1

Doradztwo zawodowe

w kontekście wdrażania podstawy programowej

kształcenia ogólnego i zawodowego

dr Izabella Kust

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

2

Regulacje prawne systemu doradztwa w Polsce

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

3

Podstawowym dokumentem w tym zakresie jest ustawa z dnia 7.09.1991 r. o systemie o światy (t.j. Dz. U. nr 256 z 2004r. poz. 2572 ze zm.).

Art.1. System oświaty zapewnia w szczególności:……..

14) przygotowanie uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia.

……..

Art.2. System oświaty obejmuje:………..

4) poradnie psychologiczno – pedagogiczne, w tym poradnie specjalistyczne udzielające dzieciom, młodzieży, rodzicom i nauczycielom, pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także pomocy uczniom w wyborze kierunku kształcenia i zawodu.

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

4

Rozporz ądzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17.11.2010 r. w sprawie

szczeg ółowych zasad działania publicznychporadni psychologiczno – pedagogicznych,

w tym publicznych poradni specjalistycznych(Dz. U. z 2010r., nr 228,poz.1488), precyzujefunkcje i formy działania tych poradni,

w szczególności :

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

5

§ 1 pkt1- Publiczne poradnie psychologiczno –pedagogiczne, w tym publiczne poradniespecjalistyczne , zwane dalej "poradniami",udzielaj ą dzieciom i m łodzie ży pomocypsychologiczno – pedagogicznej oraz pomocyw wyborze kierunku kształcenia i zawodu , a także udzielają rodzicom i nauczycielompomocy psychologiczno – pedagogicznejzwiązanej z wychowaniem i kształceniem dzieci i młodzieży.

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

6

§1pkt2 - Do zadań poradni należy w

szczególności:4) – pomoc dzieciom i m łodzie ży w

wyborze kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniu kształcenia i kariery zawodowej oraz wspieranie nauczycieli przedszkoli, szkół i placówek w planowaniu i realizacji zadań z zakresu doradztwaedukacyjno -zawodowego.

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

7

§6 pkt1 – Poradnia realizuje zadania przy

pomocy specjalistów: psychologów, pedagogów,

logopedów i doradcówzawodowych.

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

8

§31.1 – do zadań doradcy zawodowego należy ponadto:

• systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania poszczególnych uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej

• gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

9

• prowadzenie zajęć przygotowujących uczniów do świadomego planowania kariery i podjęcia roli zawodowej

• koordynowanie działalności informacyjno-doradczej prowadzonej przez szkołę i placówkę

• współpraca z innymi nauczycielami w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie doradztwa edukacyjno-zawodowego.

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

10

Rozporz ądzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych

statutów publicznego przedszkola orazpublicznych szkół (Dz.U ., z 2001 r. Nr 61, ze zm.)

wprowadza funkcjonowanie wewnątrzszkolnegosystemu doradztwa zawodowego, realizowanego we

współpracy z poradniami psychologiczno -pedagogicznymi (załączniki nr 2, 3, 4, 5 -§ 2.1 ppkt 9).

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

11

Ustawa z dnia 15.07.2004 r. o zmianieustawy Karta Nauczyciela oraz o zmianieniektórych innych ustaw (Dz.U. z 2004 r,nr 179, poz. 1845), usankcjonowała warunki

zatrudnienia i pracy doradców zawodowych prowadzących zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu w celu wspomagania uczniów w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych.

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

12

Opracowana przez Ministerstwo EdukacjiNarodowej i Sportu „Strategia rozwoju

edukacji w latach 2007 -1013” w pkt 5.11określa warunki zapewnienia dzieciom i

młodzieży dostępu do doradztwa iporadnictwa wychowawczo-zawodowego:

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

13

„Wszyscy uczniowie powinni mieć dostęp dodarmowego poradnictwa wychowawczo -

zawodowego, które powinno zapewnić pomocprzy wyborze ścieżki edukacyjnej i przyszłejkariery zawodowej odpowiednio do potrzeb i

możliwości uczniów.W szkolnictwie ogólnokształcącym wszystkich

szczebli system doradztwa i poradnictwapowinien być rozbudowany, m.in. w oparciu oodpowiednio przeszkolonych wychowawcóworaz nauczycieli pełniących funkcję doradcy.

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

14

c.d. - Planuje się także rozbudowanie funkcjidoradczych poradni psychologiczno -pedagogicznych. Niezbędne jest skorelowanieporadnictwa i doradztwa funkcjonującego wsystemie edukacji z poradnictwem zawodowymprowadzonym przez instytucje rynku pracy.Wskazana jest również budowa sieci informacjimłodzieżowej, która ułatwi młodym ludziompodejmowanie decyzji dotyczących wyboru ichścieżki zawodowej.”

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

15

Nowa podstawa programowa określonaROZPORZĄDZENIEM MINISTRA EDUKACJI

NARODOWEJ z dnia 23 grudnia 2008 r. (D.U. zdnia 15 stycznia 2009 r. Nr 4, poz. 17) w sprawie

podstawy programowej wychowaniaprzedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w

poszczególnych typach szkół w załącznikach nr 4 i 5 określiła cele kształcenia ogólnego,

umiejętności zdobywane prze uczniów i zadaniaszkół ponadgimnazjalnych w tym zakresie.

Poniżej wyciąg zapisów z tych aktów prawnych,odnoszących się do polityki przygotowania do

pracy i funkcjonowania w społeczeństwie.

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

16

Załącznik nr 4 PODSTAWA PROGRAMOWA

KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO DLAGIMNAZJÓW I SZKÓŁ

PONADGIMNAZJALNYCH, KTÓRYCHUKOŃCZENIE UMOŻLIWIA UZYSKANIEŚWIADECTWA DOJRZAŁOŚCI PO

ZDANIU EGZAMINU MATURALNEGO

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

17

……………………………………………………………………

Kształcenie ogólne na III i IV etapieedukacyjnym, choć realizowane w dwóchróżnych szkołach, tworzy programowo

spójną całość i stanowi fundamentwykształcenia, umożliwiający zdobycie

zróżnicowanych kwalifikacji zawodowych, a następnie ich późniejsze doskonalenie

lub modyfikowanie, otwierając proceskształcenia się przez całe życie.

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

18

Celem kształcenia ogólnego na III i IV etapieedukacyjnym jest: ……………………………………………

3) kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie.

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

19

Do najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego na III i IV etapie edukacyjnym należą:

…………………………………………………………5) umiejętność sprawnego posługiwania się

nowoczesnymi technologiami informacyjno -komunikacyjnymi;

6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji;

7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się;

8) umiejętność pracy zespołowej.

…………………………………………………………

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

20

…………………………………………………………W procesie kształcenia ogólnego szkoła na III i IV etapie edukacyjnym kształtuje u uczniówpostawy sprzyjające ich dalszemu rozwojowi

indywidualnemu i społecznemu, takie jak:uczciwość, wiarygodność, odpowiedzialność,

wytrwałość, poczucie własnej wartości, szacunek dla innych ludzi, ciekawość poznawcza,

kreatywność, przedsiębiorczość, kultura osobista,gotowość do uczestnictwa w kulturze,

podejmowania inicjatyw oraz do pracy zespołowej. ……………………………………………………

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

21

………………………………………………

Szkoła oraz poszczególni nauczycielepodejmują działania mające na celu

zindywidualizowane wspomaganie rozwoju każdego ucznia, stosownie do jego

potrzeb i możliwości. …………………………………………………

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

22

………………………………………………………

Strategia uczenia si ę przez całe życie wymaga umiej ętno ści podejmowania

ważnych decyzji – poczynaj ąc od wyboruszko ły ponadgimnazjalnej, kierunku studiów

lub konkretnej specjalizacji zawodowej, poprzez decyzje o wyborze miejsca pracy,

sposobie podnoszenia oraz poszerzaniaswoich kwalifikacji, a ż do ewentualnych decyzji

o zmianie zawodu.

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

23

Łącznie III i IV etap edukacyjny zapewniająwspólny i jednakowy dla wszystkich zasób wiedzy w zakresie podstawowym.

Na IV etapie edukacyjnym mo żliwe jest ponadto kszta łcenie w zakresie rozszerzonym o istotnie szerszych wymaganiach w stosunku do zakresu podstawowego.

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

24

Załącznik nr 5 PODSTAWA PROGRAMOWA

KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO DLAZASADNICZYCH SZKÓŁ ZAWODOWYCH

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

25

Celem edukacji w zasadniczej szkole zawodowej jest przygotowanie uczniów do uzyskania kwalifikacji zawodowych, a tak że, jak w przypadku innych typów szkół, do pracy i życia w warunkach współczesnego świata. Poza kształceniem zawodowym, zasadnicza szkoła zawodowa ma za zadanie wyposa żyć uczniów w odpowiedni zasób wiedzy ogólnej, która stanowi fundament wykształcenia, umo żliwiaj ący zdobycie podczas dalszej nauki zró żnicowanych kwalifikacji zawodowych, a nast ępnie ich pó źniejsze doskonalenie lub modyfikowanie. Kształcenie ogólne w gimnazjum i w szkole ponadgimnazjalnej, w tym tak że w zasadniczej szkole zawodowej, otwiera proces kształcenia si ę przez całe życie.

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

26

Celem kształcenia ogólnego w zasadniczej szkole zawodowej jest:

………………………………………………………2) zdobycie przez uczniów umiejętności

wykorzystania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów;

3) kształtowanie postaw uczniów warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie.

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

27

Do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakciekształcenia ogólnego w zasadniczej szkole zawodowejnależą: ……………………………………………………………………5) umiejętność sprawnego posługiwania się

nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi;

6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji;

7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się;

8) umiejętność pracy zespołowej. ……………………………………………………………

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

28

………………………………………………………W procesie kształcenia ogólnego zasadnicza

szkoła zawodowa kształtuje u uczniów postawy sprzyjające ich dalszemu rozwojowi indywidualnemu i społecznemu, takie jak: uczciwość, wiarygodność, odpowiedzialność, wytrwałość, poczucie własnej wartości, szacunek dla innych ludzi, ciekawośćpoznawcza, kreatywność, przedsiębiorczość, kultura osobista, gotowość do uczestnictwa w kulturze, podejmowania inicjatyw oraz do pracy zespołowej.

……………………………………………………

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

29

………………………………………………

Szkoła oraz poszczególni nauczycieleobowiązani są do podejmowania działańmających na celu zindywidualizowanewspomaganie rozwoju każdego ucznia,stosownie do jego potrzeb i możliwości.

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

30

Zmiany zachodzące we współczesnymświecie, w tym na rynku pracy wskazują na

rosnącą rolę doradztwa zawodowego naróżnych etapach rozwoju człowieka.

Etap szkolny ma tu szczególne znaczenie.Narasta zjawisko bezrobocia wśród ludzi

młodych, absolwentów szkół i uczelni.

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

31

Wydaje się, że wybór odpowiedniegozawodu połączony z odpowiednim

przygotowaniem zawodowym zwiększa szanse na uzyskanie

satysfakcjonującej pracy.

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego

32

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘdr Izabella Kust

Wdro żenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w po szczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzgl ędnieniem II i IV etapu edukacyjnego