dr Jerzy Lackowski Podstawy edukacji - pedagogika

dr Jerzy Lackowski

Podstawy edukacji - pedagogika

Główne funkcje systemu edukacyjnego

• Socjalizacyjna – wprowadzanie młodego człowieka w społeczeństwo

• Wyzwalająca – wspierająca rozwój talentów i uzdolnień młodego człowieka

Jerzy LackowskiJerzy Lackowski

Cechy systemu edukacyjnego w społeczeństwie demokratycznym

1. Dostarczenie bezpłatnej edukacji, aż do poziomu umożliwiającego wejście na rynek pracy.

2. Możliwość uczęszczania do tych samych szkół dzieci z różnych grup społecznych.

3. Wspólny kanon nauczania dla wszystkich uczniów niezależnie od ich pochodzenia społecznego.


Dylematy kreatorów edukacji

1. Jak efektywnie wydawać publiczne pieniądze?2. Jak minimalizować zjawisko społecznych

nierówności edukacyjnych?3. Jak pogodzić zadania szkoły wykonywane na rzecz

społeczeństwa z zapewnieniem każdemu uczniowi optymalnych warunków nauczania?

4. Jak godzić oczekiwania rodziców z oczekiwaniami nauczycieli?

5. Jak nadać rzeczywisty wymiar stwierdzeniu, że edukacja jest usługą wykonywaną dla ucznia?

6. W jakim zakresie szkoła może być autonomiczna?


Edukacja jest jedną z niewielu dziedzin życia, w której mamy do czynienia z ciągle jeszcze

akceptowanym przez wielu obywateli monopolem państwa.

W jego ramach funkcjonuje jednolity model szkoły, poddanej wszechwładnej dominacji biurokracji.

Ów model mógł spełniać przyzwoicie swoją rolęw społeczeństwie przemysłowym,

ale trzeba wreszcie postawić pytanie, czy nie nadchodzi czas zastąpienia go przez model

urynkowionej szkoły obywateli.Wszak żyjemy w społeczeństwie informacyjnym, w

którym szczególne znaczenie ma różnorodność i indywidualizacja, a nie masowa uniformizacja.

Warto, aby ludzie odpowiedzialni za edukację to zauważyli...


Zauważyli to Anglosasi:• W USA od 1991 r. działają ze wsparciem

administracji publicznej szkoły czarterowe, wyłączone spod bieżącej jurysdykcji władz publicznych, rozliczane z realizacji zadań. Istnieją w 40 stanach oraz dystrykcie Columbia.

• W Anglii od 1988 r. działają GMS (grant - maintained schools) – szkoły utrzymywane z grantów, po 1997 r. zwane „szkołami fundacyjnymi” (foundation schools).

• W Nowej Zelandii generalnie szkoły funkcjonują w formule charter schools. Jest to kraj o najbardziej (od roku 1988) urynkowionej edukacji.

• W Australii coraz popularniejsze są „szkoły przyszłości” koncentrujące się szczególnie na efektywności pracy.


Szkoły czarterowe• Powszechnie dostępne, nie objęte

rejonizacją• Ich budżet zależy bezpośrednio od liczby

uczniów • Wyłączone spod bieżącej jurysdykcji

administracji• Rozliczane z realizacji celów nauczania• Zarządzane przez stowarzyszenia,

organizacje pozarządowe itp.• W pełni autonomiczne (ograniczają je tylko

krajowe standardy edukacyjne)• Skoncentrowane na zapewnieniu każdemu

uczniowi pełnych możliwości rozwoju• Szeroko stosują innowacje dydaktyczne i

technologie informacyjne.


Rynek edukacyjny istnieje wówczas, gdy szkoły i

placówki oświatowe mogą wzajemnie konkurować jakością

swojej oferty o zainteresowanie potencjalnych

klientów, mających pełną wolność wyboru którejkolwiek z

nich. Gwarancją wolności wyboru szkoły przez obywatela

jest bon edukacyjny lub odpowiedni system ulg

podatkowych oraz respektowana przez władze publiczne

autonomia szkoły.


Prywatyzacja szkół – przejmowanie przez obywateli bezpośredniej odpowiedzialności za ich funkcjonowanie. W sprywatyzowanej szkole rodzice poprzez bon edukacyjny lub korzystając ze ulg podatkowych wykupują usługę oświatową dla swojego dziecka.

Bon edukacyjny – papier wartościowy odpowiadający średnim kosztom kształcenia pojedynczego ucznia w danym typie szkoły na danym terenie (w wersji powszechnej). Stosowane są również bony adresowane tylko do uczniów z ubogich środowisk pozwalające im podejmować naukę także w niepublicznym sektorze edukacji.


Innym mechanizmem finansowego wsparcia mniej zasobnych materialnie obywateli jest system odpowiednich zwolnień (ulg) podatkowych, uwzględniających poniesione na edukację wydatki, co umożliwia im pełne korzystanie z istniejącej oferty edukacyjnej (również w sektorze niepublicznym).

Gwarantowane przez państwo

standardy edukacyjne

Finanse publiczne przeznaczane

na oświatę

Bon edukacyjny


Podatek

Budżet

Budżet oświaty

Obywatel

Bon edukacyjny

Jerzy LackowskiJerzy LackowskiObywatelska pętla finansowa

Obok krajów anglosaskich poważne rynkowe zmiany wprowadzili do edukacji Szwedzi. W ich reformie edukacyjnej

fundamentalną rolę odegrało wprowadzeniepowszechnych bonów edukacyjnych.

W efekcie:

Edukacja szwedzka od scentralizowanego, etatystycznegomodelu przeszła do w pełni zdecentralizowanego,

umożliwiającego rodzicom wybór szkoły, co szczególnie wyraźnie poprawiło

szanse edukacyjne uczniów z ubogich środowisk.


Rynkowe reformy sektora publicznej oświatybyły odpowiedzią na jego niską efektywność.

Wzrost przeznaczanych nań środków finansowychwcale nie przekładał się na poprawę poziomu kształcenia.

Kryzys oświaty publicznej w szczególny sposób zagrażał uczniom ze środowisk o niskim kapitale kulturowym,

co pod wielkim znakiem zapytaniastawiało realizację zasady równych szans edukacyjnych.


Wolność wyboru szkoły przez uczniów i rodziców, dla pełnego korzystania z niej podstawowe znaczenie ma powszechnie dostępna informacja o jakości pracy

poszczególnych szkół.

Różnorodność szkół Autonomia szkół


Fundamenty rynku edukacyjnego

Rozszerzenie możliwości kształcenia dla wszystkich, poprawa szans edukacyjnych

Główna oś edukacyjnego Główna oś edukacyjnego sporusporu

Szkoła urynkowionaKonkuruje o ucznia

czy Szkoła biurokratyczna„Otrzymuje” ucznia

Silna pozycja obywateli Dominacja biurokracji

Decentralizacja zarządzania Centralizacja zarządzania


Elastyczne, rynkowe zasady

zatrudniania nauczycieli

Sztywne, etatystyczne zasady zatrudniania

nauczycieli

www.adamsmith.org/policy/publications/education-pub.htm

www.cato.org

www.friedmanfoundation.org


http://www.adamsmith.org/policy/publications/education-pub.htm

http://www.cato.org/

http://www.friedmanfoundation.org/

Przeszkody we wprowadzeniu rozwiązań rynkowych do edukacji

Dominujące modele scentralizowanego, etatystycznego państwa

Dominacja biurokratycznych i syndykalistycznych systemów

Mentalne – obawa wielu decydujących o edukacji osób przed konkurencją

Traktowanie edukacji jako klasycznego dobra publicznego.


W Polsce fundamentalną przeszkodą dla wprowadzania rzeczywistych rozwiązań rynkowych

jest Karta Nauczyciela.

Zalety rynku edukacyjnegoKreuje przestrzeń wolnego wyboru szkoły

przez obywateli, zamiast szkół biurokratów mamy szkoły obywateli

Szkoły uzyskują rzeczywistą autonomię, ograniczaną jedynie ogólnokrajowymi standardami edukacyjnymi

Dzięki powiązaniu budżetów szkół z liczbą uczniów oraz wysokości wynagrodzeń nauczycielskich z efektami pracy stwarza rzeczywistą szansę rozwoju dla szkół oraz pozwala dobrze pracującym nauczycielom na uzyskanie dobrych płac

Ogranicza oświatową biurokrację.


Działania konieczne do podjęcia Likwidacja szkolnych obwodów oraz narzucanych

szkołom z zewnątrz limitów liczby uczniów – w pełni wolny wybór szkół przez obywateli

Bezpośrednie powiązanie budżetów szkół z liczbą ich uczniów

Kreowanie warunków sprzyjających przejmowaniu szkół przez obywateli

Likwidacja sztywnych, etatystycznych zasad zatrudniania i wynagradzania nauczycieli /w Polsce Karty nauczyciela/

Powiązanie wysokości nauczycielskich wynagrodzeń z efektami pracy

Kreowanie autentycznie autonomicznych szkół Wprowadzanie do oświaty na każdym poziomie metod

zarządzania przez cele.


Szkoła przekazującawiedzę

Szkoła zarządzającawiedzą

N-l realizuje program(n-l wykonawca)

Dominuje schematyzm

Szczególną wartość stanowi„porządek”

Najważniejsze sąbiurokratyczne wskaźniki

N-l kreuje rozbudzające uczniowskie zainteresowania

sytuacje dydaktyczne(n-l twórca)

Dominują twórcze poszukiwania

Szczególną wartość stanowidyskurs

Najważniejszy jest rozwój każdego ucznia


Była, ciągle dominuje Zaczyna się pojawiać, będzie

Polska reforma edukacji – główne cele

Upowszechnianie edukacji na poziomie średnim i wyższym

Wyrównywanie szans edukacyjnych (zmniejszanie społecznych nierówności edukacyjnych)

Poprawa jakości kształcenia.


Polska reforma edukacji (obszary zmian)

1. Decentralizacja zarządzania2. Pluralizm organizacyjny3. Zewnętrzne egzaminy4. Reforma programowa5. Zmiana struktury systemu

oświatowego6. Reforma szkolnictwa średniego i

zawodowego.


PORÓWNANIE OCENIANIA PORÓWNANIE OCENIANIA

WEWNĄTRZSZKOLNEGO I ZEWNĘTRZNEGOWEWNĄTRZSZKOLNEGO I ZEWNĘTRZNEGO

Ocenianie wewnątrzszkolne Ocenianie zewnętrzne

wewnątrzszkolne wymagania edukacyjne

wewnątrzszkolny system oceniania

oceny szkolne

koncepcja egzaminu

standardy wymagań

egzaminacyjnych

zestawy zadań i arkusze

egzaminacyjne

Programy nauczania

wyniki

A N A L I Z A W Y N I K Ó WA N A L I Z A W Y N I K Ó W

PODSTAWA PROGRAMOWAPODSTAWA PROGRAMOWA

EGZAMINY ZEWNĘTRZNE W SYSTEMIE EGZAMINY ZEWNĘTRZNE W SYSTEMIE OŚWIATYOŚWIATY

Wykorzystanie wyników do wstępnej diagnozyumiejętności uczniów w celu zorganizowania procesukształcenia, umożliwiającego najlepszy rozwój uczniów

Szkoła podstawowaSzkoła podstawowaSzkoła podstawowaSzkoła podstawowa

GimnazjumGimnazjumGimnazjumGimnazjum

Szkoła policealnaSzkoła policealnaSzkoła policealnaSzkoła policealna

Wykorzystanie wyników w szkołach do podnoszenia jakości kształcenia

LiceumLiceumLiceumLiceum ZSZZSZZSZZSZTechnikumTechnikumTechnikumTechnikum

Egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe

Egzamin maturalny - wyniki wykorzystywane w rekrutacji do szkół wyższych

Egzamin gimnazjalny - wyniki wykorzystywane w rekrutacji do szkół ponadgimnazjalnych

Sprawdzian - niezależnie od wyniku wszyscy uczniowie przechodzą do gimnazjum

SPRAWDZIANSPRAWDZIANPRZEPROWADZANY PRZEPROWADZANY

W OSTATNIM ROKU NAUKI SZKOŁY PODSTAWOWEJW OSTATNIM ROKU NAUKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ

POWSZECHNY

OBOWIĄZKOWY

PONADPRZEDMIOTOWY

POWSZECHNY

OBOWIĄZKOWY

PONADPRZEDMIOTOWY

SPRAWDZIANSPRAWDZIAN

PRZEPROWADZANY W KWIETNIU

TRWA 60 MINUT

WYNIK W SKALI PUNKTOWEJ

MAKSYMALNIE 40 PUNKTÓW

NIE MA FUNKCJI SELEKCYJNEJ

WYNIK NIE WPŁYWA NA UKOŃCZENIE SZKOŁY


TRWA 60 MINUT


MAKSYMALNIE 40 PUNKTÓW

NIE MA FUNKCJI SELEKCYJNEJ

WYNIK NIE WPŁYWA NA UKOŃCZENIE SZKOŁY

CZYTANIECZYTANIE

ROZUMOWANIEROZUMOWANIE

WYKORZYSTYWANIE WIEDZY W PRAKTYCE

WYKORZYSTYWANIE WIEDZY W PRAKTYCE

PISANIEPISANIE

KORZYSTANIE Z INFORMACJI

KORZYSTANIE Z INFORMACJI

BADA BADA UMIEJĘTNOŚCIUMIEJĘTNOŚCI

BADA BADA UMIEJĘTNOŚCIUMIEJĘTNOŚCI

SPRAWDZIANSPRAWDZIAN

EGZAMIN GIMNAZJALNYEGZAMIN GIMNAZJALNYPRZEPROWADZANY PRZEPROWADZANY

W OSTATNIM ROKU NAUKI W GIMNAZJUMW OSTATNIM ROKU NAUKI W GIMNAZJUM

POWSZECHNY

OBOWIĄZKOWY

MIĘDZYPRZEDMIOTOWY

POWSZECHNY

OBOWIĄZKOWY

MIĘDZYPRZEDMIOTOWY

29

EGZAMIN GIMNAZJALNYEGZAMIN GIMNAZJALNY


OBEJMUJE TRZY CZĘŚCI

DWIE TRWAJĄ PO 120 MINUT, część trzecia – język obcy trwa 90

min, do 2011 r. jej wynik nie jest uwzględniany w procedurze

rekrutacyjnej


MAKSYMALNIE 50 PUNKTÓW Z KAŻDEJ CZĘŚCI

WYNIK NIE MA WPŁYWU NA UKOŃCZENIE SZKOŁY

WYNIK MA WPŁYW NA DALSZE KSZTAŁCENIE


OBEJMUJE TRZY CZĘŚCI

DWIE TRWAJĄ PO 120 MINUT, część trzecia – język obcy trwa 90

min, do 2011 r. jej wynik nie jest uwzględniany w procedurze

rekrutacyjnej


MAKSYMALNIE 50 PUNKTÓW Z KAŻDEJ CZĘŚCI

WYNIK NIE MA WPŁYWU NA UKOŃCZENIE SZKOŁY

WYNIK MA WPŁYW NA DALSZE KSZTAŁCENIE

30

SPRAWDZA POZIOM OPANOWANIA UMIEJĘTNOŚCI

I WIADOMOŚCI OKREŚLONYCH W STANDARDACH

WYMAGAŃ EGZAMINACYJNYCH

w części pierwszej – z zakresu przedmiotów

humanistycznychw części drugiej – z zakresu przedmiotów

matematyczno-przyrodniczychw części trzeciej – z zakresu wybranego

języka obcego /angielskiego, niemieckiego,

francuskiego, hiszpańskiego, włoskiego,

rosyjskiego/

SPRAWDZA POZIOM OPANOWANIA UMIEJĘTNOŚCI

I WIADOMOŚCI OKREŚLONYCH W STANDARDACH

WYMAGAŃ EGZAMINACYJNYCH

w części pierwszej – z zakresu przedmiotów

humanistycznychw części drugiej – z zakresu przedmiotów

matematyczno-przyrodniczychw części trzeciej – z zakresu wybranego

języka obcego /angielskiego, niemieckiego,

francuskiego, hiszpańskiego, włoskiego,

rosyjskiego/



język polski

historia

sztuka (plastyka, muzyka)

wiedza o społeczeństwie

język polski

historia

sztuka (plastyka, muzyka)

wiedza o społeczeństwie

matematyka

biologia

chemia

fizyka i astronomia

geografia

matematyka

biologia

chemia

fizyka i astronomia

geografia

CZĘŚĆ HUMANISTYCZNACZĘŚĆ HUMANISTYCZNA CZĘŚĆ MATEMATYCZNO--PRZYRODNICZA

CZĘŚĆ MATEMATYCZNO--PRZYRODNICZA

OBEJMUJE P R Z E D M I O T YOBEJMUJE P R Z E D M I O T Y

32


CZYTANIE I ODBIÓR TEKSTÓW KULTURY

TWORZENIE WŁASNEGO TEKSTU

CZYTANIE I ODBIÓR TEKSTÓW KULTURY

TWORZENIE WŁASNEGO TEKSTU

CZĘŚĆ CZĘŚĆ

HUMANISTYCZNAHUMANISTYCZNA

CZĘŚĆ CZĘŚĆ

HUMANISTYCZNAHUMANISTYCZNA

33


CZĘŚĆCZĘŚĆ

MATEMATYCZNO - PRZYRODNICZAMATEMATYCZNO - PRZYRODNICZA

CZĘŚĆCZĘŚĆ

MATEMATYCZNO - PRZYRODNICZAMATEMATYCZNO - PRZYRODNICZA

UMIEJĘTNE STOSOWANIE TERMINÓW, POJĘĆ I PROCEDUR Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH NIEZBĘDNYCH W PRAKTYCE ŻYCIOWEJ I DALSZYM KSZTAŁCENIU

WYSZUKIWANIE I STOSOWANIE INFORMACJI

WSKAZYWANIE I OPISYWANIE FAKTÓW, ZWIĄZKÓW I ZALEŻNOŚCI, W SZCZEGÓLNOŚCI PRZYCZYNOWO-SKUTKOWYCH, FUNKCJONALNYCH, PRZESTRZENNYCH I CZASOWYCH

STOSOWANIE ZINTEGROWANEJ WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI DO

ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW

UMIEJĘTNE STOSOWANIE TERMINÓW, POJĘĆ I PROCEDUR Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH NIEZBĘDNYCH W PRAKTYCE ŻYCIOWEJ I DALSZYM KSZTAŁCENIU

WYSZUKIWANIE I STOSOWANIE INFORMACJI

WSKAZYWANIE I OPISYWANIE FAKTÓW, ZWIĄZKÓW I ZALEŻNOŚCI, W SZCZEGÓLNOŚCI PRZYCZYNOWO-SKUTKOWYCH, FUNKCJONALNYCH, PRZESTRZENNYCH I CZASOWYCH

STOSOWANIE ZINTEGROWANEJ WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI DO

ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW

JEST FORMĄ OCENY POZIOMU

OPANOWANIA

WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI Z ZAKRESU DANEGO

ZAWODU, OKREŚLONYCH W STANDARDACH WYMAGAŃ

BĘDĄCYCH PODSTAWĄ PRZEPROWADZANIA EGZAMINU

POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE

EGZAMIN POTWIERDZAJEGZAMIN POTWIERDZAJĄĄCY CY KWALIFIKACJE ZAWODOWEKWALIFIKACJE ZAWODOWE

Typy szkół ponadgimnazjalnych, Typy szkół ponadgimnazjalnych,

których ukończenie umożliwia uzyskanie których ukończenie umożliwia uzyskanie

dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe

po zdaniu egzaminupo zdaniu egzaminu

•Zasadnicza Szkoła Zawodowa

•Technikum

•Technikum uzupełniające

•Szkoła policealna

STRUKTURA EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO STRUKTURA EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWEKWALIFIKACJE ZAWODOWE

* Czas egzaminu dla absolwentów o specjalnych potrzebach edukacyjnych może być przedłużony do 30 minut

Zdający rozwiązuje test zawierający 50 + 20 zadań zamkniętych

Część II – zakres wiadomości i umiejętności związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą

ET

AP

PIS

EM

NY

Czas trwania 120 minut + 30 minut*

Część I – zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie

ET

AP

P

RA

KT

YC

ZN

Y

Etap praktyczny egzaminu – obejmuje praktyczne umiejętności

z zakresu kwalifikacji w zawodzie, ujęte w tematach zadań praktycznych

Czas trwania 180 – 240* minut

Zdający wykonuje 1 zadanie egzaminacyjne i oceniany jest przez trzyosobowy zespół egzaminatorów prowadzących obserwację uczestniczącą

* Czas trwania etapu praktycznego dla danego zawodu określa informator dla danego zawodu

Co to jest egzamin maturalny?

Egzamin maturalny jest formą oceny poziomu wykształcenia

ogólnegoi sprawdzania wiadomości oraz

umiejętności, które są określone w standardach wymagań

egzaminacyjnych.

Kto może przystąpić do egzaminu maturalnego?

Do egzaminu mogą przystąpić absolwenci następujących szkół ponadgimnazjalnych:

Liceów ogólnokształcących, Liceów profilowanych, Techników, Uzupełniających liceów

ogólnokształcących, Techników uzupełniających.

Z jakich części składa się matura?

Egzamin maturalny składa się z dwóch części:

Pisemnej, ocenianej przez egzaminatorów

okręgowej komisji egzaminacyjnej wpisanych do

ewidencji

Ustnej, ocenianej w szkole przez przedmiotowe

zespoły egzaminacyjne

Część ustna

•Język polski – zdawany na jednym, określonym w standardach

poziomie.•Język obcy nowożytny –

zdawany na poziomie podstawowym lub rozszerzonym.•Język mniejszości narodowej

(dla absolwentów szkół lub oddziałów

z nauczaniem języka danej mniejszości) – zdawany na

jednym, określonym w standardach poziomie.

•Język obcy nowożytny – zdawany

na poziomie rozszerzonym (inny niż język wybrany jako

obowiązkowy).•Język grupy etnicznej –

zdawany na jednym poziomie, określonym

w standardach.

Przedmioty obowiązkowe

Przedmioty dodatkowe

Część ustna

• Listę tematów z języka polskiego, a w przypadku szkół lub oddziałów z nauczaniem języka mniejszości narodowej lub grupy etnicznej także listę tematów z języka danej mniejszości lub grupy etnicznej, przygotowują nauczyciele danego przedmiotu w szkole.

• Zestawy zadań z języka obcego nowożytnego wraz z kryteriami oceniania i punktacją przygotowują okręgowe komisje egzaminacyjne.

Część pisemna

Na maturze pisemnej zdaje się:

3 (4) przedmioty obowiązkowe na

poziomie podstawowym

Od 1 do 6 przedmiotów dodatkowych na poziomie

podstawowym lub rozszerzonym /przedmioty ze zbioru „obowiązkowe”

tylko na poziomie rozszerzonym/

43

Część pisemnaPrzedmioty obowiązkowe

Język polskiJęzyk obcy nowożytny (ten sam co w części ustnej)Od 2010 r. – matematykaJęzyk mniejszości narodowej - dla absolwentów szkół lub oddziałów z nauczaniem języka danej mniejszości.

Do 2009 r. matematyka nie była obowiązkowa i uczniowie wybierali jeden przedmiot z niżej wymienionych:- Biologia- Chemia- Fizyka i astronomia- Geografia- Historia- Historia muzyki- Historia sztuki- Matematyka - Wiedza o społeczeństwie]- Wiedza o tańcu- Filozofia (od sesji wiosennej r. szk. 2008/2009)- Język łaciński i kultura antyczna (od sesji wiosennej r. szk. 2007/2008).

Zdawane na poziomie podstawowym:

Część pisemnaPrzedmioty dodatkowe

przedmiotów zdawanych jako obowiązkowe

oraz z poniższego zbioru:• Biologia• Chemia• Fizyka i astronomia• Geografia• Historia• Historia muzyki• Historia sztuki• Informatyka• Język grecki i kultura antyczna• Język łaciński i kultura antyczna• Język obcy nowożytny (ten co w części ustnej)• Język grupy etnicznej• Wiedza o społeczeństwie• Wiedza o tańcu• Filozofia.

Wybrane spośród:

Część pisemnaKto przygotowuje zadania?

W części pisemnej zadania egzaminacyjne zawarte w

arkuszach egzaminacyjnych ustala CKE i są one jednakowe

w całej Polsce.

Czy można egzaminu maturalnego nie zdać lub do

niego nie przystąpić?• Egzamin ten nie jest obowiązkowy i można do niego nie

przystąpić.• Aby zdać egzamin i otrzymać świadectwo dojrzałości,

trzeba uzyskać (w latach 2006 – 2007 dla zdania ważne było uzyskanie średniej 30% punktów w sytuacji nie uzyskania takiej puli punktów na jednym z egzaminów):W części ustnej –

co najmniej 30% punktów

możliwych do zdobycia z każdego ze zdawanych

przedmiotów obowiązkowych.

W części pisemnej – co najmniej 30%

punktów możliwych do zdobycia na

poziomie podstawowym z

każdego przedmiotu

zdawanego jako obowiązkowy.

Polska oświata po 1989 roku (1)

Pluralizm programów i podręczników w ramach istniejącej podstawy programowej

Autonomia szkółZdecentralizowany system zarządzania Pluralizm organizacyjny Zewnętrzne egzaminyUpowszechnianie kształcenia na poziomie

szkoły średniejKorelowanie kształcenia zawodowego z

wymaganiami rynku pracy


Polska oświata po 1989 roku (2)

Rozwój oświaty dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz szkolnictwa integracyjnego

Konkursowe procedury obsady stanowisk kierowniczych

Zmagania z problemem społecznych nierówności edukacyjnych

Upowszechnianie nauczania języków zachodnioeuropejskich oraz edukacji informatycznej

Zdecydowana poprawa warunków nauczania, szczególnie w szkołach wiejskich i małomiasteczkowych.


Działania konieczne do podjęcia

1. Ustalenie krajowych standardów organizacji pracy szkół i placówek oświatowych, uwzględniających lokalną specyfikę oraz typ szkoły lub placówki.

2. Ustalenie zakresu oferty edukacyjnej gwarantowanej ze środków publicznych.

3. Opracowanie przejrzystych i stabilnych (uwzględniających „edukacyjne wzmocnienia” dla obszarów edukacyjnego regresu) zasad subwencjonowania i dotowania zadań oświatowych, umożliwiających każdej JST realizowanie ogólnokrajowych standardów oświatowych.

4. Przestrzeganie przez administrację rządową zasady gwarantującej JST środki na przekazywane im zadania.

5. Uniemożliwienie regionalnej rządowej administracji oświatowej (kuratoriom oświaty) ingerowania w bieżące funkcjonowanie szkół i placówek oświatowych. Przekształcenie kuratoriów w rzeczywiście eksperckie struktury wspierające samorządy i szkoły.


Działania konieczne do podjęcia

6. Umożliwienie JST prowadzenia autentycznie samodzielnej bieżącej polityki oświatowej, opartej o ogólnokrajowe standardy edukacyjne.

7. Wzmocnienie roli rad szkół i rad oświatowych. Wspieranie obywatelskich inicjatyw oświatowych, związanych z przejmowaniem przez stowarzyszenia obywatelskie szkół i placówek oświatowych.

8. Zmiana nauczycielskiej pragmatyki zawodowej, zastąpienie sztywnych ogólnokrajowych reguł wyznaczających oświatową politykę kadrową elastycznymi odpowiadającymi lokalnym potrzebom warunkami.

9. Umożliwienie szkołom i placówkom oświatowym prowadzenie samodzielnej polityki finansowej w trakcie roku budżetowego.

10. Likwidacja szkolnych obwodów i zagwarantowanie rodzicom pełnej swobody wyboru szkoły dla swojego dziecka.


Pedagogika konserwatywna, a pedagogika krytyczna

Postawa konserwatywna

Postawa krytyczna

Akceptacja stosunków

społecznych, szanowanie tradycji.

Krytyka stosunków społecznych i

tradycji.

Akceptowanie norm i wartości.

Generalne podważanie norm i

wartości.

Podkreślanie znaczenia

pracowitości, dyscypliny.

Podkreślanie znaczenia krytyki,

kontestacji.

Stabilizacja społeczeństwa poprzez szkołę.

Zmiana społeczeństwa poprzez szkołę.


Liberalizm (H. Mann, H. Barnard)

a edukacja

Powszechna edukacjaOgólnie wykształcone społeczeństwoWychowanie obywatelskieZnaczenie wolności (brak instytucjonalnych środków

przymusu)Procedury w środowisku szkolnymPolityka rozwoju.


Konserwatyzm (R. Kirk) a edukacja

Znaczenie tradycji kulturowej w kształtowaniu doświadczenia, charakteru uczniów oraz wartości

Struktura hierarchiczna społeczeństwa wynikająca z różnych potencjałów intelektualnych ludzi

Szkoła kształci o oparciu o normy konstytuujące społeczeństwo

Szczególne znaczenie historii i religii w programach kształcenia.


Esencjalizm (A. Bestor, D. Ravitch)

a edukacja Podstawą nauczania winien być

usystematyzowany program o układzie przedmiotowym

Uczenie to zdobywanie biegłości w zakresie podstawowych umiejętności i wiedzy

Bardzo ważne są kompetencje nauczyciela Edukacja ma przygotować do dobrego i

rzetelnego wypełniania obowiązków zawodowych i obywatelskich

Niezwykle ważna jest stałość programów i metod (nie wolno poddawać się bieżącym modom).


Libertarianizm /M. N. Rothbard, A. Rand/ a edukacja

Fundamentalną wartością jest wolność każdego człowieka, relacje między ludźmi winny opierać się na dobrowolności

Edukacja w pełni urynkowionaDominujący wpływ na szkoły powinni mieć

rodzice, system wychowawczy szkoły musi być przez nich akceptowany

Uwolnienie szkół z biurokratycznych więzów, ograniczenie do absolutnego minimum oświatowej administracji

Zniesienie obowiązku szkolnego.


Teoria krytyczna (H. Giroux, S. Bowles)

a edukacja Nauczyciel jako kontroler systemu edukacyjnego /uwolnienie szkoły spod wpływu administracji – rządzących/

Kształtowanie przez nauczycieli, uczniów, rodziców i lokalną społeczność polityki oświatowej

Kształtowanie wśród uczniów krytycznej postawy w stosunku do istniejącej rzeczywistości społecznej

Silny nacisk na społeczne problemy uczniowskich środowisk

Znaczenie wielokulturowości w procesie wychowania.


Antypedagogika (A. Miller, H. von Schoenebeck)

Przyjęcie założenia o destrukcyjnym wpływie dorosłych na dzieci /wg antypedagogów należy uwolnić dzieci z opresywnego wpływu dorosłych/

Negacja konkretnej tradycji praktyki wychowawczej

Negacja zinstytucjonalizowanego systemu kształcenia jako źródła dehumanizacji stosunków międzyludzkich

Negacja idei i funkcji wychowaniaNegacja teorii pedagogicznych, ich podstaw i

rozwoju.


Pragmatyzm (J. Dewey) a edukacja Podstawą poznawania jest doświadczenie. Zamiast

prawd absolutnych pojawia się eksperyment. Edukacja to z jednej strony przechowywanie

doświadczeń, a z drugiej ich rekonstruowanie. Niezwykle ważne jest działanie i rozwiązywanie

problemów /pojawienie się problemu → definiowanie problemu → precyzowanie problemu → konstruowanie hipotezy → testowanie hipotezy/

Bardzo ważna jest społeczna funkcja szkoły jako instytucji kształtującej wspólnotę.

Społeczna inteligencja pozwala społeczeństwu skutecznie posługiwać się strategiami eksperymentalnymi.


Progresywizm (W. Kilpatrick) a edukacja

Koncentracja na uczniu (dziecku), a nie treściach programowych

Zamiast kształcenia przedmiotowego (wiedzy książkowej) preferencja dla nauczania poprzez działanie, doświadczenie, rozwiązywanie problemów, projekty

Preferencja dla pracy w grupie zamiast indywidualnej konkurencji

Wdrażanie młodych ludzi do procedur demokratycznych oraz kształtowanie w nich krytycyzmu do istniejących stosunków społecznych

Relatywizm kulturowy i etyczny.


Perenializm (R. M. Hutchins, J. Maritain)

a edukacja Podstawowa cecha rzeczywistości – trwałość Wszechświat jest uporządkowany i rządzą

nim określone prawa Podstawowe właściwości natury ludzkiej

mają uniwersalny charakter, pewne cechy są charakterystyczne dla wszystkich ludzi, niezależnie od miejsca i czasu

Cele edukacji mają ponadczasowy charakter Człowiek jest istotą racjonalną, stąd też

ważnym zadaniem edukacji jest doskonalenie uczniów w tej materii.


Filozofia dialogu (spotkania) /E. Levinas, J. Tischner/

a edukacja Szkoła to nie instytucja, ale nade wszystko

miejsce spotkania nauczycieli i uczniów Fundamentalne znaczenie ma dialog. Bez słów,

które nauczyciel kieruje do ucznia i poprzez które ukazuje rzeczy, nie ma uczniowskiego bycia – w – świecie

Edukacja zanurzona w przestrzeni zaufania Niebywale istotne znaczenie ma indywidualizacja

oddziaływań edukacyjnych Nauczyciel jest dla ucznia, ale uczeń nie jest dla

nauczyciela Ważny jest każdy uczeń.


Pedagogika społeczno – personalistyczna /A. Kamiński/

Wg A. Kamińskiego człowiek jako istota wolna rozwija się w działaniu i wysiłku na rzecz uniwersalnych wartości: dobra, prawdy i piękna.

Pedagogika przeniknięta duchem harcerstwa – mocno eksponowane wolność, demokracja, sprawiedliwość społeczna, samowychowanie moralne, religijność, patriotyzm, kształtowanie siły duchowej oraz kondycji zdrowotnej.

Wychowawca doradza, nie narzuca, inspiruje i sprawdza, ale nie wykonuje niczego za wychowanka, jest czynny z młodzieżą.

Eksperyment w SzP w Mikołowie – zastosowanie metody harcerskiej w nauczaniu i wychowaniu /stosowanie gier i zabaw jako wprawki do przyszłych działań oraz jako pozalekcyjnej formy spędzania czasu wolnego, system gromadkowy – uczenie się w małych grupach z wykorzystaniem idei przywództwa i dobrowolnego podporządkowania się grupie, system sprawności indywidualnych i zespołowych, samorządność uczniowska/.


Pedagogika M. Grzegorzewskiej

Fundamentalne znaczenie dla sukcesu pedagogicznego ma osobowość nauczyciela

„Siła moralna” nauczyciela ma ogromne znaczenie dla powodzenia w pracy pedagogicznej

Nauczyciel winien być przede wszystkim "żywym człowiekiem, nie usztywnionym i nie zrutynizowanym, z postawą poszukująco-badawczą i twórczą w stosunku do każdego przypadku (...) nauczyciel wychowawca powinien być nie tylko z życiem związany, ale powinien być w nurcie tego życia pogrążony"

Nauczyciel powinien przygotować wychowanka do samokształcenia oraz do życia w wolności

M. Grzegorzewska jest twórczynią oświaty dla dzieci specjalnych potrzeb edukacyjnych.


Pedagogika M. Montessori Cele – rozwijanie indywidualnych cech osobowości,

formowanie prawidłowego charakteru, zdobywanie wiedzy i umiejętności, kreowanie współdziałania.

Zadanie wychowawcy – tworzenie warunków i sytuacji sprzyjających spontanicznej aktywności dziecka (jest ono bowiem „budowniczym samego siebie”)

Ważnym elementem w pracy z dzieckiem jest skoncentrowanie uwagi dziecka, zainteresowanie go jednym przedmiotem bądź czynnością co pozwoliłoby dziecku na dokonywanie odkryć połączonych z przeżywaniem nowych doznań

Dla dzieci do 6 roku życia owe obszary koncentracji uwagi związane być powinny z mową, ruchem, zachowaniami społecznymi i porządkiem. Dla dzieci w wieku od 7 do 12 lat należy zwracać uwagę na moralność, sprawiedliwość, uczucia religijne, pojęcia dobra i zła, zainteresowanie przyrodą i poznawaniem wiedzy. Natomiast dla najstarszych uczniów ważna jest wrażliwość na godność osobistą, poszukiwanie systemów wartości i sensu życia oraz wiary we własne siły.


Pedagogika C. Freineta Fundamentalne znaczenie ma uczniowska aktywność Zdecydowane odejście od metod szkoły tradycyjnej /niechęć

do podręczników, przekazywania wiedzy, ocen cyfrowych/ Wg Freineta w rozwoju dziecka występują trzy fazy: szukanie

po omacku, urządzanie się w świecie, zamiana zabawy w pracę.

Podstawowe elementy pedagogiki frenetowskiej: swobodna ekspresja dziecka, metody naturalne, wychowanie przez pracę, spółdzielcze formy samorządności uczniów.

Główny cel kształcenia i wychowania – doprowadzenie do zrozumienia przez dziecko odpowiedzialności za kształtowanie własnej przyszłości i przyszłości społeczeństwa.


Szkoły waldorfskie Szkoła wolna, samorządna zarządzana przez nauczycieli, rodziców

oraz prowadzące szkołę stowarzyszenie Nauczanie dostosowane do potrzeb i możliwości uczniów

/ujednolicone na zajęciach lekcyjnych, zróżnicowane na - z reguły - obowiązkowych zajęciach pozalekcyjnych/

W programie znajdują się także zajęcia praktyczne, nauka rzemiosła, lekcje technologii

Występują cykle tematyczne jeden przedmiot realizowany jest przez kilka tygodni w trakcie tzw. lekcji głównej

Brak drugoroczności, ocen cyfrowych, podręczników Bardzo ważną rolę pełnią rozmaite szkolne uroczystości W szkołach podstawowych nauczyciele wychowawcy prowadzą zajęcia

z różnych przedmiotów ogólnokształcących /oddzielną grupę stanowią n-le przedmiotów artystycznych, praktycznych, języków obcych/

Głównym narzędziem nauczyciela jest żywe słowo Najważniejszy cel – harmonijny rozwój każdego ucznia.


Szkoła Summerhill Główny cel – przygotowanie uczniów do życia w wolności i

sprawiedliwości Przeznaczona dla dzieci stwarzających trudności wychowawcze Wg jej twórcy A. Neilla to szkoła powinna przystosować się do

uczniów, a nie na odwrót Praca szkoły oparta na partnerstwie i zaufaniu pomiędzy

nauczycielami – wychowawcami, a uczniami (bardzo ważną rolę odgrywa samowychowanie)

Zadania do podjęcia na dany tydzień ustalają wspólnie /w trakcie spotkań, decyzje zapadają poprzez głosowanie/ nauczyciele i uczniowie oraz szkolny personel niepedagogiczny

Brak ocen oraz jakichkolwiek form rywalizacji, jak też obowiązku uczestnictwa w zajęciach lekcyjnych – szkoła bezstresowa.


Szkoła Tamariki Wszystkie działania edukacyjne powinny być

pozbawione przymusu /brak obowiązkowych zajęć/ Nauczanie wymaga umiejętności słuchania i cierpliwości,

trzeba być bardziej z dzieckiem niż robić coś dla niego Ogromna rola przykładana do czytania /”czytanie jako

środek porozumiewania się ustępuje jedynie mówieniu i słuchaniu”/

Rodzice mają prawo w pełni uczestniczyć w życiu szkolnej społeczności

Ocenianie jest narzędziem wspierania rozwoju dziecka, a nie celem

Priorytetowo traktowane potrzeby emocjonalne dzieci Bardzo ważną rolę pełnią zebrania szkolnej społeczności.

[email protected]@uj.edu.pl

Współczesne ideologie wychowania /1/

Romantyczna

Transmisji kulturowej

Progresywna

To co pochodzi od dziecka jest najważniejsze dla jego rozwoju

Wychowanie – transmisja kulturowa

Wychowanie – podtrzymywanie naturalnych interakcji dziecka z otaczającym, rozwijającym się społeczeństwem

Wiedzą jest to co stanowi bezpośrednie, wewnętrzne doświadczenie człowieka

Wiedzą jest to co obiektywne, sprawdzalne i uznane.

Wiedzą jest to pozwala równoważyć relacje między osobą a światem /kompetencje poznawcze, instrumentalne/

Teoria rozwoju jako organiczny wzrost /roślina/

Asocjacyjna teoria uczenia się lub teoria zależności środowiskowych /maszyna, pieczęć i wosk/

Teorie rozwojowe o charakterze interakcyjnym /filozof, naukowiec – badacz/.


Współczesne ideologie wychowania /2/Romantycz

naTransmisji kulturowej

Progresywna

Samorozwój, autonomiczność,tożsamość

Istotne różnice indywidualne

Istotne posiadane kompetencje poznawcze i instrumentalne

Ochrona wewnętrznego „ja” dziecka poprzez stwarzanie odpowiednich warunków do tego

Przekazywanie zasobów wiedzy i umiejętności, norm i wartości zgromadzonych w przeszłości – transmisja zdobyczy określonej kultury

Pomoc wychowankowi w osiąganiu coraz wyższych poziomów rozwoju poznawczego /a przez to także moralnego, społecznego i estetycznego/

Maksymalizacja wolności osoby dającej się pogodzić z wolnością innych osób.

Wolność w istniejącym systemie społecznym

Zasady etyczne wyznaczają cele i środki wychowania


Typy pseudowychowania

Wychowanie fikcyjne – wychowawca i wychowanek nie są w stanie zharmonizować swego współdziałania /doznawania „współ”/.

Wychowanie wyobcowane – to nie wychowanek jest odbiorcą oddziaływań wychowawczych, nie dla niego są one inicjowane, ich „odbiorcą” stają się pośrednie dla wychowanka osoby czy instytucje.

Wychowanie nieadekwatne – nie rozpoznaje możliwości i potrzeb wychowanka, działa wbrew nim czy też „na oślep”.

Wychowanie zawładające – rezygnacja z autentycznego wpływu na wychowanka, wpływ poprzez rozmaite układy zależności, środkiem jest mniej lub bardziej jawny przymus.


Ukryty program – niezaplanowane w szkolnym programieoddziaływania szkoły na uczniów.

Pozadydaktyczne, wychowawczo ważne konsekwencjeuczęszczania do szkoły, pojawiające się systematycznie,

nie ujęte w żadnym zestawie celów i planowanych działań.

Ukryty program pojawia się w podręcznikach

orazw szkolnej codzienności.

Ukryty program przyczynia się do kreowania wśród uczniów postawy „człowieka organizacji”.


Elementy sytuacji szkolnej ucznia istotne dla ujawniania się skutków ukrytego

programu

Spędzanie w szkole bardzo dużo czasuSzkolny przymusSzkoły i klasy są do siebie podobne

/szkolny, klasowy schemat działań, rytuał, doskonale znane i szybko przyswajane przez uczniów reguły/.

„Właściwości” klasy – tłok, ocenianie, władza.


Podstawowe założenia kształtującemodele szkolnictwa

Szkoła

Gospodarka:kapitał ludzki, produkcja, programy społeczne.

Środowisko:doświadczenie,

wychowanie,organizacja, program.

System wartości:dziedzictwo kulturowe,

charakter wartości i ich przekazywanie.


Szkoła

Fabryka:porządek, konsekwencja, kontrola jakości.

Ogród:dojrzewanie, kultywacja, rozwój.

Orkiestra:harmonia, współpraca,

umiejętności indywidualne.

Jerzy LackowskiJerzy Lackowski Metafory szkoły

Edukacja w Nowej Zelandii

System edukacyjny jest w pełni zdecentralizowany

Szkoły publiczne funkcjonują w formule szkół czarterowych

Pełna wolność wyboru szkoły przez obywateli, co generuje mechanizm konkurowania szkół o ucznia

Budżet szkół zależy wprost od liczby uczniów

Pełna przejrzystość informacyjna szkółMierzeniem jakości pracy szkół zajmują

się niezależne agencje.


Edukacja w FinlandiiZdecentralizowany system zarządzaniaSilna pozycja dyrektorów szkół i nauczycieli /muszą

spełniać wysokie wymagania/Niezbyt rozbudowany „ramowy plan nauczania”,

bogata oferta zajęć dodatkowychBrak korepetycji Istotna rola nauczycieli „wspierających”,

prowadzących zajęcia wspomagające dla uczniów z kłopotami edukacyjnymi

Minimalny zakres społecznych nierówności edukacyjnych

W procesie oceniania jakości pracy szkoły bardzo ważną rolę pełni szkolna samoocena.


Współczesny nauczyciel powinien być osobą: przygotowaną do pracy w szkole zarządzającej wiedzą dobrze przygotowaną merytorycznie /”kierunkowo”/ autentycznie dobrze wykształconą o „szerokich

horyzontach”, rozbudzoną intelektualnie rozumiejącą, iż najważniejszym jej zadaniem jest

rozbudzenie zainteresowań uczniów dla której najważniejszy jest wszechstronny rozwój

ucznia /wspieranie go/, a nie bezrefleksyjne podporządkowywanie się biurokratycznym regułom

otwartą na potrzeby drugiego człowieka, życzliwą, z poczuciem humoru

krytyczną, prawą, samodzielną kreatywną, nie wpadającą w schematy, „nie nudzącą …” kształtującą wśród uczniów postawy obywatelskie i

patriotyczne szanującą drugiego człowieka i kształtującą wśród swoich

uczniów postawy szacunku dla Drugiego.

[email protected]

Szkoła w społeczeństwie informacyjnym

Społeczeństwo informacyjne – sposób organizacji społeczeństwa

kształtujący się w krajach o wysokim stopniu rozwoju technologicznego,

w których zarządzanie informacją /jej jakość i szybkość przepływu/ staje się głównym elementem

konkurencyjności w gospodarce.


W społeczeństwie informacyjnym:

Internet staje się powszechnym środkiem komunikacji obywatelskiej oraz informacji publicznej

Istnieje powszechny dostęp do informacjiFundamentalne znaczenie ma

powszechna, trwająca przez całe życie, wysokiej jakości edukacja

Dobrze swoją rolę może spełniać jedynie szkoła zarządzająca wiedzą /informacją/.


W społeczeństwie informacyjnym zachodzi:

Szybki rozwój sektora oświaty i naukiWzrost znaczenia specjalistów,

nauczycieli i naukowców w strukturze zawodowej

Wzrost znaczenia wiedzy teoretycznej jako źródła innowacji

Kreowanie modelu szkoły zorientowanej na rozwiązywanie problemów /zarządzającej wiedzą/.


Edukacja w społeczeństwie informacyjnym

Dobrze wykształcony, kompetentny, twórczy

nauczyciel Szkoła zarządzająca wiedzą

Ogromna rola kształcenia ustawicznego

E-learning

Samokształcenie


Szkoła w społeczeństwie informacyjnym

Staje się centrum edukacyjno – kulturowym W ramach generalnych krajowych standardów

edukacyjnych prowadzi zróżnicowane programy kształcenia odpowiadające potrzebom edukacyjnym różnych uczniów /szkoła dla każdego/

Pracuje z uczniami w różnym wieku, rozsądnie wykorzystując kształcenie na odległość

Elastycznie dostosowuje swoją ofertę edukacyjną do zmieniających się potrzeb edukacyjnych jej potencjalnych klientów

Kreuje umiejętności skutecznego poszukiwania i wykorzystywania potrzebnych dla rozwiązania danego problemu informacji.


Szkoła centrum edukacyjno - kulturowe

Wykonuje nie tylko zadania edukacyjne dla dzieci i młodzieży, ale także dla ludzi dorosłych

Posiada bogatą i różnorodną ofertę zajęć pozalekcyjnych dla młodych ludzi, jak też pomaga ludziom dorosłym w interesującym spędzaniu czasu wolnego

Posiada dobrze wyposażoną, ogólnie dostępną bibliotekę z centrum multimedialnym

Jest centrum kreowania aktywnych postaw obywatelskich.


Człowiek w społeczeństwie informacyjnym

Prace nierutynowe (zasadnicze znaczenie ludzkiej kreatywności)

Tworzenie wiedzyPrzekazywanie wiedzy

Drugiemu człowiekowiKomputerowi


Szkoła zarządzająca wiedzą /informacją/

Informacja Wiedza Działanie


Wyzwania związane z Internetem

/wyzwania stające przed społeczeństwem informacyjnym/

Ochrona wolności Minimalizowanie zjawiska wykluczenia z

sieciKreowanie szkół zarządzających

informacją /wiedzą/Sieciowa przedsiębiorczość oraz

indywidualizacja zatrudnienia /nowe formy stosunków pracy/

„Przejrzystość” informacyjna oraz ochrona prywatności.


Rola Internetu w wychowaniu

Kształtowanie postaw ludzi umiejących dokonywać właściwych wyborów

Kreowanie społeczeństwa obywatelskiego

Kształtowanie dociekliwości poznawczejKreowanie odpowiedzialności za

podejmowane działaniaKształtowanie szacunku dla drugiego

człowieka.


dr Jerzy Lackowski Podstawy edukacji - pedagogika

Documents

Transcript of dr Jerzy Lackowski Podstawy edukacji - pedagogika