Pobieranie prób podczas i po zakończeniu dezynfekcji wody do

spożycia oraz materiałów budowlanych użytych do jej rozprowadzania

Dr Dietmar Petersohn

Laboratorium Berliner Wasserbetriebe

• Pobieranie prób podczas dezynfekcji wody do spożycia

• Pobieranie prób zgodnie z zaleceniami Agencji Środowiska (UBA) oraz ocena wyników na podstawie wybranych parametrów

• Dokumentacja próbobrania

Pobieranie prób wody

Do pobierania prób wody stosuje się specjalne krany (bez dysz,

gumowych i/lub plastikowych uszczelnień etc.).

Jeżeli spełnione są wszystkie zapisy Zasad Technicznych, w

szczególności DIN 1988, istnieje gwarancja, że spełnione są

wymagania określone aktami prawnymi w sprawie jakości wody do

spożycia w instalacji wodociągowej od punktu dostawy do punktu

użycia.

3

Dezynfekcja rur

Środki chemiczne o pożądanym działaniu

- Nadtlenek wodoru, H2O2- Nadmanganian potasu, KMnO4- Podchloryn sodu, NaOCl- Podchloryn wapnia, Ca(OCl)2 - Dwutlenek chloru, ClO2

Wszystkie środki dezynfekujące zaopatrzone są w instrukcję użycia. W szczególności przestrzegać należy przepisów o materiałach niebezpiecznych.

4

Dezynfekcja rur

Dezynfekcja wodociągu podczas eksploatacji

Wymagania ustawy o wodzie do spożycia w Niemczech – TrinkwV:

1. Maksymalne stężenie dwutlenku chloru podczas aplikacji: 0,3 mg/l

2. Maksymalne stężenie dwutlenku chloru w wodociągu: 0,2 mg/l

5

6

Pobieranie prób wody do analiz mikrobiologicznych

Butelki wypełnione do 5/6 objętości zdezynfekowaną wodą z dodatkiem 0,2% roztworu tiosiarczanu sodu (1ml do 1l pobranej wody)

właściwy transport i przechowywanie próby

Mierzenie na miejscu stężenia środków dezynfekcyjnych

7

8

BADANIE KOLORYMETRYCZNE

Proste i bezpieczne w obsłudze; polega na dodaniu specjalnych tabletek do prób wody

Tabletki opakowane są pojedynczo w folię i zwierają wszystkie konieczne związki we właściwych proporcjach

Optyczne porównanie koloru i/lub głębokości odcienia w świetle słonecznym z użyciem wzorców (kolorowych dysków)

Jako wzorców używa się jednorodnie zabarwionych, polerowanych dysków szklanych

Zastosowanie kolorowych dysków lub fotometrów

9

Czynniki, które mogą mieć wpływ na zmianę stanu chemicznego wody do spożycia w instalacji wodociągowej (lista kontrolna)

■ Materiał, z którego wykonano instalację, temperatura

■ Przyłącza do innych instalacji

■ Przyłącza do instalacji wody nie przeznaczonej do spożycia (np. systemu grzewczego)

■ Czas stagnacji (zwyczaje konsumpcyjne)

■ Pustostany

■ Prace przeprowadzane na instalacji wodociągowej

Czynniki, które mogą mieć wpływ na zmianę stanu chemicznego wody do spożycia w instalacji wodociągowej (lista kontrolna)

• Niewłaściwe i niewłaściwie eksploatowane urządzenia doczyszczające (np. wymieniacz jonów, urządzenie regulujące zawartość fosforanów)

• Ogrzewanie się rur z zimną wodą od niewłaściwie zaizolowanych rur z wodą ciepłą

• Stare urządzenia AGD (zmywarki, pralki) bez armatury zabezpieczającej

• Pustostany w domach wielorodzinnych, których instalacja została opróżniona, ale nie zamknięta właściwą armaturą (zawory, baterie, krany, etc.)

Czynniki mające wpływ na stężenie metali w instalacjach domowych

• Materiały zastosowane przez dostawcę wody (ich wiek)

• Warunki eksploatacji (czas przepływu i stagnacji, zachowania konsumpcyjne

• Stan fizykochemiczny wody do spożycia

Zalecenia Federalnej Agencji Środowiska (UBA) zgodne z wytycznymi komisji ds. wody do spożycia przy Federalnym Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej

Frau Dipl.-Chem. N. Matz, Berliner Wasserbetriebe

Ocena jakości wody do spożycia na podstawie parametrów

Parametr: Zalecana procedura próbobrania

- Ołów - próba losowa

- Miedź - stopniowa próba stagnacyjna

- Nikiel

Stopniowa próba stagnacyjna (1)

- Z kranu, gdzie zazwyczaj czerpie się wodę do spożycia, spuszcza

się wodę aż do osiągnięcia jakości wody dostarczanej przez

dostawcę

- Pobiera się próbę płynącej wody pojemności 1l (próba S-0)

- Po spuszczeniu wody z kranu przez okres „t” jest on zamykany na

4, a co najmniej 2 godziny. Należy zagwarantować, aby w tym

czasie nie pobierano wody z tego kranu.

- Po upływie czasu stagnacji i bez dalszych procedur pobiera się

kolejno dwie jednolitrowe próby (próby S-1 i S-2)

Stopniowa próba stagnacyjna (2)

Pomiar parametrów: ołowiu, miedzi i niklu

Przeliczenie czasu, jeżeli okres stagnacji był krótszy, niż 4 godziny. Stężenie oblicza się przy założeniu czasu 4h.

Jeżeli stężenie w próbie po czterogodzinnej stagnacji nie przekracza wartości parametrycznych, przekroczenie średniej wartości tygodniowej jest niemożliwe.

Ocena wyników

Ocena wyników

4-godzinny czas stagnacji jako czynnik podstawowy

Stężenie metali nie przekracza wartości granicznych wg niemieckiej

ustawy o wodzie do spożycia – TrinkwV

Przekroczenie średniej wartości tygodniowej nieprawdopodobne

Kontrola nowych instalacji

Ograniczenie stosowania wg DIN 50930 część 6

Monitoring stężenia ołowiu, miedzi, niklu

Ograniczenia stosowania wg DIN 50930-6 Wpływ na stan wody do spożycia

Materiał pH Kb8,2

mmol/L

Ks4,3

mmol/L

c (Ca)

mmol/L

c(O2)

mg/L

TOC

mg/L

Stal niestopowa, niskostopowa

≥ 7 ≥ 2 ≥ 0,5 ≥ 3

Stal cynkowana ogniowo

≤ 0,5 ≥ 1

Stal nierdzewna 6,5 – 9,5

Miedź 7,0 - 7,4 ≤ 1,5

≥ 7,4

Miedź ocynowana 6,5 - 9,5

Ocena

Przekroczenie Brak przekroczenia Działanie Przyczyna

S1 S2/S0Spuścić kilka litrów

wody

Na przykład nikiel z armatury

S2 Zbadać rozmiary problemu

Na przykład nikiel z armatury, elementy ołowiane

S0 S1/S2Wymiana przyłącza

między

wodociągiem a

instalacją domową

Elementy ołowiane

Przykład Temp. Cu Example Temp. Cu

°C µg/l °C µg/l

Ok. 100m za licznikiem w piwnicy

13,6 230

Uferstr. O-04 rechts, S-0 14,2 340 Uferstr. O-25 links, S-0 21,5 3.500

Uferstr. O-04 rechts, S-1 2.400 Uferstr. O-25 links, S-1 3.600

Uferstr. O-04 rechts, S-2 1.700 Uferstr. O-25 links, S-2 3.600

Uferstr. O-04 links, S-0 14,2 390 Uferstr. O-25 rechts, S-0 20,0 3.600

Uferstr. O-04 links, S-1 2.100 Uferstr. O-25 rechts , S-1 3.600

Uferstr. O-04 links, S-2 1.400 Uferstr.O-25 rechts , S-2 3.700

Uferstr. O-08 rechts, S-0 14,4 330 Uferstr.O-25 rechts, S-0 19,8 3.800

Uferstr. O-08 rechts, S-1 1.900 Uferstr. O-25 rechts, S-1 3.900

Uferstr. O-08 rechts, S-2 1.600 Uferstr. O-25 rechts, S-2 3.800

21

Punkt pomiaru Próba Temp. żelazo miedź Cynk Nikiel

°C mg/l µg l µg l µg l

Wartość graniczna w TrinkwV 0,2 2000 20

Teeküche 12674 S1 <0,03 140 220 34

Teeküche 12674 S2 <0,03 160 240 19

Teeküche 12674 S0 18,0 <0,03 54 79 <10

Teeküche 3428 S1 <0,03 39 250 <10

Teeküche 3428 S2 <0,03 54 270 <10

Teeküche 3428 S0 11,5 <0,03 33 110 <10

Teeküche 6006 S1 0,11 180 2.100 35

Teeküche 6006 S2 0,65 260 270 <10

Teeküche 6006 S0 12,0 <0,03 13 51 <10

SczegółyTemperatura °C

Ołów µg/l

limit value 25

Kuchnia, woda odstana 99

Kuchnia, woda spuszczona 13,0 37

Po przebudowie

Kitchen S-0 13,4 <5,0

Kitchen S- 1 67

Kitchen S – 2 <5,0

Po wymianie armatury

Kitchen S-0 15,0 <5,0

Kitchen S- 1 <5,0

Kitchen S - 2 <5,0

Szczegóły, kuchnia Temperatura °C Miedź µg/l

Rinse Raum 4254 S - 0 22,0 2.300

Rinse Raum 4254 S – 1 2.400

Rinse Raum 4254 S - 2 2.400

Rinse Raum 4201 S - 0 22,4 2.600

Rinse Raum 4201 S - 1 2.400

Rinse Raum 4201 S - 2 1.900

Rinse Raum 4030 S - 0 24,0 3.000

Rinse Raum 4030 S - 1 3.000

Rinse Raum 4030 S - 2 2.400

Rinse Raum 4254 S - 0 22,2 1.700 20 Min

25 Min

30 Min

Rinse Raum 4201 S - 1 20,5 330

Rinse Raum 4030 S - 2 22,9 1.700

Wybrane parametry badane w instalacjach domowych

Temperatura

Ołów

Miedź

Nikiel

Żelazo

Parametry mikrobiologiczne

Wyraźne oznaczenie miejsca próbobrania

Karta kontrolna do próbobrania• Materiał, z którego wykonano instalację

• Temperatura

• Podłączenia do własnych źródeł zasilania (w wodę)

• Podłączenia do urządzeń nie związanych z wodą do spożycia (np. system grzewczy, etc.)

• Urządzenia doczyszczające

• Czas stagnacji. Punkty końcowe w domowej instalacji wodociągowej

• Prace wykonane na instalacji wody do spożycia w ciągu ostatnich kilku tygodni

Dziękuję Państwu za uwagę