieganie�mu�oraz�promowanie�dostępu�do�wysokiej� jakości� edukacji� przedszkolnej,� podstawowej�i�ponadpodstawowej�
EFS
10.3.� Poprawa� dostępności� uczenia� się� przez� całe� życie,�podniesienie�umiejętności�i�kwalifikacji�pracowników�i�osób�poszukujących�pracy,�zwiększenie�dopasowania�systemów�kształcenia� i�szkolenia�do�potrzeb�rynku�pracy�m.in.�przez�poprawę�jakości�kształcenia�i�szkolenia�zawodowego�oraz�utworzenie�i�rozwijanie�systemów�uczenia�się�poprzez�prak-tyczną� naukę� zawodu� realizowaną� w� ścisłej� współpracy�z�pracodawcami�EFS�
EFS
10.4.� Rozwój� infrastruktury� edukacyjnej� i� szkoleniowej�EFRR�
EFRR
V. RACHUNEK KOSZTÓW I ZARZĄDZANIE FINANSAMI 65
www.bgk.infor.pl� BGK�nr�1(193)
2. Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego
Celem�regionalnego�programu�operacyjnego�dla�województwa�mazowieckiego�będzie:�� zwiększanie�konkurencyjności�tego�regionu,�� poprawa�jakości�życia�mieszkańców,��� niwelowanie�wewnętrznych�dysproporcji�i�barier�rozwojowych�poprzez�wykorzystywanie�
potencjałów�subregionalnych.�
Podobnie�jak�w�przypadku�pozostałych�15�programów�regionalnych�także�dla�wojewódz-twa�mazowieckiego�przewiduje�się�program�dwufunduszowy�(EFRR�i�EFS),�skoncentrowany�na�wsparciu�regionalnej�inteligentnej�specjalizacji,�w�którym�będzie�możliwe�wykorzystanie�instrumentów�rozwoju�terytorialnego.
Województwo�mazowieckie�będzie�korzystało�także�ze�środków�programów�krajowych,�zakres�programu� regionalnego�będzie�zgodny�z�wypracowanymi�zasadami�podziału�mię-dzy�poziomem�krajowym�i�regionalnym.�W�związku�z�tym�w�ramach�regionalnego�programu�operacyjnego�dla�województwa�mazowieckiego�zaprogramowanych�zostanie�około�65–75%�środków�EFS�oraz�około�52–55%�środków�EFRR.�
Cele tematyczne oraz fundusze
Co�do�zasady,�program�dla�województwa�mazowieckiego�powinien�realizować�te�same�cele�i�priorytety�co�inne�programy�regionalne,�jednak�ze�względu�na�mniejszą�alokację�może�okazać�się�konieczne�ograniczenie�liczby�priorytetów,�aby�poprzez�skoncentrowanie�alokacji�wsparcie�było�bardziej�efektywne.�
Źródło:1.�funduszeeuropejskie.gov.pl,�2.��www.mrr.gov.pl/fundusze/Fundusze_Europejskie_2014_2020/Programowanie_2014_2020/
Umowa_partnerstwa/Documents/ZUP_05_02_13_zaljm.pdf
Joanna Gawrońska – biegły rewident
W BIULETYNIE głównego księgowego w roku 2014:
Jak wykazać w księgach roszczenie sporne?
Jakie kursy walutowe należy stosować do przeliczeń przez nabywców towarów i usług dla potrzeb VAT, podatku dochodowego i w rachunkowości?
Kiedy dokonać rozliczeń międzyokresowych a kiedy ująć operacje na koncie „Rozliczenie zakupu”.
Biuro Obsługi Klienta: 801 626 666, 22 212 07 30, www.sklep.infor.pl
�Zasady�dokonywania�korekty�faktur
��Prezent�wręczony�za�granicą�a�koszty�uzyskania�przychodu
��Nabycie�samochodu�przez�przedsiębiorcę��w�ewidencji�księgowej
dwutygodnik
www.bgk.infor.pl
głównego księgowegoBIULETYN
Grupa INFOR PL
Prezes Zarządu Ryszard Pieńkowski
INFOR PL Spółka Akcyjna 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72 www.infor.pl
Dyrektor Pionu Wydawniczego Marzena Nikiel [email protected]
z-ca Dyrektora Pionu Wydawniczego Agata Eichler [email protected]
Redaktor naczelna dr Gyöngyvér Takáts tel. 22 531 49 76
Ko rek ta Bar ba ra Re dzyń ska
Redak tor gra ficz ny Mo ni ka Ro dzie wicz
Ad res re dak cji 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72 tel. 22 531 48 37 www.br.infor.pl
Biu ro Re kla my Monika Szulc-Wąsikowska [email protected] tel. 22 530 40 17
Zamówienia na prenumeratę Biuro Obsługi Klienta 03-308 Warszawa, ul. Batalionu Platerówek 3 tel. 22 212 07 30, 801 626 666, faks: 22 212 07 32 e-mail: [email protected]
www.sklep.infor.pl
Co py ri ght by IN FOR PL S.A. Pu bli ka cja jest chro nio na prze pi sa mi pra wa autor skie go. Wy ko ny wa nie kse ro ko pii lub powie la nie in ną me to dą oraz roz po wszech nia nie bez zgo dy wy daw cy w ca ło ści lub części jest za bro nio ne i pod le ga od po wie dzial no ści kar nej.
Druk: Coldruk
INFOR PL S.A. jest podatnikiem VAT, NIP 118-009-30-66
Re dak cja za strze ga so bie pra wo skra ca nia i ad iu sta cji tek stów oraz zwro tu ma te ria łów za mó wio nych, a nie za twier dzo nych do dru ku. Ma te ria łów nie za mó wio nych nie zwra ca my. Nie po no si my od po wie dzial no ści za treść re klam za miesz czo nych na ła mach.
Nakład 3500 egz.
W następnym numerze BIULETYNU głównego księgowego:• Środki pieniężne a inne środki pieniężne i inne aktywa pieniężne – czym się różnią
te kategorie• Skutki podatkowe i bilansowe otrzymania darowizny
Kwotę zł za zamówioną prenumeratę:
wpłaciłem na konto: BRE S.A. O/W-wa 34 1140 1010 0000 3608 2400 1007
wpłacę w terminie 7 dni od daty otrzymania specyfikacji potwierdzającej przyjęcie zamówienia
proszę o przesłanie specyfikacji w formacie PDF na mój adres e-mail:
proszę o przesłanie specyfikacji tradycyjną przesyłką pocztową
Wyrażam zgodę na otrzymywanie faktur w formie elektronicznej. Zgodnie z ustaleniami faktury będą przesyłane z adresu: [email protected] w formacie PDF na nasz adres. Wycofanie akceptacji przesyłania faktur VAT w formie elektronicznej może nastąpić w drodze pisemnej lub elektronicznej na adres: [email protected].
Wyrażam zgodę na otrzymywanie informacji handlowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej od spółek Grupy INFOR PL oraz podmiotów współpracujących. Oświadczenie jest niezależne od czasu korzystania z usług świadczonych przez spółki z Grupy INFOR PL.
Wyrażam zgodę na otrzymywanie informacji marketingowych od spółek Grupy INFOR PL oraz podmiotów współpracujących. Oświadczenie jest niezależne od czasu korzystania z usług świadczonych przez spółki z Grupy INFOR PL.
Prenumerata 2014www.sklep.infor.plWypełnij i wyślij faksem na numer 22 212 07 32
Zamawiam prenumeratę BIULETYNU głównego księgowego:
na 12 miesięcy (I–XII 2014) w cenie 565 zł brutto na 12 miesięcy wydanie internetowe (I–XII 2014) w cenie 455 zł brutto
Dane zamawiającego
imię i nazwisko stanowisko
telefon komórkowy e-mail
Dane firmy
nazwa
adres
tel. faks
NIP
#
BIULETYN głównego księgowego pomoże w dokonaniu poprawnej wyceny aktywów i pasywów, ujmowaniu kosztów i przychodów oraz w prawidłowym sporządzeniu sprawozdania finansowego. Przedstawione rozwiązania uwzględniają potrzeby ewidencyjne jednostek gospodarczych o różnych formach prawnych i rodzaju prowadzonej działalności.
dwutygodnik, papier - 24 numeryNa łamach BIULETYNU głównego księgowego w roku 2014 będziemy poruszać aktualne problemy związane m.in.:
z zamknięciem roku 2013 ze zmianami w prawie bilansowym,
podatkowym i gospodarczym.
Ponadto w roku 2014 Prenumeratorzy BIULETYNU głównego księgowego otrzymają:
tekst jednolity ustawy o rachunkowości akty wykonawcze do ustawy
o rachunkowości 12 kalendarzy księgowego 4 numery Serwisu Finansowo-Księgowego.
Informacje i zamówienia: Biuro Obsługi Klienta: 801 626 666, 22 212 07 30; e-mail: [email protected]; www.sklep.infor.pl
BIULETYN głównego księgowego
Wszystko o skutkach
ewidencyjnych zmian w prawie
podatkowym
165x235-bgk-skutki-ewidencyjne-cmyk.indd 1 2013-12-16 12:29:37
2014BIU
LETYN
głównego księgowego nr 1(193)
Infororganizerniczego nie przegapisz!
nowoczesne narzędzie księgowych
inFororganizer to nowoczesne narzędzie, które błyskawicznie wyszuka potrzebne informacje o prawie, podatkach i rachunkowości. Głosowo przypomni o ważnych terminach i spotkaniach. Na bieżąco poinformuje o zmianach w prawie oraz dostarczy kalkulatory niezbędne w pracy.
Można go również wykorzystać prywatnie – nie zrobi kawy, ale przypomni o urodzinach cioci .
To wszystko zawsze pod ręką, na pulpicie Twojego komputera. Tylko z INFORorganizerem oszczędzisz swój czas.
Pobierz bezpłatniewww.infororganizer.pl
Terminarz
aktualności
Wyszukiwarka
Wskaźniki i stawki
aktywne formularze
Kalkulatory