dotyczący zastosowania rozPorządzenia w sPrawie ...

Przewodnik Praktyczny

dotyczący zastosowania rozPorządzenia w sPrawie euroPejskiego nakazu zaPłaty

Europejska Sieć Sądownicza (EJN)w sprawach cywilnych i handlowych

2

I. Wprowadzenie: europejskie postępowanie cywilne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

II. Zakres zastosowania nowego postępowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81. Terytorialnyzakreszastosowania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92. Rzeczowyzakreszastosowania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

2.1. Sprawycywilneihandlowe...............................................................................................................102.2. Sprawatransgraniczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

3. Czasowyzakreszastosowania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124. Jurysdykcja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

III. Postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141. Pozewowydanieeuropejskiegonakazuzapłaty. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

1.1. Kwotadochodzonegoroszczeniaiodsetki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151.2. Uzasadnienieroszczeniaiopisdowodów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161.3. Właściwesądy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171.4. Jakwnieśćpozew?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

2. Przebiegpostępowaniasądowego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182.1. Zmianalubpoprawieniepozwu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182.2. Odrzuceniepozwu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

3. Wydanieidoręczenieeuropejskiegonakazuzapłaty. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193.1. WypełnienieformularzaE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193.2. Wydanieeuropejskiegonakazuzapłaty–terminy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203.3. Doręczenienakazupozwanemu(Komisja). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

4. Prawa/możliwościpozwanegowzakresiesprzeciwu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224.1. Sprzeciwodeuropejskiegonakazuzapłaty. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224.2. Wykonalność. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

spis treści

3

5. Możliweśrodkiodwoławcze/środkiobronyprzysługującestronom. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235.1. Comożezrobićpowód,jeżelipozewowydanieeuropejskiegonakazuzapłatyjestniekompletny,zawierabłąd,

wymagazmianylubzostałodrzucony?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .235.2. Comożezrobićdłużnikwpaństwieczłonkowskimwydania,gdywydanoeuropejskinakazzapłaty? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

IV. Uznawanie i wykonywanie europejskich nakazów zapłaty w innych państwach członkowskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .261. Zasadyogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272. Złożeniewnioskuowykonanienakazu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273. Tłumaczenie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284. Odmowawykonaniawwyjątkowychprzypadkach. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

4.1. Odmowawykonania(art.22). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284.2. Zawieszenielubograniczeniewykonania(art.23). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

i. wprowadzenie: europejskie postępowanie cywilne

5

Pr zewo d ni k p r ak t yc z ny dot yc z ąc y z as tos owania roz p or z ąd zenia w spr awie europ ejsk ie go nak a zu z ap ł at y

Na mocy rozporządzenia 1896/2006 ustanowiono pierwsze prawdziwe europejskie postępowanie cywilne – europejski nakaz zapłaty. Powyższe rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem w sprawie europejskiego tytułu egzekucyjnego, którego głównym osiągnięciem było zniesienie exequatur w odniesieniu do orzeczeń wydanych w innym państwie członkowskim UE w niektórych kategoriach spraw cywilnych pod warunkiem spełnienia pewnych gwarancji proceduralnych, co musi być potwierdzone przez odpowiedni organ w formie określonego zaświadczenia. Jednak europejski tytuł egzekucyjny jest zaświadczeniem odnoszącym się do orzeczenia (bądź aktu urzędowego lub ugody sądowej) wydanym w ramach postępowania krajowego, natomiast europejski nakaz zapłaty może być wydany jedynie w ramach jednolitego postępowania wspólnego dla 26 państw członkowskich. W kwestiach nieuregulowanych w rozporządzeniu w sprawie europejskiego nakazu zapłaty zastosowanie ma, na zasadzie pomocniczości, prawodawstwo krajowe. Niedługo po przyjęciu rozporządzenia w sprawie europejskiego nakazu zapłaty przyjęto kolejne rozporządzenie ustanawiające europejskie postępowanie cywilne, mianowicie rozporządzenie ustanawiające europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń. Te trzy rozporządzenia wprowadzają w życie zasadę wzajemnego uznawania orzeczeń w sprawach cywilnych. Ich głównym celem jest uproszczenie i przyśpieszenie transgranicznego uznawania i wykonywania praw wierzycieli w Unii Europejskiej.

6


W tym względzie przyczyniają się one do tworzenia prawdziwego obszaru sprawiedliwości w Unii Europejskiej oraz do wdrażania jednolitego rynku.

Każde z tych postępowań ma inny zakres – nie wszystkie można stosować we wszystkich transgranicznych sprawach cywilnych.

W przypadku gdy w danej sprawie właściwy sąd wydał już orzeczenie lub gdy roszczenie wynika z aktu urzędowego lub ugody sądowej i orzeczenie takie musi być wykonane zagranicą, do właściwych organów państwa członkowskiego wydania orzeczenia, aktu urzędowego lub ugody sądowej można złożyć wniosek o wydanie europejskiego nakazu zapłaty, jeżeli dotyczy on roszczenia bezspornego1. Jest to jedyne europejskie postępowanie (z trzech wyżej wymienionych) służące wykonywaniu istniejących orzeczeń lub ugód sądowych. Powód może użyć dokumentu urzędowego jako dowodu na poparcie pozwu dotyczącego europejskiego nakazu zapłaty lub europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń.

1 Zob. Przewodnik praktyczny dotyczący zastosowania rozporządzenia w sprawie europejskiego tytułu egzekucyjnego: http://ec.europa.eu/civiljustice/publications/docs/guide_european_enforcement_order_pl.pdf

Roszczenie transgraniczne musi być dochodzone przed sądem, który jest właściwy zgodnie z prawem europejskim lub krajowym2. Roszczenia takiego można dochodzić w ramach postępowania krajowego mającego zastosowanie na mocy jurysdykcji danego sądu lub w ramach jednego z postępowań europejskich pod warunkiem spełnienia odpowiednich warunków.

Jeżeli roszczenie (bez kosztów i odsetek) nie przekracza 2000 EUR, rozważyć można zastosowanie zarówno europejskiego nakazu zapłaty, jak i europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń. Jeżeli jednak prawdopodobne jest, że pozwany zakwestionuje roszczenie, zaleca się zastosowanie europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń, ponieważ europejski nakaz zapłaty może zostać odrzucony poprzez prosty sprzeciw pozwanego. Jednak rozporządzenie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty nie pozbawia powoda możliwości wyboru w takiej sytuacji postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty.

Jeżeli roszczenie (bez kosztów i odsetek) przekracza 2000 EUR, zastosowanie ma jedynie rozporządzenie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty, pod warunkiem że spełnione są warunki jego zastosowania.

2 Zob. rozporządzenie Rady nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych („Bruksela I”), Dz.U. L 12 z 16.1.2001, s. 1.

http://ec.europa.eu/civiljustice/publications/docs/guide_european_enforcement_order_pl.pdf

http://ec.europa.eu/civiljustice/publications/docs/guide_european_enforcement_order_pl.pdf

7

I.Wprowadzenie:europejskiepostępowaniecywilne

Europejski nakaz zapłaty można zastosować jedynie w odniesieniu do roszczeń pieniężnych o oznaczonej wysokości, które są wymagalne w chwili wniesienia pozwu. Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń obejmuje również inne rodzaje roszczeń.

W ramach postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty nie przewiduje się rozprawy sądowej – postępowanie ma wyłącznie charakter pisemny, z wyjątkiem sytuacji, gdy nakaz zostanie zakwestionowany lub złożony zostanie sprzeciw; w takiej sytuacji możliwa jest rozprawa sądowa w ramach postępowania krajowego. Natomiast europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń, które zazwyczaj ma formę postępowania pisemnego, dopuszcza w razie konieczności przeprowadzenie rozprawy.

Postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty jest nieobowiązkowe w tym sensie, że to powód decyduje o wyborze tego postępowania, a nie żadnego innego z pozostałych dostępnych sposobów dochodzenia danego roszczenia. Orzeczenie o odrzuceniu pozwu nie pozbawia powoda możliwości ponownego dochodzenia danego roszczenia w ramach innych odpowiednich postępowań, w tym postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty, jak również przed tym samym sądem, który odrzucił pozew.

ii. zakres zastosowania nowego postępowania

9


1. Terytorialnyzakreszastosowania

Rozporządzenie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty stosuje się we wszystkich państwach członkowskich z wyjątkiem Danii. Oznacza to, że nie można składać pozwów o wydanie europejskiego nakazu zapłaty do sądów duńskich i że nakazy takie nie będą wykonywane w Danii.

2. Rzeczowyzakreszastosowania

Postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty stosuje się do kwestii cywilnych i handlowych w sprawach transgranicznych niezależnie od charakteru sądu bądź trybunału. Sprawy spełniające wymogi przewidziane w rozporządzeniu mogą być rozpatrywane przez sądy wyznaczone jako właściwe w odpowiednim państwie członkowskim.

W samym rozporządzeniu nie określa się charakteru sprawy cywilnej lub handlowej. Wyraźnie wyklucza się jednak z zakresu jego zastosowania następujące kategorie spraw: sprawy skarbowe, celne i administracyjne oraz sprawy dotyczące odpowiedzialności państwa za działania i zaniechania przy sprawowaniu władzy publicznej. Dlatego w takich przypadkach sąd nie ma obowiązku rozpatrywania, czy dana sprawa ma charakter cywilny czy handlowy.

10


2.1. Sprawy cywilne i handlowe

Europejski Trybunał Sprawiedliwości utrzymuje konsekwentnie, że pojęciu „spraw cywilnych i handlowych” należy przypisać autonomiczne znaczenie wynikające z celów i struktury odnośnego prawodawstwa wspólnotowego oraz zasad ogólnych leżących u podstaw krajowych systemów prawnych jako całości (C-29/76 LTU Lufttransportunternehmen GmbH & Co KG v Eurocontrol, Rec. 1976, 1541). Trybunał uznał, że dla stwierdzenia, czy spór ma charakter cywilny i handlowy istotne są dwa elementy:

• przedmiot sporu oraz• charakter stosunku między stronami sporu.

W szczególności w odniesieniu do powództw, w które zaangażowane są organy władzy publicznej, Trybunał stwierdził, że sprawa nie jest „cywilna ani handlowa”, jeżeli dotyczy sporu między organem władzy publicznej a osobą prywatną, a organ władzy publicznej działał w ramach sprawowania władzy publicznej. Trybunał rozróżnia zatem acta iure imperii, wyłączone z pojęcia „spraw cywilnych lub handlowych”, oraz acta iure gestionis, które, a contrario, są tym pojęciem objęte. W praktyce nie zawsze łatwo jest odróżnić acta iure imperii od acta iure gestionis. W orzecznictwie Trybunału zawarte są poniższe wytyczne.

W sprawie Eurocontrol Trybunał uznał, że nie stanowi sprawy cywilnej ani handlowej roszczenie organu władzy publicznej ustanowionego na mocy umowy międzynarodowej w celu pobierania od podmiotów prywatnych opłat za korzystanie ze swojego wyposażenia i usług, w sytuacji kiedy korzystanie z takiego wyposażenia i usług było obowiązkowe, a wysokość opłat ustalana była jednostronnie.

W sprawie Rüffer (C-814/79 Niderlandy przeciwko Rüffer; Rec. 1980, 3807) Trybunał uznał, że roszczenie organu władzy publicznej, dochodzącego od armatora zwrotu kosztów poniesionych w związku z usuwaniem wraku po kolizji, również nie kwalifikuje się jako sprawa cywilna ani handlowa.

Natomiast w sprawie Sonntag (sprawa C-172/91, Rec. 1993, I-1963) Trybunał uznał, że powództwo cywilne o odszkodowanie za obrażenia poniesione przez osobę fizyczną w wyniku przestępstwa ma charakter cywilny. Powództwo takie nie jest jednak objęte terminem „sprawa cywilna lub handlowa”, jeżeli sprawcę szkody należy uznać za organ władzy publicznej działający w ramach sprawowania władzy publicznej (w danym przypadku nauczyciela nadzorującego uczniów nie uznano za „działającego w ramach sprawowania władzy publicznej”).

11

II.Zakreszastosowanianowegopostępowania

W sprawie Gemeente Steenbergen (sprawa C-271/00, Rec. 2002, I-10489) Trybunał uznał, że koncepcja „spraw cywilnych” obejmuje powództwa wynikające z prawa regresu, w drodze których organ publiczny dochodzi od osoby podlegającej prawu prywatnemu zwrotu środków wypłaconych przez taki organ w ramach pomocy społecznej na rzecz rozwiedzionego małżonka i dziecka takiej osoby, pod warunkiem że podstawa i szczegółowe zasady wniesienia takiego pozwu regulowane są przepisami prawa powszechnego w odniesieniu do obowiązków alimentacyjnych. Jeżeli powództwo wynikające z prawa regresu oparte jest na przepisach, na mocy których organ ustawodawczy nadał organowi publicznemu jego własne prerogatywy, powództwa takiego nie można uznać za wnoszone w „sprawie cywilnej”.

W sprawie Préservatrice foncière (sprawa C-266/01, Rec. 2003, I-4867) Trybunał uznał, że pojęcie „spraw cywilnych lub handlowych” obejmuje roszczenie, w drodze którego państwo dochodzi wykonania, w stosunku do osoby podlegającej prawu prywatnemu, umowy poręczenia zawartej według prawa prywatnego w celu umożliwienia osobie trzeciej przedstawienia poręczenia wymaganego i zdefiniowanego przez dane państwo, o ile stosunek prawny między wierzycielem i poręczycielem na podstawie umowy poręczenia nie pociąga za sobą sprawowania przez państwo uprawnień wykraczających poza uprawnienia

wynikające z zasad mających zastosowanie do stosunków między osobami prywatnymi.

W sprawie Frahuil/Assitalia (sprawa C-265/02, Rec. 2004, I-1543) uznano, że jako objęte pojęciem „spraw cywilnych i handlowych” należy traktować powództwo wniesione w drodze subrogacji ustawowej wobec importera, winnego poręczycielowi kwotę należności celnych uiszczonych przez tego poręczyciela na rzecz organów celnych na podstawie umowy poręczenia zobowiązującej go wobec organów celnych do poręczenia wniesienia przedmiotowych opłat przez spedytora, któremu główny dłużnik pierwotnie polecił zapłacić dług.

Wreszcie w sprawie Lechouritou (sprawa C-292/05, Rec. 2007, I-1519) Trybunał potwierdził, że „sprawy cywilne” nie obejmują naprawy straty bądź szkody wyrządzonej podczas wojny przez oddziały rządowe.

2.2. Sprawa transgraniczna

Rozporządzenie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty ma zastosowanie wyłącznie do spraw transgranicznych. W art. 3 tego rozporządzenia definiuje się sprawę transgraniczną jako sprawę, w której przynajmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu w państwie członkowskim innym niż

12


państwo członkowskie sądu rozpoznającego sprawę. W pewnych sytuacjach przepis ten udostępnia postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty również powodom spoza UE (tj. stronom, które nie mają miejsca zamieszkania ani miejsca stałego pobytu w państwie członkowskim): jeżeli dłużnik ma miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie właściwego sądu, również powód spoza UE może wnieść pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty, jako że spełnione są warunki określone w art. 3 w odniesieniu do stron. Również wierzyciel, który ma miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie właściwego sądu, może wnosić o europejski nakaz zapłaty przeciwko pozwanemu, który ma miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu poza Unią Europejską.

Miejsce zamieszkania należy ustalać zgodnie z pojęciem miejsca zamieszkania określonym w rozporządzeniu w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych („rozporządzenie Bruksela I”). W praktyce miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu stron ustala się na podstawie informacji przedstawionych przez powoda w formularzu A. Mając na uwadze, że początkowe badanie pozwu może mieć formę procedury zautomatyzowanej, wystarczy sprawdzić, czy wskazany adres jednej ze stron jest w innym państwie członkowskim niż państwo członkowskie sądu, do

którego wniesiono sprawę. Jeżeli jednak sąd ma wątpliwości co do dokładności przekazanych informacji, może zwrócić się do powoda o poprawienie lub uzupełnienie pozwu.

Miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu stron jest sprawdzane w momencie złożenie pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty. Zgodnie z art. 3 ust. 3 to, czy dana sprawa ma być uznana za transgraniczną, należy ocenić według stanu na dzień wniesienia pozwu, a nie stanu w dniu wystąpienia zdarzeń będących podstawą roszczenia.

3. Czasowyzakreszastosowania

Rozporządzenie ustanawiające postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty ma zastosowanie we wszystkich państwach członkowskich, które są nim związane, od dnia 12 grudnia 2008 r. Choć samo postępowanie jest dostępne dopiero od wyżej wskazanego dnia, europejski nakaz zapłaty można stosować w odniesieniu do wszelkich odpowiednich sporów nawet w przypadkach, gdy kwestie, które doprowadziły do powstania sporu, wystąpiły przed dniem 12 grudnia 2008 r., pod warunkiem że nie upłynął okres przedawnienia mający zastosowanie do danego roszczenia zgodnie z prawodawstwem sądu, do którego wniesiono pozew.

13

II.Zakreszastosowanianowegopostępowania

4. Jurysdykcja

Jurysdykcję w odniesieniu do roszczeń zgłaszanych w ramach postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty należy ustalać zgodnie z rozporządzeniem Bruksela I, z jednym wyjątkiem. Gdy sprawa dotyczy umowy konsumenckiej i konsument jest stroną pozwaną, jurysdykcję mają sądy państwa członkowskiego, w którym strona pozwana ma miejsce zamieszkania w rozumieniu art. 59 rozporządzenia Bruksela I.

iii. Postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty

15


1. Pozewowydanieeuropejskiegonakazuzapłaty

1.1. Kwota dochodzonego roszczenia i odsetki

Zgodnie z art. 7 ust. 2 lit. b) pozew powinien zawierać kwotę roszczenia, w tym kwotę roszczenia głównego oraz, stosownie do okoliczności, odsetki, kary umowne i koszty. Kwotę roszczenia głównego oraz kary umowne należy traktować za wymagalne w momencie wniesienia pozwu, określonym w sekcjach 6 i 8 formularza A.

Szczegółowe informacje o odsetkach i okresie, za jaki zażądano odsetek, należy podać w sekcji 7 formularza A. Nie przewiduje się wymogu podania kwoty odsetek. We wskazówkach dotyczących wypełniania formularza A stwierdza się, że jeżeli odsetek żąda się za okres do dnia wydania orzeczenia sądu, pole na ostatnią datę należy pozostawić niewypełnione.

W formularzu E sąd musi wskazać całkowitą kwotę należną od pozwanego lub pozwanych na dzień wydania nakazu. W rozporządzeniu nie wspomina się, czy można dochodzić odsetek po tej dacie. To, czy można dochodzić odsetek po tej dacie, reguluje prawo państwa członkowskiego wykonania.

16


Te same uwagi mają zastosowanie w przypadku automatycznego naliczania do kwoty roszczenia głównego odsetek ustawowych zgodnie z prawem państwa członkowskiego wydania. W takim przypadku, zgodnie z art. 7 ust. 2 lit. c), powód nie musi wskazywać stopy oprocentowania ani okresu naliczania odsetek.

Szczegółowe informacje o wszelkich należnych kosztach są zawarte w sekcji 9 formularza A. Choć głównymi przewidzianymi tu kosztami są opłaty sądowe, we wskazówkach dotyczących wypełniania formularza A stwierdza się, że do innych kosztów należą wynagrodzenie pełnomocnika powoda bądź koszty postępowania przedsądowego. Zgodnie z art. 25 opłaty sądowe obejmują opłaty i należności na rzecz sądu, których kwota jest ustalana zgodnie z prawem krajowym. We wskazówkach wyjaśnia się również, że jeżeli powód nie wie, ile wynoszą opłaty sądowe, pole na wpisanie kwoty może pozostać niewypełnione i wypełnione zostanie przez sąd.

1.2. Uzasadnienie roszczenia i opis dowodów

Zgodnie z art. 7 pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty musi zawierać opis okoliczności wskazanych jako podstawa roszczenia oraz, w odpowiednich przypadkach, żądanych odsetek. Uwzględnić również trzeba opis dowodów na poparcie roszczenia.

W rozporządzeniu nie określa się poziomu szczegółowości informacji przekazanych przez powoda ani nie wskazuje się sposobu, w jakim sąd powinien prowadzić badanie roszczenia. Jednak jasno z niego wynika, że badanie pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty nie musi być przeprowadzane przez sędziego, a może, zgodnie z art. 8, mieć formę procedury zautomatyzowanej. Sądy muszą badać pozew na podstawie informacji zawartych w formularzu pozwu.

Sporządzając pozew, powód musi przedstawić wystarczające informacje, tak aby pozwany mógł w oparciu o pełne informacje zdecydować, czy kwestionuje roszczenie, czy też uznaje je za bezsporne. Informacje muszą być wystarczające, aby sąd mógł wstępnie ocenić zasadność roszczenia i, między innymi, wyeliminować roszczenia w sposób oczywisty nieuzasadnione lub niedopuszczalne. Z tego względu przygotowano formularz A określony w załączniku I, który zawiera możliwie wyczerpującą listę rodzajów dowodów, które zazwyczaj przedstawia się na poparcie roszczeń pieniężnych.

Oznacza to zatem, że strony wnoszące powództwo będą mogły złożyć pozew, wypełniając po prostu stosowne pola w odpowiednich sekcjach (głównie 6–10) formularza. Nie ma wymogu, aby załączać dokumenty potwierdzające, ale strony wnoszące powództwo mogą tak zrobić, jeżeli chcą. W sekcji 11 strony wnoszące powództwo mogą, w razie konieczności, złożyć dodatkowe oświadczenia i przedstawić dalsze informacje. I w tym przypadku nie jest to obowiązkowe.

17

III.Postępowaniewsprawieeuropejskiegonakazuzapłaty

O ile sąd może rozpatrzyć pozew jedynie na podstawie formularza pozwu, w rozporządzeniu nie wskazuje się, aby sąd mógł wzywać do przedstawienia dokumentów potwierdzających. Aby jednak zachować równowagę, strona wnosząca powództwo musi dopilnować, aby pozew zawierał wystarczające informacje gwarantujące spełnienie wymogów zawartych w rozporządzeniu oraz wykazanie uzasadnienia roszczenia.

1.3. Właściwe sądy

Właściwymi sądami do celów postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty są sądy wyznaczone przez państwa członkowskie i oficjalnie zgłoszone Komisji. Ponieważ państwa członkowskie mogą w dowolnym momencie zmienić swoje zgłoszenia, ważne jest, aby przed złożeniem pozwu o wydanie nakazu sprawdzić aktualnie zgłoszone dane. Wszystkie zgłoszone dane są publikowane w europejskim atlasie sądowym w zakresie spraw cywilnych i handlowych. Ponieważ jednak w większości przypadków zgłoszenia te mają bardzo ogólny charakter i odnoszą się do ogólnych przepisów danego prawa procesowego, czasami konieczna będzie dalsza analiza przed ustaleniem prawidłowego sądu. Jeżeli właściwość sądu ma charakter terytorialny i zależy od adresu strony pozwanej, konkretny sąd można wyszukać przy użyciu opcji atlasu „Właściwe sądy”. W kilku przypadkach państwa członkowskie wyznaczyły konkretne sądy do prowadzenia

postępowań w sprawie europejskiego nakazu zapłaty. W przypadku złożenia pozwu do sądu, który nie jest właściwy, to, jakie czynności powinien podjąć ten sąd, reguluje prawo krajowe.

1.4. Jak wnieść pozew?

Każde państwo członkowskie musi zaakceptować składanie pozwów o wydanie europejskiego nakazu zapłaty w formie papierowej. Nie ma żadnych dodatkowych wymogów. Jednak na podstawie zgłoszonych danych państw członkowskich dostępnych poprzez europejski atlas sądowy, niektóre państwa akceptują pozwy w formie papierowej jedynie w przypadku, gdy są one przesyłane pocztą lub listem poleconym. Państwa członkowskie mogą również akceptować inne sposoby składania pozwów, w tym metodami elektronicznymi. Należą do nich przesyłki faksem i e-mailem. W przypadku gdy pozew jest składany w formie elektronicznej, musi on zawierać podpis zgodny z art. 2 ust. 2 dyrektywy 1999/93/WE w formie uznawanej przez państwo członkowskie wydania. Taki podpis elektroniczny nie jest wymagany, jeżeli w państwie członkowskim wydania istnieją alternatywne bezpieczne systemy komunikacji elektronicznej, które są dostępne dla upoważnionych użytkowników, i jeżeli systemy te zostały zgłoszone Komisji.

18


Zaleca się, aby przed wniesieniem pozwu sprawdzić w europejskim atlasie sądowym, który sposób jest akceptowany przez konkretne państwo członkowskie. Pozew może złożyć powód lub przedstawiciel prawny powoda. Należy zwrócić uwagę, że w wielu przypadkach we właściwym sądzie należy uiścić opłatę od złożonego pozwu (https://e-justice.europa.eu).

2. Przebiegpostępowaniasądowego

Sąd analizuje pozew, jednak nie prowadzi oceny dowodów. Należy zapewnić spełnienie wszystkich wymogów określonych w art. 7 (rozdział III s. 1). Sąd umożliwi powodowi uzupełnienie lub poprawienie pozwu, w razie konieczności przy użyciu formularza B, chyba że roszczenie jest w sposób oczywisty nieuzasadnione lub pozew jest niedopuszczalny.

2.1. Zmiana lub poprawienie pozwu

W przypadku gdy sąd zwróci się do powoda o uzupełnienie bądź poprawienie pozwu, określi termin uznany przez sąd za odpowiedni w danych okolicznościach. Sąd może według własnego uznania przedłużyć ten termin.

Po pierwsze sąd zwróci się do powoda o uzupełnienie pozwu (zmianę).

Jeżeli po zmianie wymogi są spełnione jedynie w odniesieniu do części roszczenia, sąd powiadamia o tym powoda. Powód jest

wzywany do przyjęcia lub odrzucenia propozycji wydania nakazu na kwotę określoną przez sąd i jest informowany o skutkach swojej decyzji; w tym celu wykorzystuje się formularz C.

Jeżeli powód przyjmuje propozycję sądu, sąd wydaje europejski nakaz zapłaty w odniesieniu do części roszczenia zaakceptowanej przez powoda (roszczenia poprawionego). Skutki w stosunku do pozostałej części pierwotnego roszczenia określa prawo krajowe.

Jeżeli powód nie prześle odpowiedzi w terminie wyznaczonym przez sąd lub odrzuci propozycję sądu, sąd odrzuca w całości pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty.

2.2. Odrzucenie pozwu

Sąd odrzuca pozew, korzystając z formularza D, jeżeli:

• nie zostały spełnione wymogi określone w art. 2, 3, 4, 6 i 7; lub

• roszczenie jest w oczywisty sposób nieuzasadnione; lub

• powód nie prześle odpowiedzi (na propozycję sądu dotyczącą zmiany pozwu) w terminie wyznaczonym przez sąd; lub

• powód nie prześle odpowiedzi w terminie wyznaczonym przez sąd lub odrzuci propozycję sądu zgodnie z art. 10.

https://e-justice.europa.eu

19


Powód jest informowany o przyczynach odrzucenia pozwu.

Od odrzucenia pozwu nie przysługuje odwołanie. Odrzucenie pozwu nie zamyka powodowi możliwości dochodzenia roszczenia w nowym pozwie o wydanie europejskiego nakazu zapłaty lub przy zastosowaniu dowolnej innej procedury przewidzianej prawem państwa członkowskiego.

3. Wydanieidoręczenieeuropejskiegonakazuzapłaty

3.1. Wypełnienie formularza E

Gdy pozew (formularz A) został złożony, a w razie konieczności zmieniony lub poprawiony na wniosek sądu, sąd wydaje europejski nakaz zapłaty, korzystając z formularza E zawartego w załącznik V, po uiszczeniu, w odpowiednich przypadkach, stosownych opłat sądowych. Zgodnie z art. 12 rozporządzenia w formularzu E zawarte są imiona i nazwiska (nazwy), adresy i inne dane stron i ich przedstawicieli oraz skierowany do pozwanego (lub pozwanych, jako że dopuszcza się wspólną odpowiedzialność) nakaz zapłaty kwoty będącej przedmiotem roszczenia powoda określonej w formularzu A, którego odpis zostaje załączony. W nakazie określa się kwotę roszczenia głównego oraz odsetki i okres, za jaki je naliczono (na przykład do dnia zapłaty), jak również kary umowne i koszty opisane w art. 25 (zob. również motyw 26)

w walucie wskazanej w formularzu. W formularzu E zawarte jest pouczenie dla pozwanego o jego prawach i możliwościach (zob. „Ważne informacje dla pozwanego”), tj. że ma możliwość zapłacenia powodowi kwoty wskazanej w nakazie lub wniesienia sprzeciwu do sądu wydania. Pozwanego informuje się również, że nakaz został wydany wyłącznie na podstawie informacji dostarczonych przez powoda, które nie zostały zweryfikowane przez sąd; że nakaz stanie się wykonalny, jeżeli do sądu nie zostanie wniesiony sprzeciw opisany powyżej (zob. art. 16); oraz że w przypadku wniesienia sprzeciwu postępowanie będzie kontynuowane przed właściwymi sądami państwa członkowskiego wydania („automatyczne przekazanie sprawy”, zob. motyw 24), zgodnie z zasadami zwykłego postępowania cywilnego, chyba że powód wyraźnie zażądał w takim przypadku zakończenia postępowania. Jeżeli powód zażądał zakończenia postępowania, informacja ta zostanie przesłana pozwanemu.

20


3.2. Wydanie europejskiego nakazu zapłaty – terminy

3.2.1. Kiedysądwydajeeuropejskinakazzapłaty?

Zgodnie z art. 12 ust. 1, jeżeli spełnione są wymogi dotyczące składania pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty (zob. art. 8), sąd wydaje nakaz tak szybko, jak to możliwe, zwykle w terminie 30 dni od wniesienia pozwu. Termin 30 dni nie obejmuje czasu, który powód przeznaczył uzupełnienie, poprawienie lub zmianę pozwu. Wyżej wspomniany termin należy liczyć zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady (EWG, Euratom) nr 1182/71 z dnia 3 czerwca 1971 r. określającego zasady mające zastosowanie do okresów, dat i terminów (Dz.U. L 124 z 8.6.1971, s. 1.).

3.2.2. Kiedyeuropejskinakazzapłatystajesięwykonalny?

Europejski nakaz zapłaty nie nabiera ostatecznego charakteru wraz z jego wydaniem. W europejskim nakazie zapłaty informuje się pozwanego, że może zapłacić powodowi kwotę roszczenia lub zakwestionować roszczenie poprzez wniesienie sprzeciwu do sądu wydania. Sprzeciw należy przesłać w terminie 30 dni od doręczenia nakazu pozwanemu (pozwanym) (zob. art. 12 ust. 3). Zgodnie z art. 12 ust. 4 lit. b) nakaz stanie się wykonalny, jeżeli pozwany nie wniesie sprzeciwu do sądu wydania. Pozwany ma obowiązek zachowania terminu na wniesienie sprzeciwu wynoszącego 30 dni od doręczenia mu nakazu (zob. sekcja 4.2.).

3.3. Doręczenie nakazu pozwanemu (Komisja)

Europejski nakaz zapłaty musi być dostarczony pozwanemu zgodnie z prawem krajowym państwa członkowskiego wydania. Jednak taki sposób dostarczenia musi spełniać wymogi określone w rozporządzeniu jako minimalne standardy proceduralne (art. 13–15). Na ogół możliwe są dwa rodzaje doręczenia: doręczenie za potwierdzeniem odbioru przez dłużnika (art. 13) lub doręczenie bez potwierdzenia odbioru przez dłużnika (art. 14); oba rodzaje doręczenia mogą być zastosowane w odniesieniu do pełnomocnika pozwanego.

3.3.1. Doręczeniezapotwierdzeniemodbioruprzezpozwanegolubpełnomocnikapozwanego

Sposoby doręczenia za potwierdzeniem odbioru są określone w art. 13. W artykule tym znajduje się pełen wykaz takich sposobów.

Podsumowując, sposoby te umożliwiają:

• doręczenie osobiste za potwierdzeniem odbioru podpisanym przez pozwanego3;

3 Jeżeli doręczenie musi być wykonane w innym państwie członkowskim, dokumenty muszą zostać przesłane do tego innego państwa członkowskiego zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1393/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącym doręczania w państwach członkowskich dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. L 324 z 10.12.2007, s. 79).

21


• oświadczenie właściwej osoby, która dokonała doręczenia, że pozwany otrzymał dokument lub bezpodstawnie odmówił jego przyjęcia4;

• doręczenie drogą pocztową za potwierdzeniem odbioru podpisanym przez pozwanego;

• doręczenie drogą elektroniczną za potwierdzeniem odbioru podpisanym przez pozwanego.

3.3.2. Doręczeniebezpotwierdzeniaodbioruprzezdłużnikalubpełnomocnikadłużnika

Nakaz może również być doręczony dłużnikowi w jeden ze sposobów doręczenia bez potwierdzenia odbioru, określonych w art. 14. Sposoby te mogą być zastosowane, jedynie jeżeli istnieje pewność co do adresu pozwanego. Wykluczają one jakąkolwiek formę fikcyjnego doręczenia (na przykład „remise au parquet”).

Podsumowując, sposoby te umożliwiają:

• doręczenie na adres pozwanego osobie zamieszkałej z pozwanym w tym samym gospodarstwie domowym lub osobie tam zatrudnionej. W przypadku osoby prowadzącej działalność gospodarczą lub osoby prawnej, doręczenie może

4 Zob. w szczególności prawo do odmowy przyjęcia doręczanego dokumentu na mocy art. 8 rozporządzenia 1393/2007.

być również dokonane w lokalu przedsiębiorstwa pozwanego osobie zatrudnionej przez pozwanego.

W takich przypadkach doręczenie musi być poświadczone:

• poprzez potwierdzenie odbioru podpisane przez osobę, która przyjęła doręczenie; lub

• poprzez dokument podpisany przez osobę, która dokonała doręczenia, wskazujący sposób doręczenia, datę doręczenia oraz nazwisko osoby, która przyjęła doręczenie, i stosunek, w jakim osoba ta pozostaje do pozwanego;

• złożenie dokumentu w skrzynce pocztowej pozwanego, w urzędzie pocztowym lub w siedzibie właściwego organu władzy publicznej.

W przypadkach wymienionych w ostatnim akapicie w skrzynce pocztowej pozwanego należy pozostawić pisemne powiadomienie o takim złożeniu, w którym to powiadomieniu wyraźnie określa się charakter dokumentu jako dokumentu sądowego lub skutek prawny powiadomienia polegający na uznaniu nakazu za doręczony i spowodowaniu rozpoczęcia biegu terminów. Doręczenie musi być poświadczone poprzez dokument podpisany przez osobę, która dokonała doręczenia, wskazujący sposób doręczenia, datę doręczenia oraz nazwisko osoby, która przyjęła doręczenie, i stosunek, w jakim osoba ta pozostaje do pozwanego;

22


• doręczenie drogą pocztową bez potwierdzenia odbioru, gdy pozwany ma adres w państwie członkowskim, w którym sprawa jest rozpatrywana pod względem merytorycznym;

• doręczenie drogą elektroniczną z automatycznym potwierdzeniem dostarczenia, pod warunkiem że pozwany uprzednio wyraźnie zgodził się na taki sposób doręczenia.

4. Prawa/możliwościpozwanegowzakresiesprzeciwu

4.1. Sprzeciw od europejskiego nakazu zapłaty

Pozwany może wnieść sprzeciw od europejskiego nakazu zapłaty przy użyciu formularza F, zgodnie z art. 16. Pozwany nie musi podawać powodów swojego sprzeciwu. Sprzeciw musi zostać wysłany w terminie 30 dni od doręczenia nakazu pozwanemu. Wyżej wspomniany termin należy liczyć zgodnie z przepisami rozporządzenia nr 1182/71 określającego zasady mające zastosowanie do okresów, dat i terminów (Dz.U. WE 1971 L 124/1). Przy wyliczaniu tego okresu nie wlicza się dnia doręczenia. Jeżeli koniec tego okresu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, sobotę lub niedzielę, okres upływa wraz z ostatnią godziną dnia roboczego następującego po dniu wolnym. Zgodnie z art. 2 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1182/71 uwzględnia się jedynie dni ustawowo wolne od pracy w państwie członkowskim sądu wydającego europejski nakaz zapłaty.

Sprzeciw należy wnosić w formie papierowej lub za pomocą innego środka komunikacji, w tym komunikacji elektronicznej, akceptowanego przez państwo członkowskie wydania i dostępnego dla sądu wydania. Sprzeciw może być również wniesiony przez pełnomocnika pozwanego.

Zgodnie z art. 17 ust. 1, jeżeli pozwany wniesie dopuszczalny sprzeciw, dalsze postępowanie odbywa się przed właściwymi sądami w państwie członkowskim wydania zgodnie z przepisami regulującymi zwykłe postępowanie cywilne, chyba że powód wyraźnie zażądał w takim przypadku zakończenia postępowania. Zgodnie z art. 7 ust. 4 powód może złożyć taki wniosek w dowolnym momencie, do czasu wydania nakazu. Zgodnie z art. 17 ust. 2 przekazanie sprawy do zwykłego postępowania cywilnego podlega prawu państwa członkowskiego wydania. Dochodzenie roszczenia przy wykorzystaniu europejskiego nakazu zapłaty pozostaje, zgodnie z prawem krajowym, bez uszczerbku dla jego sytuacji w toku dalszego zwykłego postępowania cywilnego.

4.2. Wykonalność

Jeżeli w terminie 30 dni nie zostanie wniesiony sprzeciw, stwierdza się, że europejski nakaz zapłaty jest wykonalny, przy uwzględnieniu przez sąd wystarczającego czasu potrzebnego do wpłynięcia sprzeciwu.

23


Do stwierdzenia wykonalności nakazu sąd wykorzysta formularz G i prześle go powodowi.

Zgodnie z art. 18 ust. 2 wymogi formalne dotyczące wykonalności podlegają prawu krajowemu państwa członkowskiego wydania. Zgodnie z art. 19 europejski nakaz zapłaty, który został uznany za wykonalny w państwie członkowskim wydania, musi być uznawany i wykonywany w innych państwach członkowskich bez potrzeby stwierdzania wykonalności w danym państwie członkowskim i bez możliwości sprzeciwienia się jego uznaniu. Wykonania nakazu można odmówić jedynie na mocy przepisów określonych w art. 22.

5. Możliweśrodkiodwoławcze/środkiobronyprzysługującestronom

5.1. Co może zrobić powód, jeżeli pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty jest niekompletny, zawiera błąd, wymaga zmiany lub został odrzucony?

5.1.1. Comożezrobićpowód,jeżelipozewowydanieeuropejskiegonakazuzapłatyjestniekompletnylubzawierabłąd?(art.9)

Jeżeli pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty nie spełnia wymogów określonych w art. 7, tj. jest on niekompletny lub zawiera błąd, właściwy sąd umożliwia powodowi uzupełnienie lub poprawienie pozwu (zob. art. 9 ust. 1) przy użyciu formularza B

określonego w załączniku II. Sąd wzywa powoda do uzupełnienia lub poprawienia pozwu w terminie, który jest odpowiedni w danych okolicznościach (art. 9 ust. 2). Przepis ten nie ma zastosowania w przypadku roszczeń, które są w oczywisty sposób nieuzasadnione lun niedopuszczalne.

5.1.2. Comożezrobićpowód,jeżelitylkoczęśćroszczeniaspełniawymogidotycząceeuropejskiegonakazuzapłaty?(art.10)

Jeżeli wymogi dotyczące europejskiego nakazu zapłaty (zob. art. 7) są spełnione jedynie w odniesieniu do części roszczenia, sąd powiadamia o tym powoda, korzystając z formularza C określonego w załączniku III, i wzywa powoda do przyjęcia lub odrzucenia propozycji wydania europejskiego nakazu zapłaty na kwotę określoną przez sąd. Powód udziela odpowiedzi w terminie wyznaczonym przez sąd (zob. art. 9 ust. 2), wykorzystując formularz C. Jeżeli powód przyjmuje propozycję sądu, sąd wydaje europejski nakaz zapłaty (zob. art. 12) w odniesieniu do części roszczenia zaakceptowanej przez powoda.

Skutki w stosunku do pozostałej części pierwotnego roszczenia określa prawo krajowe (zob. art. 10 ust. 2). Jeżeli powód nie prześle odpowiedzi w terminie wyznaczonym przez sąd lub odrzuci propozycję sądu, sąd odrzuca w całości pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty.

24


Jeżeli powód nie akceptuje propozycji sądu, może wycofać swój pozew i skierować sprawę do zwykłego postępowania cywilnego.

5.1.3. Comożezrobićpowód,jeżelipozewowydanieeuropejskiegonakazuzapłatyzostałodrzucony?(art.11)

Od odrzucenia pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty nie przysługuje odwołanie. Odrzucenie pozwu nie zamyka powodowi możliwości dochodzenia roszczenia w nowym pozwie o wydanie europejskiego nakazu zapłaty lub przy zastosowaniu dowolnej innej procedury przewidzianej prawem państwa członkowskiego (zob. art. 11).

5.2. Co może zrobić dłużnik w państwie członkowskim wydania, gdy wydano europejski nakaz zapłaty?

5.2.1. Wniesieniesprzeciwuwpaństwieczłonkowskimwydania(art.16)

W terminie 30 dni od doręczenia nakazu pozwany może wnieść do sądu wydania sprzeciw od nakazu przy użyciu formularza F określonego w załączniku VI. Jeżeli sprzeciw zostanie wniesiony z zachowaniem 30-dniowego terminu (zob. art. 16 ust. 2), dalsze postępowanie odbywa się przed właściwymi sądami w państwie członkowskim wydania zgodnie z przepisami regulującymi zwykłe postępowanie cywilne, chyba że powód wyraźnie zażądał zakończenia postępowania.

5.2.2. Ponownebadaniewwyjątkowychprzypadkachwpaństwieczłonkowskimwydania(art.20ust.1)

Po upływie 30-dniowego terminu na wniesienie sprzeciwu pozwany jest uprawniony do złożenia wniosku o ponowne zbadanie europejskiego nakazu zapłaty przez właściwy sąd w państwie członkowskim wydania w przypadkach, gdy:

1. (a) nakaz został doręczony w jeden ze sposobów przewidzianych w art. 14, tj. bez potwierdzenia odbioru przez pozwanego; oraz (b) doręczenie nie nastąpiło w odpowiednim czasie umożliwiającym mu przygotowanie się do obrony, bez winy z jego strony5;

lub

2. pozwany nie miał możliwości sprzeciwienia się roszczeniu z powodu siły wyższej lub z powodu nadzwyczajnych okoliczności, bez winy z jego strony,

pod warunkiem niezwłocznego podjęcia przez niego działań w obu przypadkach.

5 Na przykład jeżeli pozwany był w szpitalu, na urlopie lub w podróży służbowej itp.

25


5.2.3. Ponowne badanie w państwie członkowskim wydania,wprzypadkugdywydanieeuropejskiegonakazuzapłatybyłobłędne(art.20ust.2)

Po upływie 30-dniowego terminu na wniesienie sprzeciwu pozwany jest uprawniony do złożenia wniosku o ponowne zbadanie europejskiego nakazu zapłaty przez właściwy sąd w państwie członkowskim wydania, w przypadku gdy wydanie nakazu zapłaty było w sposób oczywisty błędne w świetle wymogów określonych w rozporządzeniu lub ze względu na inne wyjątkowe okoliczności.

UWAGA: Jeżeli sąd odrzuci wniosek pozwanego z tego powodu, że nie zachodzi żadna z okoliczności uzasadniających ponowne zbadanie nakazu, o których mowa w pkt 5.2.2 i 5.2.3, europejski nakaz zapłaty pozostaje w mocy. Jeżeli sąd uzna, że ponowne zbadanie nakazu jest uzasadnione z uwagi na jedną z przyczyn określonych w powyższych punktach, europejski nakaz zapłaty traci moc.

iV. uznawanie i wykonywanie europejskich nakazów zapłaty w innych państwach członkowskich

27


1. Zasadyogólne

Europejski nakaz zapłaty, który stał się wykonalny w państwie członkowskim wydania, tj. w państwie członkowskim, w którym wydano nakaz, jest w równym stopniu wykonalny we wszystkich innych państwach członkowskich. Nie ma konieczności uzyskania deklaracji wykonalności (exequatur) w państwie członkowskim wykonania. Organy państwa członkowskiego wykonania nie mogą ponownie badać okoliczności bądź procedur, które doprowadziły do wydania nakazu zapłaty, z wyłączeniem sytuacji określonych w art. 22 i 23. W państwie członkowskim wykonania nakaz zapłaty nie może być przedmiotem ponownego badania pod względem merytorycznym.

Nie naruszając przepisów rozporządzenia postępowanie wykonawcze podlega prawu państwa członkowskiego wykonania.

2. Złożeniewnioskuowykonanienakazu

Powód musi złożyć wniosek o wykonanie nakazu do sądu lub organu właściwego pod kątem wykonywania nakazów w państwie członkowskim, w którym wykonanie jest konieczne. W różnych państwach członkowskich są to różne organy. Szczegółowe dane właściwych sądów i organów znajdują się na stronach europejskiej sieci sądowej w odniesieniu do spraw cywilnych i handlowych na europejskim portalu „e-Sprawiedliwość”.

28

Pr zewo d ni k p r ak t yc z ny dot yc z ąc y z as tos owania roz p or z ąd zenia w spr awie europ ejsk ie go nak a zu z ap ł at yPr zewo d ni k p r ak t yc z ny dot yc z ąc y z as tos owania roz p or z ąd zenia w spr awie europ ejsk ie go nak a zu z ap ł at yPr zewo d ni k p r ak t yc z ny dot yc z ąc y z as tos owania roz p or z ąd zenia w spr awie europ ejsk ie go nak a zu z ap ł at y

Powód powinien przedstawić właściwemu sądowi lub organowi odpis nakazu zapłaty, którego wykonalność została stwierdzona przez sąd wydania i który spełnia wymogi niezbędne do stwierdzenia jego autentyczności, oraz stwierdzenie wykonalności (formularz G).

3. Tłumaczenie

Powód może mieć obowiązek przedstawienia odpisu europejskiego nakazu zapłaty w języku innym niż język, którym posługiwał się sąd wydania. Ogólna zasada jest taka, że europejski nakaz zapłaty powinien być przedstawiony w języku urzędowym lub w jednym z języków urzędowych państwa członkowskiego wykonania, chyba że dane państwo członkowskie stwierdziło, że będzie akceptować nakazy w innym języku urzędowym lub innych językach urzędowych Unii Europejskiej. Informacje o tym, jakie języki są akceptowane przez każde państwo członkowskie, są dostępne w europejskim atlasie sądowym. Sprawdzając te dane, powód powinien pamiętać, że w niektórych państwach członkowskich, w których jest więcej niż jeden język urzędowy, konieczne może być przedstawienie tłumaczenia na język przypisany konkretnej części lub konkretnemu regionowi danego państwa członkowskiego. Tłumaczenia muszą być uwierzytelnione przez osobę uprawnioną do tego w jednym z państw członkowskich.

4. Odmowawykonaniawwyjątkowychprzypadkach

Pozwany może podjąć następujące działania w państwie członkowskim wykonania, choć możliwości te nigdy nie prowadzą do ponownego badania europejskiego nakazu zapłaty pod względem merytorycznym w państwie członkowskim wykonania:

4.1. Odmowa wykonania (art. 22)

Pozwany ma możliwość złożenia wniosku o odmowę wykonania (zob. art. 22), jeżeli nakazu zapłaty nie można pogodzić z wcześniejszym orzeczeniem lub nakazem wydanym w jednym z państw członkowskich lub w państwie trzecim, pod warunkiem że:

• wcześniejsze orzeczenie lub nakaz zostały wydane w odniesieniu do tego samego przedmiotu sporu i dotyczyły tych samych stron; oraz

• wcześniejsze orzeczenie lub nakaz spełniają warunki niezbędne do uznania ich w państwie członkowskim wykonania; oraz

• niemożność pogodzenia nakazu z wcześniejszym orzeczeniem lub nakazem nie mogła być podniesiona w formie zarzutu w postępowaniu sądowym w państwie członkowskim wydania.

29

IV.Uznawanieiwykonywanieeuropejskichnakazówzapłatywinnychpaństwachczłonkowskich

Na wniosek sąd odmawia również wykonania, jeżeli i w zakresie, w jakim pozwany zapłacił powodowi kwotę orzeczoną w europejskim nakazie zapłaty.

4.2. Zawieszenie lub ograniczenie wykonania (art. 23)

Pozwany może wnioskować o zawieszenie lub ograniczenie wykonania europejskiego nakazu zapłaty (zob. art. 23), w przypadku gdy pozwany złożył wniosek o ponowne zbadanie nakazu w rozumieniu art. 20. W takich przypadkach właściwy sąd w państwie członkowskim wykonania może:

• ograniczyć postępowanie wykonawcze do środków zabezpieczających; lub

• uzależnić wykonanie od złożenia zabezpieczenia określonego przez sąd; lub

• w wyjątkowych przypadkach zawiesić postępowanie wykonawcze.

Przewodnikpraktycznydotyczącyzastosowaniarozporządzeniawsprawieeuropejskiegonakazuzapłaty

© Fotolia, Istockphoto

© Unia Europejska, 2011Powielanie dozwolone pod warunkiem wskazania źródła.Printed in BelgiumWydrukowano na papierze bielonym bez chloru pierwiastkowego (ECF)

europe direct to serwis, który pomoże Państwuznaleźć odpowiedzi na pytania dotyczące unii europejskiej.

numer bezpłatnej infolinii (*):

0080067891011(*) Niektórzy operatorzy telefonii komórkowej nie udostępniają połączeń z numerami 00 800 lub pobierają za nie opłaty.

http://ec.europa.eu/justice/civil/http://ec.europa.eu/justice/civil/

PL

KontaktKomisja EuropejskaDyrekcja Generalna ds. SprawiedliwościEuropejska Sieć Sądownicza (EJN)w sprawach cywilnych i handlowychRue Montoyer 59B-1049 Bruksela

DS-32-11-946-PL-C

doi:10.2838/35961

http://ec.europa.eu/justice/civil

http://ec.europa.eu/justice/civil

dotyczący zastosowania rozPorządzenia w sPrawie ...

Documents

Transcript of dotyczący zastosowania rozPorządzenia w sPrawie ...