dr Jarema Drozdowicz

Wydział Studiów Edukacyjnych

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

+48 604 772 703

drozd23@wp.pl

Autoreferat

1. Imię i nazwisko:

Jarema Drozdowicz

2. Posiadane dyplomy i stopnie naukowe:

17.06.2002 - stopień zawodowy magistra na kierunku etnologia w Instytucie Etnologii i

Antropologii Kulturowej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Tytuł pracy

dyplomowej "Pomiędzy ladino a indio. Współczesne oblicze samoidentyfikacji Majów w

Gwatemali". Promotor pracy: prof. zw. dr hab. Aleksander Posern-Zieliński.

16.04.2008 - stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie etnologii uzyskany

na Wydziale Historycznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Tytuł pracy

dyplomowej "Symbole w działaniu. Antropologia wobec problemu zachowań

symbolicznych". Promotor pracy: prof. zw. dr hab. Michał Buchowski. Recenzenci rozprawy:

prof. zw. dr hab. Wojciech Burszta, prof. zw. dr hab. Katarzyna Kaniowska.

3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu w jednostkach naukowych

15.02.2009 - obecnie: zatrudnienie w wymiarze 1 etatu na Wydziale Studiów Edukacyjnych

Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na stanowisku adiunkta

4. Wskazanie osiągnięcia zgodne z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o

stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz.

U.. 2016 r. Poz. 882 ze zm. w Dz. U. z 2016 r. poz. 1311).

4.1 Tytuł osiągnięcia naukowego:

"Antropologia edukacji. Studium różnicy kulturowej w społeczeństwie otwartym"

4.2 Autor, tytuł publikacji, rok wydania, nazwa wydawnictwa, recenzenci wydawniczy

1

Autor publikacji: Jarema Drozdowicz

Tytuł publikacji: Antropologia edukacji. Studium różnicy kulturowej w społeczeństwie

otwartym

Rok wydania: 2019

Miejsce wydania: Poznań

Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM

Recenzent wydawniczy: prof. dr hab. Mirosław Sobecki (Uniwersytet w Białymstoku)

4.3. Omówienie celu naukowego w/w pracy i osiągniętych wyników wraz z omówieniem

ich ewentualnego wykorzystania

4.3.1. Wprowadzenie

Zasadniczym problemem badawczym eksplorowanym w przedstawionej pracy jest

kwestia związku jaki zachodzi pomiędzy polem kultury i edukacją instytucjonalną w

kontekście wielokulturowości oraz modelu społeczeństwa otwartego. Problem ten zostaje

przedstawiony z perspektywy dwóch głównych obszarów jego teoretycznego umocowania, tj.

antropologii społeczno-kulturowej oraz pedagogiki. Obie dyscypliny wyznaczają bowiem w

tym przypadku ramy nurtu lokującego się na pograniczu refleksji kulturowej i edukacyjnej a

będącego jednocześnie względnie nową formułą analityczną. Nurtem tym jest antropologia

edukacji rozumiana jako samodzielny kierunek badań i subdyscyplina zarówno antropologii,

jak i pedagogiki. Antropologia edukacji sytuowana jest przeze mnie na płaszczyźnie

problemowej charakterystycznej dla bieżących debat publicznych, w których ujawnia się

problem zróżnicowania kulturowego i jego społecznej recepcji w świecie zachodnim. Sytuuje

to omawianą problematykę w szerokim kontekście przemian współczesnych społeczeństw i

transformacji ich struktur na poziomie etnicznym, demograficznym lub statusu społecznego

poszczególnych grup. Tym samym praca ta podnosi kwestie takie jak migracja i rosnący

poziom heterogeniczności kulturowo definiowanych postaw wobec szeroko pojmowanej

rzeczywistości. W efekcie na plan pierwszy wysuwa się tu problem różnicy kulturowej. Próba

jego operacjonalizacji w celu zastosowania tej kategorii w analizach szczegółowych

dokonana zostaje w tym przypadku dzięki rekonstrukcji tych z odniesień przedmiotowych,

które różnicę kulturową uwypuklają w kontekście edukacyjnym. Spłycenie płaszczyzny

kulturowej i edukacyjnej odsłania bowiem kluczowe z analitycznego punktu widzenia

mechanizmy konstruowania kategorii różnicy jako czynnika wpływającego na relacje

2

społeczne pomiędzy poszczególnymi grupami uczestniczącymi w procesach edukacyjnych. W

konsekwencji przedstawiona praca porusza się w następujących obszarach:

- relacji interkulturowych w przestrzeni szkolnej

- koncepcji wielokulturowości i edukacji międzykulturowej

- polityki multikulturalizmu

- koncepcji społeczeństwa otwartego i edukacji demokratycznej

Szczególnie w tym ostatnim przypadku niniejsza praca wychodzi naprzeciw określonym

wyzwaniom z jakimi edukacja w Polsce i w krajach zachodnich musi się dzisiaj zmierzyć

poprzez wypracowanie odpowiednich formuł kształcenia, w których odmienność kulturowa

traktowana jest bardziej jako wyzwanie poznawcze aniżeli problem natury formalnej.

4.3.2. Tło i cel naukowy

Problematyka relacji interkulturowych nabiera obecnie istotnego znaczenia w

kontekście zjawisk społecznych takich jak migracja. Przedstawiona praca podejmuje się

zadania ukazania tychże fenomenów w odniesieniu do różnorodnych aspektów rzeczywistości

społeczno-kulturowej, w których procesy migracyjne splatają się z polem edukacji, zwłaszcza

w sensie kształcenia formalnego. Zauważyć należy, iż systemy szkolnictwa w krajach

zachodnich, w tym również w Polsce, pozostają w dużej mierze jednak nadal niewydolne

względem narastającej liczby podmiotów edukacyjnych cechujących się mniejszym lub

większym stopniem różnicy kulturowej. Ich strukturalna niezdolność względem włączenia

realnych potrzeb edukacyjnych lub sformułowania takich instrumentów kształcenia, które

różnicę kulturową uznają za integralny element programów nauczania stanowi problem,

którego potencjalne rozwiązanie leży w działaniach zmieniających nie tyleż fundamenty

instytucjonalne tychże systemów, co kierunek ich rozwoju i horyzont filozoficzny. W tym

świetle implementacja narzędzi i teorii antropologicznej w praktyce edukacyjnej wydaje się

być ważnym krokiem w stronę zmiany perspektywy, w ramach której konstruowane bywają

poszczególne strategie edukacyjne. Proponowana w pracy formuła antropologii edukacji

posiada w tym względzie istotny potencjał konceptualny, choć można ją również traktować

jako swoisty zestaw dyrektyw teoretycznych i metodologicznych bazujących na różnych

koncepcjach kultury, lecz niezmiennie dążących do odkrycia związku pomiędzy wymiarem

kultury a działaniem ludzkim. Szkoły tym samym stanowią w optyce antropologii edukacji

specyficzną przestrzeń, w której jednostki podejmują określone działania, a instytucjom tym

przypisane są określone rytuały integrujące społeczność szkolną, wskazujące na role

społeczne jakie pełnić mają ich wychowankowie lub też umacniające przekaz ideowy

3

wynikający z przyjętej w takim systemie filozofii kształcenia. Praktyka szkolna traktowana

jest przeze mnie zatem jako jeden z typów praktyki kulturowej, w której odzwierciedlone

zostają kluczowe znaczenia kształtujące społeczne pojmowanie różnicy kulturowej i stanu

kulturowej heterogeniczności. Formujące się w polu praktyki relacje społeczne stanowią także

obiekt mojego zainteresowania ze względu na ujawniające się w nich strukturalne zależności

np. w kontekście władzy i oporu. Ten rodzaj podejścia posiada swoje ugruntowania w

badaniach zakresu etnografii szkoły realizowanych m.in. przez Paula Willisa i Petera

McLarena. Podkreślenia wymaga jednak fakt, że proponowana w pracy antropologia edukacji

nie posiada jednakże jednolitego wyrazu, czy uniwersalnego zestawu narzędzi

konceptualnych. Jako subdyscyplina leżąca na pograniczu antropologii i pedagogiki nurt ten

łączy nierzadko rozmaite tradycje badawcze. Ich zróżnicowanie teoretyczne i metodologiczne

wynika z różnych koncepcji kultury, filozofii społecznej i filozofii edukacji dominujących na

odmiennych obszarach myśli zachodniej. W prezentowanej pracy ukazuję najważniejsze

kierunki i nurty w obrębie antropologii edukacji i etnografii edukacyjnej w świetle ich

umocowania regionalnego oraz historycznego. Szczególnemu podkreśleniu podlega tutaj

tradycja anglosaska oraz niemiecka. Oba warianty omawianego nurtu najsilniej wpłynęły

bowiem na rozwój antropologii edukacji, antropologii szkoły, antropologii pedagogicznej,

czy etnografii edukacyjnej w innych krajach. Wpływ ten zauważalny staje się także w Polsce,

gdzie w przeciągu ostatnich lat rośnie zainteresowanie prowadzeniem badań nad związkiem

kultury i edukacji z perspektywy antropologicznej. Jej aplikacja w domenie przedmiotowej

pedagogiki jest krokiem niezbędnym dla pełniejszego określenia jak podmioty edukacyjne

cechujące się różnicą kulturową nie tylko radzą sobie w polskiej rzeczywistości szkolnej w

sensie personalnego sukcesu edukacyjnego lub porażki, lecz także jakie strategie działania są

przez te podmioty podejmowane w celu adaptacji do warunków i sytuacji z jakimi przychodzi

im się zmierzyć, jak również jak postrzegają oni rzeczywistość edukacyjną i społeczną, która

ich otacza. Taki krok pozwala w moim przekonaniu na lepsze i pełniejsze zrozumienie roli,

jaką odgrywa antropologia edukacji w badaniu szkolnych realiów, w których kwestia

zróżnicowania kulturowego jest już dziś istotna, a będzie silniej zauważalna w nadchodzącej

przyszłości.

Założenie to tłumaczy dlaczego podkreślone zostało przeze mnie w pracy znaczenie

bieżących globalnych tendencji migracyjnych. Wskazuję w tym miejscu przede wszystkim na

migrację z obszarów Azji Środkowej, Bliskiego Wschodu i Afryki do Europy, jak również

migracje z Ameryki Łacińskiej do Stanów Zjednoczonych. Nie wyczerpuje to oczywiście w

żadnej mierze najważniejszych aspektów współczesnego zjawiska migracji, lecz kreśli z

4

pewnością wyraźnie widoczne dziś trajektorie dyskursu migracyjnego w znaczeniu chociażby

teorii postkolonialnej, czy też koncepcji centrum i peryferii Immanuela Wallersteina.

Zjawiska migracyjne uznaję również za jeden z najważniejszych czynników kształtujących

formułę wielokulturowości objawiającą się także w polu edukacji i systemach szkolnictwa.

Obecność podmiotów edukacyjnych cechujących się różnicą kulturową staje się w ostatnich

latach także w Polsce przedmiotem coraz żywszych dyskusji. Kształcenie uwzględniające

potrzeby edukacyjne tych podmiotów i zawierające elementy odwołujące się do postulatu

dialogu interkulturowego nie jest jednakże w naszym kraju zjawiskiem systemowym. Modele

edukacji międzykulturowej znajdują niemniej pewne ograniczone zastosowanie, głównie w

przypadku inicjatyw oddolnych i działalności organizacji pozarządowych. Warto wskazać

również na działania edukacyjne związane nie z wielokulturowością i migracjami, lecz ze

specyficznym pod względem kulturowej charakterystyki obszarem pogranicza. Traktuję go w

tej pracy nie tylko jako obszar geograficzny, lecz bardziej jako przestrzeń kulturową, której

znaczącym wyróżnikiem jest hybrydyzacja wartości kulturowych, języka, obyczaju, praktyki

lub norm społecznych wynikająca z faktu życia na styku dwóch lub więcej kultur. Niesie to ze

sobą także istotną wartość pedagogiczną, gdyż taki typ społeczno-kulturowego trwania

wymusza wypracowanie przez mieszkańców pogranicza określonych kompetencji

interkulturowych. Kompetencje te stanowią kluczowy zestaw umiejętności komunikacyjnych

i społecznych w sytuacji zróżnicowania postaw i światopoglądów. Praca podejmuje zatem

także problem komunikacji interkulturowej mającej miejsce na płaszczyźnie relacji

interetnicznych. Relacje te konstytuują bowiem strukturę zjawiska wielokulturowości tak w

obszarze pogranicza, jak i w ramach wielokulturowości wielkomiejskiej, gdzie różne grupy

etniczne wchodzą w bezpośredni kontakt.

Zrozumiałym zatem jest, iż model interakcyjny jest jednym z silniej zaakcentowanych

w antropologii edukacji i etnografii edukacyjnej wzorcem rozumowania teoretycznego i

wyznacznikiem kierunku podstawowej w tej dziedzinie praktyki badawczej. Podejście

relacyjne posiada w tej pracy również jeszcze jeden, niemniej ważny, wymiar. Odwołuję się

w tym kontekście do modelu społeczeństwa otwartego, które posiada trzy podstawowe źródła

w postaci koncepcji Henri Bergsona, Karla R. Poppera i George'a Sorosa. Jako najważniejszą

z nich wskazuję koncepcję Karla R. Poppera, która dostarcza nam najbardziej rozbudowanego

wzorca tego społecznego, ale też politycznego projektu. Społeczeństwo otwarte zostaje przeze

mnie ujęte poprzez porządek ideacyjny leżący u jego fundamentów politycznych. Oznacza to,

że kwestia idei i zasad określających społeczeństwo otwarte pojmowane jest tu jako zespół

5

dyrektyw względem praktyki społecznej wychodzącej naprzeciw różnorodności kulturowej w

sposób uznający różnicę kulturową w jej sensie upodmiotawiającym.

Zezwala takie podejście na dostrzeżenie zależności pomiędzy tym, jak kategoria

różnicy jest konstruowana w danym kontekście społecznym, a implementacją tych konstrukcji

w polach takich jak edukacja. Edukacyjne ścieżki różnicy kulturowej w społeczeństwie

otwartym są fenomenem, którego szczegółowa analiza dostarcza w moim przekonaniu nie

tylko wglądu w podstawy społeczno-polityczne wielu współczesnych zachodnich wspólnot

narodowych, lecz także w fundamenty współczesnej edukacji demokratycznej. W swojej

pracy zajmuję się tym problemem poprzez podkreślenie roli jaką odgrywa edukacja, w której

podmioty poddane kształceniu instytucjonalnemu uzyskują możliwość artykulacji swych

kulturowych tożsamości na zasadzie pluralizmu. Różnorodność kulturowa, która w polu

edukacji odnosi się do relacji społecznych uznawana jest przeze mnie w pierwszej kolejności

za stan heterogeniczności form autoidentyfikacji. Dopiero poprzez praktykę społeczną formy

te zyskują wymiar rzeczywistości empirycznie dostępnej dzięki etnograficznemu opisowi.

Obie płaszczyzny wielokulturowości - tożsamościowa i ta związana z praktyką społeczną -

zajmują mnie w równym stopniu. W przedstawionej pracy prezentuję ich wzajemną zależność

z perspektywy antropologicznej, co jest krokiem o zasadniczej wadze teoretycznej. Myśl

antropologiczna jest przeze mnie rozumiana jako pewien holistycznie rozpatrywany namysł

nad człowiekiem wytwarzającym partykularne zjawiska kulturowe i w tej partykularności

także pozostającym niezmiernie twórczym. Analiza sposobów w jakich ludzie wywodzący się

z rozmaitych kulturowych systemów wytwarzają rzeczywistość na bazie dostępnych im

warunków jest polem badań etnograficznych prowadzonych w takich obszarach życia

publicznego jak szkolnictwo właśnie. Moim celem w tym względzie jest ukazanie tego, jak

podmioty edukacyjne mogą radzić sobie w sytuacjach takich jak migracja lub życie w

społeczności diasporycznej, oraz jak ich strategie działania wpływają na wypracowanie

nowych rozwiązań instytucjonalnych oraz relacji pomiędzy uczestnikami procesów

edukacyjnych.

4.3.3. Omówienie wyników badań oraz możliwości ich potencjalnego wykorzystania

Przeprowadzona w pracy analiza procesów konstruowania kategorii różnicy

kulturowej stanowi przyczynek nie tylko do dalszych badań nad formami artykulacji

odmienności w sferze edukacji, lecz również daje możliwość określenia tej kategorii w

terminach znacznie bardziej ogólniejszych. Wprowadzone w rozdziale pierwszym różnicujące

pojęcie kultury (jest to termin zaczerpnięty z prac Zygmunta Baumana) jest w tym sensie

6

wyjściowym dla takiego rozumienia różnicy modelu kulturowego, którego bezpośredni

wpływ na ludzkie działanie jest dziś nie do przecenienia. Osiągany dzięki temu stan

heterogeniczności zostaje uznany przez Baumana za stały wyznacznik kondycji

współczesności. Uznaję tą konstatację za kluczową dla zrozumienia bieżących przemian

społeczno-kulturowych. Niniejsza praca dostarcza takiej rekonstrukcji transformacji

tradycyjnych obszarów, w których zazwyczaj ulokowane są źródła zbiorowych tożsamości

jak np. państwo narodowe. Zauważalna erozja tej formy organizacji i kulturowej wspólnoty

budzi jednak określone społeczne reakcje. W pracy staram się przedstawić ujawniającą się

dziś nierzadko krytykę wielokulturowości i polityki multikulturalizmu w kontekście nowych

form migracji. Udaje mi się osiągnąć ten cel poprzez wskazanie przemian idei

wielokulturowości i rozmaitych idei składających się na politykę multikulturalizmu

realizowaną dotąd w wielu państwach zachodnich. W efekcie wskazuję na wyłonienie się

formuły multikulturalizmu krytycznego, tj. podejścia wychodzącego naprzeciw głosom

krytycznym wobec stosowanych dotąd rozwiązań np. w sferze otwartej polityki migracyjnej.

Zezwala to w moim przekonaniu na wskazanie drogi, którą podąża obecnie debata na temat

wielokulturowości także w polu edukacji instytucjonalnej. Dyskurs różnicy obecny w

edukacji tak w Polsce, jak i innych krajach europejskich jest jednakże zależny wobec

społecznego kontekstu otaczającego problem zarówno stosunku wobec innych, jak i

zbiorowego pojmowania fundamentów narodowej wspólnoty. W tym obszarze prezentuję

uwagi dotyczące roli pojmowania etniczności i tożsamości etnicznej jako jednej z

podstawowych płaszczyzn, na których rozgrywany jest dyskurs tożsamościowy przez różnych

aktorów społecznych. Podmioty społeczne biorące w nim udział posługują się porządkiem

etniczności w ramach określonych działań zyskujących różne formy instytucjonalne. W

społeczeństwach określanych mianem wielokulturowych systemy szkolnictwa zazwyczaj

włączają bowiem kategorię różnicy do strategii kształcenia na wszystkich poziomach

nauczania. Polskie szkolnictwo z rzadka jedynie jednak uznaje wagę czynnika, jakim jest

odmienność kulturowa, w tworzeniu efektywnych pod względem pedagogicznym programów

i metod nauczania.

Implementacja metod i teorii antropologicznej w polu edukacji instytucjonalnej jest

zatem nie tylko postulatem czysto konceptualnym, lecz niezbędnym w dzisiejszych

warunkach krokiem w stronę dostosowania polskiego systemu nauczania względem

niezaprzeczalnej i narastającej obecności przedstawicieli różnych grup kulturowych. Grupy te

cechuje dziś nie tylko odmienność określana poprzez długotrwałe relacje natury historycznej

(jak np. Ukraińcy, Niemcy, Romowie), ale również poprzez silnie zaakcentowaną w

7

niektórych przypadkach odrębność ulokowaną w dyskursach rasowych (Afrykanie,

Wietnamczycy). Szczególna uwaga powinna być zatem skupiona na tych grupach, w których

kategoria różnicy nie posiada historycznego zakorzenienia w polskiej narodowej tożsamości.

W ramach zjawiska migracji obserwujemy dzisiaj coraz częściej, że przepływ ludzi zyskuje

wymiar symboliczny, a co za tym idzie postać migranta staje się istotną figurą semiotyczną w

lokalnych dyskursach tożsamościowych. W swojej pracy szczegółowo dokonuję analizy

najważniejszych tendencji migracyjnych dających się zaobserwować współcześnie, jak też

odsłaniam jak zmienia się przy tym pojęcie granicy stającej się dziś częściej regulatorem

statusu migracyjnego aniżeli kartograficznie pojmowaną linią demarkacyjną. Przyjmuję tę

tezę za Thomasem Nailem, który naświetlił ten problem w kontekście zjawiska tzw. kryzysu

migracyjnego. Efektem moich analiz jest zatem nie tylko odtworzenie procesów

prowadzących to wspomnianej tu transformacji granic, lecz jednocześnie do ustanowienia

figury migranta jako postaci znaczącej w dyskursach lokalności i krytyce wielokulturowości.

W tym miejscu właśnie istoty nabiera postulowane przeze mnie połączenie warsztatu

antropologicznego i pedagogicznego. Antropologia edukacji oferuje w tym względzie

narzędzia, u podstaw których leży wynikające z filozofii pragmatyzmu podejście względem

podmiotu badanego. Jest ono przeze mnie identyfikowane z perspektywą krytyczną,

interakcyjną i tekstulną. Perspektywy te zachęcają do hermeneutycznego zwrócenia się w

stronę drugiego człowieka i interpretacji znaczeń ujawniających się w języku lub praktyce

społeczno-kulturowej. Odczytanie edukacyjnych intencji podmiotu nauczania cechującego się

wysokim stopniem różnicy kulturowej wymaga podejścia typowego dla przedsięwzięcia

podejmowanego zazwyczaj w terenie przez antropologa dostarczającego etnograficznej

deskrypcji badanego przez siebie zjawiska. Kulturowy partykularyzm tego zjawiska stanowi

niezmiennie źródło wiedzy nie tylko o nim samym, lecz także o formułujących

etnocentryczne sądy podmiotach zderzających się z rozmaicie pojmowaną odmiennością.

Kulturowy Inny (parafrazując słowa Ryszarda Kapuścińskiego) stanowi semiotyczne

zwierciadło swojskości, a inność migracyjna ukazuje normatywne sądy stojące za pojęciem

lokalności.

Moim zamierzeniem było nie tylko ukazanie powyższej zależności ujawniającej się na

gruncie edukacyjnym, ale również sformułowanie podstaw konceptualnych antropologii

edukacji, w tym samej kategorii różnicy kulturowej. Jest ona bowiem fundamentalna zarówno

dla tej subdyscypliny, jak i dla wszystkich innych form antropologicznego namysłu nad

człowiekiem. Przeprowadzana przeze mnie rekonstrukcja historycznych korzeni oraz

różnorodnych wariantów tej subdscypliny utrzymanych w narodowych tradycjach

8

badawczych stanowi w tym sensie zamierzenie nie tylko deskryptywne, ale przede wszystkim

jest ono propozycją umocowania na gruncie polskiej myśli pedagogicznej tego specyficznego

podejścia. Szczególne znaczenie przypisuję dwóm tradycjom intelektualnym kształtującym

najważniejsze nurty badań empirycznych w ramach antropologii edukacji, tj. tradycję

anglosaską oraz niemiecką. Ich waga leży nie tylko w ich historycznym wpływie na rozwój

innych odmian omawianego nurtu, lecz także w dostarczeniu przez nie jednych z najbardziej

zbornych koncepcji badań nad związkiem kultury i edukacji w sensie antropologicznym. Na

ich podstawie budowane są rozmaite lokalne szkoły badawcze, a ich przedstawiciele zajmują

się badaniem różnorodnych fenomenów ujawniających rolę, jaką kultura i różnice kulturowe

mogą odgrywać w procesach wychowania, kształceniu oraz konstruowaniu nowych form

tożsamości. Jest zatem antropologia edukacji dziś nurtem o wymiarze globalnym, co staram

się w swojej pracy przedstawić w szerokim ujęciu teoretyczno-metodologicznym. Pozostaje

ona niemniej zbiorem propozycji teoretycznych zawsze powiązanych z empirycznie

namacalną rzeczywistością edukacyjną. Pragmatyzm antropologii edukacji ujawnia się w jej

bliskości względem problemu praktyki i doświadczenia kulturowego. Odczytywane przez

badaczy teksty kulturowe zawierające się w tych dwóch domenach zezwalają na pełniejsze

zrozumienie funkcjonowania człowieka, jak i jego twórczego potencjału. Tym samym moja

praca ukazuje również jak dalece innowacyjne mogą być przyjmowane przez podmioty

edukacyjne strategie adaptacyjne, zwłaszcza w sytuacji, w której np. jako migranci znajdują

się oni w społeczeństwie monokulturowym. Z tego względu Polska rzeczywistość społeczna i

edukacyjna zostaje przeze mnie traktowana jako pole działań, w których grupy

mniejszościowe wytwarzają oddolnie specyficzne i fascynujące zjawiska kulturowe. Efekty

mojej analizy odnieść można w tym kontekście nie tylko zatem do sfery edukacji, lecz mogą

one służyć sformułowaniu podstaw efektywnej polityki społecznej i integracyjnej.

5. Omówienie pozostałych osiągnięć naukowo-badawczych

W mojej aktywności naukowej prowadzonej od momentu uzyskania stopnia doktora

nadrzędnym rozwijanym problemem badawczym jest związek jaki zachodzi pomiędzy

płaszczyzną kulturową, edukacją instytucjonalną oraz procesami transformacji społecznej

stanowiącej efekt relacji pomiędzy kulturą a edukacją. Jako wspólny cel prowadzonych

przeze mnie analiz ustanowione zostaje w ten sposób wskazanie problemu systemowej

zmiany dokonującej się na wielu poziomach porządku edukacyjnego dzięki czynnikom,

których istota leży w polu kultury. Czynniki te posiadają w moim przekonaniu kluczowy

wpływ nie tylko na kształt jaki przybiera edukacja instytucjonalna oraz stojąca za nią filozofia

edukacji, lecz, co znacznie istotniejsze, jak formują się rozmaitego rodzaju tożsamości

9

stanowiące podmiot działań edukacyjnych. Tematyka badawcza jaka odzwierciedlona zostaje

we wskazanych szczegółowych analizach partykularnych zjawisk społecznych

skoncentrowana jest zatem wokół nadrzędnego pytania o rolę, jaką odgrywają w ich

formowaniu się kulturowo zdefiniowane tropy tożsamościowe. Problem tożsamości oraz jej

współczesnych przemian rozpatrywany jest przeze mnie z punktu widzenia konstruktywizmu

społecznego. Dokonane zostaje to przy jednoczesnym zachowaniu warsztatowych rygorów

typowych dla nauk społecznych zainteresowanych odsłonięciem mechanizmów

reprodukowania określonych wzorów ludzkiego działania i struktur instytucjonalnych

opartych na wybranych podstawach ideowych i kategoriach społecznych. Ten rodzaj

perspektywy badawczej zostaje w moich badaniach odniesiony do następujących głównych

obszarów moich zainteresowań naukowych:

- kultura współczesna i jej przemiany (ze szczególnym uwzględnieniem dynamiki przemian w

obszarze kultury popularnej i masowej) oraz jej wpływ na partykularne dyskursy edukacyjne

- procesy kształtowania tożsamości społecznych oraz rola procesów socjalizacyjnych w tych

procesach

- problem wielokulturowości i innych form heterogeniczności kulturowej w kontekście

modeli edukacji międzykulturowej

- rola i zmiany światopoglądu religijnego w odniesieniu do formowania się partykularnych

porządków społeczno-kulturowych oraz sfery ideacyjnej.

Wymienione pola badawcze stanowią główne obszary, w których podjęte zostały

przeze mnie wymierne działania analityczne. Ich efektem bezpośrednim są publikacje w

postaci artykułów w recenzowanych czasopismach naukowych, oraz rozdziałów w

monografiach naukowych. Moje osiągnięcia publikacyjne po roku 2009, tj. od uzyskania

stopnia naukowego doktora, przedstawiają się następująco:

2009

Książki:

1. Symbole w działaniu. Akademickie konteksty nurtu symbolicznego w antropologii,

Poznań 2009, Wydawnictwo Naukowe UAM, ss. 218

Artykuły:

1. Oswajanie Orientu. Wymiary kulturowej percepcji religijnej odmienności we

współczesnej Europie, [w:] Przegląd Religioznawczy, 2009, nr 1 (231), s. 47-54

10

2. Antropologia symboliczna i jej miejsce w badaniach religioznawczych. Korzenie

kierunku, afiliacje intelektualne i główne odłamy, [w:], Filozoficzny i antropologiczny

wymiar badań religioznawczych (praca zbiorowa), Poznań 2009, s. 87-125

3. Racjonalność światopoglądu magicznego w ujęciu antropologicznym, [w:]

Drozdowicz Zbigniew, Melosik Zbyszko, Sztajer Sławomir (red.) O racjonalności w

nauce i w życiu społecznym, Poznań 2009, s. 249-264

2010

Książki pod redakcją:

1. Drozdowicz Jarema, Bernasiewicz Maciej (red.), Kultura popularna w społeczeństwie

współczesnym. Teoria i rzeczywistość, Kraków 2010, Oficyna Wydawnicza Impuls, ss.

438

Artykuły:

1. Lęk i odraza. O popkulturowej obecności Huntera S. Thompsona, [w:] Drozdowicz

Jarema, Bernasiewicz Maciej (red.), Kultura popularna w społeczeństwie

współczesnym. Teoria i rzeczywistość, Kraków 2010, Oficyna Wydawnicza Impuls, s.

191-198

2. Edukacja językowa w Gwatemali – alternatywa edukacyjna, polityczna, czy

kulturowa?, [w:] Melosik Zbyszko, Śliwerski Bogusław (red.), Edukacja alternatywna

w XXI wieku, Poznań-Kraków 2010, Oficyna Wydawnicza Impuls, s. 157-163

3. Nazistowski okultyzm a niemiecka koncepcja narodu u wspólnoty, [w:] Przegląd

Religioznawczy, nr 1/2010, s. 47-58

4. Spadkobiercy nazistowskiego okultyzmu. Powojenne ruchy neonazistowskie i

ariozoficzne, [w:] Przegląd Religioznawczy 2/2010, s. 81-90

2011

Artykuły:

1. Human Terrain System, czyli o nowej antropologii w nowych czasach, [w:] Nauka, nr

1/2011, s. 1- 13

2. W poszukiwaniu utraconych źródeł. Niemiecka koncepcja narodu w okresie

narodowego socjalizmu i jej współczesne reminiscencje, [w:] Kozlova Oksana,

Kołodziej-Durnaś Agnieszka (red.), Kulturowe zróżnicowanie narodowych,

11

regionalnych i organizacyjnych tożsamości, Szczecin 2011, Economicus i Uniwersytet

Szczeciński, s. 161-180

3. The Human Terrain System, or a New Anthropology in a New Era, [w:] Ethnologia

Polona, vol. 30-31: 2010-2011, s. 151-155

4. Amerykański system tzw. „szkół indiańskich” a przemiany polityki asymilacyjnej w

Stanach Zjednoczonych Ameryki, [w:] Studia Edukacyjne 17/2011, s. 201-213

5. Pomiędzy nauką a ideologią. O akademickich uwikłaniach antropologii, [w:]

Agnieszka Cybal-Michalska, Danuta Kopeć, Waldemar Segiet (red.), Studia z

pedagogiki i nauk pogranicza, Poznań 2011, Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 375-

390

6. Religijne podstawy amerykańskiej polityki asymilacyjnej w kontekście edukacji

mniejszości etnicznych i tubylczych Amerykanów, [w:] Przegląd Religioznawczy, nr

1/2011 (239), s. 85-94

7. Pomiędzy Kwanzaa a Jediizmem. Współczesne konstrukcje tożsamości religijnej i

wspólnoty wyobrażone, [w:] Przegląd Religioznawczy, nr 1/2011 (239), s. 179-188

2012

Artykuły:

1. Ziemi i chleba. Oblicza majańskiego buntu w Meksyku i Gwatemali, [w:] Kuligowski

Waldemar, Pomieciński Adam (red.), Oblicza buntu. Praktyki i teorie sprzeciwu w

kulturze współczesnej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2012, s. 215-236

2. Perła w koronie. Rzecz o Banksy'm, [w:] Cybal-Michalska Agnieszka, Wierzba

Paulina (red.), Dyskursy kultury popularnej w społeczeństwie współczesnym,

Wydawnictwo Impuls, Kraków 2012, s. 49-58

3. Mapowanie różnicy. Human Terrain System w akademickich i społecznych dyskursach

władzy, [w:] Maria Marta Urlińska, Agnieszka Uniewska, Jarosław Horowski (red.),

"Po życie sięgać nowe". Teoria a praktyka edukacyjna, Toruń 2012, Wydawnictwo

Adam Marszałek, s. 241-254

4. Krytyczna teoria rasy (Critical Race Theory) i obecność koncepcji rasy w kontekście

przeszłych i bieżących amerykańskich dyskusji edukacyjnych, [w:] Kultura-

Społeczeństwo-Edukacja, nr 1/2012, s. 65-80

5. Preppersi, EDC i nowy millenaryzm, [w:] Przegląd Religioznawczy, 2012, nr 1 (243),

s. 81-90

12

6. Between Kwanzaa and Jediism. Contemporary constructions of religious identity and

imagined communities, [w:] Anglojęzyczny Suplement Przeglądu Religioznawczego,

2012, no. 1, s. 91-100

7. Tożsamości, nowe ruchy, czy subkultury religijne? Nowe formy religijności

współczesnej młodzieży, [w:] Ewa Stachowska (red.), Kościoły i wspólnoty

chrześcijańskie w przestrzeni społecznej w Polsce i na świecie. Dziedzictwo tradycji a

współczesne wyzwania, Warszawa 2012, Polskie Towarzystwo Socjologiczne, s. 55-

69

Recenzje:

1. Czy triumf natury nad kulturą? Franz Boas i jego "Umysł człowieka pierwotnego" w

perspektywie historycznej, [w:] Roczniki Historii Antropologii, nr 2/2012, t.2, Toruń, s. 359-

364

2013

Artykuły:

1. To Trust the Other. Anthropology of Education in the Context of Polish Debates on

Multiculturalism, [w:] Kozlova Oxana, Izdebska Karolina (eds.), Cultures of Trust,

Wydawnictwo Naukowe WH, Szczecin 2013, s. 65-80

2. Nastoletni egzorcyści. Nowe wymiary duchowości amerykańskiej młodzieży, [w:] Przegląd

Religioznawczy, 2013, nr 3 (249), s. 167-176

3. Nasi przodkowie Galowie. Kolonialne i postkolonialne wizje historii, [w:] Sensus Historiae.

Studia interdyscyplinarne, Vol. XIII (2013/4), s. 11-22

4. Seeing is Believing. Anthropological Visions of Culture, [w:] Kultura-Społeczeństwo-

Edukacja, nr 2 (4) 2013, s. 9-21

2014

Książki:

1. The Symbolic Dimension. Anthropological Studies in Culture, Religion and Education, LiT

Verlag, Zürich, Münster, ss.142

Artykuły:

1. Infidels and Martyrs: Popular and Scientific Discourses on Picturing Muslims After 9/11 in

the Context of the US Military Presence in Iraq and Afghanistan, [w:] Witkowska Joanna,

13

Zagratzki Uwe (eds.), Ideological Battlegrounds - Constructions of Us and Them Before and

After 9/11. Volume 1: Perspectives in Literatures and Cultures, Cambridge Scholars

Publishing, Cambridge 2014, s. 33-46

2. Black heroes and heroines in cinema. Representations of Afro-American identities in the

"Blaxpoitation" movies, [w:] Journal of Gender and Power, Vol. 2, No. 2, 2014, s. 59-72

3. Zapatyści, Islam i polityka uznania. Konwersje religijne w Meksyku, [w:] Przegląd

Religioznawczy, nr 2/2014, s. 101-109

2015

Artykuły:

1. Multicultural education and managing cultural difference: a Polish perspective, [w:] Ferit

Uslu (ed.), 2nd Conference on Education and Social Sciences. Abstracts and Proceedings,

International Organization Center of Academic Research, Istanbul 2015, s. 136-142

2. Have we Failed the Multicultural Test? On Migrants, Diversity and Cultural Difference in

Today's Europe, [w:] Glocalization: A Social Scientific Approach Towards Social Design for

the Creation of Multicultural Society. The 22nd IFSSO General Assembly and International

Conference Proceedings, Tokyo 2015, s. 229-239

3. Teaching the Other. The anthropology of education in the perspective of European cultural

dilemmas, [w:] Humaniora. Czasopismo internetowe, nr 2 (10)/2015, s. 11-22

4. Europejska polityka wielokulturowości wobec nowego fundamentalizmu religijnego, [w:]

Przegląd Religioznawczy 1/2015, s. 93-103

5. Multiculturalism reconsidered. Bilingual education in Guatemala, [w:] Kultura -

Społeczeństwo - Edukacja, nr 1 (7) 2015, s. 21-34

6. Pożegnanie ideału równości? Edukacja elitarna w szkołach średnich w Szwecji, [w:]

Agnieszka Gromkowska-Melosik (red.) Elitarne szkolnictwo średnie w krajach Europy

Zachodniej, Poznań 2015, Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 103-138, (2,2 ark) ISBN: 978-

83-232-2914-8

7. Popreligia w dobie popkultury, [w:] Edward Jeliński, Zbigniew Stachowski, Sławomir

Sztajer (red.), Ratio, religio, humanitas. Miscellanea dedykowane Profesorowi Zbigniewowi

Drozdowiczowi, Poznań 2015, Wydawnictwo Naukowe UAM, (0,6 ark) ISBN 978-83-64902-

07-9

2016

Artykuły:

14

1. Społeczeństwo otwarte a edukacja. Antropologiczne dylematy badań przestrzeni

edukacyjnej w Polsce, [w:] Dorota Angutek (red.), Archiwum Etnograficzne.

Przyszłość wielokulturowości w Polsce? Nowe wyzwania dla antropologii i etnologii,

nr 58, s. 31-39, ISBN: 978-83-64465-16-1

2. Those Bearded Men and Their Beautiful Machines. Remarks on Contemporary Café

Racer Culture, [w:] Journal of Gender and Power, Vol. 5, No.1, 2016, s. 13-27, ISBN:

978-83-232-3058-8

3. Decydujący moment w świecie Instagramu. Współczesna fotografia uliczna i wirtualne

tożsamości, [w:] Zbyszko Melosik, Mirosław J. Szymański (red.), Tożsamość w

warunkach zmiany społecznej, Warszawa 2016, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki

Specjalnej, s. 227-238, ISBN: 978-83-64953-43-9

2017

A rtykuły:

1. Antropologia edukacji w obliczu nowych wyzwań migracyjnych [w:] Humaniora.

Czasopismo internetowe, Nr 1 (17)/2017, ss. 45–60

2. Culture in its holistic and differantial aspect in anthropology and educaional studies, [w:]

Kultura-Społeczenstwo-Edukacja, No. 1 1 (11) 2017, s. 97-118

3. Chasing Tinderella: Love and Affection in the Age of the Mobile Device Industry, [w:]

Journal of Gender and Power, 7(1) (2017), str. 89-98

4. Kategoria różnicy kulturowej w optyce antropologii edukacji [w:] Odmienność w kulturze,

red. Rzepkowska Aleksandra, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja

Kopernika (2017), Str. 79-93

5. Różnica kulturowa jako kategoria operacyjna w antropologii religii, w: Religie w dialogu

kultur, red.: Szulakiewicz Marek, Dominiak Łukasz, Fundacja Societas et Ius (2017), Str.

235-246

2018

Artykuły:

1. Współczesna antropologia edukacji jako odpowiedź na nową wielokulturowość, Forum

Oświatowe, 30(2 (60)) (2018), str. 135-151

2. Wielokulturowe symulakrum. Czy w edukacji nadal jest miejsce na

różnorodność? w: Edukacja i społeczeństwo. Dynamika socjopedagogicznych konstrukcji,

15

red.: Gromkowska-Melosik Agnieszka, Grzesiak Emilia, Drozdowicz Jarema, Gierczyk

Marcin, Wydawnictwo Naukowe UAM (2018), Str. 127-138

Książki pod redakcją:

1. Edukacja i społeczeństwo. Dynamika socjopedagogicznych konstrukcji, red.: Gromkowska-

Melosik Agnieszka, Grzesiak Emilia, Drozdowicz Jarema, Gierczyk Marcin, Wydawnictwo

Naukowe UAM (2018), ss. 270

Książki:

1. (We współautorstwie ze Sławomirem Sztajerem) Changing Trajectories of Religion and

Popular Culture, LIT Verlag GmbH, Zürich 2018, ss. 162

2019

Książki:

1. Antropologia edukacji. Studium różnicy kulturowej w społeczeństwie otwartym,

Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM, Poznań 2019. ss. 467

Teksty przyjęte do druku:

1. Splendid Isolation. Reframing National Identity Through Political Populism in Poland,

Humaniora. Czasopismo Internetowe, (2018)

2. Raport Weyland Yutani nr 263: Nowe możliwości ekspansji na księżycu LV-223,

[w:] Kultura popularna i ideologia, red. Biały Filip, Jakubowski Jakub, Wydawnictwo

Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM (2019)

3. Wychować celtyckie tygrysy. Kształcenie uczniów zdolnych w Republice Irlandii, [w:]

Eugieniusz Piotrowski, Maja Porzucek-Miśkeiwicz (red.), Edukacja osób zdolnych, Poznań

(2019), Wydawnictwo Naukowe UAM

Moje osiągnięcia naukowe w omawianym okresie odzwierciedlone są również poprzez

czynny udział w krajowych i zagranicznych konferencji naukowych, na których

prezentowałem autorskie wystąpienia. Ich tematyka odzwierciedla w znacznej mierze

wymienione wcześniej przeze mnie obszary zainteresowań badawczych. Moja aktywność

naukowa w latach 2009-2019 prezentuje się pod tym względem następująco:

2009

16

- Konferencja naukowa „Sztuka i polityka – muzyka popularna” Toruń 28-28 października;

organizatorzy: Katedra Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej WPiSM UMK , Studencki

Klub Pracy Twórczej OD NOWA, Piwnica pod Aniołem; tytuł wystąpienia: „Kids are

united”. Społeczne i polityczne konteksty narodzin brytyjskiej sceny punk

- Konferencja „Kultura popularna i społeczne konstruowanie tożsamości”, Gniezno 21-23

września; organizatorzy: Wydział Studiów Edukacyjnych UAM, tytuł wystąpienia: Lęk i

odraza. O popkulturowej obecności Huntera S. Thompsona

- Konferencja „Przemiany religijności” Poznań 18 września; organizatorzy Wyższa Szkoła

Umiejętności Społecznych w Poznaniu, Centrum Badań Interdyscyplinarnych, Polskie

Towarzystwo Religioznawcze; tytuł wystąpienia: Oswajanie Orientu. Wymiary kulturowej

percepcji religijnej odmienności we współczesnej Europie

- Konferencja naukowa „Edukacja alternatywna w XXI wieku”, Łódź 19-21 października;

organizatorzy: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Łodzi; tytuł wystąpienia: Edukacja językowa

w Gwatemali – alternatywa edukacyjna, polityczna, czy kulturowa?

- Konferencja naukowa „Religia – nauka – kultura” Poznań, 12 listopada; organizatorzy:

Wydział Studiów Edukacyjnych UAM, Wydział Nauk Społecznych UAM, Centrum Badań

Interdyscyplinarnych; tytuł wystąpienia: Racjonalność światopoglądu magicznego w ujęciu

antropologicznym

2010

- Konferencja „Oblicza buntu” Poznań, 04-05 marca 2010; organizatorzy: Instytut

Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk;

tytuł wystąpienia: Ziemi i chleba. Oblicza majańskiego buntu w Meksyku i Gwatemali

- Konferencja „States of Emergency” Berlin 11-12 czerwca 2010; organizatorzy John F.

Kennedy Institute, Freie Universität Berlin; tytuł wystąpienia: Human Terrain System

and the Anthropology of Crisis

- Konferencja “Nations, Regions, Organizations – Cultural Diversity as a Source of

Integration and Alienation” Szczecin 22-23 listopada 2010, organizatorzy Instutut

Socjologii Uniwersytetu Szczecińskiego; tytuł wystąpienia: W poszukiwaniu

utraconych źródeł. Niemiecka koncepcja narodu w okresie narodowego socjalizmu i

jej współczesne reminiscencje

- Konferencja „Przemiany religijności” Poznań 17 września 2010, organizatorzy Zakład

Historii i Filozofii Religii Instytutu Filozofii UAM, Wyższa Szkoła Umiejętności

17

Społecznych w Poznaniu; tytuł wystąpienia: Spadkobiercy nazistowskiego okultyzmu.

Powojenne ruchy neonazistowskie i ariozoficzne

- Konferencja „Humanistyka i dominacja. Oddolne doświadczenia społeczne w

perspektywie zewnętrznych rozpoznań” Olsztyn 22-23 października 2010,

organizatorzy: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, Instytut Filozofii

UWM, Instytut Historii i Archiwistyki UMK, Instytut Historii i Stosunków

Międzynarodowych UWM; tytuł wystąpienia: W poszukiwaniu utraconego

paradygmatu. Antropologia w strefie wojny

- VII Ogólnopolski Zjazd Pedagogiczny „Teoria a praktyka edukacyjna” Toruń 20-21

września 2010, organizatorzy: Wydział Nauk Pedagogicznych UMK; tytuł

wystąpienia: Mapowanie różnicy. Human Terrain System w akademickich i

społecznych dyskursach władzy

- Konferencja „Kultura popularna i społeczne konstruowanie tożsamości” Gniezno 06-

08 września 2010, organizatorzy: Wydział Studiów Edukacyjnych UAM; tytuł

wystąpienia: Perła w koronie. Rzecz o Banksy’m

- Konferencja „Edukacja-tożsamość-społeczeństwo”, Obrzycko 27-29 października

2010, organizatorzy: Wydział Studiów Edukacyjnych UAM; tytuł wystąpienia:

Pomiędzy nauką a ideologią. O akademickich uwikłaniach antropologii

2011

- Kongres Religioznawczy, 12-14 września 2011, Toruń; organizatorzy: Polskie Towarzystwo

Religioznawcze, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, tytuł wystąpienia: Pomiędzy Kwanzaa a

Jediizmem. Współczesne konstrukcje tożsamości religijnej i wspólnoty wyobrażone

- Konferencja "XI Conference European Culture", 27-29 października 2011, Barcelona,

organizatorzy: Universitat Internacional de Catalunya, tytuł wystąpienia: Teaching the Other.

Anthropology of Education in the Perspective of European Cultural Dillemas

- Konferencja "Who is 'us' and who is 'them' after 9/11 - Reflections on Language, Culture

and Literature in Times of Ideological Clashes", organizatorzy: Wydział Filologii Angielskiej

Uniwersytetu Szczecińskiego, tytuł wystąpienia: Infidels and Martyrs. The Language of the

"cultural turn" in war on terror and the construction of academic science

2012

- Konferencja "Szkolna edukacja historyczna. Historia ludzi. Historia dla ludzi", 25-26

października 2012, Poznań, organizatorzy: Wydział Studiów Edukacyjnych UAM, Wydział

18

Historyczny UAM; tytuł wystąpienia: Nasi przodkowie Galowie. Kolonialne i postkolonialne

wizje historii

- Konferencja "Transgressing Visuality. Sensorial Cultural Practices" 26-27 kwietnia 2012,

Poznań; organizatorzy: Wydział Historyczny UAM, tytuł wystąpienia: Seeing is Believing.

Anthropological Visions of Culture

- Konferencja: "Language Thought and Education: Exploring Networks...", 1 czerwca 2012,

Zielona Góra; organizatorzy: Wydział Filologii Angielskiej Uniwersytetu Zielonogórskiego;

tytuł wystąpienia: Multiculturalism reconsidered. Bilingual Education in Guatemala

- Konferencja: "Kitsch and Camp in Popular Culture", 21-22 maja 2012, Łodź; organizatorzy:

Wydział Filologii Angielskiej Uniwersytetu Łódzkiego; tytuł wystąpienia: Representations of

Afro-American Idenitities in the 'Blaxploitation Cinema

- Konferencja "Second International Conference. Nations, Regions, Organizations. Cultures

of Trust", Szczecin 22-23 października 2012; organizatorzy: Uniwersytet Szczeciński; tytuł

wystąpienia: To Trust the "Other". Anthropology of Education in the Context of Polish

Devates on Multiculturalism

2013

- Konferencja "I Kongres Antropologiczny", Warszawa 23-25 października 2013;

organizatorzy: Uniwersytet Warszawski, Polski Instytut Antropologii; tytuł wystąpienia:

Antropologia edukacji w dyskursach krytycznych. Antropologiczne konteksty współczesnych

debat dotyczących edukacji wielokulturowej

- Konferencja "Rasa - Rasizm - Rasologia", Wrocław 6 grudnia 2013, organizatorzy

Uniwersytet Wrocławski; tytuł wystąpienia: To tylko kolor. Rasizm, rasa i uniwersytety

- Konferencja "Religijne i pozareligijne formy duchowości w kulturze europejskiej", Poznań

8-9 listopada 2013, organizatorzy Wyższa Szkoła Umiejętności Społecznych w Poznaniu;

tytuł wystąpienia: Nastoletni egzorcyści. Nowe wymiary duchowości amerykańskiej młodzieży

- Konferencja "Dyskursy o kulturze", Łódź 28 listopada 2013; organizatorzy: Społeczna

Akademia Nauk; tytuł wystąpienia: Media w perspektywie zwrotu kulturowego. Dylematy

edukacyjne i społeczne

- Konferencja "Wielokulturowość - Tolerancja - Edukacja", Zielona Góra 2013, Uniwersytet

Zielonogórski, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze; tytuł wystąpienia: Społeczeństwo otwarte

a edukacja. Antropologiczne dylematy badań przestrzeni edukacyjnej w Polsce

- Konferencja "Klasyczne i nowe trendy w badaniach religioznawczych", Poznań 20 września

2013, organizatorzy: Wyższa Szkoła Umiejętności Społecznych w Poznaniu; tytuł

19

wystąpienia: Zwrot kulturowy a interpretacja zjawisk religijnych. Perspektywa

antropologiczna

2014

- Konferencja "(Nie)Przynależność: (Re)Definicja Tożsamości", Poznań 5-6 grudnia 2014,

organizatorzy: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; tytuł wystąpienia: Tubylcze

tożsamości vs. zglobalizowany świat. Narracje autoidentyfikacji Majów w dzisiejszej Ameryce

Środkowej

- Konferencja "Religia w życiu publicznym", Gdynia 25-26 czerwca; organizatorzy:

Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni; tytuł wystąpienia: Zapatyści, Islam i polityka

uznania. Konwersje religijne w Meksyku

2015

- "2nd International Conference on Education and Social Sciences", Stambuł 2-4 lutego 2015,

organizatorzy OCERINT, tytuł wystapienia: Multicultural Education and Manging Cultural

Difference: A Polish Perspective

- Konferencja "Edukacja i kultura. Rozproszenia i (re)integracje tożsamości", Poznań 15-16

stycznia 2015; organizatorzy: Wydział Studiów Edukacyjnych UAM, tytuł wystąpienia:

Decydujący moment w świecie Instagramu. Współczesna fotografia uliczna i wirtualne

tożsamości

- Konferencja "Odmienność w kulturze", Toruń 28-29 września 2015; organizatorzy:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu; tytuł wystąpienia: Kategoria różnicy kulturowej

w optyce antropologii edukacji

- Konferencja "Glocalization: A Social Scientific Approach Towards Social Design for

Creation of Multicultural Society", Tokio 29-30 maja 2015, organizatorzy: International

Federation of Social Science Organizations, tytuł wystąpienia: Have We Failed the

Multicultural Test? On Migrants, Diversity and Cultural Difference in Today's Europe

2016

- Konferencja "Nowoczesność w badaniach naukowych", Poznań 3 czerwca 2016;

organizatorzy: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; tytuł wystąpienia: Brunatna

edukacja. Kultura, nauka i wychowanie w Trzeciej Rzeszy

- Seminarium naukowe "Problemy rozwoju i awansu młodych naukowców", Poznań 20 maja

2016, organizatorzy: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu;

20

2017

- "3rd Annual International Conference on Anthropology", Ateny 12-15 czerwca 2017,

organizatorzy: Athens Institute for Education and Research; tytuł wystąpienia: Anthropology

of Education and the Understanding of Cultural Diversity

- Konferencja "50 Shades of Popular Culture", Kraków 20-23 luty 2017; organizatorzy:

Ośrodek Badawczy Ficta Facta, Uniwersytet Jagielloński; tytuł wystąpienia: Chasing

Tinderella: On Love and Affection in the Age of the Mobile Device Industry

- "V Kongres Religioznawczy", Toruń 14-16 września 2017, organizatorzy: Uniwersytet

Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polskie Towarzystwo Religioznawcze; tytuł wystąpienia:

Różnica kulturowa jako kategoria operacyjna w antropologii religii

2018

- Konferencja "Kultura popularna i ideologia", Poznań 25 maja 2018, organizatorzy:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; tytuł wystąpienia: Raport Weyland Yutani

nr 263: Nowe możliwości ekspansji na księżycu LV-223

- Konferencja " Rekonstrukcje kultury i edukacji. Dynamika selekcji i socjalizacji w

perspektywie porównawczej", Poznań 17-18 stycznia 2018; organizatorzy: Uniwersytet im.

Adama Mickiewicza w Poznaniu; tytuł wystąpienia: Wielokulturowe simulakrum. czy w

edukacji nadal jest miejsce na różnorodność?

- Konferencja "Pedagogika i dialog. Ku zaufaniu i wspólnotowości", Poznań 4-5 czerwca

2018; organizatorzy: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; tytuł wystąpienia:

Społeczeństwo otwarte a edukacja. W stronę antropologii różnicy

- Konferencja "Border Making and its Consequences: Interpreting Evidence from the 'Post-

Colonial' and 'Post-Imperial' 20th Century", Wiedeń 10-14 lipca 2018, organizatorzy:

Universität Wien, Association for Borderland Studies, tytuł wystąpienia: Splendid Isolation:

Reframing National Identities Through Political Populism in Poland

Pozostałe osiągnięcia naukowe odzwierciedlone poprzez efekty aktywności w polu

współpracy międzynarodowej oraz poprzez staże zagraniczne odbyte w prestiżowych

zagranicznych jednostkach akademickich.

Staże naukowe krajowe i zagraniczne:

21

01 listopada - 31 grudnia 2011 - Freie Universität Berlin (Niemcy), Fachbereich für

Erziehungswissenschaft und Psychologie, Arbeitsbereich für Anthropologie und Erziehung;

wyjazd w ramach programu staży podoktorskich UAM "Unikalny absolwent"

Udział w projektach i grantach badawczych:

Wykonawca w ramach grantu MNiSW Elitarne szkolnictwo średnie we współczesnej Europie.

Studium z socjologii edukacji i pedagogiki porównawczej, nr NN 106 (kierownik grantu: prof.

zw. dr hab. Agnieszka Gromkowska-Melosik)

Przynależność do stowarzyszeń i organizacji naukowych:

Członek Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego

Członek Polskiego Towarzystwa Pedagogiki Porównawczej

Członek Polskiego Towarzystwa Religioznawczego

Nagrody i wyróżnienia za działalność naukowo-badawczą:

2010 - Nagroda Rektora UAM II stopnia za publikację książki „Symbole w działaniu.

Akademickie konteksty antropologii symbolicznej”

Nagrody i wyróżnienia za działalność organizacyjną:

2015 - Nagroda Dziekania Wydziału Studiów Edukacyjnych UAM za wyróżniającą się

działalność na rzecz WSE w roku akademickim 2014/2015

W obszarze mojej działalności organizacyjnej pragnę wskazać na duży wymiar

obciążeń dydaktycznych na Wydziale Studiów Edukacyjnych UAM, jak również

zamiejscowych ośrodkach UAM.

Działalność dydaktyczna:

Informacja o obciążeniu dydaktycznym

2008/2009 – 255 godzin (z przelicznikiem)

2009/2010 – 661,5 godziny (z przelicznikiem)

2010/2011 – 479 godzin (z przelicznikiem)

2011/2012 - 345 godzin (z przelicznikiem przy pensum zmniejszonym do 161 h)

2012/2013 - 551 godzin (z przelicznikiem)

2013/2014 - 435 godzin (z przelicznikiem)

2014/2015 - 438,5 godziny (z przelicznikiem)

2015/2016 - 502,5 godziny (z przelicznikiem)

22

2016/2017 - 432 godziny (z przelicznikiem)

2017/2018 - 315 godzin (z przelicznikiem)

2018/2019 - 210 godzin (z przelicznikiem)

Liczba wypromowanych licencjatów:

Liczba wypromowanych licencjatów: 15

Pełnione funkcje promotora pomocniczego:

2018 - rozprawa doktorska mgr Anny Sokołowskiej pt. Zjawisko plagiatu a młodzież akademicka. Studium socjopedagogiczne (Wydział Studiów Edukacyjnych UAM)

Pełnione funkcje recenzenta wydawniczego:

Łukasz P. Michoń, Mechanizm rytualny. O modelu ofiarniczego ustanawiania nowego ładu

politycznego, Wrocław 2016, Państwowe Pomaturalne Studium Kształcenia Animatorów

Kultury i Bibliotekarzy (pozostali recenzenci ww. tomu to: prof. zw. dr hab. Michał

Buchowski, prof. zw. dr hab. Wojciech Burszta, dr hab. Krzysztof Jaskułowski)

Funkcje pełnione na WSE UAM:

2009-2011: pełnomocnik dziekana WSE ds. wymiany zagranicznej studentów LLP-Erasmus

2011-2016: pełnomocnik dziekana WSE ds. przyjazdów pracowników zagranicznych

Działania w zakresie organizacji nauki :

Członek Wydziałowego Zespołu ds. Jakości Kształcenia

Członek Wydziałowego Zespołu ds. Badań Naukowych

Organizacja konferencji naukowych:

2009-2010: Członek komitetu organizacyjnego konferencji „Kultura popularna i społeczne

kształtowanie tożsamości”

2018: Członek komitetu organizacyjnego IV Konferencji Doktorantów "Wyzwania teorii i

praktyki edukacyjnej w społeczeństwie współczesnym"

2018: Członek komitetu organizacyjnego konferencji "Rekonstrukcje kultury i edukacji.

Dynamika selekcji i socjalizacji w perspektywie porównawczej"

Udział w komitetach redakcyjnych:

23

od 2012 do 2019 Sekretarz czasopisma „Kultura-Społeczeństwo-Edukacja"

od 2017 r. recenzent w czasopiśmie „Zwierciadło etnologiczne”

od 2019 zastępca redaktora naczelnego czasopisma „Kultura-Społeczeństwo-Edukacja"

Działalność na rzecz współpracy ze środowiskiem lokalnym:

2011 - wykład w ramach "Senioraliów poznańskich" pt. Nauka-kultura-media. Tworzenie

współczesnych tożsamości pop-kulturowych w kinie i nowych mediach

2017-2019 - cykliczne wykłady otwarte dla uczniów Szkoły Podstawowej nr 17 w Poznaniu

im. Ignacego Kraszewskiego w ramach "Akademii młodego geografa". Wykłady pt. Japonia -

kraj kwitnącej wiśni

2019 - cykl zajęć dla słuchaczy Uniwersytetu Dzieci w Poznaniu pt. Czy w Polsce mieszkają

jedynie Polacy?

dr Jarema Drozdowicz

Poznań, 01.04.2019

24