1

Dr. Dr. F. D. ErbslöhBereichsleiter HDT, Essen

Przemiany strukturalne

w Zagłębiu Ruhry –

doświadczenia Haus der Technik

w Essen

2

Przemiany strukturalne

• Zagłębie Ruhry i Górny Śląsk mają wiele wspólnych cech

• Górnictwo i hutnictwo odgrywały dominującą rolę w przeszłości obu regionów

• Przemiany strukturalne w Zagłębiu Ruhry rozpoczęły się w latach 60-tych wraz z „pierwszym kryzysem węglowym“

3

Zagłębie Ruhry jako model (?)

• Zagłębie Ruhry – kilka dekad wyprzedzenia• Modelowy region dla przebiegu przemian

strukturalnych ?• W każdym wypadku: pouczające sukcesy

i porażki, doświadczenia częściowo do zastosowania, użyteczne jako przykład

• Haus der Technik w Essen jako świadek przemian

4

Dramatyczna sytuacja 1

• Początek: zastąpienie węgla kamiennego jako nośnika energii przez ropę, gaz i energię jądrową.

• Udział węgla kamiennego jako nośnika energii spadł z ok. 70% (1957) do 23,5% (1972)

• Recesja w końcu lat 60-tych, wzrost wydajności dzięki mechanizacji itd.

• Spadek zatrudnienia w górnictwie węgla kamiennego z 560.000 (1957) do 50.000 (2000)

5

Dramatyczna sytuacja 2

• 10 lat później następuje permanentny kryzys hutnictwa

• Dzięki racjonalizacji i zmniejszeniu pro-dukcji, ilość miejsc pracy maleje z 219.000 (1958) do 35.000 (2000)

• Zmniejszenie ilości miejsc pracy u dostawców w podobnej wysokości

6

Relacje

Bezrobotni 1980-2000

7

Udana restrukturyzacja?

• Tzw. shift analyse (porównanie stopy wzrostu w różnych regionach) wskazuje, że restrukturyzacja regionu zakończyła się sukcesem

• Niestety nie widać tych zmian w image regionu• Przemiany nie są zakończone: taki proces wymaga

2 generacji• oraz: nie ma stabilnych sytuacji!

8

Efekty 1

9

Efekty 2

10

Działania 1

• Wielowymiarowa regionalna polityka gospodarcza:

- zdefiniowanie i wspieranie 12 obszarów kompetencji, w tym IT, logistyka, przemysł maszynowy, technologie ochrony środowiska, energetyka, technologie górnicze

- poprawa infrastruktury

- centra technologii, inkubatory

11

Działania 2

• Program rozwoju szkół wyższych

• Rewitalizacja terenów poprzemysłowych

• Internationale Bauausstellung (IBA)

• „kultura przemysłowa“

• Reformowanie gmin: miasto Ruhry (?)

• Regulacja konfliktów poprzez socjalnie akceptowalne zamykanie zakładów

12

Działania 3

• Kształcenie bezrobotnych- kwalifikacje kluczowe- kwalifikacje specjalistyczne- kwalifikacje dodatkowe- przekwalifikowywanie

• Kształcenie w firmie i dokształcanie indywidualne

• Prace interwencyjne (?)

13

Pozytywne rezultaty

14

Działania specyficzne

• Kształcenie kompetencji językowych • Powiązanie szkolenia i rzeczywistej pracy (HDT-

Projektbüro)• „Essener Konsens“ = współpraca Urzędu Pracy,

lokalnych przedsiębiorstw i firm szkoleniowych• Ponadregionalne, a co najmniej regionalne,

wspieranie zatrudniania absolwentów szkół wyższych

15

Wniosek

• Uratowanie regionu wymaga szerokiego wsparcia politycznego i dużych środków publicznych

• Różne formy szkoleń towarzyszących restrukturyzacji są niezbędne i mają pozytywny wpływ

• Bardzo ważne: wspieranie i dofinansowy-wanie tworzenia nowych firm