Doświadczenia i refleksje „architektoniczne” z tworzenia ... · Twarde „Uzasadnienie...

62
Władza Wdrażająca Programy Europejskie ul. Rakowiecka 2a, 02-517 Warszawa tel. 22 542 84 00 faks 22 542 84 44 [email protected] www.wwpe.gov.pl Doświadczenia i refleksje „architektoniczne” z tworzenia Struktury Docelowej Systemu Informacyjnego Służby Celnej (SISC) Marek Pękala - Departament Służby Celnej Ministerstwa Finansów JM Hotel, Warszawa 5 czerwca 2014

Transcript of Doświadczenia i refleksje „architektoniczne” z tworzenia ... · Twarde „Uzasadnienie...

Władza Wdrażająca Programy Europejskie ul. Rakowiecka 2a, 02-517 Warszawa

tel. 22 542 84 00 faks 22 542 84 44 [email protected] www.wwpe.gov.pl

Doświadczenia i refleksje „architektoniczne” z tworzenia Struktury Docelowej Systemu

Informacyjnego Służby Celnej (SISC)

Marek Pękala - Departament Służby Celnej Ministerstwa Finansów

JM Hotel, Warszawa 5 czerwca 2014

2

O czym będę mówił Wprowadzenie (Służba Celna, administracja publiczna v komercja, słownik pojęć) Duża zmiana w organizacji- „budowa” nowego SISC (Oczekiwania zewnętrzne – MASP, Program e-Cło, zarządzanie

procesowe) Co nas skłoniło do wdrażania ładu architektonicznego (cele, podejście, mapa korzyści, mierniki strategiczne) Dojście do Architektury Docelowej SISC (metoda, federacja architektów, zagadnienia architektoniczne) Struktura Docelowa Systemu Informacyjnego Służby Celnej (System zarządzania, transformacja,) Wnioski. refleksje, spostrzeżenia „..Wszystko jest proste na początku i końcu...”

3

Refleksja architektoniczna wprowadzająca Jeśli Twoja organizacja funkcjonuje poprawnie/zadawalająco i nie jest planowana duża zmiana działalności operacyjnej oraz nie jest zaobserwowany apetyt na nowe korzyści jak też nie widać determinacji w „zarządzie” to: nie trać czasu i tzw. architekturę korporacyjną traktuj tylko jako rozrywkę intelektualną

4

Obszary funkcjonowania: kontrola obrotu towarowego UE z zagranicą naliczanie i pobór należności

– podatku VAT, akcyzy, cła, 1/3 przychodów Budżetu Państwa!

kontrola gier i zakładów wzajemnych, zapobieganie i wykrywanie wprowadzanych

na teren UE: szkodliwych odpadów, substancji chemicznych, materiałów jądrowych i promieniotwórczych, narkotyków, broni, amunicji, materiałów wybuchowych itp,

ochrona dóbr kultury, ochrona własności intelektualnej, kontrola obrotu extra UE objętego Wspólną Polityką Rolną, statystyka wewnątrzwspólnotowego obrotu towarowego

(INTRASTAT),

Główne zadania realizowane przez SC

5

Używane pojęcia, słownik SISC - System Informacyjny Służby Celnej – budowany w ramach „Programu

e-Cło” - zespół współdziałających komponentów funkcjonalnych i technicznych, zapewniający kompleksowe wsparcie procesów biznesowych SC oraz wymianę komunikatów elektronicznych z domeną wspólnotową i zewnętrzną.

SD, Struktura Docelowa - model przedstawiający stan docelowy SI SC po wprowadzeniu wszystkich zmian związanych z realizacją Programu e-Cło.

Pryncypia - Zbiór zadeklarowanych trwałych zasad postępowania, które wspierają nas w podejmowaniu decyzji realizacyjnych i architektonicznych

Zarządzanie Strukturą Docelową – mechanizmy obejmujące elementy zarządcze architektury systemu, zadania związane z utrzymaniem spójności SI SC niezbędnymi dla dalszego jego utrzymania i rozwoju, role i struktury organizacyjne realizujące te zadania.

Buzzwords - np.TOGAF,SOA,EA,ITIL,CC)- nie będę używał

6

Refleksja „architektoniczna” 1

Do pewnego momentu, gdy wszystko funkcjonuje poprawnie np. koszty nie rosną, nie ma presji (zewnętrznej i wewnętrznej) na zmianę lub gdy pożądane zmiany nie mają pokrycia finansowego - architekturę korporacyjną można traktować jako: zbiór właściwości danej organizacji (włącznie ze strukturą), które stanowią o zdolności do realizacji jej misji.

7

Silosy biznesowe Mieliśmy w latach 2000 – 2002 – 2004: Strategię biznesową – zatwierdzoną przez Radę Ministrów w 1999,

S. Informatyzacji (misja, wizja, cele) – przez Prezesa GUC i MF w IV.2000 Wdrożone! metodyki realizacyjne np. MaXXIme ►TEMPO; Twarde „Uzasadnienie biznesowe” – akcesja do UE Systemy centralne spełniające wymogi interoperacyjności z domeną UE Jednolite standardy komunikacji i interfejsów, danych referencyjnych!

Nagrody za Systemy IT e-Government - e-Europe - Strategia Lizbońska:

Como 2003, Rzym 2004 i Manchester 2005!

8

Stan na maj 2004

Off

ice

& W

orkf

low

Celina NCTS Zefir SEED

Her

mes

– H

R

Prin

ting

sys

tem

s Co

rpor

ate

Anti

viru

s

Secu

rity

/ Sp

ecia

l sys

tem

s

Reference layer

Analytic layer

Celesta

WAN / CCN-CSI / E-mail / VoIP / middleware

Isztar Alexis Celesta master

Operational layer

Cori

ntia

– w

eb p

orta

l Communication layer

Ozyrys – zarządzanie zasobami sieci WAN

OK OK OK OK

OK OK

OK -

OK

OK

OK

- -

OK OK

OK

9

Refleksja „architektoniczna” 2

Co to jest entropia w organizacji i czym skutkuje? Entropia jest miarą stopnia nieuporządkowania układu jeżeli układ termodynamiczny przechodzi od jednego stanu równowagi do drugiego, bez udziału czynników zewnętrznych (a więc spontanicznie), to jego entropia zawsze rośnie.

10

Efekty „entropii organizacyjnej”

Od ostatniej dużej zmiany – transformacja SC, w celu wejścia Polski w struktury UE (1.05.2004), nastąpiło spontaniczne zaspokajanie potrzeb na wspomaganie informatyczne – samodzielna budowa aplikacji, w tym np.:

Co najmniej cztery rejestry przedsiębiorców – KBK, SEED, AEO, EORI 16 regionalnych helpdesk-ów 16 systemów kadrowo-płacowych kilka lokalnych systemów autoryzacji Wiele systemów wspomagania analizy ryzyka Wiele rejestrów i systemików lokalnych (ponad 200)

11

Refleksja „architektoniczna” 3

Jeśli jednak zainteresowałeś się architekturą korporacyjną i chcesz wzorować się na liderach – firmach komercyjnych podawanych jako przykład: Zwróć uwagę na występujące różnice które mogą być istotne

Np. Służba Celna realizuje zadania operacyjne w tym transakcje on – line 24h x 365 dni

12

Specyfika działalności podstawowej

Business Administracja publiczna

Opłacalność 1. Zapewnienie funkcji społecznych

Pozyskiwanie klientów 2. Zapewnienie niezbędnego poziomu usług

Zapewnianie przewagi konkurencyjnej szybkość przepływu i analizowania informacji

3. Koszty działania Cel główny: agregacja danych w górę dla kierownictwa !

Niespójność danych nie jest krytyczna...

Wykorzystać i utrzymać istniejące systemy produkcyjne

Ciągle tworzy się nowe systemy informacyjne ....

Spójność informacji prawnej na poziomie operacyjnym!!!

Cel główny: zapewnić dane operacyjne na poziomie operacyjnym !!!

SYSTEM INFORMACYJNY JEST SAMĄ ISTOTĄ DZIAŁALNOŚCI!

ZGODNOŚĆ Z AKTUALNYM STANEM PRAWNYM!!!

WSPARCIE DZIAŁALNOŚCI W SFERZE „BIZNESOWEJ”

SZYBKOŚĆ REAGOWANIA NA ZMIANY OTOCZENIA!!!

13

Mierniki strategiczne

Nie dotyczą one bezpośrednio usług elektronicznych gdzie np. obecnie Służba Celna obsługuje w formie elektronicznej 81,5% zgłoszeń celnych i deklaracji akcyzowych

14 14

15 15

16

Obecny (AS-IS) koszt poboru (w €/100 € pobranych należności)

0,00 €

0,50 €

1,00 €

1,50 €

2,00 €

2,50 €

3,00 €

3,50 €

4,00 €

4,50 €

2004

2008

17

Wymogi e-Customs – wyeliminowanie dokumentów papierowych.

Liczne zapowiadane w UE zmiany legislacyjne – wprowadzenie zmodernizowanego kodeksu celnego UCC.

Obecne rozwiązania IT funkcjonują nierzadko od dekady, w tym czasie nastąpiły liczne zmiany prawne -

zaszła konieczność przebudowy systemów.

Konieczność integracji i kompatybilności rozwiązań IT. Zwiększenie możliwości elastyczności na zmiany jakie

oferuje technologia SOA.

Konieczność update’u technologicznego – aplikacje rozproszone klient – serwer na aplikacje scentralizowane,

dostępne na urządzeniach mobilnych, w efekcie redukcja kosztów utrzymania.

Szansa na standardyzację i uspójnienie modeli danych (SC wcześniej nie posiadała opracowanego modelu

danych).

Zmieniające się otoczenie informacyjne – pojawiły się liczne rejestry publiczne, z którymi można się

integrować.

Unowocześnienie organizacji zgodnie z kierunkami rozwoju UE.

Likwidacja silosów i separowanych rozwiązań.

Wdrożenie zarządzania procesowego w organizacji.

Dlaczego realizujemy Program e-Cło?

18

Wzrost sprawności i przyjazności obsługi przedsiębiorców w obszarze

związanym z poborem należności przez Służbę Celną, obrotem

towarowym oraz zapewnieniem bezpieczeństwa handlu

międzynarodowego.

Usprawnienie współpracy pomiędzy polską Służbą Celną a

instytucjami współpracującymi.

Wzrost efektywności procesów wewnętrznych Służby Celnej.

Racjonalizacja wydatków Służby Celnej związanych z informatyzacją.

Program e-Cło - korzyści i oddziaływanie ►Cele ogólne!

19

Cele Programu były odzwierciedleniem – odpowiadały na potrzeby i występujące problemy

20

Pierwotne Pryncypia SC w zakresie IT Odwołanie do Strategii Działania SC.

Podział obszaru IT na zarządzalne bloki funkcjonalne > projekty

Wiodąca rola ekspertów biznesowych > kierownicy projektów.

Praca zespołowa – zaangażowanie potencjału całej SC > lokalizacja

projektów w regionach > centra kompetencyjne (np. IC w Krakowie, itd.).

W przypadku kluczowych przedsięwzięć – zlecenie realizacji wykonawcom

zewnętrznym.

Konsekwentne stosowanie metodyki zarządzania programami

i projektami.

21

Refleksja „architektoniczna” 4 Zanim zaczniesz tworzyć modele architektoniczne upewnij się, w jakim celu je tworzysz (oczekiwane korzyści, najlepiej szybkie) i jak będą wykorzystane. Nie ma nic złego w kierowaniu się korzyścią, najlepiej jak korzyść konsumuje się szybko i przy małym wysiłku: Każda korzyść powinna mieć Właściciela – odpowiedzialnego za jej dostarczenie organizacji

22

Definicje korzyści

• Cel Programu i cele szczegółowe

• Rezultaty i wskaźniki rezultatów dla celów Programu

• Produkty i ich powiązanie z rezultatami Programu

• Projekty (Działania)

Matryca Logiczna Programu

e-Cło

Prof

ile i

met

ryki

kor

zyśc

i

• Opis korzyści • Spodziewany termin pojawienia się korzyści

i czas realizacji • Rezultaty dotyczące korzyści i wskaźniki

rezultatu - poziom bazowy i docelowy • Wzajemne zależności z innymi korzyściami i

ich rezultatami • Zmiany bieżących procesów biznesowych

konieczne dla zrealizowania korzyści • Projekty w ramach Programu bezpośrednio

związane z realizacją korzyści • Wszelkie zależności od ryzyk lub innych

programów czy projektów • Osoba odpowiedzialna za realizację korzyści

i będąca „właścicielem” Profilu Korzyści w Programie

Mapa korzyści

23

Mapa Korzyścici

Cele szczegółowe

Korzyści

Projekty

Zdefiniowano 23 korzyści biznesowe

Powiązano z celami szczegółowymi Programu

Przypisano odpowiedzialność za realizację korzyści

Powiązano korzyści z projektami

23

Projekty

Korzyści

Cele szczegółowe

24

Obszary: Wszystkie projekty realizowane w ramach Programu e-Cło zostały pogrupowane w obszary biznesowe, które razem mogą zrealizować pożądany ‘przyszły stan’ Struktury Docelowej i w ten sposób dostarczyć potencjał wyrażony w Opisie Wizji (Studium Wykonalności).

Zasoby: Zadania Programu realizuje aktualnie 21 zespołów projektowych co w sumie daje ok. 390 osób zaangażowanych w realizację Programu, w tym 106 osób to informatycy.

Organizacja Programu e-Cło – obszary biznesowe

Zmiana biznesowa

Rezultaty Programu e-Cło – zmiana biznesowa

Klienci

Instytucje współpracujące

Zwiększenie liczby przedsiębiorców objętych automatyczną obsługą rozliczeń z tytułu dochodów budżetowych realizowanych przez SC

Wewnętrzni

Podniesienie poziomu dojrzałości e-usług publicznych co najmniej na poziom 4-TRANSAKCJI

Zwiększenie liczby przedsiębiorców wykorzystujących kanał komunikacji elektronicznej

Zmniejszenie liczby kontrolowanych zgłoszeń celnych przed zwolnieniem towarów w stosunku do wszystkich przyjmowanych

Interesariusze Miara : Stan docelowy (2013 r.)

Zgodność na koniec 2013 r. z wymaganiami inicjatywy e-Customs dot.: • integracji z systemami wspólnotowymi

• elektronicznej wymiany danych z innymi administracjami celnymi UE

Objęcie zarządzaniem procesowym kluczowych procesów operacyjnych oraz ich automatyzacja

Ujednolicenie baz referencyjnych przedsiębiorców (zmniejszenie ich liczby)

Wsparcie obszarów zarządzania zasobami ludzkimi jednolitymi rozwiązaniami informatycznymi

8 e-usług (w tym 2 nowe)

z 13% na 5 %

z 30 % na 60 %

z 30 % na 90 %

100 %

10 procesów

z 4 na 1

4 obszary

BRAK

4

4

4

4

4

4

5

4

Rezultaty Programu e-Cło – podniesienie poziomu dojrzałości e-usług

0

2

3

0

3

2

4

2

Obszar zintegrowanej rejestracji przedsiębiorców

Obszar zintegrowanej taryfy celnej

Obszar ułatwień i kontroli celnej w obrocie extra-UE oraz rejestracji obrotu intra-UE

Obszar zintegrowanej obsługi podatku od gier i zakładów wzajemnych

Obszar zintegrowanego zarządzania ryzykiem

Obszar poboru należności i rozrachunków z UE i budżetem

Obszar procesowo-zarządczy i analityczno-statystyczny

Obszar obiegu dokumentów i prowadzenia spraw

Obszar zarządzania systemem informacyjnym i infrastruktury kontroli celnej

Obszar zarządzania zasobami ludzkimi administracji celnej

Elektroniczna obsługa operacji przywozowych

Obszar zintegrowanej obsługi obrotu wyrobami akcyzowymi

Elektroniczna obsługa dokumentów poprzedzających przywóz

Elektroniczna obsługa statystyki wewnątrzwspólnotowej

Elektroniczna obsługa wywozowej deklaracji skróconej

Elektroniczna obsługa wywozu

Elektroniczna obsługa tranzytu

Elektroniczna obsługa dokumentów akcyzowych

Elektroniczna obsługa gwarancji

Obszary procesów biznesowych REZULTATY PROGRAMU e-CŁO Zmiana poziomu dojrzałości e-usług

Stan bazowy 2008 r.

Stan docelowy

2013 r.

ICS/ECS2

AIS

ZEFIR 2

AES

NCTS2

OSOZ2

EMCS PL

Komponenty SI SC

ECIP/ SEAP PL

SZPROT

ISZTAR4

ZISAR

0 1 2 3 4 5 Brak Informacja Interakcja Dwustronna Transakcja Personalizacja Interakcja

BRAK

Rezultaty Programu e-Cło – pozostałe zmiany dla interesariuszy zewnętrznych

13 %

Obszar zintegrowanej rejestracji przedsiębiorców

Obszar zintegrowanej taryfy celnej

Obszar ułatwień i kontroli celnej w obrocie extra-UE oraz rejestracji obrotu intra-UE

Obszar zintegrowanej obsługi podatku od gier i zakładów wzajemnych

Obszar zintegrowanego zarządzania ryzykiem

Obszar poboru należności i rozrachunków z UE i budżetem

Obszar procesowo-zarządczy i analityczno-statystyczny

Obszar obiegu dokumentów i prowadzenia spraw

Obszar zarządzania systemem informacyjnym i infrastruktury kontroli celnej

Obszar zarządzania zasobami ludzkimi administracji celnej

Obszar zintegrowanej obsługi obrotu wyrobami akcyzowymi

Wzrost liczby przedsiębiorców wykorzystujących kanał komunikacji

elektronicznej

Zgodność z inicjatywą e-Customs dot.: • integracji z systemami wspólnotowymi

• elektronicznej wymiany danych z innymi administracjami celnymi UE

Wzrost liczby przedsiębiorców korzystających z komunikacji elektron. objętych aut. obsługą rozliczeń z tytułu

dochodów budżetowych realiz. przez SC

Zmniejszenie liczby kontrolowanych zgłoszeń celnych przed zwolnieniem towarów w stosunku do wszystkich

przyjmowanych

Obszary procesów biznesowych REZULTATY PROGRAMU e-CŁO Inne zmiany biznesowe dla interesariuszy zewnętrznych

Stan bazowy 2008 r.

Stan docelowy

2013 r.

ZISAR

ZEFIR 2

AES

NCTS2

OSOZ2 EMCS PL

Komponenty SI SC

Wszystkie systemy

SZPROT

ISZTAR4

ARI@DNA2

5 %

30 % 90 %

30 % 60 %

0 100 %

AIS

ECIP/ SEAP PL

BRAK

Rezultaty Programu e-Cło –zmiany dla interesariuszy wewnętrznych

0

Obszar zintegrowanej rejestracji przedsiębiorców

Obszar zintegrowanej taryfy celnej

Obszar ułatwień i kontroli celnej w obrocie extra-UE oraz rejestracji obrotu intra-UE

Obszar zintegrowanej obsługi podatku od gier i zakładów wzajemnych

Obszar zintegrowanego zarządzania ryzykiem

Obszar poboru należności i rozrachunków z UE i budżetem

Obszar procesowo-zarządczy i analityczno-statystyczny

Obszar obiegu dokumentów i prowadzenia spraw

Obszar zarządzania systemem informacyjnym i infrastruktury kontroli celnej

Obszar zarządzania zasobami ludzkimi administracji celnej

Obszar zintegrowanej obsługi obrotu wyrobami akcyzowymi

Objęcie zarządzaniem procesowym kluczowych procesów operacyjnych

oraz ich automatyzacja

Minimalna liczba użytkowników administracji celnej korzystających z platformy elektronicznej e-Cło.

Ujednolicenie baz referencyjnych przedsiębiorców

(zmniejszenie ich liczby)

Wsparcie obszarów zarządzania zasobami ludzkimi

jednolitymi rozwiązaniami informatycznymi

Obszary procesów biznesowych REZULTATY PROGRAMU e-CŁO Zmiany biznesowe dla interesariuszy wewnętrznych

Stan bazowy 2008 r.

Stan docelowy

2013 r.

ZISAR

ZEFIR 2

AES

NCTS2

OSOZ2

EMCS PL

Komponenty SI SC

Wszystkie systemy

SZPROT

ISZTAR4

4

4 1

0 10

0 15 000

AIS

ECIP/ SEAP PL

HERMES2

SZPADA

ARI@DNA2

Produkty Programu e-Cło

Lp. Wskaźnik produktu Jedn. Miary

Razem

1 Liczba zainstalowanych zwirtualizowanych platform serwerowych szt. 2

2 Liczba wdrożonych scentralizowanych systemów HelpDesk szt. 1

3 Liczba uruchomionych systemów uwierzytelniania wraz z PKI szt. 1

4 Liczba uruchomionych systemów zarządzania danymi referencyjnymi PL UE szt. 1

5 Liczba uruchomionych platform obsługi komunikatów w technologii korporacyjnej szyny danych

szt. 1

6 Liczba wdrożonych systemów informatycznych służących realizacji e-usług szt. 12

7 Liczba wdrożonych systemów zarządzania szt. 2

8 Liczba rozbudowanych platform analitycznych hurtowni danych szt. 1

9 Liczba rozbudowanych portali do elektronicznej komunikacji z przedsiębiorcami

szt. 1

INFRA HELP-DESK

PKI

PDR + TESTREG

MCA

ECIP/ SEAP PL

ARI@DNA2

EORI 1

SZPADA HERMES2

ZISAR

ZEFIR 2 AES NCTS2

OSOZ2 EMCS PL

ISZTAR4

AIS

SZPROT

ICS/ECS2

ISZTAR3

30

Strategia Szanse Przepisy prawne

Cele strategiczne

Incydenty Middleware Hardware Sieci

Narzędzia Bazy danych

Słabości Silne strony Interesariusze

Zagrożenia

Metodyki Wartości

Usługi

Produkty Procedury

Budżet

Wiedza

Aplikacje

Podatki

Budynki

Modele

Ludzie

Czas

Jedn. org.

Role

Obiekty Koszty

za: Adaptive Inc., www.adaptive.com

Cele Misja Wizja

Ograniczenia

Łańcuch wartości

Ryzyka Funkcje

Umiejętności

Zdarzenia inicjujące

Zasady

Reguły biznesowe Wymagania

Workflow

Środki finansowe

Systemy

Lokalizacje

Informacje Odpowiedzialności

Dane

Projekty Stanowiska pracy

Procesy Zdarzenia

31

Procesy biznesowe

31

32 32

33

Refleksja „architektoniczna” 5

Moim zdaniem uporządkowanie – optymalizacja (np. uproszczenie) kluczowych procesów biznesowych przed ich wsparciem informatycznym skutkuje wielokrotnym obniżeniem kosztów na IT więc: Po potwierdzeniu działalności operacyjnej zasugerowałbym pochylenie się nad procesami i ich miernikami – a PRZEDE WSZYSTKIM CELAMI OGÓLNYMI!!! TO MAJĄ ZROBIĆ ICH FAKTYCZNI WŁAŚCICIELE – A NIE „UZURPATORZY” Z IT!

34

Zintegrowane zarządzanie ryzykiem dla działalności podstawowej

Prowadzenie analizy ryzyka

Określenie standardów i wytycznych

dla kontroli i analizy ryzyka

Architektura Procesów SC (to-be) 2014 - v.1.0 - Procesy I, II, III poziomu

Zapewnianie zasobów

Obsługa obrotu towarowego

Obsługa obrotu wyrobami podlegającymi akcyzie oraz innym podatkom i należnościom

Obsługa działalności hazardowej

Obsługa operacji obrotu towarowego Umożliwianie działalności -obrót towarowy

Obsługa operacji obrotu wyrobami podlegającymi akcyzie i innym podatkom

Prowadzenie nadzoru nad działalnością w zakresie gier hazardowych

Umożliwianie działalności – obrót wyrobami podlegającymi

akcyzie i innym podatkom

Umożliwianie działalności - gry hazardowe

Kształtowanie prawa oraz wdrażanie usług i instrumentów prawnych SC

Planowanie koszyka usług i

instrumentów prawnych SC

Projektowanie, wdrożenie i utrzymanie usług - obrót towarowy

Projektowanie, wdrożenie i utrzymanie usług - obrót wyrobami podlegającymi akcyzie i innym

podatkom

Projektowanie, wdrożenie i utrzymanie usług – działalność hazardowa

Eliminowanie nielegalnej działalności

Kształtowanie i wdrażanie instrumentów prawnych

Ujawnienie i zwalczanie nielegalnej działalności w zakresie obrotu towarowego

Ujawnienie i zwalczanie nielegalnej działalności w zakresie obrotu wyrobami podlegającymi akcyzie oraz innym podatkom i należnościom

Ujawnienie i zwalczanie nielegalnej działalności w zakresie prowadzenia gier hazardowych

Dobór i rozwój Pracowników Obsługa budżetu, zobowiązań i sprawozdawczość finansowa Dostarczanie i utrzymanie Infrastruktury i narzędzi

Rozwój i utrzymanie Systemu Informacyjnego SC

Inte

resa

riusz

e: S

połe

czeń

stw

o, U

E, B

udże

t Pań

stw

a, K

lienc

i Interesariusze: Społeczeństwo, U

E, Budżet Państwa, Klienci

Projektowanie i wdrożenie usługi

Planowanie i monitorowanie projektów portfela usług

Nadanie uprawnień umożliwiających realizację

obrotu towarowego

Promowanie ułatwień i uproszczeń w obrocie towarowym

Obsługa operacji w kierunku przywozowym

Obsługa operacji w kierunku wywozowym

Planowanie kontroli w oparciu o analizę ryzyka Obsługa statystyki obrotu wewnątrzwspólnotowego

Obsługa operacji obrotu wyrobami podlegającymi opodatkowaniu i pobór podatków

Tworzenie i modyfikacja planu finansowego

Wykonanie planu finansowego

Sporządzanie sprawozdań

Utrzymywanie usług obrotu towarowego

Analiza otoczenia

i wnętrza SC

Planowanie koszyka usług

i instrumentów

1

2

3

4

8

9

9

10

Prowadzenie analizy ryzyka na poziomie strategicznym

5

7 Prowadzenie analizy ryzyka

na poziomie taktyczno-operacyjnym

Projektowanie i utrzymanie standardów kontroli i

standardów analizy ryzyka

6

Badanie działalności podmiotów dokonujących obrotu towarowego

Badanie działalności podmiotów dokonujących obrotu wyrobami podlegającymi opodatkowaniu

Kształtowanie kierunków rozwoju SC oraz monitorowanie jej funkcjonowania

Określanie misji, wizji, strategii, wyznaczanie

celów

Doskonalenie organizacji SC

Tworzenie zasad zarządzania

Budowanie relacji z interesariuszami

Zintegrowane zarządzanie ryzykiem dla działalności SC

Audytowanie, samoocena i przeglądy organizacji

35

Co nas skłoniło do wdrażania ładu Wynikły problemy wynikające z : • tożsamości, granic systemów (nadmiarowość, białe plamy); • standaryzacji i unifikacja modeli danych i interfejsów; • analizy wpływu zmian; • pojawiających się lawinowo Zagadnień architektonicznych; • zależności, wrażliwości poszczególnych komponentów • Obawa o brak spójności itd. Zapewnienie trwałości Projektu po jego zakończeniu; Osiągnięcie celu efektywności kosztowej.

36

Wrażliwość projektu - zmiana zakresu realizacji w przypadku opóźnień/nie zrealizowania innego komponentu z Programu

KRYTYCZNE ZALEŻNOŚCI

Wrażliwość projektu IN

FRA

TEST

REG

MCA

PKI

HEL

P D

ESK

ECIP

/SEA

P PL

PDR

SZPR

OT

HER

MES

2

ISZT

AR 4

ZISA

R

ZEFI

R 2

AIS

AES

OSO

Z 2

NCT

S 2

ARIA

DN

A 2

INFRA

TESTREG X

MCA X

PKI X X X X

HELP DESK X X X

ECIP/SEAP PL X X X X

PDR X X X X

SZPROT X X X

HERMES 2 X

ISZTAR 4 X

ZISAR X X

ZEFIR 2 X X X X X X X X X X X

AIS X X X X X X X X

AES X X X X X X X X

OSOZ 2 X

NCTS 2 X X X X X X X X

ARIADNA 2

37

Założenia organizacyjne do realizacji utrzymania i rozwoju w SW - ok

Departament Strategiczny w MF?

Dyrygent, Architekt, Szef Zmiany Transformacyjnej, liderzy ?

Powiązania, architektura ,opis usługi, kolejność ?

MUI/ITIL połamany, SOA, SLA/OLA, PAAS/IAAS brak SAAS ?

Jak sobie z tym poradzić i za co i od kogo ?

Wynikła potrzeba uporządkowanego podejścia

38

Refleksja „architektoniczna” 6

Nie sposób jest efektywnie umieścić decyzyjnego Architekta Korporacyjnego w strukturze hierarchicznej jaką jest administracja publiczna. Minimalne stanowisko – podsekretarz stanu??!!!!

39

Jedną z zasadniczych rekomendacji zawartych w „Planie wdrożenia metody osiągnięcia architektury docelowej SISC”, było powołanie Federacji Architektów.

Rozstrzygnięcia takie byłyby podejmowane w postaci rekomendacji. Federacja Architektów jest strukturą odpowiedzialną za utrzymanie spójności architektonicznej i przestrzeganie pryncypiów architektonicznych (innymi słowy bez mocy decyzyjnej może nie tyle przestrzegać co wskazywać na naruszenia pryncypiów).

Federacja Architektów jest strukturą rekomendacyjną – a nie decyzyjną – odpowiedzialną za proponowanie rozstrzygnięć zagadnień projektowych -spornych pomiędzy projektami.

Architektura docelowa – w Programie e-Cło

40

Stan oczekiwany „TO BE”

Stan pośredni TRANSZA X

Stan bieżący „AS IS”

Co to jest Struktura Docelowa ? Pojęcie metodyki Zarządzania Programem e-Cło

(model docelowy programu wg obecnego tłumaczenia MSP) Podstawowe narzędzie do planowania i realizacji Zmiany

Transformacyjnej Stopniowe doprecyzowanie stanów przyszłych

40 CZAS

41

Struktura SISC (AS-IS)

Obszar Zintegrowanej Obsługi Obrotu

Wyrobami Akcyzowymi

Obszar Zintegrowanej Obsługi i Kontroli Obrotu Towarowego

Obszar Przywozu i Statystyki Obrotu wew. UE

CELINA Obszar Szkieletu Informacyjnego Administracji Celnej

i Magistrali Celno-Akcyzowej

Obszar Zintegrowanej Rejestracji Przedsiębiorców

Obszar Zintegrowanej Taryfy Celnej

Obszar Zintegrowanego Zarządzania Zasobami Ludzkimi

Obszar Zarządzania Strategicznego i Procesów Biznesowych Administracji Celnej

Obszar Poboru Należności oraz Rozliczeń z UE i Budżetem

Obszar Zintegrowanego Zarządzania Ryzykiem

Obszar Analityczno-Statystyczny

Obszar Księgowo-Budżetowy Obszar Zabezpieczeń Obszar Wywozu Obszar Tranzytu

Obszar Uwierzytelniania

Obszar Wsparcia Użytkowników i Klientów

Obszar warstwy Komunikacyjnej

KBK ZEFIR

INTRASTAT

INTERDB

PROFIL KRIT ICS

CRKP CERO

CKC INTERDB ECS

PROFIL ALINA

KADRY PŁACE RCP Kadry-Płace

Kadrowo -

Płacowy

SOWA

Kadry MSNet

Dyscy-plina

BELF-ic GUC-io ATENA

EORI PL

KS AEO PDR

Kraków PDR Łódź

SEED PL

Admini-stracja CELINA

KRAG SARP

ARI@DNA

AGENT

EBTI PL

OSOZ ECS 2 NCTS KRET

Książka służby HELPDESK

EMCS/NCTS I,II,III linia wsparcia

ISZTAR 3

BACHUS

EMCS PL

HELPDESK I linia wsparcia

CBT Bramka CCN/C

SI

42

Struktura SISC (Transition)

Obszar Szkieletu Informacyjnego Administracji Celnej i Magistrali Celno-Akcyzowej

Obszar Zintegrowanej Rejestracji Przedsiębiorców

Obszar Zintegrowanej Taryfy Celnej

Obszar Zintegrowanego Zarządzania Zasobami Ludzkimi

Obszar Zarządzania Strategicznego i Procesów Biznesowych Administracji Celnej

Obszar Zintegrowanej Obsługi i Kontroli Obrotu Towarowego Obszar Poboru Należności oraz Rozliczeń z UE i Budżetem

Obszar Zintegrowanego Zarządzania Ryzykiem

Portal i Elektroniczna Komunikacja z Przedsiębiorcą

Obszar Zintegrowanej Obsługi Obrotu

Wyrobami Akcyzowymi

Obszar Analityczno-Statystyczny

Obszar Księgowo-Budżetowy Obszar Zabezpieczeń

Obszar Przywozu i Statystyki Obrotu wew. UE

Obszar Procesowo - Zarządczy

Obszar Wywozu Obszar Tranzytu

Obszar Uwierzytelniania

Obszar Wsparcia Użytkowników i Klientów

Obszar Danych Referencyjnych

Obszar warstwy Komunikacyjnej

KBK ZEFIR OSOZ 2

CRKP CERO SOC

CKC INTERDB ECS

PROFIL ALINA

KADRY PŁACE RCP Kadry-Płace

Kadrowo -

Płacowy

SOWA

Kadry MSNet

Dyscy-plina

BELF-ic GUC-io ATENA

EORI PL

KS AEO PDR

Kraków PDR Łódź

SEED PL

Admini-stracja CELINA

KRAG SARP HERME

S2

ARI@DNA 2

ARI@DNA

AGENT

SZPROT

Narzędzia SZPADA

ECIP /SEAP PL

OSOZ ZEFIR 2 ECS 2 AES NCTS 2 NCTS KRET

EMCS PL 2

BACHUS

EMCS PL

Książka służby

ZISAR

HELPDESK EMCS/NCTS

I,II,III linia wsparcia

HELPDESK

HELPDESK

I linia wsparcia

PDR PL/UE

PKI CBT Domena

Centralna

MCA

Bramka CCN/C

SI

TestReg

ISZTAR 3

ISZTAR 4

EBTI PL

CELINA

INTRASTAT

INTERDB

PROFIL KRIT ICS

AIS INTRASTA

T

43

Struktura SISC (TO-BE)

Obszar Szkieletu Informacyjnego Administracji Celnej i Magistrali Celno-Akcyzowej

Obszar Zintegrowanej Rejestracji Przedsiębiorców

Obszar Zintegrowanej Taryfy Celnej

Obszar Zintegrowanego Zarządzania Zasobami Ludzkimi

Obszar Zarządzania Strategicznego i Procesów Biznesowych Administracji Celnej

Obszar Zintegrowanej Obsługi i Kontroli Obrotu Towarowego Obszar Poboru Należności oraz Rozliczeń z UE i Budżetem

Obszar Zintegrowanego Zarządzania Ryzykiem

Obszar Analityczno-Statystyczny

Obszar Księgowo-Budżetowy Obszar Zabezpieczeń

Obszar Przywozu i Statystyki Obrotu wew. UE

Obszar Procesowo - Zarządczy

Portal i Elektroniczna Komunikacja z Przedsiębiorcą

Obszar Wywozu Obszar Tranzytu

Obszar Zintegrowanej Obsługi Obrotu

Wyrobami Akcyzowymi

Obszar Uwierzytelniania

Obszar Wsparcia Użytkowników i Klientów

Obszar Danych Referencyjnych

Obszar warstwy Komunikacyjnej

KRET

KRIT

EBTI PL

SARP KRAG RCP ATENA

CERO SOC CRKP

Książka służby

ARI@DNA 2

Narzędzia

SZPADA

AIS

PDR PL/UE

MCA

Bramka CCN/CSI

TestReg

OSOZ 2 ZEFIR 2 AES NCTS 2

ISZTAR 4 ECIP

/SEAP PL

SZPROT HERMES

2

ZISAR

PKI

EMCS PL 2

HELPDESK

INTRASTAT

Domena Centralna

44

Czym NIE JEST SD

Strategią organizacji Architekturą biznesową organizacji Architekturą korporacyjną Strategią IT Metodyką …..?

45

Organizacja

Zawartość Struktury Doc) DZIEDZINY ZMIANY • Procesy • Modele biznesowe działań i funkcji • Rezultaty zmiany – np. oczekiwane zmiany poziomów

wyników / kosztów operacyjnych Procesy

• Struktury Organizacyjne • Umiejętności / Kwalifikacje • Kultura organizacyjna

• Systemy informatyczne • Wymagania dotyczące lokalizacji • Inna infrastruktura

Technologia

• Wymagania informacyjne i dotyczące danych • Wymagane zmiany legislacyjne / regulaminów itp. Informacja

ARCHITEKTURA DOCELOWA SI SC

46

Formuła zarządzania architekturą SI SC

Program e-Cło

Studium Wykonalności Mapa Korzyści

Procesy

Definiowanie procesów (w projektach)

Zarządzanie procesowe (SZPADA)

Architektura SI SC

Strategiczne planowanie architektury

Wizja architektury

Architektura biznesowa

Architektura systemu informacyjnego

Architektura techniczna

Architektura rozwiązań

Definicja architektury dla projektu

Strategia i ramowy plan implementacji i migracji

Taktyczne planowanie architektury

Projekty

Struktura Docelowa SI SC

Architektura biznesowa

Architektura systemu informacyjnego

Architektura techniczna

47

Przykład artefaktu - Domeny danych zidentyfikowane w SD

48

Pryncypia architektoniczne i organizacyjne SD SISC

Infrastruk-tury IT

Aplikacji Danych Biznesowe Generalne

D.2 Wspólny katalog

i definicje danych

I.1 Uwzględnianie

standardów technicznych

MF

D.1 Współdzielone wykorzystanie

danych wspólnych

SI SC

A.3 Budowa i rozwój

komponentów wspólnych

SI SC

A.4 Interopera-

cyjność i neutralność

technologiczna komponentów

SI SC

A.1 Architektura SI SC oparta

na paradygmacie

SOA

A.2 Enkapsulacja komponentów

SI SC

B.1 Koncentracja na potrzebach

klientów SC

B.2 Zapewnienie

ciągłości biznesu SC

B.3 Maksimum

korzyści dla całej SC

G.2 Kaskadowe wytwarzanie architektury

SI SC

G.1 Pryncypia obejmują wszystkie

rozwiązania SI SC

O.2 Procesowa organizacja zarządzania

SI SC

O.5 Aktywne

przeciwdziała-nie degradacji

i korozji zbudowanego

SI SC

O.3 Macierzowy

system zarządzania SD

SI SC

O.1 Pryncypia obejmują

całość rozwiązań dot.

zarządzania SI SC

O.4 Aktywne

przeciwdziała-nie obniżaniu użyteczności

kanałów informacyjnych

Organiza-cyjne

49

Elementy zarządcze

♦ Domenowy model danych ♦ Kanoniczny model danych ♦ Katalog danych systemowych i dokumentów ♦ Katalog mierników procesów i KPI ♦ Centralne Repozytorium Architektury Procesów SC ♦ Katalog usług (wraz z Katalogiem TEST) ♦ Zarządzanie konfiguracją SI SC wymagają stałego utrzymywania i rozwoju oraz udostępniania zespołom projektowym, wykonawcom zewnętrznym oraz interesariuszom biznesowym i wewnętrznym resortu.

50

Refleksja „architektoniczna” 7

Organizacje – administracja publiczna różnią się między sobą zarówno realizowanymi procesami, interesariuszami, danymi współdzielonymi oraz posiadanymi technologiami. Dlatego też rozpoczynając „przygodę” architektoniczną należy świadomie wybrać model docelowy i ewentualnie modele pośrednie. Model unifikacji nie jest jedynym modelem architektury korporacyjnej, istnieją inne często bardziej adekwatne : replikacji, koordynacji dywersyfikacji. .

51

Architektura SI SC Warstwa biznesowa

Warstwa danych i aplikacji

Warstwa techniczna

Model usług Model procesów

Model systemów/ aplikacji

Repozytorium procesów

Katalog mierników

procesów i KPI Katalog usług

Model danych

Usługi biznesowe

Usługi aplikacyjne

Katalog aplikacji, danych i dokumentów elektronicznych

Domenowe modele danych

Systemowe modele danych

Kanoniczny model danych

Formularze elektroniczne

Model wymagań

Komponenty aplikacji

RE

PO

ZY

TOR

IUM

DO

KU

ME

NTA

CJI

Pryncypia

Infrastruk-tury IT

Aplikacji Danych Biznesowe Generalne

D.2 Wspólny katalog

i definicje danych

I.1 Uwzględnianie

standardów technicznych

MF

D.1 Współdzielone wykorzystanie

danych wspólnych

SI SC

A.3 Budowa i rozwój

komponentów wspólnych

SI SC

A.4 Interopera-

cyjność i neutralność

technologiczna komponentów SI

SC

A.1 Architektura

SI SC oparta na paradygmacie

SOA

A.2 Enkapsulacja

komponentów SI SC

B.1 Koncentracja na

potrzebach klientów SC

B.2 Zapewnienie

ciągłości biznesu SC

B.3 Maksimum

korzyści dla całej SC

G.2 Kaskadowe wytwarzanie architektury

SI SC

G.1 Pryncypia obejmują wszystkie

rozwiązania SI SC

52

Zespół kompetencyjny współpracy z warstwą techniczną

Poziom taktyczny Zespoły kompetencyjne architektury rozwiązania

Warstwa techniczna

Model usług

Model systemów/ aplikacji Model danych

Usługi aplikacyjne (udostępniane, wykorzystywane, OLA)

Kanoniczny model danych usługi

Systemowy model danych Formularze elektroniczne

(powiązania z modelami procesów, danych, aplikacji)

Zespoły kompetencyjne obszaru/ domeny biznesowej

Komponenty aplikacji Model wymagań

REPOZYTORIUM DOKUMENTACJI

Obszar/ domena X

Obszar/ domena2

Obszar/ domena1

Model procesów

Model procesów L4, …. Mierniki procesów i KPI

Model danych

Domenowy model danych

System X System 2 System 1 MCA

Koordy-nator

Koordy-nator

CPD Model ……

PIT MUI, OLA, …

Infra

53

Zespoły strategiczne Systemu zarządzania Strukturą docelową SI SC

ZK Architektury Strategicznej SI SC ZK zarządzania procesowego, mierników i KPI

54

Zespoły poziomu taktycznego SZSD SI SC Koordynator Domenowego Modelu Danych - IC Kraków Koordynator Repozytorium Procesów- IC Toruń Koordynator Katalogu Aplikacji, Danych i Dokumentów

Elektronicznych- IC Toruń Koordynator Katalogu Usług -IC Kielce ZK koordynacji technicznej SISC (i porozumień SLA) w tym

Centrum Wsparcia Testowania

55

Refleksja „architektoniczna” 8

Należy „podglądać” inne organizacje, które okrzepły w działaniach architektonicznych lub z nich zrezygnowały : Wizyty studyjne – dzięki WWPE zapoznaliśmy się z podejściem brytyjskim, holenderskim i szwedzkim; Korzystajcie z „coaching -u” – samemu przez „tony” metodyk, literatury, czasochłonnych szkoleń w sprawny sposób organizacja nie przyswoi sobie materii; Zwróćcie uwagę na duże zaangażowanie czasowe osób istotnych w organizacji – cennych.

56

Macierz ról na poziomie taktycznym Zespół

Rola

[Liczba etatów]

ZK

d

om

eno

we

Ko

ord

yna

tor

Rep

ozy

tori

um

p

roce

sów

K

oo

rdyn

ato

r D

om

eno

weg

o

Mo

del

u

Dan

ych

Z

K

arch

itek

tury

sy

stem

u

N

ZK

ko

ord

yna

cji

tech

nic

znej

SI S

C

Ko

ord

yna

tor

Kat

alo

gu

ap

likac

ji,

dan

ych

i d

ok.

K

oo

rdyn

ato

r K

atal

og

u

usłu

g

Kierownik Zespołu 0,5 - 1 0,5 - 1 - 0,5 - 1 0,5 - 1 - -

Analityk biznesowy 0,5 - 2 1 - 3 - - - -

Analityk bezpieczeństwa i ciągłości działania 0,25 - 0,5 - - 0,25 - 0,5 - - -

Analityk systemowy - - - 1 – 2,5 - - -

Architekt systemowy - - - 0,25 - 1 - - -

Administrator merytoryczny - - - 0,5 - 1 - - -

Administrator techniczny - - - 0,5 - 6 - - -

Analityk ds. monitorowania wykorzystania zasobów w CPD i poziomu SLA

- - - - 0,25 – 0,5 - -

Koordynator jakości i spójności Katalogu

- 0,5-1 0,5 - 0,5 1 0,5

Architekt Integracji - - - - 1 - 2,5 - -

Koordynator prac wykonawcy - - - - 1 - 4 - -

ŁĄCZNIE ZESPÓŁ 1,25 – 3,5 2 - 4 0,5 3 – 12 3,25 – 8,5 1 0,5

Średnia ok. 2,5 ok. 3 0,5 ok. 7,5 ok. 6 1 0,5

WSZYSTKIE ZESPOŁY - Suma średnich liczebności zespołu

ok. 25 (10

domen) ok. 3 0,5

ok. 120 (16

systemów) ok. 6 1 0,5

ZESPOŁY RAZEM[1] ok. 156 osób (+/- 20%)

[1] W tej liczbie nie są ujęte etaty dla Help Desk - I linia wsparcia. Etaty niezbędne do sprawnego funkcjonowania I linii wsparcia zostaną zidentyfikowane w trakcie realizacji Projektu Help Desk prowadzonego w IC Katowice, w UC Cieszyn.

57

Elementy zarządcze Struktury Docelowej SISC

58

Refleksja „architektoniczna” 9

Upewnij się jakim czasem dysponujesz, czyli w jakim zakresie rozwój architektury jest wykonywalny i efektywny. Może się bowiem okazać, że architektura nie definiuje kierunków rozwoju Systemu Informacyjnego a opisuje ten rozwój post-factum łącznie z błędami, które zdążyliśmy zrobić.

59

Optymalizacja działalności podstawowej Dodaliśmy: Korzyści; 23 Właścicieli i stewardów procesów; dla 10 kluczowych Inteligentne wskaźniki procesów; dla 10 kluczowych Biznes do kierowania projektami i programem (najbardziej

zainteresowany efektami); ok Architektów do projektów i zagadnień; ok Rejestry i modele architektoniczne; rozpoczęte Nowa – Strategia działania Służby Celnej na lata 2014-20; ok

60

Wnioski i spostrzeżenia Architektura korporacyjna – to nadrzędna logika i nie chodzi tu tylko o

kluczowe atrybuty (procesy, dane, interesariuszy czy technologie), dlatego bez zaangażowania „kierownictwa” , potwierdzenia lub zmiany modelu operacyjnego (wiąże się to z trudną i bolesną transformacją) – korzyści nie zostaną osiągnięte;

Nie znam i nie słyszałem o organizacji (bez wyraźnej deklaracji wizji, celów i korzyści jakie chce uzyskać z podjętych działań), w której działania na rzecz EA np. tworzenie i utrzymanie modeli czy rysowanie procesów katalogowanie usług itd. dawało inne profity jak tylko pozorne usprawiedliwienie poczucie bezpieczeństwa - „może nie obniżyliśmy kosztów operacyjnych, może nie zaspokoiliśmy oczekiwań interesariuszy, ale się narobiliśmy”;

Wszystkie artefakty architektoniczne aby były użyteczne muszą być dostarczane procesowo

61

Refleksja architektoniczna ostatnia

To jakie schematy – rysunki tu wyświetliłem – to jest dalekie od modeli architektonicznych Prosta idea usług aplikacyjnych SISC bez opisu

62

www.wwpe.gov.pl

Einstein: wszystko trzeba wyjaśniać tak prosto, jak tylko się da… ALE NIE PROŚCIEJ!!!!!

Dziękuję za uwagę