egzemplarz bezpłatny

Stowarzyszenie Elektryków Polskich rok 2014 ogłosiło Rokiem Kazimierza Szpo-tańskiego, właściciela Fabryki Aparatów Elektrycznych, działacza tej organizacji. W obchody włączyły się władze dzielnicy.

Forma Lekaro opublikowa-ła szczegółowy harmono-gram odbioru odpadów wielkogabarytowych do grudnia br. włącznie. Jedno-cześnie określiła, co należy rozumieć pod podjęciem odpad wielkogabarytowy.

Nr 11 - 12/152-153 Rok VIII | Czerwiec 2014 r.

Tegoroczny sprawdzian uczniowie klas VI wawerskich publicznych szkół podstawowych napisali bardzo dobrze, lepiej niż poprzednio. Średnia ocena 30,81 pkt (w ub. r. było to 29,58) na 40 możliwych do zdobycia plasuje nasze placówki oświatowe na szóstym miejscu w gronie 18 dzielnic Warszawy. Wawerskich uczniów, kończących szkoły podstawowe, wyprzedzili tylko rówieśnicy z Ursynowa (32,91 pkt), Żoliborza (31,81), Bemowa (31,65), Włoch (31,61) i Ochoty (30,90). Średnia warszawska to 30,57 pkt. Wśród wawerskich szkół najlepiej wypadli w sprawdzianie uczniowie SP nr 204 przy ul. Bajkowej - 34,70 pkt i SP nr 128 z ul. Kadetów - 32,70 pkt. Zdaniem władz dzielnicy poprawa uzyskanych wyników wzięła się z większego zaangażowania kadry nauczycielskiej, ale także dzięki poprawie wyposażenia wawerskich placówek w nowoczesne, multimedialne i interaktywne pomoce przedmiotowe. Uzyskane wyniki są dobrym prognostykiem przed dalszą nauką absolwentów w gimnazjach. Na zdjęciu klasa VIb ze SP nr 204, która uzyskała średnią 35,78 pkt. SP nr 204 była najlepsza w Warszawie i druga na Mazowszu, a prywatna SP nr 92 najlepsza na Mazowszu.

W wyborach do Europarlamentu największe poparcie w Wawrze otrzymali kandydaci umiesz-czeni na liście Platformy Obywatelskiej. Wysoka była frekwencja. Na Mazowszu wynosiła ona 28,9 proc., w Warszawie – 38,1 proc, a w Wawrze – 40,1proc. Na kandydatów z listy PO wawerczycy oddali 9268 głosów (uprawnionych było 55,2 tys. mieszkańców), a więc 42,52 proc. wszystkich wrzuconych do urn. Na kandydatów Prawa i Sprawiedliwości głosowało 6916 uprawnionych (31,73 proc.). Kolejne miejsca zajęli kandydaci Nowej Prawicy Janusza Korwina – Mikke (6,8 proc.), SLD – UP (4,91 proc.), Europy Plus Twój Ruch (4,79 proc.), Polski Razem Jarosława Gowina (4,21 proc.), Solidarnej Polski Zbigniewa Ziobry (2,03 proc.), Ruchu Narodowego (1,45 proc.), PSL (0,84 proc.) i Partii Zielonych (0,6 proc.). Najwyższą frekwen-cję odnotowano w komisjach nr 524 przy ul. Wilgi (48,25 proc.) i nr 513 przy ul. Przygodnej (48,4 proc.), najniższą natomiast w komisji nr 530 przy ul. Poezji (30,84) i 503 na w Marysinie Wawerskim (30,1 proc.).

Pierwsze wiosenne zawody – rowerowe, w ramach „Czwórboju Wawerskiego”, rozegrane zostały na tere-nach leśnych przyległych do CREiO TPD „Helenów” i zgromadziły na starcie ponad 70 zawodniczek i zawodników. To więcej niż wystartowało w biegach narciarskich. Na zdjęciu zwycięzca w kategorii do lat 9 Filip Małek. »8

»4-5

»8

Dwa razy większe przedszkole w Lesie

W wyborach do Parlamentu Europejskiego Wawer postawił na PO

Bardzo dobry sprawdzian szóstoklasistówSPIS TREŚCI

ROk SzPOTańSkIEgO

ODBIóR WIELkOgaBaRyTóW

Fot.

AMFo

t. AM

OD MARYSINA PO FALENICĘ2

Władze dzielnicy wystąpiły do władz miasta o środki na sfinansowanie budowy zespo- łu szkolno-przedszkolnego, zlokalizowa-nego w osiedlu Nadwiśle. Jest to obszar podlegający dynamicznym zmianom, te-reny dawniej rolnicze są intensywnie zabudowy-wane. Zespół ten stanie przy ul. Cyklamenów i Skalni-cowej, w pobliżu Hotelu Hilton i boiska przy ul. Trakt Lubelski. Dzielnica ma już warunki zabudowy i wszelkie niezbędne dla realizacji tej ważnej inwe-stycji uzgodnienia. W tym roku powstanie projekt techniczny tego obiektu.Na ul. Skalnicowej, będą-cej przedłużeniem nowe-go fragmentu ul. Panny Wodnej w kierunku Wału Miedzeszyńskiego, prze-budowywany jest odci-nek od ul. Kuligowskiej do mostka przy ul. Helio-tropów. Będzie od jednego do dwóch metrów szerszy od obecnego, co ułatwi komunikację.Wzdłuż dwukilometro-wego fragmentu ul. Pan-ny Wodnej trwa budowa oświetlenia. Staną na nim 62 latarnie z energoosz-czędnymi lampami sodo-wymi.Zakończyła się budowa ul. Gruszy od ul. Tadżyckiej do Rogatkowej. Nowe na-kładki asfaltowe na pod-budowie z kruszywa beto-nowego zostały położone

na ul. Kuligowskiej, na części ul. Helio-tropów, na ul. Lawendy i ul. Śnieguliczki, na Zasobnej od Zasadowej do Mozaikowej. Plany przewidują wzmocnienie kruszywem 5,5 km dróg dzielnicowych. Przygotowy-

Władze samorządowe Wawra przygotowały ofertę wypoczynku dla dzieci i młodzieży, któ-re nie mają planów wyjazdów wakacyjnych.Punkty „Lata w mieście” znajdą się w: SP nr 76, ul. Poezji 5, SP nr 86, ul. Koryncka 33, SP nr 206, ul. Bajkowa 17/21, SP nr 218, ul. Kajki 80/82, SP nr 124, ul. Bartoszycka 45/47 i SP nr 138, ul. Pożaryskiego 2.Zajęcia specjalistyczne będą prowadzone w Klubach Kultury: Aleksandrów, ul. Samo-rządowa 10, Zastów, ul. Lucerny 13, Falenica, ul. Włókiennicza 54, Marysin, ul. Korkowa 96.Do dyspozycji uczestników „Lata w mieście” będą obiekty sportowe: basen i skatepark, ul. V Poprzeczna 22, „Syrenka”, ul. Starego Dok-tora 1, boisko, Trakt Lubelski 67, hala spor-towa, ul. Poezji 5. Szczegółowych nforma-cji udziela Anna Sobczak, tel. 22 443 68 92, e-mail: asobczak@um.warszawa.pl

Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych ogło-sił przetarg na budowę tunelu pod przejazdem kolejowym w Międzylesiu wraz z przebudową odcinków ulic Żegańskiej i Zwoleńskiej.Tunel będzie miał długośc 80 m i pobiegnie na północ od obecnego przejazdu przez tory. Zmieni się przebieg i szerokość ul. Żegańskiej, która będzie miała po dwa pasy w każdym kierunku i rondo przy wlocie ul. Dworcowej. Podobnie zaprojektowano wjazd i wyjazd z tu-nelu od strony zachodniej, ul. Zwoleńska po-łączy się z ul. Mozaikową rondem większym od obecnego.Szacowany koszt inwestycji to ok. 240 mln zł. Tunel ma być gotowy w ciągu 24 miesięcy. Jego budowa spowoduje nieuniknione utrud-nienia, ale ma być zapewniony dojazd do po-sesji sąsiadujących z tą inwestycją.

Jak twierdzi zastępca burmistrza Adam Godusławski, odpowiedzialny w Zarządzie Dzielnicy m.in. za sprawy inwestycyjne, w Nadwiślu, kosztem kilkuna-stu milionów złotych, zostanie zbudowana szkoła podstawowa z przedszkolem.

Kurier inwestycyjny | SySTEMATycZNIE POPRAWIA SIę STAN DRóG I chODNIKóW

Kurier reKreacyjny

Kurier inwestycyjny

Lato w Wawrze

Przetarg na tunel Będzie szkoła z przedszkolem

w osiedlu Nadwiśle

Wydaje Urząd Dzielnicy Wawer

Adres redakcji:04-713 Warszawa, ul. Żegańska 1, I piętro, pok. 126Redaktor naczelny: Andrzej Murattel.: 22 443 68 18, 501 671 005e-mail: amurat@um.warszawa.plSkład i druk: www.formatplus.info.plNakład: 7 tys. egz. ISSN 1898-4398

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzegasobie prawo do dokonywania skrótów i redagowania.

Ul. Izbicka od ul. Olchy do ul. Przełęczy ma już nową asfaltową nawierzchnię wykonaną przez ZDM i chodnik od ul. Radłowej do ul. Izerskiej zbudowany przez dzielnicę (dalszy odcinek powstanie po wykonaniu kanalizacji)

Wzdłuż nowego odcinka ul. Panny Wodnej wykonywane jest oświetlenie. Staną tam 62 słupy z energooszczędnymi lampami sodowymi

Fot.

AMFo

t. AM

adam godusławski, zastępca burmistrzaNowa szkoła w Nadwiślu to kolejny element rozwoju pasa nadwiślańskiego. Będzie ekonomiczna oraz wielofunkcyjna i pozwoli podnieść standardy edukacyjne w tej części dzielnicy, którą dotąd kojarzono z ogródkami działkowymi i polami uprawnymi. Zapewniam, że podstawowym kryte-rium dla projektanta będą jak najmniejsze koszty eksploatacyjne i budowy czyli zwarta bryła budynku oraz maksymalna funkcjonalność. Obiekt będzie położony tuż przy oddanym w ubiegłym roku do użytku kompleksie spor-towym. Oprócz części edukacyjnej planujemy tam również sale do prowa- dzenia zajęć kulturalnych i rozwijających dzieci w wielu różnych kierunkach.

OD MARYSINA PO FALENICĘ 3

Szkolną uroczystość uświetnili: córka gen. Franciszka Kamińskiego, dowódcy BCh, komandor Józef Czerwiński z Krajowego Stowarzyszenia Synów Pułku, płk Zbigniew Zieliński, podsekretarz stanu w Urzędzie ds. Kombatantów i Osób Represjonowa-nych w trzech rządach RP, wiceprzewod-nicząca Rady m.st. Warszawy Ewa Masny, dyrektor Muzeum Historii Polskiego Ru-chu Ludowego Janusz Gmitruk i burmistrz Wawra Jolanta Koczorowska.Jubileusz był okazją do podkreślenia zasług tej placówki w wychowaniu patriotycznym uczniów. Dyrektor Stefan Dejneka został odznaczony medalem Pro Patria, przyzna-wanym przez Urząd do Spraw Kombatan-tów i Więźniów Politycznych oraz honoro-wą odznaką za zasługi dla Stowarzyszenia Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Mi-litari.Ciepłe słowa za pamięć o ojcu przekazała uczestnikom uroczystości Zofia Kamiń-ska, przypominając co jej ojciec mówił o Polsce, o roli chłopów w walce z okupan-tem. Komandor Józef Czerwiński, żołnierz

27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, mówił o swojej drodze na bitewnym szlaku zakoń-czonym w Berlinie.Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludo-wego przekaże z okazji jubileuszu te książki

spośród 400, jakie wydało, a które okażą się szkole potrzebne na uzupełnienie biblio-tecznego zbioru.

am

wana jest do tego ul. Strzegomska. Gotowy jest chodnik o dł. 1150 m na ul. Izbickiej od ul. Izerskiej do Radłowej, z dojściami do przystanków MZA. Jednocześnie wyko-nano na tym odcinku roboty ziemne, któ-re spowodują lepsze odwodnienie jezdni. Na Izbickiej od ul. Olchy do ul. Przełęczy ZDM położył już nowy asfalt.Rozpoczęła się budowa nowego chodnika wzdłuż ul. Kajki i ul. Pożaryskiego. Od-powiednia zmiana wysokości krawężników i pochylenie chodnika umożliwią skutecz-niejsze odprowadzanie wód opadowych.

Na ul. Izbickiej i Kajki w budowie chodni-ków wyręczamy ZDM, zgodnie z umową, że w zamian za to ZDM poprawia stan dróg powiatowych na naszym terenie.Władze Wawra nie zapominają też o budo-wie chodników wzdłuż ulic dzielnicowych. Wykonany został na ul. Kościuszkow-ców od Korkowej do lasu, na ul. By-chowskiej od Potockich do Kościuszki, na ul. Poezji od Bysławskiej do ZS nr 111. Powstaje chodnik o dł. ok. 600 m na ul. Poprawnej od Papierowej do Kadetów. W następnej kadencji władz przedłużona

do ul. Zwoleńskiej będzie ul. Mydlarska, a ul. Wiązana w kierunku północnym, zaś poszerzona – ul. Jeziorowa. Nastąpi po-łożenie chodnika na ul. Przylaszczkowej, co zwiększy bezpieczeństwo dzieci chodzą-cych do ZS nr 111.Trwają prace przygotowawcze, poprzedza-jące budowę skrzyżowania ul. Mozaikowej z ul. Bysławską, trzech parkingów przy to-rach PKP w Radości, Międzylesiu i na Go-cławku, chodników wzdłuż ul. Przewodowej i Bysławskiej.

Andrzej Murat

25 lat temu SP nr 109 w Zerzeniu nadano imię Batalionów chłopskich. Z tej okazji odbył się apel pamięci i akademia pt. „Ojczystej ziemi służę”.

Kurier oświatowy | SZKOłA PODSTAWOWA NR 109 W ZERZENIU

Ćwierć wieku pod znakiem BCh

Przebudowywany jest fragment ul. Slalnicowej od Kuligowskiej do Heliotropów, z jednoczesnym jego poszerzeniem

Trwa już budowa nowego chodnika wzdłuż ul. Kajki i Pożaryskiego

Szkołę noszącą imię jej ojca po raz pierwszy odwiedziła Zofia Kamińska

Fot.

AM

Fot.

AMFo

t. AM

OD MARYSINA PO FALENICĘ4

Przypomniały mi się w kontekście Roku Ka-zimierza Szpotańskiego – twórcy polskiej elektrotechniki, którego Fabryka Aparatów Elektrycznych mieściła się w Międzylesiu, i odsłonięcia kamienia upamiętniającego wawerskiego społecznika i żołnierza Wa-cława Wojtyszkę, który mieszkał w osiedlu Zerzeń.Te pozornie odległe postacie łączy wiele, ale przede wszystkim działalność na rzecz innych i pojmowanie patriotyzmu. Obaj byli po wojnie prześladowani i traktowani jako wrogowie systemu. W każdym z nich Pol-ska utraciła bezpowrotnie człowieka, który mógł jeszcze wiele dać swojej Ojczyźnie. Na szczęście po latach przywrócono należ-ną im pamięć.„Osiągnięcie prawdziwej niepodległości poprzedzone musi być przez podniesie-nie całego narodu, a więc każdego Polaka, podniesienie cywilizacyjne i kulturalne, co możliwe jest jedynie przy równoczesnym zdobyciu mocnej pozycji gospodarczej w świecie” – uważał Kazimierz Szpotański, dzięki któremu polski przemysł elektrotech-

nicznych zyskał międzynarodową rangę, a nauka wiele wybitnych postaci.Niezwykle ważnym elementem życiorysu twórcy polskiej elektrotechniki była jego działalność w czasie okupacji, kiedy to fa-bryka produkująca na potrzeby cywilne sta-ła się miejscem konspiracji i ruchu oporu, a straż fabryczna rekrutowała się m.in. z żoł-nierzy AK batalionu „Zośka”. Chronił ludzi przed wywózkami na roboty do Niemiec da-jąc im zatrudnienie i organizując „Prywat-ne Roczne Kursy dla Elektromontażystów” oraz praktyki zawodowe – w sumie dla po-nad trzech tysięcy młodych ludzi. Po wojnie władze komunistyczne w barbarzyński spo-sób odebrały Kazimierzowi Szpotańskiemu jego fabrykę, a nawet zabroniły mu wstępu do niej. Wyrzucany przez komunistów mó-wił do swoich współpracowników: „między sobą bądźcie życzliwi i starajcie się unikać wzajemnego zwalczania się, pamiętajcie, że nie walka, a umiejętności wzajemnego zrozumienia się, współpracy i współżycia z ludźmi, co jest daleko trudniejsze od walki, może dać wam spokój i względną odrobinę

szczęścia”. Warto pamiętać o tych słowach.Postacią znaną i szanowaną, nie tylko w wawerskiej społeczności, był także Wa-cław Wojtyszko, którego mieszkańcy Ze-rzenia wspominają jako swego nauczyciela, sąsiada i działacza społecznego, a także oddanego ojczyźnie żołnierza. W maju od-słonięto kamień poświęcony pamięci tego wawerskiego bohatera, żołnierza Świato-wego Związku Żołnierzy Armii Krajowej IV Oddziału „Fromczyn” Otwock, VII Obwodu „Obroża”. Obszarem jego działania był IV Rejon – pomiędzy Wawrem a Celestynowem, określany jako „Koralewo -Fromczyn”. Jego działalność była na tyle znacząca, że do-wództwo uhonorowało go Krzyżem Walecz-nych. Od końca 1944 r. Wacław Wojtyszko był więziony i torturowany przez UB. Po wojnie nie zaprzestał konspiracyjnej działalności. Nawiązał kontakt z polskim rządem emi-gracyjnym w Londynie, któremu nakreślił sytuację polityczną w Polsce. Zabiegał też o pomoc dla rodzin wcześniej aresztowa-nych i więzionych kolegów. Nie mogąc po-godzić się z obserwowanym procesem sowie-

W akcję upamiętnienia dorobku Kazimierza Szpotańskiego włączyły się władze Wawra, organizując z Oddziałem Warszawskim SEP wystawę archiwalnych fotografii w Urzędzie Dzielnicy oraz konferencję pt. „Kazimierz Szpotański i jego dzieło”.Wystawa i konferencjaW uroczystości otwarcia wy-stawy, której autorem jest An-drzej Rukowicz, wzięli udział przedstawiciele rodziny Kazi-mierza Szpotańskiego – jego córka Krystyna oraz wnuczka Beata Wróblewska.Na zdjęciach można zoba-czyć, jak powstawała Fabryka Aparatów Elektrycznych K. Szpotańskiego na Kamionku, jak przebiegała adaptacja hali produkcyjnej w Międzylesiu, jak wyglądała zakładowa sto-łówka, biuro projektowe. To, co widać na tych 24 fotogra-

fiach to tylko fragment dziejów rodziny Kazi-mierza Szpotańskiego i jego fabryki.Od marzeń do rzeczywistościStudiował w Niemczech, najpierw w Wyższej Szkole Technicznej, a następnie na Politech-nice w Charlottenburgu. Jako przedstawiciel

firmy AEG pra-cował w Char-kowie i w Rydze. Ale cały czas ma-rzył o stworzeniu własnej fabryki. Pierwszą produk-cję – wyłączników światła, urucho-mił ze Stefanem Ciszewskim. Szpotański postanowił założyć spółkę akcyjną, gdyż taka dawała dopływ kapitału niezbędnego dla roz-woju firmy. Najpierw była krajowa, następnie z kapitałem francuskim. Na 10-lecie Fabryki Aparatury Elektrycznej zbudował na Kamion-ku nowoczesną halę. W FAE produkowano liczniki zużycia energii elektrycznej, zaspaka-jając potrzeby niemal całej Polski. Nowocze-snym rozwiązaniem technicznym były wyłącz-niki prądowe o napięciu 150 kV, odłączniki, izolatory. Produkowano aparaturę elektryczną niskiego napięcia, szafy rozdzielcze.Inżynierowie Szpotańskiego skonstruowali

Stowarzyszenie Elektryków Polskich rok 2014 ogłosiło Rokiem Kazimierza Szpotańskiego, oddając hołd czło-wiekowi o ogromnych zasługach dla rozwoju polskiej elektrotechniki oraz integracji środowiska technicznego.

Kurier historyczny | KAZIMIERZA SZPOTAńSKIEGO DZIEłO NIEZAPOMNIANE

Kurier społeczny | SZPOTAńSKI I WOJTySZKO WZOREM DLA MłODEGO POKOLENIA

Przedsiębiorca z ludzką twarzą

Fot.

am

Kazimierz Szpotański, przedsię-biorca, społecznik i wizjoner

Produkcja w jednej z międzyleskich hal fabryki Kazimierza Szpotańskiego

Bez poszanowania przeszłości trudno budować przyszłość

„Przeszłość to nie to, co mija, tylko to, co pozostało po tym, co minęło” – to słowa brazylijskiego pisarza Alceu Amoroso Limy.

JOLANTA KOCZOROWSKA

OD MARYSINA PO FALENICĘ 5

Zakończyły się już prezentacje i dyskusje we wszyst-kich osiedlach Wawra nad pozytywnie zweryfiko-wanymi projektami zgłoszonymi przez mieszkań-ców. Teraz jest czas na głosowanie między 20, a 30 czerwca. Każdy zainteresowany może oddać głos na maksymalnie pięć projektów w jednym z 13 osie-dli. Głosowanie odbywa się elektronicznie, listow-ne lub osobiste. Od 20 czerwca czynny jest system elektroniczny na stronie www.wawer.warszawa.pl i na www.twojbudzet.um.warszwa.pl – tam też znajdują się druki papierowych kart do głosowa-nia. W holu Urzędu Dzielnicy i w wydziale obsługi mieszkańców stanęły urny na głosy.

ników Polskich. W 1918 r. wrócił do kraju i rozpoczął działalność w kole elektrotechników. Gdy w 1919 r. powołano Stowarzyszenie Elektryków Polskich, został członkiem jego zarządu. Na zjazdach wy-głasza referaty, w których kreśli wizje rozwoju sieci elektrycznej w kra-ju. Na X Zjeździe został wybrany prezesem ZG SEP. Na kolejnym, w 1939 r. wygłasza referat pt. „Rola przemysłu w obronności kraju”. Nie przerywa funkcjonowania stowarzyszenia w czasie wojny, pod jego auspicjami odbywa się 160 zebrań odczytowych. Inżynierowie skupieni w SEP w czasie okupacji opracowali program elektryfikacji Polski do połowy lat 60. W powojennym zjeździe już nie kandydo-wał na prezesa. Nie podobał się władzom, był bowiem przeciwnikiem utworzenia nad branżowymi stowarzyszeniami czapy w postaci Na-czelnej Organizacji Technicznej. Pozostał jednak doceniony przez kolegów elektryków, którzy wykorzystają rok 2014 do przypomnienia jego dorobku.

Andrzej Murat

tyzacji Polski po wojnie, wstąpił do organizacji antykomunistycznej Wolność i Niezawisłość (WiN), która powstała w 1945 r. po roz-wiązaniu AK. Warto wspominać naszego wawerskiego bohatera w kontekście przywracania pamięci o „Żołnierzach Wyklętych”, walczących po wojnie z komunistyczną władzą.Życiorys i dorobek zarówno Kazimierza Szpotańskiego, jak i Wa-cława Wojtyszki są dla wielu inspiracją. Gdyby tacy ludzie, jak oni, mogli po wojnie swobodnie żyć i pracować, losy Polski z pewnością potoczyłyby się inaczej. Dziś możemy i musimy o nich pamiętać i stawiać za wzór młodemu pokoleniu, bo ich życie i dorobek na sta-łe wpisały się w wawerską historię. Bez poszanowania przeszłości trudno jest budować przyszłość. Realizując politykę rozwoju Waw-ra, pamiętamy o naszej przeszłości.

aparat rentgenowski, za który fabryka otrzy-mała złoty medal na wystawie szpitalnictwa. Jeden egzemplarz znajduje się w zasobach Muzeum Techniki w Warszawie i ponoć jest sprawny. Kazimierz Szpotański stawiał na in-nowacyjność. Chętnie prezentował swoje wy-roby na krajowych i zagranicznych targach, nawet w USA.Duże gabarytowo wyłączniki wymagały wy-sokiej na kilka metrów hali. Takiej na Pradze nie było, zatem jeszcze przed wybuchem woj-ny myślał o nowej inwestycji, ale nie dostał na to zgody akcjonariuszy. Zastosował więc sprytne rozwiązanie, postanowił kupić od-powiedni budynek i zaadaptować go do no-wych potrzeb. W takim przypadku nie musiał występować o zgodę akcjonariuszy. Wybór padł na szwedzką fabrykę walców drogowych w Międzylesiu.W czasie okupacji uważał, że trzeba kontynu-ować działalność i myśleć o nowych rozwią-zaniach technicznych, które będą potrzebne po wojnie. W Międzylesiu dawał zatrudnienie i schronienie osobom poszukiwanym przez gestapo.Ludzkie oblicze kapitalistyPo wojnie nie było Szpotańskiemu lekko. W 1945 r. jego fabrykę upaństwowiono, a on stał się jednym z wielu pracowników. Po pew-nym czasie dostał w niej stanowisko dyrekto-ra, ale nie na długo, nowej władzy z kapita-

listą nie było po drodze. Chociaż był kapitalistą o ludzkiej twarzy. Szanował pracowników, pomagał im, wyciągał aresztowanych przez Niemców, załoga mogła spędzać urlopy w konstanciń-skiej willi „Jasia”. Fabryka szczyciła się nie tylko nowoczesnym laboratorium, ale także porządnymi sanitariatami, stołówką, biblioteką. – Ojciec bardzo się cieszył, gdy dowiadywał się, że ktoś z pracowników budował dom – wspo-minała córka Kazimierza Szpotańskie-go. A i pracownicy bardzo szanowali swojego pryncypała. Tradycją było, że zawsze 4 marca, aż do 1966 r., w któ-rym zmarł, w dniu imienin Kazimierza przychodzili do szefa z życzeniami i kwiatami. Zawsze o godz. 8.Cenił fachowość i innowacyjność. Jak podsumowano po latach, spod jego ręki wyszło 24 doktorów i profesorów, z tego jedna trzecia pracowała na Poli-technice Warszawskiej.Działacz z wizjąW 1912 r. odbył się Zjazd Techników Polskich z sekcją elektrotechniczną. Przyjechał na niego 25-letni wówczas student Politechniki w Charlottenbur-gu. Gdy AEG wysłała go jako przed-stawiciela do Rosji, został skarbnikiem działającego tam Stowarzyszenia Tech-

Kurier społeczny | WyBIERAMy NAJLEPSZE SPOłEcZNE POMySły

Fot.

amFo

t. am

Jedna z nowoczesnych hal Fabryki Aparatów Elektrycznych zbudowa-na przez Szpotańskiego na Kamionku

Podczas otwarcia wystawy archiwalnych fotografii burmistrz Jolanta Koczorowska i zastępca burmistrza Łukasz Jeziorski przekazali córce Kazimierza Szpotańskiego Krystynie tort w kształcie… licznika pomia-ru zużycia energii elektrycznej

Budżet partycypacyjny - czas na głosowanieŁukasz Jeziorski, zastępca burmistrzaMożliwość wpłynięcia na to, jakie projekty będą w 2015 r. zreal-izowane w ramach budżetu partycypacyjnego, to jeden z przywile-jów, jakie przysługują społeczeństwu. I nasi mieszkańcy, składając ponad 140 propozycji, z których 121 pozytywnie zweryfikowano, oraz oceniając je podczas dyskusji, z niego skorzystali. Zrobiłem to także ja, jako mieszkaniec i samorządowiec – zwolennik ak-tywizacji społeczeństwa obywatelskiego. Zaproponowałem wybudowanie siłowni plenerowej przy ścieżce rowerowej wzdłuż ul. Mrówczej, aby mogli z niej korzystać moi sąsiedzi i goście –

rowerzyści z innych osiedli czy dzielnic, zapuszczający się rekreacyjnie na nasze zielone tereny. I też jestem ciekaw wyniku głosowania.

OD MARYSINA PO FALENICĘ6

Po powstaniu warszawskim został wywie-ziony na roboty do Niemiec. Początkowo pracował w kamieniołomie, później u bau-era. Amerykanin polskiego pochodzenia był po zakończeniu wojny komendantem obozu, w którym zgromadzono Polaków. Marian Czapski zgłosił mu chęć powrotu do Polski, choć komendant radził wyjechać do USA.W Warszawie pojawił się 1 lipca 1945 r. Za-łożył skład materiałów budowlanych przy Wroniej. Na Dolnym Śląsku kupił 10 po-niemieckich samochodów i rozwoził nimi węgiel do mniejszych składów. Któregoś dnia jego firmę odwiedził znajomy inżynier. Z zapotrzebowaniem na 500 m sześcien-nych żwiru. Marian Czapski wiedział, skąd ten żwir sprowadzić. Zrobił na tej dostawie dobry interes, starczyło na kupno sporej nie-ruchomości w Nadwiślu.Ale nadeszły złe czasy dla prywatnej inicjaty-wy. Skrzyknął inne firmy transportowe i za-

łożyli Zrzeszenie Prywatnego Trans-portu i Usług. W ten sposób uniknął przynależności do spółdzielni.Gdy osiadł w Nadwiślu, okazało się, że woda nie nadaje się do picia, śmierdziała mułem. Marian Czap-ski złożył wizytę władzy na Pradze Południe. Ta obiecała wyłożenie 70 proc. kosztów budowy wodociągu, jeśli mieszkańcy dołożą resztę. Zo-stał prezesem społecznego komi-tetu. Był radnym Pragi Południe, bo społecznikostwo weszło mu w krew.W Nadwiślu zbudował szklarnie, hodował warzywa, pomidory, a następnie róże, które sprzedawał nawet do Berlina.Władze przyznały mu dyplomy uznania za społeczną pracę, złotą odznakę „Za za-sługi dla Warszawy”, odznakę „Zasłużonego pracownika rolnictwa”. Dla mieszkańców

nie jest Marianem Czapskim, a Prezesem. Doczekał się trojga dzieci, siedmiorga wnu-ków i dwojga prawnucząt. Mieszka z 92-let-nią żoną Haliną na działce przy Trakcie Lu-belskim.

Andrzej Murat

Historia wspólnaIch początki to rok 1909, gdy pierwszych 120 uczniów rozpoczęło naukę w budynku Fausta. Później były przenosiny na ul. Han-dlową, przerwa w funkcjonowaniu podczas I wojny światowej. W 1922 były dwie szko-ły, później połączone. Rok 1929 r. to podział na dwie placówki, ta z nr 2 to obecna 124. W czasie II wojny światowej spłonął budy-nek „jedynki”, jej uczniów przejęła „dwójka”. W 1953 r. ukończono budowę szkoły przy ul. Kościelnej, dzisiaj Bartoszycka, dokąd prze-niosła się „dwójka”.

SP nr 124Ponieważ święto tej szkoły przypada w dniu zakończenia II wojny światowej i imie-nin patrona poety Stanisława Jachowicza, na cmentarzu w Aleksandrowie pod pomni-kiem tych, którzy zginęli w walce z niemiec-kim okupantem, złożono wieńce i zapalono znicze.Dalsza część obchodów odbywała się w szkolnych murach. Od Urzędu Dzielnicy placówka ta otrzymała to, co było jej bardzo potrzebne – podest sceniczny, a ponadto 20 dzieł literackich do powiększenia zasobów bibliotecznych.W dniu szkolnego święta uczniowie klas VI otrzymują medale im. Stanisława Jachowi-cza za najlepsze wyniki w nauce, za sukcesy w olimpiadach przedmiotowych, za wyso-

ką kulturę osobistą. Przyznano je Małgo-rzacie Sędek, Helenie Kowalczyk, Julianie Janaszek, Mikołajowi Stachańczykowi i Ku-bie Dziakowskiemu.

SP nr 76W uroczystości zwią-zanej z jubileuszem 85-lecia SP nr 76 wzięli udział prezy-dent Warszawy Hanna Gronkiewicz – Waltz, wiceprzewodnicząca Rady m.st. Warszawy Ewa Masny, burmistrz Jolanta Koczorowska, jej zastępca Adam Godusławski, radni: Helena Kroszczyńska, Włodzimierz Zalewski, Marek Wilczyński, Andrzej Wojda.Przypomniano historyczne wydarzenia z życia szkoły, dyrektorów, uczniów. – Tu był począ-tek mojej kariery nauczycielskiej – mówiła Ewa Masny. – Wspominam ten okres z dużym senty-mentem gdyż spotkałam się z życzliwym przy-jęciem ze strony starszych koleżanek i kolegów. Obecna dyrektor, Maria Maciak, przypomniała, że jednym z wychowanków tej szkoły jest za-stępca burmistrza Wawra Adam Godusławski. – Jak pamiętam, już wtedy ciągnęło go do władzy.Jak podkreśliła prezydent Hanna Gronkiewicz

– Waltz, taki jubileusz jest szczególnym wy-darzeniem w życiu szkoły. To kilka pokoleń nauczycieli, uczniów. Chlubą tej placówki są pedagodzy, którzy wielu wychowankom utorowali drogę do życiowych sukcesów. Na-uczyciel to nie zawód – mówiła – to powoła-nie. Uczniom życzyła, aby do nauki podcho-dzili z przyjemnością, a absolwentom, aby utrzymywali więź ze szkołą.Goście z zainteresowaniem oglądali szkolną izbę pamięci, w której oprócz kronik zgro-madzono takie eksponaty jak szkolna ławka z wmontowanym w nią kałamarzem, stare fotografie, mundurki uczniowskie, przybory, przedmiotowe plansze.

am

Kurier jubileuszowy | WIZyTA PREZyDENT hANNA GRONKIEWIcZ – WALTZ

SP nr 76 i 124 wyrosły z jednego pnia

Wśród gości jubileuszu SP nr 76 była prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz - Waltz. Na zdj. w otoczeniu wiceprzewodniczącej Rady m. st. Warszawy Ewy Masny, burmistrz Jolanty Koczo-rowskiej i radnych: Leszka Baraniewskiego, Heleny Kroszczyńskiej i Andrzeja Wojdy.

Jubilata odwiedził zastępca burmistrza Wawra Łukasz Jeziorski. Były też przedstawicielki ZUS (pierwsze dwie z lewej). Obok nich stoi jego córka Izabela, z prawej strony siedzi najmłodsza siostra Mariana Czapskiego Janina Pastuszyn, a z małym Filipem wnuczka Iwona Verveg, córka Izabeli Czapskiej

Kurier jubileuszowy | STO LAT MARIANA cZAPSKIEGO

Dla mieszkańców - prezesFo

t. am

Fot.

Konr

ad R

ajca

Zmienne były losy SP nr 124 i nr 76 w Falenicy. W tym roku SP nr 76 świętowała 85-lecie, a SP nr 124 – 60 lat funkcjonowania przy ul. Bartoszyckiej.

OD MARYSINA PO FALENICĘ 7

Przedszkole nr 85 „Leśny Zakątek” w Między-lesiu gościło dwukrotnego złotego medalistę olimpijskiego w pchnięciu kulą – Tomasza Majewskiego.Ten utytułowany sportowiec przybliżył dzie-ciom uprawianą dyscyplinę sportową. Za-prezentował zdobyty złoty medal olimpijski. Dzieci interesowały się karierą sportową go-ścia, a także jego życiem osobistym. Zaśpie-

wały mu m.in. hymn olimpijski.Na terenie ogrodu przedszkola, w którym rokrocznie odbywają się Wawerskie Olim-piady Przedszkolaków, Tomasz Majewski pokazał, jak się pcha kulą, a dzieci próbo-wały swych sił w tej konkurencji, korzysta-jąc z praktycznych wskazówek mistrza.

Beata Kałowska

Kurier przedszKolny | DAł POKAZ PchNIęcIA KULą

Tomasz Majewski w Międzylesiu

Mieszkańcy Radości bawili się na pikniku zorganizowanym przez ZS nr 70 przy ul. Baj-kowej. Później zorganizowano Dzień Dziecka w ośrodku TPD „Helenów”, w Stowarzysze-niu „Chata z pomysłami”, w SP nr 124 w Fale-nicy i święto SP nr 216.Na scenie ZS nr 70, w piosenkach i tańcach, zaprezentowali się uczniowie poszczególnych klas. Na boisku grano w piłkę nożną, a obok odbywały się zawody w konkurencjach in-dywidualnych, zespołowych i rodzinnych. W stoisku „Cegielnia” kupowano cegiełki. Ich szczęśliwcy wylosowali nagrody dodatkowe: nowoczesną hulajnogę, drukarkę, kosiarkę do trawy, tablet.Dużym powodzeniem cieszyło się toczenie się wewnątrz okazałych kul, pneumatyczne zjeż-dżalnie i jazda na kucykach. Każda klasa mia-ła własne stoisko. Bardzo pomysłowo wyglą-dało jedno z nich – jakby usytuowane na plaży, bo wysypane piaskiem, w otoczeniu palm.Z dużym jak zwykle rozmachem festyn z okazji Dnia Dziecka zor-ganizowało TPD „Helenów”. Jego gościem była burmistrz Wawra Jo-lanta Koczorowska. Impreza zgro-madziła tłumy dzieci. Było wiele występów grup ze SP z Garwoli-na, Sulejówka, ze Staromiejskiego Domu Kultury, Pałacu Młodzieży, z Litwy, Ukrainy i Białorusi. Za-wodnicy z klubu Aquila dali pokaz jazdy wyczynowej i skoków wzwyż na BMX-ach. Dużym powodze-niem cieszyły się przejażdżki samo-chodami terenowymi po okolicach leśnych ośrodka.Twórczy piknik rodzinny pt. „O! tworzę się” przy kościele w Aninie zorganizowało nie tylko dla swo-ich podopiecznych Stowarzyszenie „Chata z pomysłami”. Uczestnicy tworzyli etno-kwiaty, wystąpiły te-atry „Klamra” i „Teatr z Chaty”, zagrały zespoły „Tikaua Band” oraz „Wielbłądy”, były żywiołowe tańce

afrykańskie.Występy estradowe na pikniku w SP nr 124 w Falenicy prowadzili dziennikarze muzyczni Marta Szabłowska, która raczyła gości aneg-dotami o znanych piosenkarzach i Jarosław Rosiński. Odbyły się recital Moniki Węgiel, znanej z serialu „Na dobre i na złe” i popisy młodych tanczerzy, a uczniowie zaśpiewali przeboje Maryli Rodowicz, Niemena, ABBY, Beatlesów, Czerwonych Gitar.Święto SP nr 216 przebiegało pod hasłem „Hity z polskiej płyty”. Na scenie umiejętności wokalne prezentowały wszystkie klasy i szkol-ny chór. Popłynęły takie przeboje jak „Nie za-dzieraj nosa”, „Historia jednej znajomości”, „W kinie w Lublinie”, „Chłopcy radarowcy”. Każdy mógł też sprawdzić się wokalnie w ka-raoke.

hm, am

Kurier reKreacyjny | Z OKAZJI DNIA DZIEcKA I NIE TyLKO

Wiosna pikników i festynów

Fot.

P nr

85

Fot.

amFo

t. am

W Ośrodku TPD nie brakowało chętnych do wejścia do paszczy krokodyla

W SP nr 216 goście próbowali swych sił w karaoke. Na zdjęciu grupa, która udanie zaśpiewała przebój Maryli Rodowicz „Sing sing” 

OD MARYSINA PO FALENICĘ8

KK Radość rozstrzygnął dwa ogólnopolskie konkursy: XVII Przegląd Twórczości Muzycz-nej Dzieci i Młodzieży „Kogucik” oraz XI Kon-kurs Literacki „O złote pióro”.W pierwszym wzięło udział 142 wykonawców, na drugi nadesłano 300 prac z 64 placówek, nie licząc zgłoszeń indywidualnych.W Wyższym Babtystycznym Studium Teolo-gicznym w Radości odbyły się wręczenia na-gród, jak i koncert galowy „Kogucika 2014”. Młodzi artyści zagrali m.in. motywy muzycz-

ne z seriali „Dom” i „Polskie drogi”, ale także z dużą dojrzałością wykonawczą z filmu „Lista Schindlera”. Jak zawsze publiczność gromki-mi brawami nagrodziła występy najmłodszych muzyków, ale także zespoły: skrzypcowy” Świerszczy” z Radości, prowadzony przez Ewę Bombol oraz Jerzego Ostrowskiego i „Pagani-niclub Europa”.Z wawerczyków zwycięzcami „Kogucika” w poszczególnych kategoriach wiekowych i instrumentalnych zostali: Piotr Konieczny

ze Społecznego Ogniska Muzycznego im. A. Kulikowskiego w Radości (7-9 lat, fortepian), Zuzanna Nowakowska, zgłoszenie indywidual-ne (10-12 lat, fortepian). W literackim konkur-sie wawerczycy nie odnieśli sukcesów.

am

Na starcie II Rajdu „Odjazdowy bibliotekarz” w Aninie stanęło ok. 70 rowerzystów, którzy wyruszyli na trasę z Wawra przez Wesołą do Sulejówka, z metą przy Muzeum Józefa Piłsudskiego.Wśród amatorów relaksowego przejazdu byli mieszkańcy Wawra, Wesołej, ale i Remberto-wa, jak Dominik Muraszko z Rembertowskiej Masy Krytycznej, czy dwoje młodych ludzi z Mińska Mazowieckiego, którzy przyjechali zobaczyć, jak zorganizować podobną impre-zę u siebie.Cóż mogli podpatrzyć? Że jest precyzyjny

regulamin tej imprezy (przedstawił go koor-dynator wawerskiego „Odjazdowego biblio-tekarza” Krzysztof Jakubiak z wypożyczalni w Miedzeszynie), że są wystawione książki na wymianę, że Wawerska Biblioteka Publicz-na zachęca do czytania, wręczając każdemu uczestnikowi rajdu karteczkę z cytatem pi-sarza lub poety. Że warto poprowadzić rajd przez ciekawą okolicę (MPK), obejrzeć in-teresujące miejsca, jak drewniany kościółek w Wesołej z niepowtarzalnymi ikonami Jerze-go Nowosielskiego.

am

W ramach nowego systemu odbioru odpadów komunalnych prowadzona jest nieodpłatnie, raz w miesiącu, zbiórka przedmiotów wielkogabaryto-wych, po wcześniejszym zgłoszeniu adresu do firmy Lekaro. Zgłoszenia telefoniczne na infolinię Lekaro 22 112 02 84 lub na adres e-mail: warszawa@le-karo.pl, przyjmowane są najpóźniej na dzień przed ustaloną datą wywozu. W zgłoszeniu należy podać adres nieruchomości, rodzaj odpadów i ich przybli-żoną objętość w metrach sześciennych, telefon kon-taktowy, rodzaj zabudowy (jednorodzinna, wieloro-dzinna, firma). Powyższa procedura zgłoszeniowa nie dotyczy nieruchomości administrowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe i ZGN.Dzielnica została podzielona na cztery sektory.Sektor V rozciąga się na wschód od torów i na pół-

noc od ul. Żegańskiej i Al. Dzieci Polskich. Pozosta-łe daty wywozu dla tego sektora: 9 lipca, 6 sierpnia, 3 września, 1 października, 5 listopada, 3 grudnia.Sektor VI obejmuje teren na wschód od torów PKP i na południe od ul. Żegańskiej oraz Al. Dzieci Pol-skich. Daty wywozu z tego obszaru: 16 lipca, 13 sierpnia, 10 września, 8 października, 13 listopada, 10 grudnia.Sektor VII to zabudowa na zachód od torów PKP i na południe od ul. Zwoleńskiej oraz Bronowskiej. Daty wywozu z tego sektora: 17 czerwca, 23 lipca, 20 sierpnia, 17 września, 15 października, 19 listo-pada, 10 grudnia.Sektor VIII obejmuje teren na zachód od torów i na północ od ulic Zwoleńska i Bronowska. Daty wywozu: 25 czerwca, 30 lipca, 27 sierpnia, 24 wrze-

śnia, 22 października, 26 listopada, 17 grudnia.Do odpadów wielkogabarytowych zalicza się: me-ble (np. stoły, szafy, kanapy, krzesła) mały i duży sprzęt AGD i RTV, sprzęty i wyposażenie miesz-kań, jak dywany, wózki dziecięce, materace, rowery, duże zabawki, szyby, lustra.Do odpadów wielkogabarytowych nie zalicza się: odpadów i materiałów budowlanych, remonto-wych, sanitarnych, desek, paneli, ram okiennych, drzwi, płotów, wanien, umywalek, muszli klozeto-wych, grzejników, rolet, części samochodowych, kosiarek, odpadów ogrodowych.Więcej informacji na ten temat można uzyskać dzwoniąc na wyżej wymienioną infolinię lub wy-syłając e-maila. Odbiór odbywa się od godz. 8 do godz. 18.

Rozegrane zostały wyścigi rowerowe w ramach „Czwórboju Wawerskiego”. Wystartowało pra-wie 70 zawodników, trzy razy więcej niż w zimie na biegówkach. Startowano na trasach od 2,5 do 15 km.W kat. dziewcząt do lat 9 wygrała Marysia Nie-bielska z Międzylesia, wśród chłopców I był Fi-lip Małek ze SP nr 353 w Wesołej. W kat. do lat 12 I miejsca zajęli Gaja Popielarz z Wawra i Pa-tryk Rzepecki z Otwocka. Wśród 13 -16-latków I miejsca zajęli Aniela Zaboklicka z Marysina Wawerskiego i Maciej Chmielewski z Józefo-wa. W kat. do lat 19 nie wystartowała ani jedna dziewczyna, a spośród chłopców najszybszy był Piotr Kędziorek z UKS Falenica. W kat. do lat 40 zwycięzcy to Justyna Małek z Wesołej i Rafał Brzyski z Wesołej. W kat. do lat 60 naj-szybsi to Magdalena Chmielewska z Józefowa i Paweł Kołodziejek z Wawra. Wśród seniorów I miejsce zajął Konrad Janowski.

am

Kurier Kulturalny | KONKURSy KLUBU KULTURy RADOŚć

Kurier eKologiczny| hARMONOGRAM WyWOZU – WyTNIJ, ZAchOWAJ

Kurier sportowy | cZWóRBóJ

Laury muzyczne i literackie rozdane

Odbiór odpadów wielkogabarytowych

Rywalizacja rowerowa

Laureaci konkursu „O złote pióro” z jurorami

Kurier reKreacyjny | NIE TyLKO cZyTAJą

„Odjazdowy bibliotekarz”

Fot.

am

Z ogromnym smutkiem i żalem żegnamy

Lidię Morawską

Rodzinie i Bliskimskładamy wyrazy głębokiego współczucia

Zarząd i pracownicy Urzędu Dzielnicy Wawer.