DOKUMENTALISTYKA PRASOWA dawniej i dziś 5 - psmm.pl · DOKUMENTALISTYKA PRASOWA dawniej i dziś...

5

DOKUMENTALISTYKA PRASOWA

dawniej i dziś

Konferencja

60 lat prasoznawstwa w Polsce

Dorobek naukowy Ośrodka Badań Prasoznawczych

i „Zeszytów Prasoznawczych”

w perspektywie krajowej i międzynarodowej

Kraków, 26-27 listopada 2015

Zbigniew Długi

Odpowiadając na zaproszenie organizatorów konferencji – przedstawiam

prezentację tego czym była, jest i będzie dokumentalistyka prasowa. A była, jest i

będzie koniecznym etapem tworzenia publikacji periodycznych z miarodajnymi

i rzetelnie zweryfikowanymi INFORMACJAMI.

Dokumentalistyka jest nierozerwalnie związana z powstawaniem prasy. Od początku

realizowała też funkcję merytorycznej analizy i kontroli społecznej nad

treściami publikacji prasowych (medialnych), co umożliwia podmiotom,

opisywanym w publikacjach prasowych, lub też zainteresowanym określoną

tematyką, ocenę informacji prasowych (medialnych) oraz praktyk redakcji i

wydawców.

W największym skrócie dokumentacja prasowa (medialna) to narzędzie pozwalające

z wieloźródłowych, rozproszonych informacji uzyskać informację właściwą.

Zbigniew Długi | Prezes Zarządu PRESS-SERVICE Monitoring Mediów

Podróż w czasie …

Od nożyczek i zbiorów wycinków

prasowych oraz ich tematycznych

teczek z opisami i indeksami treści

oraz ocenami, źródłami i autorami

Do cyfrowego agencyjnego

archiwum redakcyjnego

adnotowanych informacji

prasowych (medialnych)


• wyszukiwanie, wybieranie, kategoryzacja, indeksowanie i gromadzenie

tematycznie uporządkowanych i zestawionych wieloźródłowych informacji

prasowych (medialnych)

• dokumentalistyczne opracowywanie wybranych informacji

• tworzenie z adnotowanych informacji prasowych dokumentalistycznych

materiałów oraz kolejnych wydań dedykowanych ich abonentom

agencyjnych serwisów autorskich przeglądów opracowanych informacji

• niepubliczne udostępnianie tak opracowanych informacji prasowych

abonentom własnych agencyjnych serwisów

• tworzenie newsletterów, analiz i raportów medialnych, etc.

Dokumentacja i dokumentalistyka

prasowa (medialna)


Dokumentalistyczne podmioty

prasowe do 1939 r.

1851/1879r. Anglia – Francja (spór o pierwszeństwo)

1883 r. Stany Zjednoczone – Henryk Romejko

1919 r. Polska – Informacja Prasowa Polska

Rozwój mediów wytworzył zapotrzebowanie na dokumentalistykę

prasową. Pierwsze jej zorganizowane formy powstały w połowie XIX

wieku. Trwa spór pomiędzy Anglią i Francją o prymat pierwszeństwa w

tym zakresie.

W Stanach Zjednoczonych twórcą biura wycinków był polski emigrant

Henryk Romejko. Bazę informacyjną stanowiło 1090 tytułów

dzienników i 5000 czasopism amerykańskich i zagranicznych.

W Polsce dokumentalistyka prasowa zaczęła rozwijać się po odzyskaniu

niepodległości.


Informacja Prasowa Polska

Powstaje w 1919 r. z inicjatywy dwóch dziennikarzy Stanisława

Jarkowskiego i Tadeusza Teslara

Pierwsza w Polsce prasowa specjalistyczna dokumentalistyczna

agencja informacyjna to Agencja Kontroli i Dokumentacji Treści

Gazet i Czasopism Krajowych i Zagranicznych - co jednoznacznie

potwierdza, że od początków polskiej dokumentalistyki, właśnie taki

prasowy status i agencyjną formę informacyjnej działalności uznano

już wówczas za optymalną formę organizacyjno-prawną podmiotów

prasowych zajmujących się tą dziedziną niemal sto lat temu.


Inicjator i założyciel …

Stanisław JARKOWSKI (5.11.1882 -11.06.1947)

Prasoznawca, dziennikarz, wykładowca dziennikarstwa.

Przed I wojną światową inicjował badania prasoznawcze i utworzenie

archiwum prasowego; 1917 współorganizator szkoły dziennikarskiej przy

Tow. Kursów Nauk.; od 1919 wicedyrektor pierwszego polskiego biura

wycinków prasowych — Informacja Prasowa Polska (IPP); wydawca m.in.

„Biuletynu IPP” (1924–25) i serii «Biblioteka Prasowa Polska» (1921–39);

współtwórca Wyższej Szkoły Dziennikarskiej, jej wykładowca i kierownik

biblioteki; po II wojnie światowej organizator Polskiego Instytutu

Prasoznawczego

Źródło: Słownik PWN


„(…) W 1920 r. Stanisław Jarkowski (…) założył Informacje Prasową

Polską, pierwsze w kraju biuro wycinków, które posiadało w latach

trzydziestych ponad 200 abonentów.”*

Jarkowski był też wydawcą „Biuletynu IPP” i swoich odbiorców nazywał

abonentami. Z informacji opublikowanych przez bibliotekę UJ wynika, że

owe biuletyny były w formie tematycznych wyborów wycinków prasowych,

Nawet w tej pierwotnej postaci, pierwszy polski biuletyn informacyjny

uznano za specjalistyczny, prasowy dokumentalistyczny serwis agencyjny,

zaś IPP jako pierwszą specjalistyczną prasową informacyjną agencję

dokumentalistyczną.

* Zródło: Prasa Polska 1918 – 1939 – Andrzej Paczkowski, Warszawa 1980, str. 319


Firmówka IPP

Listownik z którego – m.in. - dowiadujemy się, że IPP miała w swoim

zakresie opcję kontroli informacji. Nie chodziło jednak o cenzurę, ale

dbałość o rzetelność rozpowszechnianych informacji.


1950 r. Główny Instytut Dokumentacji Naukowo-Technicznej

przekształcany w:

• 1952 r. Centralny Instytut Dokumentacji Naukowo-Technicznej

i Ekonomicznej

• 1960 r. Centralny Instytut Informacji Naukowo-Technicznej i Ekonomicznej

• 1971 r. Centrum Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej CINTE

i Instytut Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej IINTE.

1952 r. Dokumentacja prasowa (wydawnictwo tygodniowe o charakterze serwisu

informacyjno-dokumentacyjnym (wydawane przez RSW „PRASA”)

Dokumentalistyka i dokumentacja

naukowo- techniczna oraz prasowa w Polsce po 1945 r.


Dokumentalistyka prasowa w Polsce

1956 r. Powstanie Ośrodka Badań Prasoznawczych

1968 r. Powstanie Pracowni Dokumentacji Prasowej

w ramach struktury OBP

W latach1967 – 1969 w RSW „Prasa-Książka-Ruch” trwała

dyskusja nad modelem dokumentalistyki prasowej

Centralny model dokumentacji prasowej

vs.

Regionalne ośrodki dokumentacji

prasowej


Regionalne ODP

POZNAŃ

SZCZECIN

GDAŃSK

KIELCE

KRAKÓW

WROCŁAW

Pozostałe


PRESS-SERVICE Monitoring Mediów

Ponad 45 lat doświadczenia

1969 r. Ośrodek Dokumentacji i Analiz Prasowych przy Poznańskim

Wydawnictwie Prasowym RSW P-K-R

1991 r. Wielkopolska Agencja Informacyjna PRESS-SERVICE

2004 r. Wielkopolska Agencja Informacyjna PRESS-SERVICE

przekształca się w PRESS-SERVICE Monitoring Mediów

Sp. z o.o., w skład której wchodzi wyodrębniona w niej

organizacyjnie i finansowo, dokumentalistyczna prasowa

Agencja Informacyjna PRESS-SERVICE


Powstał z połączenia redakcyjnych działów dokumentacji prasowej

i archiwów redakcyjnych:

GAZETY POZNAŃSKIEJ

GŁOSU WIELKOPOLSKIEGO

EXPRESSU POZNAŃSKIEGO

Ośrodek Dokumentacji

i Analiz Prasowych w Poznaniu

1 stycznia 1969 r.


STRUKTURA ODiAP 1969 -1991

DZIAŁ OPRACOWAŃ WYCINKÓW PRASOWYCH

- tematycznych

- autorskich

DZIAŁ GAZET I CZASOPISM

- czytelnia

- archiwalne zbiory ciągłe wybranych tytułów prasowych

DZIAŁ FOTOGRAFII PRASOWEJ

BIBLIOTEKA

ZESPÓŁ ANKIETERÓW – do dyspozycji OBP


A – PRZYRODA

B – WŁADZA, ORGANIZACJE

C – ZATRUDNIENIE, LUDNOŚĆ

D – EKONOMIA I FINANSE

E – PRZEMYSŁ

F – BUDOWNICTWO I ZAGAD. KOMUNALNE

G – ROLNICTWO

H – TRANSPORT I ŁĄCZNOŚĆ

I – HANDEL I USŁUGI

J – NAUKA

K – SZKOLNICTWO

L – KULTURA

Ł – SŁUŻBA ZDROWIA

M – SPORT I WYPOCZYNEK

N – BEZPIECZEŃSTWO I ŁAD SPOŁECZNY

O – ZAGAD. SPOŁECZNE I PATRIOTYCZNE

HASŁOWNIK

L00 ZAGADNIENIA OGÓLNE

L01 POLITYKA KULTURALNA

L02 KADRY DLA KULTURY ZAWODOWEJ

L03 STAN I ROZWÓJ PLACÓWEK KULTURALNYCH

L04 ROK KULTURALNY. KALENDARZ IMPREZ.

L05 FUNDUSZE NA DZIAŁALNOŚĆ KULTURALNĄ

L06 SPONSOROWANIE KULTURY

L07 MECENAT KULTURY

L09 INNE OGÓLNE ZAGADNIENIA KULTURY

L10 TWÓRCZOŚĆ I ODTWÓRCZOŚĆ KULTURALNA

L11 PISARZE

L12 TEATRY

L12 TEATR POLSKI W POZNANIU

L12 TEATR NOWY W POZNANIU

L12 TEATR ANIMACJI "MARCINEK"

L12 TEATR IM.A.FREDRY W GNIEŻNIE

L12 TEATR IM.W.BOGUSŁAWSKIEGO W KALISZU

L12 INNE TEATRY ZAWODOWE

L12 LUDZIE TEATRU, ORGANIZACJE AKTORSKIE

L12 INNE ZAGADNIENIA DRAMATURGII

L60 KSIĄŻKI

L61 POLIGRAFIA, DRUKARNIE

L62 WYDAWNICTWA KSIĄŻKOWE. RECENZJE

L62A WYDAWNICTWA PŁYTOWE, MUZYCZNE

L62B WYDAWNICTWA CD-ROM

L63 KSIĘGARNIE I ANTYKWARIATY

L64 BIBLIOTEKI PUBLICZNE

L65 BIBLIOTEKI PRYWATNE

Działy główne Kategorie szczegółowe


TEZAURUS

– narzędzie pomocnicze hasłownika


SPOSÓB KLASYFIKACJI


To niezmiennie podstawowa forma działalności stale

udoskonalana i rozwijana przy zastosowaniu nowych

technologii informacyjnych

PERIODYCZNE WŁASNE AGENCYJNE SERWISY

PRZEGLĄDÓW ADNOTOWANYCH, WIELOŹRÓDŁOWYCH

INFORMACJI PRASOWYCH (MEDIALNYCH)


PRZYKŁADOWE RAPORTY WAI PS

- dla wydawców w ujęciu historycznym


PRZYKŁADOWE RAPORTY WAI PS

- dla wydawców w ujęciu historycznym

PIM - prasowy indeks mocy - to współczynnik

ilustrujący moc, skuteczność oddziaływania

informacji prasowych na czytelnika.

Przy jego obliczaniu uwzględniano zasięg

czytelniczy poszczególnych tytułów, rodzaj pisma

oraz różne wagi poszczególnych gatunków

informacji (reklama, artykuł, wzmianka, informacja

z giełdy).


AGENCJA INFORMACYJNA

PRESS-SERVICE

• Ponad 45 lat doświadczenia

• 350 pracowników

• Informacje pozyskiwane z:

1100 tytułów prasowych

100 stacji RTV

5 000 000 źródeł internetowych

mediów społecznościowych


LICZBA INFORMACJI MEDIALNYCH 1992 - 2014

Rok Prasa RTV Internet Social Media Suma

1992 43 325 43 325

1993 84 631 84 631

1994 101 555 101 555

1995 116 699 116 699

1996 121 125 121 125

1997 123 235 123 235

1998 150 324 150 324

1999 140 625 140 625

2000 221 370 221 370

2001 481 017 481 017

2002 652 495 652 495

2003 768 075 768 075

2004 871 894 9 202 8 630 1 431 891 157

2005 943 521 31 439 37 028 6 469 1 018 457

2006 1 186 370 43 658 126 544 46 759 1 403 331

2007 1 331 312 46 386 249 764 75 157 1 702 619

2008 1 778 919 66 500 491 219 123 520 2 460 158

2009 1 859 836 81 947 1 760 530 511 133 4 213 446

2010 1 722 492 190 947 4 272 930 1 680 933 7 867 302

2011 1 817 177 1 764 768 5 950 265 3 748 550 13 280 760

2012 1 767 736 2 042 277 6 847 120 7 598 068 18 255 201

2013 1 726 824 2 213 451 7 679 839 6 419 435 18 039 549

2014 1 783 936 2 261 186 9 604 344 10 428 070 24 077 536

Archiwum redakcyjne Agencji

Informacyjnej PRESS-SERVICE 1992 - 2014


Przyrost informacji medialnych w podziale na typ medium

Źródło: PSMM

-

5 000 000,00

10 000 000,00

15 000 000,00

20 000 000,00

25 000 000,00

30 000 000,00

19

92

19

93

19

94

19

95

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

20

14

Prasa Internet RTV Social media


Przyrost informacji medialnych - prasa

Źródło: PSMM

-

200 000,00

400 000,00

600 000,00

800 000,00

1 000 000,00

1 200 000,00

1 400 000,00

1 600 000,00

1 800 000,00

2 000 000,00

19

92

19

93

19

94

19

95

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

20

14

Prasa


Przyrost informacji medialnych - RTV

Źródło: PSMM

0

500000

1000000

1500000

2000000

2500000

19

92

19

93

19

94

19

95

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

20

14

RTV


Przyrost informacji medialnych – social media

Źródło: PSMM

0

2000000

4000000

6000000

8000000

10000000

12000000

19

92

19

93

19

94

19

95

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

20

14

Social media


Przyrost informacji medialnych - internet

Źródło: PSMM

0

2000000

4000000

6000000

8000000

10000000

12000000

19

92

19

93

19

94

19

95

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

20

14

Internet


Udział informacji medialnych w 2014 roku

w podziale na typ medium

*Social media i Internet to tylko zaindeksowane informacje – analizowanych jest ok. 1 mln dziennie

Prasa 8%

Internet 40%

RTV 9%

Social media 43%


Inne prasowe dokumentalistyczne

materiały analityczne

Raporty medialne

Newslettery i biuletyny

Monitoring reklam

i wydatków reklamowych

Infografiki

Broszury medialne

Kroniki medialne


Dziękuję za uwagę

www.psmm.pl

DOKUMENTALISTYKA PRASOWA dawniej i dziś 5 - psmm.pl · DOKUMENTALISTYKA PRASOWA dawniej i dziś...

Documents

Transcript of DOKUMENTALISTYKA PRASOWA dawniej i dziś 5 - psmm.pl · DOKUMENTALISTYKA PRASOWA dawniej i dziś...