Jolanta Szulc XV Ogólnopolskie Warsztaty JHP BN i UKD Warszawa 2013
dr inż. Rajmund K. Szulc
description
Transcript of dr inż. Rajmund K. Szulc
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
dr inż. Rajmund K. Szulc
LOTNISKO LOTNISKO SOCHACZEWSOCHACZEW
SPECJALNA STREFA SPECJALNA STREFA ROZWOJUROZWOJU
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Ogromną i spektakularną inwestycją była bodowa portu lotniczego Chek Lap Kok w Hongkongu na wyspie o powierzchni 1,25 ha. Plan budowy zatwierdzono oficjalnie 11 października 1989 r. Dwa lata później podpisano porozumienie z rządem Wielkiej Brytanii i Chińskiej Republiki Ludowej o wsparciu dla projektu. W tym samym roku w listopadzie — kontrakt opiewający na ponad 1,15 mld USD na przygotowanie wyspy jako platformy pod budowę portu. W maju 1994 r. rozpoczęto prace przy budowie fundamentów pod terminal pasażerski, których koszt wynosił 60 mln USD. Najdroższy zawarty kontrakt opiewał na kwotę 1,28 mld USD i dotyczył budowy terminalu pasażerskiego — ponad dziewięciokrotnie większego od dotychczasowego w starym porcie Kai Tak.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Budowę nowego lotniska rozpoczęto w 1995 r. W tym samym roku zawarto kolejny kontrakt na wykończenie i wyposażenie tego terminalu, opiewający na ok. 260 mln USD. W kwietniu 1995 r. rozpoczęto budowę południowego pasa startowego wraz z płytą lotniska i drogami do kołowania. Budowa kosztowała ponad 333 mln USD. Natomiast już rok później uzyskano zgodę na budowę drugiego, północnego pasa startowego. Lotnisko przyjęło pierwszy — na razie rządowy — samolot 20 lutego 1997 r.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Otwarcie portu lotniczego poprzedzało pięć prób operacyjnych. Pierwsze trzy koncentrowały się na sprawdzeniu funkcjonowania terminalu pasażerskiego. Czwarta próba to już lądowanie Boeinga 747 i pełna obsługa pasażerów. Ostatnia, największa próba odbyła się 14 czerwca 1998r. Podczas próby nastąpiły cztery lądowania, uruchomiono także po raz pierwszy dwie linie kolejowe łączące port lotniczy z dworcem głównym w Hongkongu: Airport Express, z pociągami kursującymi co 1O min. Pod koniec czerwca uruchomiono również nową linię autobusową. Zgodnie z planem 2 lipca 1998r. uroczyście otwarto nowy port lotniczy. Port lotniczy Chek Lap Kok rozpoczął pracę 6 lipca 1998r.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
W styczniu 1999r. otwarto hotel z 385 pokojami (docelowo 1100). Drugi pas startowy uruchomiono 26 maja 1999 r. Na terenie portu znajdują się obecnie 144 sklepy o łącznej powierzchni handlowej 30 000 m2, wielopoziomowy parking z miejscami na 3000 samochodów i postój taksówek o pojemności 550 pojazdów. Na terenie portu znalazło zatrudnienie 45 000 osób. Niespełna pół roku po otwarciu obsłużono w ciągu 1 dnia ponad 100 000 pasażerów, a w lutym 1999r. padł kolejny rekord: 117 000 pasażerów 1 dnia. Dzisiaj port lotniczy obsługuje dziennie średnio 440-460 lotów. Port lotniczy Chek Lap Kok zaliczono do grona 10 największych osiągnięć budowlanych XX w.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Tablica 1. Przeciętny dochód na tonomilę (w centach).
Źródło: John J. Coyle, Zarządzanie Logistyczne, PWE, s. 144.
Rok
Gałąź transportu
kolejowy drogowy wodny naftociągami lotniczy
19751980198419881993
2,042,853,092,722,52
11,6018,0022,1623,1724,30
0,5180,7700,8180,7540,735
0,3680,9991,2721,3641,526
28,2246,3150,2043,6345,41
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Coraz lepiej na rynku pracy. Przeciętne zatrudnienie w firmach było w I półroczu 2006r. o 2,7 proc. wyższe niż przed rokiem i wzrosło we wszystkich województwach, w których jednocześnie zmalało bezrobocie.
1,7
2,3
3,9
4,1
5,1
0 1 2 3 4 5 6
Przemysł
Budownictwo
Hotele, restauracje
Obsługa nieruchomości i firm
Handel, naprawy
%
zatrudnieni w tyś. osób
892
458
84
317
2467
Źródło: GUS, stan na koniec czerwca 2006r.
Tablica 2. Przeciętne zatrudnienie w I półroczu 2006r. W stosunku do I półrocza 2005r., w proc.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
53
54
55,6
65,1
66,4
70,5
75,5
75,6
76,7
77,2
0 20 40 60 80
Polska
Litwa
Czechy
Austria
Niemcy
Francja
W. Brytania
USA
Holandia
Luksemburg
Źródło: GUS.
Tablica 3. Pracujący w usługach ( w wybranych krajach, w proc. ogółu zatrudnionych w gospodarce, dane porównawcze z 2005 r.)
Przybywa pracujących w usługach. Gdy w 2000r. stanowili oni 43 proc. zatrudnionych w gospodarce, to w 2005r. było to już 53 proc. Spośród 3,6 mln podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w 2005r. ok. 2,8 mln (77 proc.) to przedsiębiorstwa usługowe. W ciągu roku ich liczba wzrosła o 1,2 proc. W 2004r. z usług pochodziło ok. 57 proc. przychodów całej gospodarki.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Usługi handlingowe
Usługi tankowania samolotów
Usługi ochrony
i bezpieczeństwa
UsługiStraż Pożarna
Usługiutrzymania
lotniska
Usługi CARGO
Usługi handlowe
Usługi cateringu lotniczego
Źródło: Opracowanie własne.
Rysunek 1. Podstawowe usługi zabezpieczenia przewozów lotniczych
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. SzulcŹródło: Opracowanie studentów WSZiM w Sochaczewie. Rok Akademicki 2006/2007
Rysunek 2.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Rysunek 3. Aktualna lokalizacja lotnisk Polskich Linii Lotniczych LOT
Źródło:Opracowanie własne (www.airpolonia.com/info/lotniska/okecie.php)
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Rysunek 4. Postulowana lokalizacja centralnego lotniska w Sochaczewie
SOCHACZEWSOCHACZEW
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Usługi bankowe
Usługi pocztowe
Usługi telekomunikacyjne
Źródło: Opracowanie studentów WSZiM w Sochaczewie. Rok Akademicki 2006/2007
Rysunek 5. Dodatkowe kierunki usług zabezpieczenia przewozów lotniczych pasażerskich i cargo
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Rysunek 6. Kierunki działań logistycznych
Źródło:
Cargo
Punkty usługowe
Zaopatrzenie
Wieża Kontroli Lotów
Terminal 1 Terminal Etiuda
WejścieWyjście
WejścieWyjście
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Tablica 4. Podstawowe parametry dróg startowych.
Lp. ParametryDroga startowa
nr 1
Droga startowa
nr 3.
1. Długość drogi startowej 2800 m 3690 m
2. Szerokość drogi startowej 50 m 60 m
3. Długość pasa startowego 2920 m 3810 m
4.Szerokość pasa startowego
200 m (na długości 500 m)
300 m (na długości 2420 m)
300 m
Źródło: Logistyka nr 2/26, s. 29.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Tablica 5. Dane techniczne terminali pasażerskich.
Źródło: opracowano na podstawie danych PLL LOT, Logistyka Nr 2/26, s. 29.
Lp. Terminal pasażerski Terminal 1
Terminal 2 Terminal 3
1. Przepustowość (pas./rok) 3,5 mln 6,5 mln 10 mln
2. Kubatura (m3) 297 800 787 558 1 080 000
3. Powierzchnia użyt. (m2) 50 960 94 082 140 000
4. Liczba check-in 46 60 106
5. Liczba gate`ów 12 21 21
6. Liczba stanowisk przy pomostach pasażerskich
8 23/27 23/27
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Tablica 6. Istniejące parametry dróg startowych lotniska w Sochaczewie
Lp. Parametry Droga startowa nr 1
Droga startowa nr 2
1. Długość drogi startowej
2. Szerokość drogi startowej
3. Długość pasa startowego
4. Szerokość pasa startowego
Źródło: Opracowanie studentów WSZiM w Sochaczewie. Rok akademicki 2006/2007.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Tablica 7. Dane techniczne istniejących terminali lotniska w Sochaczewie
Lp. Terminal pasażerski Terminal cargo
1. Przepustowość (pas./rok)
2. Kubatura (m3)
3. Powierzchnia użyt. (m2)
4. Liczba check-in
5. Liczba gate`ów
6. Liczba stanowisk przy pomostach pasażerskich
Źródło: Opracowanie studentów WSZiM w Sochaczewie. Rok akademicki 2006/2007.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Rysunek 7. Przenikanie obszarów rozważań dyplomowych.
Źródło: opracowanie własne na potrzeby studentów WSZiM w Sochaczewie.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
„Wysyp” lotnisk na Mazowszu
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Nowe lotniska na MazowszuNowe lotniska na MazowszuW jakim czasie mogą powstać portyW jakim czasie mogą powstać porty
Sochaczew
24 miesiące Modlin
od12 do16 miesięcy
Mińsk Mazowiecki
24 miesiące
Źródło: PPPL
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Mapa nowych lotniskMapa nowych lotnisk
Źródło: PPPL
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Ile osób korzysta z warszawskiego Okęcia (w mln. pasażerów)
5
7
9
2004r. 2005r. 2006r. 2007r.*
6,1
7
8
ok. 9
Źródło: PPPL, Rzeczpospolita z dnia 11 października 2006r., s. B5.
*prognozy
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Sochaczew, Modlin i Mińsk Sochaczew, Modlin i Mińsk Mazowiecki walczą o Mazowiecki walczą o
lotniska. Spółki, które mają lotniska. Spółki, które mają je budować, twierdzą, że za je budować, twierdzą, że za
mniej więcej dwa lata mniej więcej dwa lata będziemy mogli z nich latać będziemy mogli z nich latać
samolotami tanich linii. samolotami tanich linii. Przewoźnicy pozostają Przewoźnicy pozostają
jednak sceptyczni.jednak sceptyczni.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Za mniej więcej dwa lata w Za mniej więcej dwa lata w okolicy Warszawy okolicy Warszawy
powstałyby trzy nowe powstałyby trzy nowe lotniska, które będą lotniska, które będą
zabiegać o ściągnięcie do zabiegać o ściągnięcie do siebie tanich przewoźników.siebie tanich przewoźników.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Przedstawiciele wszystkich trzech Przedstawiciele wszystkich trzech spółek zapewniają, że dojazd z ich spółek zapewniają, że dojazd z ich lotniska do centrum Warszawy nie lotniska do centrum Warszawy nie potrwa dłużej niż 40 minut do potrwa dłużej niż 40 minut do godziny. W tym celu planują m.in. godziny. W tym celu planują m.in. uruchomienie szybkich połączeń uruchomienie szybkich połączeń kolejowych. Czy jednak taki wysyp kolejowych. Czy jednak taki wysyp lotnisk na Mazowszu jest nam lotnisk na Mazowszu jest nam potrzebny?potrzebny?
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Jeżeli zostaną przebudowane Jeżeli zostaną przebudowane drogi startowe na Okęciu, tak drogi startowe na Okęciu, tak by się nie krzyżowały, by się nie krzyżowały, Mazowsze będzie Mazowsze będzie potrzebować tylko jednego potrzebować tylko jednego nowego lotniska, na trzy nie nowego lotniska, na trzy nie będzie miejsca.będzie miejsca.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Jedną z niewielu takich linii, które Jedną z niewielu takich linii, które entuzjastycznie podchodzą do planów entuzjastycznie podchodzą do planów samorządów, jest Ryanair. – Najbardziej samorządów, jest Ryanair. – Najbardziej ucieszyłoby nas powstanie lotnisk we ucieszyłoby nas powstanie lotnisk we wszystkich trzech miejscowościach pod wszystkich trzech miejscowościach pod Warszawą – mówi Tomasz Kułakowski, Warszawą – mówi Tomasz Kułakowski, odpowiedzialny za sprzedaż i marketing odpowiedzialny za sprzedaż i marketing Ryanairu w Europie Środkowej. – Ryanairu w Europie Środkowej. – Wymusiłoby to konkurencje pomiędzy Wymusiłoby to konkurencje pomiędzy portami, dzięki czemu koszty operacji portami, dzięki czemu koszty operacji dla linii lotniczych byłyby niższe. To dla linii lotniczych byłyby niższe. To natychmiast przełożyłoby się na natychmiast przełożyłoby się na obniżenie cen biletów. obniżenie cen biletów.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Irlandzki przewoźnik deklaruje, że Irlandzki przewoźnik deklaruje, że jest zainteresowany jest zainteresowany natychmiastowym rozpoczęciem natychmiastowym rozpoczęciem operacji na każdym operacji na każdym podwarszawskim lotnisku, które podwarszawskim lotnisku, które zaproponuje niskie koszty, zapewni zaproponuje niskie koszty, zapewni 25-minutową obsługę samolotów 25-minutową obsługę samolotów oraz będzie w stanie przyjąć oraz będzie w stanie przyjąć maszyny typu B737-800. maszyny typu B737-800. Warszawskie Okęcie spełnia tylko Warszawskie Okęcie spełnia tylko ostatni z tych warunków.ostatni z tych warunków.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
WizzAir, jak wielu innych WizzAir, jak wielu innych przewoźników, przewoźników, zniechęcony obietnicami, zniechęcony obietnicami, które jak dotąd nie miały które jak dotąd nie miały pokrycia, rozważy pokrycia, rozważy uruchomienie lotów z uruchomienie lotów z podwarszawskich lotnisk podwarszawskich lotnisk dopiero wtedy, kiedy one dopiero wtedy, kiedy one powstaną.powstaną.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Pozostałe niskokosztowe linie lotnicze, o Pozostałe niskokosztowe linie lotnicze, o które chcą bić się samorządy, podchodzą które chcą bić się samorządy, podchodzą do pomysłu wyprowadzki z Okęcia raczej do pomysłu wyprowadzki z Okęcia raczej sceptycznie. – Nie ruszymy się z Warszawy sceptycznie. – Nie ruszymy się z Warszawy – mówi Arkadiusz Frączak w imieniu – mówi Arkadiusz Frączak w imieniu easyJet. Polityka firmy zakłada korzystanie easyJet. Polityka firmy zakłada korzystanie tylko z centralnych lotnisk. Podobnie jak tylko z centralnych lotnisk. Podobnie jak Norwegian. – Gdybyśmy jednak rozważali Norwegian. – Gdybyśmy jednak rozważali wyprowadzkę z Okęcia, bralibyśmy pod wyprowadzkę z Okęcia, bralibyśmy pod uwagę cenę i dostępność lotniska dla uwagę cenę i dostępność lotniska dla naszych klientów – powiedział Marek naszych klientów – powiedział Marek Sławatyniec, rzecznik norweskiego taniego Sławatyniec, rzecznik norweskiego taniego przewoźnika.przewoźnika.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
O uruchomienie portu lotniczego w Sochaczewie stara się O uruchomienie portu lotniczego w Sochaczewie stara się gmina wraz z miastem Sochaczew. Być może niedługo gmina wraz z miastem Sochaczew. Być może niedługo dołączy do nich urząd marszałkowski. - Lada dzień dołączy do nich urząd marszałkowski. - Lada dzień powinno zostać zawarte porozumienie ministra transportu powinno zostać zawarte porozumienie ministra transportu i ministra obrony narodowej o współużytkowaniu terenu i ministra obrony narodowej o współużytkowaniu terenu lotniska, nasza spółka zaś ma zostać wskazana jako jego lotniska, nasza spółka zaś ma zostać wskazana jako jego zarządca - powiedział Krzysztof Brymora, zastępca zarządca - powiedział Krzysztof Brymora, zastępca burmistrza Sochaczewa i prezes stowarzyszenia Port burmistrza Sochaczewa i prezes stowarzyszenia Port Lotniczy Sochaczew. Spółka już zleciła przygotowanie Lotniczy Sochaczew. Spółka już zleciła przygotowanie wstępnego opracowania działalności przyszłego lotniska, wstępnego opracowania działalności przyszłego lotniska, które ma m.in. dać odpowiedź na pytanie, jaki będzie które ma m.in. dać odpowiedź na pytanie, jaki będzie najkorzystniejszy sposób sfinansowania inwestycji najkorzystniejszy sposób sfinansowania inwestycji . . Niewykluczone, że do współpracy zostanie zaproszony Niewykluczone, że do współpracy zostanie zaproszony inwestor prywatny. Od momentu, gdy ministrowie dojdą inwestor prywatny. Od momentu, gdy ministrowie dojdą do porozumienia, władze lotniska będą potrzebować do porozumienia, władze lotniska będą potrzebować minimum dwóchminimum dwóch lat lat,, by port mógł przyjąć pierwszych by port mógł przyjąć pierwszych pasażerów.pasażerów.
Trzej Trzej rywalerywale
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Władze spółki CywilnWładze spółki Cywilny y PoPort Lotnirt Lotniczy Mińsk czy Mińsk Mazowiecki prowadzą rozmowy z ministrem Mazowiecki prowadzą rozmowy z ministrem obrony narodowej na temat współużytkowania obrony narodowej na temat współużytkowania przez lotnictwo cywilne i wojskowe portu w przez lotnictwo cywilne i wojskowe portu w Janowie. - Negocjacje idą w dobrym kierunkuJanowie. - Negocjacje idą w dobrym kierunku. . - - Żeby mogły tam lądować samoloty cywilne, Żeby mogły tam lądować samoloty cywilne, musimy wybudować jedynie terminal i musimy wybudować jedynie terminal i przeprowadzić kosmetyczne prace na drodze przeprowadzić kosmetyczne prace na drodze kołowania. Inwestycje nie przekroczą 50 mkołowania. Inwestycje nie przekroczą 50 mlln złn zł.. Spółka ma już wstępną zgodę wojska, w tej Spółka ma już wstępną zgodę wojska, w tej chwili na jej podstawie przygotowuje wniosek do chwili na jej podstawie przygotowuje wniosek do Urzędu Lotnictwa Cywilnego o zgodę na Urzędu Lotnictwa Cywilnego o zgodę na założenie w Janowie lotniska cywilnego. - założenie w Janowie lotniska cywilnego. - Jesteśmy dużo bliżej niż Modlin i Sochaczew - Jesteśmy dużo bliżej niż Modlin i Sochaczew - zapewnia burmistrz Grzesiak.zapewnia burmistrz Grzesiak.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Otwarcie porOtwarcie porttuu l lotniczego w podwarszawskim otniczego w podwarszawskim Modlinie zapowiadane jest już od lat. Modlinie zapowiadane jest już od lat. Inwestycję blokują przeciągające się rozmowy Inwestycję blokują przeciągające się rozmowy udziałowców. - Od momentu, gdy nasi udziałowców. - Od momentu, gdy nasi udziałowcy, czyli Agencja Mienia Wojskowego udziałowcy, czyli Agencja Mienia Wojskowego i PPL, dojdą do porozumienia, będziemy i PPL, dojdą do porozumienia, będziemy potrzebowali od 12 do 16 miesięcy na potrzebowali od 12 do 16 miesięcy na rozpoczęcie działalności. To jednak rozpoczęcie działalności. To jednak optymistyczne założenie - przyznaje Piotr optymistyczne założenie - przyznaje Piotr Okieńczyc, prezes spółki Port Lotniczy Modlin.Okieńczyc, prezes spółki Port Lotniczy Modlin. Spółka ubiega się o to, by AMW wydzierżawiła Spółka ubiega się o to, by AMW wydzierżawiła jej grunt, ta jednak chce wnieść go aportem, jej grunt, ta jednak chce wnieść go aportem, obejmując jedną trzecią udziałów w firmie. obejmując jedną trzecią udziałów w firmie. Rozmowy trwają.Rozmowy trwają.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
DAJCIE NAM DAJCIE NAM SKRZYDŁASKRZYDŁA
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Centralne lotnisko może powstać w Mszczonowie
Czekanie na samolotyCzekanie na samoloty
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Gmina Mszczonów to Gmina Mszczonów to doskonałe miejsce na budowę doskonałe miejsce na budowę centralnego lotniska, które w centralnego lotniska, które w
przyszłości ma zastąpić przyszłości ma zastąpić OkęcieOkęcie
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Wskazanie Mszczonowa przez Wskazanie Mszczonowa przez hiszpańską firmę konsultingową Ineco-hiszpańską firmę konsultingową Ineco-Sener jako najlepszej lokalizacji dla Sener jako najlepszej lokalizacji dla nowego centralnego lotniska dla Polski nowego centralnego lotniska dla Polski – to szansa dla Mszczonowa. Dzięki – to szansa dla Mszczonowa. Dzięki temu Mszczonów nie tylko stał się temu Mszczonów nie tylko stał się znany w całym kraju, ale zaczęto znany w całym kraju, ale zaczęto również o nim pisać w pasie również o nim pisać w pasie europejskiej. Jeśli wskazanie europejskiej. Jeśli wskazanie Hiszpanów zostanie potwierdzone Hiszpanów zostanie potwierdzone decyzją polskiego rządu, to tereny decyzją polskiego rządu, to tereny położone w pobliżu miasta staną się położone w pobliżu miasta staną się największym placem budowy w kraju.największym placem budowy w kraju.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Pojęcie przewagi komparatywnej i metoda jej zmierzenia.Przewaga komparatywna polega na tym, że kraj jest zdolny do wytworzenia danego produktu względnie taniej w stosunku do innych produktów w porównaniu z innym krajem. Zgodnie z istotą zasady przewagi komparatywnej określony kraj eksportuje głównie te dobra i usługi, w których posiada przewagę komparatywna i skłaniał się do importu tych, gdzie takiej przewagi nie posiada. Prawdziwość tej zasady dla handlu dobrami w warunkach doskonałej konkurencji znajduje uzasadnienie w klasycznych teoriach handlu międzynarodowego.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Koncepcję przewagi komparatywnej można również przywołać w kontekście handlu usługami. Za pomocą tej zasady można bowiem wyjaśnić model międzynarodowego obrotu usługowego, który realizowany jest w warunkach doskonałej konkurencji i którego źródłem są różnice w zasobności czynników produkcji1.
1Brak przekonujących dowodów na to, że handel usługami realizowany w warunkach doskonałej konkurencji zachowywać się będzie zgodnie z tym prawem, jeżeli różnice między krajami dotyczą technologii. Por. [Deardorff, 1985].
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Aby zidentyfikować przewagę komparatywną danego kraju, zazwyczaj dokonuje się analizy modelu jego specjalizacji eksportowej przy założeniu, że model handlu odzwierciedla zarówno względne koszty, jak i różnice w czynnikach pozacenowych, takich, jak np. jakość. W literaturze przedmiotu najczęściej w tym celu wykorzystywany jest indeks „Ujawnionej Przewagi Komparatywnej” (ang. Revealed Comparatiue Advantage — RCA), którego autorem jest Bela Balassa [1965, s. 99-125]. Miernik ten można wyrazić w następujący sposób:
gdzie RCAAj to wskaźnik ujawnionej przewagi
komparatywnej kraju A w sektorze j. XAj przedstawia
wielkość eksportu sektora j kraju A, a XA to całkowity eksport usług kraju A. i XREF oznaczają analogiczne wartości dla grupy krajów będącej punktem odniesienia.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
WartoWartośćść RCA wi RCA więększa niksza niżż 100 oznacza, 100 oznacza, żże e kraj posiada ujawnionkraj posiada ujawnionąą przewag przewagęę komparatywnkomparatywną ą w produkcji tego w produkcji tego konkretnego typu uskonkretnego typu usłługi, tj. specjalizuje ugi, tj. specjalizuje sisięę w eksporcie tej us w eksporcie tej usłługi. Jeugi. Jeżżeli zaeli zaśś RCA RCA jest mniejsze nijest mniejsze niżż 100, to kraj A nie 100, to kraj A nie posiada takiej przewagi i jest wzglposiada takiej przewagi i jest wzglęędnie dnie niewyspecjalizowany w eksporcie tego niewyspecjalizowany w eksporcie tego produktu. Wartoproduktu. Wartośćść równa 100 oznacza, równa 100 oznacza, żże e kraj nie specjalizuje sikraj nie specjalizuje sięę w handlu w handlu konkretnkonkretnąą usług usługąą1.1.
1D. Mongiało, Handel usługami polski z Unią Europejską w okresie
przedakcesyjnym, Ekonomia, Nr 15/2006, s. 119-122.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Ujawniona przewaga komparatywna Polski w handlu usługami z Unią
Europejską.Biorąc pod uwagę dostępność danych Biorąc pod uwagę dostępność danych statystycznych tablica 8 przedstawia statystycznych tablica 8 przedstawia wskaźnik ujawnionej przewagi wskaźnik ujawnionej przewagi komparatywnej Polski w handlu komparatywnej Polski w handlu usługami wobec Unii Europejskiej w usługami wobec Unii Europejskiej w okresie 1999-2002, przy czym jako okresie 1999-2002, przy czym jako punkt odniesienia obrana jest Unia punkt odniesienia obrana jest Unia Europejska licząca 15 krajów Europejska licząca 15 krajów członkowskich. członkowskich.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Tablica 8. Indeks „Ujawnionej Przewagi Tablica 8. Indeks „Ujawnionej Przewagi Komparatywnej” Polski w handlu usługami z krajami Komparatywnej” Polski w handlu usługami z krajami
UE-15 w okresie 1999-2002.UE-15 w okresie 1999-2002.
Sektor/Rok 1999r. 2000r. 2001r. 2002r.
1. Transport 128 102 129 157
1.2. Transport lotniczy 86 54 64 84
1.2.1. Transport lotniczy osób 74 67 85 117117
1.2.2.Transport lotniczy ładunku 28 18 33 43
Inne usługi pomocnicze w transporcie lotniczym 147147 33 23 19
Źródło: D. Mongiało, Handel usługami Polski z Unią Europejską w okesie przedakcesyjnym, Ekonomia, Nr 15/2006, s. 119-122.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
Polska utraciła swoją przewagę Polska utraciła swoją przewagę komparatywną, którą posiadała w badanym komparatywną, którą posiadała w badanym okresie w następujących typach usług: usługi okresie w następujących typach usług: usługi pomocnicze w transporcie lotniczym.pomocnicze w transporcie lotniczym.W 2002r. Polska osiągnęła przewagę W 2002r. Polska osiągnęła przewagę komparatywną nad Unią Europejską w komparatywną nad Unią Europejską w dziedzinie przewozu lotniczego pasażerów, dziedzinie przewozu lotniczego pasażerów, przy braku takiej przewagi w poprzednich przy braku takiej przewagi w poprzednich latach.latach.Przedstawiony w tabeli 5 wskaźnik ujawnionej Przedstawiony w tabeli 5 wskaźnik ujawnionej przewagi komparatywnej Polski na tle Unii przewagi komparatywnej Polski na tle Unii Europejskiej informuje o tym, gdzie Polska Europejskiej informuje o tym, gdzie Polska posiadała przewagę komparatywną nad Unią posiadała przewagę komparatywną nad Unią Europejską jako całością.Europejską jako całością.
dr inż. Rajmund K. Szulcdr inż. Rajmund K. Szulc
DAJCIE NAM DAJCIE NAM SKRZYDŁA DO ... SKRZYDŁA DO ...
SOCHACZEWASOCHACZEWA
DZIĘKUJĘ ZA DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘUWAGĘ